Anda di halaman 1dari 44

Biaya Bahan Baku

No bahan baku kebutuhan kg/tahun harga per kg


1 CPO 1051200000 7433
2 Methanol 350400000 5039874
3 NaOH 87600000 7079823
4 HCl 4043927155 2300000
5 Hidrogen 416727216 4306559
6 Katalis CuCr 1832782 230000
7 CaO 54051 2146613
8 Al2(SO4)3 96 1600
9 Pseudomonasfluorescem 59 1023788
10 Na2CO3 96 319992
Jumlah total biaya bahan baku

Biaya Penjualan Produk


No Produk Produksi Kg/tahun Harga jual perKg
1 Gliserin 7884000 2066615
2 Fatty Alcohol 1499569729 24199
Jumlah
harga per tahun
7813569600000
1765971849600000
620192494800000
9301032456500000
1794660342609744
421539860000
116026579263
153600
60403492
30719232
13490208370825300

Penjualan Kg/tahun
1.63E+13
3.63E+13
5.26E+13
http://www.chemengonline.com/Assets/File/CEPCI_2002.pdf

No Tahun Indeks Polinomial


1 1963 102.4 62.235
2 1964 103.3 75.745
3 1965 104.2 88.874
4 1966 107.2 101.637
5 1967 109.7 114.049
6 1968 113.7 126.125
7 1969 119 137.88
8 1970 125.7 149.329
9 1971 132.3 160.487
10 1972 137.2 171.369
11 1973 144.1 181.99
12 1974 165.4 192.365
13 1975 182.4 202.509
14 1976 192.1 212.437
15 1977 204.1 222.164
16 1978 218.8 231.705
17 1979 238.7 241.075
18 1980 261.2 250.289
19 1981 297 259.362
20 1982 314 268.309
21 1983 317 277.145
22 1984 322.7 285.885
23 1985 325.3 294.544
24 1986 318.4 303.137
25 1987 323.8 311.679
26 1988 342.5 320.185
27 1989 355.4 328.67
28 1990 357.6 337.149
29 1991 361.3 345.637
30 1992 358.2 354.149
31 1993 359.2 362.7
32 1994 368.1 371.305
33 1995 381.1 379.979
34 1996 381.7 388.737
35 1997 386.5 397.594
36 1998 389.5 406.565
37 1999 390.6 415.665
38 2000 394.1 424.909
39 2001 394.3 434.312
40 2002 395.6 443.889
41 2003 402 453.655
42 2004 444.2 463.625
43 2005 468.2 473.814
44 2006 499.6 484.237
45 2007 525.4 494.909
46 2008 575.4 505.845
47 2009 521.9 517.06
48 2010 550.8 528.569
49 2011 585.7 540.387
50 2012 584.6 552.529
51 2013 567.3 565.01
52 2014 576.1 577.845
53 2015 556.8 591.049
54 2016 regresi 604.637
55 2017 regresi 618.624
56 2018 regresi 633.025
57 2019 regresi 647.855
58 2020 regresi 663.129
59 2021 regresi 678.862
443.889

700

600
f(x) = 9.622439929x - 18809.7235849057
500 R² = 0.9652998487

400

300

200

100

0
1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020
2010 2020
Karyawan shift
No. Jabatan Jumlah
1 Karywan Proses 120
2 Karyawan bengkel 9

3 Karyawan Urilitas 9

4 Karyawan Limbah 9

5 Karyawan Gudang 9

6 Satpam 14
7 Petugas Pemadam Kebakaran 6
8
Jumlah Karyawan 176
Karyawan non shift
No. Jabatan Jumlah
1 Direktur Utama 1
2 Direktur Teknik dan Produksi 1
3 Direktur Umum dan Keuangan 1
4 Staf Ahli 9
5 Sekretaris 3
6 Kepala Bagian 6
7 Kepala Seksi 14
8 Dokter 5
9 Perawat 10
10 Karyawan Pembelian/ Pemasaran 8
11 Karyawan Administrasi 8
12 Karyawan Personalia 5
13 Karyawan Humas 5
14 Karyawan Labor 12
15 Karyawan Teknik 5
16 Karyawan Keuangan 4
17 Kepala Keamanan 2
18 Supir 10
19 Petugas Kebersihan 20
20 Office Boy 6
Jumlah Karyawan 135

Jabatan Jumlah
Direktur Utama 1
Direktur 2
Staf Ahli dibwah Dirut 3
Staf Ahli dibwah Kabag 6
Kepala Bagian 6
Kepala Seksi 14
Karyawan Shift 154
Karyawan Non Shift 31
Dokter 5
Perawat 10
Sekretaris 3
Satpam 14
Kepala Keamanan 2
Supir 10
Office Boy 6
Petugas Kebersihan 20
Total 287

1 tahun

1 USD
Total Gaji / Tahun (+ bonus 1 bulan)
Karyawan shift
Pendidikan
Sarjana dan Diploma Teknik Kimia

Sarjana dan Diploma Teknik Kimia/ Mesin

Sarjana dan Diploma Teknik Kimia/ Lingkungan

Sarjana dan Diploma Teknik Lingkungan/ Industri

Diploma Teknik Kimia/ Industri/ Lingkungan

SMA/ sederajat
SMA/ sederajat
-

Karyawan non shift


Pendidikan
Sarjana Teknik Kimia/ Industri
Sarjana Teknik Kimia/ Industri
Sarjana Teknik Kimia/ Manajemen/ Ekonomi
Sarjana Teknik Kimia/ Mesin/ Elektro/ Manajemen
Akademis Sekretaris
Sarjana Teknik Kimia/ Mesin/ Elektro/ Manajemen
Diploma Teknik Kimia/ Industri/ Mesin/ Elektro
Sarjana Kedokteran
Sarjana/ Diploma Keperawatan
Diploma Manajemen/ Ekonomi
Diploma Manajemen/ Ekonomi
Sarjana/ Diploma komunikasi
Sarjana/ Diploma Komunikasi/ Hubungan Internasional
Sarjana dan Diploma Teknik Kimia/ Kimia
Diploma Teknik Kimia/ Industri/ Mesin/ Elektro
Sarjana Manajemen/ Ekonomi
D3/ SMA/ sederajat
SMA/ sederajat
SMP/ sederajat
SMP/ sederajat

Gaji/Bulan (Rp)
Rp 25,000,000
Rp 20,000,000
Rp 15,000,000
Rp 10,000,000
Rp 12,000,000
Rp 7,500,000
Rp 4,000,000
Rp 4,500,000
Rp 5,000,000
Rp 2,500,000
Rp 4,000,000
Rp 2,000,000
Rp 2,500,000
Rp 1,500,000
Rp 1,300,000
Rp 1,300,000
IDR 1,320,550,000.00
IDR 15,846,600,000.00

RP
USD
Gaji Karyawan/bulan Total/Tahun
IDR 4,000,000.00 Rp 480,000,000.00 IDR 5,760,000,000.00

IDR 3,500,000.00 IDR 378,000,000.00


Rp 31,500,000.00

IDR 3,000,000.00 IDR 324,000,000.00


Rp 27,000,000.00
IDR 3,000,000.00 IDR 324,000,000.00
Rp 27,000,000.00
IDR 2,750,000.00 IDR 297,000,000.00
Rp 24,750,000.00
IDR 2,000,000.00 Rp 28,000,000.00 IDR 336,000,000.00
IDR 2,000,000.00 Rp 12,000,000.00 IDR 144,000,000.00
IDR 20,250,000.00 Rp 630,250,000.00 IDR 7,563,000,000.00

Gaji (Rp) Total/Tahun (Rp)

IDR 40,000,000.00 IDR 480,000,000.00 IDR 40,000,000.00


IDR 35,000,000.00 IDR 420,000,000.00 IDR 35,000,000.00
IDR 35,000,000.00 IDR 420,000,000.00 IDR 35,000,000.00
IDR 20,000,000.00 IDR 2,160,000,000.00 IDR 180,000,000.00
IDR 3,500,000.00 IDR 126,000,000.00 IDR 10,500,000.00
IDR 6,000,000.00 IDR 432,000,000.00 IDR 36,000,000.00
IDR 5,000,000.00 IDR 840,000,000.00 IDR 70,000,000.00
IDR 7,000,000.00 IDR 420,000,000.00 IDR 35,000,000.00
IDR 3,000,000.00 IDR 360,000,000.00 IDR 30,000,000.00
IDR 3,000,000.00 IDR 288,000,000.00 IDR 24,000,000.00
IDR 3,000,000.00 IDR 288,000,000.00 IDR 24,000,000.00
IDR 3,000,000.00 IDR 180,000,000.00 IDR 15,000,000.00
IDR 3,000,000.00 IDR 180,000,000.00 IDR 15,000,000.00
IDR 3,000,000.00 IDR 432,000,000.00 IDR 36,000,000.00
IDR 3,000,000.00 IDR 180,000,000.00 IDR 15,000,000.00
IDR 3,000,000.00 IDR 144,000,000.00 IDR 12,000,000.00
IDR 3,000,000.00 IDR 72,000,000.00 IDR 6,000,000.00
IDR 2,500,000.00 IDR 300,000,000.00 IDR 25,000,000.00
IDR 1,800,000.00 IDR 432,000,000.00 IDR 36,000,000.00
IDR 1,800,000.00 IDR 129,600,000.00 IDR 10,800,000.00
IDR 184,600,000.00 IDR 8,283,600,000.00 IDR 690,300,000.00

Total Gaji/tahun (Rp)


Rp 25,000,000
Rp 40,000,000
Rp 45,000,000
Rp 60,000,000
Rp 72,000,000
Rp 105,000,000
Rp 616,000,000
Rp 139,500,000
Rp 25,000,000
Rp 25,000,000
Rp 12,000,000
Rp 28,000,000
Rp 5,000,000
Rp 15,000,000
Rp 7,800,000
Rp 26,000,000
Rp 15,846,600,000

12 bulan
300 hari kerja
13,548
Rp 17,167,150,000.00
$ 1,267,135.37
350000000 Kapasitas Pabrik
300 hari kerja/tahun

1166666.66666667 Kapasitas pabrik/hari

120 Karyawan Ptoses


Equation perhitungan (Cost Index)

No Kode Alat Nama Alat Jumlah Material


1 TK-101 Tangki Methanol 2 Carbon Steel
2 TK-102 Tangki NaOH 2 Carbon Steel
3 TK-103 Tangki Penyimpanan CPO 2 Carbon Steel
4 TK-104 Tangki CPO keluaran separator 2 Carbon Steel
5 TK-105 Tangki Penyimpanan H2O 2 Carbon Steel
6 TK-106 Tangki Penyimpanan ME 2 Carbon Steel
7 TK-107 Tangki Penyimpanan H2 2 Carbon Steel
8 TK-108 Tangki ME keluaran destilasi 2 Carbon Steel
9 TK-109 Tangki Penyimpanan FA 2 Carbon Steel
10 H-101 Heater 1 1 Carbon Steel
11 H-102 Heater 2 1 Carbon Steel
12 H-103 Heater 3 1 Carbon Steel
13 H-104 Heater 4 1 Carbon Steel
14 H-105 Heater 5 1 Carbon Steel
15 Cw-101 Cooler 1 1 Carbon Steel
16 Cw-102 Cooler 2 1 Carbon Steel
17 Cw-103 Cooler 3 1 Carbon Steel
18 Cw-104 Cooler 4 1 Carbon Steel
19 HE-101 Heat Exchanger 1 Carbon Steel
20 H-106 preheater 1 Carbon Steel
21 Cw-105 Cooler 5 1 Carbon Steel
22 H-106 Heater 6 1 Carbon Steel
23 H-107 Heater 7 1 Carbon Steel
24 R-101 Reaktor Transesterifikasi 1 Carbon Steel
25 R-102 Reaktor Transesterifikasi 1 Carbon Steel
26 R-103 Reaktor Fixed Bed 1 Carbon Steel
27 WT-101 Wash Tank 1 Carbon Steel
28 D-101 Destilasi 1 Stainless steel
29 S-101 Dekanter 1 1 Carbon Steel
30 S-102 Dekanter 2 1 Carbon Steel
31 FD-101 Flash Drum 1 1 Carbon Steel
32 P-101 Pompa 101 1 Cast Iron
33 P-102 Pompa 102 1 Cast Iron
34 P-103 Pompa 103 1 Cast Iron
35 P-104 Pompa 104 1 Cast Iron
36 P-105 Pompa 105 1 Cast Iron
37 P-106 Pompa 106 1 Cast Iron
38 P-107 Pompa 107 1 Cast Iron
39 P-108 Pompa 108 1 Cast Iron
40 P-109 Pompa 109 1 Cast Iron
41 P-110 Pompa 110 1 Cast Iron
42 P-111 Pompa 111 1 Cast Iron
43 P-112 Pompa 112 1 Cast Iron
44 P-113 Pompa 113 1 Cast Iron
45 P-114 Pompa 114 1 Cast Iron
46 P-115 Pompa 115 1 Cast Iron
47 P-116 Pompa 116 1 Cast Iron
48 P-117 Pompa 117 1 Cast Iron
49 P-118 Pompa 118 1 Cast Iron
50 P-119 Pompa 119 1 Cast Iron
51 P-120 Pompa 120 1 Cast Iron
52 P-121 Pompa 121 1 Cast Iron
53 P-122 Pompa 122 1 Cast Iron
54 P-123 Pompa 123 1 Cast Iron
54 C-101 Compressor 1 Centrifugal motor
55 FD-102 Flash Drum 2 1 Carbon Steel
56 FD-103 Flash Drum 3 1 Carbon Steel
57 S-103 Knock Out Drum 1 1 Carbon Steel
58 S-104 Knock Out Drum 2 1 Carbon Steel
TOTAL BIAYA PERALATAN PROSES
PROCESS CO
n
IP  Vp  IP
CP  CO 
V   CP = CO
IO  o  IO

Tipe Kapasitas Vp Satuan Kapasitas Vo Harga Co


283-C 99.44 m3 99.44 60000
283-C 0.7966 m3 0.7966 6000
283-C 296.6 m3 296.6 45000
283-C 3.34 m3 3.34 32000
283-C 594.83 m3 594.83 185000
283-C 689.128 m 3
689.128 193000
283-C 728.98 m3 728.98 310000
283-C 15.64 m3 15.64 27000
283-C 848.33 m3 848.33 180000
283-C 2.4375 m2 2.4375 1000
283-C 0.298 m2 0.298 950
283-C 9.11 m2 9.11 1200
283-C 6.707 m2 6.707 1050
283-C 7.154 m2 7.154 1070
283-C 35 m2 35 4000
283-C 16.71 m2 16.71 1700
283-C 59.293 m2 59.293 6700
283-C 106.855 m2 106.855 11000
283-C 4.653 m2 4.653 1050
283-C 48.26 m2 48.26 5000
283-C 146.422 m2 146.422 17000
283-C 3.505 m2 3.505 1015
283-C 73.28 m2 73.28 8000
283-C 114.552 m3 114.552 70000
283-C 58.5 m3 58.5 50000
283-C 0.03 m3 0.03 8400
283-C 114.552 m3 114.552 70000
SA-285-B 2.47 m 2.47 60000
283-C 5.8 m 5.8 20000
283-C 4.8 m 4.8 15000
SA-285-A 4.8 m 4.8 11000
7.153992 gal/min 7.153992 1010
0.107286 gal/min 0.107286 850
71.539919 gal/min 71.539919 2000
71.539919 gal/min 71.539919 2000
76.03942 gal/min 76.03942 2050
76.25234 gal/min 76.25234 2070
0.7418 gal/min 0.7418 950
75.51074 gal/min 75.51074 2035
63.9141 gal/min 63.9141 1970
11.38916 gal/min 11.38916 1030
43.651476 gal/min 43.651476 1070
107.5656 gal/min 107.5656 2080
50.3534 gal/min 50.3534 1085
57.2122 gal/min 57.2122 1090
57.21204 gal/min 57.21204 1095
57.21204 gal/min 57.21204 1095
63.20433 gal/min 63.20433 1950
63.20433 gal/min 63.20433 1950
63.20433 gal/min 63.20433 1950
3.13074 gal/min 3.13074 1009
50.7808 gal/min 50.7808 1087
1.042256 gal/min 1.042256 1000
49.7384822 gal/min 49.7384822 1080
157.41727 Kw 157.41727 90000
SA-285-A 5.334 m 5.334 14000
SA-285-A 5.994 m 5.994 17000
SA-285-C 5.856 m 5.856 36000
SA-285-C 4.311 m 4.311 15800
PROCESS COST

Kurs mata uan 13,548 11 desember 2017 (Bank Indonesia)

Tahun Index Io Index Ip Harga per unit Cp ($)


2002 395.6 663.129 100575.6825076
2002 395.6 663.129 10057.56825076
2002 395.6 663.129 75431.76188069
2002 395.6 663.129 53640.36400404
2002 395.6 663.129 310108.3543984
2002 395.6 663.129 323518.4453994
2002 395.6 663.129 519641.0262892
2002 395.6 663.129 45259.05712841
2002 395.6 663.129 301727.0475228
2002 395.6 663.129 1676.261375126
2002 395.6 663.129 1592.44830637
2002 395.6 663.129 2011.513650152
2002 395.6 663.129 1760.074443883
2002 395.6 663.129 1793.599671385
2002 395.6 663.129 6705.045500506
2002 395.6 663.129 2849.644337715
2002 395.6 663.129 11230.95121335
2002 395.6 663.129 18438.87512639
2002 395.6 663.129 1760.074443883
2002 395.6 663.129 8381.306875632
2002 395.6 663.129 28496.44337715
2002 395.6 663.129 1701.405295753
2002 395.6 663.129 13410.09100101
2002 395.6 663.129 117338.2962588
2002 395.6 663.129 83813.06875632
2002 395.6 663.129 14080.59555106
2002 395.6 663.129 117338.2962588
2002 395.6 663.129 100575.6825076
2002 395.6 663.129 33525.22750253
2002 395.6 663.129 25143.9206269
2002 395.6 663.129 18438.87512639
2002 395.6 663.129 1693.023988878
2002 395.6 663.129 1424.822168857
2002 395.6 663.129 3352.522750253
2002 395.6 663.129 3352.522750253
2002 395.6 663.129 3436.335819009
2002 395.6 663.129 3469.861046512
2002 395.6 663.129 1592.44830637
2002 395.6 663.129 3411.191898382
2002 395.6 663.129 3302.234908999
2002 395.6 663.129 1726.54921638
2002 395.6 663.129 1793.599671385
2002 395.6 663.129 3486.623660263
2002 395.6 663.129 1818.743592012
2002 395.6 663.129 1827.124898888
2002 395.6 663.129 1835.506205763
2002 395.6 663.129 1835.506205763
2002 395.6 663.129 3268.709681496
2002 395.6 663.129 3268.709681496
2002 395.6 663.129 3268.709681496
2002 395.6 663.129 1691.347727503
2002 395.6 663.129 1822.096114762
2002 395.6 663.129 1676.261375126
2002 395.6 663.129 1810.362285137
2002 395.6 663.129 150863.5237614
2003 395.6 663.129 23467.65925177
2004 395.6 663.129 28496.44337715
2005 395.6 663.129 60345.40950455
2006 395.6 663.129 26484.929727
sember 2017 (Bank Indonesia)

Harga per unit (Rp) Harga Cp (Rp) Task


1,362,599,346.61 2,725,198,693 272,519,869
136,259,935 272,519,869 27,251,987
1,021,949,510 2,043,899,020 204,389,902
726,719,652 1,453,439,303 145,343,930
4,201,347,985 8,402,695,971 840,269,597
4,383,027,898 8,766,055,797 876,605,580
7,040,096,624 14,080,193,248 1,408,019,325
613,169,706 1,226,339,412 122,633,941
4,087,798,040 8,175,596,080 817,559,608
22,709,989 22,709,989 2,270,999
21,574,490 21,574,490 2,157,449
27,251,987 27,251,987 2,725,199
23,845,489 23,845,489 2,384,549
24,299,688 24,299,688 2,429,969
90,839,956 90,839,956 9,083,996
38,606,981 38,606,981 3,860,698
152,156,927 152,156,927 15,215,693
249,809,880 249,809,880 24,980,988
23,845,489 23,845,489 2,384,549
113,549,946 113,549,946 11,354,995
386,069,815 386,069,815 38,606,981
23,050,639 23,050,639 2,305,064
181,679,913 181,679,913 18,167,991
1,589,699,238 1,589,699,238 158,969,924
1,135,499,456 1,135,499,456 113,549,946
190,763,909 190,763,909 19,076,391
1,589,699,238 1,589,699,238 158,969,924
1,362,599,347 1,362,599,347 136,259,935
454,199,782 454,199,782 45,419,978
340,649,837 340,649,837 34,064,984
249,809,880 249,809,880 24,980,988
22,937,089 22,937,089 2,293,709
19,303,491 19,303,491 1,930,349
45,419,978 45,419,978 4,541,998
45,419,978 45,419,978 4,541,998
46,555,478 46,555,478 4,655,548
47,009,677 47,009,677 4,700,968
21,574,490 21,574,490 2,157,449
46,214,828 46,214,828 4,621,483
44,738,679 44,738,679 4,473,868
23,391,289 23,391,289 2,339,129
24,299,688 24,299,688 2,429,969
47,236,777 47,236,777 4,723,678
24,640,338 24,640,338 2,464,034
24,753,888 24,753,888 2,475,389
24,867,438 24,867,438 2,486,744
24,867,438 24,867,438 2,486,744
44,284,479 44,284,479 4,428,448
44,284,479 44,284,479 4,428,448
44,284,479 44,284,479 4,428,448
22,914,379 22,914,379 2,291,438
24,685,758 24,685,758 2,468,576
22,709,989 22,709,989 2,270,999
24,526,788 24,526,788 2,452,679
2,043,899,020 2,043,899,020 204,389,902
317,939,848 317,939,848 31,793,985
386,069,815 386,069,815 38,606,981
817,559,608 817,559,608 81,755,961
358,817,828 358,817,828 35,881,783
60,123,356,280 6012335627.99297
$ 4,437,803 443,780
Peter et al, 2003

Harga total
2,997,718,563 Peter et al, 2002
299,771,856 Peter et al, 2002
2,248,288,922 Peter et al, 2002
1,598,783,233 Peter et al, 2002
9,242,965,568 Peter et al, 2002
9,642,661,376 Peter et al, 2002
15,488,212,573 Peter et al, 2002
1,348,973,353 Peter et al, 2002
8,993,155,688 Peter et al, 2002
24,980,988 Peter et al, 2002
23,731,939 Peter et al, 2002
29,977,186 Peter et al, 2002
26,230,037 Peter et al, 2002
26,729,657 Peter et al, 2002
99,923,952 Peter et al, 2002
42,467,680 Peter et al, 2002
167,372,620 Peter et al, 2002
274,790,868 Peter et al, 2002
26,230,037 Peter et al, 2002
124,904,940 Peter et al, 2002
424,676,796 Peter et al, 2002
25,355,703 Peter et al, 2002
199,847,904 Peter et al, 2002
1,748,669,161 Peter et al, 2003
1,249,049,401
209,840,299
1,748,669,161 Peter et al, 2003
1,498,859,281 figure 15.13
499,619,760
374,714,820
274,790,868 figure 15.11
25,230,798 3576.996 lb/h 1 1.3E-07 m3/s
21,233,840 53.643 lb/h 2 0.002 gal/min
49,961,976 35769.96 lb/h 3
49,961,976 35769.96 lb/h 4
51,211,025 38019.71 lb/h 5
51,710,645 38126.17 lb/h 6
23,731,939 370.9 lb/h 7
50,836,311 37755.37 lb/h 8
49,212,546 31957.05 lb/h 9
25,730,418 5694.58 lb/h 10
26,729,657 21825.74 lb/h 11
51,960,455 53782.8 lb/h 12
27,104,372 25176.7 lb/h 13
27,229,277 28606.1 lb/h 14
27,354,182 28606.02 lb/h 15
27,354,182 28606.02 lb/h 16
48,712,927 31602.17 lb/h 17
48,712,927 31602.17 lb/h 18
48,712,927 31602.17 lb/h 19
25,205,817 1565.37 lb/h 20
27,154,334 25390.4 lb/h 21
24,980,988 521.128 lb/h 22
26,979,467 24869.24 lb/h 23
2,248,288,922 211.1 Hp 24 0.7457 Kw
349,733,832
424,676,796
899,315,569
394,699,611
66,135,691,908
$4,881,583
7.153992 gal/min
0.107286
71.53992
71.53992
76.03942
76.25234
0.7418
75.51074
63.9141
11.38916
43.65148
107.5656
50.3534
57.2122
57.21204
57.21204
63.20433
63.20433
63.20433
3.13074
50.7808
1.042256
49.73848
fig 12.28
Equation perhitungan (Cost Index)

No Kode Alat Nama Alat Jumlah


1 Pompa air sungai 1
2 Pompa Penampunan Air Sungai 1
3 Pompa Al2(SO4)3 1
5 Pompa Na2CO3 1
6 Pompa clarifier 1
7 Pompa Sand Filter 1
8 Pompa Air Domestik 1
9 Pompa Air Hydrant 1
10 Pompa cation exchanger 1
11 Pompa anion exchanger 1
12 Pompa umpan boiler 1
13 Pompa deaerator 1
18 Bak Penampungan air sungai 1
19 Bak Sedimentasi Awal 1
20 Bak penampungan alumina 1
21 Bak penampungan natrium 1
22 Bak penampungan clarifier 1
23 Sand filter 1
24 Bak Penampungan Air Bersih 1
25 Tangki Air Bersih 1
26 cation exchanger 1
27 anion exchanger 1
28 Deaerator 1
29 Tangki umpan boiler 1
n
IP  Vp  IP
CP  CO 
V 
 CP = CO
IO  o  IO

Material Tipe Kapasitas Vp Satuan Kapasitas Vo


comercial steel sentrifugal 102.5696 gal/m 102.5696
comercial steel sentrifugal 102.5696 gal/m 102.5696
comercial steel sentrifugal 92.3944 gal/m 92.3944
comercial steel sentrifugal 77.0454 gal/m 77.0454
comercial steel sentrifugal 102.5696 gal/m 102.5696
commercial steel sentrifugal 102.5696 gal/m 102.5696
commercial steel sentrifugal 328.7388 gal/m 328.7388
commercial steel sentrifugal 26.7168 gal/m 26.7168
commercial steel sentrifugal 303.9276 gal/m 303.9276
commercial steel sentrifugal 303.9276 gal/m 303.9276
commercial steel sentrifugal 303.9276 gal/m 303.9276
commercial steel sentrifugal 303.9276 gal/m 303.9276
Carbon Steel 283 Grade C 161.3115 m3 20
Carbon Steel 283 Grade C 161.3115 m3 20
Carbon Steel 283 Grade C 2.0718 m3 2.0718
Carbon Steel 283-C 4.0246 m3 4.0246
Carbon Steel 283-C 2690.7598 m3 20
Carbon Steel 283-C 40.3278 m3 20
Carbon Steel 283-C 69.1335 m3 20
Carbon Steel 283-C 10.9813 m3 10.9813
Carbon Steel 283-C 48.058260815 m3 20
Carbon Steel 283-C 48.058260815 m3 20
Carbon Steel 283-C 0.9543 m3 0.9543
Carbon Steel 283-C 45.8065 m3 20
TOTAL biaya utilitas
Total Biaya Peralatan = Alat Proses + Utilitas
UTILITAS COST

Kurs mata uang (Rp)

Harga Co Tahun Index Io Index Ip


25000 2002 395.6 663.129
25000 2002 395.6 663.129
25000 2002 395.6 663.129
23000 2002 395.6 663.129
25000 2002 395.6 663.129
25000 2002 395.6 663.129
40000 2002 395.6 663.129
15000 2002 395.6 663.129
40000 2002 395.6 663.129
40000 2002 395.6 663.129
40000 2002 395.6 663.129
40000 2002 395.6 663.129
32000 2002 395.6 663.129
32000 2002 395.6 663.129
9500 2002 395.6 663.129
14000 2002 395.6 663.129
32000 2002 395.6 663.129
32000 2002 395.6 663.129
32000 2002 395.6 663.129
21000 2002 395.6 663.129
32000 2002 395.6 663.129
32000 2002 395.6 663.129
6300 2002 395.6 663.129
32000 2002 395.6 663.129
itas
Proses + Utilitas
13,548 11 desember 2017 (Bank Indonesia)

Exponen n Harga per unit Cp ($) Harga per unit (Rp)


0.6 0 -
0.6 41906.5343781598 567,749,728
0.6 41906.5343781598 567,749,728
0.6 38554.011627907 522,329,750
0.6 41906.5343781598 567,749,728
0.6 41906.5343781598 567,749,728
0.6 67050.4550050556 908,399,564
0.6 25143.9206268959 340,649,837
0.6 67050.4550050556 908,399,564
0.6 67050.4550050556 908,399,564
0.6 67050.4550050556 908,399,564
0.6 67050.4550050556 908,399,564
0.6 187703.735963323 2,543,010,215
0.6 187703.735963323 2,543,010,215
0.6 15924.4830637007 215,744,897
0.6 23467.6592517695 317,939,848
0.6 1015777.70718691 13,761,756,377
0.6 81702.7053694444 1,106,908,252
0.6 112898.155219287 1,529,544,207
0.6 35201.4888776542 476,909,771
0.6 90768.3725898182 1,229,729,912
0.6 90768.3725898182 1,229,729,912
0.6 10560.4466632963 143,072,931
0.6 88192.1610238795 1,194,827,398
Harga Cp Installasi Harga total
- - -
567,749,728 56,774,973 624,524,701
567,749,728 56,774,973 624,524,701
522,329,750 52,232,975 574,562,724
567,749,728 56,774,973 624,524,701
567,749,728 56,774,973 624,524,701
908,399,564 90,839,956 999,239,521
340,649,837 34,064,984 374,714,820
908,399,564 90,839,956 999,239,521
908,399,564 90,839,956 999,239,521
908,399,564 90,839,956 999,239,521
908,399,564 90,839,956 999,239,521
2,543,010,215 254,301,021 2,797,311,236
2,543,010,215 254,301,021 2,797,311,236
215,744,897 21,574,490 237,319,386
317,939,848 31,793,985 349,733,832
13,761,756,377 1,376,175,638 15,137,932,015
1,106,908,252 110,690,825 1,217,599,078
1,529,544,207 152,954,421 1,682,498,628
476,909,771 47,690,977 524,600,748
1,229,729,912 122,972,991 1,352,702,903
1,229,729,912 122,972,991 1,352,702,903
143,072,931 14,307,293 157,380,225
1,194,827,398 119,482,740 1,314,310,137
33,968,160,253 3,396,816,025.32 37,364,976,279
94,091,516,533 100,103,852,161
Peter et al, 2003

Peter et al, 2002


Peter et al, 2003
Peter et al, 2003

Peter et al, 2003


Peter et al, 2003
Peter et al, 2003
Peter et al, 2003
Peter et al, 2003
Peter et al, 2003
Total Capital Investment
Harga Alat Proses
Harga Peralatan Utilitas
Total Harga Peralatan
Direct Cost
Selected Normalized
Components Range
percentage of FCI percentage of FCI
Purchased equipment delivered 15 - 40 30 11.0%
Purchased equipment 6 - 14 11 4.0%
installation
Instrumentation and controls 2 - 12 12 4.4%
Piping 4 - 17 10 3.7%
Electrical systems 2 - 10 9 3.3%
Buildings 2 - 18 11 4.0%
Yard improvement 2-5 7 2.6%
Service facilities 8 - 30 25 9.2%
Land 1-2 2 0.7%
Total Direct Plant 117 43%

Indirect Cost
Engineering and supervision 4 - 20 11 4%
Construction Expenses 4 - 17 9 3%
Legal expenses 1-3 3 1%
Contractor's fee 2-6 5 2%
Contingency 5 - 15 10 4%
Total 272
Total Indirect Plant Cost 14%
Fixed Capital Investment
Working Capital (15% TCI)
Total Capital Investment (TCI)
Rp 66,135,691,908
Rp 37,364,976,279
Rp 103,500,668,186

Estimazed Cost
Rp 22,356,144,328 0.216
Rp 7,038,045,437 0.068
Rp 7,038,045,437 0.068
Rp 6,313,540,759 0.061
Rp 5,589,036,082 0.054
Rp 7,038,045,437 0.068
Rp 3,519,022,718 0.034
Rp 13,972,590,205 0.135
Rp 1,449,009,355 0.014
Rp 74,313,479,758

Rp 8,280,053,455 0.08
Rp 7,245,046,773 0.07
Rp 1,035,006,682 0.01
Rp 3,105,020,046 0.03
Rp 9,315,060,137 0.09

Rp 28,980,187,092
Rp 103,293,666,850
Rp 18,228,294,150
Rp 121,521,961,000
Modal sendiri. 70% TCI Rp 85,065,372,700.04
Modal pinjaman. 30% TCI Rp 36,456,588,300.02
MANUFACTURING COST
Direct production Cost Price
1. Raw materials Rp 13,542,789,651,357,400
2. Operating labor Rp 17,167,150,000
3. Direct supervisory & clerical labor (10% operating labor) Rp 1,716,715,000
4. Utilities (10% of TPC) Rp 2,021,327,720,967,876
5. Maintenance &repairs (6 % of FCI) Rp 61,976,200,110
6. Operating supplies (15% of maintenance & repairs) Rp 9,296,430,017
7. Laboratory charges (10% of operating labor) Rp 1,716,715,000
8. Patent and Royalti ( 1 % of TPC) Rp 202,132,772,096,788
TOTAL DIRECT PRODUCTION COST Rp 15,766,342,017,632,200
Fixed Charges
1. Depreciations Rp 10,329,366,685
2. Local Taxes (1 % of FCI) Rp 1,032,936,669
3. Insurance (0.4% of FCI) Rp 413,174,667
4. Interest (2% TCI) Rp 2,430,439,220
TOTAL FIXED CHARGES Rp 14,205,917,241
Indirect Production Cost
Plant Overhead Cost (10% of TPC) Rp 2,021,327,720,967,876
TOTAL MANUFACTURING COST Rp 17,787,683,944,517,300
GENERAL EXPANSES
1. Administrative cost (2% of TPC) Rp 404,265,544,193,575
2. Distribution & marketing cost (5% of TPC) Rp 1,010,663,860,483,938
3. Research & development cost (5% of TPC) Rp 1,010,663,860,483,938
TOTAL GENERAL EXPANSES Rp 2,425,593,265,161,451
TOTAL PRODUCT COST, TPC Rp 20,213,277,209,678,800
FCI Rp 103,293,666,850
manufacturing cost Rp 13,542,895,730,484,800
general expenses 0.33
TCI 121,521,961,000
Rp 2,021,327,720,967,876.0

Rp 13,542,881,524,567,500

Rp 14,205,917,240.91

2.02E+16

Rp 20,213,277,209,678,800

430304576944.468
Variable cost
bahan baku = 13490208370825300
paten royalti = 202132772096788
utilitas = 33968160253
Va = 13692375111082400

Regulated cost
GK = 17167150000
plant overhead = 2021327720967876
general expenses = 2425593265161451
supervisi = 1716715000
maintenance = 61976200110
plant supplier = 9296430017
laboratorium = 1716715000
Ra = 4447012859339450 2500000000000

fixed cost
depresiasi = 10329366685
2000000000000
property tax = 1032936669
insurance = 413174667
interest/financng = 2430439220
Fa = 14205917241 1500000000000

Harga jual produk / tahun = 52581280532071


Sa = 52581280532071 1000000000000

BEP = (Fa + 0,3Ra)/(Sa-Va-0,7Ra)


BEP = 0
500000000000

0
Kapasitas Produksi Va Fa
0% - 14,205,917,241
10% 1,369,237,511,108,240 14,205,917,241
20% 2,738,475,022,216,475 14,205,917,241
30% 4,107,712,533,324,713 14,205,917,241
40% 5,476,950,044,432,950 14,205,917,241
50% 6,846,187,555,541,187 14,205,917,241
60% 8,215,425,066,649,426 14,205,917,241
70% 9,584,662,577,757,660 14,205,917,241
80% 10,953,900,088,865,900 14,205,917,241
90% 12,323,137,599,974,100 14,205,917,241
100% 13,692,375,111,082,400 14,205,917,241

2500000000000

2000000000000

1500000000000

1000000000000

500000000000

0
0 0.2 0.4 0.6 0.8
(Fa + 0,3Ra)/(Sa-Va-0,7Ra)

Ra Sa BEP
4,447,012,859,339,450 - -42.9%
4,447,012,859,339,450 5,258,128,053,207 -29.8%
4,447,012,859,339,450 10,516,256,106,414 -22.8%
4,447,012,859,339,450 15,774,384,159,621 -18.5%
4,447,012,859,339,450 21,032,512,212,828 -15.6%
4,447,012,859,339,450 26,290,640,266,036 -13.4%
4,447,012,859,339,450 31,548,768,319,243 -11.8%
4,447,012,859,339,450 36,806,896,372,450 -10.5%
4,447,012,859,339,450 42,065,024,425,657 -9.5%
4,447,012,859,339,450 47,323,152,478,864 -8.7%
4,447,012,859,339,450 52,581,280,532,071 -8.0%

Biaya produksi
Penjualan
Fixed Cost

0.6 0.8 1 1.2


produksi fixed cost
4,447,027,065,256,690 4,447,027,065,256,690
5,816,264,576,364,932 4,447,027,065,256,690
7,185,502,087,473,170 4,447,027,065,256,690
8,554,739,598,581,408 4,447,027,065,256,690
9,923,977,109,689,650 4,447,027,065,256,690
11,293,214,620,797,900 4,447,027,065,256,690
12,662,452,131,906,100 4,447,027,065,256,690
14,031,689,643,014,400 4,447,027,065,256,690
15,400,927,154,122,600 4,447,027,065,256,690
16,770,164,665,230,800 4,447,027,065,256,690
18,139,402,176,339,100 4,447,027,065,256,690

Biaya produksi
Penjualan
Fixed Cost

1.2
1 Bahan Baku -30% -20% -10%
IRR 16.17% 13.84% 11.43%
NPV 287,288,127,665 237,261,799,076

2 Penjualan -16% -10% -5%


IRR 0.39% 3.85% 6.47%
NPV 8,095,546,950 79,917,578,866 134,303,048,121

3 Investasi -70% -50% -25%


IRR 48.67% 26.63% 15.13%
NPV 1,010,282,743,746 552,780,552,002 314,065,706,038

4 Kapasitas Produksi -45% -30% -15%


IRR 0.68% 3.68% 6.42%
NPV 14,115,312,631 76,388,750,709 133,265,157,486

Analisis Sensitivitas
0.6

0.5

0.4

0.3
IRR

0.2

0.1

0
-0.8 -0.6 -0.4 -0.2 0 0.2 0.4 0.6

Persentase Sensitifitas
0
-0.8 -0.6 -0.4 -0.2 0 0.2 0.4 0.6

Persentase Sensitifitas
0% 10% 20% 30%
8.98% 6.30% 3.48% 0.40%
186,405,157,979 130,774,219,963 72,237,188,170 8,303,125,077

0% 5% 10% 16%
8.98% 11.38% 13.54% 16.18%
186,405,157,979 236,223,908,441 281,060,783,857 335,861,409,365

0% 25% 50% 70%


8.98% 4.86% 1.90% 0.02%
186,405,157,979 100,882,969,686 39,439,844,116 415,156,254

0% 15% 35% 45%


8.98% 11.42% 14.54% 16.06%
186,405,157,979 237,054,220,949 301,818,596,550 333,370,471,842

Sensitivitas

Bahan Baku
Penjualan
Investasi
Kapasitas Produksi

0.2 0.4 0.6 0.8

as
0.2 0.4 0.6 0.8

as

Anda mungkin juga menyukai