Evaluasi Ekonomi
Evaluasi Ekonomi
000 Ton/T
meliputi penentuan harga alat Investasi, biaya operasi dan analisa kelayakan.
Harga alat pabrik dapat ditentukan berdasarkan harga pada tahun yang lalu dikalikan dengan rasio index harga.
INDEX HARGA
No (Xi) Indeks (Yi) (Timmerhause)
1 1987 324
2 1988 343
3 1989 355
4 1990 356
5 1991 361.3
6 1992 358.2
7 1993 359.2
8 1994 368.1
9 1995 381.1
10 1996 381.7
11 1997 386.5
12 1998 389.5
13 1999 390.6
14 2000 394.1
15 2001 394.3
16 2002 395.6
17 2003 402
18 2004 444.2
19 2005 468.2
20 2006 499.6
21 2007 525.4
22 2008 575.4
23 2009 521.9
24 2010 550.8
25 2011 585.7
26 2012 584.6
27 2013 567.3
28 2014 576.1
29 2015 556.8
www.chemengonline.com/pci
Jika kapasitas alat tidak ada di referensi, maka harga alat dihitung menggunakan metode six tenths factor :
Eb = Ea.(Cb/Ca)^0.6
Dimana :
Ea = Harga alat a
Eb = Harga alat b
Ca = kapasitas alat a
Cb = kapasitas alat b
2. Alat Utilitas
y= 9.878 Χ
NY NX EY EX
2014 2019 2014 2019
576.10 618.68 $ 284,689 $ 305,731.6431
576.10 618.68 $ 338,014 $ 362,998.2203
576.10 618.68 $ 191,961 $ 206,149.9871
576.10 618.68 $ 308,437 $ 331,234.4950
576.10 618.68 $ 338,014 $ 362,998.2215
576.10 618.68 $ 332,800 $ 1,072,195.9882
576.10 618.68 $ 562,600 $ 1,208,368.3152
576.10 618.68 $ 16,938 $ 18,189.6228
576.10 618.68 $ 16,041 $ 17,227.0543
576.10 618.68 $ 5,945 $ 6,384.8689
576.10 618.68 $ 6,621 $ 7,110.4120
576.10 618.68 $ 13,100 $ 14,068.2767
576.10 618.68 $ 12,495 $ 13,418.1424
576.10 618.68 $ 11,537 $ 12,389.8729
576.10 618.68 $ 3,175 $ 3,409.9479
576.10 618.68 $ 5,976 $ 6,418.1749
576.10 618.68 $ 11,290 $ 12,124.9196
576.10 618.68 $ 12,685 $ 13,622.1075
576.10 618.68 $ 16,900 $ 18,148.6958
576.10 618.68 $ 3,200 $ 3,436.5256
576.10 618.68 $ 206,600 $ 221,870.6843
576.10 618.68 $ 199,600 $ 214,353.2845
576.10 618.68 $ 40,400 $ 43,386.1357
576.10 618.68 $ 262,500 $ 281,902.4909
576.10 618.68 $ 52,800 $ 56,702.6725
576.10 618.68 $ 2,363 $ 2,538.1202
576.10 618.68 $ 1,741 $ 1,870.0988
576.10 618.68 $ 50,100 $ 53,803.1040
576.10 618.68 $ 21,000 $ 22,552.1993
576.10 618.68 $ 39,800 $ 42,741.7872
576.10 618.68 $ 35,200 $ 37,801.7816
576.10 618.68 $ 2,900 $ 3,114.3513
576.10 618.68 $ 53,500 $ 57,454.4124
576.10 618.68 $ 2,500 $ 2,684.7856
576.10 618.68 $ 12,100 $ 25,989
576.10 618.68 $ 12,100 $ 25,989
576.10 618.68 $ 12,100 $ 25,989
576.10 618.68 $ 17,200 $ 36,943
576.10 618.68 $ 17,200 $ 36,943
576.10 618.68 $ 15,000 $ 32,217
576.10 618.68 $ 13,500 $ 28,996
576.10 618.68 $ 15,000 $ 32,217
576.10 618.68 $ 10,700 $ 22,982
576.10 618.68 $ 10,700 $ 22,982
576.10 618.68 $ 13,500 $ 28,996
576.10 618.68 $ 10,700 $ 22,982
576.10 618.68 $ 12,100 $ 25,989
576.10 618.68 $ 13,500 $ 28,996
576.10 618.68 $ 8,700 $ 18,686
576.10 618.68 $ 743 $ 798
576.10 618.68 $ 455 $ 488
576.10 618.68 $ 398 $ 427
576.10 618.68 $ 598 $ 643
$ 5,457,651
NY NX EY EX
2014 2019 2014 2019
576.10 618.68 $ 24,100 $ 25,881
576.10 618.68 $ 1,500 $ 1,611
576.10 618.68 $ 1,500 $ 1,611
576.10 618.68 $ 1,500 $ 1,611
576.10 618.68 $ 1,500 $ 1,611
576.10 618.68 $ 6,300 $ 6,766
576.10 618.68 $ 1,500 $ 1,611
576.10 618.68 $ 9,700 $ 10,417
576.10 618.68 $ 9,700 $ 10,417
576.10 618.68 $ 18,200 $ 19,545
576.10 618.68 $ 1,300 $ 1,396
576.10 618.68 $ 3,300 $ 3,544
576.10 618.68 $ 6,700 $ 7,195
576.10 618.68 $ 1,200 $ 1,289
576.10 618.68 $ 700 $ 752
576.10 618.68 $ 38,200 $ 41,024
576.10 618.68 $ 3,200 $ 3,437
576.10 618.68 $ 3,200 $ 3,437
576.10 618.68 $ 221,600 $ 475,959
576.10 618.68 $ 4,000 $ 4,296
576.10 618.68 $ 14,100 $ 15,142
576.10 618.68 $ 4,800 $ 5,155
576.10 618.68 $ 19,100 $ 41,024
576.10 618.68 $ 19,100 $ 41,024
576.10 618.68 $ 19,100 $ 41,024
576.10 618.68 $ 4,600 $ 9,880
576.10 618.68 $ 19,100 $ 41,024
576.10 618.68 $ 19,100 $ 41,024
576.10 618.68 $ 19,100 $ 41,024
576.10 618.68 $ 19,100 $ 41,024
576.10 618.68 $ 19,100 $ 41,024
576.10 618.68 $ 4,600 $ 9,880
576.10 618.68 $ 7,700 $ 16,538
576.10 618.68 $ 7,700 $ 16,538
576.10 618.68 $ 6,000 $ 12,887
576.10 618.68 $ 6,000 $ 12,887
576.10 618.68 $ 19,100 $ 41,024
576.10 618.68 $ 19,100 $ 41,024
576.10 618.68 $ 4,600 $ 9,880
576.10 618.68 $ 6,300 $ 13,531
576.10 618.68 $ 6,300 $ 13,531
576.10 618.68 $ 4,600 $ 9,880
576.10 618.68 $ 10,700 $ 22,982
576.10 618.68 $ 17,100 $ 18,364
576.10 618.68 $ 5,500 $ 11,813
$ 1,232,531
Tahun Vs Indeks Harga
x) = 9.8779802956x - 19324.5902955665
² = 0.8862486254
- 19325
(Timmerhause)
(Timmerhause)
(Timmerhause)
(Timmerhause)
(Timmerhause)
(Timmerhause)
(Timmerhause)
(Timmerhause)
(Timmerhause)
http://www.matche.com/equipcost/Tank.html
Jika kapasitas alat tidak ada di referensi, maka harga alat dihitung menggunakan metode six tenths facto
Eb = Ea.(Cb/Ca)^0.6
Dimana :
Ea = Harga alat a
Eb = Harga alat b
Ca = kapasitas alat a
Cb = kapasitas alat b
(Timmerhause) fig 16.26
Menara Distilasi
bahan yang digunakan Stainles steel
NY NX EY($) EX($)
1990 2014 1990 2014
CO-1 356 576.1
CO-2 356 576.1 1460.47695825 2363.4291451
CO-3 356 576.1 1076.08621031 1741.385578
CO-4 356 576.1
CO-5 356 576.1
NX EY EX
2014 1990 2014
576.1 175923.1 284689.1
576.1 208875.3 338014.2
576.1 118622.2 191961.3
576.1 190597.9 308436.6
576.1 208875.3 338014.2
NX EY EX
2014 1990 2014
576.1 7721.024 12494.61
576.1 7129.341 11537.12
576.1 1962.141 3175.252
576.1 3693.126 5976.431
EY($) EX($)
1990 2014
459.0254 742.8217
280.9339 454.6236
245.7299 397.6545
369.7902 598.416
EY($) EX($)
1990 2014
6976.882 11290.4
7838.389 12684.54
10443.06 16899.58
7976.409 12907.89
NY NX EY EX
1990 2014 1990 2014
356 576.1 10466.61 16937.69
356 576.1 9912.736 16041.37
356 576.1 3673.961 5945.418
356 576.1 4091.45 6621.024
BIAYA TENAGA KERJA
No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
rs and Timmerhaus
Orang/Unit.Shift Orang/shift
0.1 0.5
0.5 2.5
0.5 2
0.5 0.5
0.25 1.25
0.25 1.25
0.2 3
Total 11
= 44 orang
= 22
Biaya (Rp)
Rp/jam Rp/th
77.8295 616,409.7057 densitas solar
152.7714 1,209,949.0948 0.832 kg/liter
167,811.6389 1,329,068,180.2750 densitas fuel oil
1,337.4544 10,592,639.2034 810.0000 kg/m3
5,494,938.4258 43,519,912,332.6389 0.81 kg/liter
253,188.0610 24,306,053.8593
500,772.2594 3,966,116,294.0520
6,418,278 48,851,821,859
EVALUASI EKONOMI
B. MANUFACTURING COST
Biaya yang dikeluarkan untuk pembuatan suatu produk (per tahun).
1. Direct Manufacturing Cost ( DMC )
Merupakan pengeluaran langsung dalam pembuatan suatu produk
a. Raw Material
Bahan Baku
Aseton Sianohidrin
Kebutuhan = 7,592.5149
= 60,132,718.0080
Densitas = 995.0
Kebutuhan liter/tahun= 60,434,892.5
Harga = $ 1,160.00
= $ 1.16
= $ 69,753,952.89
= 1032358502761.34
Methanol 98%
Kebutuhan = 2,898.2466
= 22,954,113.0720
Densitas = 787.0
Kebutuhan liter/tahun= 29,166,598.6
Harga = $ 400.00
= $ 0.40
= $ 9,181,645.23
= 135888349386.24
b. Tenaga Kerja
Total biaya tenaga kerja = Rp 17,080,800,000.00
= $ 1,154,108.11
Harga = $ 2,100.00
= $ 2.100
= $ 147,000,000.00
= Rp 2,175,600,000,000.00
Ammonium bisulfat
Kapasitas = 81290
Produksi = 81289671
Harga = $ 351.00
$ 0.35
= $ 28,532,674.66
= Rp 422,283,584,988.72
g. Utilitas
Biaya Kebutuhan Utilitas = Rp 48,851,821,858.83
$ 3,300,798.77
c. Insurance (1 % FCI)
Insurance = 4699083466.00054
= $ 317,505.64
C. WORKING CAPITAL
Modal yang dibutuhkan untuk menjalankan pabrik secara normal
1. Raw Material Inventory
Persediaan bahan baku untuk untuk kebutuhan produksi (3 bulan)
Raw Material Inventory = ((3x30 hari)/330) x Total Raw Material
= Rp 136,740,645,975.17
= $ 9,239,232.84
2. Inproses Inventory
Persediaan bahan baku dalam proses untuk satu hari proses dengan harga 50 % manufacturing cost.
Inproses Inventory = (90/330) x (50%*Total Manufacturing Cost)
= Rp 82,419,156,351
$ 5,568,861.92
3. Product Inventory
Biaya penyimpanan produk sebelum dikirim ke konsumen (3 bulan)
Produk Inventory = ((3 x 30 hari)/330) x Total Manufacturing Cost
= Rp 76,924,545,927.29
$ 5,197,604.45
4. Extended Credit
Modal untuk biaya pengiriman produk sampai ke konsumen (3 bulan )
Extended Credit = (90/330) x Penjualan Produk
= Rp 236,171,234,998.98
$ 15,957,515.88
5. Available Cash
Dana untuk pembayaran gaji, jasa dan material (3 bulan)
Available Cash = (90/330) x Total Manufacturing Cost
= Rp 76,924,545,927.29
= $ 5,197,604.45
D. GENERAL EXPENSE
yaitu macam-macam pengeluaran yang berkaitan dengan fungsi-fungsi perusahaan yang tidak termasuk manufact
a. Administration
biaya admiistrasi penggajian, audit (3-6% MC)
= Rp 54,396,643,191.44
= $ 3,675,448.86
b. Sales Expense
Penjualan, distribusi, advertising (5 - 22% MC)
= Rp 389,842,609,538.68
= $ 26,340,716.86
c. Research
Riset atau litbang (3,5-8%) MC karena Industrial Chemical)
= Rp 54,396,643,191.44
= $ 3,675,448.86
d. Finance
Biaya untuk membayar bunga pinjaman bank atau deviden para pemegang saham (2-4% FCI+WCI)
Finance = 2% * Capital Investment
= Rp 37,768,096,652.28
= $ 2,551,898.42
E. ANALISA KEUNTUNGAN
Total penjualan = 2597883584988.72
F.ANALISA KELAYAKAN
1. Return on Investment ( ROI )
a. ROI Sebelum Pajak ( Industrial Chemical 11 - 44 % )
ROI b = Keuntungan sebelum pajak x 100%
Fixed Capital
ROI b = 53
a. Fa ( Fixed Cost )
Depresiasi = 46990834660.0054
Proerty Taxes = 9398166932.00108
Asuransi = 4699083466.00054
TOTAL Nilai Fa = 61088085058.007
b. Ra ( Regulated Cost )
Gaji Karyawan = 17080800000
Payroll Overhead = 2562120000
Supervision = 2562120000
Plant Overhead = 8540400000
Laboratorium = 1708080000
General Expense = 536403992573.853
Maintenance = 9398166932.00108
Plant Supplies = 1409725039.80016
TOTAL Nilai Ra = 579665404545.655
c. Va ( Variabel Cost )
Raw Material = 1504147105726.85
Packaging and Shipping = 129894179249.436
Utilities = 48851821858.8291
Royalty & Patent = 25978835849.8872
TOTAL Nilai Va = 1708871942685
d. Sa ( Sales ) = 2597883584988.72
Discounted cash flow rate dihitung dengan cara trial & error
R= S
R = (WC+FCI)*[(1+ i)^n]
S = {[(1+ i)^(n-1))+((1+ i)^(n-2))+((1+ i)^(n-3))+ . . . +((1+ i)^
Kriteria Terhitung
ROI sebelum pajak 52.83%
ROI setelah pajak 25.36%
BEP 48.63%
SDP 35.99%
DCF 14.35%
tahun
hari
jam
(aries newton, P.77 tabel 16, Total installation)
m2
/m2
m2
/m2
Biaya ($)
$ 6,690,182
$ 4,683,127
$ 1,127,386
$ 2,202,788
$ 1,664,364
$ 326,327
$ 669,018
$ 1,189,189
$ 3,496,622
$ 22,049,002.750
Biaya ($)
Rp 4,409,801
Rp 26,458,803
(aris newton, P. 4)
(diambil 10%)
Biaya, $
Rp 26,458,803
Rp 2,645,880
Rp 2,645,880
Rp 31,750,564
Kg/jam
Kg/th
Kg/m3
Liter/tahun 1160
/Metric Ton
/Kg 17,168.00
/th
Kg/jam
Kg/th
Kg/m3
Liter/tahun
/Ton
/Kg 4,736.00
/th
Kg/jam
Kg/th
Kg/m3
Liter/tahun
/Ton
/Kg
/th
/th
/th
/1 hr
Ton/thun
kg/tahun
/MT
/Kg
/thn
/thn
Ton/thun
kg/tahun
/Ton
/Kg
/thn
/thn
/thn
/thn
(diambil 1%)
/thn
/ hari
Biaya ($)
Rp 101,631,561
Rp 1,154,108
Rp 173,116
Rp 635,011
Rp 95,252
Rp 1,755,327
Rp 3,300,799
Rp 108,745,174
(diambil 15%)
(diambil 50%)
Biaya ($)
Rp 173,116
Rp 115,411
Rp 577,054
Rp 8,776,634
Rp 9,642,215
Biaya ($)
Rp 3,175,056
Rp 635,011
Rp 317,506
Rp 4,127,573
Biaya ($)
Rp 108,745,174
Rp 9,642,215
Rp 4,127,573
Rp 122,514,962
cturing Cost
Biaya ($)
Rp 9,239,233
Rp 5,568,862
Rp 5,197,604
Rp 15,957,516
Rp 5,197,604
Rp 41,160,820
(diambil 20%)
(diambil 8%)
Biaya ($)
Rp 3,675,449
Rp 26,340,717
Rp 3,675,449
Rp 2,551,898
Rp 36,243,513
Biaya ($)
Rp 122,514,962
Rp 36,243,513
Rp 158,758,475
(diambil 52%) (aries & newton P.190)
tahun
tahun
aksimum pertahun
$ 3,175,056
$ 635,011
$ 317,506
$ 4,127,573
$ 1,154,108
$ 173,116
$ 173,116
$ 577,054
$ 115,411
$ 36,243,513
$ 635,011
$ 95,252
$ 39,166,581
$ 115,464,320
$ 175,532,675
Berkisar 40 - 60%
tahun
+ i)^(n-3))+ . . . +((1+ i)^(n-n))+(1+ i)+1]*CF}+{SV+WCI}
Persyaratan Referensi
ROI before taxes Aries Newton, P.193
minimum low 11 %, high 44%
Berkisar 40 - 60%
Garis Fa 0 Rp 61,088,085,058 61
100 Rp 61,088,085,058 61
Garis Va 0 Rp 61,088,085,058 61
100 Rp 1,708,871,942,685 1709
Garis Ra 0 Rp 234,987,706,422 235
100 Rp 2,349,625,432,289 2350
Garis Sales 0 0 0
100 Rp 2,597,883,584,989 2598
Garis bantu 0 61
100 2659
SDP 35.98574 0
35.98574 1068
BEP 48.62695 0
48.62695 1365
3000
2500
2000
BIAYA (MILYARAN RUPIAH)
1500
1000
500
0.3Ra
0
0 10 20 30 40 50 60 70
KAPASITAS (%)
Ra
Sa
Va
Fa
0 60 70 80 90 100