De SPAT Methode

Een veranderingen maak je niet alleen met je hoofd, maar met je hele lichaam
Hoger levensdoel
Het begint met het formuleren van de gewenste verandering. Dit is een hoger doel dan
alleen een fysiek doel (zoals afvallen), een mentaal doel (zoals het hoofd leeg maken)
of een emotioneel doel (zoals grenzen aanvoelen).

Ieder traject begint met een persoonlijke intake, die ervoor moet zorgen dat het hogere
levensdoel, het ultieme verlangen dat de deelnemer op dit moment heeft, duidelijk wordt.
Door de juiste vragen te stellen en overstijgend te denken komen we daarachter.
Dit verlangen kun je vervolgens in kleine haalbare stappen vertalen, die het pad
vormen voor deelnemer.

Hoe persoonlijker en specifieker het doel, hoe beter ermee gewerkt kan worden.
En niet te vergeten: formuleer het doel positief.

Fysiek, mentaal en emotioneel

Vanuit hier kun je aan de slag met het hele lichaam. Dat begint met het
onderverdelen we het lichaam in drieën: fysiek, mentaal en emotioneel. Zo
creëer je onderscheid tussen het fysieke lichaam, het brein en het gevoel.
Met het fysieke lichaam bedoelen we de spieren, de longen, de huid en ga
zo maar door. Met ons brein bedoelen we onze ratio, onze gedachten en
onze cognitie. En ons gevoelsleven, dat bestaat uit gevoel en emoties,
vormt ons emotionele lichaam. Deze elementen zijn allemaal onlosmakelijk
met elkaar verbonden.
 Focus op vaardigheden
Vervolgens bepaal je de focuspunten van het verandertraject. Daarbij richt je de
aandacht op de vaardigheden van de deelnemer. Om preciezer te zijn: de
vaardigheden die de deelnemer helpen om de doelstelling te behalen. Uit elk
domein - fysiek, mentaal en emotioneel - dient één vaardigheid te worden gekozen,
waardoor je uitkomt op een selectie van drie. De deelnemer en de coach denken
hier samen over na.

In beweging komen
Om daadwerkelijk tot verandering te komen is er actie nodig. Het hele lichaam komt
in beweging: fysiek, mentaal en emotioneel. Aan de hand van de ontwikkeldriehoek
kun je een verandertraject ontwerpen. De (leer)ervaring van de deelnemer blijft
goed beklijven als de sessie op fysiek, mentaal én emotioneel niveau klopt.

De beweging levert de deelnemer ook gezonde voordelen op. Hij of zij kan zich
fitter gaan voelen, sterker en krijgt meer zelfvertrouwen. Dat helpt allemaal om de
verandering succesvol door te komen. Het liefst bewegen we buiten. De buitenlucht
zorgt voor variatie en een frisse ervaring.
Ontwerpen van oefeningen
 Coaching
Tijdens een oefening als die van Marjolein is jouw coaching cruciaal. Gedrag
veranderen is moeilijk, omdat wij mensen van gewoontes houden en soms niet eens
door hebben dat we bepaald gedrag vertonen. Door reflectie te geven aan de
deelnemer en de juiste vragen te stellen stimuleert de coach de gewenste
ontwikkeling.

Jouw deelnemer stelt zich kwetsbaar op in het veranderproces. Daarom is het prettig
om de deelnemer persoonlijk te leren kennen. Weet met wie je werkt, wat er speelt
en vorm een goed beeld van wat de deelnemer fijn vindt en wat niet. Op die manier
kies je de juiste coaching stijl, die aansluiten bij jouw deelnemer.

Coaching stijlen
Er zijn verschillende stijlen van coaching te onderscheiden. We hebben het nu vooral
over de manier van communiceren. Sommige mensen reageren goed op een
confronterende of zelfs provocerende stijl van coaching.

“Ik hoor je A zeggen, maar ik zie je B doen. Hoe kan dat?”

Anderen kunnen juist op zoek zijn naar bevestiging en komen meer tot bloei bij
positieve bekrachtiging.

“Je doet het hartstikke goed!

Ik denk dat je klaar bent voor de volgende stap.”
Zo zijn er meer voorkeuren en stijlen te onderscheiden die wij behandelen in de
trainingen van onze Academy. Naast de verbale communicatie spelen ook andere
factoren mee bij het coachen, zoals het volume van je stem, je eigen non-verbale
signalen en de timing die je kiest.
In contact staan
Om jouw coaching goed over te brengen moet je écht in contact staan met jouw
deelnemer. Dat begint met aandacht. Als iemand aankomt bij de training speelt er van
alles in zijn of haar leven. Door aan het begin van de training de tijd te nemen om met
elkaar te praten krijg je veel informatie over hoe jouw deelnemer op dat moment in zijn
of haar vel zit. Als coach is het op dat moment belangrijk om aandachtig te luisteren en
écht contact te maken. Dit is bepalend voor het verloop van de training en je manier
van coachen.

In het moment zijn

Trainers en coaches bereiden zich over het algemeen goed voor. Ze kunnen een
oefening perfect instrueren. Maar zoals je nu weet begint het échte werk daarna.
Want wat tijdens de oefening met de deelnemer gebeurt is pas écht belangrijk als
je gedrag wilt veranderen. Wat doet de oefening, niet alleen fysiek, maar ook
emotioneel en mentaal, met de deelnemer?

Om een goede terugkoppeling te kunnen geven observeer je wat er tijdens

de oefening gebeurt. Drie voorbeelden van gedrag dat je kunt tegenkomen
in de training:

- De deelnemer fronst zijn wenkbrauwen en raakt geïrriteerd;

- De deelnemer kijkt weg en wordt verlegen;
- De deelnemer ervaart tegenslag tijdens de oefening en valt stil.

Waar komt dat gedrag vandaan? Hoe gaat de deelnemer ermee om?
En de belangrijkste vraag: Hoe staat dit gedrag in verhouding tot het
gestelde doel? Met de antwoorden kun je de verdere invulling van het
traject bepalen en heel gericht naar persoonlijke doel toe werken.
SPAT Academy
Ben je benieuwd naar de methode? Wil je meer weten over de coach stijlen en hoe je leert hierin te variëren?
En wil je leren hoe je zelf effectieve oefeningen kunt ontwerpen? Kijk dan eens naar onze offline en online
training in de SPAT Academy op www.spatverandert.nl/academy.

Intelligent Bewegen
Houd je van lezen? Oprichter en directeur van SPAT Verandert Fabio D’Agata heeft een boek geschreven over
deze methode. Aan de hand van praktijkvoorbeelden, onderzoek, interviews met experts én zijn eigen verhaal
neemt hij je mee naar een wereld waar beweging en persoonlijke ontwikkeling samengaan. Bestel het boek op
www.spatverandert.nl/intelligentbewegen.

Auteurs
Mariska van der Poel
Fabio D’Agata
Marloes Nieberg
Jelle Bouma