‫آلودگیهای محیط زیستی‪ ،‬به ویژه آلودگی خاکها به طور قابلتوجهی کیفیت‬

‫زیست محیطی را کاهش داده و بر سالمت بشر تأثیر منفی میگذارد‪ .‬خاکهاي‬
‫آلوده به فلزات سنگین یکي از مشکالت متداول ژئوتکنیک زیست محیطي در‬
‫سراسر جهان هستند‪ .‬میتوان اقدامات زیست محیطی مدیران را در سه دسته‬
‫خالصه نمود‪ )1 :‬اقدامات درمانی که برای پاکسازی و کاهش خطر آلودگی‬
‫صورت میگیرد‪ )2 ،‬کنترل و پایش آلودگی مناطق مستعد آلودگی‪ ،‬و ‪ )3‬اقدامات‬
‫پیشگیرانه که شامل تصمیم گیری برای کاهش خطر احتمالی برای دریافت‬
‫کنندگان آالینده میباشد‪ .‬از این رو غربالگری‪ ،‬شناسایی آلودگی و ارزیابی‬
‫کیفیت خاکها‪ ،‬به عنوان اقدامی مهم در حفاظت از محیط زیست شناخته‬
‫میشود‪ .‬در این تحقیق قصد بر آن است که روشی جدید و سادهتر برای‬
‫ارزیابی کیفیت خاک یک منطقه ارائه شود تا مدیران محیط زیست بتوانند‬
‫نقشه ریسک آلودگی خاک یک ناحیه را به دست آورده و در مورد آن تصمیم‬
‫گیریهای الزم را اتخاذ نمایند‪.‬‬

‫در این پژوهش‪ ،‬ابتدا ‪ 30‬نمونه خاکی در حاشیه اتوبان تهران کرج برداشت‬
‫شد و میزان غلظت فلزات سنگین آنها مورد آزمایش قرار گرفت‪ .‬با استفاده‬
‫از مدلسازی فضایی توسط درونیابی به روش کریجینگ معمولی‪ ،‬توزیع‬
‫پراکندگی فلزات سنگین به نقشه کشیده شد‪ .‬سپس با استفاده از کریجینگ‬
‫شاخص‪ ،‬نقشه احتمال آلودگی خاک به عناصر فلزی در منطقه مورد مطالعه‪،‬‬
‫استخراج شد‪ .‬در ادامه با استفاده از ماتریس ریسک شدت ‪ /‬احتمال‪ ،‬مقادیر‬
‫سطوح ریسک در هر نقطه از منطقه مورد نظر محاسبه و به تصویر کشیده شد‪.‬‬
‫نتایج حاصل نشان داد که با تقریب خوبی میتوان از این روش برای ترسیم‬
‫نقشه ریسک آلودگی خاکها استفاده نمود‪ .‬این روش به جهت سهولت‪ ،‬دقت و‬
‫هزینه کمتر‪ ،‬نسبت به دیگر روشهای ارائه شده در استانداردها‪ ،‬دارای‬
‫مزیت میباشد‪.‬‬
‫‪Environmental pollution, specially soils contamination, has decreased human’s quality of life.‬‬
‫‪Contaminated soils are one of the most important concerns in environmental issues.‬‬
‫‪Environmental management can be divided into three groups: 1) remediation reactions for‬‬
‫‪decreasing the pollutant risk. 2) controlling the polluted hotspot. 3) prevention reactions‬‬
‫‪including decision making for decreasing pollution level. Therefore, screening, exploration and‬‬
‫‪assessing the soil quality, are taken into account as an important major of environmental‬‬
‫‪protection. In this study, a new and simpler method developed for assessing the soil quality so‬‬
‫‪that environmental management can achieve the soil contamination risk map and make‬‬
‫‪decisions needed.‬‬
‫‪Thirty soil samples were sampled adjacent to Tehran-Karaj highway and heavy metals contents‬‬
‫‪were measured. Heavy metals spatial distribution in soil was mapped using ordinary kriging.‬‬
‫‪Probability map of soil contaminated by heavy metals determined by indicator kriging. The risk‬‬
‫‪level in every place was calculated by using the probability-severity matrix. The results‬‬
‫‪represented that this method can be used for mapping the risk of soil pollution. Also due to‬‬
‫‪simplicity, precision and costing less in comparison to other methods.‬‬