https://panayotedimitras.wordpress.

com/1978/02/01/1-3/

Ε Π Ο Π Τ Ε ΙΑ
Μ Η Ν ΙΑ ΙΟ Π Ε Ρ ΙΟ Δ ΙΚ Ο Φ ΙΛ Ο Σ Ο Φ ΙΑ Σ Κ Α Ι Γ Ε Ν ΙΚ Η Σ Π Α ΙΔ Ε ΙΑ Σ Ε Τ Ο Σ Τ Ρ ΙΤ Ο

Ε Κ Δ Ο Τ Η Σ : Π Α Ν Α Γ ΙΩ Τ Η Σ Θ . Δ Ρ Α Κ Ο Π Ο Υ Λ Ο Σ
Α Ρ Χ ΙΣ Υ Ν Τ Α Κ Τ ΙΣ : Ζ Η Ν Ο Β ΙΑ Δ Ρ Α Κ Ο Π Ο Υ Λ Ο Υ

Ι Υ Ν Τ Α Κ Τ Ι ίΣ Υ Π Ε Υ Θ Υ Ν Ο Σ Α Μ Ε Ρ Ι Κ Η Σ : Ρ Α Ν Α Υ Ο Τ Ε D IM IT R A S
29 G A R D E N S T ., A P T . 2 0 4 , C A M B R ID G E . M A S S . 02138

Ι δ ιο κ τ η σ ία : Π . Θ . Δ ρ α κ ό ιτο υ λ ο ς. Γ ρ α φ εία : Ι κ α ρ ία ς 11. Κ η φ ισ ιά , τ η λ . 8 0 1 1 1 1 7 . Φ ω τ ο σ τ ο ιχ ε ιο θ ε σ ία , Έ κ τ ύ π ω -

■τ.ς: Έ π ζ ά λ ο φ ο ς Ε Π Ε . Ά ρ δ η τ τ ο ΰ 12. τ η λ .: 9 2 1 4 8 2 0 . Κ α λ λ ιτ ε χ ν ικ ή έπ ιμ έλ εια : Φ ω τ ειν ή Κ ο υ β α ρ ά κ η . Χ Ε Ι Ρ Ο ­
Γ Ρ Α Φ Α : Δ έ ν έπ ισ τρ ά ρ ο ντα ι κ α ί δ έ ν μ έ ν ο υ ν ά ν α π ά ν τη τα . Γ ίν ο ν τα ι δ ε κ τ ά μ ό ν ο ν δ α κ τυ λ ο γ ρ α φ η μ έ ν α . ‘Α ν ά τ υ π α
δέν γ ίν ο ν τ α ι. Σ Υ Ν Δ Ρ Ο Μ Ε Σ : Μ ό ν ο ν γ ιά 12 τ ε ύ χ η κ α ί π ρ ο π λ η ρ ω τέ ε ς . Ε σ ω τ ε ρ ικ ο ύ κ α ί Κ ύ π ρ ο υ Ιδ ιω τώ ν : δρ χ.
100. Ο ρ γ α ν ισ μ ώ ν - 'Ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν : δ ρ χ . 3 .0 0 0 . Ε ξ ω τ ε ρ ικ ο ύ ιδ ιω τώ ν S 40. ‘Ο ρ γ α ν ισ μ ώ ν : S 110. Τ ά τεύ χη
- τ ε λ ν ο ν τ α ι μέ τ ό κ ο ιν ό τα χ υ δ ρ ο μ ε ίο γ ιά τίς κ α θ υ σ τε ρ ή σ ε ις τ ο ύ ό π ο ιο υ ή Έ η ο π τ ε ΐα δ έ ν έ χ ε ι εύ θ ύ ν η . Γ ιά ά ερο-
- : ρ ι κ ή ά π ο σ τ ο λ ή ο ί σ υ ν δ ρ ο μ η τ έ ς π ρ έπ ει ν ά π ρ ο σ θ έ τ ο υ ν $ 10 γιά τ ή ν Ε ύ ρ ώ π η , S 2 0 γ ιά ‘Α μ ερ ικ ή , 'Α σ ία .
Α ο ρ ικ ή καί $ 6 0 γ ιά Α ύ σ τρ α λ ία . Τ ό π ερ ιο δ ικ ό κ υ κ λ ο φ ο ρ ε ί ά π ό τό Ν έ ο Π ρ α κ τ ο ρ ε ίο Ε φ η μ ερ ίδ ω ν κ α ί Π εριοδι-
■ σ τ ή ν ‘Ε λ λ ά δ α κ α ί τό έξ ω τερ ικ ό . κ α θ ώ ς κ α ί ά π ό τ ά β ιβ λ ιο π ω λ ε ία : Γ ρ η γό ρ η , Δ ω δ ώ ν η , Έ ν δ ο χ ώ ρ α , Ε σ τ ία ς .
G utenberg. Κ έδ ρ ο ς. ‘Α ν τ ιπ ρ ό σ ω π ο ς Θ ε σ σ α λ ο ν ίκ η ς: Γ ιά ν ν η ς Κ ο π ιδ ά κ η ς . Δ α γ κ λ ή 3 0 , τ η λ . 2 3 1 .1 3 8 .

Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ ΙΟ Σ ΤΕΥΧΟΣ 19 Δ Ρ Χ . 100

r - ” ^ MA T I K H Φ ΙΛ Ο Σ Ο Φ ΙΑ

Χ ρ ό ν ο ς κ α ί δ η μ ιο υ ρ γ ία 83 Κ . Κ α σ τ0 ρ* ά δη ς

“ Ο Ρ ΙΑ Τ Η Σ Φ ΙΛ Ο ΣΟ Φ ΙΑ Σ

~ : λ ΤΙ ΚΗ Θ Ε Ω ΡΙΑ

Τ ά δ ικ α ιώ μ α τ α τ ο ύ ά ν θ ρ ώ π ο υ 105 Ή . Ή λιο Ο
Χ ρ ισ τ ια ν ισ μ ό ς κ α ί σ ο σ ια λ ισ μ ό ς 109 Π. Δ η μ η τρ ύ ς

6Ξ Σ Ε ΙΣ

Γ ιά τ ή M a y » Ια 123 Π. Σ καραμσγκδς

Π ο ιή μ α τ α 131 Τ . Τ ό λ ια
Κ α λ ύ μ μ α τ α γ ιά τ ά μ ά τ ια ( Θ ία τ ρ ο ) 134 S. Leo/

Α Ό ΡΑ

Γ ιά τ ό ν π ν ίυ μ σ τ ικ ό ά ν θ ρ ω π ο 147 R W . E m e rs o n
Σ χ ό λ ια 150 £
Γ " - Λ Η
Μ ορφ ή το ύ κόσμου, κό σ μ ο ς τή ς μ ο ρ φ ή ς 151 Defensor
Γράμμα 15Β Ν . Σ π ά ν ια ς
ΟΙ σ υ γ γ ρ α φ ίΐς τ ο ύ τβ ύ χ ο υ ς 158 Ε
‘Ε λ λ η ν ικ ή Σ π μ ίίω τ ικ ή ‘Ε τ α ιρ ία 158

Κ ΡΙΤΙΚ ΕΣ ΣΤΗ Λ ΕΣ
Τ ό λ ί κ τ ί ο ν : σ χ ό λ ια σ τ ή ν Π ο ιη τικ ή τ ο ύ Τ. Σ ιν ό π ο υ λ ο υ 169 Π. Δ ρα κόπουλ ος
Τ ά μ α ρ ξ ισ τ ικ ό ρ ίύ μ α τ α 182 A. G. M eyer
 ΕΙΙΟΠΤΕΙΑ

ΠΑΝ. ΔΗΜ ΗΤΡΑΣ

Χριστιανισμός
καί

Σοσιαλισμός
Ε ΙΣ Α Γ Ω Γ Η

Σή μ ερ α π ο ύ τ ό π α λ ιό κ υ ρ ία ρ χο ρεύμα τ ή ς Σ τα λ ινι
ξ ο ν τ ώ ν ο υ ν α ύ τ ή τ ή ν Ιδια τή ν ύπ α ρξη τ ώ ν π ο λ ιτώ ν
κ ή ς «ό ρ θ ο δο ςία ς· έγκ α τα λ είπ ετα ι γ ια τ ί Εχασε τ ή ν ά- του ς;
ςιο π ισ τία καί τ ή ν α ίγ λ η τ ο υ κ α ι Επεσε σ έ δυσ μένεια ,
Σ ' α ύ τά τά Ε ρω τήματα Ενας Χ ρ ισ τια νό ς Σ ο σ ια λ ι
παρ α τηρ είτα ι σ τή Σ ο σ ια λ ισ τικ ή Ο ίκ ο γένεια μ ία θεαμα­ σ τή ς Εχει ν ά ρ ω τή σ ει μ έ τή σ ειρ ά το υ : Π ώ ς μ π ο ρ ε ί
τική ύ π ο δ ο χ ή τ ώ ν Χ ρ ισ τια ν ώ ν Σ ο σ ια λ ισ τώ ν , π ο ύ γιά
κ α ν έν α ς ν ά είνα ι π ρ α γμ α τικ ό ς Χ ρ ισ τια νό ς κ α ί ν ά μ ή ν
π ο λύ καιρό ε ίχ α ν θεω ρη θή σ άν οί .ά σ ω τ ο ι υίοΐ» τόσ ο
ν α ι Σ ο σ ια λ ισ τή ς; Ή . ν ά είνα ι π ρ α γ μ α τικ ό ς Σ ο σ ια λ ι­
τ ή ς Ε κ κ λ η σ ία ς, ό σ ο καί το ύ Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ . Ε π ίσ η ς
σ τή ς καί ν ' ά π ο ρ ίπ τει τίς ά νθ ρ ώ π ιν ες ά ξιες κ α ί τόν
δ ια π ισ τώ νετα ι μ ία σ η μ α ν τικ ή έπ ίδρ α σ ή το υ ς σ τό Σ ο ­
π ρ ο σ ω π ο κ εν τρ ικ ό (π ερ σ ο ν α λ ισ τικ ό ) χα ρ α κ τή ρ α τού
σ ια λ ισ μ ό καί σ τίς Δ υ τικ έ ς 'Ε κ κ λ η σ ίες. Ιδιαίτερα σ τίς Χ ρ ισ τια νισ μ ο ύ;
Ε κκλησίες τ ή ς Λ α τινικ ή ς ’Α μ ερ ικ ή ς, τ ή ς ’Α φ ρ ικ ή ς
Π ρόκ ειτα ι μ ή π ω ς γιά φ α ύ λ ο κ ύκλ ο ή γιά π α ρ α ν ό η ­
κ α ί τή ς ’Α σ ίας (τ ο ύ Τ ρ ίτ ο υ Κ όσ μ ου).
ση τή ς Ε ννοιας τ ώ ν δ ύ ο δ ρ ω ν - Χ ρ ισ τια νισ μ ο ύ καί
Μαρ’ δ λ α α ύ τά , Ε ξακολουθεί ν ά ύ π ά ρ χ ει τό έρώ τη-
Σ ο σ « ιλ ισ μ ο ύ - π ού π ρ ο κ α λ εΐ α ύ τή τ ή σ ύ γχ υ σ η ;
μ α κατά π ό σ ο μ π ο ρ ο ύ ν ν ά σ υ μ β ιβ α σ το ύ ν τ ό Χ ρ ισ τ ια ­
ν ικ ό κ ήρυγμ α καί ή Σ οσ ια λ ισ τική Ιδεολογία . Γ Γ α ύτό.
Σ ’ α ύτή τή μ ελ έτη , π ρ ώ τα θά Ε ξηγήσουμε γιατί
σέ π ο λ λ έ ς π ερ ιπ τώ σ εις ο! Χ ρ ισ τ ια ν ο ί Σ ο σ ια λ ισ τές
π ρ α γμ α τικ ά δ η μ ιο υ ρ γ ή θ η κ ε π α ρ α ν ό η σ η π ο ύ κράτησε
ά ν τ ιμ ετω π ίζο ντα ι ά κόμ α μ έ κ α χ υ π ο ψ ία τό σ ο ά π ό τή ν
Εναν α ίώ να κ α ί κ α τό π ιν θά π α ρ ο υ σ ιά σ ο υ μ ε μέ σ υ ν το ­
’Ε κ κ λ η σ ία , δ σ ο καί ά π ό ά λ λ ο υ ς Σ οσ ιαλισ τές.
μ ία τ ό Ισ το ρ ικ ό τ ώ ν Εξελίξεων π ού ό δ ή γ η σ α ν σ τό νά
Τ ό έρ ώ τη μ α ά π ό τή Σ ο σ ια λ ισ τικ ή π λ ευ ρ ά είναι:
ά να γν ω ρ ισ τεί τελ ικ ά , δ τ ι μ ετ α ξ ύ Χ ρ ισ τια νισ μ ο ύ καί
π ώ ς μ π ο ρ ε ί Ενας γ ν ή σ ιο ς Σ ο σ ια λ ισ τή ς, ό ό π ο ιο ς π ρ ω ­
Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ δέν ύ π ά ρ χ ει κ α θ ό λ ο υ ά συ μ βίβα σ το.
τα γω νισ τεί σ τ ό ν ά γώ να γιά τά δ ίκ α ια τ ώ ν φ τω χώ ν ,
Σ τή σ υνέχεια , θά ά κ ο λ ο υ θ ή σ ο υ μ ε τ ό ν B ergson π ού
τώ ν έρ γ α τώ ν καί γενικά τ ώ ν σ υ ν α νθ ρ ώ π ω ν το υ π ού
είπε. δ τ ι ό μ ελ ετη τή ς γ ν ω ρ ίζ ε ι π ρ ώ τα τί θ έλ ει ν ά ά πο
είν α ι θύμ ατα τή ς Ε κμ ετάλλευσ ης καί τώ ν Ε γγενώ ν ά νι-
ρίνει^ κ α ί ύ σ τερ α τ ί θέλει ν ά ο ίκ ο δ ο μ ή σ ει σ τή θέση
σ ο τή τω ν το ύ Κ α π ιτα λ ισ μ ο ύ , ν ά είνα ι Χ ρ ισ τια ν ό ς; Δ η ­
του. Έ τ σ ι, θά π αρ ουσ ιάσ ουμ ε ά ρ χ ικ ά τή ν κ ρ ιτικ ή τώ ν
λα δή ν ά ά νή κ ει σέ μ ία 'Ε κ κ λ η σ ία π ο ύ μ ετά τ ό ν τέτα ρ ­
Χ ρ ισ τια ν ώ ν Σ ο σ ια λ ισ τώ ν κ α τά τ ώ ν σ η μ ερ ιν ώ ν κ ο ιν ω ­
το α ίώ να σ υνδ έθη κ ε, σέ μ εγάλη Εκταση μ έ κ α τα π ιεσ τι­
ν ικ ώ ν σ υσ τη μ ά τω ν. Σ ύ μ φ ω ν α μ έ τά δεδομ ένα α ύτή ς
κά π ο λιτικ ά καθεστώ τα φ εο υ δ α ρ χ ικ ή ς ή κ α π ιτα λ ισ τι­
τή ς κ ρ ιτικ ή ς θά π ρ ο σ π α θ ή σ ο υ μ ε κ α τό π ι νά σ υνθέσ ου­
κ ή ς μ ο ρ φ ή ς κ Γ εύ λ ό γη σ ε τίς περ ιβόη τες καταστάσεις
μ ε τό Ε ναλλακτικό ύ π ό δ ειγμ α κ ο ιν ω ν ία ς, π ο ύ μέ τόν
τή ς «έλέω Θ ε ο ύ . β α σ ιλεία ς, τή ς Ι ε ρ ή ς 'Ε ξέτα σ η ς,
κ α ιρ ό δια μ ο ρ φ ώ θ η κ ε ά π ό το ύ ς θ εμ ελ ιω τές το ύ Χ ρ ι­
τή ς Ά γ ι α ς Γ ερ μ α ν ικ ή ς Α ύ το κ ρ α το ρ ία ς. τή ς Ι ε ρ ή ς
σ τια ν ικ ο ύ Σ οσ ια λ ισ μ ού .
Σ υ μ μ α χ ία ς καί - κατά Ενα μ έρος - το ύ Ν α ζισ μ ο ύ καί
Θ ’ ά κολ ουθ ή σ ει ή ά π ά ν τη σ η τ ώ ν Χ ρ ισ τια ν ώ ν Σ ο ­
το ύ Φ α σ ισ μ ο ύ ; Ά π ό τή ν ά λ λ η , Ενας πα ρ α δοσ ια κ ός
σ ια λ ισ τώ ν σ τό δίλ η μ μ α : μετάβασ η σ τ ή ν Ε ναλλακτική
Χ ρ ισ τια νό ς π ο ύ ή θρ ησ κ εία το υ κηρύσ σ ει τή ν έλευΟε-
(νέα) κ ο ινω νία μ έ Ε πανάσταση ή Εξελικτικά;
ρία κ α ί τήν ά νά π η το ύ π λ η σ ίο ν , ά να ρ ω τιέτα ι π ώ ς
Τ έλ ο ς. Επειδή ίσ ω ς παρουσ ιάζεται μ ία π ρ ώ τη εύ κ α ι­
μ τ ο ρ ε ΐ. π α ρ α μ έν ο ν τα ς π ρ α γμ α τικ ό ς Χ ρ ισ τια νό ς, ν ά ε ί­
ρία Ε οαρμογής το ύ ύ π ο δ είγμ α το ς το ύ το υ σ τή Γ αλλία ,
ναι τα υ τό χ ρ ο ν α ό π α δ ό ς το ύ Σ οσ ια λ ισ μ ού ή το ύ Κ ομ-
δ π ο υ είνα ι Ε νδεχόμενο τό 1978 ν ά πάρει τή ν Εξουσία
α ουνισ μ ού . δ τ α ν o i Ιδ εολογίες α ύ τέ ς σ τρ έφ ο ντα ι Εναν­
ή Α ρ ισ τ ε ρ ά , ή ό π ο ια ά π ό τό 1972 στό Κ ο ιν ό Π ρό
τίον το ύ Θ εο ύ καί τή ς θρησ κείας, ά λ λ ά καί έγκαθί-
γ ρ α μ μ ά τ η ς Εχει π ερ ιλ ά β ει π ο λ λ έ ς ά π ό τίς ά ρ χ έ ς τού
όρ υσ α ν. σ χ εδ ό ν π α ν το ύ δ π ο υ Ε πικράτησαν, σ τυ γ ν ά , ά
ύ π ο δ είγμ α το ς α ύ τ ο ύ . θά είνα ι χ ρ ή σ ιμ ο ν ά Εξετάσουμε
τά νθ ρ ω π α καθεστώ τα τά ό π ο ϊα Ε κμηδενίζουν τή ν
τίς σ η μ ερ ινές Εξελίξεις κ α ί π ρ ο ο π τικ ές τ ο ύ Γ αλλικ ού
τρ οσ οιπ ικ ότη τα τώ ν ά νθ ρ ώ π ω ν ή. ά κόμ α χ ειρ ότερ α . Ε­
Σοσ ιαλισ μού.

109
 Π. Δ η μ η τ ρ ά ς
Α . Χ Ρ ΙΣ Τ ΙΑ Ν ΙΣ Μ Ο Σ Κ Α Ι Σ Ο Σ ΙΑ Λ ΙΣ Μ Ο Σ
Ή μ ε γ ά λ η δ ιχ ο γ ν ω μ ία γ ύ ρ ω ά π ό τ ό ά σ υ μ β ίβ α σ τ ο ή
τ ό σ υ μ β ιβ α σ τ ό Χ ρ ισ τ ια ν ισ μ ο ύ κ α ί Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ όφ εί-
λ ε τ α ι σ τ ό γ ε γ ο ν ό ς δ τ ι π ο λ λ ο ί τ α υ τ ίζ ο υ ν τ ά κ η ρ ύ γ μ α ­
τ α τ ο ύ Ε ύ α γ γ ε λ ίο υ μ έ τ ή ν Ισ τ ο ρ ικ ή έ ξ έ λ ιξ η κ α ί π ρ α κ ­
τ ικ ή τ η ς Ε κ κ λ η σ ία ς κ α ί, έ π ίσ η ς , τ ή φ ιλ ο σ ο φ ία τ ο ύ
Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ μ έ τ ι ς Ισ τ ο ρ ικ έ ς έ φ α ρ μ ο γ έ ς τ ο υ κ α ί Ιδ ια ί­
τ ε ρ α μ έ τ ό ν Κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ό , δ π ω ς τ ό ν γ ν ω ρ ίσ α μ ε σ τ ή ν
π ρ ά ξ η . Ό μ ω ς , μ π ο ρ ο ύ μ ε μ έ β ε β α ιό τ η τ α ν ’ ά π ο φ α ν -
θ ο ΰ μ ε π ώ ς ο ί Ισ τ ο ρ ικ έ ς έ κ φ ρ ά σ ε ις κ α ί τ ω ν δ ύ ο δ έ ν
ε ίν α ι π α ρ ά ά π ο κ λ ίσ ε ις ά π ό τ ό Χ ρ ισ τ ια ν ικ ό κ ή ρ υ γ μ α
κ α ί ά π ό τ ή Σ ο σ ια λ ισ τ ικ ή ιδ ε ο λ ο γ ία . Π ρ α γ μ α τ ικ ά , δ τ α ν
ο ί Χ ρ ισ τ ια ν ο ί κ α τ η γ ο ρ ο ύ σ α ν τ ό Σ ο σ ια λ ισ μ ό , ε ίχ α ν
ύ π ' δ ψ η τ ο υ ς μ ά λ λο ν τ ίς έφ αρμογές το υ κ α ί τή ν
π ρ α κ τ ικ ή τ ο υ π α ρ ά τ ίς δ ιδ α χ έ ς τ ο υ . Ε π ί σ η ς , δ τ α ν ο ΐ
Σ ο σ ια λ ισ τ έ ς έ π έ κ ρ ιν α ν τ ό Χ ρ ισ τ ια ν ισ μ ό , σ τ ή ρ ιζ α ν τ ή ν
κ ρ ιτ ικ ή τ ο υ ς σ έ π α ρ α τ η ρ ή σ ε ις τ ή ς κ α θ η μ ε ρ ιν ή ς σ υ μ ­
π ε ρ ιφ ο ρ ά ς τ ώ ν Χ ρ ισ τ ια ν ώ ν κ α ί τ ή ς Ε κ κ λ η σ ία ς π ο ύ ,
δ μ ω ς , δ έ ν ε ίχ α ν σ χ ε δ ό ν τ ίπ ο τ α τ ό κ ο ιν ό μ έ τ ίς ά λ η θ ι-
ν έ ς Χ ρ ισ τ ια ν ικ έ ς ά ξ ίε ς.
Ά ς έ ξ ε τ ά σ ο υ μ ε π ρ ώ τ α τ ή ν Ε κ κ λ η σ ία . Ό π ω ς ά να -
φ έρ α μ ε π α ρ α π ά ν ω , σ τ ή δ ιά ρ κ ε ια εΓκοσι α ίώ ν ω ν ή θ ε­
σ μ ο θ ε τ η μ έ ν η 'Ε κ κ λ η σ ία σ υ χ ν ά ύ π η ρ έ τ η σ ε π ε ρ ισ σ ό τ ε ­
ρ ο τ ά σ υ μ φ έ ρ ο ν τ α τ ο ύ Κ ρ ά τ ο υ ς , ά π ’ δ τ ι τ ά δ ίκ α ια
τ ώ ν ά π λ ώ ν π ο λ ιτ ώ ν . Σ έ δ ύ σ κ ο λ ο υ ς κ α ιρ ο ύ ς , π ρ ό σ τ ρ ε-
ξ ε ν ά ύ π ο σ τ η ρ ίξ ε ι σ υ ν τ η ρ η τ ικ ά , ά ν δ χ ι ά ν τ ιδ ρ α σ τ ικ ά
κ α τ ε σ τ η μ έ ν α , δ π ω ς τ ώ ν μ ε σ α ιω ν ικ ώ ν ά ρ ισ τ ο κ ρ α τ ώ ν ή
τ ώ ν ά σ τ ώ ν β ιο μ η χ ά ν ω ν . Ε ίν α ι ά ξ ιο σ η μ ε ίω τ ο , δ τ ι ή ά-
σ τ ικ ή τ ά ξ η σ τ ό ν ά γ ώ ν α τ η ς γ ιά τ ή ν έ ξ ο υ σ ία ύ π ή ρ ξ ε
π ο λ ύ ά ν τ ικ λ η ρ ικ ή , ά φ ο ύ ό κ λ ή ρ ο ς , τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν ο( έ-
π ίσ κ ο π ο ι κ α ί ο ί κ α ρ δ ιν ά λ ιο ι, ά π ο τ ε λ ο ΰ σ ε τ μ ή μ α τ ή ς
ά ρ ισ τ ο κ ρ α τ ία ς π ο ύ ή τ α ν ό κ ύ ρ ιο ς ά ν τ ίπ α λ ο ς τ ώ ν ά ­
σ τώ ν. ( Ό ή ρ ω α ς το ύ Γ ά λ λ ο υ σ υγγραφ έα Σ ταντά λ,
’Ι ο ύ λ ιο ς Σ ο ρ έ λ , π ο ύ ά ν ή κ ε σ έ λ α ϊκ ή τ ά ξ η , χ ε ιρ ο τ ο ν ή ­
θ η κ ε π α π ά ς μ ό ν ο γ ια τ ί έ π ιδ ίω κ ε ν ά γ ί ν ε ι έ π ίσ κ ο π ο ς
κ γ έ τ σ ι ν ’ ά ν έ β ε ι σ τ ή ν τ ό τ ε κ υ ρ ία ρ χ η τ ά ξ η ) . Μ ερ ικ ές
δ ε κ α ε τ ίε ς ά ρ γ ό τ ε ρ α . δ τ α ν ή ά σ τ ικ ή τ ά ξ η ε ίχ ε π ιά κ α ­
τ α κ τ ή σ ε ι τ ή ν έ ξ ο υ σ ία , ά ρ χ ισ ε ν ά δ έ χ ε τ α ι τ ί ς έ π ιθ έ σ ε ις
τ ο ύ ν ε ο δ η μ ιο υ ρ γ η μ έ ν ο υ π ρ ο λ ε τ α ρ ιά τ ο υ . Τ ό τ ε , ξ ε χ ά -
σ τ η κ ε ή π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν η δ ια μ ά χ η ά σ τ ώ ν κ α ί κ λ ή ρ ο υ . Ή
Ε κ κ λ η σ ία , π ρ ο σ τ ρ έ χ ο ν τ α ς ν ά σ ώ σ ε ι τ ή ν έ α (ά σ τ ικ ή )
ό λ ιγ α ρ χ ία , χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή θ η κ ε σ ά ν μ έ σ ο ύ π ο τ α γ ή ς τ ο ύ
ά ν ή σ υ χ ο υ λ α ο ύ 1. Ό Ν α π ολέο ντα ς ή τα ν κ α τη γορ η μ α ­
τ ικ ό ς : « Κ α μ μ ία κ ο ιν ω ν ία δ έ ν μ π ο ρ ε ί ν ά έ π ιζ ή σ ε ι χ ω ­
ρ ίς ν ά δ ια θ έ τ ε ι κ ά π ο ιο ή θ ικ ό κ α ί δ έ ν ύ π ά ρ χ ε ι κ α λ ό ή -
θ ικ ό χ ω ρ ί ς θ ρ η σ κ ε ία . Κ α τ ά σ υ ν έ π ε ια , μ ό ν ο ή θ ρ η ­
σ κ εία μ π ο ρ ε ί ν ά π α ρ έ χ ε ι σ τ ό Κ ρ ά τ ο ς σ θ ε ν α ρ ή κ α ί
δ ια ρ κ ή ύ π ο σ τ ή ρ ιξ η (...). Ό τ α ν έ ν α ς ά ν θ ρ ω π ο ς π ε θ α ί­
ν ει ά π ό τ ή ν π ε ίν α δ ίπ λ α σ ’ Ε ναν ά λ λ ο π ο ύ ξ ε χ ε ιλ ίζ ε ι
ά π ό π λ ο ύ τ η , είν α ι ά δ ύ ν α τ ο σ τ ό ν π ρ ώ τ ο ν ά ά π ο δ ε χ θ ε ΐ
α ύ τ ή τ ή ν ά κ α τ α ν ό η τ η δ ια φ ο ρ ά , ά ν δ έ ν ύ π ά ρ χ ε ι μ ία
α ύ θ ε ν τ ία π ο ύ θ ά τ ο ύ π ε ί: ό θ ε ό ς θ έ λ η σ ε ν ά ύ π ά ρ χ ο υ ν
110
φ τ ω χ ο ί κ α ί π λ ο ύ σ ιο ι σ 'α ύ τ ό τ ό ν κ ό σ μ ο . Μ ε τ ά τ ό θά ­
ν α τ ο δ μ ω ς , σ τ ή ν α ιω ν ιό τ η τ α , ή κ α τ α ν ο μ ή τ ώ ν έπου-
ρ ά ν ιω ν ά γ α θ ώ ν θ ά ε ίν α ι δ ια φ ο ρ ε τ ικ ή » . Γ ι’ α ύ τό -'« δ -
σ ο υ ς δ έ ν π ισ τ ε ύ ο υ ν σ τ ό Θ ε ό , δ έ ν τ ο ύ ς κ υ β ε ρ ν ά μ ε ά λ-
λ ά τού ς^ έ κ τ ε λ ο ύ μ ε » 2. ’Α ρ γ ό τ ε ρ α , ο ί Δ υ ν ά μ ε ις τ ή ς
Κ ε ν τ ρ ικ ή ς Ε ύ ρ ώ π η ς χ ρ η σ ιμ ο π ο ίη σ α ν τ ή ν Ε κ κ λ η σ ία
έ ν ά ν τ ια σ έ έ π α ν α σ τ α τ ικ ά κ ιν ή μ α τ α κ α ί φ ιλ ε λ ε ύ θ ε ρ ε ς
χ ώ ρ ε ς , δ π ω ς ή τ α ν τ ό τ ε ή Γ α λ λ ία . Ή τ α ν ή έ π ο χ ή τ ή ς
Ι ε ρ ή ς Σ υ μ μ α χ ία ς : « Ο ί Σ ύ μ μ α χ ο ι 'Η γ ε μ ό ν ε ς έ χ ο υ ν
π ε ισ τ ε ί π ώ ς ή τ ρ ο π ή π ο ύ π ή ρ α ν ο ί σ χ έ σ ε ις μ ετ α ξ ύ
τ ώ ν δ υ ν ά μ ε ω ν π ρ έ π ε ι ν ’ ά ν τ ικ α τ α σ τ α θ ε ί ά π ό μ ία τ ά ξ η
π ρ α γ μ ά τ ω ν β α σ ισ μ έ ν η σ τ ις ύ π έ ρ ο χ ε ς ά λ ή θ ε ιε ς τ ή ς
α ιώ ν ια ς θ ρ η σ κ ε ία ς .3. Σ τ ή σ ύ γ χ ρ ο ν η ίσ τ ο ρ ία , ή Ε κ ­
κ λ η σ ία — κ α τ ά έ ν α μ έ ρ ο ς — σ υ χ ν ά σ υ μ μ ά χ η σ ε μ έ τό
Ν α ζ ισ μ ό , τ ό Φ α σ ισ μ ό κ ι’ ά λ λ α κ α τ α π ιε σ τ ικ ά κ α θ ε­
στώ τα.
Έ τ σ ι , ή θ ε σ μ ο θ ε τ η μ έ ν η 'Ε κ κ λ η σ ία έ δ ιν ε τ ή ν έν τύ -
π ω σ η , δ τ ι γ ε ν ικ ά είν α ι έ ν α ς α ύ τ α ρ χ ικ ό ς ό ρ γ α ν ισ μ ό ς
π ο ύ εΓτε π ρ ο ω θ ε ί ε ϊτ ε ύ π ε ρ α σ π ίζ ε τ α ι τ ή ν έκ μ ετά λ λ ευ -
σ η τ ο ύ ά ν θ ρ ώ π ο υ ά π ό τ ό ν ά ν θ ρ ω π ο . Α ύ τ ή ή έ ν τύ π ω -
σ η ό δ ή γ η σ ε τ ο ύ ς π ιό σ η μ α ίν ο ν τ ε ς Σ ο σ ια λ ισ τ έ ς σ υ γ ­
γ ρ α φ ε ίς ν ά κ η ρ ύ ξ ο υ ν γ ε ν ικ ό π ό λ ε μ ο κ α τ ά τ ή ς 'Ε κ κ λ η ­
σ ία ς. Π ο λ ύ λ ίγ ο ι β ά σ ισ α ν τ ά έ π ιχ ε ιρ ή μ α τ ά τ ο υ ς σ τις
Ιδ ιε ς τ ί ς Γ ρ α φ έ ς 4, ά κ ό μ α λ ιγ ό τ ε ρ ο ι π ρ ο σ π ά θ η σ α ν ν ά
τ ίς κ α τ α λ ά β ο υ ν . Α ύ τ ό π ο ύ τ ο ύ ς ά π α σ χ ο λ ο ύ σ ε π ε ρ ισ ­
σ ό τερ ο ή τα ν ή ύπ α κ ο ή , ή ύ π ο τα γή (σ τό Θ εό , σ τή ν
Ε κ κ λ η σ ία ) , π ο ύ τ ή ν έ ρ μ ή ν ε υ α ν σ ά ν μ ε ίω σ η τ ο ύ ά ν ­
θ ρώ π ου. Ό Π ρ ο υ ν τό ν έγρα φ ε: «βάση δ λ ω ν τώ ν θρη­
σ κ ε ιώ ν ε ίν α ι ή έ ξ ά λ ε ιψ η τ ή ς π ρ ο σ ω π ικ ό τ η τ α ς τ ο ύ ά ν ­
θ ρ ώ π ο υ γ ι ά χ ά ρ η τ ή ς Θ ε ό τ η τ α ς » . Π α ρ ’ δ λ α α ύ τ ά , τό
σ ο σ ια λ ισ τ ικ ό σ ύ σ τ η μ α π ο ύ δ ια τ ύ π ω σ ε ό Γ διος, δ π ω ς
θ ά δ ο ύ μ ε π α ρ α κ ά τ ω , ή τ α ν π ο λ ύ χ ρ ισ τ ια ν ικ ό κ α ί σ υ μ ­
β ιβ ά ζ ε τ α ι μ έ τ ό κ ή ρ υ γ μ α τ ο ύ Χ ρ ισ τ ια ν ισ μ ο ύ 5. Έ π ί ­
σ η ς , ό Μ π α κ ο ύ ν ιν ύ π ο σ τ ή ρ ιζ ε π ώ ς ο ύ σ ία τ ή ς θ ρ η ­
σ κ ε ία ς ε ίν α ι «ή π τ ώ χ ε υ σ η , ή σ υ σ τ η μ α τ ικ ή κ ι’ ά π ό λ υ τ η
έ κ μ η δ έ ν ισ η τ ή ς ά ν θ ρ ώ π ιν η ς ύ π ό σ τ α σ η ς γ ιά χ ά ρ η τ ο ύ
θ είο υ » . Ό Θ ε ό ς ε ίν α ι «ό ά π ό λ υ τ ο ς κ α τα σ τρ ο φ έ α ς » . Ε ί­
ν α ι π ρ ο φ α ν έ ς , σ έ κ ά θ ε Χ ρ ισ τ ια ν ό , π ώ ς π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ιά
μ ία π ο λ ύ δ ια σ τ ρ ε β λ ω μ έ ν η ά ν τ ίλ η ν η τ ή ς Χ ρ ισ τ ια ν ικ ή ς
δ ιδ α σ κ α λ ία ς .
Γ ιά τ ο ύ ς Χ ρ ισ τ ια ν ο ύ ς , ό ά ν θ ρ ω π ο ς ε ίν α ι ε ίκ ό ν α τ ο ύ
Θ ε ο ύ κ α ί ή ζ ω ή τ ο υ σ τ ή γ ή έ ν α β ή μ α π ρ ό ς τ ή ν τ ε λ ι­
κ ή θ έ ω σ ή τ ο υ σ τ ή ν α ιω ν ιό τ η τ α . Τ ό Ε ύ α γ γ έ λ ιο τ ο ύ
’Ι η σ ο ύ Χ ρ ισ τ ο ύ ε ίν α ι ά κ ρ ιβ ώ ς μ ή ν υ μ α ά π ο λ ύ τ ρ ω σ η ς
δ λ η ς τ ή ς ά ν θ ρ ω π ό τ η τ α ς κ α ί τ ή ς κ ά θ ε ά ν θ ρ ώ π ιν η ς
π ρ ο σ ω π ικ ό τ η τ α ς ά π ό ό π ο ια δ ή π ο τ ε κ υ ρ ια ρ χ ία κ α ί ά-
μ α ρ τ ία κι* δ χ ι τ ό ά ν τ ίθ ε τ ο , δ π ω ς ν ό μ ισ α ν ό ρ ισ μ έ ν ο ι
Σ ο σ ια λ ισ τ έ ς . Ό π ω ς ε ίπ ε κ α ί ό μ ε γ ά λ ο ς Χ ρ ισ τ ια ν ό ς
δ ια ν ο η τ ή ς κ α ί Ιδ ρ υ τ ή ς τ ο ύ π ε ρ σ ο ν α λ ισ μ ο ύ κ α ί τ ο ύ π ε ­
ρ ιο δ ικ ο ύ E sp rit Ε μ μ α ν ο υ ή λ Μ ο υ ν ιέ , «ό θ ε ό ς ε ίν α ι π α ­
τ έ ρ α ς , ά λ λ ά δ χ ι π α τ ε ρ ν α λ ισ τ ή ς » 6 κ α ί π ρ ό σ θ ε σ ε ά λ λ ο ΰ :
 Π ο λ ιτ ικ ή θ ε ω ρ ία

Ρηση , 6 ν η ρ ίξ “ ν 1(15 π ίν ω ” δ Γ Λ & Ζ άΤ

T v Μ ΐ * t “ » ? " J“ v “ « Μ » ·
B S S ^ S S2 “ S νv · Α?™ '
,α ρ α ^ ο ν ,α ς Τ Z S o L d

m r n ^ M m m m

Β Χ Ρ Ι Σ Τ Ι Α Ν Ι Κ Ο Σ Σ Ο Σ ΙΑ Λ ΙΣ Μ Ο Σ

’Α ν α φ έ ρ α μ ε σ τ ή ν ά ρ χ ή π ώ ς 0 { Χ ρ ,σ π α ν ο ί Σ ο σ ια λ ι- θ ρ ω π ο ς κατά τ ό ν * a « ^ « ι
σ τε ς Ε γ ιν α ν τ ώ ρ α ά π ο δ ε κ τ ο ί ά π ό τ ή Σ ο σ ια λ ισ τ ικ ή ο(- ά να μ .Υ θεΐ m i π τ ή ν ε1ναι π ο λ ιχ ικ ό δ ν > θ ’

=S?3a2sM jeS
iieEiSat ϋ ϋ Ξ ^
-W£££X
.

pw
nrs ^ ^γον,μότη,α"*
Ά π ό τ ή ν ό ρ χ ή π ρ* » νά δ ο ν ή σ ο υ μ ε , π ώ ς πο- Γ & , ό ο ^ Ζ Τ " ' " 0”'' Τ *»■ »*»■ « ra <

« ν η δέν έπιβάλλε, ατούς α σ τ ο ύ ς K ^ t a ^ m r t t

χ ο λ ο γ ί α σ ά ν μ ο ν α δ ικ ή . Ή Ε κ κ λ η σ ία £ ν ε £ α Λ ™ * .
ZZte'
J
! Τ
1 1 ES? 100 x p ,r ™ ° ° f c —
^
- « —
ν Τ Τ ’ ^ Υ*ά π° λ ύ Καΐρ0 rf» κα'
.4 ν α * * * « σ τ ίί Κ α θ ο λ ικ έ ς ή Π ρ ο τε σ τ α ν -
: -ji ν ά κ α θ ο ρ ίσ ει π ο ιά π ρ έ π ε ι ν ά ε ίν α ι Α π ο λ ιτικ τι S f n f ν 4 ν α ζ*ΐπΐβεΓ σ τ ά μ έσ α τοΟ δέκα-

I * ^ δ ια ν ο μ ή ς L Ό Γ £ Ζ ” ί Μ £ ^ ° * * » “ «
Χ ρ ισ τ ια ν ό ς , δ μ ω ς , έ κ π λ η ρ ώ ν ε . τ ή ν ,ν ε υ μ α τ ικ ή ά π ο S c Έ ^λ Ζ κ γ Τ ί* * ? ? ™ * τ ή ς Κ α θ ο λ ι-
Γ τολ ή τ ο υ σ ’ α ύ τ ό ν έδ ώ τ ό ν κ ό σ ιιο Ή A n n m ^ n λ ■ ό π ό κ τ η σ α ν Ενα έ π ίσ η μ ο σ η μ ε ίο d v a -
< * ν ίο ο δ ,ά ζ η μ . Εν» σ ό ν ο Γ ^ ' ^ , ε X ™ ^ · μ “ ™ * ™ · · Π ρ ί ο π * y rf τή ν ο

- σ ,σ χ η ^ ρ μ ο γ η αζΠ
ύ ιώ ν, 0 ϋι ώ*ν „ ξ ,ώ ν . ·Α φ ο 0 , *^ * Λ
^ ίο ν ,α X I ™^ ) ΐ ή ν ' ^ ^ Τ κ ^ ϊ ?
 Π. Δ η μ η τρ ά ζ
κ ο ύ ς κ α ί. σ υ χ ν ά , μ ο ν α ρ χ ικ ο ύ ς ά π ό τ ή μ ία , κ α ί σέ
π ρ ο ο δ ευ τικ ο ύ ς, δ η λ α δ ή Κ ο ιν ω ν ικ ο ύ ς Κ α θ ο λ ικ ο ύ ς , ά ­
πό ΐή ν ά λλ η . Ο ί π ρ ώ το ι προσπαθούσαν νά κ ρ α τή ­
σ ο υ ν τ ό ν Ε λεγχο τ ή ς έ ρ γ α τ ικ ή ς τά ξ η ς μ έ τ ό ν π α τ ε ρ ν α ­
λ ισ μ ό (δ ιά μ έ σ ο υ π ρ ο σ τα τώ ν -έρ γο δ ο τώ ν ). Π ο τ έ δ έ ν Ε­
π ιδ ίω ξ α ν ά μ εσ η έ π α φ ή μ έ τ ό ν κ α τα π ιεσ μ έν ο έρ γ ά τη
γ ια τ ί ·τ ό έ ρ γ ο σ τά σ ιο ε ίχ ε θ εω ρ η θ εί (ά π ’ α ύ τ ο ύ ς ) σ α ­
τα ν ικ ό ς κ ό σ μ ο ς δ π ο υ κ α ίε ι ή φ ω τιά τ ή ς κ ό λ α σ η ς.
’Ε π ειδή φ ο β ό ν τ ο υ σ α ν τ ό ν έρ γ ά τη , έξ υ μ ν ο ϋ σ α ν τ ό βιο-
τ έ χ ν η · " . Κ ή ρ υ τ τ α ν σ υ ν α δ έλ φ ω σ η σ ά ν έν α λ λ α κ τικ ή
λ ύ σ η σ τίς π ρ ο σ π ά θ ε ιε ς τ ω ν Σ ο σ ια λ ισ τώ ν ν ά «δια ιρέ­
σ ο υ ν τ ό ν κ ό σ μ ο σ έ δ ύ ο σ τρ α τό π εδ α » (μέ τ ή ν π ά λ η
τ ώ ν τά ξ εω ν ), ά λ λ ’ α ύ τή ή σ υ ν α δ έλ φ ω σ η ά π ο δ εχ ό τα ν
τ ή ν ά ν ισ ό τη τ α , τ ή ν ύ π ο τα κ τ ικ ό τη τ α κ α ί σ χ ε δ ό ν τή
δ ο υ λ εία τ ώ ν έρ γα τώ ν .
Ο Ι Κ ο ιν ω ν ικ ο ί Κ α θ ο λ ικ ο ί, ά π ό τ ή ν δ λ λ η . σ υ μ μ ερ ί­
ζ ο ν τ α ν τ ή ν ά γ α ν ά κ τ η σ η γ ιά τ ή ν ο ίκ τ ρ ή κ α τά σ τα σ η
τ ο ύ π ρ ο λ ε τ α ρ ιά το υ , ά λ λ ά ο ί π ερ ισ σ ό τερ ο ι, σ τίς π ρ ο σ ­
π ά θ ειες τ ο υ ς ν ά κ ε ρ δ ίσ ο υ ν ό π α δ ο ύ ς ά π ’ α ύ τ ή τ ή ν τ ά ­
ξ η , εύ ρ ισ κ α ν έμ π ό δ ιο τ ό κ ή ρ υ γ μ ά τ ο υ ς γ ιά σ υ ν ερ γ α ­
σ ία τ ώ ν τά ξεω ν. Κ ά τω ά π ' α ύ τέ ς τ ίς σ υ ν θ ή κ ε ς, ή όρ -
ν ά ν ω σ η τ ώ ν π ρ ώ τ ω ν Χ ρ ισ τ ια ν ικ ώ ν Ε ρ γ α τ ικ ώ ν Σ υ ν ­
δ ικ ά τω ν ή τ α ν π ρ α γ μ α τ ικ ή π ρ ό κ λ η σ η γ ιά ό λ ό κ λ η ρ η
τ ή ν τό τε κ ο ινω νία . Τ ά μ έ λ η τ ώ ν σ υ ν δ ικ ά τω ν , π α ρ ’ δ τι
ή τ α ν ε ύ σ εβ εϊς Κ α θ ο λ ικ ο ί, ε ίχ α ν ν ' ά ν τ ιμ ε τ ω π ίσ ο υ ν τό
θ ρ η σ κ ε υ τικ ό το υ ς π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν π ο ύ έ δ ε ιχ ν ε δ υ σ π ισ τία
σ τ ο ύ ς έρ γά τες. Σ ά ν έρ γ ά τε ς, ά π ό τ ή ν δ λ λ η , ε ίχ α ν ν '
ά ν τ ιμ ετ ω π ίσ ο υ ν τ ή ν έ χ θ ρ ό τ η τ α τ ώ ν δ λ λ ω ν έρ γ α τώ ν
κατά τ ή ς Ε κ κ λ η σ ία ς . Ή C .F .T .C . (Γ α λ λ ικ ή Σ υ ν ο μ ο ­
σ π ο ν δ ία τ ώ ν Χ ρ ισ τια ν ώ ν Έ ρ γ α τ ώ ν ), κ λ η ρ ο ν ό μ ο ς α ύ-
τ ώ ν τ ώ ν πρώτο>ν σ υ ν δ ικ ά τω ν , Ιδ ρ ύ θ η κ ε τ ό 1919 καί
ά ν α π τ ύ χ θ η κ ε μέσ α σ ' α ύ τό ά κ ρ ιβ ώ ς τ ό π ερ ιβ ά λ λ ο ν .
Ό μ ω ς κατόρθοισε δ χ ι μ ό ν ο ν ά έ π ιζή σ ει, ά λ λ ά κ α ί νά
έπ η ρ εά σ ει σ η μ α ν τικ ά τό Γ α λ λ ικ ό έρ γ α τικ ό κ ίνη μ α .
Μ ετά τ ή ν ά λ λ α γ ή δ ο μ ή ς τ η ς κ α ί τ ίτ λ ο υ σ έ C .F .D .T .
(Γ α λ λ ικ ή Δ η μ ο κ ρ α τ ικ ή Σ υ ν ο μ ο σ π ο ν δ ία ’Ε ργα σ ία ς),
π α ίζει σ η μ α ν τικ ό ρ ό λ ο κ α ί σ τή Γ α λ λ ικ ή π ο λ ιτικ ή
σ κ η ν ή , δ π ω ς θά δ ο ύ μ ε π ιό κ ά τω σ ’ α ύ τ ή τ ή μελέτη .
Σ τά π ρ ώ τα σ α ρ ά ντα χ ρ ό ν ια τ ή ς Ισ το ρ ία ς τ η ς , ή
C .F .T .C . ε ίχ ε ν ά κά νει δ ιμ έ τ ω π ο ά γ ώ ν α : έ ν α ν τ ίο ν το ύ
θ ρ η σ κ ευ τικ ο ύ κ α τεσ τ η μ έν ο υ , π ο ύ π ο λ ύ σ υ χ ν ά άπει-
λ ο ύ σ ε τά μ έ λ η τ η ς μ έ κ υ ρ ώ σ εις ά κ ό μ α κ α ί μ έ ά φ ορι-
α μ ό . κ ι' έ ν α ν τ ίο ν τ ή ς C .G .T . (Γ εν ικ ή Σ υ ν ο μ ο σ π ο ν δ ία
Ε ρ γ α σ ία ς ), δ π ο υ δ ε σ π ό ζ ο υ ν ο ί κ ο μ μ ο υ ν ισ τές, κ α ί ή
ό π ο ια ά ν τιμ ετώ π ιζε π ο λ ύ έ χ θ ρ ικ ά τ ή ν ά ν ά π τυ ξ η έ ν ό ς
ά λ λ ο υ (χ ρ ισ τια ν ικ ο ύ ) σ υ ν δ ικ α λ ισ μ ο ύ π ο ύ τ ό ν κ α τ η γ ο ­
ρ ο ύ σ ε δ τ ι ε ίχ ε « σ υ ν δ ικ α λ ισ τικ ές φ α σ ισ τικ ές» 1* ά ρ χ ές.
Μ ετά τό δ εύ τε ρ ο π α γ κ ό σ μ ιο π ό λ χ μ ο , ή C .F .T .C . ά ν α ­
π τύ χ θ η κ ε μ έ βά σ η τ ή ν ά ν α ρ χ ο σ υ ν δ ικ α λ ισ τικ ή π α ρ ά ­
δ ο ξ η . ιδ ια ίτερ α ίσ χ υ ρ ή σ τό Γ α λ λ ικ ό έ ρ γ α τ ικ ό κ ίν η ­
μ α 1’. κ α ί ά κ ο λ ο ύ θ η σ ε μ ιά σ τα δ ια κ ή δ ιε ύ ρ υ ν σ η γ ρ ά ­
φ ο ν τ α ς μ έλ η τη ς κ α ί ά το μ α π ο ύ δ έ ν ε ίχ α ν θ ρ η σ κ ευ τι­
κ ές π επ ο ιθ ή σ εις, ά π ο β ά λ λ ο ν τ α ς τό σ τε ν ό Κ α θ ο λ ικ ό
-
χα ρ α κ τή ρ α κ α ί τίτ λ ο τη ς κ α ί ά λ λ ά ζ ο ν τα ς τ ό π ρ ό γ ρ α μ ­
μ ά τη ς (1965). Ά π ό τ ή σ υ ν ε ρ γ α σ ία τ ώ ν τά ξ εω ν π ρ ο ­
χ ώ ρ η σ ε σ τ ή ν ά ν α γ ν ώ ρ ισ η τ ή ς (έκ σ υ γ χ ρ ο ν ισ μ έν η ς)
π ά λ η ς τ ώ ν τά ξ εω ν π ο ύ τελ ικ ά τ ή ν υ ίο θ έτη σ ε σ ά ν μία
ά π ό τ ίς ά ρ χ έ ς τη ς.
Μ ετα π ολ εμ ικ ά έμ φ α ν ίσ τη κ ε μ ία νέα μ ο ρ φ ή ιμ π ερ ια ­
λ ισ μ ο ύ , ό ο ίκ ο ν ο μ ικ ό ς ιμ π ερ ια λ ισ μ ό ς, π ο ύ ά ντικ α τέ-
σ τη σ ε π ρ ο ο δ ευ τικ ά τ ό ν π α λ ιό ά π ο ικ ια κ ό ιμ π ερ ια λ ι­
σ μ ό . Ή νέα α ύ τή φ ά σ η τ ο ύ Κ α π ιτα λ ισ μ ο ύ , μ έ τό
•φ α ινο μ ενικ ό » μ ή ν υ μ α εύ η μ ερ ία ς π ού έφ ερε κ α τά τή ν
ά ν ο δ ικ ή τ η ς π ε ρ ίο δ ο , δ η μ ιο ύ ρ γ η σ ε ψ ευ δ α ισ θ ή σ εις σέ
π ο λ λ ο ύ ς Κ οιν<ονικούς Κ α θ ο λ ικ ο ύ ς τ ή ς Ε ύ ρ ω π η ς.
’Η τ α ν ή έ π ο χ ή τ ή ς Χ ρ ισ τ ια ν ικ ή ς Δ η μ ο κ ρ α τ ία ς, τή ς
δ η μ ιο υ ρ γ ία ς μ ια ς « τρ ίτ η ς δ ύ ν α μ η ς : ο ύ τ ε δ ε ξ ιά ο ύ τ ε ά-
ριστερά». Α ύ τά τ ά κ ό μ μ α τα , δ μ ω ς. γ ιά τ ή ν ά νο δ ό
τ ο υ ς σ τή ν έξ ο υ σ ία ύ π ο σ τ η ρ ίχ θ η κ α ν β α σ ικ ά ά π ό ό π α ­
δ ο ύ ς τ ή ς π α ρ α δ ο σ ια κ ή ς δ ε ξ ιά ς , ή ό π ο ια ε ίχ ε χ ά σ ε ι τή ν
ά ξ ιο π ισ τία τ η ς σ τ ή δ εκ α ετία τ ο ύ 1930 4 0 . Έ τ σ ι , γιά
ν ά σ υ γ κ ρ α τ ή σ ο υ ν α ύ τ ή τ ή ν έ κ λ ο γ ικ ή π ελα τεία , τ ό ά ρ-
χ ικ ό ίδ ε α λ ισ τικ ό σ κ ίρ τη μ α τ ώ ν σ τε λ ε χ ώ ν τ ο υ ς γ ιά μ ία
«νέα κοινω νία» γ ρ ή γ ο ρ α μ ετα μ ό ρ φ ω σ α ν σ ' Ενα δ ια φ ο ­
ρ ο π ο ιη μ έ ν ο σ υ ν τ η ρ η τ ικ ό κ α π ιτ α λ ισ τ ικ ό π ρ όγρ α μ μ α .
Σ τ ά μέσ α τ ή ς δεκα ετία ς τ ο ύ 1950, τ ό κ ό μ μ α M .R .P .
(ή Γ α λ λ ικ ή έκ δο σ η τ ή ς Χ ρ ισ τ ια ν ικ ή ς Δ η μ ο κ ρ α τ ία ς)
βρέθηκ ε ν ά ύ π ερ α σ π ίζει τ ή ν ά π ο ικ ια κ ή π ο λ ιτ ικ ή τή ς
Γ α λ λ ία ς. Ο ί Γ ά λ λ ο ι Χ ρ ισ τ ια ν ο ί Δ η μ ο κ ρ ά τ ε ς κ α τά λ η -
ξ α ν ν ά γ ίν ο υ ν μ ά λ λ ο ν π ο λ ιτ ικ ο ί κ λ η ρ ο ν ό μ ο ι τ ή ς Να-
π ο λ εό ν τια ς Α ύ το κ ρ α το ρ ία ς κ α ί τ ή ς Χ ρ ισ τ ια ν ικ ή ς Μ ο ­
ν α ρ χ ία ς, έν α είδ ο ς Ι ε ρ ή ς Δ η μ ο κ ρ α τ ία ς μ έ δ λ ε ς τίς
σ χ ετ ικ ές ά ν τ ιφ ά σ ε ις14, π α ρ ά ο ί σ υ ν ε χ ισ τέ ς τ ο ύ Κ ο ιν ω ­
ν ικ ο ύ Κ α θ ο λ ικ ισ μ ο ύ , τ ο ύ κ ιν ή μ α τ ο ς Sillon (Σ ιγιό ν ).
τ ή ς C .F .T .C . κ ι’ ά κ ό μ α τ ο ύ Π ά π α Λ έ ο ν τα X III. Βρέ­
θ η κ α ν σ τ ό ν ά ν τ ίπ ο δ α τ ο ύ Χ ρ ισ τ ια ν ισ μ ο ύ κ α ί τ ή ς Δ η ­
μ ο κ ρ α τ ία ς 1’. Έ τ σ ι, δ η μ ιο ύ ρ γ η σ α ν π ερ ισ σ ό τερ α π ρ ο β
λ ή μ α τα σ τ ο ύ ς Χ ρ ισ τ ια ν ο ύ ς Σ ο σ ια λ ισ τέ ς , π ο ύ β ρ έθ η ­
κ α ν τώ ρ α σ τή δ ύ σ κ ο λ η θέση ν ά π ρ έπ ει ν ά π ρ ο σ π α ­
θ ή σ ο υ ν ν ά ά π ο σ υ σ χ ε τ ισ τ ο ύ ν δ χ ι μ ό ν ο ά π ό τ ή ν κ α τε­
σ τη μ έν η Ε κ κ λ η σ ία , ά λ λ ά κ α ί ά π ό α ύ τ ά τ ά κ ό μ μ α τα .
Τ ό τ ε π α ρ ο υ σ ιά σ τη κ ε μ ία μ ο ν α δ ικ ή εύ κ α ιρ ία ν ' ά π ο δ εί-
ξ ο υ ν ο ί Χ ρ ισ τ ια ν ο ί Σ ο σ ια λ ισ τές α ύ τό π ο ύ π ρ α γ μ α τ ικ ά
ή τ α ν : Ή ά π ο ικ ια κ ή π ά λ η , δ χ ι μ ό ν ο ν ό δ ή γ η σ ε σ τή ν
κ α τά ρ ευ σ η τ ή ς Τ έτα ρ τ η ς Γ α λ λ ικ ή ς Δ η μ ο κ ρ α τ ία ς , ά λ λ '
έδ ω σ ε κ α ί τ ή ν εύ κ α ιρ ία σ έ π ο λ λ ο ύ ς Χ ρ ισ τ ια ν ο ύ ς καί
Σ ο σ ια λ ισ τ έ ς ν έο υ ς, ν ά σ υ σ π ε ιρ ω θ ο ύ ν γ ύ ρ ω ά π ό μία
δ ίκ α ιη ύ π ό θ εσ η , π ο ύ τ ο ύ ς β ο ή θ η σ ε ν ά έ γ κ α τα λ είψ ο υ ν
τ ίς π α λ ιές π ο λ ιτικ έ ς ό ρ γ α ν ώ σ ε ις τ ο υ ς κ α ί ν ά σ υ ν ε ιδ η ­
τ ο π ο ιή σ ο υ ν , γ ιά μ ία ά κ ό μ η φ ο ρ ά , δ π ω ς ά λ λ ο ι ν έο ι
τ ό ν κ α ιρ ό τ ή ς Γ ε ρ μ α ν ικ ή ς κ α τ ο χ ή ς , π ώ ς ε ίχ α ν π ο λ λ ά
κ ο ιν ά σ η μ εία καί π ο λ ύ λ ίγ ε ς δ ια φ ο ρ ές. Έ τ σ ι , δ έ ν έκ-
π λ ή σ σ ει τ ό γ ε γ ο ν ό ς π ώ ς οί ν έ ο ι α ύ τ ο ί ά ρ γ ό τ ε ρ α σ υ ν ­
ε ρ γ ά σ τ η κ α ν σ τό P .S .U . ( Ε ν ια ίο Σ ο σ ια λ ισ τικ ό Κ όμ μ α )
καί τή C .F .D .T . Ε π ί σ η ς β ρ έ θ η κ α ν μ α ζί κ α τά τή διά ρ
κ εια τ ή ς φ ο ιτ η τ ικ ή ς έξ έγερ σ η ς τ ο ύ 1968 κ α ί σ έ μ εγά

λ ο β α θ μ ό π ρ ο σ α ν α τ ό λ ισ α ν τό Α να νεω μ ένο P.S. (Σ ο
« ο λ ισ τ ι κ ό Κ ό μ μ α ) π ρ ό ς τ ό ν ά ρ χ ικ ό κ α ί β α σ ικ ό σ τ ό ­
χ ο τ ο ύ Χ ρ ισ τ ια ν ικ ο ύ Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ , δ η λ α δ ή ττρός τό
- : τ . 0Λ ΐσμό τ ή ς Α ύ το δ ια χ είρ η σ η ς.
T c 1958 ή Τ έτα ρ τ η Δ η μ ο κ ρ α τ ία κ α τά ρ ευ σ ε γ ιά νά
-:ο α χ ω ρ ή σ ε ι τή θ έσ η τ η ς σ τ ή ν Π έ μ π τ η Δ η μ ο κ ρ α τ ία
C Z X τ ο ν Ν τ έ Γ κ ώ λ . Σ τ ά τ έ λ η τ ή ς δ εκ α ετία ς 1950-60, ή
* Γ ^ τ ι κ ή τά ξη ε ίχ ε χ ά σ ε ι τ ή ν Ε μπ ισ τοσ ύνη τ η ς σ ’ α ύ-
" ο ύ ^ Ζ ο ρ ίζ ο ν τ α ν π ώ ς τ ή ν έκ π ρ ο σ ω π ο ύ σ α ν .
Ή τ α ν λ ο ικ ό ν φ υ σ ικ ό π ο λ λ ά μ έ λ η τ η ς ν ά ψ η φ ίσ ο υ ν
~ · Ν τ έ Γ κ ώ λ , ιδ ια ίτερ α μ ετά τ ή ν ά π ό φ α σ ή τ ο υ νά
^ Λ ια τ ίσ ε ι τ ό ν Α π ο ικ ια κ ό π ό λ ε μ ο σ τ ή ν 'Α λ γ ε ρ ία καί
- V υ π ό σ χ εσ η τ ο υ ν ά ξ α ν α κ τ ίσ ει τ ό Εθνος μ έ βά σ η
t . - -ρ ό γ ρ α μ μ α τ ή ς Ά ρ ισ τ ε ρ ά ς (έθ ν ικ ή ά νεξα ρ τη σ ία ,
Λ α ρ θ ρ ω τικ ές μ ετ α ρ υ θ μ ίσ εις , κ ο ιν ω ν ικ ή π ρ ό ο δ ο ς , συμ-
_£ το χ ή κ .λ ,π .) κ α ί τ ή ν Ε κλογική β ο ή θ εια τ ή ς Δ εξιά ς.
Α λ λ ά ό Ν τέ Γ κ ώ λ τ ε λ ικ ά ά π έ τ υ χ ε κ α ί Ε πεσε θύμα
196$** ’Α ρ ΐσ τερ ά ζ τ ό 1968 κ α ί ^
Τ ό 1968 έ χ ε ι μ ε γ ά λ η σ η μ α σ ία γ ιά τό μ έ λ λ ο ν το ύ
Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ σ τή Γ α λ λ ία κ α ί κατ* έπ έκ τα σ η γιά τό
_ ^ λ ο ν το ύ Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ σ ' ό λ ό κ λ η ρ ο τ ό ν κ όσ μ ο.
Ο - ω ς ά να φ έρ ει τ ό π ε ρ ιο δ ικ ό E sp rit, π ο ύ είν α ι τ ό π ιό
- α ν τ ικ ό θ ε ω ρ η π κ ό ό ρ γ α ν ο τ ώ ν Χ ρ ισ τ ια ν ώ ν Σ ο σ ια ­
λ ισ τώ ν σ τή Γ α λ λ ία , τ ό 1968 δ η μ ιο ύ ρ γ η σ ε μ ία κ α ι­
ν ο ύ ρ γ ια π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α : τ ή μ ετα -Μ α ρ ξισ τικ ή (ό χ ι
Κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ικ ή ) έπ α ν ά σ τα σ η σ τ ή Δ υ τ ικ ή Ε ύ ρ ώ π η ή ,
ό π ω ς τή χ α ρ α κ τή ρ ισ ε ό ή γ έ τ η ς τ η ς Κ ο ν -Μ π ε ν τίτ, τή
μ ό ν η έπ α ν ά σ τα σ η σ τ ή ν Ε ύ ρ ώ π η π ο ύ ή τ α ν τ α υ τ ό χ ρ ο ­
ν α ά ν τ ικ α π ιτ α λ ισ τικ ή , ά ν τ ια υ τ α ρ χ ικ ή κ α ί έ ν α ν τ ίο ν τ ο ύ
Κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ικ ο ύ Κ ό μ μ α τ ο ς ” . Χ ρ ειά σ τη κ ε ή σ υ ν δ ρ ο -
*·” τ° ΰ Γ α λ λ ικ ο ύ Κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ικ ο ύ Κ ό μ μ α τ ο ς κ α ί τ ή ς
κ α τευ θ υ ν ό μ εν η ς ά π ’ α ύ τ ό Ε ρ γ α τ ικ ή ς Σ υ ν ο μ ο σ π ο ν δ ία ς
Γ ' Χ Ρ ΙΣ Τ Ι Α Ν Ι Κ Ο Σ Σ Ο Σ ΙΑ Λ ΙΣ Μ Ο Σ ,
Θ ά σ υ ν ε χ ίσ ο υ μ ε τ ώ ρ α μ έ τ ή ν κ ρ ιτικ ή τ ώ ν Χ ρ ισ τια -
vca σ ο σ ια λ ισ τώ ν κ α τά τ ή ς « κ α τεσ τη μ έν η ς ά τ α ξ ία ς . -
Ο πως ά π ο κ α λ ο ύ σ ε ό Έ μ μ . Μ ο υ ν ιέ τ ό σ η μ ερ ιν ό κ α π ι­
τ α λ ισ τ ικ ό σ ύσ τη μ α .
Ά ν α φ έ ρ α μ ε π ρ ω τ ύ τε ρ α π ώ ς ή π ά λ η τ ώ ν τά ξ εω ν Ε-
■Ζη λ θεΓ 0 tf l Χ Ρ,σ τ ια ν ικ ή Σ ο σ ια λ ισ τικ ή θ εω ρία.
U 0 ρ ι° μό5· ύ μ ω ς , τ ώ ν τά ξ εω ν π ο ύ β ρ ίσ κ ο ν τα ι σ έ δια-
- β χ η ά π ε χ ε ι π ο λ ύ ά π ό τ ίς κ λ α σ ικ ές Μ α ρ ξ ισ τικ ές Εν-
κ κ ε ς , τίς ό π ο ιε ς π α ρ α θ έτο υ μ ε: . Ή ά σ τικ ή τά ξη άπο-
τελειται ά π ό τ ο ύ ς σ ύ γ χ ρ ο ν ο υ ς Κ α π ιτα λ ισ τές, ο( ό-
r : i o : είν α , ο ί κ ά τ ο χ ο ι τ ώ ν μ έ σ ω ν κ ο ιν ω ν ικ ή ς π α ρ α γω -
o t « Ρ ϊο δ ό τ ε ς τ ή ς μ ισ θ ω τ ή ς έρ γα σ ία ς. Τ ό πρ ο-
•.ίτα ρ ια το είν α ι ή τά ξη τ ώ ν σ ύ γ χ ρ ο ν ω ν μ ισ θ ω τώ ν Ερ­
γ α τ ώ ν , ο ί ό π ο ιο ι, χ ω ρ ίς δ ικ ά το υ ς μ έσ α π α ρ α γ ω γ ή ς,
π ε ρ ιο ρ ίζο ν τα ι σ τ ή ν π ώ λ η σ η τ ή ς έ ρ γ α τ ικ ή ς τ ο υ ς δ ύ ν α -
- t s ν ιά ν α μ π ο ρ ο ύ ν ν ά ζ ή σ ο υ ν .” . Ά π · ό λ ε ς τ ίς τά-
Π ο λ ιτ ικ ή θ ε ω ρ ία
C .G .T . γ ιά ν ά μ π ο ρ έ σ ε ι ή Κ υ β έ ρ ν η σ η Ν τ έ Γ κ ώ λ «ν'
ά π ο κ α τ α σ τ ή σ ε ι τ ή ν τ ά ξ η ,. Π α ρ ' ό τ ι τ ό κ ίν η μ α το ύ
1968 ά π έ τ υ χ ε π ο λ ιτικ ά , γ ια τ ί ή τ α ν μ ό ν ο ά ρ ν η τ ικ ό , δη-
λ α δ η Ε πέκ ρ ινε τ ή ν Κ ο ιν ω ν ία χ ω ρ ίς ν ά π ρ ο τείν ει κ α ν έ ­
ν α έν α λ λ α κ τικ ό ύ π ό δ ε ιγ μ α , τό μ ή ν υ μ ά τ ο υ ε ίχ ε έν τυ -
π ω σ ια κ ά β α θ ειά ά π ή χ η σ η . Ο ύ σ ια σ τικ ά ή τ α ν π ιό π ο λύ
έπ ιθ εσ η έν ά ν τ ια σ ' έ ν α ό λ ό κ λ η ρ ο π ο λ ιτ ισ μ ό π α ρ ά σ τό
σ ύ σ τ η μ α π ο ύ έν σ ά ρ κ ω ν ε τ ίς ά ρ χ έ ς α ύ το ύ τ ο ύ π ο λ ιτ ι­
σ μ ο ύ . Σ ή μ ερ α , ό λ ο ι σ τ ή ν ’Α ρ ισ τερ ά ά να φ έρ ο ν τα ι
σ το 1968 σ ά ν ά φ ετη ρ ία μ ιά ς μ ε γ ά λ η ς σ τ ρ ο φ ή ς κ α ί ι­
σ χ υ ρ ίζ ο ν τ α ι π ώ ς έ χ ο υ ν ά φ ο μ ο ιώ σ ει τό μ ή ν υ μ ά το υ
Σ υ μ π ερ α σ μ α τικ ά , μ π ο ρ ο ύ μ ε ν ά π ο ύ μ ε ό τ ι α ύ τ ο ί οί
Χ ρ ισ τ ια ν ο ί Σ ο σ ια λ ισ τ έ ς κ α τά φ ερ α ν ν ά « τ ρ ο π ο π ο ιή ­
σ ο υ ν τ ις σ υ ν ή θ ε ιε ς τ ο ύ Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ σ τ ή ν Ιδια έκ τα σ η
π ο υ τ ά ρ α ξ α ν τ ίς π α ρ α δ ό σ ε ις τ ή ς π ίσ τ η ς τ ο υ ς .· * 'Π ρ ο ­
β ά λ λ ο ν τ α ς τ η ν έ ν α λ λ α κ τικ ή θεω ρία τ ή ς Α ύ το δ ια χ εί-
ρ η σ η ς , β ο ή θ η σ α ν τ ό Σ ο σ ια λ ισ μ ό ν ’ ά π ο μ α κ ρ υ ν θ εΐ ά πό
τό τό Μ α ρ ξ ισ μ ό , μ ία φ ιλ ο σ ο φ ία τ ή ς ξ επ ερ α σ μ έν η ς π ιά έ-
π ο χ η ς τ ο ύ ά ν ε ρ χ ό μ ε ν ο υ Κ α π ιτ α λ ισ μ ο ύ , κ α ί τ ό Λ εν ι­
ν ισ μ ό , έν α δ ό γ μ α π ο υ Ισ ω ς τα ίρ ια ζε τέλεια σ τ ή Ρ ω σ ία
τ η ς δ εκ α ετία ς τ ο ύ 1910-20, ά λ λ ά είν α ι έ ν τ ε λ ώ ς χ ω ρ ίς
ν ό η μ α γ ιά τ ίς σ η μ ερ ιν ές μ ετ α β ιο μ η χ α ν ικ ές κ ο ιν ω ν ίες,
ϋ τ σ ι μ ο ν ο ό ρ ισ μ έ ν ε ς ά κ ρ ο α ρ ισ τερ ές ό μ ά δ ες έξακο-
Λ ουθοον ν ά σ υ μ π ερ ιφ έρ ο ν τα ι μ ’ έ ν α ά νεύ θ υ ν ο «έπα-
ν α σ τ α τικ ό Κ ρ ε τ ιν ισ μ ό ·20. ( Ό ή γ έ τ η ς τ ο ύ Γ α λ λ ικ ο ύ
Σ ο σ ια λ ισ τ ικ ο ύ Κ ό μ μ α τ ο ς δ ή λ ω σ ε κ α τη γο ρ η μ α τικ ά
? ν « „ ? ΚτωΡρί<Μ> 1977 δ έ ν ^ ν α ι Μ α ρ ξισ τή ς).
Π ρ ο β ά λ λ ο ν τ α ς Ενα ά ξ ιό π ισ το σ υ ν δ υ α σ μ ό τ ή ς Χ ρ ι­
σ τ ια ν ικ ή ς ή θ ικ ή ς κ α ί τ ο ύ Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ , ο ί Χ ρ ισ τ ια ν ο ί
Σ ο σ ια λ ισ τ έ ς π ρ ο κ ά λ ε σ α ν έ π ίσ η ς , γ ιά π ρ ώ τ η φ ο ρ ά , Ενα
έσ ω τερ ικ ό δ ιά λ ο γ ο σ τ ο ύ ς κ ό λ π ο υ ς τ ή ς Ε κ κ λ η σ ία ς , δ-
π ω ς φ α ίν ε τ α ι ά π ό τ ίς δ ια κ η ρ ύ ξ ε ις τ ώ ν Ε π ισ κ ό π ω ν
τ ή ς Γ α λ λ ία ς τ ό ν 'Ιο ύ ν ιο 1975 κ α ί τ ό ν 'Ι ο ύ λ ιο 1977.
Κ Α Π ΙΤ Α Λ ΙΣ Μ Ο Σ , Κ Ο Μ Μ Ο Υ Ν ΙΣ Μ Ο Σ
ξ εις π ο υ ά ν τ ιμ ε τ ω π ίζ ο υ ν τ ή ν ά σ τ ικ ή τά ξη σ ή μ ερ α , μ ό ­
ν ο τ ό π ρ ο λ ε τ α ρ ιά το είν α ι π ρ α γ μ α τ ικ ά Ε παναστατική
τά ξ η . Ο ί ά λ λ ε ς τ ά ξ η ς π α ρ α κ μ ά ζο υ ν κ α ί τελ ικ ά έξα φ α -
ν ιζ ο ν τα ι ό σ ο ά ν α π ύ σ σ ετα ι ή σ ύ γ χ ρ ο ν η β ιο μ η χ α ν ία ,
τ ή ς ό π ο ια ς τ ό π ρ ο λ ε τ α ρ ιά το είνα ι τό είδ ικ ό κ α ί ο ύσ ια -
σ τ ικ ό π ρ ο ϊό ν . Ή κ α τώ τερ η μ έσ η τ ά ξ η , ο ΐ μ ικ ρ ο ί βιο-
μ ή χ α ν ο ι, of κ α τα σ τη μ α τά ρ χ ες, ο ί β ιο τέ χ ν ε ς , ο ί άγρό-
τ ε ς , ό λ ο ι α ύ τ ο ί μ ά χ ο ν τ α ι ένά ν τια σ τ ή ν ά σ τικ ή τά ξη
γ ιά ν ά σ ώ σ ο υ ν ά π ό τ ό ν ά φ α ν ισ μ ό τ ή ν ύ π α ρ ξ ή το υ ς
σ ά ν τμ ή μ α τα τ ή ς μ έσ η ς τ ά ξ η ς . Κ α τά σ υ ν έπ εια , δ έ ν εί­
ν α ι έπ α ν α σ τά τες ά λ λ ά σ υ ν τη ρ η τικ ο ί. 'Α κ ό μ α χ ε ιρ ό τε ­
ρ α , είν α ι ά ν τ ιδ ρ α σ τικ ο ί γ ια τ ί π ρ ο σ π α θ ο ύ ν ν ά γ υ ρ ί­
σ ο υ ν π ρ ό ς τ ά π ίσ ω τ ό ν τ ρ ο χ ό τ ή ς Ισ το ρ ία ς. *Αν τύ χει
να είνα ι έπ α ν α σ τά τες, τ ο ύ τ ο σ υ μ β α ίν ει ό τ α ν είν α ι έπι-
κείμενη ή μ ετά τα ξή τ ο υ ς σ τό π ρ ο λ ετα ρ ιά το . Έ τ σ ι , δέν
ύ π ε ρ α σ π ίζ ο ν τ α ι τ ά σ η μ ερ ιν ά ά λ λ ά τ ά μ ε λ λ ο ν τ ικ ά το υ ς
113
 Π . Δ η μ ητρ ός
σ υ μ φ έ ρ ο ν τ α , λ ιπ ο τ α κ τ ό ν τ α ς ά π ό τ ίς δ ικ έ ς τ ο υ ς γ ρ α μ ­
μ έ ς γ ιά ν ά π ά ρ ο υ ν θ έσ η σ τ ίς γ ρ α μ μ έ ς τ ο ύ π ρ ο λ ε τ α ρ ιά ­
τ ο υ .”
Ε ίν α ι π ρ ο φ α ν έ ς, π ώ ς ό σ ο δ ή π ο τ ε ά κ ρ ιβ ή ς κι’ δ ν ή ­
τ α ν α ύ τ ή ή ά ν ά λ υ σ η τ ό δ έ κ α τ ο Ε να το α ίώ ν α , θά δ ια ­
σ τ ρ έ β λ ω ν ε τ ή ν π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α ά ν χ ρ η σ ιμ ο π ο ιό τα ν
σ ή μ ε ρ α (κ α ί είν α ι π ο λ λ ο ί, π ά ρ α π ο λ λ ο ί π ο ύ π ρ ο σ π α ­
θ ο ύ ν ά κ ό μ α ν ά π ρ ο σ α ρ μ ό σ ο υ ν τ ή ν κ ο ιν ω ν ία σ τό
Μ α ρ ξ ισ τ ικ ό ύ π ό δ ε ιγ μ α ά ν τ ί ν ά π ρ ο σ α ρ μ ό σ ο υ ν τό
Μ α ρ ξ ισ τ ικ ό ύ π ό δ ε ιγ μ α σ τ ή ν κ ο ιν ω ν ία ). Ά ς μ ή ν ξ ε ­
χ ν ά μ ε , π ώ ς ο( Σ ο σ ια λ ισ τ ικ έ ς χ ώ ρ ε ς π ο ύ π λ η σ ιά ζ ο υ ν
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο τ ό γ ν ή σ ιο τ ύ π ο (Λ α ϊκ ή Δ η μ ο κ ρ α τ ία τ ή ς
Κ ίν α ς κ α ί Κ ο ύ β α ) β ά σ ισ α ν τ ή ν Ε πα νά σ τα σ ή τ ο υ ς
σ τ ο ύ ς ά γ ρ ό τ ε ς κ ι’ δ χ ι σ τ ή μ ικ ρ ή Ε ργατικ ή τ ά ξ η το υ ς.
'Ε π ίσ η ς , δ ς μ ή ν π α ρ α β λ έ π ο υ μ ε , δ τ ι ο ί 'Α μ ε ρ ικ α ν ο ί έρ ­
γ ά τ ε ς δ έ ν ε ίν α ι τ ά π ιό Ε π α ν α σ τα τικ ά σ τ ο ιχ ε ία σ τή ν
’Α μ ε ρ ικ α ν ικ ή κ ο ιν ω ν ία κ α ί δ τ ι ο ί φ ο ιτ η τ έ ς π ο ύ δ η ­
μ ιο ύ ρ γ η σ α ν τό 1968 δ έ ν Ε μ φ α νίζο ντα ι π ο υ θ εν ά σ τή ν
π α ρ α π ά ν ω ά ν ά λ υ σ η τ ο ύ Μ ά ρ ξ . Κ ι ' ά ν τ ά κ α τώ τερ α
σ τ ρ ώ μ α τ α τ η ς μ έ σ η ς τ ά ξ η ς κι* Ενα μ έ ρ ο ς τ ώ ν ά γρ ο -
τ ώ ν δ η μ ιο ύ ρ γ η σ α ν τ ό Φ α σ ισ μ ό , ά ς μ ή ξ ε χ ν ά μ ε π ώ ς
δ η μ ιο ύ ρ γ η σ α ν Ε π ίσ η ς τ ό ν Π ε ρ ο ν ισ μ ό . Ι σ ω ς μ ά λ ισ τα ,
ν ά ε ίχ α μ ε ά π ο φ ύ γ ε ι τ ό Φ α σ ισ μ ό , ά ν τ ό τ ε ο ί Μ α ρ ξ ι­
σ τ έ ς ά ν τ ί ν ' ά ν τ α γ ω ν ισ τ ο ΰ ν τ ί ς τά ξ ε ις α ύ τ έ ς π ο ύ Επε­
φ τ α ν σ έ π α ρ α κ μ ή κ α ί Ε τσι ν ά τ ι ς ά π ο ξ ε ν ώ σ ο υ ν , τίς
ε ίχ α ν Ε ντάξει σ τ ά Ε π α ν α σ τα τικ ά σ τρ ώ μ α τα . Τ έ λ ο ς , ή
π ρ ο λ ε τ α ρ ιο π ο ίη σ η τ ώ ν τ ά ξ ε ω ν π ο ύ π α ρ α κ μ ά ζ ο υ ν Εξυ­
π η ρ έ τ η σ ε θ α υ μ ά σ ια τ ά Κ α π ιτ α λ ισ τ ικ ά σ υ μ φ έ ρ ο ν τ α π ο ­
λ ύ π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο ά π ’ δ τ ι τ ά Μ α ρ ξ ισ τικ ά .
Ή ά ν ά γ κ η ν ά ξ α ν α π ρ ο σ δ ιο ρ ισ τ ο ύ ν ο ί δ ύ ο τά ξ ε ις (Τ-
σ ω ς είν α ι κ α λ ύ τ ε ρ α ν ά τ ί ς ό ν ο μ ά ζ ο υ μ ε κ ο ιν ω ν ικ έ ς π α ­
ρ α τά ξ εις) π ο ύ β ρ ίσ κ ο ν τ α ι σ έ δ ια μ ά χ η είν α ι π ρ ο φ α ν ή ς .
Σ ή μ ε ρ α , ή μ ά χ η Ε νάντια σ τ ό ν Κ α π ιτ α λ ισ μ ό , τ ή ν ά-
π α ν θ ρ ω π ο π ο ίη σ η (d e h u m a n is a tio n ), τ ό ν κ α τ α ν α λ ω τ ι­
σ μ ό κ α ί τ ή ν ά ν ισ ό τ η τ α Εχει σ υ σ π ε ιρ ώ σ ε ι γ ύ ρ ω τ η ς
τ ο ύ ς π ο λ ίτ ε ς ά π ’ δ λ ε ς τ ίς π α λ ιό τ ε ρ α δ ια χ ω ρ ισ μ έ ν ε ς
τά ξ εις. Ό Έ ν τ μ ό ν Μ α ίρ , τ ω ρ ιν ό ς Γ ε ν ικ ό ς Γ ρ α μ μ α ­
τ έ α ς τ ή ς C .F .D .T ., τ ο π ο θ έ τ η σ ε τ ό π ρ ό β λ η μ α μ έ τή ν
ά κ ό λ ο υ θ η δ ια τ ύ π ω σ η : « Σ ή μ ερ α κ α θ ο ρ ίζο υ μ ε π ώ ς ή
Ε ρ γ α τικ ή τ α ξ η Ε κτείνετα ι π έ ρ α ά π ό τ ο ύ ς μ ισ θ ω τ ο ύ ς : σ ’
α ύ τ ή ν ά ν ή κ ο υ ν δ λ ο ι Ε κείνοι π ο ύ σ τ ή σ η μ ε ρ ιν ή κ ο ιν ω ­
ν ία Ε χ ο υ ν σ υ ν ε ιδ η τ ο π ο ιή σ ε ι π ώ ς τ ό σ ύ σ τ η μ α τ ο ύ ς ά-
π ο ξ ε ν ώ ν ε ι κ α ί τ ο ύ ς Ε κμ ετα λ λ εύ ετα ι κ α ί είν α ι ά π ο φ α -
σ ισ μ έ ν ο ι ν ’ ά γ ω ν ισ τ ο ΰ ν ώ σ τ ε ν ’ ά λ λ ά ξ ο υ ν τ ά π ρ ά ­
γ μ α τ α , ά σ χ ε τ α ά π ό τ ό ν τ ρ ό π ο σ υ μ μ ε τ ο χ ή ς τ ο υ ς σ τή ν
π α ρ α γ ω γ ή , ά σ χ ε τ α ά π ό τ ό ε ίδ ο ς Ε ρ γα σ ία ς π ο ύ π α ρ έ­
χ ο υ ν , μ ισ θ ω τ ο ί ή δ χ ι μ ισ θ ω τ ο ί.” . Ό σ κ ο π ό ς τ η ς π ά ­
λ η ς τ ώ ν τ ά ξ ε ω ν , Ε πίσ ης, ε ίν α ι σ ή μ ε ρ α δ ια φ ο ρ ε τικ ό ς .
Ή δ ικ τ α τ ο ρ ία τ ο ύ π ρ ο λ ε τ α ρ ιά τ ο υ , π ο ύ π ο λ ύ π ιθ α ν ό ν
ν ά ε ίχ ε κ ά π ο ιο ν ό η μ α σ έ μ ία κ ο ιν ω ν ία σ ά ν α ύ τ ή τ ο ύ
π ε ρ α σ μ έ ν ο υ α ιώ ν α , ά π ο ρ ίπ τ ε τ α ι. Κ α τ ά λ η ψ η τ ή ς Ε ξου­
σ ία ς ά π ο τ ή ν Ε ργατικ ή τ ά ξ η δ έ ν σ η μ α ίν ε ι κ α τά λ υ σ η
τ ώ ν π ο λ ιτ ικ ώ ν δ ικ α ιω μ ά τ ω ν τ ή ς ά σ τ ικ ή ς τ ά ξ η ς 24. Ή
1 14
π ο λ ιτ ικ ή δ ια δ ικ α σ ία ά π ό μ α θ η μ α τ ικ ό π α ιχ ν ίδ ι μ η δ εν ι­
κ ο ύ ά θ ρ ο ίσ μ α το ς μ ε τ α β ά λ λ ε τ α ι, Ε τσι, σ έ π α ιχ ν ίδ ι θ ετι­
κ ο ύ ά θ ρ ο ίσ μ α το ς.
Ή κ ρ ιτ ικ ή τ ο ύ Κ α π ιτ α λ ισ τ ικ ο ύ σ υ σ τ ή μ α τ ο ς ά π ό
τ ο ύ ς Χ ρ ισ τ ια ν ο ύ ς Σ ο σ ια λ ισ τ έ ς π ρ ο χ ω ρ ε ί π ιό π έρ α ά ­
π ό τ ή Μ α ρ ξ ισ τικ ή κ ρ ιτ ικ ή . Ή τελ ευ τ α ία π ερ ιο ρ ίζετα ι
σ τ ή ν ο ίκ ο ν ο μ ικ ή Ε κ μ ετά λ λ ευ σ η , Ε νώ ή π ρ ώ τ η Ε κτεί­
ν ε τα ι σ έ ε ύ ρ ύ τ ε ρ ο ό ρ ίζ ο ν τ α . Π έ ρ α ά π ό τ ή ν ο ίκ ο ν ο μ ι-
κ ή Ε κ μ ετά λ λ ευ σ η , ο ί σ ύ γ χ ρ ο ν ε ς κ α π ιτ α λ ισ τ ικ έ ς κ ο ιν ω ­
ν ίες χ α ρ α κ τ η ρ ίζ ο ν τ α ι ά π ό ά π ο ξ έ ν ω σ η τ ο ύ ά ν θ ρ ώ π ο υ ,
κ α τ α ν α λ ω τ ισ μ ό , κ υ ρ ια ρ χ ία τ ο ύ χ ρ ή μ α τ ο ς κ α ί ά το μ ικ ι-
σ μ ό . Π α ρ ' δ τ ι ο ί π ρ ο χ ω ρ η μ έ ν ε ς Κ α π ιτ α λ ισ τ ικ έ ς κ ο ι­
ν ω ν ίε ς Ε χ ο υ ν π ε τ ύ χ ε ι Ενα β ιω τ ικ ό Ε πίπεδο π ο λ ύ κ α λ ύ ­
τε ρ ο ά π ’ α ύ τ ό τ ώ ν « Σ ο σ ια λ ισ τ ικ ώ ν » κ ο ιν ω ν ιώ ν κ α ί Ε­
χ ο υ ν ά κ ό μ α β ο η θ ή σ ε ι τ ί ς τε λ ε υ τ α ίε ς ν ά π ρ ο ο δ ε ύ σ ο υ ν
(ή 'Α μ ε ρ ικ α ν ικ ή τ ε χ ν ο λ ο γ ία κ α ί τ ό 'Α μ ε ρ ικ α ν ικ ό σ τ ά ­
ρ ι ε ίν α ι ά π α ρ α ίτη τ α σ τ ή Σ ο β ιε τ ικ ή Έ ν ω σ η ) , λ ίγ ο ι τ ρ έ ­
φ ο υ ν τ ή ν ψ ευ δ α ίσ θ η σ η δ τ ι ε ίν α ι δ υ ν α τ ή μ ία έσ ω τερ ι-
κή Ε ξέλιξη τ ο ύ Κ α π ιτ α λ ισ μ ο ύ π ρ ό ς μ ία π ιό ά ν θ ρ ώ π ι-
ν η κ α ί λ ιγ ό τ ε ρ ο ά ν ισ η κ ο ιν ω ν ία , Ε πειδή ά κ ρ ιβ ώ ς τά
π ρ ο β λ ή μ α τ α τ ο ύ Κ α π ιτ α λ ισ μ ο ύ δ η μ ιο υ ρ γ ο ΰ ν τ α ι ά π ό
τ ή διάρθρο> ση τ ο υ , τ ό ν τ ύ π ο ζ ω ή ς π ο ύ Ε πιβά λλ ει καί
τ ή ν κ ο ιν ω ν ι κ ή τ ο υ ό ρ γ ά ν ω σ η . Έ τ σ ι , ή ν ε ο ­
κ α π ιτ α λ ισ τ ικ ή κ ο ιν ω ν ία είν α ι:
• Κ ο ινω ν ία Ε κ μ ε τ ά λ λ ε υ σ η ς : ο ΐ κ υ ρ ία ρ χ ε ς τά ξ εις
χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ν τ ή ν Ε ργασία τ ο ύ λ α ο ύ κ α ί τ ί ς ά νά γκ ες
τ ώ ν κ α τ α ν α λ ω τ ώ ν γ ι ά ν ά Ε ξ α σ φ α λ ίζο υ ν τ ά κ έ ρ δ η το υ ς
καί ν ά α ύ ξά νο υ ν τή δ ύ να μ ή του ς,
K o n x o via 'Α νισ ο τή τω ν: χ ρ ειά ζετ α ι τ ί ς δ ιά φ ο ρ ε ς μ ο ρ ­
φ έ ς ά ν ισ ό τ η τ α ς γ ι ά ν ά λ ε ιτ ο υ ρ γ ή σ ε ι κ α ί δ η μ ιο υ ρ γ ε ί
κ α ιν ο ύ ρ γ ιε ς κ α τά τ ή ν ά ν ά π τ υ ξ ή τη ς,
Κ ο ινω ν ία Α π ο ξ έν ω α η ς : σ υ γ κ ε ν τ ρ ώ ν ο ν τ α ς τ ή δ ύ ν α ­
μ η σ τ ά χ έ ρ ια μ ια ς μ ε ιο ν ό τ η τ α ς , ά γ ω ν ίζ ε τα ι ν ά κ ρ α τ ή ­
σ ε ι τ ό ν έ ρ γ α ζ ό μ ε ν ο λ α ό ύ π ο τ α γ μ έ ν ο , Ε π ιβ ά λ λ ο ν τά ς
τ ο υ ν ά ζ ή μ έσ α σ ' Ενα σ ύ ν ο λ ο δ ο μ ώ ν , δ π ο υ κ άθε δ υ ­
ν α τ ό τ η τ α γ ιά ο ύ σ ια σ τ ικ ή ά ν ά λ η ψ η ε ύ θ υ ν ώ ν ά π ο κ λ είε-
ται»15.
• Ή Ε γκ α τά λ ειψ η τ ή ς ο ίκ ο ν ο μ ία ς σ τ ό ν τ υ φ λ ό α ύ-
θ ο ρ μ η τ ισ μ ό α ύ τ ο ύ π ο ύ σ υ μ β α τ ικ ά κ α λ είτ α ι φ ιλ ελ ευ θ ε­
ρ ισ μ ό ς , δ η μ ιο υ ρ γ ε ί κ ο ιν ω ν ικ έ ς ά δ ικ ίε ς, σ π α τ ά λ η τ ώ ν
π α ρ α γ ω γ ικ ώ ν δ υ ν ά μ ε ω ν , ά ν ισ ο ρ ο π ία σ τ ο ύ ς δ ιά φ ο ρ ο υ ς
τ ο μ ε ίς δ ρ α σ τ η ρ ιό τ η τ α ς κ α ί τ ε λ ικ ά κ ο ιν ω ν ικ ό κ α ί π ο λ ι­
τ ικ ό χ ά ο ς » 16.
Τ ό ά ξ ίω μ α α ύ τ ο ύ τ ο ύ φ ιλ ε λ ε υ θ ε ρ ισ μ ο ύ , γ έ ν ν η μ α
Ε ύ ρ ω π α ϊκ ό ά λ λ ά χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ό τ η ς 'Α μ ε ρ ικ α ν ικ ή ς
ιδ ε ο λ ο γ ία ς , ξ α ν α ζ ω ν τ ά ν ε ψ ε κ ι’ Ε κ σ υ γ χ ρ ο ν ίσ τη κ ε μ ε τ α ­
π ο λ ε μ ικ ά σ τ ή ν Ε ύ ρ ώ π η δ ια μ έ σ ο υ τ ο ύ Σ χ ε δ ίο υ Μ άρ-
σ α λ π ο ύ σ υ ν έ β α λ ε , ά π ό τ ή μ ία σ τ ή ν ο ίκ ο ν ο μ ικ ή «άνα-
σ υ γ κ ρ ό τ η σ η » κ α ί ά π ό τ ή ν ά λ λ η σ τ ή ν κ ο ιν ω ν ικ ή « κ α ­
τ α σ τρ ο φ ή » Ε νός σ υ σ τ ή μ α τ ο ς π ο ύ ή δ η χ ώ λ α ιν ε . Α ύ τ ό ς
ό φ ιλ ε λ ε υ θ ε ρ ισ μ ό ς Εδω σε τ ά π ρ ω τ ε ία σ τ ή ν π α ρ α γ ω γ ή
κ α ί τ ό κ έ ρ δ ο ς , δ η λ α δ ή σ τ ό ν « π α ρ α γ ω γ ισ μ ό » . π ο ύ Εχει
σ ά ν ά π ο τ έ λ ε σ μ α ν ά μ ή ν είν α ι ή ο ίκ ο ν ο μ ία σ τ ή ν ύπη-

x v i a τ ο ύ λ α ο ύ , ά λ λ α ό λ α ό ς σ τή ν ύ π η ρ εσ ία τ ή ς οίκο-
VOμ ία ς. Λ εν π ρ ο σ α ρ μ ό ζετα ι ή π α ρ α γ ω γ ή σ τ ή ν κατανά-
λ β σ η καί ή τελ ευ τα ία σ τή ν ή θ ικ ή τώ ν ά ν θ ρ ώ π ιν ω ν ά-,
■βγκών, ά λ λ ά ή κ α τα νά λ ω σ η καί ή ήθική τ ώ ν βα σ ι-
c a v ά ν α γ κ ώ ν π ρ ο σ α ρ μ ό ζετα ι σ τή ν ξ έφ ρ εν η παραγω -
- Ο ο ικ ο ν ο μ ικ ό ς ν ό μ ο ς το ύ S a y δ τ ι . ή π ρ οσ φ ορ ά
-•Τμιουργεΐ τή δική τ η ς ζή τησ η » β ρ ή κ ε τ ή ν άποθέω σ ή
Η σ υ σ σ ώ ρ ευ σ η ύ λ ικ ώ ν ά γα θ ώ ν κ α ί τ ό έπ ίπ εδο
«~::ανάλω σης ά νυ ψ ώ θ η κ α ν σ έ κ ρ ιτή ρ ια εύημερίας.
- - : ν ω ά π ' δ λ α β ρ ίσ κ ετα ι τό χ ρ ή μ α , π ο ύ ά π ό μ έ σ ο συ-
w d A o γ ώ ν μ ετα τρ ά π η κ ε σ έ ά π ό λ υ τ ο κ ρ ιτή ρ ιο κ α ί α ύ-
τοτελές κ ίν η τρ ο . Π ό σ ο ά πα ρ ά δ εκ τη είνα ι ή κατάστα-
r α ύ τή γ ιά έν α Χ ρ ισ τ ια ν ό μ ά ς τό λέει ό ίδ ιο ς ό Κ ύ-
>-ος: «Ο ύδείς δ ύ ν α τ α ι δ υ σ ί Κ υ ρ ίο ις δ ο υ λ ε ύ α ν ή γά ρ
; ο ν £ν’α μ ισ ήσ ει καί τ ό ν Ετερον ά γ α π ή σ ει ή έ ν ό ς άνθέ-
ς^ τα ι και τ ο ύ έτέρ ο υ κ α τα φ ρονή σ ει- ο ύ δ ύ ν α σ θ ε θ ε ώ
ό ο υ λ εύ ειν κ α ί μ α μ ω νά »2' (μ α μ ω νά ς έδ ώ σ η μ α ίνει πε­
ρ ιο υ σ ία , χρή μα ).
Ο ί ά ν ισ ό τη τ ες π ο ύ δ η μ ιο υ ρ γ ε ί ό Κ α π ιτα λ ισ μ ό ς
* ρ ο κ α λ ο ύ ν κ ο ιν ω ν ικ ή ά π ο μ ό ν ω σ η καί ά ντα γ ω ν ισ μ ό
- ε τ ^ ς υ τ ώ ν τά ξεω ν. ‘Α κ ό μ α π ερ ισ σ ό τερ ο , ν ο θ εύ ο υ ν
- δ η μ ο κ ρ α τικ ή δια δικ α σ ία σ τ ίς π ιό π ρ ο η γ μ έ ν ε ς Κα-
ί
:ιτ α λ ισ η κ έ ς χ ώ ρ ες, δ π ω ς Ε χουν ά ποδείξει ο( μ ελ ετη ­
τές τ ή ς κ ο ιν ω ν ικ ή ς κ α ί π ο λ ιτικ ή ς σ υ μ μ ε το χ ή ς , μετα-
τ ρ έπ ο ν τα ς τή δ η μ ο κ ρ α τία σ έ μ ία ό λ ιγ α ρ χ ία τ ώ ν πιό
μ ο ρ φ ω μ ένω ν κ α ί τ ώ ν π ιό κ α λ ά το π ο θ ετη μ έν ω ν ά π ό
-ο /α τ ικ ή ς σ κ ο π ιά ς, ο ί ό π ο ίο ι κ υ ρ ια ρ χ ο ύ ν δια μ έσ ου
τ ώ ν ό μ ά δ ω ν είδ ικ ώ ν σ υ μ φ ερ ό ν τω ν 2". Έ τ σ ι, ή Κ α πι-
ζαλισ τικ ή Δ η μ ο κ ρ α τ ία είνα ι μ ιά Δ η μ ο κ ρ α τ ία π ο ύ δ ί­
ν ει σ το λ α ό π ο λ ιτικ ές Ελευθερίες, τ ίς ό π ο ιε ς ό Κ α πιτα -
•ασμός ά μ έσ ω ς Α χρησ τεύει. Π ρ έπ ει ν ά δ ιευ κ ρ ιν ή σ ο υ μ ε
τ ώ ς ή Α ποτυχία τή ς Κ α π ιτα λ ισ τικ ή ς Δ η μ ο κ ρ α τ ία ς δέν
α ν σ ι ά π ο τ υ χ ία τ ή ς Δ η μ ο κ ρ α τ ία ς ά λ λ ά το ύ Κ α π ιτα λ ι­
σ μ ού . Α ύ τό π ο ύ χ ρ ειά ζετα ι ό λ α ό ς δ έ ν είν α ι ή (ο ίκ ο ­
ν ο μ ικ ή ) έλευθερ ία ν ά σ υ μ μ ετέχ ει σ τ ό ν ά γ ώ ν α γιά τό
χρ ή μ α , ο ύ τ ε ή (π ο λ ιτ ικ ή ) έλευθερ ία ν ά ζ ε ί σ έ μ ία κοι­
νω νία ά ν ισ ο τή τ ω ν . Χ ρειάζετα ι ά π ελ ευθ έρ ω σ η ά π ό τή ν
κ υ ρ ια ρ χία τ ο ύ χ ρ ή μ α το ς κ α ί τ ή ν ά ν ισ η κ ο ιν ω ν ία , δ η ­
λα δή μ ιά (κ ο ιν ω ν ικ ή ) έλευθερ ία π ο ύ σ η μ α ίν ε ι έξάλει-
ν η τ ώ ν δ ια κ ρ ίσ εω ν σ έ φ τ ω χ ο ύ ς κ α ί π λ ο ύ σ ιο υ ς, μ εγ ά ­
λ ο υ ς καί μ ικ ρ ο ύ ς , κ ύ ρ ιο υ ς κ α ί ύ π η ρ έτες, κ υ β ερ νώ ντες
και κ υ β ερ ν ώ μ εν ο υ ς29. « Ο ύ κ Ενι 'Ιο υ δ α ίο ς ο ύ δ έ Έ λ -
λ η ν . ο ύ κ Ενι δ ο ύ λ ο ς ο ύ δ έ έλ εύ θ ερ ο ς, ο ύ κ Ενι ά ρσ εν
c" 3 »ο'λ υ πάντες γά ρ ύμεΓς ε^ς έστε έν χ ΡισΓΦ Ίη -
Μ ία δ λ λ η μ ο ρ φ ή τ ή ς « κ α τεσ τη μ έν η ς ά τα ξία ς» είνα ι
‘ ά το μ ικ ισ μ ό ς: ή α ύ το α ν ύ ψ ω σ η τ ο ύ ά ν θ ρ ώ π ο υ σέ
θ ε ό , ά φ ο ΰ π ρ ώ τα ύ ψ ώ σ ει τ ό ν έα υτό τ ο υ π ά ν ω ά π ό
τήν κ ο ινω νία . Ο ί Χ ρ ισ τ ια ν ο ί Σ οσ ια λ ισ τές, μ έ τ ή ν κα-
β α ρ ή π ρ ο σ ω π ο κ εν τρ ικ ή (π ερ σ ο ν α λ ισ τικ ή ) δ ιδ α χ ή τους
- π ο ύ ε ύ ν ο ε ΐ τ ή ν π λ ή ρ η ά ν ά π τυ ξ η τ ή ς π ρ ο σ ω π ικ ό τη ­
τα ς ά λ λ ά μ έ σ α κι* δ χ ι π ά ν ω ά π ό τ ή ν κ ο ιν ω ν ία - έπέκ-
ρ ιν α ν α ύ τή τ ή ν τά σ η , Ιδ ια ίτερ α έπ ειδ ή ή ά το μ ικ ισ τικ ή
Π ο λ ιτικ ή θ ε ω ρ ία
ά π ο μ ό ν ω σ η το ύ ά ν θ ρ ώ π ο υ τ ό ν Εκανε, ά π ό τ ή μ ία , νά
Α π οξενω θεί ά π ό τ ή ν κ ο ιν ω ν ία κ α ί, ά π ό τ ή ν ά λ λ η , νά
γ ίν ει θύμα τ ο ύ Ε ντονου κ α τα ν α λ ω τισ μ ο ύ τ ή ς μ ετα β ιο ­
μ η χ α ν ικ ή ς κ ο ιν ω ν ία ς. Ή π ρ ο ώ θ η σ η κ άθε κ α ινο ύ ρ γιο υ
π ρ ο ϊό ν το ς δ ια μ έσ ο υ τ ή ς δ ια φ ή μ ισ η ς έξυπ ηρ ετείτα ι σέ
μ εγά λ ο β α θ μ ό ά π ό τ ίς ά το μ ικ ισ τικ ές τά σ εις τ ώ ν π ο λ ι­
τώ ν , τ ίς ό π ο ιες έπ ίσ η ς σ έ μ εγ ά λ ο β α θ μ ό Ε νισχύει, δ η ­
μ ιο υ ρ γ ώ ν τα ς σ τ ό ν κ α τα ν α λ ω τή τ ή ν ψ ευδα ίσ θη σ η δ τι
α ύ το ς δ εσ π ό ζει σ τ ή ν ά γ ο ρ ά . Ό ά ν θ ρ ω π ο ς λ ο ιπ ό ν π ο ύ
θεω ρείτα ι, σ ά ν Ενα ά θρ ο ισ μ α ά ν α γ κ ώ ν ο ί ό π ο ίες Ικα­
ν ο π ο ιο ύ ν τα ι μ έ τ ά π ρ ο ϊό ν τα , γ ίν ε τ α ι τ ό ά ντικ είμ ενο
α ύ το ύ π ού ό Έ μ μ . Μ ο υ ν ιέ ά π ο κ α λ ε ΐ «ά ν^ρω π ισ μ ό τ ό ­
π ο υ (α ύ το κ ιν η τ ο β ιο μ ή χ α ν ο υ ) Φ ό ρ ν τ-Σ τά λ ιν » ".
Ο ί Κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ικ ές χ ώ ρ ε ς δ έ ν ξ εφ εύ γο υ ν ά π ό τή ν
κρ ιτικ ή τ ώ ν Χ ρ ισ τ ια ν ώ ν Σ ο σ ια λ ισ τώ ν : Ή γνώ μη
τ ο υ ς γιά τ ίς Λ α ϊκές Δ η μ ο κ ρ α τ ίε ς τα υ τίζετα ι μ έ τή ν
κ α τα π λ η κ τικ ά π ρ ο φ η τικ ή κ α ί ά κ ρ ιβ ή περ ιγρ α φ ή τους
ά π ό τ ό ν Π ρ ο υ ν τ ό ν , σ τά μέσ α τ ο ύ π ερ α σ μ έν ο υ α ίώ να:
Μ ιά σ υ μ π α γή ς δ η μ ο κ ρ α τία , φ α ινομενικά θ εμ ελιω μ έ­
νη σ τ ή δ ικ τα το ρ ία τώ ν μ α ζ ώ ν , ο ί ό π ο ιες δ μ ω ς α π ολα μ­
β ά ν ο υ ν τό σ η Εξουσία δ σ η είνα ι ά ν α γκ α ία γιά τή ν έηιβο-
λ ή Λ ο ς σ υ σ τή μ α το ς κ α θ ο λ ικ ή ς δ ο υ λ ε ία ς π ο ύ Ε φαρμόζε­
τα ι μ έ τή ν α κ ό λο υ θ η σ υ ντα γή , δανεισμένη ά π ό τό ν πα­
λ ιό ά π ο λυ τα ρ χισ μ ό :
- ά δ ια ίρ ετη έξουσία
- σ υ γκ εν τρ ω τισ μ ό ς ά π ο ρ ο φ η τικ ό ς τώ ν πόντω ν
- σ υ σ τη μ α τ ικ ή κ α τα π ο λ έ μ η σ η κ ά θ ε ά το μ ική ς, σ ω μ α ­
τεια κ ή ς ή το π ικ ή ς ά π ο ψ η ς , γ ι α τ ί δ ή θ εν είνα ι δ ια σ π α ­
σ τ ικ ή
- ίε ρ ο ε ζ ε τα σ τ ικ ή α στυνομία
- κ α θ ο λ ικ ή ψ ηφοφορία όργανχομένη Ετσι, ώ σ τε νά Επι­
κυρώ νει σ υ νέχεια α υ τ ή τήν ά νώ νυμ η τυραννία, δπου Ε­
πικ ρ α το ύ ν τά μ έτρ ια ή άνάξια ά τομ α , τά όποια πάντα
π λειο ψ η φ ο ύ ν π α /χ ιμ ε ρ ίζ ο η α ς κ α ί χα ρ α κ τη ρ ίζ ο ν τα ς ύ ­
π ο π το υ ς π ο λ ίτε ς το υ ς ό λ ιγά ρ ιθ μ ο υ ς ά λ λ ά ικανούς κ α ί
τις ά ν εζ ά ρ τη τες π ρ ο σ ω π ικ ό τη τες» 31.
Α ύ τή ή π ερ ιγρ α φ ή καθρ εφ τίζει π ο λ ύ καλά τό σ ο τή
Ια λ λ ικ ή Μ ο ν α ρ χ ία μ έ χ ρ ι τό 1789” , δ σ ο κ α ί τ ή Σ ο­
βιετικ ή Έ ν ω σ η κ α ί τίς π ερ ισ σ ό τερ ες δ λ λ ες «Σ οσ ια λ ι­
σ τικές» χ ώ ρ ες. Σ τ ίς τελ ευ τα ίες, ό «πρ ολεταρ ια κ ός» Ιμ­
π ερ ια λ ισ μ ό ς Εχει ά ντικ α τα σ τή σ ει τ ό ν Κ α π ιτα λ ισ τικ ό
Ιμ π ερ ια λ ισ μ ό. Τ ή ν ά π ο ξ έν ω σ η τ ώ ν κατα π ιεσ μένω ν
σ τό Κ α π ιτα λ ισ τικ ό κ ρ ά το ς δ ια δ έχ ετα ι σ ’ α ύ τέ ς ή ά π ο ­
ξέν ω σ η τ ώ ν έπ α ν α σ τα τη μ ένω ν ά π ό τ ό ν έπ α να σ τα τικ ό
κ ο μ μ α τικ ό μ η χ α ν ισ μ ό . Έ τ σ ι . μ ετά τό μ ετα σ χη μ α τισ μ ό
τ ή ς έπ α ν ά σ τα σ η ς σ έ ν έο γ ρ α φ ειο κ ρ α τικ ό κ ρ ά το ς, αύ-
τ ο ί θά είν α ι π ά λ ι κ α τα π ιεσ μ ένο ι, ά λ λ ά το ύ τη τή φορά
ά π ό ά το μ α π ο ύ π ρ ο έ ρ χ ο ν τα ι ά π ό τ ή δ ικ ή τ ο υ ς τάξη.
Ό Ι τ α λ ό ς Κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ή ς ή γ έ τ η ς Τ ο λ ιά τ τ ι σ τ ή ν π ο λ ι­
τικ ή δ ια θή κ η τ ο υ π α ρ α τη ρ ο ύ σ ε μ έ λ ύ π η π ώ ς «οί Λ ενι-
ν ισ τικ ο ί κ α ν ό ν ες π ο ύ Ε ξασφ άλιζαν, μ έ σ α κ α ί Ε ζω ά πό
τ ό κ ό μ μ α , σ η μ α ν τικ ή έλευθερ ία έκ φ ρ α σ η ς κ α ί δια λό-
115
 Π. Δ η μ η τρ δ ζ
γο υ » ε ίχ α ν π ο λ ύ σ υ χ ν ά κ α τα π ν ίγ ε ι’4. Ή Ε λεύθερη δ ια ­
κ ίν η σ η π λ η ρ ο φ ο ρ ιώ ν , ά π ό τ ά «ούκ ά νευ » τ ή ς δ η μ ο ­
κ ρ α τία ς , είνα ι ά γ ν ω σ τ η σ τ ις Κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ικ έ ς χώ ρ ες.
Έ τ σ ι, π .χ . δ λ ο ι ο ί ισ χ υ ρ ισ μ ο ί γ ιά π α ρ α β ιά σ ε ις τ ώ ν άν
θ ρ ώ π ιν ω ν δ ικ α ιω μ ά τω ν ά π ο ρ ίπ τ ο ν τ α ν σ ά ν Κ α π ιτ α λ ι­
σ τικ ά ψ έμ α τα , μ έ ά π ο τέλ εσ μ α ν ά σ υ γ κ λ ο ν ίσ ε ι τόν
Κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ικ ό κ ό σ μ ο ή ά ν τ α λ λ α γ ή π ο λ ιτ ικ ώ ν κ ρ α ­
το υ μ έ ν ω ν ά νά μ εσ α σ τ ή Χ ιλ ή κ α ί τ ή Σ ο β ιε τ ικ ή Έ ν ω ­
σ η . 'Ε π ε ιδ ή ή τελ ευ τα ία γ ιά π ρ ώ τ η φ ο ρ ά π α ρ α δ ε χ ό ­
τα ν , έπ ίσ η μ α π ιά , π ώ ς ύ π ά ρ χ ε ι κ α τα π ίεσ η σ τ ό Εδαφος
τ η ς κ α ί μ ά λ ισ τα π α ρ ο υ σ ιά σ τη κ ε σ ά ν ά ν τ ίπ ο δ α ς τ η ς
Χ ιλ ή ς σ τ ό φ ά σ μ α το ύ ό λ ο κ λ η ρ ω τ ισ μ ο ύ . Ό π ω ς είπε
κ α ί ό Μ α ρ ξισ τή ς Ο ύ κ ρ α ν ό ς μ α θ η μ α τικ ό ς Π λ ιο ύ τς.
κ ο ρ υ φ α ίο ς ά π ό τ ο ύ ς δ ια φ ω ν ο ΰ ν τε ς σ τή Σ ο β ιετικ ή
Έ ν ω σ η , σ έ μ ία π ρ ό σ φ α τη ό μ ιλ ία τ ο υ σ τό Π α ν επ ισ τή ­
μ ιο Χ ά ρ β α ρ ντ: «ό Μ π ρ έζν ιεφ χ ρ ειά ζετα ι τ ό ν Π ινο σ έτ,
δ σ ο κ α ί ό Π ιν ο σ έτ τ ό ν Μ πρέζνιεφ».
Δ . Σ Ο Σ ΙΑ Λ ΙΣ Μ Ο Σ Τ Η Σ Α Υ Τ Ο Δ ΙΑ Χ Ε ΙΡ ΙΣ Η Σ
Ε λ ε ύ θ ε ρ ο ι ά π ό κ άθε δ εσ μ ό μέ τό Κ α π ιτα λ ισ τικ ό
σ ύ σ τη μ α , τ ό ν (σ το ρ ικ ό Κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ό κ α ί τ ή ν κ α τε­
σ τη μ έν η Ε κ κ λ η σ ία , ο ί Χ ρ ισ τ ια ν ο ί Σ ο σ ια λ ισ τ έ ς δ η ­
μ ιο υ ρ γ ο ύ ν τ ή δ ικ ή τ ο υ ς θ εω ρ ία , ή ό π ο ια ά κ ο λ ο υ θ εΐ
τ ίς ά ρ χ έ ς π ο ύ ά να φ έρα μ ε. Π ρ ό κ ειτα ι γ ιά τ ό Σ ο σ ια λ ι­
σ μ ό τ ή ς Α ύ το δ ια χ είρ ισ η ς, μ ία ά ν ώ τερ η π ο ιο τικ ά Ε­
ν α λ λ α κ τικ ή λ ύ σ η σ τή « Δ η μ ο κ ρ α τία π ο ύ ύ π ο φ έρ ει ά π ό
τό χ ρ ή μ α » κ α ί σ τό « Σ ο σ ια λ ισ μ ό π ο υ ύ π ο φ έ ρ ε ι ά π ό
(τό ν ά π ό λ υ το ) Κ ρ α τικ ό π α ρ εμ β α τισ μ ό » , δ π ω ς Ελεγε ό
Έ μ μ . Μ ο υ νιέ56.
«Τ ά τρ ία χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ά τ ή ς κ ο ιν ω ν ία ς π ο ύ Επι-
δ ιώ κ ο υ μ ε είν α ι: Α ύ το δ ια χ ε ίρ ισ η , κ ο ιν ω ν ικ ή Ιδιοκ τησ ία
τώ ν μ έσ ω ν π α ρ α γ ω γ ή ς κ α ί σ υ ν α λ λ α γ ώ ν κ α θ ώ ς καί
δ η μ ο κ ρ α τικ ό ς π ρ ο γ ρ α μ μ α τισ μ ό ς. Α ύ τά τά τρ ία άδιαί-
ρ ετα κ α ί σ υ μ π λ η ρ ω μ α τικ ά σ το ιχ ε ία μ π ο ρ ο ύ ν ν ά π ρ α ­
γ μ α τ ο π ο ιη θ ο ύ ν μ ό ν ο σ έ μ ία Σ ο σ ια λ ισ τικ ή κ ο ιν ω ν ία
(...). Α ύ το δ ια χ ε ίρ ισ η είν α ι ή δ ια χείρ ισ η κ α ί δ ιο ίκ η σ η
τώ ν Ε πιχειρή σ εω ν ά π ό τ ο ύ ς Ε ργα ζό μ ενο υς, ά λ λ ά Επί­
σ η ς ά μ εσ η δ ιο ίκ η σ η ό λ ό κ λ η ρ η ς τ ή ς ο ικ ο ν ο μ ία ς καί
τή ς κ ο ιν ω ν ία ς ά π ό τ ό λ α ό (...). Γ ιά ν ά λ ειτο υ ρ γ ή σ ει
α ύ τό τό σ ύ σ τ η μ α δ ια χ ε ίρ ισ η ς τ ώ ν Ε πιχειρή σ εω ν π ρ έ ­
πει ν ά κ α τα σ τρ α φ ε ΐ ή β ά σ η τ ή ς Κ α π ιτα λ ισ τικ ή ς κ ο ι­
ν ω νία ς, π ο ύ κ ά ν ε ι τ ό χ ρ ή μ α ν ά είν α ι ή π η γ ή τ ή ς Ε­
ξ ο υ σ ία ς π ά ν ω σ τά π ρ ό σ ω π α κ α ί τ ά π ρ ά γ μ α τα . Γ ι’ α ύ ­
τό τ ό λ ό γ ο , τ ά μ έσ α π α ρ α γ ω γ ή ς π ρ έ π ε ι ν ' ά π ο τελ ο ΰ ν
κ ο ιν ω ν ικ ή ( δ χ ι Κ ρ α τικ ή ) π ερ ιο υ σ ία π ο ύ θά π α ρ α χω -
ρ εΐτα ι μ έ κ α τά λ λ η λ ο υ ς τ ρ ό π ο υ ς σ έ δ ιά φ ο ρ ες μορ φ ές
Ε πιχειρή σ εω ν (...). Α ύ τ ό ς ό ά π ο κ ε ν τρ ω τικ ό ς π ρ ο -,
γ ρ α μ μ α τισ μ ό ς θ ά β ο η θ ή σ ει ν ά γ ίν ο ν τ α ι ο ί Εθνικές Ε­
π ιλ ο γές σ έ σ υ ν ά ρ τ η σ η μ έ τ ίς π ρ α γ μ α τικ ές ά νθ ρ ώ π ιν ες
ά ν ά γ κ ε ς κ α ί θά Εξασφαλίζει τ ή ν π ρ α γ μ α τ ο π ο ίη σ ή
το υ ς. ά φ ή ν ο ν τ α ς σ τ ίς α ύ το δ ια χ ειρ ιζό μ εν ες έπ ιχ ειρ ή -
116
Ή π ρ ό σ φ α τη δ ια φ ο ρ ο π ο ίη σ η τ ο ύ Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ (σέ
Σ ο β ιετικ ό , Γ ιο υ γ κ ο σ λ α β ικ ό , Κ ιν εζ ικ ό , Σ ο υ η δ ικ ό
κ .λ .π .) Επέτρεψε σ τ ο ύ ς Χ ρ ισ τ ια ν ο ύ ς Σ ο σ ια λ ισ τ έ ς ν ά Ε­
π ικ ρ ίν ο υ ν ά νο ικ τά τ ό ν ισ τ ο ρ ικ ό Κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ό , χ ω ρ ίς
φ ό β ο ν ά κ α τη γ ο ρ η θ ο ΰ ν γ ιά ψ υ χ ρ ο π ο λ ε μ ικ ό ά ντικ ομ-
μ ο υ ν ισ μ ό κ α ί ν ά τ ρ ο φ ο δ ο τ ή σ ο υ ν Ετσι μ έ έπ ιχειρ ή μ α -
τα τή ν π ρ ο π α γ ά ν δ α τ ή ς Δ ε ξ ιά ς . Γ ι’ α ύ τό , τ ό Ε θ ν ικ ό
Σ υ μ β ο ύ λ ιο τ η ς C .F .D .T . ά π ο φ ά σ ισ ε π ώ ς «ή C .F .D .T .
π ρ έπ ει ν ’ ά γ ω ν ισ τ ε ΐ σ ή μ ε ρ α Ενάντια σ τ ό μ α ρ ξισ τικό
κ λ η ρ ικ α λ ισ μ ό , σ τ ή ν ά ν ώ ρ ιμ η σ υ μ π ερ ιφ ο ρ ά όρισμΕνω ν
π ο ύ ξ α ν α κ α λ ύ π το υ ν τ ώ ρ α Ενα μ υ θ ικ ό Μ α ρ ξ ισ μ ό καί
σ τή ν δ ιείσ δ η σ η (σ τις ό ρ γ α ν ώ σ ε ις τ η ς ) μ ικ ρ ο ύ ά ρ ιθ μ ο ύ
μ α γ ν η τικ ώ ν Τ ρ ο τ σ κ ισ τ ώ ν κ α ί Μ α ο ϊκ ώ ν π ο ύ Επιχει­
ρ ο ύ ν ν ά Ε π ιβ ά λ λ ο υ ν τ ή δ ο γ μ α τικ ή τ ο υ ς γ ρ α μ μ ή στά
ύ π ό λ ο ιπ α μ έλ η . κ α τα κ ρ ίν ο ν τ α ς τ ίς τά σ εις τ ο υ ς σ άν
ρ εβ ιζιο ν ισ τικ ές κ α ί σ ο σ ια λ ο δ η μ ο κ ρ α τικ ές» 35.
σ εις τ ή μ εγ α λ ύ τ ερ η δ υ ν α τ ή α ύ το ν ο μ ία κ α τά τ ή ν Επι­
λ ο γ ή τ ώ ν π ιό κ α τ ά λ λ η λ ω ν μ έσ ω ν γ ιά τ ή ν Επίτευξη
τ ώ ν ά ν τ ικ ειμ εν ικ ώ ν σ τ ό χ ω ν τ ο ύ Π ρ ο γρ ά μ μ α το ς» 37.
Ε ίν α ι π ρ ο φ α ν ές ά π ό τ ή ν π ιό π ά ν ω π ερ ιγ ρ α φ ή , δ τι
α ύ τή ή μ ο ρ φ ή Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ Εχει π ο λ ύ λ ίγ α κ ο ιν ά σ η ­
μ εία μέ ό π ο ια δ ή π ο τε ά π ό τ ίς μ ο ρ φ ές Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ π ού
Ε φ α ρμόστηκαν π ο τέ . Τ ό μ εγ α λ ύ τ ε ρ ο μ έρ ο ς τ ώ ν άπο-
φ άσ εω ν π α ίρ νετα ι ά π ό τ ό μ εγ α λ ύ τερ ο μ έ ρ ο ς τ ο ύ π λ η ­
θ υ σ μ ο ύ . Σ ’ α ύ τό τ ό π ρ ο σ ω π ο κ εν τ ρ ικ ό (π ερ σ ο ν α λ ισ τή
κό) ο ίκ ο ν ο μ ικ ό σ ύ σ τη μ α , ή Εργασία ά φ α ιρ ε ϊ τ ά π ρ ω ­
τεία ά π ό τ ό κ εφ ά λα ιο ( χ ω ρ ίς ν ά γ ίν ε τ α ι μ έ τ ή σ ειρ ά
τ η ς κ εφ ά λα ιο κ α ί μ ά λ ισ τα τ ό π ιό π ο λ ύ τιμ ο κ εφ ά λα ιο
κατά τ ό Σ τ ά λ ιν κ α ί π ο λ λ ο ύ ς σ ύ γ χ ρ ο ν ο υ ς δ ιευ θ υ ντές
Ε π ιχειρή σ εω ν...3*). Τ ό Π »ο τ ό κ εφ ά λα ιο π ρ έ π ε ι νά
δ ια κ ρ ιθ εΐ σ έ δ ύ ο κ α τη γ ο ρ ίες: Σ τ ό π ρ ο σ ω π ικ ό κ εφ ά ­
λ α ιο , π ο ύ π ρ ο σ φ έρ ει ό Ε πιχειρη μ α τίας μ α ζ ί μ έ τή ν
έρ γα σ ία τ ο υ γιά τ ή λ ε ιτο υ ρ γ ία τ ή ς Ε πιχείρη σ η ς κ α ί τό
ό π ο ιο σ υ μ μ ερ ίζετα ι τ ο ύ ς Ε π ιχειρ η μ α τικ ο ύ ς κ ιν δ ύ ν ο υ ς
κ α ί γ ι’ α ύ τό Εχει δ ικ α ίω μ α ά μ ο ιβ ή ς . Σ τ ό ά π ρ ό σ ω π ο
κ εφ ά λα ιο , π ο ύ ά ν ή κ ε ι σΕ μ ε τ ό χ ο υ ς ξ έ ν ο υ ς π ρ ό ς τή
λ ειτο υ ρ γ ία τ ή ς Ε πιχείρη σ η ς. " Α ν μ ία Ε πιχείρη σ η χ ρ ε ιά ­
ζ ετα ι τέτ ο ιο κ εφ ά λα ιο , πρΕπει τά π ρ ά γ μ α τα ν ά ρ υ θ μ ι­
σ το ύ ν Ετσι, ώ σ τε το ύ τ ο ν ά ά μ είβ ετα ι, ά λ λ ά ν ά μ ή μ ε ­
τ έχ ει σ τ ή λ ή ψ η τ ώ ν Ε π ιχειρη μ α τικώ ν ά π ο φ ά σ εω ν. Σ '
α ύ τ ό τ ό σ ύ σ τη μ α , τό κ εφ ά λα ιο είν α ι π ιά Ενα ύ λ ικ ό
τ ή ς π α ρ α γ ω γ ή ς κ α ί δ χ ι π α ρ α γ ω γ ικ ό ς σ υ ν τελ εσ τή ς.
Τ ο ύ τ ο σ η μ α ίν ει, φ υ σ ικ ά , π ώ ς ο ί ά ν ώ ν υ μ ες Εταιρείες
κ α ί οί Εταιρείες π ερ ιορ ισ μ Ε νης εύ θ ύ ν η ς θά κα τα ρ γη -
θούν. Ή Ο ικ ο ν ο μ ικ ή θά γ ίν ει κ ο ιν ω ν ικ ή Ε πιστήμη καί
θ ά λ α β α ίν ε ι ύ π ’ δ ψ η τ η ς . Εκτός ά π ό π ο σ ο σ τ ικ ο ύ ς καί
π ο ιο τικ ο ύ ς π α ρ ά γ ο ν τες. Ε π ί σ η ς , θ ά Εχει Ε ξάρτηση ά­
π ό τ ή ν π ο λ ιτικ ή Επειδή, π α ρ α φ ρ ά ζο ν τα ς τ ό ν Κ λ εμ α ν-
 Π ο λ /π κ ή θ ε ω ρ ία

o π ρ έπ ει ν ά το ν ίσ ο υ μ ε δ τ ι «οΐ ο ικ ο ν ο μ ικ ές άποφ ά-
λ ύ τ ε ρ η τελ ειό τ η τα , δ τ α ν κ α θ έν α ς είν α ι π η γ ή τ ή ς δ ρ ά -
είν α ι π ο λ ύ σ η μ α ν τικ έ ς γ ιά ν ’ ά φ εθ ο ύ ν σ το ύ ς οί-
. σης»41. 'Ε δ ώ π ρ έπ ει ν ά ύ π ο ν ρ α μ μ ίσ ο υ μ ε π ώ ς μ ό νο
c : · ο μ ο λ ό γο υ ς» . Τ έ λ ο ς , τ ό ύ π ό δ ειγμ α π ο ύ θά κατευθύ-
π λ ή ρ η ς α ύ το δ ια χ είρ ισ η σ ' δ λ α τά έ π ίπ ε δ α Εχει νόημ α.
ο ίκ ο ν ο μ ικ ή ά ν ά π τυ ξ η θά είνα ι π ερ ισ σ ότερ ο Π α ρ ά δ ειγμ α , ά ν ή α ύ το δ ια χ είρ ισ η π ερ ιο ρ ίζετα ι μ ό νο
ο ο ρ ο π ο ιη μ έ ν ο : σ τ ις σ τεγ ν ές Εννοιες το ύ κ α τά κε-
σ τίς Ε πιχειρή σ εις, έ ν ώ ο ί γ εν ικ ό τε ρ ε ς κ ο ιν ω ν ικ ο ο ικ ο ­
ο α λ ή εισ ο δ ή μ α το ς, τ ο ύ ρ υ θ μ ο ύ ά ν ά π τ υ ξ η ς τ ώ ν Επεν- νο μ ικ ές ά π ο φ ά σ εις π αίρνοντα < μ έ ά λ λ ο τ ρ ό π ο , τ ό τ ε ή
•χ-σεω ν κ α ί ά λ λ ε ς π α ρ ό μ ο ιες, θά π ρ ο σ τεθ ο ύ ν παρά­
α ύ το δ ιο ίκ η σ η σ τ ή ν Ε πιχείρη σ η δ έ ν μ π ο ρ ε ί ν ά λ ε ι­
γ ο ν τ ε ς κ ο ιν ω ν ικ ή ς κ α ί ά ν θ ρ ω π ισ τικ ή ς ά ν ά π τυ ξ η ς: έκ-
το υ ρ γ ή σ ε ι σ ω σ τά , γ ια τ ί ή δ ρ ά σ η τ η ς έξ α ρ τά τα ι σ τενά
χ α ίδ εο σ η , π ο λ ιτισ τ ικ έ ς ά ξ ιε ς, π ερ ιβ ά λ λ ο ν , ύ γεία , έλεύ-
ά π ό τ ό ν κ εν τ ρ ικ ό π ρ ο γ ρ α μ μ α τισ μ ό . Σ έ τέτο ια π ερ ί­
6 £Ρ·ος χ ρ ό ν ο ς κ α ί ά λ λ α . Τ ό κ έρ δ ο ς σ ά ν κ ρ ιτή ρ ιο ο(κο-
π τω σ η , ή α ύ το δ ια χ ε ίρ ισ η π ερ ιο ρ ίζετα ι σ η μ α ν τικ ά , ά ν
• c .ik m v ά π ο φ ά σ εω ν θ ά κ ατα ρ γη θεϊ. Β έβαια, ο ΐ Επιχει­
δ έ ν κ α τα ν τά ει δ ια κ ο σ μ η τικ ό σ το ιχ ειό .
ρ ή σ εις θά π ρ α γ μ α τ ο π ο ιο ύ ν κ ά π ο ιο κ έρ δ ο ς, ώ σ τε νά
- " ο ρ ο ύ ν ν ά κ ά ν ο υ ν Επενδύσεις. Ή κ α τά ρ γη σ η α ύτού Έ ν α θ έμ α π ο ύ σ υ ν δ έ ε τα ι ά μ εσ α μ έ τ ή ν α ύ το δ ια χ ε ί­
ρ ισ η είν α ι ή ίδ ιο κ τη σ ία τ ή ς π ερ ιο υ σ ία ς. « Ή π ερ ιο υ ­
το ύ λ α ίμ α ρ γ ο υ π α ρ ά γ ο ν τα το ύ κ εφ α λ α ίο υ θά Επιτρέ-
σ ία είν α ι κ λ ο π ή · Ε γραφ ε ό Π ρ ο υ ν τ ό ν σ τά π ρ ώ τα το υ
ν ε ι σ τίς α ύ το δ ια χειρ ιζό μ εν ες έπ ιχ ειρ ή σ εις ν ά π α ίρ ­
ν ο υ ν ά π ο φ ά σ εις π α ρ α γ ω γ ή ς ά γα θ ώ ν κ α ί ύ π η ρ εσ ιώ ν μέ δοκίμ ια . Τ ό 1848, δ μ ω ς , ά φ ο ύ π ρ ώ τ α Ε ξήγησε δ τ ι σ τό
β ά σ η τ ίς π ρ α γ μ α τικ ές ά ν ά γ κ ε ς τ ώ ν κ α τα ν α λ ω τώ ν καί π α ρ ελ θ ό ν ε ίχ ε ά ν α φ ε ρ θ ε ΐ σ τ ίς κ α τα χ ρ ή σ ε ις τ ή ς π ε ­
ρ ιο υ σ ία ς κ α ί γ ι ' α ύ τ ό τ ή θ εω ρ ο ύ σ ε κ λ ο π ή , δ ιευ κ ρ ίν ι­
τή ς κ ο ιν ω ν ία ς κ α ί ό χ ι ά ν τ ίσ τ ρ ο φ ο , δ π ω ς σ υμ βαίνει
σ ήμ ερα. σ ε: « Ή π ερ ιο υ σ ία σ έ σ χ έ σ η μ έ τ ή ν ά ρ χ ή τ η ς ή τό π ε ­
ρ ιεχό μ ενό τ η ς , δ η λ α δ ή μ έ τ ή ν ά ν θ ρ ώ π ιν η π ρ ο σ ω π ικ ό ­
Ο τ α ν ο ί Χ ρ ισ τ ια ν ο ί Σ ο σ ια λ ισ τ έ ς ά να φ έρ ο ν τα ι στή τη τα , δ έ ν π ρ έ π ε ι π ο τ έ ν ά Ε ξαλειφθεΐ, ά λ λ ά π ρ έ π ε ι νά
δ ο μ ή τ ο ύ π ο λ ιτ ικ ο ύ σ υ σ τή μ α το ς α ύ τή ς τ ή ς «νέας κοι­ μείνει σ τ ή ν ά ν θ ρ ώ π ιν η κ α ρ δ ιά σ ά ν δ ια ρ κ έ ς κ ίν η τρ ο
ν ω ν ία ς ., Εχουν ύ π ' δ ν η τ ο υ ς τ ίς δ ύ ο β α σ ικ ές ά ρ χ ές γ ιά Εργασία, σ ά ν ά ν τ α γ ω ν ισ μ ό ς τ ο ύ ό π ο ίο υ ή ά π ο υ σ ία
τ ή ς Ά ν α ρ χ ισ τ ικ ή ς φ ιλ ο σ ο φ ία ς π ο ύ β ρ ίσ κ ο ν τα ι μέσ α θά ό δ η γ ή σ ε ι ά π ό τ ή ν Ε ργατικ ότητα σ τ ή ν ά δρ ά ν εια καί
σ τό π ν εύ μ α ό ρ ισ μ έ ν ω ν κ η ρ υ γμ ά τω ν · τ ο ύ Χ ρ ισ τια νι­ τό θ ά ν α το ·42. Π α ρ α τη ρ είτα ι, β έβ α ια , σ τ ό ν Π ρ ο υ ν τ ό ν
σ μού:
μ ία σ ύ γ χ υ σ η ά ν ά μ ε σ α σ τ ά δ ικ α ιώ μ α τα πά νω σ τ ή ν π ε­
α. Ή έξ ο υ σ ία π ρ ο σ ελ κ ύ ει δ ,τ ι είν α ι διεφ θα ρμένο ριο υ σ ία κ α ί τ ή ν Ιδια τή ν περιουσ ία . Ή τελ ευ τ α ία είνα ι
καί δ ια φ θ είρ α δ ,τ ι π ρ ο σ ελ κ ύ ει” . Ενας ά σ τ ικ ό ς κ α ί κ α π ιτ α λ ισ τικ ό ς ν εω τερ ισ μ ό ς π ο ύ ξε­
β . Δ έ ν ύ π ά ρ χ ε ι κ α τά χ ρ η σ η έξ ο υ σ ία ς, ά λ λ ά μ ό ν ο Ε­ κ ίν η σ ε μ έ τ ή Γ α λ λ ικ ή Ε π α ν ά σ τ α σ η το ύ 1789, ή ό­
ξο υ σ ία π ο ύ είν α ι ά π ό τ ή φ ύ σ η τ η ς κ α τα χ ρ η σ τικ ή . Ε κ ­ π ο ια ά ν τικ α τέσ τη σ ε τ ά ά ρ ισ το κ ρ α τικ ά π ρ ο ν ό μ ια μέ
μ ετα λ λ εύ ο μ α ι καί κ υ β ερ ν ώ σ η μ α ίν ο υ ν τ ό Ιδ ιο π ρ ά ­ τ ή ν π ερ ιο υ σ ία σ ά ν κ ίν η τ ρ ο κ ο ιν ω ν ικ ή ς ά ν ό δ ο υ καί
γ μ α 40.
κ ύ ρ ο υ ς. Ό ίδ ιο ς ό Μ α ρά ( ό « ά γα π η μ έν ο ς τ ο ύ λ α ο ύ ·
Κ α τά σ υ ν έπ εια , είν α ι ά ν α γκ α ΐο ν ά ά σ κ ο ύ ν τα ι ο ί με­ κ α ί π ρ ο σ τ ά τ η ς τ ώ ν κ α τώ τερ ω ν σ τρ ω μ ά τω ν τ ή ς Γ α λ λ ι­
γα λ ύ τερ ο ι δ υ ν α τ ο ί Ε λεγχοι σ τ ή ν κ άθε έξ ο υ σ ία γιά νά κ ή ς Ε π α ν α σ τα τικ ή ς κ ο ιν ω ν ία ς ) Ε βγαλε π ύ ρ ιν ο υ ς λ ό ­
π ερ ιο ρ ίζο υ ν τή δ ια φ θ ο ρ ά κ α ί τ ίς κ α τα χ ρ ή σ εις τη ς. γ ο υ ς Ε νάντια σ έ κ άθε μ ο ρ φ ή π ε ρ ιο υ σ ία ς π ο ύ δ έ ν εί­
Κ α τά γ ε ν ικ ό κ α ν ό ν α ύ π ά ρ χ ε ι τά σ η γ ιά κ α τά χ ρ η σ η , δ - ν α ι ά ν α γ κ α ία σ τό ά το μ ο γ ιά ν ά έπ ιζή σ ει. Ό λ η ή ιδ ιω ­
- α ν κ ά π ο ιο ς άσκεΓ έξ ο υ σ ία π ά ν ω σ έ μ ία όμ ά δ α σ τή ν τικ ή π ερ ιο υ σ ία π ρ έπ ει ν ά κ α τα ρ γ η θ εϊ κ α ί ή Ε κμ ετά λ­
ό π ο ια δ έ ν είν α ι ύ π ο χ ρ ε ω μ έ ν ο ς ν ά δ ώ σ ει ά π ευ θεία ς λ ο ­ λ ε υ σ ή τ η ς ν ά π ερ ιέλθει σ τ ά χ έ ρ ια τ ο ύ π λ η θ υ σ μ ο ύ . Ή
γα ρ ια σ μ ό γ ιά τίς π ρ ά ξεις το υ . Γ ιά π α ρ ά δ ειγμ α , σ έ μ ία σ ύ γ χ ρ ο ν η μ ο ρ φ ή τ ή ς π ερ ιο υ σ ία ς κ α το χ υ ρ ώ θ η κ ε γιά
ύ π ερ σ υ γκ εν τρ ω τικ ή κ ο ιν ω ν ία , δ π ο υ ο ΐ π ο λ ίτες Εκλέ­ π ρ ώ τη φ ο ρ ά μ έ τ ό Ν α π ο λ εό ν τειο Κ ώ δ ικ α τ ο ύ 1804.
γ ο υ ν μ ό ν ο τ ή ν κ εν τρ ικ ή τ ο υ ς κ υ β έ ρ ν η σ η , έν ώ δ λ α τά
άλλα κ υ β ερ ν η τικ ά ά ξιώ μ α τα κ α λ ύ π το ν τα ι μ έ δ ω ρ ι­ Ό Σ ο σ ια λ ισ μ ό ς τ ή ς Α ύ το δ ια χ ε ίρ ισ η ς εισ ά γει τή ν
κ ο ύ ς , ή κ α τά χ ρ η σ η έ ξ ο υ σ ία ς φ τά ν ε ι σ τίς μ εγ α λ ύ τε­ Εννοια τ ή ς κ α τά ρ γ η σ η ς τ ή ς π ερ ιο υ σ ία ς (E x p ro p ria ­
ρες δ ια σ τά σ εις, ά φ ο ύ είν α ι ά δ ύ ν α τ ο ή κ εν τρ ικ ή κ υ β έρ ­ tion). Τ ά δ ικ α ιώ μ α τά τ η ς θά μ ο ιρ α σ το ύ ν μ έ κ α τά λ λ η ­
ν η σ η . ή μ ό ν η ά ρ χ ή π ού Εχει ν ά δ ώ σ ει λ ο γα ρ ια σ μ ό λ ο τ ρ ό π ο σ τίς Ε πιχειρήσ εις, τις π ερ ιο χ ές, τ ό κ ρά τος,
~ ό λ α ό , ν ά έλ έγ χ ει ά π ο τελ εσ μ α τικ ά δ λ η τή γ ρ α φ ειο κ ­ τ ίς κ ο ιν ό τη τες κ .λ ,π . Κ ά τω ά π ’ α ύ τ ό τ ό π ρ ίσ μ α , ο ί Ε­
ρατία τη ς. Τ ό σ υ μ π έρ α σ μ α , λ ο ιπ ό ν , είν α ι π ώ ς πρέπει θ ν ικ ο π ο ιή σ εις π ο ύ π ρ ο β ά λ λ ε ι ό Κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ό ς δέν
cc6e ά το μ ο π ο ύ Εχει κ ά π οια έξο υ σ ία ν ά Εκλέγεται ά π ’ λ ύ ν ο υ ν π ρ α γ μ α τ ικ ά τ ό π ρ ό β λ η μ α , ά φ ο ύ σ τ ή ν ο ύσ ία
α ύ το ύ ς π ά ν ω σ το ύ ς ό π ο ίο υ ς θά τ ή ν ά σ κ ή σ ει. Α ύ τ ή εί- δ ια τη ρ ο ύ ν τ ή ν ά σ τικ ή Ε ννοια τ ή ς π ερ ιο υ σ ία ς, ά λλά -
■•αι ή π εμ π το υ σ ία τ ή ς α ύ το δ ια χ είρ ισ η ς. Έ ν α ς ά π ό ζ ο ν τ α ς μ ό ν ο τ ό ν Ιδ ιο κ τή τη 43.
τους π ρ ώ τ ο υ ς θ ια σ ώ τες α ύ τή ς τ ή ς Ιδέας ή τ α ν κ α ί ό Ό λ α δ σ α ά ν α φ έρ α μ ε ώ ς Εδώ, γιά ν ά Ε φαρμοστούν
'Α γ ιο ς Θ ω μ ά ς ό Ά κ ιν ά τ η ς : « Ή κ υ β έρ ν η σ η είν α ι π ο ­ π ρ ο ϋ π ο θ έ τ ο υ ν έπ α ρ κ ή Ε κπαίδευση κ α ί π ρ οετοιμ α σ ία
λ ύ κ α λ ύ τερ η , δ τ α ν δ ιο χ ετεύ ει μ εγ α λ ύ τερ η τελ ειό τη τα τ ο ύ π λ η θ υ σ μ ο ύ γ ι ' α ύ τό τ ό ε ίδ ο ς ν έα ς κ οινω νίας.
perfectio n ) σ ' α ύ το ύ ς π ο ύ κ υ β ερ νά ει: ύ π ά ρ χ ει μεγα- Ό π ω ς είν α ι φ υ σ ικ ό , τ ό σ η μ ερ ιν ό Ε κπα ιδευτικό σ ύσ τη -

117
 Π. Δ η μ η τρ α ς
μ α δ ια ιω ν ίζει τ ό ν Κ α π ιτ α λ ισ μ ό , τ ίς ά ν ισ ό τ η τ ε ς , τ ή ν Ιε­
ρ α ρ χ ία . Χ ρ ειά ζετα ι ν ’ ά ν τ ικ α τ α σ τ α θ ε ί ά π ό δν α ά λ λ ο
σ ύ σ τ η μ α , π ο ύ θά δ ίν ει μ εγ α λ ύ τ ερ η Εμφαση σ τ ά δ ι­
κ α ιώ μ α τα κ α ί τ ίς ύ π ο χ ρ ε ώ σ ε ις τοΟ π ο λ ίτ η , χ ω ρ ίς μ ία
κ υ ρ ία ρ χ η φ ιλ ο σ ο φ ία , μ έ έπ α ρ κ ή ο ίκ ο ν ο μ ικ ή έ π ιμ ό ρ -
ω ω σ η κ α ί ά ρ π α δ ια ρ κ ή έ κ π α ίδ ευ σ η τ ώ ν έν η λ ίκ ω ν.
Έ τ σ ι θ ά έ π ιτ ε υ χ θ ε ί ή π ε μ π τ ο υ σ ία τ ή ς Δ η μ ο κ ρ α τ ία ς,
α ύ τό π ο ύ ό Π ρ ο υ ν τ ό ν ά π ο κ α λ ο ύ σ ε δ η μ ο χ α ιδ ε ία , δ η ­
λ α δ ή έ κ π α ίδ ευ σ η τ ο ύ λ α ο ύ . « Ά ν ή δ η μ ιο υ ρ γ ία «κ αλύ­
τερ ω ν » θ εσ μ ώ ν δ έ ν σ υ ν δ υ α σ θ ε ί μ έ τα υ τό χ ρ ο ν η π ρ ο σ ­
π ά θ εια γ ιά τ ή ν έ κ π α ίδ ευ σ η κ α ί τ ή ν « π ο λ ιτικ ή κ α λ λ ιέρ ­
γ ε ια · (μ ο ν α δ ικ ή « π ο λ ιτισ τ ικ ή έπ α ν ά σ τα σ η π ο ύ χ ρ ε ιά ­
ζετα ι γ ιά ά ν θ ρ ώ π ο υ ς ο ί ό π ο ιο ι π ε ρ ν ο ύ ν ά π ό τ ή ν κ α τ ά ­
σ τα σ η τ ο ύ δ ο ύ λ ο υ σ ’ έ ν α ν έ ο « τ ε χ ν ικ ό · π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν ά-
π α λ λ α γ μ έ ν ο ά π ό τ ή δ εσ π ο τεία ), ο ί θ εσ μ ο ί α ύ τ ο ί θά
σ β ή σ ο υ ν . Τ ο ύ τ ο Εγινε σ τ ή Σ ο β ιε τ ικ ή Έ ν ω σ η μ ετά τό
1917 κ α ί μ ετα π ο λ εμ ικ ά σ τ ίς Λ α ϊκ ές Δ η μ ο κ ρ α τ ίε ς καί
τ ή ν Κ ού βα »44. Μ έ ά λ λ α λ ό γ ια κ α ί ό π ιό τέλ ε ιο ς α ύ-
το δ ια χ ε ιρ ιζ ό μ ε ν ο ς κ ο ιν ω ν ικ ό ς μ η χ α ν ισ μ ό ς χ ω ρ ίς πλα -
τειά έ κ π α ιδ ευ τικ ή π ρ ο ετο ιμ α σ ία τ ο ύ λ α ο ύ κ ιν δ υ ν ε ύ ε ι
ν ά π ερ ιέλ θ ει σ τ ά χ έ ρ ια τ ώ ν π ερ ισ σ ό τερ ο μ ο ρ φ ω μ έ ν ω ν
π ο λ ιτ ώ ν , δ π ω ς ά κ ρ ιβ ώ ς σ υ μ β α ίν ει τ ώ ρ α σ τ ίς Κ α π ιτ α ­
λ ισ τικ έ ς χ ώ ρ ες. Ή Γ ιο υ γ κ ο σ λ α β ία τ ή ς έ π ο χ ή ς τ ή ς α ύ-
το δ ια χ ε ίρ ισ η ς ε ίν α ι Ενα τέτ ο ιο δ ιδ α κ τικ ό π α ρ ά δ ειγ­
μ α 45.
Τ έ λ ο ς , α ύ τή ή θ εω ρ ία είν α ι σ τ ή ν ό λ η σ ύ λ λ η ψ ή τ η ς
δ ιεθ ν ισ τικ ή . Ά λ λ ω σ τ ε δ έ ν γ ίν ε τ α ι ά λ λ ιώ ς , ά φ ο ΰ ό Κ α ­
π ιτα λ ισ μ ό ς κ α ί ό ίμ π ερ ια σ λ ιμ ό ς τ ο υ είν α ι δ ιεθ ν ή φ α ι­
ν ό μ ε ν α κ α ί θά είν α ι ά δ ύ ν α τ ο ν ά έξ α λ ειφ θ ο ύ ν ά π ό π α ν ­
τ ο ύ έ κ τ ό ς Αν ο ί δ η μ ο κ ρ α τ ικ έ ς ά ν τ ικ α π ιτ α λ ισ τικ έ ς δ υ ­
ν ά μ εις ό λ ω ν τ ώ ν χ ω ρ ώ ν σ υ ν τ ο ν ίσ ο υ ν τ ίς π ρ ο σ π ά θ ειές
τ ο υ ς σ ’ Ενα δ ιεθ ν ή ά γ ώ ν α γ ιά τ ή ν α ύ το δ ια χείρ ισ η .
Μ ία μ ό ν η α ύ το δ ια χ ε ιρ ιζό μ ε ν η χ ώ ρ α μ έσ α σ τ ό ν Κ α π ι­
τα λ ισ τ ικ ό Κ ό σ μ ο μ ο ιά ζει σ ά ν μ ιά μ ο ν α δ ικ ή α ύ το δ ια -
χ ε ιρ ιζό μ εν η έττιχείρηση σ έ μ ία Κ α π ιτ α λ ισ τ ικ ή Χ ώ ρ α
(δ π ω ς π .χ . ή ώ ρ ο λ ο γ ο π ο ιία Λ ίπ σ τ ή Γ α λ λ ία ). Ε ίν α ι
χ ω ρ ίς έλ π ίδ α . Ό Κ α π ιτ α λ ισ μ ό ς π ο λ ύ γ ρ ή γ ο ρ α θά δια-
βρ ώ σ ει τ ά θ εμ έλ ιά τ η ς κ α ί θά τ ή ν έπ α ν α φ έρ ει κ ά τω ά­
πό τ ό σ κ ή π τ ρ ο το υ .
Ή θ εω ρ ία τ ο ύ Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ τ ή ς Α ύ τ ο δ ια χ ε ίρ ισ η ς
π ο ύ ά ν α λ ύ σ α μ ε έ δ ώ π λ η σ ιά ζει π ο λ ύ τ ίς θ εω ρ ίες τή ς
Α ν α ρ χ ία ς , δ η λ α δ ή τ ώ ν Ά ν α ρ χ ισ τ ώ ν 44. Ό Κ ρ ο π ό τ κ ιν
σ κ ια γ ρ ά φ η σ ε τ ή χ ω ρ ίς έ ξ ο υ σ ίε ς (ά ν -α ρ χ η ) ο ύ τ ο π ικ ή
κ ο ιν ω ν ία μ ’ α ύ τ ά τ ά λ ό γ ια : « Α ν τ ιπ ρ ο σ ω π ε ύ ο υ μ ε μία
κ ο ιν ω ν ία , ό π ο υ ο ί σ χ έ σ ε ις ά ν ά μ ε σ α σ τ ά μ έλ η ρ υ θ μ ί­
ζ ο ν τ α ι 6 χ ι π ιά μ έ ν ό μ ο υ ς - κ λ η ρ ο ν ο μ ία έ ν ό ς π α ρ ελ ­
θ ό ν το ς κ α τα π ίεσ η ς κ α ί β α ρ β α ρ ό τη τ α ς - ο ύ τ ε μ έ τ ή ν
π α ρ έ μ β α σ η έ ξ ο υ σ ιώ ν έ κ λ ε γ μ έ ν ω ν ή κ λ η ρ ο ν ο μ ικ ώ ν ,
ά λ λ ά μ έ ά μ ο ιβ α ΐες δ β σ μ εύ σ εις π ο ύ ά π ο φ α σ ίζ ο ν τα ι έ-
λεύθ ερ α κ α ί μ π ο ρ ο ύ ν ό π ο ια δ ή π ο τ ε σ τιγ μ ή ν ’ ά να κ λ η -
118
θ ο ύ ν , κ α θ ώ ς κ α ί μ έ σ υ ν ή θ ε ιε ς (Εθιμα) π ο ύ Ε χουν συμ-
φ ω ν η θ ε ΐ τ ό Ιδ ιο έλεύθ ερ α . Α ύ τ έ ς ο ί σ υ ν ή θ ε ιε ς, δ μ ω ς,
δ έ ν π ρ έ π ε ι ν ’ ά π ο λ ιθ ώ ν ο ν τ α ι κ α ί ν ’ ά π ο κ ρ υ σ τα λ λ ώ -
ν ο ν τ α ι σ έ ν ό μ ο υ ς ή π ρ ο λ ή ψ ε ις . Α ν τ ίθ ε τ α , π ρ έ π ε ι ν ά
ε ίν α ι σ έ σ υ ν ε χ ή έ ξ έ λ ιξ η , ν ά π ρ ο σ α ρ μ ό ζ ο ν τ α ι σ τ ίς νέες
ά ν ά γ κ ε ς, τ ή ν π ρ ό ο δ ο τ ή ς γ ν ώ σ η ς κ α ί τ ίς έφ ευρέσ εις
κ α ί τ ή ν ά ν ά π τ υ ξ η έ ν ό ς κ ο ιν ω ν ικ ο ύ ιδ ε ώ δ ο υ ς ό λ ο καί
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο ό ρ θ ο λ ο γ ικ ο ύ κ α ί ύ ψ η λ ο ύ . Κ α τ ά σ υνέ­
π εια , κ α μ μ ία ά ρ χ ή π ο ύ ν ά έ π ιβ ά λ λ ε ι σ τ ο ύ ς ά λ λ ο υ ς
τ ή ν έ π ιθ υ μ ία τ η ς . Κ α μ μ ία δ ια κ υ β έ ρ ν η σ η ά ν θ ρ ώ π ο υ ά ­
π ό ά ν θ ρ ω π ο . Κ α μ μ ία ά ρ τ η ρ ιο σ κ λ ή ρ ω σ η σ τ ή ζ ω ή : άν·
τίθετα μ ία δ ια ρ κ ή ς έξ έλ ιξη , ά λ λ ο τ ε π ιό γ ρ ή γ ο ρ η , ά λ ­
λ ο τ ε π ιό ά ρ γ ή , δ π ω ς ά κ ρ ιβ ώ ς σ υ μ β α ίν ε ι σ τ ή ν Ιστορία
τ ή ς φ ύ σ η ς . Ν ά δ ο θ ε ί σ τό ά το μ ο έλ ευ θ ερ ία κ ινή σ εω ν
γ ιά ν ’ Α να πτύξει ό λ ε ς τ ίς ν έες δ υ ν α τ ό τ η τ έ ς τ ο υ , τ ίς d-
το μ ικ ό ζ η τέ ς τ ο υ — δ ,τ ι π ρ ω τ ό τ υ π ο , π ρ ο σ ω π ικ ό δ ια θέ­
τει. Μ έ ά λ λ α λ ό γ ια , κ α μ μ ία π ρ ά ξ η δ έ ν π ρ έ π ε ι νά έπι-
β ά λ λ ε ζ α ι σ τ ά Α τομα μ έ τ ή ν Α πειλή ό π ο ια σ δ ή π ο τε
μ ο ρ φ ή ς κ ο ιν ω ν ικ ή ς τ ιμ ω ρ ία ς ή ύ π ερ φ υ σ ικ ή ς μ υ σ τικ ή ς
τιμ ω ρ ία ς: ή κ ο ιν ω ν ία δ έ ν π ρ έ π ε ι ν ά ζητΑ ει Από τό δ-
τ ο μ ο τ ίπ ο τ α π ο ύ τ ό Ιδ ιο δ έ ν Εχει έλ εύθερ α ά ποφ α σ ίσ ει
ν ά έπ ιτελ έσ ει. Σ υ μ π έ ρ α σ μ α : π λ ή ρ η ς ίσ ό τ η τ α δ λ ω ν γιά
δ λ ο υ ς» 47. Σ ' α ύ τ ή τ ή ν ο ύ τ ο π ικ ή κ ο ιν ω ν ία ό Π ρ ο υ ν τ ό ν
π ρ ό σ θ ε σ ε τ ή ν Ιδέα τ ο ύ ό μ ο σ π ο ν δ ισ μ ο ύ (fedcralism e):
Ε νας ά ρ ιθ μ ό ς ό ρ γ α ν ώ σ ε ω ν θά έξ α σ φ α λ ίζο υ ν τ ή ν π α ρ ο ­
χ ή τ ώ ν ά δ ια ίρ ε τ ω ν δ η μ ό σ ιω ν ά γ α θ ώ ν (δ ικ α σ τή ρ ια , δ η ­
μ ό σ ια ο ίκ ο ν ο μ ικ ά , τ α χ υ δ ρ ο μ ε ία κ .λ .π .) π ο ύ θά είνα ι
α ύ το δ ια χ ειρ ιζό μ εν ες κ α ί θ ά έ λ έ γ χ ο υ ν ή μ ία τ ή ν έξου-
σ ία κ α ί, κ α τά σ υ ν έπ εια , τ ίς κ α τα χ ρ ή σ ε ις τ ή ς ά λ λ η ς.
Τ ό Κ ρ ά τ ο ς θ ά είν α ι μ ό ν ο ό « ύ π έρ τα το ς ρ υ θ μ ισ τή ς δ-
λ η ς α ύ τ ή ς τ ή ς λ ειτο υ ρ γ ία ς» 48.
Ό Σ ο σ ια λ ισ μ ό ς τ ή ς Α ύ τ ο δ ια χ ε ίρ ισ η ς , λ ο ιπ ό ν , δ ίν ει
μ ία π ιό έφ ικ τή μ ο ρ φ ή σ ’ α ύ τ ό τ ό « λ ε ιτο υ ρ γ ικ ό όμο-
σ π ο ν δ ισ μ ό τ ο ύ Κ ρ ά το υ ς» . Ό π ω ς ε ίπ ε ό J . L ac ro ix , ό
Α ν α ρ χ ισ μ ό ς είν α ι τ ό είδ ικ ό φ ά ρ μ α κ ο γ ι ά τή θεραπεία
ά π ό κ άθε ε ίδ ο ς ό λ ο κ λ η ρ ω τ ισ μ ο ύ . Κ α μ μ ία Σ ο σ ια λ ισ τι­
κ ή κ ο ιν ω ν ία δ έ ν είν α ι β ιώ σ ιμ η , Αν δ έ ν μ π ο ρ ε ί ν ά δ ια ­
τ η ρ ή σ ε ι Ενα ά ν α ρ χ ισ τ ικ ό π ν ε ύ μ α 4’. Π ρ έ π ε ι έ π ίσ η ς νά
τ ο ν ισ τ ε ί π ώ ς ή ά ν α ρ χ ισ τ ικ ή φ ιλ ο σ ο φ ία δ έ ν είν α ι ά το-
μ ισ τ ικ ή , δ π ω ς π ο λ λ ο ί π α ρ α σ ύ ρ θ η κ α ν ν ά π ισ τε ύ ο υ ν
σ υ γ χ έ ο ν τ α ς τ ή ν ά το μ ικ ο π ο ιη σ η (in d iv id u atio n ), δ η λ α δ ή
τ ή ν π λ ή ρ η ά ν ά π τυ ξ η τ ο ύ ά τ ό μ ο υ , μ έ τ ό ν ά το μ ικια μ ό
(individualism ), δ π ω ς κ α ί ό Ιδ ιο ς ό Κ ρ ο π ό τ κ ιν Εσπευ-
σ ε ν ά ύ π ο γ ρ α μ μ ίσ ε ι50. Ό Έ μ μ . Μ ο υ ν ιέ χ α ρ α κ τή ρ ισ ε
τ ό ν Α ν α ρ χ ισ μ ό σ ά ν μ ισ ο -π ερ σ ο ν α λ ισ μ ό τ ή ς έργατι-
κ ή ς τ ά ξ η ς . Σ υ μ π ε ρ α ίν ο υ μ ε , δ η λ α δ ή , π ώ ς ό Χ ρ ισ τ ια ν ι­
κ ό ς Π ε ρ σ ο ν α λ ισ μ ό ς κ α ί ό Α ν α ρ χ ισ μ ό ς σ υ γ κ λ ίν ο υ ν
κ α τά τ ή ν ά ν α ζ ή τ η σ η μ ιά ς ν έα ς κ ο ιν ω ν ία ς κ α ί έ ν ό ς
ν έο υ τ ύ π ο υ ά νθ ρ ώ π ο υ .

Ε . Σ Ο Σ ΙΑ Λ ΙΣ Τ ΙΚ Η Ε Π Α Ν Α Σ Τ Α Σ Η Ή
Ο λ α δ σ α Ε κθέσαμε ώ ς τ ώ ρ α ίσ ω ς «ραίνονται ώ ρ α ία .
ά λ λ ' είν α ι μ ό ν ο θ ε ω ρ η τικ ά . Ό τ α ν π ρ ό κ ε ιτ α ι ν ά καΟο-
?*.στούν τ ά μ έσ α κ α ί ή τ α κ τ ικ ή Ε φ α ρ μ ο γή ς τ ή ς θ ε ω ­
ρ ία ς σ τ η ν π ρ ά ξ η . τ ό π ρ ό β λ η μ α γ ίν ε τ α ι π ο λ ύ π ιό δ ύ -
σ κ ο λ ο . Ε π ε ι δ ή α ύ τ ή ή νέα κ ο ιν ω ν ία δ έ ν π ρ ό κ ε ιτ α ι ν ά
ο ίκ ο δ ο μ η θ ε ϊ σ έ χ έ ρ σ ο χ ω ρ ά φ ι, ά λ λ ά σ έ έ δ α φ ο ς δ π ο υ
'χ ε ι β α θ ειά ρ ιζώ σ ει έ ν α σ ύ ν ο λ ο κ ο ιν ω ν ικ ώ ν δ ο μ ώ ν ,
ν ε γ ο ν ό ς π ο ύ δ υ σ κ ο λ εύ ει τ ό έ ρ γ ο . Τ ό π ρ ώ τ ο Ε ρώ τη μ α
π ρ ο κ ύ π τ ε ι ά π ' α ύ τ ή τ ή ν κ α τά σ τα σ η π ρ α γ μ ά τ ω ν
είν α ι π ο ιό ς τ ρ ό π ο ς θά χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη θ ε ί γ ιά τ ό Σ ο σ ια λ ι
- τ .κ ό μ ε τ α σ χ η μ α τ ισ μ ό : Ε π α ν ά σ τ α σ η ή Ε ξέλιξη;
Ό Σ ο σ ια λ ισ μ ό ς δχει π α ρ α δ ο σ ια κ ά σ υ ν δ ε θ ε ί μ έ τ ή ν
Η -α ν ά σ τα σ η . Π ρ ό σ φ α τα , δ μ ω ς . π ο λ λ ά Σ ο σ ια λ ισ τικ ά
κ όμμα τα Ε γ κ α τ ά λ ε ιγ α ν έ ν τ ε λ ώ ς α ύ τή τ ή ν ίδέα κ υ ρ ίω ς
:α τί. δ π ο υ χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή θ η κ ε , δ έ ν π έ τ υ χ ε ν ά δ η μ ιο υ ρ ­
γ ε ί έ ν α γ ν ή σ ιο Σ ο σ ια λ ισ τ ικ ό Κ ρ ά το ς. Γ ιά τ ό Χ ρ ι­
σ τ ια ν ό . τ ό π ρ ό β λ η μ α ξ ε π ε ρ ν ά ε ι τ ή ν ά π ο τ ελ εσ μ α τικ ό -
τ η τ α τ η ς Ε π α ν ά σ τ α σ η ς , μ ιά κ α ί σ υ ν δ έ ε τα ι μ έ τ ό π ρ ό -
-''.η μ α τ ή ς β ία ς. Έ ν α π α ρ ά δ ε ιγ μ α θά είν α ι π ο λ ύ χ ρ ή ­
σ ιμ ο γ ιά τ ή ν κ α τα ν ό η σ η τ ο ύ θ έ μ α τ ο ς : δ τ α ν ό γ ια τ ρ ό ς
θ ερ α π εύ ει έ ν α ν δ ρ ω σ τ ο , χ ρ η σ ιμ ο π ο ιε ί δ λ α τά δ ρ α σ τι-
* ά μ έσ α θ ερ α π εία ς γ ιά ν ' ά π ο ψ ύ γ ε ι τ ή ν Ε γχείρ η σ η . δ ν
δ μ ω ς ή χ ε ιρ ο υ ρ γ ικ ή έ π έ μ β α σ η γ ίν ε ι ά ν α π ό φ ε υ κ τ η δ έ ν
θά τ ή ν π α ρ α λ είψ ει έ π ε ιδ ή τ υ χ α ίν ε ι ν ά είν α ι α Ιμ α τη ρ ή .
Κ α τά τ ό ν ίδ ιο τ ρ ό π ο , σ τ ή ν π ρ ο σ π ά θ εια μ ε τ α σ χ η μ α τ ι­
σ μ ο ύ τ ή ς κ ο ιν ω ν ία ς ύ π ά ρ χ ο υ ν π ο λ λ ά σ τ ά δ ια α π ο τ ε λ ε ­
σ μ α τ ικ ή ς δ ρ ά σ η ς π ρ ίν ά π ό τ ή ν π ρ ο σ φ υ γ ή σ τ ή ν Ε π α ­
ν ά σ τ α σ η . τό έ σ χ α τ ο κ α ί τ ό π ιό δ ρ α σ τ ικ ό σ τά δ ιο ά λ λ ά
κ α ι τό π ιό π α ρ α κ ιν δ υ ν ε υ μ έ ν ο , ά φ ο ύ , μ έ τ ή ν έπ ικ ρ ά τη -
σ ή τ η ς . π ρ ο κ α λ ε ΐ ά μ ε τ ά κ λ η τ α α π ο τ ελ έσ μ α τα . Β έβα ια ,
δ ν έ π ιτ ύ χ ε ι ν ά έ γ κ α τ α σ τ ή σ ε ι γ ν ή σ ιο Σ ο σ ια λ ισ μ ό , τό
ά μ ε τ ά κ λ η τ ο ά π ο τ ε λ ε ϊ π λ ε ο ν έ κ τη μ α . νΑ ν δ μ ω ς . π α ρ ά
τ ή σ τρ α τ ιω τ ικ ή έ π ιτ υ χ ία τ η ς , ά π ο τ ύ χ ε ι σ τ ό ν π ο λ ιτικ ό
σ τ ό χ ο τ η ς γ ιά γ ν ή σ ιο Σ ο σ ια λ ισ τ ικ ό μ ε τ α σ χ η μ α τ ισ μ ό ,
~α π α ρ α δ ο θ εί σ τ ό έ λ ε ο ς ά ν ε ξ έ λ ε γ κ τ ω ν ή γ ε τ ώ ν πού,
- ι ό π ο λ ύ μ έ κ ίν η τ ρ ο τ ή ν π ρ ο σ ω π ικ ή φ ιλ ο δ ο ξ ία π α ρ ά
τ ή ν κ ο ιν ω ν ικ ή εύ θ ύ ν η , θά ό δ η γ ή σ ο υ ν τ ή ν κ ο ιν ω ν ία
ά ν ε π ιθ ύ μ η τ ε ς ά μ ε τ ά κ λ η τ ε ς μ ε τ α β ο λ έ ς . Σ ' α ύ τ ή τή ν
pi π τώ σ η θά χ ρ ε ια σ τ ε ί μ ία ά λ λ η , π ο λ ύ π ιθ α ν ό π ε ρ ισ ­
σ ό τερ ο ό δ υ ν η ρ ή . Ε π α ν ά σ τ α σ η γ ιά τ ή ν έ π ικ ρ ά τη σ η
-ρ α γ μ α τ ικ ο ύ Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ π ο ύ θ ά δ ια τ ρ έ χ ε ι β έβ α ια κ ι ’
ιύ τ ή τ ο ύ ς ίδ ιο υ ς κ ιν δ ύ ν ο υ ς , κ .ο.κ....
Η Ε π α ν ά σ τ α σ η , έ π ίσ η ς , π ρ ο κ α λ ε ΐ σ υ ν ή θ ω ς τ ή ν ά-
π ώ λ εια τ ή ς ζ ω ή ς π ο λ λ ώ ν ά τ ό μ ω ν κ Γ ά π ό τ ί ς δ ύ ο
σ υ γ κ ρ ο υ ό μ ε ν ε ς π α ρ α τ ά ξ εις, π ρ ά γ μ α π ο ύ δ ύ σ κ ο λ α γ ί ­
νετα ι δ ε κ τ ό ά π ό Ενα Χ ρ ισ τ ια ν ό . Π ο λ λ έ ς φ ο ρ έ ς , δ μ ω ς
ή « κ α τεσ τη μ έν η ά τα ξ ία » Εχει τ ό σ ο σ τ ε ν ά σ υ ν δ ε θ ε ί μέ
χ ρ ή σ η β ία ς κ α ί ή δ λ η κ α τά σ τα σ η είν α ι τ ό σ ο ά νυ -
-ό φ ο ρ η π ο ύ ή Ε π α ν ά σ τ α σ η έμ φ α ν ίζε τα ι σ ά ν ή μ ό ν η
Ε να λ λ α κ τικ ή λ ύ σ η . Ή Χ ρ ισ τ ια ν ικ ή θ ε ο λ ο γ ία π ο λ λ έ ς
ο ο ρ έ ς α ν τ ιμ ε τ ω π ίζ ε ι μ έ σ υ μ π ά θ εια τέτ ο ιε ς π ε ρ ιπ τ ώ ­
σ εις κ α ί έχ ει ά π ο δ ε χ θ ε ί τ ή χ ρ ή σ η Ε π α ν α σ τα τικ ή ς β ία ς
μέ τ ο ύ ς ά κ ό λ ο υ θ ο υ ς δ ρ ο υ ς :
Π ο λ ιτ ικ ή θ ε ω ρ ία
Ε Ξ Ε Λ ΙΞ Η ;
1. Ή τ υ ρ α ν ν ία ν ά ε ίν α ι δ ια ρ κ ή ς κ α ί σ τ υ γ ν ή
2. Ν ά μ ή ν ά π ο μ έν ει δ λ λ η ά π ο τ ε λ ε σ μ α τ ικ ή μ έ θ ο δ ο ς
γ ιά τ ή ν ά ν α τ ρ ο π ή τ ή ς τ υ ρ α ν ν ία ς
3 . Ό π λ η θ υ σ μ ό ς ν ά ε ίν α ι ά ν τ ίθ ε τ ο ς π ρ ό ς τ ή ν τυ ρ α ν ­
νία,
4 . Ν ά ύ π ά ρ χ ε ι σ ο β α ρ ή π ιθ α ν ό τ η τ α Ε πιτυχία ς
5. Τ ή ν τ υ ρ α ν ν ία ν ά μ ή δ ια δ ε χ θ ε ί ά λ λ ο κ α κ ό τ ή ς ίδ ια ς
μ ο ρ φ ή ς μ έ τ ή ν τ υ ρ α ν ν ία ” .
Ό ίδ ιο ς ό Γ κ ά ν τ ι - π ο ύ σ τ ά ν ιά τα τ ο υ ε ίχ ε ύπ ο-
σ τ ε ΐ τ ή ν Ε πίδρα σ η τ ο ύ μ ε γ ά λ ο υ Ρ ώ σ ο υ σ υ γ γ ρ α φ έ α
Τ ο λ σ τ ό ί, ό π α δ ο ύ Ε νός Ιδ ιό μ ο ρ φ ο υ , φ υ σ ιο λ α τ ρ ικ ο ύ κ α ί
θ ρ η σ κ ό λ η π τ ο υ ’Α ν α ρ χ ισ μ ο ύ π ο ύ σ υ χ ν ά ό ν ο μ ά ζ ο υ ν
Χ ρ ισ τ ια ν ικ ό ’Α ν α ρ χ ισ μ ό ” , δ ια κ ή ρ υ σ σ ε : « Ό τ α ν έχ ετε
ν ά δ ια λ έξετε ά ν ά μ ε σ α σ τ ή δ ειλ ία κ α ί τ ή β ία , σ υ ν ισ τώ
τ ή β ία (...). "Α ν α γ α π ά μ ε τ ή ν ε ιρ ή ν η Ε πειδή φ ο β ό μ α ­
σ τ ε τ ίς ξ ιφ ο λ ό γ χ ε ς , π ρ ο τ ιμ ώ ν ά κ ό ψ ε ι ό έ ν α ς τ ό κ εφ ά ­
λ ι τ ο ύ ά λ λ ο υ . Π ρ ο τ ιμ ώ , Ε πίσ ης, ν ά δ ώ τ ή β ία ν ά Εξω
τερ ικ εύ ετα ι π α ρ ά ν ά σ υ γ κ ρ ο τ ε ίτ α ι ά π ό φ ό β ο » ” .
'Ε π ε ιδ ή κ ά τω ά π ό ό ρ ισ μ έ ν ο υ ς δ ρ ο υ ς , ή β ία είν α ι ά-
π ο δ ε κ τ ή σ ά ν Ενα μ έ σ ο γ ι ά ν ά π ρ α γ μ α τ ο π ο ιη θ ε ί ό Σ ο ­
σ ια λ ισ μ ό ς δ έ ν σ η μ α ίν ε ι π ώ ς Ε πιτρ έπ ετα ι ή χ ρ ή σ η τ η ς
σ έ κ άθε π ερ ίσ τα σ η . Γ ια τ ί, Ε κτός τ ώ ν ά λ λ ω ν , ύ π ά ρ χ ε ι
τ ό μ ε γ ά λ ο μ ειο ν έκ τη μ α δ τ ι ο ί Ε π α ν α σ τ ά σ ε ις χ ρ ε ιά ­
ζ ο ν τ α ι ά ν θ ρ ώ π ο υ ς μ έ Ιδ ιό τη τες π ο ύ τ ο ύ ς κ ά ν ο υ ν Ικα­
ν ο ύ ς ν ά χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή σ ο υ ν τ ή β ία , ά λ λ ’ ά ν ίκ α ν ο υ ς καί
ά κ α τ ά λ λ η λ ο υ ς ν ά ο ικ ο δ ο μ ή σ ο υ ν μ ία κ α ιν ο ύ ρ γ ια δ η ­
μ ο κ ρ α τ ικ ή κ ο ιν ω ν ία . Έ τ σ ι , σ π ά ν ια έ χ ο υ μ ε Ε πα να σ τά ­
τ ε ς π ο ύ Ε π ιδ ιώ κ ο υ ν τ ή ν κ α τ α σ τ ρ ο φ ή τ ώ ν π α λ ιώ ν δ ιε ­
φ θ α ρ μ έ ν ω ν δ ο μ ώ ν γ ιά ν ά τ ίς ά ν τ ικ α τ α σ τ ή σ ο υ ν μέ
ν έες ύ γ ιε ίς δ ο μ έ ς - π ιθ α ν ό ν ό Λ έ ν ιν ή τ α ν έ ν α ς ά π ό
α ύ τ ο ύ ς . Σ υ χ ν ά ο ί Ε π α να σ τά τες Ε π ιδ ιώ κ ο υ ν τ ή ν ‘Ε π α ­
ν ά σ τ α σ η γ ιά ν ’ ά ν τ ικ α τ α σ τ ή σ ο υ ν τ ο ύ ς ύ π ά ρ χ ο ν τ ε ς θ ε­
σ μ ο ύ ς , δ π ο υ ο ί ίδ ιο ι β ρ ίσ κ ο ν τ α ι σ έ μ ε ιο ν ε κ τικ ή θ έσ η ,
μ έ κ α ιν ο ύ ρ γ ιο υ ς δ π ο υ α ύ τ ο ί θά έ χ ο υ ν τ ή ν Εξουσία,
χ ω ρ ίς ο ύ σ ια σ τ ικ ά ν ' ά λ λ ά ξ ο υ ν τ ίς δ ο μ έ ς π ρ ό ς δ φ ε λ ο ς
τ ο ύ λ α ο ύ — ό Σ τ ά λ ιν ε ίν α ι έν α τέτ ο ιο π α ρ ά δ ειγμ α .
Ό δ ε ύ τ ε ρ ο ς λ ό γ ο ς α π ο φ υ γ ή ς τ ή ς β ία ς ά ν α φ έρ θ η κ ε
π ιό π ά ν ω κ α ί ά φ ο ρ ά τ ή χ ρ η σ ιμ ο π ο ίη σ η Ε ν α λ λ α κ τι­
κ ώ ν μ εθ ό δ ω ν . Ε ίν α ι σ η μ α ν τ ικ ό π ώ ς σ ή μ ε ρ α σ έ ό ρ ι-
σ μ έ ν ε ς χ ώ ρ ε ς α ύ τ έ ς ο( Ε ν α λ λ α κ τικ ές λ ύ σ ε ις ύ π ά ρ χ ο υ ν .
Π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ιά τ ίς π ιό π ρ ο ο δ ε υ μ έ ν ε ς Κ α π ιτ α λ ισ τ ικ έ ς
Δ η μ ο κ ρ α τ ίε ς. Ό σ ο δ ή π ο τ ε ά τ ε λ ε ίς κ ι’ δ ν είν α ι, δ ια θ έ ­
τ ο υ ν έ ν α θ ε σ μ ικ ό π λ α ίσ ιο δ π ο υ ό λ α ό ς μ π ο ρ ε ί μ έ τ ή ν
π ρ ο π α γ ά ν δ α , τ ή ν π ρ ο ε κ λ ο γ ικ ή Ε κσ τρα τεία , τ ή μ α ζικ ή
π ίεσ η κ α ί τ ή ν ψ ή φ ο τ ο υ ν ά π ρ α γ μ α τ ο π ο ιή σ ε ι τ ό Σ ο-
« η α λ ισ τικ ό μ ε τ α σ χ η μ α τ ισ μ ό χ ω ρ ίς ν ά κ α τ α φ ύ γ ε ι σ τ ή ν
Ε π α ν ά σ τ α σ η . Ή Ε ξελικτική π ρ ο σ π ά θ εια ά σ φ α λ ώ ς θά
δ ια ρ κ έ σ ε ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο , ά λ λ ά ή γ ν η σ ιό τ η τ α τ ο ύ ν έο υ
σ υ σ τ ή μ α τ ο ς θά είν α ι π ιό Ε γγυ η μ έν η . Σ υ μ π ε ρ α ίν ο ν τ α ς ,
μπορούμε ν ' άποφανθοΰμε π ώ ς ή προσφ υγή σ τή ν
Ε π α ν ά σ τ α σ η ε ίν α ι ό π ω σ δ ή π ο τ ε ά π ο δ ε κ τ ή , ά λ λ ά μ ό ­
ν ο σ ά ν έ σ χ α τ η λύ σ η .
119
 Π. Δ η μ ητρ άς
Σ Τ . Π Ρ Ο Ο Π Τ ΙΚ Ε Σ Τ Ο Υ Σ Ο Σ ΙΑ Λ ΙΣ Μ Ο Υ Σ Τ Η Γ Α Λ Λ ΙΑ
Ή Γ α λ λ ία είν α ι μ ία ά π ό τ ίς χ ώ ρ ε ς , δ π ο υ ή ειρ η ν ι­
κ ή έξέλιξη π ρ ό ς τό Σ ο σ ια λ ισ μ ό φ α ίνετα ι τ ώ ρ α ν ά εί­
ν α ι δ υ ν α τή . Μ ερ ικ ο ί Γσως β ια σ το ύ ν ν ά π ο ύ ν π ώ ς εί­
ν α ι έπ ικ είμ ενη , κ α θ ώ ς ά να μ έν ετα ι ή ’Α ρ ισ τερ ά ν* άνέ-
β ε ι σ τ ή ν Ε ξουσία μ έ τ ίς Ε κλογές τ ο ύ 1978. Π ρ ο σ ω π ι­
κά Ε χουμε Ε πιφ υλάξεις, Ιδ ια ίτερ α μ ετά τ ά π ρ ό σ φ α τα
γ εγ ο ν ό τ α το ύ φ θ ιν ο π ώ ρ ο υ 1977, δ π ο υ ο ι τρ ε ϊς δ υ ν ά ­
μεις τ ή ς 'Ε ν ω μ έ ν η ς 'Α ρ ισ τ ε ρ ό ς Ε φτασαν σ έ ά νοικτή
κ ρίσ η τ ή ν ώ ρα π ο ύ π ρ ο σ π α θ ο ύ σ α ν ν ά π ρ ο σ α ρ μ ό σ ο υ ν
τό Κ ο ιν ό Π ρ ο ε κ λ ο γ ικ ό Π ρ ό γ ρ α μ μ α τ ο ύ 1972 σ τ ίς σ η ­
μ ερ ινές σ υ ν θ ή κ ες. Ε ίν α ι ά λ ή θ εια , π ώ ς τό Π ρ ό γρ α μ μ α
α ύ τό Εχει ά να φ ερ θ εΐ ά ρ κ ετά σ τ ή Σ ο σ ια λ ισ τικ ή Δ η μ ο ­
κ ρα τία κ α ί τ ή ν Α ύ το δ ια χ είρ ισ η . Ό μ ω ς «δέν ξεκα θ ά ρ ι­
σ ε π ο τ έ ά ν Ε πιδιώ κει μ ία ά να δ ιά τα ξ η τ ο ύ σ η μ ερ ινού
σ υ σ τή μ α το ς ή μ ία π ρ α γμ α τικ ή ρ ή ξη μ έ τ ό ν Κ α π ιτα ­
λ ισ μ ό»’4. Κ ι’ Επειτα, Ενας μ εγ ά λ ο ς ά ρ ιθ μ ό ς ψ η φ ο φ ό ­
ρ ω ν τ ή ς 'Α ρ ισ τ ερ ό ς, κ α θ ώ ς κ ι’ ά ρ κ ετο ί ή γ έ τ ε ς τ η ς δέν
φ α ίν ο ν τα ι κ α θ ό λ ο υ ένθ ο υ σ ια σ μ έν ο ι μ έ τ ή ν Α ύ το δ ια ­
χ είρ ισ η . 'Ιδ ια ίτερ α ο ί Κ ο μ μ ο υ ν ισ τές, π ο ύ ά π ο δ έχτη -
κ α ν π ιά τ ή ν ά ρ χ ή τ ή ς Δ η μ ο κ ρ α τ ικ ή ς Ε ξέλιξης ά ντί
τ ή ς 'Ε π α ν ά σ τ α σ η ς , Ε πιμένουν σ τ ή ν ά ρ χ ή τ ο ύ δ η μ ο ­
κ ρ α τικ ο ύ σ υ γ κ εν τρ ω τισ μ ο ύ (κ ο μ μ α τικ ο ύ κ α ί κ ρ α τι­
κ ού), π ο ύ Ε ρχεται σ έ ά μεσ η ά ντίθ εσ η π ρ ό ς τ ή ν ά ρ χ ή
τ ή ς Α ύ το δ ια χ είρ ισ η ς. Έ τ σ ι, τ ό έρ ω τη μ α τ ικ ό π α ρ α μ έ­
ν ει: π ο ιό δ ρ ό μ ο θ ’ ά κ ο λ ο υ θ ή σ ει ή 'Α ρ ισ τ ε ρ ά , ά ν άνέ·
βει σ τ ή ν Εξουσία; 'Α σ φ α λ ώ ς , ό σ η μ ε ρ ιν ό ς ύπ ερ σ υγ-
κ εντρ ω τισ μ ό ς τή ς χ ώ ρ α ς δ έ ν Ε πιτρέπει τ ό π έρ α σ μ α
σ τ ή ν Α ύ το δ ια χ είρ ισ η ά π ό τ ή ν Ε πόμ ενη ή μ έρ α τ ώ ν Εκ­
λ ο γ ώ ν , ά λ λ ' Ε πιβάλλει τ ή σ τα δ ια κ ή Ε φ α ρμογή τη ς.
Δ έ ν π ρ έ π ε ι, δ μ ω ς, τ ά Ενδιάμεσα σ τά δια ν ά κ α τα ν τή ­
σ ο υ ν τελ ικ ο ί σ κ ο π ο ί κ ι’ Ετσι ή Α ύ το δ ια χ ε ίρ ισ η νά
σ τα λ ε ί σ τίς κ α λ έν δ ες. Ε ίν α ι π ρ ω τ α ρ χ ικ ή ά ν ά γ κ η τό
π έρ α σ μ α σ τ ό Σ ο σ ια λ ισ μ ό ν ά είνα ι π ρ ο ο δ ευ τικ ό , μ ιά
κ α ί είν α ι ά π α ρ α ίτη τ ο ή 'Α ρ ισ τ ε ρ ά ν ά σ υ γ κ ρ ο τή σ ε ι τ ή ν
Ε κλογική π λ ειο ψ η φ ία π ο ύ θά τ ή ς Ε πιτρέψ ει ν ά παρα-
μ είν ει σ τή ν Ε ξουσία γ ιά ά ρ κ ετά μ εγ ά λ ο χ ρ ο ν ικ ό δ ιά ­
σ τη μ α , ώ σ τε ν ά ό λ ο κ λ η ρ ώ σ ει τ ό Ε ργο τ η ς (π α ρ ά δει­
γ μ α ή Σ ο υ η δ ία κ α ί ή Ν ο ρ β η γ ία , δ π ο υ ή 'Α ρ ισ τερ ά
κ υ β έρ ν η σ ε ή κ υ β ε ρ ν ά ε ι π ά ν ω ά π ό 4 0 χ ρ ό ν ια κ ι' έπιτέ-
λ εσ ε σ π ο υ δ α ίο Ε ργο, π α ρ ’ δ λ α τ ά μ ειο ν εκ τή μ α τά του).
Ό μ ω ς , ή μ εγ ά λ η Εμφαση σ τή σ υ γ κ ρ ά τ η σ η τ ώ ν π ρ ό σ ­
κ α ιρ ω ν Ε κλογέω ν τ ή ς Κ εν τρ ο α ρ ισ τερ ά ς, π ο ύ σ η μ α ίνει
π ο λ λ έ ς ύ π ο χ ω ρ ή σ εις κ α ί σ υ μ β ιβ α σ μ ο ύ ς, είν α ι π ο λύ
π ιθ α νό ν ’ ά π ο ξ εν ώ σ ει τ ο ύ ς γ ν ή σ ιο υ ς κ α ί μ ό ν ιμ ο υ ς Εκ­
λ ο γ ε ίς τ ή ς ’Α ρ ισ τερ ό ς κ α ί ν ά ό δ η γ ή σ ε ι σ τ ή δ η μ ιο υ ρ ­
γ ία μ ιά ς ά ν τ ιπ ο λ ίτευ σ η ς ά π ό τά 'Α ρ ισ τ ε ρ ά , δ π ω ς τώ ­
ρα σ τ ή ν ‘Ιτα λ ία , π ο ύ θά κατα φ έρει θ α ν α τη φ ό ρ ο π λ ή ­
γ μ α σ τή ν Έ ν ω σ η τ ή ς Γ α λ λ ικ ή ς 'Α ρ ισ τ ερ ό ς. Ε ίτ ε θά
τ ή ν σ π ρ ώ ξ ει σ τή ν ά γκ α λ ιά τ ή ς Δ ε ξ ιό ς μ έ Ενα είδ ο ς
γ α λ λ ικ ο ύ ά ν τ ίσ τρ ο φ ο υ «ισ το ρ ικ ο ύ σ υ μ β ιβ α σ μ ο ύ » , είτε
θ ά τ ή ν γκ ρ εμ ίσ ει ά π ό τ ή ν Κ υ β έρ ν η σ η ά φ ή ν ο ν τ α ς π ά ­
λ ι τή Δ ε ξ ιά ν ' ά λ ω ν ίζει σ τή Γ αλλία .
120
Θ ά π ρ έ π ε ι ν ' ά να φ έρ ο υ μ ε π ώ ς τά π ρ ό σ φ α τα γ ε γ ο ν ό ­
τ α σ τή Γ α λ λ ία μ ά ς κ ρ α τ ο ύ ν π ο λ ύ σ κ επ τικ ο ύ ς γ ιά τό
μ έ λ λ ο ν τ ο ύ Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ σ τή χ ώ ρ α α ύ τή (δ ιευ κ ρ ιν ί­
ζ ο υ μ ε : Ιδ εο λ ο γ ικ ά κ ι' δ χ ι Ε κλογικά). Ε π ε ι δ ή τό 1978
μ ία ά π λ ή έκ λ ο γ ικ ή σ υ μ μ α χ ία τύ π ο υ Λ α ϊκ ο ύ Μ ετώ ­
π ο υ , σ τ ή ν ό π ο ία είνα ι Ε νδ εχόμ ενο ν ά κ α τα λ ή ξ ο υ ν , ά ν ­
τ ί γ ιά ά να θ εώ ρ η σ η τ ο ύ Κ ο ιν ο ύ Π ρ ο γ ρ ά μ μ α τ ο ς, δ ίν ει
σ τή ν 'Α ρ ισ τερ ά ά κ ό μ α π ιό μ εγά λ ες π ιθ α ν ό τ η τε ς Επι­
τ υ χ ία ς (σ έ π ο σ ο σ τ ό ψ ή φ ω ν).
Ή σ υ ζ ή τ η σ η π ο ύ π ρ ο κ ά λ εσ ε τ ή ν κ ρ ίσ η σ τρ έφ ετα ι
γ ύ ρ ω ά π ό τ ή ν Εκταση τ ώ ν Ε θνικοπ οιή σ εω ν κ α ί τ ό ν
ζρόπο δ ια τ ή ρ η σ η ς τ ή ς π υ ρ η ν ικ ή ς δ ύ ν α μ η ς (τό Κ οινό
Π ρ ό γρ α μ μ α τ ο ύ 1972 μ ιλ ο ύ σ ε καθαρά γ ιά τ ή ν κ α ­
τά ρ γη σ ή της...), θ έμ α τα π ο λ ύ λ ίγ ο ...Σ ο σ ια λ ισ τικ ά Γ ι’
α ύ τό κ α ί ή C .F .D .T . π ή ρ ε π ο λ ύ έπ ικ ρ ιτικ ή θέσ η : ’Ε κ ­
δ η λ ώ ν ε ι φ ό β ο υ ς π ώ ς τ ά κ ό μ μ α τα τ ή ς ’Α ρ ισ τερ ό ς ρί­
χ ν ο υ ν τ ό β ά ρ ο ς σ τ ή ν π α ρ α γ ω γ ικ ή μ ο ρ φ ή τ ή ς ο ικ ο ν ο ­
μ ικ ή ς ά ν ά π τ υ ξ η ς, ά φ ή ν ο ν τ α ς Εξω ά π ό τ ή σ υ ζή τη σ η
κ άθε π ο ιο τικ ό π α ρ ά γ ο ν τα , Ενώ ή Α ύ το δ ια χ είρ η σ η ο ύ ­
τ ε π ο ύ ά κ ο ύ σ τ η κ ε σ τ ό ν π ρ ό σ φ α τό δ ιά λ ο γ ό το υ ς. Ή
μ εγ ά λ η Εμφαση τ ώ ν Κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ώ ν σ τή ν Ε θνικοπ οίη­
σ η π ερ ισ σ ό τερ ω ν Ε ταιρ ιώ ν π ρ ο κ α λ ε ΐ φ ό β ο υ ς, δ τ ι Ετσι
π ιθ α ν ώ ς θά δημ ιουργη θεΓ Ενα « π ρ ο ν ο μ ιο ύ χ ο π ρ ο λ ετα ­
ριά το» τ ώ ν Ε ργαζομ ένω ν σ τίς κ ρ α τικ ές Ε πιχειρήσ εις, Ε­
ν ώ ή τα υ τ ό χ ρ ο ν η έ μ φ α ν ή ς Ελλειψη Ε νδια φ έροντος γιά
τ ή ν Α ύ το δ ια χ είρ ισ η ά φ ή ν ει τ ίς ιδ ιω τικ ές Ε πιχειρήσ εις
σ τ ό Ε λεος τ ο ύ Κ α π ιτα λ ισ μ ο ύ κ α ί τ ό π ρ ο λετα ρ ιά το
τ ο υ ς σ έ ό λ ο φ ά ν ερ α μ ειο ν εκ τικ ή θ έσ η ά π έν α ν τι σ τούς
Ε ρ γα ζο μ ένο υ ς τ ώ ν κ ρ α τικ ώ ν Ε πιχειρήσεω ν.
Τ ό Σ ο σ ια λ ισ τικ ό κ ό μ μ α θά ξ α ν α β ρ ε ϊ δ λ η τ ή ν α ίγλ η
τ ο υ μ ετ α ξ ύ τ ώ ν έ ρ γ α τ ώ ν , ά ν Ε γκαταλείψ ει τ ή μ ετρ ιο ­
π α θ ή σ τά σ η το υ (σ τ ό ν τ ω ρ ιν ό δ ιά λ ο γ ο ) κ α ί δ ώ σ ει Εμ­
φ α σ η σ τά ρ ιζο σ π α σ τ ικ ά τ ο υ σ χ έ δ ια (Α ύ το δ ια χ είρ ισ η
κ .λ π .) , φ έ ρ ν ο ν τα ς Ετσι σ έ δ ύ σ κ ο λ η θέση τ ό Κ ο μ μ ο υ ­
ν ισ τ ικ ό κ ό μ μ α ” .
Ή σ υ μ π ε ρ ιφ ο ρ ά τ ο ύ τε λ ε υ τ α ίο υ π ρ ο κ α λ ε ΐ π ρ ό σ θ ε­
τες ά μ φ ιβ ο λ ίες , μ ιά κ α ί φ α ίνετα ι ν ά β ά ζει τρ ο χ ο π έδ η
σ τή ν έξέλ ιξ η τ ο ύ Ε ύ ρ ω κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ο ύ , έπ ιτρ έπ ο ν τα ς
σ έ ό ρ ισ μ έν ο υ ς ν ά κ ά ν ο υ ν τ ό σ υ λ λ ο γ ισ μ ό : « Ό Εύρω-
κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ό ς μ ο ιά ζει μ έ τ ό Ε ύ ρ ω δ ο λ λ ά ρ ιο , π αρ α μ έ­
ν ει Κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ό ς ά κ ό μ α κ ι’ ά ν β α π τίζετα ι «Ε ύρώ »56.
Κ λ ε ίν ο ν τα ς τ ή ν ά ν ά λ υ σ η γ ιά τ ή Γ α λ λ ία , θέλ ουμ ε
νά το ν ίσ ο υ μ ε π ώ ς δ λ ε ς α ύ τέ ς ο ί έξ ελ ίξ εις δ έ ν πρέπει
νά ό δ η γ ο ύ ν σ έ ά π ο γ ο ή τε υ σ η κι’ ά π α ισ ιο δ ο ξία . ’Α λ λ ω ­
σ τε, ό Ιδ ιο ς ό Μ ά ρ ξ Ελεγε, σ χ ο λ ιά ζ ο ν τ α ς τό π ρ ό γ ρ α μ ­
μ α Γ κ ό θ α , μ ιά ς μ ερ ίδ ο ς τ ο ύ Γ ερ μ α ν ικ ο ύ Σ ο σ ια λ δ η ­
μ ο κ ρ α τ ικ ο ύ κ ό μ μ α το ς : « Κ α ί Ενα μ ό ν ο βή μ α τ ο ύ π ρ α ­
γ μ α τ ικ ο ύ κ ιν ή μ α το ς είν α ι π ιό σ η μ α ν τικ ό ά π ό μ ιά δ ω ­
δ εκ ά δ α π ρ ο γ ρ ά μ μ α τα (...). Ά ν δ έ ν ή τ α ν δ υ ν α τ ό — οί
σ υ ν θ ή κ ες τ ο ύ κ ιν ή μ α τ ο ς δ έ ν τ ό έπ έτρ επ α ν — ν ά ξεπε·
ρ ά σ ο υ ν τό π ρ ό γρ α μ μ α τ ο ύ Ά ϊζ ε ν ά χ , Ε πρεπε ν ’ άρκε-
σ το ύ ν σ έ μ ία σ υ μ φ ω ν ία γ ιά τ ή δ ρ ά σ η Ε νάντια σ τ ό ν
 Π ο λ ιτ ικ ή θ ε ω ρ ί α

κ ο ιν ό έ χ θ ρ ό .” Γ Α ς μ ή ν ξ ε χ ν ά μ ε π ώ ς ή Γ α λ λ ικ ή
π ο φ έρ ει τ ό σ ο π ο λ ύ π ο ύ δ χ ε ι δ ικ α ίω μ α ν ’ ά π α ιτ ή σ ε ι ά ­
Ε :τ α ν α σ τ α σ η , ή Κ ο μ μ ο ύ ν α , ή Γ α λ λ ικ ή ’Α ν τ ίσ τ α σ η
π ό τ η ν Α ρ ισ τ ε ρ ά ν ά σ ε β α σ τ ε ί τ ίς ύ π ο σ χ έ σ ε ις τη ς
δ ε ν ε ίχ α ν κ α ν έ ν α π ρ ό γ ρ α μ μ α δ ρ ά σ η ς ). Ο Ι φ λ ο γ ε ρ ο ί ό-
^ ρ ο ς α ύ τ ό ν κ α ί ν ά έ ρ γ α σ τ ε ΐ γ ι ά μ ία π ρ α γ μ α τ ικ ή Σ ο ­
^.αοοι τ η ς Α ύ τ ο δ ια χ ε ίρ ισ η ς π ρ έ π ε ι ν ά π α ρ α μ έ ν ο υ ν σ ’
έ το ιμ ο τη τα . ώ σ τ ε . ν ά ά ν α κ α λ έ σ ο υ ν σ τ ή ν τά ξ η » τ ή ν σ ια λ ισ τικ ή κ ο ιν ω ν ία , ό π ο υ κ ά θ ε ά τ ο μ ο π ο ύ ε ίν α ι πρ ο-
Α ρ ισ τερ ά , ά ν β λ έ π ο υ ν δ τ ι ξ εφ εύ γει έ π ικ ίν δ υ ν α ά π ό
τ ο Ο ρομο π ο ύ ή Ιδ ια χ ά ρ α ξ ε . Ή ίσ ο ρ ο π ία ά ν ά μ ε σ α
Π
ή έΪ νλο Γ, μ Λ
Μ ιχ α ή λ -!? γ έ λ ο ^υ ν άΤ0
Α γVOia Ζαλέντοέν*
δ χ ε ι τ ί ς κ ο ιν ω ν ικΜέ ςότσα
δ υ ν Ρ*
α­
τ ό τ η τ ε ς ν ά γ ίν ε ι Μ ό τ σ α ρ τ ή Μ ιχ α ή λ Ά γ γ ε λ ο ς » , γ ιά
σ τη σ τ ρ α τ η γ ικ ή κ α ί τ ο ύ ς τ α κ τ ικ ο ύ ς έ λ ιγ μ ο ύ ς εΓναι
ό φ ε λ ο ς δ ικ ο τ ο υ κ α ί τ ή ς κ ο ιν ω ν ία ς.
-ρ α γ μ α τ ικ ά δ ύ σ κ ο λ η . Ό Γ α λ λ ικ ό ς Λ α ό ς δ μ ω ς £ χ ει ύ-

Ε Π ΙΛ Ο Γ Ο Σ

Τ ο σ ο ο ί Χ ρ ισ τ ια ν ο ί Σ ο σ ια λ ισ τ έ ς , δ σ ο κ α ί ο ί ά λ λ ε ς
- ο σ ια λ ισ τ ικ ε ς ό μ ά δ ες σ ’ δ λ ο τ ό κ ό σ μ ο π ε ρ ιμ έ ν ο υ ν μέ
-_ ™ .ο έ ν δ ια φ έ ρ ο ν τά ά π ο τ ε λ έ σ μ α τ α τ ώ ν Γ α λ λ ικ ώ ν
hK/Λ γ ω ν . Φ υ σ ικ ά , δ έ ν ύ σ τ ε ρ ο ύ ν σ ’ έ ν δ ια φ έ ρ ο ν κ α ί οί
ο α ν α τ ισ μ έ ν ο ι Κ α π ιτ α λ ισ τ έ ς , ο ί ό π ο ιο ι π ε ρ ιμ έ ν ο υ ν νά
£ > υ ν ά ν μ ία γ ν ή σ ια σ ο σ ια λ ισ τ ικ ή έ ν α λ λ α κ τ ικ ή λ ύ σ η
Εχει π ιθ α ν ό τ η τ ε ς έ π ιτ υ χ ία ς . Γ ια τ ί τ ο ύ τ ο θά σ η μ α ίν ε ι ύ-
-ο ν ο μ ε υ σ η τ ή ς «εύη μ ερ ία ς» τ ο υ ς , γ ιά τ ή ν ό π ο ία , ά ν ά-
■ε-Ληΰει, δ ε ν Οά μ ε ίν ο υ ν άδρανεΓς. Υ π ά ρ χ ο υ ν , δ μ ω ς ,
^ ο ε ι , ε ι ς π ω ς τ ό Ιδ ιο « έν δια φ έρ ο ν » δ ε ίχ ν ο υ ν κ α ί οί
ο .η ρ ο ν ο μ ο ι τ ο ύ κ α τ ε σ τ η μ έ ν ο υ α ύ τ α ρ χ ικ ο ύ Κ ο μ μ ο υ ν ι­
σ μ ο ύ . ά φ ο υ τ ό ν ο σ η ρ ό τ ο υ ς σ ύ σ τ η μ α θ ’ ά μ φ ισ β η τη θ εΓ
α μ έσ ω ς, ά ν π ε τ υ χ ε ι τ ό Γ α λ λ ικ ό π είρ α μ α .
5νδεΖ 0μ εν η π ρ α γ μ α τ ο π ο ίη σ η σ τή Γ α λ λ ία τ ο ύ
ί ΐ 'Τ ΐ ί Α ύ τ ο δ ια χ ε ίρ ισ η ς θά ε ίν α ι μ ή ν υ μ α
f, nP° T0V κ ό σ μ 0 * ° { ^ ά π ό δ ε ιξ η π ώ ς
ο π α ρ χ π Ενας π ρ α γ μ α τ ικ ά ά ν θ ρ ώ π ιν ο ς τ ρ ό π ο ς ζ ω ή ς
π ο υ σ υ ν τ α ,ρ ,ά ζ ε ι μ έ τ ίς ά ξ ιε ς τ ο ύ Χ ρ ^ σ τ , α . σ μ ο ύ ^
Η Ζ β π ^ ^ " ν ευ Π μ έν ω ν θ Ρ "ο κ ε ιώ “ . ««·<»-
τε . Η ά ν α β ο λ η τ ή ς έ φ α ρ μ ο γ ή ς τ ο υ εΓναι π ιθ α ν ό ν ά
κ α τα φ ερ ει τ έ τ ο ιο π λ ή γ μ α σ τ ή ν ά ν α ζ ή τ η σ η μ ιά ς νέας
κ ο ιν ω ν ία ς , έ ν ό ς ν έ ο υ ά ν θ ρ ώ π ο υ , ώ σ τε ό κ ά μ ο ς ^
π ο λ υ κ α ιρ ό ά κ ο μ α ν ά σ υ ν ε χ ίσ ε ι ν ά π α ρ α π α ίε ι ά νά μ ε-

Σ Η Μ Ε Ι Ω Σ Ε ΙΣ
5 . Β λ . μ ια θ α υ μ ά σ ια ά ν ά λ υ σ η α ό τ ο ύ τ ο ύ θ έ μ α τ ο ς : H e n r . d e
Γ υ * Κύΐα(" ΟΙΊ ^ 'ή ν -Α δελφή Μ αρία
1945 ° ' r ' , e C h r >i l l a ^ m e . E d iiio n s d u S e u il, P a ris
/ΪΤ α Τ Τήί θ β ο λ ο *,κ * Σ *ο λ ^ <ού Π α νεπ ισ τη μ ίο υ
η Ά T0V Ν ίγ κ ρ '· Κ '">Πνητη το ύ Π ανεη,- 6. -Α ν α φ έ ρ ε τ α ι ά π ό τ ό M ich e l B a rlo w : L e S o c i a l i s t s d ’ E m m a ·
- ϊσ θ ώ ς KQ‘ t0 V κ· Τ<ώ ν Βοηθό n u e l M o u n te r . Έ κ δ . P r iv a i. P a r is . 1 9 7 1 , σ .5 5 .
■ £ θ η γ η τ ή ιη ς θ ε ο λ ο γ ικ ή ς Σ χ ο λ ή ς το ύ ’Ε λ λ η ν ικ ο ύ Κ ο λ λ ε γίο υ
Β οστω νης. γ,ά τις π α ρατη ρή σ εις το υ ς σ τό Λ ρχ,κό δ ο κ ί μ ι μου /. Β λ . E m m a n u e l M o u n ic r, C o m m u n is m e . A n a r c h ie e t P e rso n a -
lis m e . Έ κ δ . S c u il, P a r is 1 9 6 6 . σ . 145.
υ Λ Γ , Γτλαίοια τ ώ ν Μ εταπτυχιακών σ π ο υ δ ώ ν μ ο υ σ τό
- W k-zpvr) m i οί ό π ο ιε ς μ έ β ο ή θ η σ α ν νά ξα να γρ ά ψ ω τή μελέτη 8 - Λ ν α φ έ ρ ε τ α ι ά π ό τ ό ν B a rlo w , o p . c iL , σ . 152.
, Ε ίναι α ύ το ν ό η το πώ ς ή εό θύνη τώ ν ά δ υ ν α μ ιώ ν π ο ύ τυ χό ν 9' 6 i c * ? ' ,α ρ ά ίν α ^ ^ τ ο ύ * * ° ύ ν τόσ ους
- Μ ρ χ ο υ ν σ τ ο κ είμ ενο τοΟ το εΓνα. άποκλειστικά δ ικ ή μου. ά λ λ ο υ ς ( ...) ξ α ν α δ ι α β ά σ τ ε τ ό β ιβ λ ίο Ή Ρ ω ο ία τ ό 1 8 3 9 τ ο ύ
I- Β λ . R o b e r t C h a p u is , L e s C h r e tie n s e t l e S o c ia l,s m e , Έ κ ό . τ ' 1 6 Κ αλυ^ Ρ° Κ λ α δ ί η ά « “ * « ν ο ή ο ε τ ε τή
C a jm a n n - L e v y , P a r i,. I9 7 6 ( σ . , 7 , Ό λ α ά η ο α ίτ(ισ μ α τα S ? Τ Ι? , ω ? \ νΠ 10 ‘ 9 7 7 σ τ ά « μ υ σ τ ή ρ ια .
τ ο ύ Κ ρ ε μ λ ιν ο υ ( .„ ) . Λ ιγ ο σ τ ο ί ή τ α ν έ κ ε ΐν ο ι π ο ύ π ίσ τ ε υ α ν τό
1 'ί ΓΛ * * Μ ’Α γ γ λ ικ ά β ιβ λ ία Λ α , μ ε τ α φ ρ α σ μ έ ν ο σ τά
Ε λ λ η ν ικ ά ά τ ο τ ό σ υ γ γ ρ α φ έ α . 1 9 5 6 π ω ς τ ο .Σ ο σ .α λ .,σ τ .κ ό Κ ρ ά τ ο ς , μ έ τ ή σ υ λ λ ο γ .κ ο π ο ίη σ η
: 'Α ν ι:φ έ ρ ε τ α ι ά π ό τ ό ν A . D a n s c ile : H is to ir e reH g ieu se d e la (κ ο λ λ ε κ τ ιβ ισ μ ό ) τ ώ ν μ έ σ ω ν π α ρ α γ ω γ ή ς κ .λ ,π . ε ίχ ε σ η μ α ν τικ ά
F r a n c e c o n te m p o r a in e . Έ κ δ . F la m m a r io n . P a r is , σ . 160 161. β ε λ τ ιώ ο α ό τ ιδ ή π ο τ ε σ τ ις Α τ ο μ ικ έ ς ή κ ο ιν ω ν ικ έ ς Α ν θ ρ ώ π ιν ε ς
-· A ^ e c p e r a i ά π ό τ ό ν H e n r y A . K is s in g e r: A W o r ld R e s to r e d . ο χ ε σ ε ις π ο υ Ε μ ειν α ν δ π ω ς ή τ α ν τ ή ν έ π ο χ ή τ ώ ν Τ σ ά ρ ω ν .. Συ-
t « o . H o u g h lo n , σ . 189. ν ε ν τ α χ ,η τ ο ύ Κ ο ιν ω ν ιο λ ό γ ο υ G e o r g e s F r ie d m a n n , έφ η μ ερ ίδ α
L e M o n d e , Π α ρίσ» 2 1 /9 / 1 9 7 7 . σ . 2.
* f ? W° i ία ρ α Κ ,η ρ ΐσ Π ,:ό , κ σ ί π ο λ ύ λ ίΤ θ γ ν ω σ τ ό , π ώ ς ό Γ δ.ος ό 10. Β λ. Ε . M o u n ie r, o p . c i l , σ . 19.
M a p σ τ ά ν ια τ α τ ο υ ή τ α ν Ε νας ε ύ σ ε β ή ς χ ρ ισ τ ια ν ό ς π ο ύ Cyρα
Μ - Β λ. C h a p u i s , o p . c it.. σ . 173.
« .Μ * τ η ν ά γ ά π η π ο ύ ά γ α π ά μ ε τ ό Χ ρ ισ τ ό π ρ ο σ α ν α τ ο λ ίζ ο υ
- ε τ α υ τ ό χ ρ ο ν α τΙς κ α ρ δ ιέ ς μ α ς π ρ ό ς τ ο ύ ς ά δ ε λ φ ο ύ ς μ α ς , ο ! ό· [ I ^ h f C F D T - Έ ί δ · S e « a . P “ n s . 1971. σ . 30.
13. Βλ. C h a p u is . o p . d r . . σ . 8 1 .
c fv a i σ τ ε ν ά δ ε μ έ ν ο ι μ α ζ ί μ α ς κ α ί γ ι ά τ ο ύ ς ό π ο ιο υ ς θυ-
1 4. Βλ. B a rlo w , o p . cil.. σ . 6 4 .
η κ ε ό Ί δ ι ο ς · . . ‘Η θ ρ η σ κ ε ία μ ά ς δ ιδ ά σ κ ε ι π ώ ; τ ό Ί δ α ν ι-
1 5. Βλ. C h a p u is . o p . c il., a . 127.
. ®υ σ , α θ ί η « α ύ τ ό τ ό Ί δ ι ο γ ιά τ ή ν ά ν θ ρ ω π ό τ η τ α . Δ £ ν μ π ο-
16. Βλ. C h a p u is . o p . cil.. a . 140.
X . '- ο ιπ ο ν π ο τ ε π ιά ν ά μ ά ς σ υ ν τ ρ ίψ α τό φ ο ρ τ ίο .. Β λ έ π ε έν-
17. ‘Α ν α φ έ ρ θ η κ ε σ έ σ υ ν έ ν τ ε υ ξ η τ ο ύ A n d r e G lu c k s m a n n . έφ ημ ερ Ι-
- π ρ ο ύ σ α μ ε λ έ τ η το Ο M a u ric e C la v e l: .M a r x e st g r a n d ., έ-
δ α L e M a im . Π α ρ ίσ ι. 3 0 /9 / 1 9 7 7 . σ . Π .
“ - ε ρ ιο α L e M o n d e Π α ρ ίσ ι 2 2 /9 / 1 9 7 7 . σ . 2.
18. Π ε ρ ιο δ ικ ό E s p r it. Ι ο ύ ν ι ο ς Ι ο ύ λ ιο ς 1 9 6 8 . P a ris , σ . 9 6 4 -9 6 9

121
 Π . Δ η μ η τρ άς
19 . Β λ . C h a p u is , o p . c it.. σ . 7.
2 0 . Β λ . J a c q u e s J u llia rd , « S y n d i c a t e t P a r tis » , π ερ ιο δ . E s p r it.
Μ ά ρ η ο ς 1 9 7 0 , P a r is , σ . 5 0 6 .
2 1 . Β λ. K a r l M a rx a n d F re d e ric k E n g e ls , M a n ife s to o f th e C o m ­
m u n is t P a r ty , Έ κ δ . F o re ig n L a n g u a g e P re s s , Π ε κ ίν ο 1 9 7 2 , a .
30.
2 2 . Β λ . M a r * a n d E n g e ls, o p . c it., σ . 44.
2 3 . Β λ . π α ρ ά θ εσ η σ τ ό U C .F .D .T . o p .c iL . σ . 177.
2 4 . Β λ . A . D e tr a z . α τ ό U C .F .D .T ., o p . c it., a . 1 7 6 · 177.
2 5 . Β λ. L a C . F . D . T . o p . d t . σ . 129.
2 6 . Β λ. L a C .F .D .T .. o p . cit., a . 65.
2 7 . Β λ . K a r a Μ α τ θ α ίο ν Ε ύ α γ γ έ λ ιο ν , Κ ε φ . σ τ \ 2 4 κ α ί Κ α τ ά Λ ο υ ­
κ ά ν Ε ύ α γ γ έ λ ιο ν Κ ε® . ι σ τ \ 13.
2 8 . Β λ . π .χ . S id n e y V e rb a a n d N o r m a n H . N ie , P a r tic ip a tio n in
A m e r ic a , Έ κ δ . H a rp e r a n d R o w . 197 2 : S id n ey V e rb a , N o r­
m a n H . N ic a n d J . K im , S o c ia h tr a tific a tio n a n d P o litic a l P a r
tic ip a tio n ( ύ π ό Ε κ δο σ η ) κ α ί M . D u v e rg e r. L e s P a r tis P o litl·
q u e s . Π α ρ ίσ ι.
2 9 . Β λ. Μ α ν ιρ έ σ τ ο τ ή ς « Ι υ ν ο μ ω σ Ι α ς τ ώ ν Ί σ ω ν » , π ο ύ ό ρ γ ά ν ω σ ε
ό B a b e u f κ α τ ά τ ή δ ιά ρ κ ε ια τ ή ς Γ α λ λ ικ ή ς Ε π α ν ά σ τ α σ η ς , σ τ ό ν
B u o n a rro ti, L a C o n s p ir a tio n d e B a b e u f, Π α ρ ίσ ι, 1828.
3 0 . Β λ . Π ρ ό ς Γ α λ ά τ α ς Ε π ι σ τ ο λ ή Π α ύ λ ο υ . Κ ε ρ . γ \ 28.
3 1 . Β λ . π α ρ ά θ εσ η σ τ ό ν P a u l T h ib a u d ,: « C rise. G e s tio n d e la C ri-
s e G e s tio n , A u to g e s tio n » , lie p. E s p rit, Ί α ν . 1 9 7 5 , P r is . σ . 15.
3 2 . Β λ. π α ρ ά θ εσ η σ τ ό ν Ε. M o u n ie r, o p . c it., σ . 130-131.
3 3 . Β λ. A lexis d e T o c q u e v ille : L ' A n c ie n R e g im e e t la R e v o lu tio n
F r a n fa ise .
3 4 . Β λ . π α ρ ά θ ε σ η σ τ ό π ε ρ ιο δ . E s p r it, P a ris . 1 9 6 4 . σ . 6 5 3 .
3 5 . Β λ . π α ρ ά θ εσ η σ τ ό ά ρ θ ρ ο « L e s y n d ic a lis m e e n F r a n c e » , έφ ημ .
L e M o n d e , D o s s ie r s e t D o c u m e n ts . Μ ά ρ τ ιο ς 1 9 7 7 , σ . 4.
36. Βλ. π α ρ ά θ εσ η σ τ ό ν B a rlo w , o p . cit., σ . 1 5 9 160.
3 7 . Β λ. L a C .F .D .T . o p .c ii., σ . 131-132.
3 8 . Β λ. Σ υ ν έ ν τ ε υ ξ η A n d r e G lu c k s m a n n , o p . c it., σ . 11
3 9 . Β λ. E. M o u n ie r, o p . cit., a . 33.
4 0 . Β λ . E M o u n ie r, o p . c it., σ . 131.
4 1 . Β λ . π α ρ ά θ εσ η σ τ ό ν Ε . M o u n ie r. o p . c it., σ . 144-145.
4 2 . Β λ . P ro u d h o n , L e D r o it a u T r a v a il e t ά l a P r o p r itte , Π α ρ ίσ ι
1 8 4 8 . σ . 50.
4 3 . Β λ . τ ή θ α υ μ ά σ ια ά ν ά λ υ σ η τ ο ύ P ie rre R o s a n v a llo n « A u to g e ­
s tio n e t P r o p r iite » . π ε ρ ιο δ . E s p r it, Ά π ρ . 1 9 7 6 , σ . 6 4 7 -6 4 8 .
4 4 . Β λ. Σ υ ν έ ν τ ε υ ξ η G e o r g e s F r ie d m a n n , o p . c il., σ . 2.
4 5 . Β λ. V e rb a . N ie a n d K im , o p . cit.
122
4 6 . Ε π ε ιδ ή ίχ·:ι ν ίν ε ι π α ρ α ν ό η σ η κ α ί κ α τ ά χ ρ η σ η τ ο ύ ό ρ ο υ
Α ν α ρ χ ία , τ ό σ ο ά π ό τ ή ν Α ρ ισ τε ρ ά ό σ ο k u i Ιδ ια ίτε ρ α ά π ό τή
\ε ξ ι ά π ρ ο π α γ ά ν δ α , π ρ έ π ε ι ν ά δ ιε υ κ ρ ιν ή σ ο υ μ ε π ώ ς ή λ έ ξ η α ύ
τη σ η μ α ίν ε ι ά κ ρ ιβ ώ ς δ .τ ι δ ε ίχ ν ε ι ή έ τ υ μ ο λ ο γ ία τ η ς : Ά ν - ά ρ χ ία
(Α λ λ ω σ τε ό Π ρ ο υ ν τ ό ν σ υ χ ν ά τ ή ν έ γ ρ α φ ε έ τ σ ι ά κ ρ ιβ ώ ς ) . δ η λ α
ό ή έ λ λ α ν η ά ρ χ ή ς . Ή σ υ ν η θ ισ μ έ ν η i w o i u τ ή ς ά ν α ρ χ κ ις ο ό ν
ά τ α ξ ία ς . ά ν ϋ τ α ρ α χ ή ς . χ ά ο υ ς δ έ ν έ χ ε ι κ α μ μ ία σ χ έ σ η μ έ τ ή ν
Α ν α ρ χ ικ ή ο ιλ ο σ ο ιρ ία . Ε ίν α ι ά λ ή θ σ α π ώ ς μ ία ά π ό τ ι ς ο ύ ο β α
σ ικ έ ς τ ά σ ε ις τ ή ς Α ν α ρ χ ία ς , ή Κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ικ ή ’Α ν α ρ χ ία <σ’
ά ν τ ίθ ε σ η μ ί τ ή ν ά ν θ ρ ω π ο κ ε ν τ ρ ικ ή 'Α ν α ρ χ ία τή ς ό π ο ΐα ς κ ύ ­
ρ ιο ς έ κ ιίρ α σ τ ή ς e f v a i ό Π ρ ο υ ν τ ό ν κ α ί π ο ύ σ υ ν δ έ ε τ α ι ά μ ε σ α μέ
τ ό ν π ε ρ σ ο ν α λ ισ μ ό ), μ έ κ ύ ρ ιο ίκ φ ρ α σ τ ή τ ό ν Μ π α κ ο ΰ ν ιν υ ίο θέ
τη σ ε τ ίς τ ρ ο μ ο κ ρ α τ ικ έ ς δ ο λ ο φ ο ν ίε ς ά ρ χ η γ ώ ν κ ρ α τ ώ ν ( n o r c ft
μ ω ς ά ν ύ τ ο π τ ω ν π ο λ ιτ ώ ν ) σ ά ν μ έ σ ο δ η μ ιο υ ρ γ ία ς τ ο ύ κ α τα λ
λ ή λ υ υ κ λ ίμ α τ ο ς γ ιά τ ή ν ά ν τ ι- ό ρ χ ικ ή ( χ ω ρ ίς Λ ξουσ ίες) έπ α νά -
σ τ ά σ η . | | τά σ η α ύ τ ή ά π ο τ ε λ ε ΐ π α ρ έ κ κ λ ισ η τ ή ς γ ν ή σ ια ς Ά ν
α ρ χ ιιις . ό π ω ς ό ισ τ ο ρ ικ ό ς Κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ό ς ε ίν α ι π α ρ έ κ κ λ ισ η
τ ο ύ Σ ο σ ια λ ισ μ ο ύ κ α ί ό Φ α σ ισ μ ό ς π α ρ έ κ κ λ ισ η τ ο ύ Κ α π ιτ α λ ι­
σ μ ο ύ . Γ ι ' α ύ τ ό π ρ ο τ ε ίν ο υ μ ε ν ά χ ρ η σ ιμ ο π ο ιε ίτ α ι ό ό ρ ο ς
Α ν α ρ χ ισ μ ό ς Ά ν α ρ χ ι ο « έ ς ά ντί Α ν α ρ χ ία - Ά ν α ρ χ ικ ο ΐ
( A n a rc h is m e -A n a rc h is ie s ) κ α ί ό χ ι A n a re h ic -A n a rc h k ju c s
4 7 Β λ . P e te r K r o p o lk in e , L a S c ie n c e m o d e r n e e t I ’ A n a r c h ie .
Τ κ ό S to c k . Π α ρ ίσ ι, a . 5 5 .
4 8 . Β λ . Π ρ ο υ ν τ ό ν . P r in c ip e F e d e r a l f a . 7 0 . 196 κ α ί έπ ό μ ε ν ε ς .
C a p a c ite o u r rU r e , σ . 2 8 3 . « J u s tic e » a . 1 2 5 , κ α ί « C o n fe s
s io n s » σ τ ά ά π α ν τ ά τ ο υ : O eu vres, σ . 6 8 .
4 9 . Β λ . Π ρ ό λ ο γ ο τ ο ύ J . L a c ro ix , σ τ ό β ιβ λ ίο τ ο υ M o u n ie r. o p .c ii..
σ . 6.
5 0 . Β λ. Ε. M o u n ie r. C o m m u n is m e o p . cil., σ . 166.
51. Βλ Ε . M o u n ie r. « R e w l u i i o n P e r s o n n u lis le e t C o m m u n a u ta i
re» σ τ ά Ά π α ν τ ά τ ο υ : O eu vres. Τ ό μ ο ς I , σ . 3 8 6 .
52. Β λ. H e n ri A r v o n . L ' A n a r c h is m e . Ή κ δ . P .U .F .. Ι β δ ο μ η ίκ δ ο
ση. Π α ρ ίσ ι 1 9 7 7 . σ . 6 3 -6 4 .
5 3 . Β λ. π α ρ ά θ εσ η σ τ ό ν B arlo w , o p . c il.. ο . 123.
5 4 . Β λ . Α ν α κ ο ίν ω σ η τ ο ύ Ρ S .U .. σ ή μ ε ρ α κ ό μ μ α τ ο ς τ ή ς Ά κ ρ α ς
Α ρ ισ τ ε ρ ό ς . Έ ο η μ . L e M a tin . 2 7 /9 / 1 9 7 7 . σ . 3.
5 5 . Β λ. έψ η μ . L e M o n d e . 2 8 /9 /1 9 7 7 . ο . I κ α ί I I .
5 6 . R a y m o n d A r o n , π ε ρ ι ο δ L ' E x p r e s s . Π α ρ ίσ ι 2 6 / 9 / - 2 / Ι 0 / Ι 9 7 7
σ . 54.
.'7 . π α ρ ά θ εσ η σ τ ό R eg i* D e b ra y : « L a n e v ro s e o b se ssio n n e lle » t
ψ η μ . U M o n d e , 2 9 /9 /1 9 7 7 . σ . 2.
5 8 . Σ υ ν έ ν τ ε υ ξ η τ ο ύ R o g e r G a r a u d v . ίψ η μ . L c M o n d e . Π α ρ ίσ ι
4 /1 0 / 1 9 7 7 . σ . 2.