Anda di halaman 1dari 9

MBO’EHAOVUSU TEKOMBO’E YVATEVE

ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANÍ

Oñemoañetéva Léi 2574 rupive, Ijeheguíva ha Mbo'e Yvateve

MBO’EKUAAHARARÃ GUARANI ÑE’ẼME

“Guaraní jeroike Contaduría Pública Facultad de Ciencias Económicas –

UNA pegua,

ary 2018”

APOHÁRA

Ana Maria Zeneida Capdevila Krauer

PYTYVÕHÁRA

Lic. Federico Rolón

San Lorenzo táva – Paraguái

- 2018 -
OJEJETYPEKATAHA RETEPY

1. Ñe’ërä

“Guaraní ñe’ë Facultad de Ciencias Económicas Universidad Nacional de

Asunción-pe”

1. Ñe’ëräite

Guaraní jeroike Contaduría Pública Facultad de Ciencias Económicas – UNA

pegua malla curricular-pe, ary 2018.

2. Apañuäi

Oje’éniko tapicha oñe’ëkuaáva moköive ñe’ë oï ha amo 90% rupi ha 27% katu

guaraní añónte oikuaáva.(DGEEC, 2002)

Léi Guasu pegua 1992 guare, ijartículo 77 ha 140 rupive, guaraní ojapyhy

castellano ykére, upeguive oî moköi ñe´ë, castellano ha guaraní.

Léi ñe’ënguerarehegua, artículo mbohapyhápe he’i: Tetã ñe’ë moköive

oñemboaje ha ojeporujojava’erã mbohapyve tetã pokatu Moakãhápe ha opaite tetã

rembiapo oñemboguatahápe. Pokatuenda ombojeroviaveva’erã ñe’ë Guaraní,

kóva ha’e rupi tetã rekoteekuaaukaha, tetãyguápe ombojoaju ha omopeteïva, ha

ñe’ë ojeporuvéva tetãpýre.

Ñe’ë okakuaa haçua niko ojeporuva’erã opa hendápe ha opa mba’erã.

Paraguáipe, guaraní ha castellano oguatava’erã peteï tape rupi ha katu guaraní

oñembotapykue mbegukatúpe.

2
Guarani ñe’ë oñemboguata ko Léi ryepýpente, ha sa’i tetã rembiapo

oñemboguata hápe. Taha’éma Universidad Nacional de Asunción – Facultad de

Ciencias Económicas katu ne’ïrä ojegueroike ñane ñe’ë ha péva tekotevëtereíma

ojejapo avei.

à mba’erupi heñói poranduguasu ha poranduñemboja’o:

3. Poranduguasu

Mba’éichapa ojehecha guaraní jeroike ñe’e oñembo’évaramo 2019-pe guarä

Carrera Contaduría Pública Facultad de Ciencias Económicas– UNA-pegua.

4. Poranduñemboja’o

4.1. Mba’éicha rupípa ojegueroike guaraní ñe’ë Carrera de Contaduría Pública

Facultad de Ciencias Económicas - UNA pe ñe’ë oñembo’évaramo.

4.2. Mba’éichapa ohecha guaraní ñe’ë ha ijeroike ñe’ë oñembo’évaramo

temimbo’e ha mbo’eharakuéra Carrera Contaduría Pública Facultad de

Ciencias Económicas– UNA-pegua.

4.3. Oiporukuaápa guaraní oñe’ë ha ohaívo temimbo’e ha mbo’eharakuéra

Carrera Contaduría Pública Facultad de Ciencias Económicas - UNA pegua.

4.4. Mba’épa oñeme’ëta guaraní mbo’epýpe mbo´esyry moköiha Carrera

Contaduría Pública Facultad de Ciencias Económicas - UNA pegua.

5. Jehupytyrä

Ojejeporeka mba’éichapa ojehecha guaraní jeroike ñe’e oñembo’évaramo 2019-pe

guarä Carrera Contaduría Pública Facultad de Ciencias Económicas– UNA-pegua.

3
6. Jehupytyvoirä ñemboja’o

6.1. Ojekuaa mba’éicha rupípa ojegueroike guaraní ñe’ë Carrera de Contaduría

Pública Facultad de Ciencias Económicas - UNA pe ñe’ë oñembo’évaramo.

6.2. Ojehechakuaa mba’éichapa ohecha guaraní ñe’ë ha ijeroike ñe’ë

oñembo’évaramo temimbo’e ha mbo’eharakuéra Carrera Contaduría Pública

Facultad de Ciencias Económicas– UNA-pegua.

6.3. Ojekuaa oiporukuaápa guaraní oñe’ë ha ohaívo temimbo’e ha

mbo’eharakuéra Carrera Contaduría Pública Facultad de Ciencias Económicas

- UNA pegua.

6.4. Ojekuaa mba’épa oñeme’ëta guaraní mbo’epýpe mbo´esyry moköiha

Carrera Contaduría Pública Facultad de Ciencias Económicas - UNA pegua.

7. Mba’eräpa oñemboguata tembiapo

Léi 28/92-pe niko he’i oñembo’eva’erä ha moköive Paraguái ñe’ëme guaraní ha

castellano-pe, opaite mba’e oñembokuatia ha oñemyasäiva tekombo’eryepýpe, pe

Currículum Educativo Primario, Secundario ha Universitario avei, ágakatu péicha

ndoikói oparupiete.

Mbo’ehaoguasukuéra oñepyrüma ogueroike guaraní ñe’ë malla curricular – pe,

upévare Facultad de Ciencias Económicas – pe he’íri Agencia Nacional de

Evaluación y Acreditación de la Educación superior, ANEAES, ojeruréva apytépe,

omombarete ha oikuaauka tuichaháicha oñembokatupyryva’erä ha moköive

ñe’ëme, taha’éma jehai ha ayvúpe, opavave tapicha omba’apo ha oñemoarandúva

ko tendápeoikuaa ha oiporuva’erä guaraní ha castellano hekopete ha peteïchaite.

4
Ñe’ë ha ñemomarandurupive ikatu oñeçuahë opavavépe ha ambue avápeavei.

Upévare ñe’ënguéra ha’e, oñembohekóva tuichaháicha peteï atýpe, ojeporu

oimehápe guaraní, oñeñandu ha ojeguereko ipype ha péva rupi ojekuaa ha

ojeporuva’erä oparupiete guaraní ñe’ë.

Facultad de Ciencias Económicas oheka ha oñeha’ä ohupyty haçua omoañete

imbo’esyrykuéra ANEAESndive, ome’ë ha omoherakuäve haguäicha hembiapo ha

ñehekombo’e rupive opaite mba’e oikuaaukáva.

Ko tembiapo ohechauka ha oikuaaukase hína mba’éichapa ohecha guaraní

temimbo’e ha mbo’ehárakuéra Carrera Contaduría Pública Facultad de Ciencias

Económicas–UNA pegua guaraní ñe’ë jeroike malla curricular – pe

Jeporekapyrupive oguerukuaáta heta mba’e porã, Facultad ha Ateneo – pe

çuarã avei, ikatuhaguäicha okakuaave ohóvo guaraní jeporu

ñehekombo’erayhupápe ha ambueve mba’épe avei.

Upéichante avei, ojekuaaukase mba’éichapa oñemboguata ha oñembohape

ñemoarandu guaraníme temimbo’ekuéra apytépe, mba’éichapa oñemohu’ä ha

mba’épa ojejeporeka kuaave kurivévo.

Ndahasymo’äi oñemboguata haguä ko jeporekapy Facultad ryepýpe,

ojehechápype oñemba’apokuaataha temimbo’ekuéra ndive apañuäi’ÿre ha péva

ombovevýi ha omyesakävéta hetave mba’e ojehupytypotávo ojehekáva

tembiaporäme.

8. Marandu Haipyréva.

8.1. Constitución Nacional

5
8.2. Ley de lenguas

8.3. Agencia Nacional de Evaluación y Acreditación de la Educación Superior

8.4. Universidad Nacional de Asunción. Facultad de Ciencias Económicas.

8.5. Malla Curricular de la Carrera de Contaduría Pública

8.6. La lingüística

8.7. La lengua

8.8. Lengua castellana

8.9. Lengua guaraní

8.10. El idioma guaraní en el ámbito ocupacional

8.11. El idioma guaraní un vehículo de comunicación

8.12. Guarani ñe’ëtekombo’épe.

9. Tembiapo rape

9.1. Tenda ha ára:

Ko jetypeka oñemboguata Facultad de Ciencias Económicas – UNA pegua


temimbo’e ha mbo´eharakuéra apytépe, irundyjasy pukukue aja, ary 2018.

9.2. Mba’eichagua jetypekápa

Oñemboguata haçua ko tembiapo ojeporu enfoque cualitativo. Oñembyatyta datos


ha ndojepurumoai papapy. Oñemombe’útarupi mba’éichapa ojehecha peteï mba’e.

9.3. Ipukukue

Descriptivo: Oñemombe’úta rupi mba’eichaitépaojehechapeteïmba’e.

9.4. Mávandipaoñemba’apo

6
Ko jetypekamboguataräojeporavo temimbo’ekuéra mbo’esyry moköiha pegua,

ojejuhúva XXX térä hetave temimbo’e.

9.5. Mba’éichapaoñemono’õtamarandu

Tembipuru ojeporutava oñemono´ö haçuã marandu ha´eta poranduaita


omongurusuva´erã temimbo´ekuera mbo´esyry moköihapegua.
9.6. Tembiporumarandumono’õrä

- Ñe’ëryruopaichaguáva.

- Arandukaopaichaguáva.

- Fichas bibliográficas, notebook, pendrive.

Ko’ätembiporurupiveoñembyatymarandu ha oñeñeha’äoñemyesakä ko

tembiapojehupytyrä.

10. Aramba’aporä

ETAPAS TEMBIAPORÄ ÀRA


Jasypokö

Jasypakö
Jasyrund

Jasypate
Jasypo2

Jasypa2
y2018

i.2018
ï2018
i2018
018

018
18

18

Ñe’ẽrᾶPoravo

ApañuᾶiMoheñói
Aponde’aapo

Jehupytyrᾶ’apo

Pyenda

7
Marco Teóricoapo

Diseño
metodológicoapo
TembiapoMoçuahẽ

Taperekokuérajeporu
Ejecució
n

Marandupahajehai
Marandupaha

Marandupaha
impresión
Tembiapopahamues
akᾶ

11. Marandureñoiha

Tape rekorehegua

1. Hernández Sampieri, Roberto y Otros (2004) Metodología de la

investigación. 2da. Edición. Ed. Mc. Graw-Hill. México, D.F.

Ñe’ẽryru

1. Baker, Colin. Fundamentos de educación bilingüe y bilingüismo. Ediciones


Cátedra, S.A. Madrid, España. 1997.
2. Corvalán, Graziella, De Granda, Germán. Sociedad y Lengua: Bilingüismo
en el Paraguay, Tomo II. 1ª Edición. Editora Litocolor. 1982. Asunción,
Paraguay.
3. Fogel, Ramón. Los pueblos Guaraní en la formación de la nación
paraguaya. Ediciones y Artes S.A. Asunción –Paraguay, 2010.
4. Melià, Bartomeu. Las Políticas Lingüística del Paraguay. Consejo Nacional
de Educación y Cultura. Asunción, Paraguay, 2006.
8
5. Melià, Bartomeu. Lengua Guaraní en el Paraguay colonial. Centro de
Estudios Paraguayos Antonio Guasch, Asunción, Paraguay, 2003.
6. Ley de Lenguas.
7. Melià, Bartomeu. Pasado, presente y futuro de la lengua guaraní. Imprenta
Salesiana. Asunción, Paraguay, 2010.
8. Paraguay. Dirección General de Estadísticas, Encuestas y Censos. Censo
Indígena de población y Vivienda 2002. Atlas de las comunidades indígenas
del Paraguay.
9. Romero, Roberto A. Protagonismo histórico de la lengua guaraní. 2da.
Edición, Arte Final, Asunción, Paraguay, 1998.
10. Verón, Miguel Ángel. Derechos Humanos en Paraguay 2008. Las lenguas y
los derechos humanos en Paraguaya. Coordinadora de Derechos Humanos
Paraguay. Asunción, Paraguay, 2008.
11. Zarratea, Tadeo. La Ley de Lenguas del Paraguay. Comentada,
concordada, traducida al guaraní y sus antecedentes. Servilibro. Asunción,
Paraguay, 2011.
12. Verón, Miguel. GuaraniÑe’ëRape’apo. TembikuaajararäTembiapopavë.
Ateneo de Lengua y Cultura Guaraní. 2015.

Anda mungkin juga menyukai