Jelajahi eBook
Kategori
Jelajahi Buku audio
Kategori
Jelajahi Majalah
Kategori
Jelajahi Dokumen
Kategori
PERCOBAAN E :
KOMPOSISI KOMPONEN ZAT WARNA CAMPURAN PADA BAHAN
Anna S.
2018
I. ALAT DAN BAHAN
Alat :
- Gelas kimia
- Batang pengaduk
- Gelas ukur
- Pipet ukur
- Mesin HT-dyeing
- Neraca analitik
- Spektrofotometer
- Mesin stenter
Bahan :
- Kain contoh uji (Rayon)
- Zat warna reaktif panas “Sinarcion Yellow C-4G”
- Zat warna reaktif panas “Sinarcion Blue HERD”
- NaCl
- Na2CO3
- Pembasah
- Air
II. DIAGRAM ALIR
Proses pencelupan
Pencucian panas
Pengeringan
Mengukur % Reflektansi
masing - masing kain
Membuktikan perbandingan
zat warna yang terserap pada
kain
III. DATA PRAKTIKUM
3.1 Nilai %Reflektansi
A1 A2 A3 A4 A5 B1 B2 B3 B4 B5
400 25,807 26,899 25,645 25,683 26,349 25,797 27,752 27,196 26,644 26,459
410 36,922 38,297 36,266 36,609 37,38 39,226 40,291 40,294 39,661 39,243
420 44,937 46,55 44,246 44,487 45,357 51,288 51,967 52,075 51,21 50,802
430 47,756 49,429 47,094 47,195 48,108 55,713 55,48 56,252 55,286 54,987
440 49,507 51,274 49,092 49,055 49,975 56,276 56,396 56,627 55,776 55,477
450 50,838 52,67 50,561 50,579 51,447 54,769 55,106 55,307 54,491 54,047
460 52,836 54,65 52,747 52,69 53,579 52,234 52,772 52,831 52,148 51,781
470 55,667 57,755 55,928 55,664 56,51 49,582 50,304 50,392 49,677 49,389
480 59,482 61,698 60,111 59,67 60,524 46,697 47,832 47,587 49,95 46,701
490 63,682 65,96 64,484 64,07 64,909 43,929 45,092 45,018 44,148 44,076
500 68,526 70,724 69,569 68,894 69,89 41,168 42,473 42,407 41,616 41,578
510 71,84 74,37 73,249 72,434 73,625 38,624 40,045 39,236 39,236 39,214
520 73,96 76,409 75,413 74,518 75,819 36,195 37,766 37,763 36,973 36,873
530 75,487 77,815 76,89 76,106 77,41 34,111 35,72 35,692 34,803 34,866
540 76,841 79,031 78,248 77,525 78,697 32,124 33,809 33,862 33,089 32,988
550 77,73 79,863 79,21 78,438 79,7 30,523 32,222 32,309 31,477 31,599
560 77,629 79,908 79,098 78,415 79,691 30,049 31,83 31,88 31,614 31,022
570 79,571 81,382 80,828 80,141 81,421 27,414 29,155 29,143 28,423 28,462
580 80,131 82,142 81,543 80,925 82,164 25,819 27,63 27,639 26,83 26,963
590 81,716 82,594 82,161 81,359 82,783 24,442 26,165 26,614 25,387 25,567
600 81,181 83,05 82,514 81,758 83,194 23,345 25,201 25,215 24,366 24,479
610 81,655 83,466 82,968 82,267 83,677 22,639 24,484 24,437 23,691 23,823
620 81,792 83,555 83,264 82,479 83,891 21,995 23,963 23,936 23,23 23,307
630 82,478 84,317 83,803 83,163 84,525 21,87 23,747 23,74 22,926 23,042
640 82,843 84,595 84,193 83,446 84,878 22,553 24,405 24,43 23,632 23,714
650 83,21 84,945 84,689 83,944 85,483 23,94 26,113 26,139 25,137 25,445
660 83,696 85,507 85,219 84,308 85,902 26,384 28,746 28,755 27,87 27,997
670 84,165 85,907 85,86 84,953 86,381 30,219 32,594 32,573 31,761 31,739
680 84,388 86,218 85,993 85,312 86,843 35,073 37,47 37,55 36,744 36,684
690 85,003 86,482 86,584 85,814 87,226 40,573 42,802 42,645 41,881 41,913
700 85,437 87,108 86,9 86,017 87,48 46,994 48,459 48,628 47,885 47,663
C1 C2 C3 C4 C5 D1 D2 D3 D4 D5
400 31,998 33,117 31,694 32,507 32,46 32,127 32,889 33,482 33,618 33,072
410 44,884 45,732 44,422 45,432 45,469 44,694 45,651 45,799 46,182 46,01
420 53,251 54,181 53,412 53,96 54,461 53,305 53,38 54,108 54,431 54,634
430 56,608 57,053 56,85 57,095 57,885 56,427 56,578 57,347 57,529 57,892
440 57,285 58,025 57,472 57,787 58,661 57,615 57,668 58,137 58,46 58,82
450 56,669 57,25 56,908 57,196 57,918 57,308 57,482 58,142 58,301 58,658
460 55,278 55,979 55,457 55,779 56,329 56,615 56,899 57,262 57,503 57,996
470 53,601 54,519 53,66 54,157 54,492 55,734 56,075 56,29 56,8 57,237
480 51,685 52,374 51,863 52,2 52,427 54,574 54,863 55,191 55,732 55,926
490 49,237 50,231 49,564 50,003 50,062 53,014 53,357 53,474 54,277 54,644
500 46,957 48,152 47,463 47,918 47,59 51,726 52,023 51,878 52,728 52,945
510 44,624 46,046 45,185 45,69 45,257 49,36 50,05 49,944 50,986 51,208
520 42,344 43,293 42,981 43,478 42,839 47,247 48,207 47,967 49,066 49,312
530 40,355 41,911 41,109 41,519 40,77 45,557 46,269 46,358 47,296 47,506
540 38,458 40,218 39,165 39,796 38,998 43,849 44,725 44,619 45,76 45,998
550 36,912 38,693 37,59 38,219 37,285 42,245 43,351 42,972 44,283 44,388
560 36,392 38,404 37,132 37,726 36,71 41,742 41,912 42,416 43,885 43,953
570 33,852 35,67 34,626 35,266 34,106 39,466 40,648 40,124 41,592 41,656
580 32,322 34,162 33,186 33,843 32,653 38,026 39,039 38,691 40,153 40,167
590 30,917 32,798 31,733 32,383 30,992 36,641 37,7 37,336 38,833 38,825
600 29,878 31,699 30,574 31,395 29,905 35,349 36,59 36,106 37,915 37,552
610 28,939 30,974 29,829 30,616 29,136 34,664 35,925 35,344 36,94 37,011
620 28,489 30,683 29,4 30,213 28,48 34,12 35,396 34,822 36,608 36,502
630 28,438 30,306 29,16 29,983 28,406 34,008 35,239 34,662 36,366 36,231
640 28,896 31,116 29,686 30,686 28,835 34,418 35,815 35,23 37,072 36,039
650 30,354 32,534 31,191 32,129 30,117 35,614 37,274 36,597 38,456 38,136
660 32,774 35,072 33,581 34,592 32,614 37,909 39,458 38,912 40,866 40,649
670 36,153 38,512 37,068 37,908 36,099 41,238 42,695 42,122 44,022 43,957
680 40,606 42,965 41,531 42,297 40,609 45,555 46,877 46,372 48,229 48,092
690 45,537 47,758 46,398 47,067 45,766 50,417 51,422 51,097 52,66 52,527
700 50,999 52,959 51,826 52,462 51,497 56,03 56,344 56,508 57,771 57,531
E1 E2 E3 E4 E5
400 25,975 26,657 27,866 28,981 27,038
50 C3
C4
C5
40 D1
D2
30 D3
D4
20 D5
E1
E2
10
E3
E4
0 E5
480
530
670
400
410
420
430
440
450
460
470
490
500
510
520
540
550
560
570
580
590
600
610
620
630
640
650
660
680
690
700
Panjang Gelombang
3.3 Nilai K/S
A1 A2 A3 A4 A5 B1 B2 B3 B4 B5
400 1,066494 0,9933 1,077923 1,075228 1,02935 1,067195 0,940432 0,974486 1,009815 1,022011
410 0,538816 0,49707 0,560032 0,548829 0,524514 0,470795 0,442427 0,44235 0,458989 0,470328
420 0,337354 0,306864 0,351276 0,346359 0,329151 0,231327 0,221984 0,220529 0,232422 0,238223
430 0,285769 0,258697 0,297176 0,295409 0,279868 0,176022 0,178626 0,170117 0,180818 0,184241
440 0,257493 0,231523 0,263956 0,264539 0,250375 0,169858 0,168568 0,166106 0,175323 0,178659
450 0,237706 0,212657 0,241709 0,241448 0,229109 0,18677 0,182872 0,18058 0,190038 0,195356
460 0,210504 0,188163 0,211656 0,212397 0,201096 0,218401 0,211332 0,210569 0,21955 0,22451
470 0,176533 0,154501 0,173647 0,176567 0,167349 0,25634 0,245477 0,244181 0,254887 0,259316
480 0,138 0,118889 0,13235 0,136292 0,128739 0,304218 0,284485 0,288642 0,250751 0,304146
490 0,103561 0,087835 0,097806 0,100746 0,094854 0,357845 0,334304 0,335757 0,353294 0,354784
500 0,07228 0,060594 0,066556 0,070223 0,06486 0,420376 0,389583 0,391086 0,409541 0,410449
510 0,055191 0,044164 0,048848 0,052454 0,047242 0,487652 0,44882 0,47052 0,47052 0,471125
520 0,045841 0,036418 0,040081 0,043569 0,03856 0,562381 0,512772 0,512862 0,537203 0,540371
530 0,039801 0,031625 0,03473 0,037508 0,032961 0,636358 0,578376 0,579334 0,610673 0,608392
540 0,034899 0,027818 0,030234 0,032578 0,028833 0,717089 0,647941 0,645891 0,676521 0,680643
550 0,031902 0,025387 0,027283 0,029636 0,025853 0,790724 0,712845 0,709101 0,745846 0,740324
560 0,032234 0,02526 0,027617 0,029708 0,025878 0,814194 0,729995 0,727781 0,739648 0,766869
570 0,026225 0,021296 0,022738 0,024605 0,021197 0,960956 0,860747 0,861393 0,901254 0,899038
580 0,024633 0,019412 0,020888 0,022481 0,019359 1,065653 0,947777 0,947233 0,997736 0,989208
590 0,020455 0,018341 0,019366 0,021355 0,017904 1,167869 1,041775 1,01178 1,096447 1,083481
600 0,021813 0,017297 0,018528 0,020351 0,016975 1,258511 1,110053 1,109022 1,17387 1,164962
610 0,020607 0,016376 0,017482 0,019112 0,015921 1,321773 1,16457 1,168263 1,228961 1,217927
620 0,020267 0,016183 0,01682 0,01861 0,015466 1,383219 1,206365 1,208584 1,268539 1,261813
630 0,018612 0,014585 0,015652 0,017044 0,014166 1,395587 1,224264 1,22485 1,29556 1,285161
640 0,017766 0,014026 0,014839 0,01642 0,013471 1,329765 1,170785 1,168814 1,233935 1,227029
650 0,016939 0,013341 0,01384 0,015355 0,012327 1,208255 1,04532 1,043546 1,114785 1,092248
660 0,01588 0,012282 0,012819 0,014604 0,011569 1,027008 0,883102 0,882603 0,933394 0,925891
670 0,014896 0,01156 0,011643 0,013326 0,010736 0,805683 0,696995 0,697879 0,733063 0,734044
680 0,014441 0,011015 0,011408 0,012644 0,009967 0,600963 0,521751 0,519308 0,544486 0,546412
690 0,01323 0,010565 0,010394 0,011726 0,009354 0,435212 0,38218 0,385695 0,403264 0,402512
700 0,012412 0,00954 0,009874 0,011365 0,008959 0,298936 0,274095 0,271354 0,283593 0,287347
C1 C2 C3 C4 C5 D1 D2 D3 D4 D5
400 0,722588 0,675384 0,736056 0,700665 0,702657 0,716958 0,68471 0,66075 0,655388 0,677213
410 0,338403 0,321986 0,347678 0,327706 0,326995 0,342188 0,323521 0,320722 0,313583 0,31677
420 0,205205 0,193738 0,203179 0,196412 0,190393 0,204523 0,20358 0,194618 0,190749 0,188351
430 0,166307 0,161643 0,163757 0,161208 0,153207 0,168236 0,166626 0,15862 0,156772 0,153137
440 0,159254 0,151823 0,157349 0,154182 0,14566 0,155905 0,155372 0,150722 0,147586 0,144151
450 0,165662 0,159612 0,163151 0,160167 0,152879 0,159019 0,157248 0,150674 0,149123 0,145689
460 0,180909 0,173087 0,178884 0,17529 0,169287 0,166233 0,163245 0,159489 0,157035 0,152108
470 0,200823 0,189706 0,200093 0,194027 0,190026 0,175788 0,172038 0,169707 0,164282 0,159746
480 0,225824 0,216542 0,223393 0,218854 0,215842 0,189057 0,185676 0,1819 0,175811 0,173669
490 0,261681 0,246556 0,256617 0,249955 0,249072 0,208217 0,203869 0,202404 0,192586 0,188234
500 0,299589 0,279138 0,290767 0,283039 0,288591 0,225262 0,221228 0,22319 0,211903 0,209101
510 0,343593 0,316101 0,332487 0,322781 0,331086 0,259766 0,249251 0,250841 0,235591 0,23245
520 0,392525 0,371386 0,37821 0,367397 0,381356 0,294503 0,278229 0,282218 0,264366 0,260512
530 0,440779 0,402559 0,421824 0,411863 0,430242 0,325311 0,311982 0,310352 0,293652 0,290029
540 0,49241 0,444314 0,472475 0,455388 0,477107 0,359522 0,341568 0,343694 0,321457 0,316994
550 0,539133 0,485688 0,518091 0,499345 0,527447 0,394797 0,370131 0,378408 0,350516 0,348371
560 0,555888 0,493968 0,532207 0,513976 0,545577 0,406544 0,402536 0,39088 0,358766 0,357344
570 0,646278 0,580088 0,617132 0,594126 0,636548 0,464243 0,433313 0,446757 0,410114 0,408587
580 0,708544 0,634425 0,672589 0,646625 0,694518 0,50502 0,475966 0,485745 0,446002 0,445638
590 0,771818 0,688473 0,734312 0,705935 0,76828 0,547797 0,51476 0,52587 0,48173 0,481955
600 0,822862 0,735832 0,788246 0,749585 0,821486 0,591212 0,549444 0,565341 0,508314 0,519247
610 0,872467 0,769127 0,825366 0,786213 0,86177 0,615739 0,571413 0,591387 0,538246 0,536005
620 0,897508 0,782982 0,84768 0,805982 0,898018 0,636016 0,589569 0,609984 0,548862 0,552298
630 0,900401 0,801368 0,860478 0,817527 0,902222 0,640282 0,595077 0,615812 0,556741 0,561189
640 0,874823 0,76247 0,832726 0,782838 0,878179 0,624818 0,575138 0,595395 0,534087 0,567581
650 0,798999 0,699524 0,758982 0,716871 0,810777 0,582012 0,527788 0,549217 0,492467 0,501777
660 0,68947 0,600999 0,656842 0,618381 0,696154 0,508493 0,46446 0,479511 0,427841 0,433288
670 0,563776 0,490857 0,534212 0,508523 0,565575 0,418664 0,384572 0,397638 0,355906 0,35726
680 0,434375 0,378563 0,411575 0,393602 0,434299 0,325349 0,301006 0,310097 0,277866 0,280134
690 0,325693 0,285735 0,309623 0,29765 0,321344 0,243814 0,229456 0,234016 0,212787 0,214526
700 0,235406 0,208922 0,223897 0,215381 0,228415 0,172529 0,169126 0,16737 0,154341 0,156752
E1 E2 E3 E4 E5
C1
0.8
C2
0.6 C3
C4
0.4
C5
0.2 D1
D2
0
D3
520
580
640
400
410
420
430
440
450
460
470
480
490
500
510
530
540
550
560
570
590
600
610
620
630
650
660
670
680
690
700
Axis Title D4
3.5 Perhitungan
Perhitungan Resep
Zat Warna Zat Warna Zat Warna Zat Warna Zat Warna
Tunggal Tunggal Campuran Campuran Campuran
Resep “Sinarcion Yellow “Sinarcion Yellow : Blue = Yellow : Blue = Yellow : Blue =
C-4G” Blue HERD” 1:2 1:1 2:1
Na2CO3 (g) 10 10 10 10 10
× 214,2 × 204,3 × 204,6 × 205,5 × 204,3
1000 1000 1000 1000 1000
= 2,142 𝑔 = 2,043 𝑔 = 2,046 𝑔 = 2,055 𝑔 = 2,043 𝑔
Pembasah 1 1 1 1 1
× 214,2 × 204,3 × 204,6 × 205,5 × 204,3
(mli) 1000 1000 1000 1000 1000
= 0,2142 𝑚𝑙 = 0,2043 𝑚𝑙 = 0,2046 𝑚𝑙 = 0,2055 𝑚𝑙 = 0,2043 𝑚𝑙
𝑃𝑎𝑑𝑎 𝜆2
𝐾/𝑆𝑧𝑤𝐶2 = (𝐾/𝑆𝑧𝑤𝐴2 )𝐶1 + (𝐾/𝑆𝑧𝑤𝐵2 )𝐶2
0,856399 = 0,016012𝐶1 + 1,285084𝐶2 .....................(2)
0,70747 − 1,002788𝐶2
𝐶1 = . . . . . . . . . . . . (3)
1,048459
𝑆𝑢𝑏𝑠𝑡𝑖𝑡𝑢𝑠𝑖 𝐶2 𝑘𝑒 𝑃𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 3
0,70747 − 1,002788𝐶2
𝐶1 =
1,048459
0,70747 − 1,002788(0,0665943361)
𝐶1 =
1,048459
0,70747 − 0,667800011
𝐶1 =
1,048459
𝑔
𝐶1 = 0,0378364714 ⁄𝐿
𝐾𝑜𝑚𝑝𝑜𝑠𝑖𝑠𝑖 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐶 = 1 ∶ 2
𝐶1
𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐶 =
𝐶2
0,0378364714
𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐶 =
0,665943361
1
𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐶 = → 𝑃𝑒𝑟𝑏𝑎𝑛𝑑𝑖𝑛𝑔𝑎𝑛 𝑦𝑎𝑛𝑔 𝑠𝑒ℎ𝑎𝑟𝑢𝑠𝑛𝑦𝑎 𝑎𝑑𝑎𝑙𝑎ℎ 1 ∶ 2
17,6
0,679004 − 1,002788𝐷2
𝐷1 = . . . . . . . . . . . . (3)
1,048459
𝑆𝑢𝑏𝑠𝑡𝑖𝑡𝑢𝑠𝑖 𝐷2 𝑘𝑒 𝑃𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 3
0,679004 − 1,002788𝐷2
𝐷1 =
1,048459
0,679004 − 1,002788(0,459493079)
𝐷1 =
1,048459
0,218229854
𝐷1 =
1,048459
𝑔
𝐷1 = 0,208143431 ⁄𝐿
𝐾𝑜𝑚𝑝𝑜𝑠𝑖𝑠𝑖 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐷 = 1 ∶ 1
𝐷1
𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐷 =
𝐷2
0,208143431
𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐷 =
0,459493079
1
𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐷 = → 𝑃𝑒𝑟𝑏𝑎𝑛𝑑𝑖𝑛𝑔𝑎𝑛 𝑦𝑎𝑛𝑔 𝑠𝑒ℎ𝑎𝑟𝑢𝑠𝑛𝑦𝑎 𝑎𝑑𝑎𝑙𝑎ℎ 1 ∶ 1
2,2
𝑃𝑎𝑑𝑎 𝜆2
𝐾/𝑆𝑧𝑤𝐸2 = (𝐾/𝑆𝑧𝑤𝐴2 )𝐸1 + (𝐾/𝑆𝑧𝑤𝐵2 )𝐸2
0,376869 = 0,016012𝐸1 + 1,285084𝐸2 .....................(2)
0,970402 − 1,002788𝐸2
𝐸1 = . . . . . . . . . . . . (3)
1,048459
0,970402 − 1,002788𝐸2
𝐸1 =
1,048459
0,970402 − 1,002788(0,258327945)
𝐸1 =
1,048459
0,711353836
𝐸1 =
1,048459
𝑔
𝐸1 = 0,678475588 ⁄𝐿
𝐾𝑜𝑚𝑝𝑜𝑠𝑖𝑠𝑖 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐸 = 2 ∶ 1
𝐸1
𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐸 =
𝐸2
0,678475588
𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐸 =
0,258327945
2,6
𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐸 = → 𝑃𝑒𝑟𝑏𝑎𝑛𝑑𝑖𝑛𝑔𝑎𝑛 𝑦𝑎𝑛𝑔 𝑠𝑒ℎ𝑎𝑟𝑢𝑠𝑛𝑦𝑎 𝑎𝑑𝑎𝑙𝑎ℎ 2 ∶ 1
1
Analisa :
Hasil perbandingan zat warna campuran cara perhitungan manual tidak
sesuai dengan perbandingan yang dilakukan saat praktikum. Hal ini disebabkan
oleh zat warna “Sinarcion Yellow C-4G” tidak dapat mencelup kain dengan
baik. Kemungkinan yang terjadi adalah hidrolisis zat warna karena adanya alkali
Na2CO3 dan metode pencelupan (menggunakan mesin HT-dyeing dan
penambahan zat secara all in) yang tidak cocok dengan zat warna “Sinarcion
Yellow C-4G”. Karena hanya sedikit zat warna “Sinarcion Yellow C-4G” yang
terserap menyebabkan perbandingan zat warna campuran yang tidak sesuai.