3 - DENETİM VE GÖZETİM
İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını
denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal
hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini
vermek zorundadırlar. (İş Kanunu Madde:77)
4 – RİSK DEĞERLENDİRMESİ
İşverenler, işyerlerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin, işçilere,
işyerine ve çevresine verebileceği zararların ve bunlara karşı alınacak önlemlerin belirlenmesi
amacıyla gerekli çalışmaları yapmak zorundadır. (İş kanunu Madde:78 – İş Sağlığı ve
Güvenliği Yönetmeliği Madde : 5)
6 - MESLEKİ EĞİTİM
Onaltı yaşını doldurmamış genç işçiler ve çocuklar ile çalıştığı işle ilgili mesleki eğitim
almamış işçiler ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz. (İş Kanunu Madde:85)
Tatil köyü, otel, motel, kaplıca işletmeleri, yurt vb. bünyesindeki mutfak,
bulaşıkhane, çamaşırhane, ütü odalarında yapılan işler (Yardımcı işlerde genç işçiler
çalışabilir). (Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği Ek 1 Çizelge )
7 - İLKYARDIMCI
İlkyardım Yönetmeliğinin kapsam bölümünde belirtilen tüm kurum ve kuruluşlarda
istihdam edilen her yirmi personel için bir "İlkyardımcı” nın bulundurulması zorunludur.
(İlkyardım Yönetmeliği Madde:16)
11 - HEMŞİRE-SAĞLIK ELEMANI
Sağlık biriminde; en az bir işyeri hekimi ile birlikte en az bir işyeri hemşiresi veya
sağlık memuru görevlendirilmesi zorunludur.
Sağlık birimi, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülebilmesine ve çalışacak
personel sayısına yetecek büyüklükte, kolay ulaşılabilir, tercihen tek katlı bir binada veya
2
kurulacağı binanın giriş katında olmalıdır. Sağlık birimi; en az bir muayene odası, bir
müdahale odası, bir yardımcı sağlık personeli odası ile bekleme odasından oluşur. Sağlık
biriminde yeterli aydınlatma, havalandırma, ısıtma, soğuk ve sıcak su tesisatı bulunmalı,
sağlık biriminin tabanı kolay temizlenebilen ve yıkanabilen nitelikte olmalıdır. Sağlık birimi
Ek-1de belirtilen araç ve gereçler ile donatılır.
Nitelikleri dolayısıyla devamlı çalışma yapılan işyerlerinde sağlık birimleri çalışma
süresince açık bulundurulur ve en az bir işyeri hemşiresi veya sağlık memuru görevlendirilir.
Normal çalışma süresi dışında kalan vardiya çalışmalarında bu personelin sağlanamadığı
hallerde, sağlık biriminde ilkyardım kursu görmüş en az bir eleman görevlendirilir. (İş
Kanunu Madde:81/b, İşyeri Sağlık Birimleri ve İşyeri Hekimlerinin Görevleri ile
Çalışma Usul ve Esasları Hak. Yönetmelik Madde:7)
12 - İŞ GÜVENLİĞİ MÜHENDİSİ
İşverenler, devamlı olarak en az elli işçi çalıştırdıkları işyerlerinde alınması gereken iş
sağlığı ve güvenliği önlemlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve
meslek hastalıklarının önlenmesi, işçilerin ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve
güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla, işyerindeki işçi sayısı, işyerinin niteliği ve işin
tehlike sınıf ve derecesine göre; sanayiden sayılan işlerde iş güvenliği uzmanı olan bir veya
birden fazla mühendis veya teknik elemanı görevlendirmekle yükümlüdürler.
İşverenler, bu yükümlülüklerinin tamamını veya bir kısmını, bünyesinde çalıştırdığı ve
bu maddeye dayanılarak çıkarılacak yönetmelikte belirtilen vasıflara sahip personel ile yerine
getirebileceği gibi, işletme dışında kurulu ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet
alarak da yerine getirebilir. Bu şekilde hizmet alınması işverenin sorumluklarını ortadan
kaldırmaz. (İş Kanunu Madde:81/c)
3
Elektrik tesisatı ve koruyucu cihazlar kullanılan voltaja, ortam şartlarına ve yürürlükteki
mevzuata uygun olacak, yetkili kişiler tarafından işletilecektir.
Bir topraklama sisteminin saha uygulama ve denetleme planı bulunmalıdır. Bu plan
üzerinde; topraklayıcıların yerleri, çeşitleri, boyutları, topraklama için kullanılan malzemeler,
gömülme derinlikleri, topraklayıcıların düzenlenme biçimleri, topraklama iletkenlerinin cinsi,
topraklama iletkenlerinin bağlantılarına ilişkin detaylar, ölçmelerin yapılabileceği ayırma
noktaları, başka topraklayıcılar ile bağlantı yerleri, topraklamalara ilişkin direnç değerleri,
dokunma gerilimleri, topraklamanın yapıldığı tarih, ölçmeyi yapan elektrik mühendisi (Adı
soyadı, Ünvanı, Oda kayıt no vb) gösterilmelidir.
Topraklama tesislerinin muayene, ölçme ve denetleme periyotları; Sanayi tesisleri ve
ticaret merkezleri için bir yılı, sabit olmayan ve yer değiştirebilen işletme elemanları için 6 ayı
aşamaz. (İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin
Yönetmelik Ek-I Madde:3, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği Madde:10,
Ek-P)
4
(İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin
Yönetmelik Ek-I Madde:5)
21 - İŞ EKİPMANININ KONTROLÜ
İş ekipmanının güvenliğinin kurulma şartlarına bağlı olduğu durumlarda, ekipmanın
kurulmasından sonra ve ilk defa kullanılmadan önce ve her yer değişikliğinde uzman kişiler
tarafından kontrolü yapılacak, doğru kurulduğu ve güvenli şekilde çalıştığını gösteren belge
düzenlenecektir. (İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları
Yönetmeliği Madde:7)
5
25 - ASANSÖRÜN KONTROL BELGESİ:
İşyerlerinde kullanılacak insan ve yük asansörlerinin, yürürlükteki mevzuatın ve
tekniğin öngördüğü şekilde imal ve inşa edilerek kurulması ve bakımlarının yapılması şarttır.
Asansörlerin imali, inşası, kurulması, muayene ve bakımı, bu işlerin fenni, teknik ve
kanuni sorumluluğunu taşıyabilecek nitelik ve ehliyeti bulunduğu uzman kişilere
yaptırılacaktır.
Her işveren, asansörlere ait kullanma iznini ve periyodik muayene raporlarını, işyerinde
bulundurmak ve denetlemeye yetkili makam ve memurların her isteyişinde göstermek
zorundadır. ( İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:25)
Saygılarımla
İsmail MOĞOL
Maden Mühendisi
A Sınıfı iş Güvenliği Uzmanı