JURUSAN TEKNIK SIPIL

FAKULTAS TEKNIK
UNIVERSITAS BRAWIJAYA
2011
 MATRIKS KEKAKUAN ELEMEN….

Sumbu X-Y adalah koordinat global struktur

Sumbu x-y adalah koordinat lokal struktur

Setiap elemen mempunyai 2 nodal ujung

(i dan j).Pusat sumbu lokal elemen adalah
nodal i.
fi, gi dan mi adalah komponen gaya pada
nodal i dengan arah sumbu-x, sumbu-y
dan momen lentur dengan sumbu-z
sebagai sumbu putar.

Perpindahan yang sesuai dengan komponen gaya-gaya dalam adalah ui, vi

dan θi yaitu translasi arah sumbu-x, translasi arah sumbu-y dan rotasi
terhadap sumbu-z di nodal i.
 AE  AE 
fi  ui  0.vi  0. i    u j  0.v j  0. j
L  L 
12EI 6 EI  12EI  6 EI
g i  0.ui  3 vi  2  i  0.u j    3 v j  2  j
L L  L  L
6 EI 4 EI  6 EI  2 EI
mi  0.ui  vi   i  0 .u j    2  j
v  j
 L 
2
L L L
 AE   AE 
f j    i
u  0 .vi  0. i   u j  0.v j  0. j
 L   L 
 12EI   6 EI   12EI   6 EI 
g j  0.ui    3 vi    2  i  0.u j   3 v j    2  j
 L   L   L   L 
6 EI 2 EI  6 EI  4 EI
mi  0.ui  2 vi   i  0.u j    2 v j  j
L L  L  L
Dalam bentuk matriks:
 AE AE 
 L 0 0  0 0 
L
 12EI 6 EI 12EI 6 EI 
 fi   0 0  3   ui 
 gi   L3 L2 L 2
L v 
   0 6 EI 4 EI 6 EI
 2
2 EI   i 
L   i 
0
 mi   L2 L L
 f j    AE AE  uj
   0 0 0 0  v 
g j   L L  j 
m   12EI 6 EI 12EI 6 EI   
 j  0  3  2 0  2  j
L L L3 L 
 6 EI 2 EI 6 EI 4 EI 
 0 0  2 
 L2 L L L 
 TRANSFORMASI KOORDINAT
(3 derajat kebebasan kinematis)

ui  U i Cos  Vi Sin
ui  U i Sin  Vi Cos
i  i
u j  U j Cos  V j Sin
u j  U j Sin  V j Cos
j j
Dalam bentuk matriks:

 ui   Cos Sin 0 0 0 0  U i 
 vi   Sin Cos 0 0 0 0  Vi 
    
 i   0 0 1 0 0 0  i 
u j     U 
   0 0 0 Cos Sin 0  j 
v j   0 0 0  Sin Cos 0  Vj 
     
 j   0 0 0 0 0 1  j 

Vektor perpindahan Matriks Vektor perpindahan

pada koordinat lokal transformasi pada koordinat global

u  T U 
(e) (e) (e)
Untuk vektor gaya, juga berlaku hubungan transformasi yang sama:

 f i   Cos Sin 0 0 0 0  Fi 
 g i   Sin Cos 0 0 0 0  G i 
    
 mi   0 0 1 0 0 0  M i 
 fj    F 
   0 0 0 Cos Sin 0  j 
g j   0 0 0  Sin Cos 0 G j 
m    M 
 j   0 0 0 0 0 1  j 

Vektor gaya pada Matriks Vektor gaya pada

koordinat lokal transformasi koordinat global

f  T F 
(e) (e) (e)

Matriks kekakuan elemen dalam koordinat global:

K   T  k T 
g
(e) (e) T (e) (e)
 Contoh Soal….
Diketahui struktur Portal Bidang sbb :

E = 2100 t/cm2
I1 = 5000 cm4
A1 = 100 cm2
I2 = 1000 cm4
A2 = 40 cm2
Tentukan :

a. Matriks Kekakuan Global

b. Perpindahan dan Reaksi yang

tidak diketahui

c. Gaya tiap batang

d. Diagram M, D, N
 Reaction

O,5 t

Equivalent Joint
O,5 t
Load
  AE AE 
 L 0 0  0 0 
L
 12EI 6 EI 12EI 6 EI 
 0 0  
 L3 L2 L3 2
L 
 0 6 EI 4 EI
0
6 EI
 2
2 EI 
Matriks
K    AE L2 L
AE
L L 

Kekakuan:  0 0 0 0 
 L L 
 0 12EI 6 EI 12EI 6 EI 
  0  2
 L3 L2 L3 L 
 6 EI 2 EI 6 EI 4 EI 
 0 0  2 
 L2 L L L 

 Cos Sin 0 0 0 0
 Sin Cos 0 0 0 0

Matriks  0 0 1 0 0 0
T    
Transformasi  0 0 0 Cos Sin 0
 0 0 0  Sin Cos 0
 
 0 0 0 0 0 1
 a). Penentuan Matriks Kekakuan Global
# Matriks Kekakuan Batang 1 (node 1 – 2)   36.870

 420 0 0  420 0 0   0.8 0.6 0 0 0 0

 0 1 .008 252 0  1.008 252   0.6 0.8 0 0 0 0
  
 0  252 42000  0 0 0
k 
1

 420
252 84000
0 0
0
420 0 0
 ; T 
1

0 1 0

   0 0 0 0.8 0.6 0
 0  1.008  252 0 1.008  252   0 0 0  0.6 0.8 0
   
 0 252 42000 0  252 84000  0 0 0 0 0 1

k     T    .k   .T   
g
1 1 T 1 1

 269.29 201.08  151.13  269.29  201.08  151.13

 201.08 151.71 201.65  201.08  151.71 201.65 

k   
1   151.13 201.65

84000 151.13  201.65 42000 

 269.29  201.08 151.13
g
269.29 201.08 151.13 
 201.08  151.71  201.65 201.08 151.71  201.65
 
  151.13 201.65 42000 151.13  201.65 84000 
 # Beban nodal ekivalen pada batang 1 (akibat beban terpusat 1 t
di tengah bentang)
*
 f1   0  t
g    0.5  t Vektor beban batang ekivalen elemen 1
  1   (koordinat lokal)

 m1  
 62.5
f 
1 *
  
f

0
 tcm

 2   t
 g2    0.5  t
   

m2   
 62.5  tcm
f    T   .F  
1 * 1 1 *

T
 0.8 0.6 0 0 0 0  0   0.3 
 0.6 0.8 0 0 0 0   0.5    0.4 
    
 0 0 
 62.5   62.5
F    T    .f  
1 * 1 T 1 *

0 1 0 0
 . 
 


 0 0 0 0.8 0.6 0  0   0 .3 
 0 0 0  0.6 0.8 0   0.5    0.4 
     
 0 0 0 0 0 1 
 62 .5 
   62 .5 


Vektor beban batang ekivalen elemen 1 (koordinat global)

# Matriks Kekakuan Elemen 2 (node 1 – 2) →   90
0

 280 0 0  280 0 0  0  1 0 0 0 0
 0 0.933 140 0  0.933 140  1 0 0 0 0 0
  
 0  140 14000 0 0 0 0
k   
2

 280
140
0
28000
0
0
280 0 0
 ; T   
2

1 0
 1 0

  0 0 0 0
 0  0.933  140 0 0.933  140  0 0 0 1 0 0
   
 0 140 14000 0  140 28000 0 0 0 0 0 1

k     T    .k   .T   
g
2 2 T 2 2

 0.933 0 140  0.933 0 140 

 0 280 0 0  280 0 
 
k   
g
2  140

 0.933
0
0
28000  140
 140 0.933
0
0
14000
 140

 
 0  280 0 0 280 0 
 
 140 0 14000  140 0 28000
# Overall Stiffness Matrix
# Penataan Ulang
b). Mencari Perpindahan dan Reaksi yang tidak diketahui
c). Mencari Gaya Tiap Batang (Member Forces)
# Element 1
c). Mencari Gaya Tiap Batang (Member Forces)
# Element 2
Hasil Akhir
Kasus Tumpuan Miring….
Main menu