Cugopuнa
ТУРЕQКИЙ
БЕЗ РЕПЕТИТОРА
Москва
000 «Издатело,сrво Толмач>>
С ндорн tоа Н .П .
С 34 Typcнкtoii б<:з pcntflfтopa.
- М. : 000 <<Издательство
Толмач»: 000 «дом Слзмнс•'Оii кошnш. 2008. - 320 с.
ISON 978-5-903036-92-9
Даннос yчc6ttoc t t особис М1Лnгаст ос ноt~ н ~~о~с саслснна 110 фонстнкt ••
1-pa~мa1 tt ..:c ту г~.щкого ошса. COi:tcp•ttт нa tt бu.nct уrtотребtт:дмtую лсксtt·
Ку. tleoбXO.!II t .МyiO Дд,l oбUICHIOI 113 ПОВUДНС811.ЫС бЫТОВЫе ТеМЫ. 8 IOHLIC
rtособи• rrpc:дc..-rnwн:tн.• ~JtOJSapt. 11 l'tk"C:ТW МА /tОмашнеrо чтеttиа. У'ttбннк
Мре'С() tшН ВС:С:N Жt'Лai()ЩII M IП)'Ч3Тt. .:lbl.K CAMOCТU8TeJtbliO, 8 ТdЮ.:С 8CC&.t, 1«0
ББК 8 1 . 2Тур
ПРЕДИСЛОВИЕ
3
оыр3Жl1Сl'С Н о турецком яз ыке. Диалоги 11 тематические разра
(юткн нptt'JDШtЬ.I nозваком~tть читателя с необходимой лексикой
110 1смс. датt. мtошtмальный набор конструкций 11 фраз, чтобы
oбt--crtt:'t•rrь коммуникативн-ые nотребности говорящего.
ll:t'H-tШ&1'1~ чнтать тексты дш1 чтения, представленные в конце
Klllll н рационально , когда вами nочти nол носгью освоен rpaммa
1УРЕЦКИЙ АЛФАВИТ
..,..
Буквw
P)'CCKOf'O
Букаw ...,...~
Тра11с-крмn - Кратка• xap a~n·tp•tt•l<'•
турtUКОГО o6o1a8ЧIJO-
цаа 'J8yкoe 1'y ptuxoro . , ......
8Л• • • ...,..
••t
•Р••ер••
тt•rэаукм
С<
. lдж•l
IYJOU.UtA р)'«kИЙ
Зауа. которw:А можно nсрсд..,..
сочетанием русс:к.lпt 6ух1 ДЖ:
с~ ч [Чэ(
Dd д (Дэ)
Ее э (Э ]
Ff ф (Фе ]
Cg
(;R .
г /Гt]
Эта буам н е чнтtетса 1 слоеах,
она умим.ст rlpt:AiooЩ)'Q.IY'O со-
rnасную и пркда fт с~ ropno.м
- 1аучанме
,,
Hh
ы
х (Хэ]
li и (И]
Mm м (Ме(
Nn н (Н е (
Оо
Оо
о
. (О]
5
Букаw
руеского
Букаw
тур~ЦКОI"О
a.ti.18MTI
IJt+• • •пa,
обо·щачаю--
щме
•• рммермо
....
Транс:·крмn- Краткаа х.араntрмстм ка
Rr р [ Ре)
Ss с [Се)
~' ш [Ш е[ '
Uu
Oii
у
. JY)
:Лот
СJLн•ннеи
ЗВ)'Х NOЖIIO
pyockoc'O у 11
nерсдать
Vv
У у .в [Bel
[Й>I
Zz з 1Зе1
Знак • указывает tla то. что данный звух tiC имеет соответствий в рус·
СКОМ: JIЗЬIKC .
у+ • = У• (йы):
У'' - год
6
2. I'Л8CII8A +у
а + у= ау (ай): ayna -зеркало
1 + у = •У (ый): luyma -фарш
о+ у = оу (ой): koy -бухта, небольшой залив
u+ у= uy (уй): huy -характер
с + у= еу (ей): geyik - олень
i + у = iy (ий): iyi - хороший
б+ у= оу (nримерно как ёй): koy - пос!!лок, деревня
О + у = iiy (nримерно как юй): tily - шерсть
3. Соч етание со гла сных с буквой <<у>>
Пронзношеtше некоторых согласных, стоящих nеред «у>>,
смятчается:
lspanya - [И сnанья]
Estonya - [Эстонья]
УДАРЕНИЕ
ДОПОЛНИТЕЛЬНЫЕ ЗНАЧКИ,
ИСПОЛЬЗУЕМЫЕ В ТУРЕЦКОЙ ГРАФИКЕ
Иногда в турецкой графике можно встретить два значка:
1. л- знак смягчения и nродолжскня, удлинения . Удлиняет
гласные а u, стоящие после согласных g, k, 1:
Kabus (кошмар), rUzgar (ветер) seliim (привет)
В некоторых словах этот значок ••грает смыслоразлнчитель-
ную роль. Ср. :
Alem - мJtp
Alem - полумесяц на мечеrn
Dahi - гешiЙ
Dahi - даже, rdкже
2. · - отдешrrелъный знак. Используется для отделения
nадежиых аффнксов в именах собственных:
lstanbul'da- в Стамбуле
Ahmct' in arabast - машина Ахмета
7
СЛОВАРЬ УРОКА
УКАЗАТЕЛЬНЫЕ МЕСТОИМЕНИЯ
ДИАЛОГИ
Koмм t tlтt p иiit . Слово Merhaba используетtJI как прие.етствнс между хо·
рошо знакомым1 1 людьми. в paзroDO J>Icoй речи очень часто можtсо услышать
стtженную форму Meraba.
Nas•ls1n - '}Д. дословно: Ках твои дела?. исnользуется в разговоре мс-.tеду
друзuмн . блюк 1 смн друг друrу по возрасту. Более уеажнтельной, всж.:11 t воi1
tt8W-фof1MOf1~ IMЯ~I IIOПJIOC Nasii SIПIZ (Как ВаШИ дела'?).
ГоворJщнii, который первым задает aonpoc «Как дела?)), должсtс упот
рсбttть Nas1lsm? 1 Nas1ISIП1Z?. orвeшoit же репли к ой авпястса воnрос Scn na-
s•lsln? (Как т&Он дс.1а? ) 1 Siz nasiiSIПIZ? (Как ваши дс:да?).
Рассмотрrtм другие прнветствия, активно уnотребляюшиеся в
турецкоn разговорной реч11.
GOn aydrn! - Доброе утро' Исnользуется при приветствrш в
первой полови не дня.
lyi gUnler! - Добрый день! Используется как пр11 приветст
ВНII , так 11 nри nроша111111 (доел . Доброго дня!) во второй поло
вине дня.
Mcmalxl' - Здравствуii(-те)
Nas1lsш ?- Как дела?
Te~ekk Drederiш - Сnасибо
Gun ayd1n! - Доброе утро!
lyi gDnler! - Добрыii день!
lyi ak~mlar! - Добрыii вечер'
iyi gccelcr! - СпокоЛной ноч1t!
Ho~l"' kal(1n)! - Будьте здоровы!
GDie gDic! - lkero хорошего!
УРОК2
СЛОВАРЬ УРОКА
ВОПРОСИТЕЛЬНЫЕ МЕСТОИМЕНИЯ
МНОЖЕСТВЕННОЕ ЧИСЛО
АrаЬа, masa, l!gretmen, s tra, aile, kedi, ders, pencere, 9i9ek, ЬаЬа.
93RIA, m!ldilr, defter, dolap. ev, ~hir, бgrenci, kitap, silgi, otoblis,
kalem, dolaor, kбpek, cetvel, tabta, gUI, ogul, agay
Упражнение 2.2. Переввдuтв на mypeЦJ<Uй язь ~<.
Столы, собак11, окна. машшоы, друзьи, студеопы, улнцы, тетради,
шкафы, дома. сумки, цветы, сыновья , лннейки. парты. автобусы.
кmtгll, уроюо, ручкиб деревьо, кошюо.
ВОПРОСИТЕЛЬНАЯ ЧАСТИЦА mt
Ecrut в русском изыке вопрос общего типа Это стол? задается
с помошью повыwсшtя и.tiTOf-laшш вверх, то в турецком языке
12
ЗАКОН ГАРМОНИИ ГЛАСНЫХ
А -+ 1
Е-+1
0-+ U
0-+ С
То есть, качество гласной последнего слога слова оnределяет·
качество гласttой аффикса.
Ecл tt nоследний слог слова содержttт гласную а ил и 1 , то аф-
ф11КС может содержать только t:
~eb\r + i = ~hri
А~ + 1=agz1
GOn-1+О = gбnlii
lloдoб ttыc IIЗ.мсн свш• о·rмечаютс• о словаре.
УРОК3
СЛОВАРЬ УРОКА
i$8daml - бti:JHC'CMCH
TUrk~c - турсцкttй азы к
i~i - рабочнi'1
mcmur - служаw1 t Й Jngilizce - ЗIIГЛJtЛCt<Иi'i Jr3ЫK
nJuhascЬ.ci- бухrашср mUzik - муз.ыкэ
fizjk - физика
mDdQr - нзчЭJ1ьинк, дltрс...-тор
milhendis- инженер kimya- хш.tюt
бйrenci - студент, студент..а matcmatik - матеwатн.ка
бgrctmcn - прсr1одаватсла.
Ьeden egitimi - фнэ~уnьтура
resim - рисование
pilot - летчи к
postac1 - почтальон
selcreter - секретарь
tamirci- мэс:rер оо ремокrу че~п.
17
Упраж,...,ие 3.1. Присовдините аффикс уmвердuтепьной модапьностu.
Переввдитв не руса<ий ЯJЬж.
Buarnba_ _. Bu y oldoz _ _ . Bu lahla .
Bu kalcrп . Buk6pek _ _. Bu ceovel- - .
Bu~i~ek =. Bu ku$ . Bu kioap.=
Bus<!z Bu arkad3$ _ _ . Bu~i~ek _ _.
Buev Bu defter Bu sozluk
Budolap _ . Buaile Buoda
Bu rneklup _ _. BugOI= Busok~
Упражнение 3.2. Переввдитв на турецкий язь~<.
Это человек. Это сумка. Это машнна. Это стол . Это собака. Это
студсrп. Это шкаф.
Это тетрадь. Это старшв• ссСl·рз. Это о·r ец. :)го окно. Это nарта.
Это улн ца. Это цветок.
18
Вс~- Я ytm yim yum yum бgrenci + yim
(Я студеtп [·ка])
Scn - Ты s1n sin sun so.n бgre:nci + sin
(Ты студент [·ка])
О - Otc, она, о но Х ogrenci
(Он, она студеiП' [·ка])
В •' - М ы ytz yiz yuz yOz Ogrenci + yiz
(Мы студенты [·кн ]}
Siz - Вы sш1z siniz sunuz sOnQz бgrenci + siniz
(Вы студеНТЪJ [ -кн])
Onlar- Он н lar ler б{\renci + ler
(Они студенты [·кн ])
АФФИКСЫ СКАЗУЕМОСТИ.
ВОПРОСИТЕЛЬНАЯ И ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМЫ
ВОПРОСИТЕЛЬНАЯ ФОРМА
ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА
Для обр3З01k11НIЯ 01 JШIШI IIIM IICII01IJ· IYC I CJI O l f111110 1 CJIMШJI 'I~C·
ПIU3 dejiJ, К KOTOpOii IIJШCOCJH II IИIН I CX :~ ффttkt'l.t C I<O tyCM~TH
(лич ные аффиксы).
Bcn б~relmen deA tlirп. J.lttC IIf i<I H Щ(IIЫI C:/II o
Scn бgrctmen dcs il>in. Tt.t IIC IIJ•t'II,ЩШШ I~····
О <1!\retrпen dc!\il. () н (4'11111) щ• Щ1\' II Н/UШ !tiCJito.
Biz 6~reln>en dcйilil. Ml.tli t"c Щ ~I " ' I tiШIII C:J III .
Siz бgrctшcn tlcgil~i niz. BL.t IIC Щ ~ 11 ,1 1 [Ш1,1 1 СШI .
Onlar (!g,·etn>en dcgiller. Ottlt IIC I II}C114J IIIИ·II CJIII .
I:J тypcttii: OM Htloiii.C IIMCt" IC.' M h lt i Cit•J•II• ' JIOH, IIOHo.lliftt MR.N 11реДJ1·
катшн,. , кmopt.t c мo tyl ttl.l\ 1)'111111• 11 trilt' l \"\ llt \~ L lli l•tyc мшo . В эту
1
(Jptt IIJY'tcШIII H UII н: \Н.I t.W 111"18о., 'flll 'loll ~ (~"\ I11Wtt IWitA', nфф11.КСЫ
ПpHT.ЖiJTCJ1bli0\:1 11 IIJЩII,\.VI~·-. щ"- 111 ., ft (Щtlll •• ~tt,~·IW II.;П ~~ ~tм:т). 16
(ГЛ..'U'0.'1 t.IIS.IC II\tcllll)
20
ltiТcrop ию вхошrr ле ксемы var - «есть», <оtмеетсJ:>), yok - <<Нет>> ,
ео1с ltмеетсJш. gerek - «надо>), ((Нужно))' Hizirn - <щадо», <<Ну.t<нО>),
Лексемы var 11 yok в турецком языке могут исnользоваться в
КО11струкц1111Х , обозначающ11х местонахожден•tе предмета в про
nранстве, HaJUtчиe, обяада11 ие и отсутствие. Это демонетрируст
следующая табn11ца:
21
Упринение 3.6. Ответьте оо образцу
1 . ~------~~~~-----------------------
Evet, ~·~amba gunu fizik ''"'·
2.~--~~~~--~--------------------
Науаг, bugUn TUrk~e yok.
3. -::;---,----,--,.......".-::--::-:,-------------
Evet, pazartesi giinii miizik var.
4.
Hayor, salo gllnD resim yok.
Упражнение 3.12. Запопнитв пропуаш
1. Snl1gunO be<lcll eйiti1пi '!
----~1111 gUnU bedcn cйiti1111 v11r.
СЛОВАРЬ УРСЖА
Ьа~-сад o lis-oф1tc
liЬrika - завод, фабрttка okul - шкon a
к•raj -rараж park - парк
f'11stahanc - боль.шща r.tf - nолка
k11Гes - IUIC'Т81:"a stntf- класс
k(IIOphanc - бнбпнотска sincшa - кино
щutfak - .сухш Oniversite - унttверснтет
юОzе - музсй
МЕСТНЫЙ ПАДЕЖ
25
Уnражнение 4.2. Переведите на турецкий язь•
26
s Ье~ 60 altm1~
6 all1 70 yctmi~
7 yedi 80 sckscп
8 sckiz 90 doksan
9 dokuz 100 yUz
IOoo 200 iki yOz
Сложные чнсшtтепъные образуются nутем nрнбавлення к
СО1'НЯМ десятков, к десяткам еди ни ц:
15 оп Ье~
24 yinni dбn
137 yl!z OIUZ ycdi
248 iki yuz k~rk sekiz
3579 о~ Ьin""" yl!z yetmi~ dokuz
УпJNЖНение 4.4. Напишите чU(Лительныв словами
4, 9, 16, 28, 56, 35, 87, 90, 11, 44, 71, 93, 578, 982, 375.555,411.
373,1090,2569,6830,104356
Уnражнение 4.5. Напишите числительные цифрами
Уedi. otuz iki, k~rk dort, seksen, alьru~ Ьir, iki yiiz doksan al11, yedi
yOz e lli dok11z, sekiz yOz on, al11 yiiz yetmi~ iiU, iki bin Ье~ yl!z yinni
dбrt, dOrt Ьin seksen ynz Ьir, ktrk 09, Ьin dokuz yiiz sekseo Ьir, оп iki
Ьin sekiz yOz otuz U\0. dokuz bio dort yiiz elli 1>"'1. yedi yi!z doksan iki.
ПОРЯДКОВЫЕ ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ
ДРОБНЫЕ ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ ·
27
1 / 3 O~te Ьir
2 / R seki>lk iki
ОGратtпе Bt l lt~ШIIttC tщ oбpa"JШШttttc .,,,, •l•,1рм
РАЗДЕЛИТЕЛЬНЫЕ ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ
ЧИСЛИТЕЛЬНОЕ Ь/r
В ФУНКЦИИ Н ЕОЛРЕдЕЛЕННОГО АРТИКЛЯ
28
Если же слово Ьir предшествует определению, то смысл вы
с казымнiUI измеiU!ется :
ПРИТЯЖАТЕПЬНЫЕ МЕСТОИМЕНИЯ
(АФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ 1 ПРИТЯЖАТЕЛЬНОСТИ)
Русским притяжателышм местонменwо м (мой, твой, его, её,
наш, ваш, их) эквивалентн ы турецкие Ьenim - мой, senin - твой,
oпun - его. ёё, bizim - наш, sizin- ваш, onlaлn - их. Имя сущест
онrrельное, употребтrющеесJI вместе с притяжательным место
имеощсм. пол учает аффикс nринадлежности в соответствюt с за
коном rnрмошш гласных.
его дом, твой студент. наша ут ща, се tt3 !' Пt, м оГt CJiooa pь. тво й
шкаф, его сын, моа мама, tшш rород. -rвoii tшctuк.
Это TBOJil РУ'tка'! 111..1 . ·н о ш· tШIII Ullro(•)' ' )rн сн• ..:шt ra'! Да, это
МОЙ ПреПОДЩШТСлt•. J-10 IШIII '-'IIO"fiiH•'.' fl cl, t i H IIC 11" ДС НI , Да, ЗТО
м оя до'н•. Это тnosc к tt ttl a'.' llc::1. 11с MtiN чмм• ' )to f.."e город? Да,
JTO мoii о t·сц. llt: t. не cr·(• tltl\aф · )ю I Ш tl t ll ti'Y н, м'' Jl.tt. се сумка.
Упражн~Жие 4.11. &rюпнитв Y"'I0.../1011110 110 oO/iiiJI(Y. 1/Cli<NIIt.I}'Н следую·
щиеспова
31
Упражнение 4.13. Задайте вопрос
1 .~--~---------------------------------
16 у~шdа
2. -:-:--c"---,--;:------- - - - - -- -
Yedinci soшfiayom.
3. .,..,---.."-.,.,-..."-----;-:-:---:-.,.."------------ - -- -
Hayor, dOrdiincil ev bizim degil.
4·.-~~~~~~-------------------------
1~ telefonuon 302 08 43
5. ~~~~----~-----------------------
Evet, ikinci ders lngilizce.
SOz0r••c.1N1 c.IDr1111L't11
Nasreнin Hocn' уа ku~ уа~апdшш1 tliy..: M lltl~•klllrtщ.Ju •• kark>) der.
Bir yal sonrn yinc sorarlur аут cc:vub1 vс1 н О /Ш 11.111 ,. JIQCW11 ge(:en
yol da kttk deoni~ti11 . Bu 11as ol oluyofl., <lc<liLierill<k
Ben sбzOmden donmem. <ler.
YPOKS
СЛОВАРЬ УРОКА
33
nросьбу. 1-ое л ицо един ствсшюrо н мнoжcc-lltCII IIOro •шсеп не
имеет форм nовелительного Н:IКJIOIICitllм (м. мы).
Образование форм повеJштеJiыюrо JШКJIO itCШ IM вронсходит
следующим образом : отбрасьшастсм 11ок:о UllcJot. щoфototlfflti!.O -onak,
·mek и к получивwейси OCttOIIC rtрlt(шн.нм•о • ~• щ~фнк\.:l.t .
Kooш ~mak
okuшak
,,,.. ,,n
fl yc н. uн (u на) •шrает
1
SjzQ\wYIU1 fнt ni1Je
Onlar okusunlar lly\: tt. 01111 •штnют
Ben-
Sen-
Ookusun mu? Ему 'lитать? okumasm m1? Ему не читать?
Biz-
Siz-
Onlarokusunlar mt? Им читать? okumastnlar mt? Им не читать?
гласных .
35
An\i+ yor = anl1yor
Bek\t' + yor = Ьekliyor
Oyn.f+ yor • oynuyor
Soy\t' + yor = soyiOyor
3. Если основа глагола окаt t "I Шшсн:• 1ш t.:ш JШ C ita.aii. то аф·
фиксу ·УОГ ДО!I.ЖСН nредШССТВОU;IЛJ OД.Itlt 11'1 1J НICIII4X l t f u. Q8 ЗЗ·
BltCИMOCTit ОТ ПредыдущеГО CЛOiil U COU 1I'C 1С 1UHit С 'UHIOIIOM гар
МОНИИ rл асных .
У ар + 1 + yor • yap1y0r ISIIl 1 1 f У'}Г • 1'1111YOI'
Gt.l + i + yor .;;;; geliyor ~ir
• 1 1 yor .. g tпyur
Konu1 + u + yor • konu1uyor kaybul • u 1 yvr ~ay iJ<>I11yor
Don + О + yor • doniiyor yUt • 11 • yut • yHt(lyur
В турецком языке есть до:1 111111 OJitl j~iltнck 11 cl1t1ck, которые
при прибавлснош аффнкса yor мc11•tu1 111yxull C\JIJHICIII•ii 1 на
ЗВOI!J(IIH d:
Gi1 + i + yor ~ gidiyor
Е1 + i + yor = ediyur
Ben okuyorunt
Scn okuyon;un
О okuyor
Biz okuyoruz
Siz okuyorsunuz
Onlar okuyor1ar
1. Nerede Ol t•n•yursч••'t 1 ·дс • м :.нt~ещ t."'
2. Ben зrkadщ~lttrшн tx:kli)'UIШtt >1 А\ЛУ "~'>'' 11
1. Sad1k neredc?
2. Sadak ne yiyor?
3. Ali hangi dondurmaya seviyor?
1 . Hangi mevsimdeyiz?
Sonbahar mevsirnindeyiz.
2. (Biz $imdi) hangi aydayrz?
EyiUI ayU!dayrz.
3. EyiUI ka91nc1 ау?
Dokuzuncu ау.
4. Кastm ayr hangi mevsimdedir'!
So nЬahar mevsimiodedir.
5. Bir yrlda ka9 ау vardrr'l
On оо ау vardtr.
ПрочитаUте шутку.
Mtvs lшlп
СЛОВАРЬ УРfЖА
ОПРЕдЕЛИТЕЛЬНЫЕ СЛОВОСОЧЕТАНИЯ
ПРIПЯЖАТЕЛЬНЫЙ МЗАФЕТ
мать Typryra, центр rорода. 11л:оrье С«"ГР"' . "'·"·' 1'<-бе11 ка. номер
телефона .
ИЗАФЕТНАЯ uenь
СЛУJКЕБНЫЕ СЛОВА
On - перед. в11еред1t
k~-угол
kar11 - напротив
ona - в цe1rrpe, nосереD.Ине
sag - сnрава
soJ - слева
47
Уnр~ЖНение 6.11. Прочиrпайrпе диапог
- Merhaba Лysel!
- Merhaba Fatih!
- Eviniz nerede?
- Evimiz Cam!Jca'da.Sizin cviniz rtcredc"!
- Bizim evimiz Gl!ztepe'dc.
- Eviniz kav odalt?
- D6n odalt. Peki sizinki ka~ odalt'!
- Bizim evimiz altt odalt.
- MOstakiJ mi?
- Evet.
- Bahvesi var mt?
- Evet var. Bahyede kl!pegit11in kui OЬesi var.
- Benim Ьбуlе bir ~anstm yok. C:i!tlkfi l>iz npanllшllilitytt..
Упранение 6.12. Составьте поООбныв диапоги но основе данных отве
тов:
C:ocuk odaso- bu bano ai1 Ьir uJжlor. llcr11111 "'''""''" y:tt•й•m. ma-
sam, ki tapllj!tш, Ьilgisayanm vc bor kulllrl\11111 vш .
TaЬii ki, Ьizim cvintizdc 11ш1 Гаk. lt~vrokt vc '""'У'' odnsovar.
Benim evim her zam:ш g07.cl vc d(IJclllrllor
Ynpuнeнu. 6. 14. Прочитайте диалог. РIЮС1(ажите о вашей комнате.
49
СЛОВООБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ АффИКС ·sa. (-slz)
СЛОВАРЬ УРОКА
ПАДЕЖИИМЁН
51
3. местный (11ремож ш•ii tЩI!СЖ)
4. JtСХОДНЫЙ ЛадСЖ
5. винительный (оформленш•ii) IIIIJICЖ
6. творитепьиын падеж
7. роднтсльный п адеж
8. nадеж, выражающнfl то•оку '!"''"'"· t/IIIIIЫП. похожий
aзrllJiд на что-л ибо
Некоторые и:s nцeжcii rю•п '' 1юmюс •м'-• ~~н 11с r·C'tnyют рус·
СЮtИ Падежам ПО ЗШ1'1С1111Ю, IICKOIUJ) foi C IIC IIMCIOI IHHUIOГttit 8 рус..
ском языке и nредставляют eoбoll ocuбo.tc Фоl"''''·
Конечно. глагольное ynpawte1111c ( t .с JШtltcнмc)\.'"ТI• уrtотрсбления
того или иного ладежа noc11c Ol tj)CJ tc:ш:• • •tOr\• 1/Шt"'11R) о турешrом
ЯЗЫJСе ЯВЛRСТСЯ своеобразным, IIC 11<'01/Щ C<IOIIIC ГСТIIУСТ руСС КОМу 11
заломннаетса, уrочнхетсм о прощ."Ссс JXtбo , ,_., tЩ/1 м u_.. ком.
Главное, что нeoбxOJUtмu з:ttюмtшrt •. IIJliiC r yrщм к trзучению
nадежной системы :
J) Если словосочетаоше, к ко·•щюму н собхuл11мо пр11соеди
н11 ть афф11КС К8КОГО•Лitб0 ШIJ(СЖ:О, 11pcд<HIИII. C I co(юjj 11Зафет, ТО
нспол ьзуется 11нтерф11кс (остшючн:t• liуки:о ) 11, n 'tатс м следует
окончанне нужного nадежn:
ВМНМТЕЛЬНЫЙ I1AДf)l(
52
КJmi? - «Кого?», Neyi? - «Что?». В typeiiJ<OM J~ЗWке раз.nнчают
даа вllmrrenьНЬV< nадежа: nервый назыеают нtоформ.~енным
( lleonpeдeneuнwii ), осttовным, так как ими существнтеrrьное не
IIОЛуЧDСТ IIIIK8KIIX aффiiKCOU Н УПОтребi\JiетсЯ В ТОА форме, В КО•
ropol! слово п оявпяетс- в словаре, uтopon называют оформпtи·
иым (опрелепfннwм). Он оформлиется аффr1ксам1t · r, ·1, -u, ·О
rrocne cornacнwx и ·Р· . ,1. ·YII, • ,-о nocne гласных.
Внннтел ьнwii неоформленныii исnоль1уется. если объект,
1ш хоторыn переходит деПствие, авпаетс1 едшшчнwм н неоnрс
депенным . В зтом CJry•rRe в турецком язы ке используется слооо
Ьir, выполняющее роль неопределеиноrо aprи.IULI.
О Ьir krtap okuyor.- Он чrrran ( DJ<)'I0-1'0) кнruу.
Вкннтел ..ныii oфop>IJitннwil nue. нс11Q11Jо3уется всегда. если
1) в pomr rrpямoro объекта выстуnает имя собствеtWое, т.е.
UIIHrrrenыrын п адеж укuзывает на nредметы оnредепсшrые:
дАТЕЛЬНЫii ПАДtЖ
54
мер, ok11l+a = okula, ev+e = eve) к аффнхсамн со вставочной бух
IОА у, если имя существительное оканчивается на rласкыi! (ка
nркwер, masa + уа= masaya, nniversite +уе = iiniversiteye).
Кime kitab1 veriyo~uo? - Кому ты д~~еwь ккнrу?
Babama kitab1 veriyorum.- Я даю ""кrу отцу.
BugOn kime gidiyo~uo?- К кому ты сеrодш идешь?
BugOn Ali'ye gidiyorum.- Сеrодш • иду" Али.
Nereye gidiyo~110?- Куда ты идешь?
Okula gidiyorum. - Я иду в wroлy.
Личные местоименно Ьео к seo, npкcoeДКIIU аффКI<с датель-
ного nадежа мен.~:ют гласный в корне.
Вео - Ьаоа Biz - bizc
Seo - saoa Siz - size
О - ооа Oolar - oolara
Упрuн.Ние 7.3. Нanuwume првдложвния, приоовдиняя вффuка.1 датвль·
ногападежа
1. Ali bugiio riyвtro____gidiyor.
2. C>~ciler teoefRis_ _ ~okoyorlar.
3. Ау~е kitaplanoo ~taso_ _ koyuyor.
4 . C>йretmeo soшf_ _ giriyor.
S. C>йrenciler mioiЫ!s_ _ biniyor.
6. Fatih resimler_ _ bak1yor.
7. О taЬta _ _ yazoyor.
8. Biz bugUo piknik_gidiyoruz.
9. Hors1z ev_ _ giriyor.
1О. OtobUs _ _ Ьiniyorlar.
11 . C>~retmen 6j!renciler_ _ ders aolattyor.
12. Kedi kapo_ _ baluyor.
13. ВаЬаmш yano_ _ gidiyorum.
14. Alunet_ _ soru sonoayш.
15. Biz bu ak~ rnisafirler_ _ _ gidiyoruz.
Упрuи~ение Н. Напишите првдложения. npucoeдf.f1R11 вффrжа.1 датепь·
ногопадежа
1. Лоле _ _ ~ok ktz1yor. (seo)
2. Sen о_ _ para veriyor musun? (о)
3. АЬiа ___yemek yapПllyor. (Ьiz)
4. ArkaЩom _ _ kitap getiriyor.(Ьeo)
S. _ _ Ьir sOrprizim var.(siz)
6. _ _ lfitfen yвklчrna. (о)
55
7. _ _ izin venniyor.(biz)
8. _ _ gitmek istemiyorum.( olllar)
9. _ _ktzmaytn. (Ьiz)
1О. _ _ yard1rn eШyoruz.( onlar)
ИСХОДНЫЙ 11АДЕ)1(
56
СОЧЕТАНМЕ ПОСЛЕЛОГА 1/е С ИМЕНАМИ СУЩЕСПIИТЕЛЬНЫIIИ
И МЕСТОИМЕНИЯМИ
~раткую форму -!а, -le после согласных н -yla, -yle nосле гласных,
шuuущуюсs слитно со словом. При nр11соедниенин послелога ile
• аопроснтепьным местоименнsм nоnучаем вопросы Ne ile «(с)
~ем?», Юmlnle <<(с) кем?».
Рассмотрим значеннs, которые nеред;uотся nослелогом ile:
1) выступает в качестве средства nередвижения ·
Ben okula otobils ile (otoЫ!sle) gidiyorum. -Я езжу в школу на ав
тобусе (автобусом)
2) орудне дейстанs
Кalem ile (kalemle) melctup yaz1yorum. - Я пишу письмо ручкой.
3) значение совместност11
- Кiminle tatile gidiyorsun?- С кем ты едешь на КЗНИ!')'IlЫ?
- Ailemlt. - Со своей семьей.
Kiminle konщuyorsun? - С кем ты разговариваешь?
l!abamla konщuyorum. -Я разrовар1<ваю е отuом.
Личные местонменнs nри присоединении послелога lle имеют
cneд,yюwиli вид:
Веn - Ьenimle blz- blzimle
Sen - seninle siz - sizin1e
0 - onunla onJar - onlarla
Упринtние 7.6. Напишите предложения. присоединяя посnелог ilв
1. Tatile "~-- gidiyoruz.
2. Кibritler_ _ oynama.
3. KOШphaneden form_ _ kitap а!ш.
4. Okula Ьisiklet___ gelmeyin.
5. Onlar___ЬeraЬer otunnak istemiyorum.
6. О, Veli_ _ tenisoynuyor.
7. 6йretmen tahtaya tetщir_ _ yaztyor.
8. Tahtayt silgi_ _ silin.
9. Anyвlay'ya аrаЬа_ _ gidiyoruz.
1О. Ben, sen_ _ ders 9ala~mak istiyorum.
11. ArkaЩianm _ _ futЬol oynamak istiyorum.
12. Dedem _ _ satran9 oyouyorum.
57
13. Seo_ _ biraz konщmak istiyorum.
14. ВаЬат treo__yann tatile gidiyor.
РОДIПЕЛЬНЫil/\АДЕ)К
-~~
1. Ка1еm renk
2. Onlar - kitaplar_ .
3. Kedi_ _ yavru_ _.
4. Ahmet ev
S. Еv_ЬаЬ~ .
6. Dedem_ _ ~ka_ _.
7. Ali'_ _ o;anta__·_ .
8. Кap•_ _ kol_ _ .
СЛОВООБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ АФФИКС -и
СnовообразоаатеnьныА аффикс -са. -<:е (~а. ~) в туреЦkОм
•зыке имеет несколько значений.
1. Присое(lинnсь к nриn8Л1теnьtlым, он несколько усипиаает
обозначаемое ими качество.
gi!ul - g{!zelce - кресивыА - довольно красивы А, весьма красивы А
bOyOk -ЬОуоk~ - большой - довольно большой
2. В сочетании с приn8Л1тельнымн н сущест·витеnьными. этот
аффикс образует качественные наречия.
gilzelce yazd.J - ои превосходно нап.нсал
~lk~ sOylemek- откровенно (честн о) rовора
gizlice girdi - тайно вошла
~ult~a yapt1- он еделап 11о-детскн (как реЬlнох)
О. - onca - -
(ее)(миеИНIО)
aore оо ero ODiar - ODiarca - ....,.. ctre по
их (мнеюuо)
S. По~U~ТеJ~Ь -са моuт nepeдuan орудное 3И8чение и
аереводкn.са на русскиА 83Wit формоil твopltТei!WIOro IUUICD.
ЬiDJercc- тwсачами ·
l8lllen:e - _ , .
ТЕМА: К• 8W ~? Ne ~ yaplyOISunuz?
•
- Hay1r, о 9аl•~•уог.
- Meslegi ne?
О hem~ire. Kendi i$ini ~k scviyor. о yOzdcn h:il:i ~a11$tnaY•
devam ediyor.
- <;:ok g!lzel ! Senin iyi Ьiг ailen var.
Уприtнение 7.9. Сопоставьте высказывания
i.Ogretrnen Л) araba kullaшyor
2. mOdOr В) doktora yard1111 ediyor
3. $Of11r С) sa~lan kesiyor
4. ЬеrЬеr D) insanlam imrcdiyor
5. be1n$ire Е) ders anla11yor
60
Осноо- Внt:н· ДательнwЯ Прс4110•· IICX0.111WA Сочстанн~ Аффксс ~
нoii тeJ11tHWR nадеж нwА na.ae>~< пмеж nocne.nora -с-а.~ нwА ПIJlC'*
пмеж nмеж -lltc cyw.
и мест.
<Л"'ft\QHHI - -(у)~ -(у)а. -(у)е -da, -dt -dan, -tan -llt, -са, -се -(n)ln,
-(у)~ -ta, -te -den,-te.n -yla, -yle ~а.~е -(n)an,
~~~
-(n)un,
-in\On
Воnросы Kim? Kimi? Kime? Kimde? Кimden? Kiminle? Kimce? Kimin?
Ne? Neyi? Nereye? Nerede? Nereden? Ne ile? Neee? Neyin?
Nasal
Лнчнwе Всn Beni Bana Вcnde Benden Benimle Веnсе Вenim
wecro- Sen Seni Sana Sende Senden Seninle Sence Senin
H~CHMJI
о Onu Ona Onda Ondan Onunla Onca Onun
Biz Bizi Bize Bizde Bizden Bizimle Bizce Bizim
Siz Sizi Size Sizde Sizden Sizinle Sizce Sizin
Onlar Onlara Onlara Onlarda Onlardan Onlarla Onlarca Onlaran
Усаза- Bu Bunu Buna Bunda Bundan Bununla Bunun
TCJiblfWe ~u ~unu ~una ~unda $undan ~ununla ~unun
место-
о Onu Ona Onda Ondan Onunla Onun
нменн.а
Bunlar Bunlan Bunlara Bunlarda Bunlardan Bunlarla Bunlann
$unlar ~unlara ~unlara ~unlarda $unlardan ~unla.rla ~unlaron
---·-
Onlar Onlan Onlara Onlarda Onlardan Onlarta Onlann
УРОК В
ТЕМА : В магазине
Manavda
- Buyurun beyefendi .
- Meyve ve sebze almak istiyorum
- Mcyvelcrim vr sebzeleri m ~юk lazc. Yeni geldi. Meyvelerden ne
almak istiyorsunuz?
- Bir k.ilo muz? lki kilo UzUm ve о~ k.ilo ~eftali almak istiyorum.
Fiyatlan ne kadar?
$ef\ali ve Ozl!m Ь~ yilz bin lira. Muz ise bir milyon lira.
Muz kalson. <;Onko muz ~ok pal•alo. Peki patates ve fasulyenin
kilosu ka~ lira?
Patates iki yOz lira. Fasulye ise Щ yOz bin lira.
lki kilo Qzfun. О~ kilo $efiali? l1ti kilo patates ve bir kilo fasulye
verin IOtfen!
Buyurun efendim.
- Te$ekk0r edcrim. lyi gOnler!
г~-
F-iy_a_
t-nе-kаdаr
--?---С-к_
ол_ь_к_о_ст_о_нт-?'1
..
~alqmak pt8dt lkoa u 1mak
0.0\'&l•I + IJ + m git + ti+ m ltooщ+tu+m
Son~lц + tJ + n git + ti+n kooщ + tu + n
О ~+ь git + ti kooщ + tu .
Oiz~Щ + ь + k git+ti+k konщ+tu+k
Siz ~allf + Ь + D1Z git +"tj + niz kоощ + tu + nuz
OnJar ~''' + 11 + 1ar git + ti+ ler ltooщ + tu + 1ar
Oynamak dlnl• - k okumak gOimok
Вcnnyna + ch + m dinle +di + m oku+du + m gOI + dO + m
Scnnyna+ch +n dinle+di +n oku+du + n gOI+dO+n
Ooyna+ch dinle+di oku + du gOI+cМI
Biz nyna +ch +k dinle + di + k oku + du + k gOI+cМI+k
Siz nyna +ch + DIZ dinle + di + niz oku+du+nuz gOI+dO+nOz
Onllr oyna +ch +lar dinle + di + ler oku + du + lar gOI+cМI + Ier
1. DOn seni andlm. - Я звокил тебе ачера.
2. Ge9en hafta Anlalya'уа gittim. - На DpOIWIOii - • е:!ДК/1 • AII-
11IJUUO.
7ВIA: 8м~UJIМ~
G/ylrll~
~·k - coeт.owA kcmc:r - ремен~
ai - IJШR kttmiZI - lфiC>Iмli
atlu - wарф koyu - тсмиwА
atlet - ...... UaVII - I'UC'I)'K
•takk&Ьt - туфnн \tc:ivert - C·HIIIIЙ
ЬColen - размер mavi - rony6oli
Ьехu; ak - бспwй poiiO - ПIJl>ТO
Ыuz - бnyso pontalon - брКЮI
сеlш - IIII.IDDI< реmЬе - pooooмli
Ф&eli - nonOCONii IIЬabltk - XIЛIT
90f8P - IIOCD, IC(W"'rtDD un - .uтwli
elbise - I1.IUne siyah: koro - чериwА
eldeven - r1ер'18Т1<И f89U - wana
pnlek - pyfiowo f011 - wopтw
JV1 - eepwA taktm еiЬiк- косnом
ltahverenai - кормч.. еаwй turunCU - Qplllжe&WA
kareli - 1 IUICТOЧ.Y Yctil - :teJJCKNii
kauk - coнтcp
..
Уп"_енut 9.4. Г/poojumaйme дuапог
ВОГРОСМТЕЛЫWI М ОТРМЦАТЕIIЫW1.аi'МЫ
ПРОWЕДWЕГО IIAТEГOPII'IECIOГO III'EIIEIII
&8
В обра30ванин воnроситспьноil формы yчacnytt воnросн
тельни часnща m1 (a1l, mu, mtl), кowpu пишете• отдельно от
rлarona. постаапенноrо е форму npoweдwero еремен н.
Вео gittim mi? oynadlm nu? Коnщшm mu? gQidOm mll?
Sen gittin mi? oynadln rru? Konщtun mu? gllldOn тО?
О gitti mi? oynadlnu? KonЩIU 100? gQidU па!?
Biz gittik mi? oynadlk nu? KonЩIUk mu? gOidOk тО?
Siz gininiz mi? oynadlna rru? Kon~tunuz mu'! gOidOnllz mll?
OnJar gittiler mi? oynadllar nu? KonЩ!Uiar mu? gilldiller mi?
1. Pazare gittiniz mi? - Вы ходкnн на базар?
2. Sen kahvalu yaptmnu?- Ты завтрu:ап?
Воnроснтеnьно-<>тркцатель11u форма скnадываетс• нз отрица-
тельной н естроемтельной форм.
Ben gitmedim mi?
Sen gitmedin mi?
о gitmedi mi?
Biz gitmedik mi?
Siz gitmediniz mi?
Onlar gitmediler mi?
Y",__w t.7. Образуйте оmрщаmельную форму глггопое прошв<}-
wего каrnвгоричеа<ого ~
2. Onlar yQzdi!ler.
70
S . Biz &"9С" Ьafta geklik.
1. Bizders~~ --------------·
2. Senkitap oku - - - -- - -- - - - -- - ·
3. 0j!renci1er Odev уар - - - -- - - -- - - - -
4. Fatih futЬo1 oyna - - -- - - -- - - -- - -
S. Sizpizzaye - - - - - -- - - -- - - --
6. Onlara telefon el ..,-- - -- - - - -- - -- -
7. Ahmet diin Ьiи ge1 ,---,.-,--- - -- - - -- - -
8. Doktor bastayt ame1iyal е1 - -- - - -- - - - -
9. Вaham ~ime para ver
10. Веn diin аЦат pastahaneye gil - - - - -- - - -
11. OйJ'etmen 6AJ'encilere Odev ver - - -- - - -- - -
YnpllllltН\18 8.12. Нгnuшите ~. ~ tnaгcrtЬt, даннье е
аrобках. ~ форме /lj)OW8(!weгo ~.,.
71
Ynp8НfНue 1.11. Напшите пООходящие по CМ.ICIIY фор11ы 1!р0С118дсаего
категоричеасого Bf*IIIНU.
1. ~-~~~~-~--~---------?
Haytr, dUn piknikte tenis oynamad1k.
2. '::::-----:-:-----:-:-- - - - : - : - - - - - - - - -
Evet, dUn gece paniden sonra eve gittim.
3. ~-........~-~~~----~------
Hayu, dUn Щат Ы~ televizyon seyretmedim.
4. =---~-~~---:~~--------
Evet, 6nceiU giln okula g~ kaldJm.
s. ~-~~~~-----------
Hayu, Ali' yi gбnnedi.
72
Ynpuнtнue 9.11. ДaiJme ~«J и ~«J отееть~ uc-
IIQIIЬЗYJI формьt просиедwего категоричеаrого е,_.ю
an-r.me на еопросы:
1. Nerrnin nerede dogdu?
2. Nerrnin okula gitti rni?
3. Nennin ne zaman ~al•fCD&Y& bцlad•?
4. Onun ailesi ne zaman Щ1nd1?
5. Onlar daha sonra nereye tцmd1?
6. Nennin TOrkiye'de mutlu oldu mu?
7. Sizce Nennin nas1l bir luz?
УРОК10
СЛОВАРЬ УР(ЖА
75
Cal•' + acat +1m"' ~~~·cat•m (• буду работат•)
СаЩ + acat + 1z= ~al·~•z (мы будем рабоr4т•)
y1pmak gltmek
Ьеn уар + q + Im gid + СССЙ + im
scn уар + acak + sm gid + ec:ek + sin
о уар + acak gid + ccek
ь;z уар + асч + 1Z gid + ессй + ;z
siz уар + acalt + SmlZ gid + ec:ek + siniz
oolar уар + acalt + lar gid + ec:ek + ler
ok11111ak ~mek
oku+y+aat+liD i21e + y + eceg+im
oku + у + acalt + sm i21e + у+ ec:ek + sin
oku + у + acalt i2le + у + ccek
oku+y + &a~ + 1Z izle + y + eceg + iz
okuy + acak + smlZ izle + у + ccek + siniz
oku+y+acak + lar izle + y+ccek+ler
1. Уann Щаm parka gidcceAim. - Завтра вечером пойду в парк.
2. ВаЬаm ycmekleD SOМI gвzete okuyacak. - nосле тоrо IC8IC отец n<>-
ест, он будет читать rазету.
okumak lzle•u
okuyacak IDI}'Im? izleyecek miyim?
okuyacak mJsm? izleyecek misin?
okuyacak mJ? izleyecek mi?
okuyacak mJ}'Iz? izleyecek miyiz?
okuyacak m1sm1Z? izleyecek misiniz?
okuyacaklar m•? izleyecekler mi?
1. Doktor Веу gelecek mi? - Врач прндеr?
2. Ваnа yardJm edecek misin?- Ты мне nоможешь?
17
у",__.,. 10.4. Напишuте npednQJQнUR е отриц--.ной форме бу·
д)ЩегО категсрснеского epcweнu.
1. Seni affct - - - : , . . . . - - - - - - - - - - - - - - -
2. YanoyegmuryaA - - - - - - - - - - - - - -
3. ~yardunet-:----------------
4. BaЬamyano gel - - - - - - - - - - - - - -
5. Si.zinle futЬo1 oyna - - - - - - - ----,-- - -
7. У~уар -________________________
6. Odumt~la
- - - - - - - - - -- - -_
Ev~
Нау~r,
- - - - - - - - - - -- - -- --
4. Кitap okuyauk пusm?
Ev~ - - - - - - - - - - - - - - - - --
Haylr,
78
S. Otleden sonra ma~ gidecek miyiz?
Evet, -_-
Haytr, _- --
__ _-
__-_
--_ --
_ _-
_-_-
__--
_-_-
_
Macera
$en ailesi bu hзfta sonu Кanarya adalanna tatilc gidecckler. Orad<J
nc yapacaklanш' hep birliktc planlamalan gerekecek.Bu yl!zdcn ~k
heyecanlolar. Ve ~ok vakitleri de yok. Onlar Cumanesi gUn!l yolcu-
luga ~okacaklar.Oraya ~k gllzel ve b!lyOk bir u~a gidccekler.
Herkcs bu yiizden ~k ЬeyecanJo.
4te Cumartcsi gOn!l ve b!lt1ln aile hazJr. U~ak saat 2'de kalkacak
ve onlar tam 1щ saat yolculuk yapaeaklar.
~en .Uicsinden Ь;цkа aileler de Kanarya adalanna tatilc gidccek-
ler. Вelki de orada ~en ailcsinin ~ok dostlan olacak.
1$1С havaalano vc u~ kalkmaya hazor. Herltes mutlu Ьir $Ckilde
u,aga Ьinccek. Fakat u,akta Ьir u'ak korsaш olacagtno nercden Ьile
ceklet?
Herkes u~a Ьiodikteo ve u,ak bavalandtktan sonra u~k korsaш
u,ago Щtracak ve bcrkes hзyil ktnklфna ugrayacak " . Herkcs ~ok
!izgOn. Arttk $en ailesi Kanarya adalanno rOyalannda gOrecekler.
81
2. tstanbul'a trenle gicfiyorwn.
3. ВеЬеk uyuyor.
82
y,._..,ue10.15. Г1рочuтеОте текап
ОrЬаа Ыr fakl)'l zlyaret edlyor
1) nросьбу, nредложение
Вам kalem verir misin? - Ты не дашь мне nрандщu?
Bir frncao kahve i~r misin? - Выnьешь чашсчху кофе?
2) nредnолагаемое, DЛа11Нруемое деiiствие
lki saat sonra dбnerim. - Я вернусь через даа часа.
Настоощее-будущее вpeNJI ахтн.вно нспольэуетсо в nослови-
цах н nоговорках.
84
Ne ekersen onu Ьi~ersin.- Чrо nосеешь, то и пожн~шь.
~k dostlcara gllndc Ьclli olur. -Друг позиаеn:• о беде.
Rotas1 olmayan gemiyc hi~ Ьir rilzgar fayda vcrmez. - Кораблю бс1
курса IIИIWCOЙ oercp nОт.зы не nринесет.
В образовании форм иастоJUUеrо-будущее времени есть неко
торые особенноСти.
1) е<:nи основа глагола заканчнваетс• на гласную, то попожи
тепьно-уrаердJ<Тепьная форма образуете• путем прибавпенщ
аффuса -r:
sбyle + r • sбyle r,
oku + r .= okur
Ьcklc + r = Ьck\er
2) е<:nи основа глаrоnа имеет конечный согласный, то присое-
дi!НJСЮТС.I аффиксы -tr, -lr, -ur, -Or:
anlat + 1r = anlatlf
Ьitir + ir • Ьitirir
kоощ + ur • konu,ur
gOIЩ + llr = gбrl!$1lr
3) Если глагол пред~ет собой одНосложную ос.нову, охан-
IU\вающуюс• на согпасныli, то присоедНIШО'ТСIС аффuсы -ar, -er:
Ьаk + ar = Ьakar
yaz + ar • yazar
~iz + er • ~izer
gcz + cr = gczer
ОдНако, в турецком •з.ыке имеете• тринадцать глаrолов-нс
IIЛюченнй с одНосложной основой, от которых настоJIШее· буду·
wee вреш образуете• посредством аффиксов с узкими гласными.
al + 1r • аЬr Ьul + ur • bulur
kal + 1r • kaЬr vur + ur • vurur
var + u ~ varlf ol + ur = olur
san + 1r =samr dur + ur =durur
Ьil + ir = Ьilir gбr + llr = gбrllr
ver + ir • verir !11 + llr • G!Or
gel + ir • gelir
СпрА:оссние насто•щеrо-будущеrо времсии осуществп.-СТСJI с
nомощью личных аффиксов.
15
y8.Ditak Ыlm~k okumak COri•IМk
Веn yazanm bilirim okwum gб!Щilrilm
Sen yazanш Ьilirsin olrurs~m g6~ilrsiln
О yazar Ьilir okur gllril$ilr
Biz yazanz bi!iriz olcuNz gб!ЩilrOz
Siz yazarsШJZ bi!irsiniz olrursunuz gб!Щilrsilnilz
Onlar yazarlar Ьilirler okurlar g6~ilrler
1. ВаЬаm Ьеr saЬah saa1 yedide Це gelir. - Отеu !С3Ждое YIPO уход.нт
на рабоtу а семь часоа.
2. Emre 9ok giizel futЬol oynar. - Эмре очень хорошо н'1)8е1' н
футООл .
YllfiiiiНeниe
11.2. Пpoчllflllli:Jтe IIJII«CCI1
8en ber sabah saat alllda kalkaz:un. Elimi ve yOzOmO )'lkanm. An-
nem gOzel Ьir kahvaJt1 Ьwrlar. Saat yedide kahvaln yapanm. Daha
eonra okula giderim. Okuldao saat on iki bщ:ukta 91kanm ve eve
aelerim. Evde biraz dlltleoirim. Dl$an ~lkar ve arkada.$1anmla futЬol
oynanm. FutЬoldao sonra eve gelirim, ders ~all$8nm. АЦаm vakti
k~lerimle oyun oynanm ve televizyon seyrederim. Saat onda
yatanm.
Pвccкaжl/fntl о 88U/8III дне.
81
Ynpaн8/ut 11.3. Нвпииiите npednorreнuя, ~ глагоnь1, данн;.е в
скобкiiХ, е )Т1188рдumепыюй ФOfwe нiiCIIIOIIЩeгo- 6)дущего времени.
1. Omer gece dt~ (~1\unak)
2. Oйrenciler her zaman ders (~alt$mak)
3. T~kknr (~tmek)
4 . Her аЦат Ьize misafп (gelmek)
S. Ban insanlar 90k (konщmak) az i$ (yapmak)
6. Osman her ytl s~n~fm1 (gC9ШCk)
7. lnsanlan 90k (sevmek)
8. Веn her saЬah parkta (yi!r\1mek)
9. Веn RIЩ'З ve lngilizce (Ъilmek)
10. DOnyaya g0nC$ten l$1k (gelmek)
11 . Oйretmen bizi 90k (sevmek)
12. lnsanlar_ _(doAmak)_ _(ЫiyQrnek) _ _ _ (61me.k)
Ynpat- 11.4. H8nWiuтe предпожения, ucnonьз)'ll гпагмь~ данн;.е в
коб«ах, е отрщаmепыюй форме насmОАЩего- б)д)щего epeiii8НU
•
6. On1ar ka~ yцtnda?
7. Ceyda Hantm' tn kocastoш adt ne?
8. О ne ~ yap•yor?
9. Onlar gezmeyi seviyorlar JШ?
1О. On1ar slk slk gezerler mi?
11. Onlar Щ zamanlanoda ne yapar1ar?
Or1upallcь на даннье еооросьt, расскажите о eaweO сем.е.
СЛОВАРЬ УРОКА
Evet. - - - - - -- - - - - - - - - - - - -
Hay~r.
9. GOIO sever misiniz?
Evet. _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ __ _ __
Hay1r,
1О. lngiliz yemeklerinden h~lamr m!Simz?
Evet, - - - - - -- -- -- - - - - - - -
Hayar,
11. Osman saЬahlaл eriteo I<Aikar mJ?
Evet, _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __
Hay1r,
Уnранение 12.2. Зад.Wте воnрос, UC/10/IЬ3)111 глаголь~ данньtе в скобка>. •
ферме настоящего -б;dущвго времени
82
J, Oi!renci lcr okula g~ kal_ _ _ _ _ _ __
1.
Hayor, hi~ yalan sбylcmcm.
1.
Evet. futЬol oynamaktan bo~lananm.
3.
Hayor, mQzik dinlemez.
4.
Evet, arkaЩianmJa sok sok tiyatroya giderim.
$.
Hayor, karanloktan korkma)'lz.
13
Y/lfiiiiНIНW 12.1. f!pooмn.tйrne meoran и отnтьте не еооросьt
«;ok sosyal Ыr Jasaa
Deniz ~ sosyal Ьir ki~i. B0111n zaman.lannt arlшЩianylэ
ЬеrаЬеr g~. Partiler gider. Sinema ve tiyattoya gider.
Aym zamanda b0111n sporlan sever. BasketЬol, tenis ve voleyЬol
oynar. О ~k sportiftir.
Deniz genelliklc evde kalmu. Stk sok dt$8!1 ~lkar. Кitap okumayo
sevmcz. Televizyon seyreьnekten Щlanmaz: Ve asla mllz.ik dinlen-
mez. О ~k aktif.
GбrdOIOnOz gibl Deniz ~k sosyal Ьir ki~i.
С1Ю8АРЬ УРОКА
ВаЬаm dedi ki, duo Ahmet'i gormil$. - Оrец сказал, что видел вче
ра Ахмета.
Turistler $ehri ~k Ьegenmi~. - Туриста." поttравиnс• город.
2) факты, сделшоные на основе позднейшего умозаключения
Meger ki karde$im kopekten ~k korkmщ . - Оказываете•, мой брат
очею. испугалеи собаки.
3) предположение, суждение илн даже уверенность говоря-
щего в чем-либо, что может бытъ очевидно или видно внешне
97
4) СобWТИА, дейс:таiUI, 100торwс сам rовор•щий считаСУ
неважнwми или несуществси:.н.ыми дn.1 неrо
Прошедшее субьсоmtвнос (неочевндиос) 8pCOd образуете•
nyrew присосдинеИit.l к основе глагола аффикса ·IDif (·m"- - mu,,
-mllt) и личных аффиксов.
Almak ~lm~k kODUfiD8k &6rmek
Веn alпщtm gelmi~im konu$11\щum gбnnЩilm
Scn almtptn gelmipin kOOU$111Uf$UD g6nnilf$iln
о almt$ gelmi~ konщmu~ gбnnЩ
Biz aiПЩIZ gelmifiz konщmщuz gбnnOJOz
Siz almtpmtz gelmipiпiz kOOU$111Uf$UDUZ g6rmllf$ilnllz
Onlar alпщlar gelmifler kODUfШЩ\ar gбrmЩier
ВаЬат аrаЬ.. alm"- - Oreu куnил JoWJJннy.
Всn 111пщ nuyun? gelnЩ miyim? k00U$11'Щ muyum? gбnnЩ mOy iiт'!
Sen 111пщ mtSill? gе1пЩ misin? kOOU$I1'Щ rmsun? g6rmЩ milsOn?
О~ mt? gelnЩ mi? 1<о<tщпц mu? g6nnЩ mll?
Biz 111пщ ltii)'IZ'? gе1пЩ miyiz? 1<о<tщпц rmyuz? gбnn~ mllyilZ?
Siz 111пщ D11S1111Z? gе1пЩ misiniz? k00U$11'Щ musunuz? gбnn~ milsOnUz?
Onlar lllnщlar nu? gelnЩ\er mi? k00U$11'Щiar nu? g6rm0$1er mi?
1. Мц Щlamt~ mt?- матч начале.?
2. AЬmet, Kernal ile konщmщ mu?- Ахмет с Ke>Wtew rоаорнлн?
..
10rmЩ. <;:ocuk Ьu rOyason1 расЩаhа anlatnuf. Padiph bu rllya)'l
yonamJatnuJ. Yonamcu, расЩаhа balk seni ~ok seviyor, demiJ.
Padiph rllyayo gOren ~utu ~k sevmiJ ve ona bediyeler vennif.
..
eu&юeo)
1. OmerdOn okula ,....--- - - - - - - - - - (gitmek)
2. Ali ЬaЬastna telefon (al'mak)
3. Sen ge>en Ьafla piknige (giЬпekl
4. Baltklar da.ha (illmek)
S. Dogru (~ylemek 1
6. Siz bu konuyu (anlamak)
7. Веn matematikten kiltO not (a1makl
8. Biz meseleyi (anlamak )
9. Orhan ,ok (konщmak )
10. Onlar dOn durakta ,ok (Ьeklemek)
11. Sen Mustafa' ya hediye (almak)
12. DOn misafir1er (gelmek)
13. Sen dOn derste 1\йretmenini (dinlemek)
14. Ahmet Ьenim dogum ganamo (unutmak)
100
УпрiЖНение 13.7. Задайте~ е форме~~
(неочее!.lдноео) еремени
4. i~пЩ mi 1 ~k 1 sOtQnll
~~~~--~~~-----------------
5. otrenciler 1 gelmemiJ 1 smtfa ?
O~ arkadaf
0~ arlcada$ New Yorlc'ta elli lcatlt bir otetio ео llst lcaьnda bir. oda
kiralanuJiar. BOII!o gece JChirde eAieoпЩier, geceoin g~ bir saatinde
ote\e d6om~ler. Otelin о gece asaosбrleri Ьozulan~. M~teriler alt
katJмdaki saJoolarda yatпu~\ar. Otelci bu 11~ arlcaЩa da saJooda yer
ау~. Onlar Ьu haЬere ~k llzйlm~ler.
Biz merdivenlerden ~tkanz dcпЩJer. Paltolanm, aйtrltldannt ves-
llyerde btrakrnt$1ar ve merdivenlerden ytkmaya Ьa$\anuJiar. Уо\ uzun
lllnn~. 0~ arlcaЩ stra ile hilcaye aolatmaya ЩlamtJiar. Yinni
lletinci \саь g~iJ\er. Fakat her Oyilnlln de talcaь kesilmiJ. Gilli!ny
hlkayeler de ЬitmiJ. КJrlc Ьe$inci katta artt.k nefealeri ke-
lllmiJ.Nerdeyse orada yatacaklanntJ. Кtrk sekiz.ioci lcatta Ьirisinin
akltoa glllllny Ьir ftkra gelmi$. Ftkra sahiЬi aolatmaya b&JI&nuJ.
101
«AttwЩ\ar size Jimdj \'()k gQIIID\: bir fikra anla\Jyorum. Gillcr
misinjz? Allar mtStiiiZ7 Orastna kanf81118П1. Odantn anahtan, vesti·
yerde, paltomun ceЬinde kaldt.»
ltiralarnok - 8pCif.IIQ80n
<t1mmetr. - poзancan.ca
~-JOrфr
Ьoz\8t - оломаниwА
mOperi-ltiiИOКТ
tlz111mek- pocapoorr><:a
merdivcolcnlcn ~уо ЬqWnak - на..п. ncwncмan.co по лесn~мuе
buokmalt- O<tUJUt1,
sOnnek - цnс, АЛМn.<:О
Ьikaye anlatmayo Ьql.vлolr.- начоn. _........,. мсторни
&0\'mek - nрох<>АИтt., ""rroaan
g111~ - cмetiiiiOA
taЬta kai.loЩ - к:он.мп:кс• CИJU,I'
akJrn (-m, ·n. •st, -mrz, -na)a gelmek - npмxoдrcn на ум
filua - аиецоr
ltan-'< - awewroan.ca
veshyer - nр.а:ероб
сер - ltlptWI
103
i C•cтttd простых 8ptМf•'
...
Фор- "..,."._- "-..,..
........--
.NNOf'V NONCIIТI
oЬidum
~C)'бws·
111-(-·
нос).,....
ol:umщum
6)'--
н..-
oi:UNm --
6у~-
(l
oi<U)'ONI'II olruy8c8Com
okuyonun okudun ol:umU$$110 olwnun ol:u)'1<81<11n
otuyw ol:lldU ol:umщ okllt ol:11)'1<81<
okuywu• ol:uduk ol:umU$Щ olcu= oku~
okuyonunuz okudunщ oi:Umii$SUOUZ olcununuz oku)'1<81<11n1&
>- olcuyO<Ior ol:udulat ol:umU$Iar olclltllt okuvacaklat
olcumuyO<\Im olcumadom ol:uJIIIIIIЩWII olcumorn ol<umayqom
а olcumuyonua okumadJJI ol<~un ollumo2ш okun8)'8CIIЬIO
t·
!l
okumuyor
o/мnuyoniZ
olcumodtk
okumadoo
Cltumamu$
~
olnlmu
ol:uii\0)'1Z
ot-yocol<
ok~
okuiiiU)- okumadonoz ~
~==•а
ol:uma>:slnoz
otumuYon.r ol:umadolat olcua>azllr ol:. lat
11 olcuyw ""'YIIm? oЬidum mu? ol:umU$ muYIIfO? ol:ur m\IYIIfO? ok11)'1<81< nuyu"07
}l oi<U)'«IIIUS\III
olcuyOt mu?
ol<uyOt ""'YIIZ7
olcuyw musun\IZ1
olcuYOtlor mo?
ol<udunmu?
ol<udu mu?
ol<udukmu?
ol<udunux""'?
ol<udulatmo?
ol<umщmusuo?
ol<umщmu?
olcunoщ muyuz?
olcumщ mu>unut/
oi:Lan1161arnu?
olcut musun?
okurmu?
okur muYIIZ7
olcur musunuz1
okutlat то?
o1:11)'1<81<mo••n1
ol<uyoak mo?
ol<u)'IC8k nuyu:?
olcuyoaok m111.ru1'1
okuyacaklat_moL_
1
Да.нкu форма не tanaew• )онеалентом формы .суменм». В тypcWtow
nwкc форме «уменu» (Я. умею nc:n.. чмтаn. и т л. ) соотктстауст дpyru
kOH!:YPYJ<JJИI .
105
Вengel + e+bil + ir + im y(lri! +ус+ Ьil + ir + im
Sengel +с + Ьil + ir+ sio y(lri! + ус + Ьil + ir + sio
О gel +е+ Ьil + ir y(lri! + ус + Ьil + ir
Biz gcl + е + Ьil + ir + iz y(lri! + уе + Ьil + ir + iz
Siz gel +е + Ьil + ir + siniz y(lri! + уе + Ьil + ir + siniz
Oolat gcl +е + Ьil + ir + ler y(lri! + уе + Ьil + ir + ler
Gitar ~laЬiliriro. - Я моrу иrрат~ на nnape.
Taksi ~йuaЬiliriz. - Мы можем аыэаать такси.
Yann ytфnur yaj!aЬilir.- Завтра мо•ет пойти доJОСДЬ.
lngilizce kooщaЬilirim.- Я моrу rоеорить nо-анrпийски.
ВОПРОСИТЕЛЬНАЯ ФOPIIIA
ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА
101
1. AЬmet dente sessiz oturamaz. - Ахмет не моJКеТ 'П<ХО сидеn. на
уроке.
2. Arkadцun denizde yQиmcz. - Мой дfУ" не может nnuaт~ в
море.
108
). Веn о~ bOyiik pasta - - -- - - - - - . . . " . . -· (yernck).
4. Sen TOrlc~e (konщmak).
5. О, araba (lcullanmak).
6. SiЬel ~ (sOylemek).
7. Biz TOrk~ (бgrenmek).
8. Siz cevap (vennek).
9. lskender аrаЬа (tarnir etmek).
10. TiyatrocuJar rol (yapmak).
11. Ben futЬol (oynamak).
12. Оуа keman (~lmak).
13. О sana yarchm (etmek).
14. Siz sinemaya (gitmek).
YllfiUЖНue 14.5. Нэnишите ~UR е форw 80ЭIIOIIOIO-
anu 1нeeo.woroюc:mu (насmая~)'д)ЩН еремя)
\. Hafta sonu Uluda~'a ~·kaca~m.
110
Su-la-mak - ПОJIИКТЬ
Pis-le-mek - 38lpl3кrn.
$Цman-la-mak- ronc:ren.
ZaYJf-la-mak- худеn
Oю-le-mek- rnaдl<llo (ynoroм)
Кilit-le-mek -1&11Кр8ТЬ (КА 1&МОК)
Zehir-le-mek - отраамть
Кщ•-la-mak - астречаn.
Kuru-la-mak - cywиn.
Tekrar-la-mak- noвroprn.
GOz-le-mek- *д811>, о~. 8WJОД&ТЬ
Yoi-Ja-mak - ПOCWJUIТЬ, amp88J1Жf1>
Tuz-la-mak- comm.
1$-le-mek - paбoran., фyиJWJtoюqювan.
EtJc.i-le-mek - ВJJкrn.
Nur~ttln Носа
Bir gece Nasrettin Hoca'ron evine lursJZ girrtЩ. Носа, husшn eve
girdфni gбnn~·. hemen dolaЬa sald81111Щ. HIBIZ, Nasrettin
Носа 'ron evinde "alacak Ьir ~у" bul.amaпu,. GбzQne Ьir dolap
~azpnu,"'. Вe\ki i~inde раЬаl1 ~yler vard1r diye dolaЬ1n kapaAm•
ЦID1$.DolaЬ• ~А! zaman"" kщts<nda Hoca'YJ gбnn~. <;:ok
ЩJrПЩ. <<Aman Носат siz burada пuyd1roz?>t diye sonn~. Носа
«Evet buradaydlrro>. Evde Ьi~ bir ~ yok, о yQzden utand1m, buraya
aakland111»> diye cevap vermi$.
112
Ynpuнeнue 14.13. Ответьте на вопрось1
Е;>
..n 3:
ok•l
...< ..
.
Vatan Caddcsi
"О
;
.....
n
Poftahane ...
.....n n
~
Вeogjlm<meliyim okumamaltyun
(Яиед~~~~*еИНАП<) (Я не дотссн чиnrn.)
Sen gitmcmelisin okшnama1tsш
(rw не J101DRН МАТН) (Тw не доrо8tСН чиrm.)
114
Ogitmemeli olr.шnamomaiJ
(Он не доll*ен llд'ПI) (Он- чнтаn.)
Biz gitmemeliyiz okumamaltyoz
(Мы не дorooau.ll\д'ПI) (Мы не доп*ИW ЧИТ81'1.)
Siz gitmemelisiniz ~
(Вw не дOIDIIИW llд'ПI) (Вw не дoroiQIIol чнтаn.)
OnJar gitmemeШer okumamaltlar
(Они не доп*ИWI\д'ПI) (Они Не ДOII>I<Hbl ЧИТ81'1.)
сnатъ .
--UII
Yпpuotei.иe 15.1. НвlnwNme ~IIНUit ~фОрме дon-
1. Sigara i~ : - : - - - - -- - - - - - - - -- - -
2. SШJfta ~ok kоощ - - -- -- - - -- - - - - -
) . Arkadцlannla kavga et
4. YaJan sjjy\e -,---,----- - - - - - -- - - -
5. Dersten босе televizyoo seyret - - - - - -- - - - -
.,,......,". 15.3. Hanuwume, что""'' доnжны ar838171>, IICIIII
1. 0Arettnen ders aolaьyor. Tayfun kooщuyor. (Ona ne
si!ylemelisiniz?)
115
2. lsmail ~k Ьasta.Ama Ьastahaneye gitmek istemiyor. (Ona n<
sl!ylemelisiniz?)
Ev~ - - - - - - - - - - - - - - - -- -
Нayff, ~~----:~-~~~~~~-------
4. Hafta soou hayvanat hah~esine gjtmeli miyiz?
Evet, - - - - - - - - - - - - - - -- - --
Нау~ .---~~--~-------------
5. A.qam ders ~al•~maiiiDlYIZ?
Ev~ - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - -
Hayff, --~~~~~-~~~~---------
6. (>grenciler imtihaoa b1121rlanmablar mt?
• Evet, - - - - - - - - - - - -- - - - - -- -
Hayff, - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - -
у,.,._.,. 15.5. Задвите-ещюс е форw дмжв~ на
кпонвн/JII
1. Кarde~imi aramaltyun.
2. Нayvanlan Ьeslemelisin.
11&
S. Yemekten sonra ellerini ytkamalas1n
117
ИN.tl, к которому прнсоеднн•етса аффикс исходного падежt
-dan (·tan) 1 ~n (-ten) н nослелог Ьeri, обозначает исходнмl
nуип во времени, начннu с JСОТорого coaepiU8CТCa деliств11с,
Даннu форма переводнтс• на ру~кий азых с помощью пред11<•
rов «С», «ОТ>•, ~<аот у»с».
8et01 ~ )11dan Ьeri ~uk yavasшa gidiyor. - Бетюль с трех лет '"'
ДНТ 8 садик.
As1J'y1 Ьq aydan Ьeri tan1yonun.- Вот У1К nnь месщеа, как • 3111•
KOW С ACIIИ.
Если исходный аременной nуип awpaJUCТCJJ глаголом, то 1
основе глагола сначала присоеднНJiетс• аосьмивариантиыl! афо
фнхс -dtk (-dik, -duk, -dllk) 1-llk (·tik, -duk, -dllk) с меной соглас•
иоrо k а А· затем личные аффиксы н аффикс исходного падежа,
При nереводе на руссJСНА nык исnользуете• сложноnодчиненн01
nредложение с союзом «с тех пор IWO>.
GeldigiDdeo Ьeri iki saat g~t.i. - С тех пор как ои. opиwen, прошлеl
два часа.
111
К. saatten Ьeri yaЙJDur У~.,...,----.,,...-------
9. Canщ1r makinaпuz Ьeri Ьozuk.
10. Dedemin lculag, _ _ _den duymuyor.
11. Annemin g!!z.leri Ьeri uzaA• g!!rmUyor.
12. Aygerim'in den Ьeri midesi фуоr - -- -
13. Beyza'nш den cfi$i
14. Saat Ьeri clektrik kcsik. -----
СЛОВАРЬ УРОКА
ЖЕЛАТЕЛЬНОЕ НАЮЮНЕНИЕ
121
Вcnkooщ+a + y + un ara + ya+y+un gel + e + y + im Ьckle+ye + y + im
Senkooщ+ a + sm ara + ya + sm gel + e + sin Ьdde + ye + sin
Оkоощ + а ara + уа gel + e Ьckle + ye
Bizkooщ+a+hm n + ya+hm gel + e + lim Ьckle + ye + lim
Siz kоощ +а+ SIDIZ ara + уа + SIDIZ gel + е + siniz Ьckle + уе + siniz
Onlar lciJoщ + а+ lar ara + уа+ lar gel + е + Jer Ьckle + уе + Jer
1. Salih ЬugOn basta. Onu arayay1m. - Салих ceroдl<JI болен. Пu·
заоню-ха • ему.
2. OtoЬOs dwagшda Ьulщalun. - Дuaii (-те) JIC11!e11ШC. на авто·
бусноil останоаке.
01'РМЦАТЕЛЫW1410РМА
122
6. Ders lщladl. LQtfen sus
7. Yaйmur y&g1yor. Tak.siye-b;-:in:---- - - - - - - - - -
K. Hava soйuk. Paltomu giy -:::--:--:-:--,--- -- -- -
v. BugQn Ali'nio doйuro gaon. Ona Ьediye al - - - - - --
10. Ali'ye Ьо~ ver --::::--:---::---- - - - - - - -
11. Ali ~ok oyouyor. Oou ders ~1r - - - - - - - - - -
12. Okula g~ kalacagun. Нlz11 yQrQ - - - - - -- - -
--
r",_",."ut f8.2. нгnишите ~ е ~ ФОt- .w&-
123
2. обозначает ~оточне, объединение 1С81СИХ пибо оредмеrо11
kitap - lcitapllk - 1<ииrа - wecro Д11А храиени.1 JСИИГ (ICIOIJI(н"A
IUIC8ф, DOJUC&)
ТВIA:C«CCIIWWI-MWHII~l
н. итмdм ь.п g6r(i..,_tlkl
ГЛАГОЛЬНЫЕ ИМЕНА
125
1. AaJamay• b1rak, l'&l•,maya lщla. - Перестан» ПJ1&1(8ТЬ, начин:.R
работать.
2. Tatilde Bun;a'уа gi1meyi d~llyorum.- На IC&НIIJ:yлax • дуМ3МJ
поехать а Бурсу.
Вenim okuma8t
Senin okumaa
Onun okWI\UI
Birim okuma•a
Sizin okumaaa
Onlann okumalan
1. Вenim TOtk~e okumam iyi cJeti1, senin okuman oormal ama onun
okumas• mllkemmel. - Я читаю (мое чтение) по-туреuкн 110
очею. хорошоt ты иорм.ал.hно, а он отnич.но.
12S
аос:ле себ• постановки сущестантепьвоrо а аинитеп..вом падеже,
8 ГJ18/'0JJ дарить- дательного паде•а и т.п.
). ГJ18/'011ьное и.,., как
м обычное нм.а суwествнтельнос, стuнтс• а тоw nадеже , кото·
poro требует rлаrол.
Anneml scviyonun. -Я тоблю wою маму.
8en gezmeyi ~k scverim. - Я пюбпю rумть.
). <;ocukiann ~~ m-u':':'
tlu-cdi
~.y-or-....;Ьeni ~ ilz(iyor ama oyna
~: .~
,..,.,а~
:-,пш
-:-.-~-u:-para-·yla уепi ara~e:'in l'&lц._ _l'&lц--:--,y'~ iyi.
6. ~imdi УВ$8 eйlen vakti degilsc ое
zaman olacak.
1. Aonemin agla._."..-_ __..Gzlerimin lln!lnden Ьi~ giьniyor.
8. Yфnururun уаА gOn~in dog daha
~k scviyorum.
СИСТЕМА ПРИЧАСТИЙ
1. -ао,--еа
• Форма на -аа, ..en называет признак: nредмета по его действюо
и соответствует руссом действНТ'СJIЫt..Ы..М причасnt.8м насто•·
щего н ПJЮWедшеrо аремен или прн.даточному определнтел..~
128
2. i>u aglayan ~ocuga s111 verin. - Этому мачушеwу ребенку »Jhe
молоко.
~- Okuyan insan. уцауаn insandtr. - Читающий чenoaew: - зто жи·
вущ.ий человек.
12S
В туреwсом •з.bl.ICe существуют две субстантивно- цъeкritR •
ные формы ка -<ltk и -{y)aeok. Особсккость зткх форм в том, •110
они, хах н nрич.асти., иазw.аают nрнзнах nредмета no действию м
по существу IIJUIIOТC.I оnрелепен:цмк, они такж:е woryт nepe:AC>o
днтса н.а русский сы:к пр идаточными оnредепнте.m.нымн. (nо-
этому мы ка:шваем их адъективные формы), однuо сnособност~ао
3ТИХ форм npиcoe.<U<нrrь аффкхсы nринадпСJI<НОСТН, а также "•·
меКJТЬСа по naae*'IW, JCaiC мы увидим дапьwе (см . уроки 23 и 24}
.аает ОСЖ>аакис назыааn формы ка сЬk • -{y)ocak ~ным ...
Формы ua dtk и -{y)aeok СIСЛадЫ11&101'<:а кз ОС·НОвы rnarona, .,.,
тем следует аффикс -<lak, (-<lik, -<luk, -<lnk) ипи -{y)acak / -{y)ccck н
ооследккмн nрНСОС.днна10ТС.I аффиксы nрн.надпсж:ности. ·
lstemc:k - istedi& + im ~~~ - сумu., которую а хотела
Oku:mak -Okuduj + umuz mektup - nнсt.мо, которое w.w читаем
Konщnшk- konщ + 8Cik ,eylcr- ВCUU<, о которых будем rоеор•ш
Gclmck - gel + ccck trcn -11оещ, которыА арнедет
Форма на -<lak, -<lik, -<luk, -<lnk назы..ет nризнак орсд~о~ета 110
действию. прсшэошедшему в насrоt: щеи ю1и в прошлом.
Форма на -{y)acak, -{y)ccek таJСЖе обооначает nризнак пред•
мета по действ.ню, которое nроюойдет в будущем~
130
3. BugQD onlamodljJmz koaulan tdu8t 8DJotacaAun. - Cero.i\118 •
~ бyll;f обuс:...,.. тeww, кaropwo aw ио ооиuи. (IICDOИI
тweaawliтeww).
..,
Обращ cnpJ~J~CeнUA формы на -(y)acak 1 -(y)ecck • утирдu-
маьноii и отричотиьноii фор.wох
Вooim aia<:q•m alma)'Щi1m
Senin alacaj.m almayoce&m
Onun а1асф almaraca#l
Bizim aJaca8muz almayacag_,nш
Sizin alacфmz almayacaA.~na
Onlann alacaklan almayacaklan
1. DoAacaJ< ~gwnuza Ali aduu vere1im.- Роднаwс•".. pcбeltD
(рсбенu, кaropwA родн-n:~) наюаом Али.
2. Gelocek ау ЬOtlln Ьof>lannu бdecetim. -
В CJtoд)'IOЩeat месJЦе
(м<СIЦ, кaropwA nридет) 38М8<у ес:е сюи AQJUИ.
131
У...-17.1. lfa1otы)'JI ~· U~lt
формы об~ д8а npednoa'eнUR е одно
132
Biz asker idilc- askerdik Mw бwли conдa'ПIWK
Siz asker idiniz- askerdiniz Bw бwли сопда'ПIWК
Onlar asker idiler= askerdiler Они бwли сопда'ПIWК
В русском озwке форма <cJI был солдатоМ» uметс. состu
м;,ц~ кмениwм сказуемwм. В туреЦIСом JDwкe к именной части
( Казуемоrо (т.с. в данном примере к имени суwсстаитещ.ному
tuker«солдат) присоеДКИIIетсi вспомогателънwii rnaroл i(mek) в
форме пpoweдwero времени (idim, idin, idi, idik, idiniz, idiler).
Однако а современном •зыке эТот глагол сливаете• со словом и
ммеет фонетические варианты: -dl, -di, -<lu, -<10 f -11, -ti, -tu, -111 no-
CJie CIIOB, oкaнчИJiaiOilUIX'"' на соrnвсный н -ydJ. -ydi, -ydu, -ydO f ·yta.
·)'ti, ·ytu. ·ytO nосле rnасных.
8en hastaydJm Olfenciydim ~ocuktum zayaftun
Sen hastaydJn Olfenciydin ~ocuktun zayaftm
о hastaydJ Olfenciydi ~uktu zay1ft1
Biz hastayd1k Olfenciydik ~ocuktuk zayaftak
Siz hastaydпuz Olfenciydiniz ~uktwauz zауаfШш
On1ar liastaydllar Olfenciydiler ~uktular zayaft.olar
OП'IIЦAТE/IWWI .al'tiA
133
-
у,.__,. 17.J.
1. AYJedOD~OziOn_ _.
2. Ali Веу ~k huta
н.мw.. ~форму~ epf
3. C>trencilcr ~ yaЩkan_ __
.
13С
r....,....,. 11.1. o.r-r.me наiЩ)ОСЫ, UCI10I1W)II а10е1,......., •0106-
ках
r.,......,.,. 11.1.
НаtмJшuте ~ и ~., от-
_,на 80tlpOCЬit форw ~о tp8/llelfJ
135
11'0WEдWEE СУ6'ЬЕm481ЮЕ (НЕОЧЕвмдiЮЕ) ВРЕМЯ
137
1. DOn аЦат den I'AIIf•Yordum. - Вчере вечером а учия уроi<И.
2. Нaslayk<:n ~ ~ yemiyordum. - Коrда • бo!leJI, • нмчеrо не en.
3. Tatilde televizyon izlemiyor muydun? - на UNklli)'Л&X тw ltC
сwотрел ...... анэор?
ИМ1
138
1. Ahmet piyano ~У' (Ьilmelc)?
2. Sei\ okuJWIU (sevmek)?
3. Siz 181ilde Ьilgisayar (oyoamok)?
4. Liz eocЩeli {&бrOnmek)?
5. Biz lstanЬw'a giuncyi (planlamak)?
r.-w11.4. 3.tда;)nеемрос•форме~~
1. Evet, Salim gaz.ete sat1yordu.
2. Turgut sincmada 6Jm seymliyordu..
) . Кар1уа 901< bW. vuruyordu.
4. КiЩ>Ian k~ Ali yut•yordu.
5. Evclen сЩап ~knuyorduk.
у,..._ 11.5. н-~. форме~ ....
~
1. ArUcЩianm elekttikler kcsildiji zaman dera 1'01~ _ _ __
2. AЬmet k.aza yapu. Ama araЬaYJ bi~ de Ьl%h siir - - -- --
3. Bcn dera1erimc ~~ YJ1 Ьu lcadar бает vet_ _ _ _ _ __
4. Don Ьu saat1crde scni Ьelde-..,.-----,-:-:---------
5. Si:t kolejc gelmcden оосе TOJI<~ bil - - - -- - - - -
6. Всn Gtreociyken h~ yarama:tblt уар_ _ _ _ _ _ _ __
7. Веоi ~aj1rum:tda Ьеn uyu -..,--,--,--,.-.,.------- -
8. ВаЬаm gaz.ete okшi<cn annem kahvalь hazlrla - - - - - -
9. Oйretmcn dcrs anlaьrl<cn Ьеn Ьцkа ~le ujrц _ _ __ _
Уnран-11.1. eo.::m-m. ~...
1. film 1 arlcada$un 1 scyrctmck 1 sincma
2. Ьeklemck 1 seoi 1 parltta 1 Ьеn
). kOtOpЬane 1 okumak 1 O&fC<>ci1er 1 kitap
4. polis 1 kovalarnak 1 h1rs12: 1dOn gcce 1 rOya
5. al•*veri$ 1 annem 1~щ• l yapmak
6. odada 1 Ali 1 kitap 1 okumak.
7. sinemaya 1 Mehmc1 / giunck 1 akpm
8. ya:tmak 1 $iir 1 АУ$0 1 okulda
131
Пuна pet)yluaкt114.. ~чаете•, если уДJЮенные имен:~
суwествитель.ные образуют словосочетание с н.аречнw:w OТI'tHJCOм
а :шачекин:
НЕ011РЕДЕ/1ЕННЫЕ П f'М11А!"АТЕЛЫIЫЕ
2. ВаЬаm bana bo:zo gOnler para veriyor, Ьо:zо glln1er hi~ para vermi-
yor. - В некоторые АНИ отеu дает wне деньrи, в некоторые~
всем не дает.
«ИССКОJIЬКО»
3. b\rkaf -
Эта форма уоотреблхе-n:• всеrда с именеw сущесnкrепькыw,
сто1щеw только в едннстаекном ч.нспе.
4. blraz - «HCMHOI'O»
1. Вeni biпz Ьelder misin?- Tw мeUJ немного подо-.аеwь?
2. Biпz dinlenilim. - ДUаАте немкого отдохнем.
УРОК19
~ --
nhat - cno•oliнo, уАОбмо
hakkmda - О, ОТИОСНТСSU.НО, к,а.. tekrar- еще раз;. ооеторио
C81<JIWIO lduatlamalc - . ..,..,.,..,..
hala-owибtca Urmanmak - карабuТ~оеа, ane·
hey""""lomak - IIOJ!НOOIТ>oCO >m.. lобнрm.с~
hiodi - нидеАо ywt - обще>кмтне
IIWyOa - cmщJU
1. Neyi plinlaiDittJmz?
2. Ne zamandan Ьeri Ьaшltk yap1yordunuz?
3. <>nceden neler уарпщьшz?
4. Ne oldu? НауЬl kmk!Jj!шa uЙJ11Chшz nu?
УРОК20
148
i
._.
--- -
с...._. _....,._
~
.............. ".......-
llen aelml!llm
"-
llen"lirdlm
&у--
Вen ...-u.
8en Jdiyonlum
s.. ..li)'ORЬI S..801in!Jn s.. ..loookd.
....
S.."lmi!IU>
........
У-· о Jdi}'onl•
Biz aeli~
O aelmifli
Bizaelmi!llk
o ..Jinti
BizJIC\Irdik
о,.-
Вiz~
~
sa
Jdiyonlunlll
о.,ь;~
В..Jd~
s..~
Siz 80~
o.g,"::;:;;;:.".
в..~
s. ..-....
Si>pljrdloi&
Onloroolw..t:
в....-..
s.. ..........
Oolot-...
sa.,-.w.
В..aelolc)
s..~
.,._.. о~ о~ о ..• - о.,~
Biza<l~
..",... BizJdmi,...W.
Siz~
Вiz ...........t
Siz ponrmillloiz Вiz ..
Siz -
..lmadialz Siz~iz
On~~;,i~-;;;. о.~;\.;;;;;;ы, Ooloraelmedmli Oolor ••.м..m-
--...
Вао aeliyo< muydum? 8ао aelmil mi)'dlm? 8ао l'lir mlydim? Вaoaelccdtml)'dioo?
Sea Fliyo< muydun? Sea Flm\tmiydjn? Sea 8'11< mlydin? Saa ,.-miydjn?
~ О Jdiyo< muyda? о ..lmil mlydJ? О "lir mlydl? o,..-ml)odl?
Bizacli)w~? Biz a<lmi1 miydjt? ВizJitljtmiydit'! .Вiz . . - mlydit'!
sa,..~muydaouz1 Slz Jdmil m1y<1iniz? SI>Jdirmi)'cliaiz? sa.,- miydialz1
Onlor 1 Onllr Onloioctiok~ o*..d.c.!.~ ~t
В турtЦJtНХ rpewмaтиiWl оwдеп.оотса rpynna cnoo, • ."._ при
IICPOOOдo на pyociiМA uw• может быть обооначена """ «Неопреде·
tеН.Нwе местом.мекю:», xcmr nере80д этих с:лое а русском 1зw"
3.
......
Hi~ kimsc Ьeni
~ IUmseye yalall
&l1lamak istemiyor. -
sбylememelisin.
H.кrro не хочет ПOtd"'"'o
- Tw инкому не дотосем
nтan.
151
2. Hepirniz siz.e yaл!Jm etmek istiyonaz. - Мы """ хоrкм 118>1 ,.,.
мочь.
С/10В0061'АЭОВАТЕЛЫIЬIЙАФФМКС "'J#I/-Iun
ДаиныJi слоаообразоаательныА аффикс nредстаапен 8 фоне
nсческнмн вариантами (в соответствии с зuоном гармонии rлас
мwх н согласных): -g.n 1 -lun, -gin 1 -kin, -gun 1 -kun, -gQn 1 -kOn.
Эror аффикс nрисоеди.н.uсь к ОДНОСЛО)!(IIЬIМ rлаrольныы осно
оаw, образует имена существительные, выражающие nризнак
предмета: .
Кlzmak -laz + gш- злой Btkmalr. - Ьlk + kш - НС1lЫ'tЫ8810-
шикекуку
Bilmek - Ьil + gin - rоенwй ~ - ~ + kin- нзбраннw11
уormak - уос + gun - )'С1U1Ш1Й, Tutmak - 1111 + kun - уваеченнwй
)'C11JIWil
Om>ek- QzgOn- оrорченныli
УРОК21
дEEЛPIIЧACТIUI
1. Ali ~ ders ~·'"'Р lщanlt oldu. (Ali ~ok ders ~u. Bqanlt
oldu). - Много :J8НJШII.Icь, Али nреусоел.
2. 8u hiltiyeyi yaztp Ьвnа getircceksin. - tfal:tиcaa YrJ историю,
пркнесн О: мне.
155
1. $imdj (giyinmek) gelerim.
2. Anoe Ьаmш (y<>gunnak) elanek уарь.
3. (Gezmek) e&lendin mi?
4. Bir slln (oturmak) ТV izlediler.
S. Doktor yine (gelmek) Ahmet'le konщtu.
6. О ЬаfЩ:е (giiiOrnsemek) Meryem'e Ьаkь.
7. Ayno sбzleri (tekrarlamak) duruyor.
8. Bir an (durmak) d!ЦOndO.
9. KOpelr.tertikleri (di~lemek) yortnu,\1.
10. Anoe 1'81\laY• arasondan (~ekrnek) aldo.
11 . Safiye sev~le ellerini (uzatmalt) 1'81\laYI almak istedi.
12. Yatalr. odasona (gO\Ormek) giysi dolabona saklado.
13. Cikolatayo pannaklanrun arasonda (sokmalc) ezdi.
14. Кular yatmadan бnсе (gelmek) iyi geceler diledi.
1s. Gezide Ьiovok tarihi yer (gezmek) gOrdilk.
16. Onшola (konщrnalr.) dertl"'iyordu.
..
у.,.,_ 21.3. Напиwите "'*"""'...,.,
С1<0бкаж. форме Н11 -(y)atalt. -(y)arek
ynoroopo6loяlr Z/lalO/I>t, .",...,., t
158
1. Onlar od.utna (~lkmak) yattt.
2. Sonra da dua (etmek) ~elcip gitti.
}. Scrdar (k~k) ycmck salonunda ~tku.
4. Anne bunun Ozerine (gt\IQmsemek) yerine oturdu.
S. <;;ocuklar (ko~mak) eve geldi.
6. Toroayt eUeri (titremek) yerine koydu.
IIEEIFIIЧACТIIE НА..-,-
157
у",__.,. 21.5. ~""'~.одно. )fiOIIIpl6nяrl.фopolot
Н1 -madan, -med8n
151
J. Kurablyeler (p~mek) seni Щtranm.
4. AraЬan (Ьozulmak) 1Amirciye telefon ~-
S. Кц gO.De$inin lwlann Oz.eriode &4tldldtlшt (gonnek), i~ine umut
yaytldt.
6. Hakla eve (vannak) &llDeSi onu sev~le kщtladt.
7. Dolaptalri torЬeyt (Ъulmak) ~ sevindi.
8. АЫаm qlamaya (Ьqlamak) Ьеn de atJamaya ~ladtm.
9. AЬiam ~k korktugumu (gбrmck) birи yumщadt.
10. Кaptntn zili (~) Ьеn de arшemle kaptya k()ftum.
11. Aqam ЬаЬаm eve (gelmek), ona Ьenimle DaSJI gшur duydugunu
anlattr.
12. Веn lstanЬul'a (dбnmek), seni kendi ~yerime alac>m.
ДЕЕ/IРIIЧАСТИЯ (ПРОДОЛЖЕНИЕ)
дEEII'IIЧACПIE НА .М'*'
180
4. Daha sonra agtr adtmlarla odaya (~tkmak) ikisi de rahat ve buzur-
luydu.
~. KO~Ok oglan dondurma seтvisi (yapmak), kendisiyle guror
duyarak, <<AyDI restorandaki giЬi oldw>, dedi.
1>. Mus1afa (gjьnek)saat Щ Ьu~ukta evde olacaj!tnt sбyledi.
7 Masaya (oturmak) Liz ona ihtiyatla baktt.
м Кaptlar (kapanmak) ona el salladt.
u Ben (Ьurada) seni kimse бldoremez, ktztm.
1о. АЫаmш (JcQ~Ok) tarla ~i~egi olmak istemesi Ьeni ~k
gOidOrm(ЦtQ.
11. КбtО Ьir ~eyler (kurmak), Ьер Ьбуlе gбzleri t~tldardt.
12. Oyle htzltydJiar ki onlara (Ьakmak) gбzlerim yoroldu.
13. Fadime Teyzenio Ьenimle (kooщmak) en stk sбzc:Dk <<CISSS>> dп.
14. Fatma 9~meye Ьеz ytkamaya (gitmek) Ьel>ej!j ~i~k'e
btrak.tyordu.
ДЕЕПРМЧАСТМЕ НA-<Itk~ ~ ~. ~
деепричастный оборот
1. <;ocuk ЬOyOdOk90 gOzellqiyor. - Вырастао, дети станов•тс• кра
си.аее.
161
СIIО.:Ж:Ноподчиненные предложениА с союЗОАt «коzда»
ПОНУДКТЕII>НЫЙ ЗАЛОГ
nрнзиаха :
1М
(:alo$111alc- ~11$ + kan - работо1W4А, трудолюбиаwА
Unutmak- unut + kan - ибыа.. каwй
УapOJimalc - yapl$ • kao - nрилиnчмаwА
Cekinmek - ~ekin • gm.- cтecкwrenыt.W.Й
Konщmak - konщ + kan - ра1ГОоорчмаwА
115
sayesinde'' tip e~itimi alan gen~ lskQI', Doktor Лlcxandr Flcming't<n
Щkast degildi".
1
kan koca - суnруги
2
1~~· - Шк.Ruарм•
J soyunm~k - рюдсааn.с•
t kramp - C)'Aoporl
s lmdat - на nомощ..!
• Ьa1mak - тонуn,
J ЬoQulan gc:~ adam1 - тонущсrо молодоrо челок1еа
• kurum~ak - сn•сата..
• cgitim- образованис
10
Malesef- к со•алем:мю
l l ~jf\~j - 3СМ11tДС11СЦ, фермер
ll t1p • МCJI.ИwtHt%H I1
'' masraf- расход. трата
1
' Tqhd - л.иаrжn
1
' zattkn'e- nнев.wоннJI, аосnапен.нс: ncrPx
16 f idde\li ... CM..'I.wcwR
., kqf«mclc - юобретап.
" Ва.$Ь.Un - nрем..ер- минМС'fl)
'' uyвuJamak - ЛJ)КМСНJIТЬ
м 610mcol Ьir tw&ablc - ~evru.,••u 6o.ne).)4~o
21 Ьцаmшk - crrpa8Л.II'ТЪCJI, ~nс:шно aыnor1нan.
1:J u:si.r - дdtстаие, али ани с
u bl.uat - сам. nерtе>м:м"ио. лично
dt$tcgi 5a)'C$inde - бл.аrоларt wатсрмал:.,ноfi nодд("f):с.-с
1-4 ma.ddi
:s tщkasJ dcйildi - никтомноН nк
УРОК23
как ...>•.
Аффикс -(y)alo, ·(y)cli n pнcocдooliJic:тc• нспосрсдствонио к оо·
1tou r."Laroлa:
1. Buraya geleli W ау oldu. - С тех пор хах • приехал t·юда. nро
шло два мсс.ца.
2. Ма~ b~tay411 hi~ gol atmad1. - С тех пор как начале:• матч, не
'386НдН НН ОАНОJ'О гола.
107
ОТI'ИЦА1ЕЛЫWI ФОРМА
ФОРIIА оdф-
ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА
118
о gdmeclф (gelmeyecф) ~
Biz aeJmoditimiz (gelmeye<фniz) ~in
Siz aeJmediajniz (Jelrneyocф>iz) ~in
Onlar Jdmedikleri (Je~) ~
1. Bu konuyu aalamodoAun ~in ~krar ~ sonluпi.- Tu""' •
не noнan иу тему. • cnpocМll npenOAUiтe.u еще раэ.
2. Toplaatoya ltaьlmayкatun i~in i!zj)r dilerim. - Tu ох а не бу.оу
nрм:кимап. )"''IC1'1U 1 собрании, прошу npoweиo.
Y-21.4-н.nw..mt"*""""""·~~-.,,.,
cxo6nx е ФО/»W на -<110• ipi1
1. Emre, ~k YO<JUII (olmak) okula aidemedi.
2. Siz evi (almak) ~ok pnsi1SIDJZ.
3. Olrenciler inuihaDa (hazorlanmamak) zay1f lllchlar.
4. 8ana gOven (gбslennek) oqeld<Orler. ·
S. OnШI Ь.ЬU1 Ьuna (izin vennek) о ~ok seviniyordu ve
saOitslzlanoyordu.
Y-23.~~,.,..,._.)fiOtiiP06nllll...,.....~-" '
CIФ4«u • ФО/»W на .q,, ~ ipi1
1. Okulumu Щonyla (Ьitinnek) ~ mutluyum.
2. АrаЬа (almak) para biriktiriyorum.
3. Setli bir dаЬа (g6rmemek) ~k Ozgi!nQm.
!1. Yann arlcldaf•пu (gбrememek) ЬШiu haЬer veremeyecetim.
S. Yqh adam yiyecek bir ,еу (bulamamak) а~ ya1mak zorundo
kalouk.
СТРАдАТЕЛЬНЫЙ 3А/10Г
178
Формы страдатеп..а..ноrо 31ЛОrа образуютса от moбoro rnaroлa
nyrew nрисоедКненu сnедуюшкх аффижсов:
1. ·D, если r118l"'ЛJ...HU oc1toaa 1&Х&Н.чн.ваетс• на rnасную:
dinlemek - d.inle + n + mck
okwnak - oku + о + mat
Ьeltlcmek - Ьeltle + о + met
r,......... 23.8.
обораn
Нanuwumo npedno;oeн.,., }'nМIP06mor ~
С/108006РАЗО8АТЕIIЬНЬ114 А-С~/_.,
СлоеообраэооатсльнwА аффикс -g• 1 -lu кисет 8 фонеткче<:ООО<
мркаитоо: -gJ 1 ·lu, ·gi 1 .JU, ·gu 1 -ku. -gQ 1 -1<0. Он образует отrла
rопь.ные сущестекте.льнwс с абстра~СТКЫмн и конкретн.w.м:н ЗJta·
tteюt.IMH :
171
Bilmek. - bll + gj - ;щан ис
~aJ.mak - ("al + ga - м)'1ыха.а..ныJi инструмент
Bit.mr.k - b it + k i - рзст-еtане
Basmak- Ьаs + ka- 1к:чатан.нс. нэда.нне
Saymak - s.ay + ga - уважение
Tuamak - tut + ku - страстное жмонте
$(Vmck - sev + gi - .uобов"
Duymak - duy + gu - чувство
Al.mllk - a t + 1о - веша.ака
SLimck. - sil + gj- тра нка (wa• (.,"fнранн.м школмаоrо мела)
УРОК24
СЛООАРЬ УРОКА
ОТРИЦАТЕЛЬНАR ФОРМА
173
О g~lmedigi zaman • gelmedi!inde gelmeyccф zarnan
Biz gelmedigimiz zaman • gelmedigimi2xle gelmt:yoc<:gjmiz zama,.
Siz gel.medijin.iz zamao • gelmedituUzde gclmcyccetiniz zama11
Onlat gelmedikleri zamao = gelmediklerinde gelmeye<:ek\eri """"'"
Формами ка -dф zaman (dJgшda) н ка -ас•А•. -ece!i zaman обо ·
знач.аетс• nридаточное nредложение времени с союзом (ОЮ·
rда. ..>).
1. HasUihanede yattфm zaman (ayattфmda) Ьeni ziyaret etmedini,,
- Коrда ,. псжап а больнкuе. •w хо мне не оркходнпн.
2. Okula gideceginiz zaman haЬer va, ЬеrаЬеr gidelim. - Когда ""
nоА.аете а шкопу. сообщите-, поА.де.w в~.
174
Biz aldфmw!an dola)'l a~acaaunw!an dola)'l
Siz aldфmdaD dolay• alaca8Jnw!an dola)'l
Onlar alcllilklan..W. dola)'l alacakJanndan dola)'l
01'1'\оtЦАТm.нАЯ ~
175
1. (:ok уаkш (otunnak) televizyon scyrctmcyin.
2. Di$1erimi (firc;alamak) ь.,,nen yau1m.
3. ВaskctЬo l (oynamak) ya~mur ya!maya Ь.$1adl .
4. Arabam1z (olmak) s•k s•k geиceйiz.
5. (Ba~ormak) konщma.
6 . Ni~in i:z:in (alttuk) ~akcJntz?
7. Кard<!i i m Amcrika"yo (gitmek) Ьеn on Ье~ yJ$ondaydom.
8. Ahmet bi~ {uynmok) saЬ.ha kadar ~aiJ$11.
9. lli~ blr $<У (s6ylemek) dl$011 ~ o kLI.
1О. <;ocuk (uynmak) gilriJitO yapmayon.
83АММНО.СОВМЕСТ11ЫЙ ЗА/ЮГ
1. Tcy:ttmle annem uzun snre a~la$Ct lar. - Мама с те-теЯ noлro п;щ .
КАШt.
2. CotukJar gOIO$meye Ьщl.adt l ar. - Дети нач ;щ.н смеnьс.а.
Вз.анмно-<:Оамсстныit ~or oбp33yettJI с nомощью аффикса ~$
nосле гласных основ и -t$. ·i$. -1.1.$. -о~ rtoc:лe согласн ых. Афф1tкс.ъ1
833.Н.МНО - СОВМССТIIОГО З3J10Г3 WOryr быn. ПplfCOCШIH~HЬI ЛИШЬ t:
некрторому чнспу rпаrопьных основ.
Gc1L$m<:Jc - pa.'J8HJd:TЬC.8
Yaщmak - усnоканватьс•. утмхатъ
Yeli$mdc: - дoroн.rn., nрнходнn. soвpew•
Alt$mak - rtpиewкan.
<;:a l ~mak - рабопть. сrаратьс•
176
Друга~ же часть rnaroJUoн.wx OCIIOB. наоборот, Jieceт В"JаИ.МНо-
(щ•.местиое значе..tне , но не ttмеет GОО'ПiеТСТ8ующнх аффиксов. В
1 1t кнА rmt.ro.11ax отсуrствует nераообраз.иu основа. от котороО об·
r~a •уетс• рассматрltааемыli залог:
Sav8,$JMk - вое.а.атъ, бороn.с•
8art!p'fШk - MHplffbl:l, ПpiOotИp1TioCI
KonU$mak - rоюрнт~о
Yaл~mak- сорсвновэтьс•
GOrqmek - спорт. бс>роn.с•
177
Bu sбz.lcri s6ylcycn adaman 1~tcn1iAini1 dencmek istcycn Нос" h11
giin Konya 'уа gidince onu aram1$. «Н ал k~lerindc yatmaklrtll"W
3
vanp wtaЩ11na gide:yim. Hcm gбniU hCJo.!~ olur. hem dc Ьсn rahзt ttl
crim.•) Diyc dЩO.nmЩ. Adamш tarif ettigj• gibl evi aramlf, bulшlt)
Кароуо ~alaca~o sonoda penceredcn, perde aralфndan d4'0П bakan Ь11
Щ gбnnЩ. Носа. arkad:ц1m1 evde Ьuldum, diye sevinmi$. Tam о
s&rada kap1 a~JIШI$ ve bir kadtn:
- Kimi anyorsun. diyc sonnщ.
Носа:
- Ben Ak.$ehir'den gcliyonun. Efendintn yaktn atkac:Щtytsн
diyecek olmщ.
Носа 'ntn bu ~zunn yartda kcsmi$ k.adш :
- НО$ ge-ldintz., safaJar getirdiniz... Ama effendj yok. Bir i$ it;tfl
dо$8П ~ok\1. АЦаоn da gelmeyecck.
Bu sбzleri duyan hoc.a $<&$tnntf'. Bir pencereye, Ьir de kadsшn
yoznne 1>akmo1:
- Demek OyteJ .. detn~. EГt-ndj'ye Ьendc:n scliim sбylc6. Bir d:tl'•
evden aynltrk.en biЦJns pencerede unuьnastn .
1
ticatd - торrовл•
1 i~cn - от всего et;)дlla, от всей душк
) coonl - сер.!Ще
• tariГ et!rК':k - on нcwaa:n,
) ~trrmat - уям•кт-ьс•
• sctim s6yle - nepeдa.aalt прнкт
УРОК 25
...
'kV11m etmc.k - nродоmt;ать JIJITЬCJI
179
с:оТ~~еТСТвуют руссюt:м спожноподчнненныw предnоженНАМ с
пркп.аточиwм ycnoвtU (еСАи он делает. cдeлQJI. cde.tuem).
Придаточное nрсд1Южсннс в тypeUJ(OM а1ы.кс может вводит•~ •
соiОЗОм eter (ссели:». реже - pyet «ежели••· но его постанов.са •ю ·
вс:е не аВЛJ.етса обюатепьноА.
-yon•
Эта форма соответствует русскому nр.ндаточному усnовю• .:
rла.rоло-'4 а насто•щеw аременн.
ДrUI ~UJtн• этоА формы следует к основе rлarona прнС,а·
акть аффюсс насто•wеrо ере:мен.м + аффикс ·sa 1 ·se + пн•тм•
окончаннt: .
110
Да.ннu форма образуета nрнсоедН:нен:неw к основе rnaгona
еффИJ(СОВ иасто•wеrо wнpottoro времени + аффккс -sa 1 -se +
IM'f:tt:we окоич.а.н:н.t.
Расс:матриааемu форма aiJLieтc• намболее уnотребнтело.ноА а
rуреuком •зwке .
Утирд•тел~~онu toP•• Отриuте.п~~окu tof'мa
Веn soylersem .oyleme-ac:m
Sen SOylenen S()ylemez.seo
OSOylersc: SOyleme...,
BizSOylenek S(lylemezsek
Siz sбylerseniz soylemezseoiz
Onlar SOylerlersc: SOylemezlene
1. Anne ЬаЬШпmоzа saytp g!lscermezsek Ьizim ~ukJannш da Ьiи
sayg• gбstennezlcr. - &лн мw не будем у..,..,. родн~й.
наw.н дети тоже tte будут yaa.an нас.
2. Arabanu llmir edenem piknige gideЬШriz. - &лн • отремонтн·
рую wашнму. ww сможем ооехат., на nик.инк.
181
Y--25.3.lillt1wiиme,.,.."."...UR, ~гnaгonы,-.o o
С1Фбках.. <Щ>ЩamotiЬНCJI}фoptle )'С11011Н0й- ... ."..,
1. Ehliyetim olmaШ.,...,,.,.,.------------
2. AraЬanu h1zl1 kullantrsam
3. Anneannemi ziyaret etmezsem
4. Anahtannu bulamazsam
S. Okulumu biteremezsem - - - - - - - - - - --
6. G6ziUgOrno bulamazsam
7. EIЬisesi OtiliO olmazsa - - - - -- - -- - --
у-- 25.5.&""""""" уnражненuо nо обращу
112
tескне выражаете• с DONOUU>IO возвратной ч:астиuw ~• «ОН yww-
IКТCI)•, «он одеааетс.,. и т.n .).
Форм ы еоэвратн.оrо зanora образуюп• nрнсоед....-ениеw к
rnасной осноае rла.гола аффижса ..а, а к <:ornac:нoA осноае -••, -ID,
..., -on.
Y1kamak - yaka + n + mak - ~ - мwт~ое•. )'lotW8111"Ьa
Sevmek - sev + in + mek - любмn - радоватьсt
Giymek - giy + in + П'IC-k. - оде~ - одсааТ'IоС•
Ovmc.k - Ov + G.n + me.k - Jt.UJIК11o - UUН1"ЬC:I
Ku аид11о, оок.азате.пи страдатепьноrо и аоэвратиоrо 3&.11oroa
uстнч.но совnадают.
11011 nрсдстаапена конечнwм rnacны:w н 1k. -ik. -uk. -Ok, если rлa
•uJI оканчиваете• на СОГJIIСН.ЫЙ:
1s.temek iste +k.- желание
Dik:mek - dile + k - 11рос:ьба
Вozmak - Ьоz + uk,.- CЛOM&Ji,HWЙ
Yanmak - yan + llt - сrореаший
\Canfmak -ltarц + ak - С>К!ШККWЙ, 1&DyraнкwJI
Вogmak - ЬоА + uk- cдaa~~eiO<Wi (о ronooe)
Yakmak- yllt + ak - разруwеккwА
Ct.kma.k. - ~tk + 1k - 1»8HXHyтwii, аыан.х.
r_.,... 25.1./!роч..,.,.."."""'""'
l att rD<ttta dovttiye
New York'ta Ьir ka$ gOnO Amerika'nm dcjtЦik Ьбlgelerindc Ц
1
113
••S~gi li kanctgtm! Buraya gelir gelmez бncelikle yann scn"'
geli$inle ilgili i-$1emleri camamladtm1• Sonra da yerin)C yerlq.tim. Hli
ras• ge*kten dc ~ok ~k SJCak
Seni ozlemle Ьekliyorum.
Koc-an!»
1
ckAЦ:i:k Ьбlgclcrinde - а друrом pil)ioиe
: ertesi gilil - "' w,c.vюwиii де-н•
J yer ayнttakшn sonra • nоем тоrо• .:аа »бронироаал место м• •tны
4
mcsaj - соо6шсннс
~ korku~ bir 't'•&lak atar - tc1.11Ua страшнwН «рн х., аоnл:а.
• yc:re d~r- yna.'Ja на nм
1
k~ine aclir - nрюшаа а cd)a
• y811n sc:ni.n &e:li$inlc: ila:ali i$-lcmkri tamamladam - • y.lla,.\К!I есс фopwi1111.
ностн, сuзаннw~ с: теон .w uатрашинм nрНс::)ДОЫ
УРОК26
~tysa
185
у._ 21.1.Нanclw<.rne~. ~."..",.~-· ·
с>rоб«ц • фо/)118 ~ .uOOtnьнocтu на -dryoa
1. Sizi 90k (Ьckletmek) !lzOr dilerim.
2. Teyиni ~nk (Ozlemek) ni~in ziyan:tine giьniynrsun?
3. MoktuЬumu (nkumak) ccvap vcr.
4. Buralan deha oncc (&ezmemek) sizi gezdireЬilirim.
S. lmtihanlan (Ьitinnc:k) ~tkaЬili,.iniz..
6. D0n 8""" (uyumamak) Ьugtln erken yatmaJtSIDIZ.
7. Yemekler (Ьazlrlanmak) missfuleri i~eri alaltm,
8. Ayf" (gelmemek) mutlaka hastadtr.
9. AI~JVOri~i (Ьitinnc:k) gidebiliriz.
10. KitaЬt (nkumamak) bu sorolan ccvaplayamazsmtz.
Y -uo 24.2. &.6ep.mo подходllщий по саы:пу tnaгon и нanuuJIII!II
,.,..".......... фopale~~ . . -dryoa
Hшrlanmak giymek ~·kmak almak ~
1. Smava iyi no1 al1rsan.
2. Telefon ni~in cevap vcrmedin?
3. !;ok l<ilo rejim yapmaltstn.
4. ВаЬао hastaЬaneden _ _ _ _ziyaretine gidelim.
S. EIЬise l erini l'lltaЬiJj,.iniz.
1М
~:иеааетс1. В целом же формы ка -nu$5& AUIJOТCI см.иоинмом
~wы на ~~ysa. они таасе nеревоДПСI: на русский аз.wк nрИАа
rочиwм условНА с гnаrолом е форме npoweдWero времен.н , од
що 1.8Л.110ТС.1 wенее уоотребител.Wtыми.
1. Yemeklerini yemm~lme hcmen ite lщlasmlar. - Есян оки nо
ели, nyч:n начкнают работаn..
2. Annesini ~k. бzJemipe tckfon ~stn. - Если он сос.:учмс1 по
маме, пусп. О())IОНМТ сА.
) , (yi ~rra&QЩS&D&Z bu imtihana zorllnU"StOIZ. - Ecmt I W l<O:tO
:WC.КN&nиCII>, II.W. будет 1РУШIО САIП. ;nvr .)IO&WCН..
117
у...,_ 21.5. l1at!c.cwn8 npednaaaнt.w, ~ апагопьt - ...
аа>босu. • фор/Н .rа-юй .voдat1wюcmu на -{у)асв/lsв
1. Ehliyct (almak) sOJ1!cO kununa kayll yapnrmai\Sin.
2. Beni (dinlememek) ЩWla konu~mamayun.
3. Dokt0n1 (giь:nek) бnceden randevu almaluш.
4. Yemek (ycmemek) ~ау i~iл.
S. (Yiizmc:mek) ni~in deniu gidiyorsun?
6. Piknikte 1ор (oynamak) ayakkabtlмtnt unutma.
7. Yalan (SOylemek) Ьenimle Ьir daha konщmasanlar.
8. Omc:r, denten sonra pazara (ug,amak) patltcan al.
9. Aokara'ya telefon (eь:nek) annene ve ЬаЬаnа sel8m SOyle.
10. SaЬah erken (kalkmak) aqam saati kunnam gerek.
у__.,. ае. Соедич..". .,., npec)tonol"' • ос~но. I.OIOI10J)'Я форм"
у<:JЦНОО """""""' на -{y)acв/ls8
1. <>treunen bugOn бdev vermeye<:ek. Biz film seyrede<:egiz.
2. Веn bir i$i yapmayacaйtm. SOz vermem.
3. Onlar kompozisyon yazacaklar. Воl Ьоl lcitap okumaltlar.
4. Ytl i~in<k derslere 90k ~al,~yacak.stiUZ. Вo$una okula gitmeyi11.
S. Siz eve kadar yOrOye<:eksiniz. Веn otobOse binecetim.
188
2. Hava a~ydl. piknige gidecektilt. - Еспи бw pacnoroдi<Jioc., мw
бы nоШАН на nккн.н.к .
3. Twiye binseydin. фnе :r.anwunda yeЩ.Ьilirdin. - &ли бw тw
cen ка тuс.н, ты бw ycnen &Oeped. на работу .
Часто формы успоаноА модаm.ностм нерсапьноrо тиnа conpo--
IЦ)JI(UIOТCI словом
k.,.ke мучwе бw».
\ . К~с &>Aum gilnO partisine oou da ~AJnaydun. - Лучше бw •
то:ае noзaan cro на дек.ь рожден:к.~~ .
l~ fit1ii щт
i 111 11 [il
11
! !!ltl!
i illiti 11~111
t
• Е
!i~lit
l 1 ~ ;~it!J
l ll lll llllll
j
~ [iilll 11111!
i [[[lll
шш
~!!!!!
.1
1
l !1 l~
УРОК27
CfiOIJAPЬ УРОКА
192
1. Uyurtc.en horluyonnu$u.m. - Оrазываетси. что коrда а смю·, •
храnлю.
1N
Y-w11.4.~",..cm. ~-ы~
_,..VШO/IOI t формеб)d)щогоqб""""""'"'о._
! .
-
Настоащсс: Шнро«ое Будущее
~·- ..,....
cyбwtcтQ/toe C)'б\.elmfiHQe
..,...
yшyormщum yazarnu$Jm yцacakmi.Jam
yazayormщsun )'&ZIIПU$5LO ya.zaukrni$Sin
..ji~ )'3ZiyortnU$
yaпyonnщuz
)'IZI)'onnu..JSUOUZ.
azavOfl~~mos
yazannas
yuannцaz
)'uatm.цSJnJ~
azarlann•
yauca~m•$
yпacakmi$1Z
)'IZICik.n1Jf$1RIZ
•zacaklarrnrs
..,....
Hacтom1tt
cyбыtrrИRHOt
yatn~J)'OfП)U$U 10
Шнро~tое
С')'~IСТИ8Н~
арем.•
yun.a:zn:tфm
.
Бу;tущс.!е
С~IСТМаН()е
·~,.
yazrnayac:akm~••••
yazm•yonriU$$Un yazma:zm •~s•n yazm~~y:.cak_mr$S•.,
~; )'UI111)'0f'mUJ yazma:zm_IJ yaz:mэ)•acaknщ
gg )'atn'IJ)'OfmUf UZ
yшn•yom•щsunщ
yl:nnnmr$tZ
yazmazmr$S.Inll.
ya:zmayacak nll.~l<'
yatma)'IC:JkmL$511'11/
am1r •orl.armr vazmazbm11 azmayacakl•mн~
)'a:ZJyut nшyurrщum? yaur mJymц•m? )'$taeak m•ym~.$Ш'''
ya:uyCif muyu~? )'87.1r n11ymr.$Srn? yazac.o.k m•ymr.$Sin''
;,&~= )'UJ)'OI' 111U)'UIRU$? yazar n••ym~$1 ya:wcuk m1ymr~?
)'UI)'OC 111Uyun~!
.g~ ymyur muyumщsшmz:'?
y•zar m•ymi$1Z?
yazar mJymi-$SIЛJ z?
yataenk m•yml.f•z''
y87.acak m•ymq;sm11"
any0ftarn11yтш? aurfar n1aynt11? aza<:a.klar nuyn1r '
ТЕКСТЫ ДЛЯ ЧТЕНИЯ
KRAL VE ВOLSOL
1. Ыllum
U-zun ytllar беtсе Cin'de Ьir krat varda. Кtal1n saraya ~k bUyUk ve
,ok giizeldi. Санsа a l нnda . Pcnccrclcrinde Ьin Ulnc 15.mt>a. vanll. KOI"i-
tlorlan uzun ve bah~ lcri sayшzda .
Sa.rayш cevresinde y~il Ьir orman ve rna\'i Ьir deniz vard1.
Onnanda sayasaz hayvan varda. fa.kal hayvanlann сп ~hu ru
IO~ilk gri bUibUJdQ. Scsi ~ok g(iz.el ve harika idi. lnsanlar ber yerde
M\bQ\Qn gOzel $4fi<J\anndan Ьahsctti .
Bal 1 k~11ar deniz kenannda bO\bOJQn giizcl scsini dinlcdi. H<rkcs
blllbO\Un gOzel $3rlularJПI duydu arna kimsc onu gбm>Cdi.
BUibOI Cin'de ve koщu Olkelerde ~hur oldu. Uzak ulkelcrden
IJI.sanlar bOIЬUIO dinlemek i~in omшna geldiler. Sairlcr bOIЫI I i ~in
~ irJer yazd1lar. Olkcde herkes ЬUIЬO\Un Qnuni! duydu. Yalnn ulkenin
\n\1 bundan haЬerdar degildi.
1\ .bolum
Bir gUn Ьir $3ir, kralш huzuruoa ~aku ve ооа biiiЬU I $iirini okudu.
~ral $iirden ~k etkilendi. $airc:
- Bu giiz<l kщ nerede Y4$1yor? diye sordu.
- BQJЬOI bir ormanda Y0$1yor. dedi $3ir.
- Hangi ormanda? dcdi kral.
$air:
Sizin ormanш1zda. yQee kraltm, dedi.
Kral bu duruana ~ok kJzdJ. Vezirleri.ne:
- Ncden daha бnее bu ЬOibQiden Ьeni haЬerdar ctmediniz? diye
юrdu.
Sonra Щveziri yanma ~agiП!!. Ona:
- GO-ze\ sesli bUIЬUIO duydun mu? Diye sordu.
VC'lir:
- Evet, yttce kralam duydum. Fakat бoemJi g6nncdim. Bu yOzden
""' Ьi~ bahseomcdim. dcdi. Asl1nda Щvezir krala yalan soyledi.
\IOIЬUIQ hi~ duymad1 ve gormcdi.
Кrа\:
- Hemen Ьаnа ЬOIЬOii! getirl Yoksa Ь0$Ш1 kes<:rim! diyo Ьa!trdJ .
B3.$vezir:
117
- Pel<i, у11се klal11n, dedi. IЩtnt ejtdi ve gitti.
Вqvczir blllbOIO anomaya b~Цiodt. Sarayda insanlara sor•l•
BЩtvanlara, askertere, ~tlara hana ~ocuklara Ыlе sordu. Herl<c.·
- EIЬene biz blllbOIO biliyoruz. Ama oou hi~ gбrmedik., dedilcr.
BO$vezir saraya geri d6od0. Кrala;
- УОС<О klalun, herk"" bOiblliO biliyor, ama kimse oou gOrm<<ll,
dedi.
Кtat cok sinirtendi ve:
- Cabui< Ьаnа bOiblliO getirin, diye haQmll.
BO$Vezir etel<lerini topladl ve odadao aynldt. Askcrtcre:
- Ваоа bOiblllo ooluo. Кral onu g6rmek istiyor, diye emretti.
Askerleт atlara bindiler ve blllbOIO anochlar. Cifi~ilere, ~nlэr1
ve tOccarlara sordular. Sonra saraya geri d6nd01er ve Щvezire:
- Biz herl<.,.. kO~Ok bl!IЬOIO sorduk. Kimse bilmiyor. Sar.ty<ltt
~arcantn k~tt var. Sadece ona sonnadJk; dediler. BA$vezir.
- Qidin ve ona da sorun, dedi.
A.$kerler Joza blr at~•.n alunda gбrdoJer ve yanana gittiler. Кtza:
- Sen hi~ harika sesli bOibOIO gGrdon mo? diye sordular.
КJz tevap verdi:
- Evet bUibDIOn sesini duydum ve onun yuvasanJ gбrd:Om. Harika
bir scsi var, dedi. Askerler kaza saraya gбtOtdOler. Vezirin huz:uJur\1
~1kULar.Vez.ir kaza:
- Ваk koztm, Ыz bOibOIO anyONZ. Lotren Ыzе yardun et btd
bOibOic gGIDr, sana 6d01 verecegim, dedi. Ktz cevap verdi:
- Веn (kiOI is(emiyorum. Bu ki.\cOk bir iyilik, dedi. Sonra b8.$VCIII I
vc askcrlcri onnana gorordU. Bчvez.ir ormana tantmadt. Birden htr
karga g;oklndt. K&rg;>)'l bOibOisandJ ve:
- Ben bOibOIOn sesini duyuyorum, ~k gQzel, dedi.
<;'81'1'\.ЧifCIПID kiZI gOidO ve:
-О billbul sesi dcgil, о Ьir karga, dedi. Kfi~k k1z Щveziri ' '
adamJann1 onnan10 deПnliklerine gбtOrdu. дga~lar QOk stkta ve OMl\:11\
~k karanltkll. Aniden Ьir kurt>aga sesi duydular.
- /~се bu bulbOI, onu buldul<! Fakal ~k 1uhэr Ьir sesi var, ""'''·
Cam3.$1fCШID k11.1 daha ~k gtildO vc:
- Si• ormant Ьi~ ШOJIJ\Jyorsunuz g;oliha. Bu Ьir kurl>ajla. bOIMI
deQil, dedi.
Ku~uk luz, Щvezir ve askorler yotlaлna devarn elti. 0rmaJ14tkl
ata~lar azaldt vc ormanm sonuodaki koyu mavi deniz gбrond iL
Denizin kenaлnda bOibliiUo sesini duydular. Bu harika bir sesti. Uz11n
sare blllbOlu diolediler. Basvezir:
- Bu donyanm en gOZel sesi, dedi.
118
/;&J>ЩII'CIOIO kl%1 a giiA:ID dal1nda l<~k gri bllJЬQ] Q gбn!Q ve:
- f1te orada. ifte о harika kщ. dedi. Bцvezir ~k f'Цmil ve:
- BuJЬOI '" k~!lk ve ~irkin kч mu? Dedi.
BOJЬOI; veziri, askerleri ve ~ km g&Once sustu. Camц~te1mn
k.1n; '
- Sevgili k~!lk ЬОIЬОI. bizim lualiiПIZ senin prlulanrn dinlemek
l«lyor, dedi. 80ib01 kO~!lk lu%1 lr.umad1. U:r;un sOre SOyledi. Bцvezir
ve askerler ЬDIЬDIO dinlediler. Birt>irlerine:
- Neden Ыz Ьu kчun sesini daha 6n<:e duymad1k? Diye sordular.
lonra Ьцvezir:
- Ku~!lk buiЬOI, lutfen Ыzimle saraya gel. КraiJmiZ seni g6rmek
iltiyor. dedi.
BiiiЬOI:
- Ben sizi kral san<Ьm. Bu seЬeple size prlu SOyledim kral buraya
l tlsin. Ьurada Ьеоi dinlesin., dedi.
Verir cevap verdi:
- Fakat bizim lcralшuz ~k yцlt, ormanda yOrOmcz, dedi.
BuiЬOJ:
- Haki1$1ПIZ, ....;..", dedi.
J.II . ЫI8m
111
IY.ЫIDm
СЛО6АРЬ К ТЕХСТУ
·-- ~
sanmak - ечкnn.. noJW'In.
цемиwtl
dc:terli - w.у - .оорсц
ctmdt-CUOHИ1"1o saytsa - б«чмс.nснкwfi
dtмs - aл:waз ..ьер - "Р""'""'
cmrctmc:k - npN.Q')WIIn sunmak .:. npenoJUtOtмn.. Jt))''II'Пo
e~Jitenmek - (~Ю..) npo~кн)"nCJJ. Jusmak - мo..nan.
pi.r-PO')'f
no-'""
pkl.amak - aapun tamir C'l:melc - pewoкnrpou.n.
gП - cepwA tam.irci - wаспр по рс:wокту
htlk - lllpOA tepc - кpxywu. хо.в..м
В0ПР0СЬ1 КТЕКСТУ
202
7. Кrаtш huzuronda pir hangi 1iiri olrudu?
8. Кsal nedcn, оеуе ~ok ktzdt?
9. Кrat $iirdcn et1ikeDdi mi7
10. Кsal Ьцvежirо ne emrotti?
11 . Bqveжir Ьi11Ь010 bulmak i~in kime sordu?
12. Вqveжir askerlero ne emrotti?
13. Кim blllЬO!Oo yuvas101 gO<dil?
14. 8&fVez.iti ve askerleri kim ormana gбtOtdO?
IS. BA$"vnironnaoa tan1d1 rru?
16. Billbl!Шo yuvast ner<deydi?
17. Bqveжir ЬOI ЬUIO gOtOoee nedeo ~k fqtrdt?
18. BOlbOI sara)'11 gitti mi?
19. Кsal ЬОJЫ!IО gбrOoce seviodi mi?
20. 80ib01 prkt sбylerlr.tn kral agladt mt?
21. Кrat blllbllle na.stl bir hediye vermek istedi?
22. BOIЬOI hediyeyi kaЬul etti mi?
23. BOIЬUI sarayda kaldt nu?
24. BOIЬOI buen saraydan Stluldt mt?
25. HaЬer<:i krola nc getirdi?
26. Kutunun icinde ne varda?
27. &lray nalkt alltn ЬOibOIO sevdi mi?
28. ~k blllbill ЬЩеdе miydi?
29. Кral neden ~ok OzuldO?
JO. &lray halkt kralttcselli edeЬildi mi?
31 . Кsal yeni ЬOibiile altflt mt?
32. Кral ne i~in tamirciyi ~agarda?
33. Alttn ЬuiЬul t>tnir edildil<len sonra ayda ka~ defa 1'\<kt sбyleye-
Ьildi?
.}4. Кral nicin kendini iyi hissetri'!
ЗS. Butbol бzgor olmak istedi mi?
36. BOibOI kral1 s1k stk ziyaret etti mi•/
37. Кsal nastl Ьir krol oldu?
КАУВОUН COCUK.
Otelde dбn tane sevimli kedi x_avrusu vardt. Gon Ьoyunca
analanoto pqinde dol01tr dururlardt. Onlar ortaya pluoea, konuk
~ocuklar denit i, kumu, oyunu, ejllenceyi btraktp yanlanna ko!'lflardt.
Emir, Gurol, siшcar ve Emre, бteki ~uklardan ЬOyfiktOLer. Her giln
el ~ukluйunu yaparak, yavrulan kaptp otelin ~ odasшa
gбiOrdillerdi . Orada kcdicikleri scvip oqar, oOriO oyunlar ~1lcмarnk
gOIOp ealenirlerdi.
KO~Oit~ultlar:
- Onlan Ьер siz mi oqayш:akson 1.z? Biraz da bize verin, diyere~
Ьomurdanap, ~tkшyortardt ama, bOyilk ~oc:uk.lar onJann sбz.lt:rin~
ald1пn1yorlмd1. Bu yi]жden, ooeldeki ~ocuk!Ann ara.stnda, laiSIZ Ьi1
~ki$me sl\rQp gidiyordu.
Serdar dбn Yl$1nda. sevimli bir ~lu. Kcdi yavrulann1 о da ~ok
seviyordu. Onlan kue~1na al1p oqayaЬilmek icin, ikide Ьir bOyOk
~ocuklann ayaltlanna dolanoyoг.
- N'Oiur$unuz. yavrulardan Ьirini bir kerecik de Ьenim kucatam.1
verin, diye yalvanyordu. c;;oeuklar, ooun ~zJerine gOIOp ge~iyorlardo .
Bir gon, alt$arn yemeai S1ras1oda 10m ~ocuklar, Ьirer Ьirer yemek
saloouoa g~tiler. Kedileri oraya gбrOпnek yasaktl. Bu necfenle dtln
yavru, anneleriyle Ьirlikle, ~uk odasonda ltald1lar. Serdar ~rl>a'""
Ьitirince, baЬasшdan, ouvalele gideeegim diyerek izin islcdi.
Annesi:
- lkinei yemek nercdeyse gelir. c;;aьuk dtln. 1$in Ьitinee elleri11i
y1karnay1 unutma, dcdi. ·
Serdar ko$8fak yemek salonundan ~оlш. J)oAruea ~ocuk odas1n"
gitti.
Anne kedi. Ьoyl u Ьоуuлса yere uzanrmJ. yavrulanna emziriyordн.
Serdar bemen sevi.~le atal'ap yavru.Lardan Ьirini eline aldr. Bek$1111
~esinin alllna koyup, tiiylerini oqamaya b8$1adl. Yavru oqanonayo
aiJ,Jakь.
Ml_nl mml seslcr ~akararak. nemli bumunu Serdar' an Ьoynun:.
sOrtOyordu ... Serdar sevin~en u~uyordu. Birden koridorda ayak
sesleri Ьe lirdj.
Serdaг.
- Еуv.Ь, bOyllk ~uklar geliyor! Yavru kcdiyi elimdeo alaealtlar.
dedi.
Bir an durup d0$0nd0. Sonra yavruyla Ьirlikoe kae1p Ьi.r yerlerc
saklanmayaltara.r verdi. Ayak sesleri gittik~ yakia$1yordu.
Anne:
- Serda.r nercde ltaldo асаЬа? Yemeti buz giЬi oldu, diyerek
kщkuyla ЬаЬаnоn yiizUn<: Ьakto.
ВаЬа:
- Tuvalette musluklarla oynuyordur. /rцaii.Ь iistiioii Ьа$101 oslallp
gelmez. Meyvem.i bltirince gidip Ь&.kanm. ded.i.
Лоnе saborsozlanoyordu:
- Веn gideyim, diyerek ауа&а kalkto.
ВаЬа:
-О~ dedi. Bilirsin уа. о «Ben erktt:im.» diye ЬбbOrlenerek.
trkekleт ruvaJerine girer. Onu ancak Ьеn anoyaЬilirirm.
Anne bunun OZ<rine gill11m$eyerek yerine oturdu.
ВаЬа, Serdar' о ruvalerre Ьulатаушса, 9QCuk odasona Ьаk11. Orada
kimse yoktu. K'*up anneye ЬаЬ... verdi. Oyuo ve i~ki salonlan
arando. Odalaп bakoldo.
НаЬеr а~ a&aza ya)'11do. Oreki konuklarta birlikre, ooel yOneu-
oileri de aramaya kallldolar.
Garaj, Ьаh~е ve deniz kry151, adun ad1m tara.nda. Scrdat' 1n annesi~
ho~lura ho~kora ag!oyordu. BaЬt.so ilziinruden ne yapa.:a&om $8$Jm\IJII.
Orodan oraya k~. •Serdar, Serdat!» diye Ьа&опр duruyordu.
Doha sonra polisler geldi orele. Deoiи anц11rma sandallan ~okanldo .
• Yok... Yok... Yok... » diyordu Ьerkes.
BGyleee iki saat g~ . Koouklann bir ЬGIOgO, Ьekleme saJonunda,
Serdar' ш aмesinin ~evresin.e toplaмu$, onu avutmaya ~11$tyoriardJ.
Bu s1rada anne kediyle yavrulan, saJonun Ьir koj<sine yayrlnщ, Ьir·
Ьirleriyle oyoaJoyorlardo. lmre dalgon dalgtn oolara bakoyordu. Birdeo:
- Yavrulardan Ьiri eksik diye yerinden firlado.
Oreki 9neuklar meraklal.mre'nin 90vresinde loplandolar.
Sоосг.
- Ger90kteo Oyle, dedi. Tekir yavru yok.
lmre:
- Gelin, dedi. «;:ocuk odasroa gidelim. Biz yeme&e giderl<en, dGrdO
de oradaydo. c;:oeuklar lmre'nio peJine takolop salondan 91ktolar... Tekir
yavru, 9oeuk odas!Dda yoktu.
lmre:
- О Ьenim kedimdi. Otel mOdiirOnden izin almoJ!•m. Tatil dGn0$0
evimiи gGtnrecektirn Tekir'i... diye StZ.Ianmaya ЬцlасЬ.
GOrol:
- Allah Allah, 90k garip d<фшu! Bu akJam hem Serdat kayЬoldu,
Ьеm de yavru Tekir, diye sGylenirken, lmre yere yai:IIЩ. kolruklann
"" kiraplфn al11nda anцunna yapoyordu. Sora divanш alrшa gelinee,
f&$kon•kla donakald1. Sonra olanea gilcilyle Ьa&mnaya bqwl!:
- Buradalar... lkisi de burada, divanш alunda uyuyorlar! ..
Serdar' 1n annesiyle ЬаЬu1 haЬeri duyar duymaz, soluk oolup
9oeuk odasona kosrular. Serdar, yavru Tekir'i gO&siine Ьastunщ,
uykulu gGzlerle, Orkek Orkek 9evresiodekilere Ьakoyordu.
205
(haЬcr)
avutmak - 1)
2)уmап.
фzdon
yna
31168aл.tn. O'ТIJJeD.n.;
rrpo'ICCWП. Ш1.Г
8
--
рПр - C1piiiUiwA
gQn Ьoyunta - ". DpOТDiC'I'IМ~ JUUI.
ВОГРОСЫ К ТЕКСТУ
207
hoplaytp ztpladtlar. SоПЛ1 bireт iskemle ~el<ip televizyonun бn О 11<
oturdular.
ваьа:
- Bu fel<ilde gбzleriniz Ьozulur, dediyse de dinlcmediler.
Anne iskemleleri zorta geriye ~еkь . Fakat ~klм lusa bir sO•·<
soont yine бое kaydtlar.
Anne:
- Ni~in sбz di.nlcmiyorsunuz? Televiz:yon.a Ьu dtnli yak1nd:ш
Ьalolmaz, diyoruz Ше. Tehlikeli oldugunu SOyiOyoruz anlam•Y•"
musunuz? diye рlщь. lki kardq annelerinin uyansma da kulak
asmadJ:lar. Sadece omuz silktiler. Anne onlann Ьu davranJJlaл rщ
бtkelendi.
- Bir glln televizyondaki adamlardan biri dtpn ~tktp, kuWtlannt/.1
~ekerse -у10, dedi ...
ВаЬа, artDeye gбz lurparak .Oze karцtt:
- Bu kutunun i~inde adamlar rm vaz'?
- EIЬette, dedi; bepsi de burada kutunun i~indeler. Duyduguma
g/!re soz dinlemeyen ~uklan eezalaodtrmak i~in arada bir arku
kapoA• ~tp d~ya ~tlayori811JЩ.
t;:oeuklм, annemiz yalan SOylemez, diye d~llnUp iyiden iyiy•
inandllat. Kotkuyla hemen iskemlelerini geriye ~ektiler. Televizymш
uzaktan izlemeye Щladtlм.
Aradan Ьir halla g~ri. Bir saЬah &riDC аЩ
verife gitti. t;:oeuklar
gllnlerden Ьeri kurduklan d~O g~kJ~tirmek i~in bemen i1c
koyuldular. Demir, mutfaktaki ~elaneceden tomavida)'l- getirdi.
Tetevizyonun arkastna g~tiler.Кapaj.i a~mak i~in oras1n1 burasш1
kur<alamaya Щladtlar. Demir telц i~indeydi. Elleri titteyen:k
vidalмdan о~о soktй. Nilay ikide Ьiг.
- Olur mu аgаЬеу? diye soruyordu. Demir:
- Evet, evet, diyordu. Az kaldJ. ~u vidalan da ~tkanrsarn tamarn.
- Miki, Red Kid, Tenten ve kopegi ... Ьepsi televizyonun i~indc
mi?
- EIЬette, diyordu Demir. Fakat Nilay kщkuluydu.
- Onlarla Ьi~ikte televizyonda konщan amcalar, teyzeler de onaya
~llwsa ne )'ltpanz?
Demir:
- t;:tksutlar, dedi, onlar iyi insanlм. Bize k6tШOk yaptJIIZ!ar.
- Televizyonun arka kapog•n• ~tфnuzt annemize, ЬаЬаm""
soylmerse ne yapanz?
Demir ter i~iode kalnщu:
201
- SOylemezler, SOyleme%1cr, diycrdc karЩini susturdu. VicWan
~Onncye girifti. Birden kapak, ge'1C)'en vidalardan kurtulup
lflitya dogn. kayd1.
Derni(le Nilay korlcu ve merak i~inde hemen t<levizyonun i~ine
Ьokьlar. Fakal ... Hi~ kimsc yoktu orada. S~ece ~i giЬi Ьir·
Ьlrine dolanm•$ y1J%1erce renkli tel vardl.
lki kanle$ Ьir sOrc gOrdaklerine inamadtlar. Belki Miki ~1kar diye
IIIDUtla Ьeklediler.
SonraDemtr.
- Yok, dedi. Bu kutunun i~inde hi~ kimse yok. Nilay a81arnakl•
11tmщtu. Dudat•n.t sarkttap:
- Ama dOn gee<: hcpsi de televizyoaun i~indeydiler, 1imdi nereye
aittiler'l diye Ьomurdandt.
Dernir kapall yerine takmaya ~lryonlu.
- Bilmem, dedi. Hi~bir $СУ anlarnadtm Ьu i$ten. Ostelik kapa~
takmak SOkmek ten daha ror.
Tarn о strada anne eve ciOnrnЩ, merdivenlerden yukanya ~ООУ·
Cl<du. Odaya girip de televizyonun SOkOimO$ oldugunu gOrllnce,
Cllteyle ~klann OstOne auldt. Bir yandan da:
- Кim ~~ bu kapa&t? diye bagtnyordu. Demi(le Nilay korkudan
lltreyerek ЬirЬir1erine Ьakttlar. Sonra Demir gOCOnO topla)'lp annesini
yan1tlad•.
- Televizyonun i~ndeki adarnlar dtpnya ~·- i~in ~nuilardtr
anneciaдn...
СЛОВАРЬ К ТЕКСТУ
ynpollcТIIo
tlj(1 - ПОII.')'Патет.. r..'Jнt:НТ
NU.tandJnnak - Hlk831'no. OOIТ'J)Iфo- el
- "I'J)O'IIU:
- -- ·x.100an.
· • м.аошн
om, ~klqtirmtk - осущес:тамn.
ttЬIJ8malc - npм."W"a'Т'Т. )'СМ."'К... Cft• (I<Yitmd< - О<Мб<uт., ро>бм·
,....,.са, екпкn.е•
,.......,.
tckl:lec:e - lw.uюnoA IIWМX &ifi~ - (Ln.) nрним~ за .w-
. ........ - ........ ...,..,...,, браюm. .otбo. бpanet: эа ~пмбо
fOCik)ann Dt:IOne at1lmak - обе.м:мm. aoz tt.tpmak - wopnn.. w:мran.
~А. I0)8()JUП"'o об•кнекмс ка p:ono topl.amak - собм:раn. смлw
дстеА.Р}"'""'Т" homw-danmat - _ . . , бормоrаn
fotalmak - у.uи-.и...."",с:• 1tmat!amak - oбwwun. (nocynq)
olmanl$ - 0 0 - i~ini ~k - t:OtCJIO OWIX&t>,
.••н - до, М8СТО.,UО, YU: (о мере lf ....,.
етсnемм) istcmJe - П1буретu. CUWWI
•,anya sarkmalc - cкwкun.a ка· . i$i koymak - nрнкм1А'ПоСа :м pl6oty
rtYЖ'J Ьpolt · ICJ>WWU
2011
Pf'1'alt- (A.n.) У,_..,..•
kopiomal< -~ · -
ko.tu - cтpo.x dJnek- ОТ~ orpwun., p;kll..
koco.JQk yapmak - аелаn. sло, nрмчм· ~
• .,.".).110 $dtil- о6ра>. форма
ku.lalc (1n1) ~ekmek - Jq)IТ. за уши takmalc - ма.цеПJU"По, nрмц_с~шш"
lrolak a:smamalc - не обрашm. •нм· npMIIC:WM88Тio
N&NИI, не npМJPN.n. зна..еми• td\likeli -оnасно
kw<olamak - '"'""""" 1<1 - n-pooa&
kuna!mak - ое:моu~. couaaa'f1oCJI l<fli$-6e<noкoilcтao
kщkulu - ttCJJ08CV"M8WJt, ПОАООI)М• таnочо, яоwаw:нне туфл11
ttfiik -
ТC.'DollwA tJ.Im;lnmak - IЩ)Iбu1'1oe:l, ue:JIП.
mahalte - oaprм tomavida - OTIICP'f'ICI
nazLaм\ak - ICOICtnfN'III:n.. ICI.ItpМ)КM· мku - ~ое. иenpeo.110.n11~ot
_" Jlt'CJIUMe
omv;t silkmek - nожммаn. ruteQ)IM nJXJU't
....
Uyartl - "J)e~-I..IC,
о......и - (ИС>) ynoJIC(Iл.т., ....".. nрсх.аем:мс
-·
OSit&eme.k - notТ'Opmo, UC'nMUI ..
para Ьirik~innek - собмраn. IСОПIП1о npo•мtn. кacтoA'IJCJOen
vida - амнт, боат, шуруn
pen«Rdm ... Ьо1<тоk - eмorpen. 113 yanr(lamak - ОТ8еЧI'Тiо, дцаn. oпw:t
yOzle= - """"'
"'""
saЬLr - терnение npl.uмk - npwran.
.san.lma.k - обомаn. :wrta - c тру.~ЮМ
sarkttfМk - onycпn., СIСW:КNТЪ
ВОПРОСЫ К ТШfУ
SIСАКЕКМ ЕК
211
Тат f1nndan ekmekleri ~·kanyordu, kap1 ~altndJ. Halime K><li ~
sevin~le f1nn kOrc:й;ini yere atrp, «<AJu.m,
oglun;t!» d'iye Ьa.g1r1lt .
Кар1уа koi(U, sQrgOyO ~arken yllttii gQgsonden firlaya<akm•~ ~·hl
~up•n•yordu. Кaqшnda y~l• dilenc:iyi gбr!lnce, kar11 Ьeynine Slcra<l'
Oyie Ыr бfkeleodi, буlе Ьir luzd• ki! ...
Dilcnci:
- Bir dilim yiyecek ekmek isteyecektim, diye Ьoynunu bOktO.
Halime Кadin ~·Ig10 giЬi iQeriye k~tu. F1nnd.an ~1kan s•~-·~
ekmeklerden Ыrini ikiyc Ьolda. Aras•oa Ыru yag sDrtln. Y&gln OstO••
Ьir tutam fare zehiri ckti. «Bundan sonra Ьir daha kap111f
~alamazstn!» diyc bomurda.oarak kap1ya gitti. Ekmegi dilenciye vcrd1
У&$11 adam s.к:ak ek.me:ge pe:k sevindi. Halime Кadtn 'i dua ed..·rt''
orndan aynld1.
KOyQnOn yolunu tuttu. Hava karl1 ve sotuktu. Bir ayak бnое ki1)1
uЩmak i~in adtmlann1 slkl~t•rd•. Кasabodan ереу uzakЩml$11 Ц
kЩ LStna Ьir asker
~1kt1. BirЬirlerini selamladalar.
Asker:
- Biraz geride otoЬOs Ьozuldu. Yolcular onan lmas••• Ьekliyorl ot
Веn Ыr ayak Onoe evime ve Ьeni Ozlemle Ьekleyen anama ul~.,,.~
i~in onlardan aynld1m. Ереу yilrOdum. Кam1m acakt1. Di21erilllil
gOcO kesildi deyioce, dilenci tonш•ndaki tue ekmeйi ~·kard<:
- Seo vatan Ьek~isisin. Yiyecqimi son lolanas•n• kadar "''"
vermekteo sevin~ duyanm. Al, Ьununla kam•m doyur, dedi.
Aфktan gQ~uz d0$en asker, hemen ekme~i yerneye giri$ri.
Ertesi saЬah. gQn~. dogarken Halime Kad•n' •• kарш t;al1nd1
Halime Каdш, bu gelen oglumdur. Dilenci Ыr daha gelmeyeceginl
gбre, diye aklmdan g~irerek CO$kuyla kap•y• k0$1U.
Geleo jandarmayd1. Ас1 haЬeri Ьir solukta Нalime Кadtn'a duy•
urdu.
- Oglun, kasaha yolunda 61u bulundu. Neden OldOgOnQ bcn01
anlayamadtk.
Sevgili okuyuculanm, •S•eak Ekmeio> y1Weroe ytldan 1><'11
Anadolu'da anlallltyor. Вео de 6ykOyQ ~ocuklugumda уа$11 Ыr mas.i
aoasmdan dinlemi1tim.
О her zaman Ьu 6ykllyQ ~y le bir OйQtle Ьitirirdi:
Kendinize yaptlmas•n• is~m~ediginiz bir $<fi, lщkalanoa У•Р
mауш.
- Sen vatan Ьek~isisio. Yiyecegimi son lokmas•na kadar san1
vennekten sevin~ duyanm. Al, bununla kam101 doyur, dedi.
A~l1ktan ~sw: d~o asker, Ьemen <kmeйi yerneye girЦri.
212
Ertesi sаЬаЬ. g!lnq, doAIIi<en Halime Кad1n' 1n kap1s1 ~lн>d1 .
ltalime Кad1n, Ьu gelen oglumdur. Dilenci bir dаЬа gelmeyeceA)ne
,ore, diye akhnclan g~~k CO$kuyla kap1ya ko$tu.
Gelen jandannaydl. Ас1 ЬаЬеri bir solukta Нalime Каdш'а duy-
"""·
- Oglun, kasaЬa yolunda бiО Ьulundu. Nedeo бldOgQoil hcoiiz
onlayamad1k.
Sevgili okuyuculanm, «S1cak Ekmeloo • y\Werce y1lclan Ьeri
~lu'da aolat1byor. 8en de буkОуО ~ocukluAun>da yql1 bir masal
Nllndan diolemi$tim.
О her zamao Ьu буkОуО $буlе bir бAOtle Ьitirirdi:
Кeodinize yap1imas1D1 istemediginiz Ьir $0Yi, Ьa$kalanoa уарmауш.
CllOВN'Ь К ТЕКСlУ
w•rк ~ - cм.tw
~ - укл..-ч:мu:nа , IIOЭpКТin. ЬеnО% - nоп не. nou что •е (nрм
Мlltnak - yтcw.n.. yroeapкu:n. r:lll"'JJC • otpfl
. .lamak - рубмn. тоnором.. no.\· iyi y\П::kli - АОброссрдеаwА
.......... lwntm ~~Im - а nporoлo~ (Аос:.о •
-i - сторо• моА •н80т ro.waeн)
tlllc:fJ - Зftlнcт k.asaЬa - nоосл.ос. ropoдot:
r., -с) Ьбlmtk - АСЛИ'Тiо ка lcavщt\lrmlk - OOC.IUIU"Пo
..,Ь - IIOOД)'WC&1JCMMC kovmok - nporotUТ>
.-re- сжруr, рdом koyulmak - (A..n) nptfЮINIТКI
· - ty>UCШC.WMЙ что-либо
_".nmak - tpene'J't11... тpenwxwn.. kOret - .nonan
бип.<о (о cq>...,) lokml - куоо•
4ln, dm Ьцk.а - ICpONC IЮГ'О-.'Jнбо rn&AJ -CU3U
~ - инщнli, nonpowdn
_._
6fke - nрмход;мn. • nr:ca, арс:м:n.
8m-кycor.:,IC)'OO'C-.ek 6IQ.(- СОIСТ, КIIСТUЛСИМС
.....
. . Ctmck - MO.'UmoCI 6tam - cwqm.
бzlem - rpycn., тое••
payЩmat - ~ (uсое-л:мбо
·-"""""'"
~ - nocwnan.
lf'l')' - ~аточио
lltf - WWIU..
tfln - n('f\>
чyiiCТIO)
rastl.amak --.стреч.аn 1 8С1"рС1'М11о
ЩО - )8ДРЖU эаооu
sOrmc-k- д/IIП'\oC.I, npo~
~ -aWМt~n. om - eeccm.e
- JOndOz - АС:Н.. Н НОЧ... NfC:W Н lalln-бor
wm sevdil:i.ne Uvщtunun! - nycn
l<lo '"''""'&iripnc:k -
·У) rtpkfl.n.c-t опо- бог cocюnnrт ~ с: тс:м, aoro ты
..ООдсп.аn. moб•ua.!
213
\Or kondurmun,U. - цумn. n.wn..нuc yalnu; Undi ~Ьrtanм aбtelin~
с коrо-лнбо, o6epef'8ТII. npoc:.nuoмn. ron:wro с;ц
torЬa - сума мктсресw
В0С11'0СЬ1 К ТЕХСТУ
Сет
guler yiiZIO Ьir ~oeuktu. Annesini iiZmez, kar<Щicriylc •yl
g~inirdi .. Onu Ьerkes severdi. llkokula yeni Ьqlanщu. llk ~(01,
~ede Ьоу stra.sana gбrc di2;iliyor1ardi. Cem, Erdal'a t$ olmU$1U.
C>tretmen:
- Cocuklar ~imdi qlcriniz.i iyi tanJytn. Biraz sonra S tГ.:I)I
daArtacaAam. Вenim yardшum olmadan, (:$.iniz.i bulup sarnJ••~ .
214
lllinize g~ksiniz. decli. Сет ile Erdal diltkatle birЬirterine baku-
11'. Bir snre sonra бgretmttt :
- S1rayt Ьozup da~111n, diye Ь..gudJ.
Cocuk\ar l>ah9cnin d&t bir yantna da~ldtlar. Yeniden dizilmeye
,.Unee, pek ~gu <$1erini Ьu\makta zortuga d\Цtuler.
Сет duda~nt sarkttnu$ ~vresine Ьakmtp duruyordu. Otode Erdal
8 onu anyordu. Daha sonra, Ojtreьnenin yard11ruyla, bir kcz dаЬа
8W gibl di2ildiler, •Цier е\ ele tutщsunlar.• dedi 6йr<:tmen.
Qtouklar ЬirЬirlMnin tllerini saka saka kavradalar.
Oйreunen:
- Ali, sol tarafindaki arkada$tna Ьаk. Achnt sor, diye scs\endi.
А\1 biraz durakladt. Sol yantnl kestirememi$1i. Oйr<:tmen yaruna
lllerek:
- Sol kolun bangisi? diye sordu. АН C<\'11playamad1. УаЬш All
418il pek ~ok Ogr<:nci sag koluyla solunu aytranuyordu. Не\е Cem,..
~ Ыlemiyordu sagtn1 solunu. Oйr<:omen. I'OOUI<Jara saй\annt
tllann• Ьelletmek i~in Ы~k yol deoedi. Bazi ~uklar ~aЬueak
llmdtlar. Baztlan isc Oйr<:nemediler. Сет de Ьe\leyemiyordu Ьir
illltO.
AЦarnllstO eve dOnOnce, okuldaki ~t ,.malan annesine anlattt.
ltg koluyla sol kolunu aytn edemediginden yaktndt.
Лnnesi:
- Ondan kolay ne var og\um! ВeЬekken, sag koluna ~i~k оц•s•
flpC1rmцtlm. Kosko-caman iz b•raktl, diyerek Cem'in gOmJejtjnin
..W.u "У"''Р IЦI Wni gOSterdi:
• Ваk, i$1< Ьu sag kolun! Unittma. .ЦJ\1 kolun sag kolun, dedi,..
Aradan ь~ gOn g~ti. Annesi о gOn qure y&p!DI$11. Bir
liiO{tOni! taЬaklara koyup k0ttt$ulara clag•taeaklardJ ... Cem da&•tma
;ede annesine yardJm ediyordu. Yaktn koffi$ulann hepsine Ыrer ta·
'lk gбtOtOp verdi.
Anoesi:
- YoNidun ogtum. Eline sagt1k, sadeee Ыr taЬak kald1. 'Onu da
tllct teyzelere gбti!reeeksin, dedi.
Сет:
- Ontar ev deA;L$tirdiler. Уcni cvlerini Ьi lmiyorum.
- Веn anlattnm $imdi. Eski evlerine yak•n sayJ!Jr. lki sokak
'!ФУ• ineeeksin. Sagdaki ikinei sokaga sapaeaks1n. Sokag1n sonuna
. ,...... kO~Ok Ыr ~me var. Onun yantndaki ev. Кaptdan girinee Ье$
\ll>lmaklt Ыr merdiven ~tkacakSJn. Sonra sagdaki kapt)'l ~alaeakstn,
• tadtn m1'?
Сет $6yle bir d0$0ndD ve:
215
- Anladtm galiba, dedi. Annesi цure kabtnt uzaurken, evi bir kfl
daha tarif etti •..
Cem:
- Bu ~ok b0y11k Ыr tabak azme Ostelik ag~r da ... diye stzlandt.
Annesi:
- Onlar kalaЬaltk Ьir aile oglum. Az yollarsak ау>р olur. Tal>:oA•
dikkat et, elinden kaydtrrna sakш ... diyerek onu kaptya yбoelni.
Cem, Haci teyzelerin eski evioin бnfine gelince, $6yle Ьir dш\8111
~evresine Ьaktndt. Sonra цagt yola dogru yi!riJdfi. lkinci sok•IJ
buldu. Bu sokak saglt sollu. iki yana uzaytp gidiyordu. Hangisin< ,..,
pacagшt dJЦOndO: Sagdakine dcmiJti annesi. Fakat о, sagшt tшul
muJIU yine... Tarn о sJrada, Haci teyzelcrin eski ko.щularшdan Ы11
~1k11 kщtstna. Cem hemen ona yolu sordu. Sokaga girince, ~С$11~
VC evi koJayca buJdu. 8~ kaptSI O~IKII. l~riye girip ЬС$ basa111ak~
merdiveni ~1k11 ... Sahanltgш sag ve sol yantnda iki kapt vardt.
Cem:
- HangisiШ ~acakum? diye mtnldandt. Sagdaki kaptyt ~lllt
demifti arшesi. Fakat Сет sagш1 solunu kestiremiyordu bir !Orlu.
Afure kaЬtnt gбgsfine bastшp, gOmleginin Ьir kolunu yukantt
dogru Sty>.rrnaya girifti. Amact 3JI izini bulmakll. Yorgunluktan "
stkшltdan ter i~inde kalml$11. GOmlфni ~ckiJtirirlcen Ьirden, UIUII
kabt kollanndan kaydt. Ustune dogru devrШp yere dЩtD. Ссщ'i!
giysileri, 3Jureyc bulandi. Porselen kap k.tnlml$, Ьin ~· olmlljtW
Gnrnlt0y11 duyan Нас• teyzc:
- Haytrdtr in$allaЬ! diyerck kaptya k0$1U. Cem ile Ьurun lюt'LW
gcldiler. Cem щktnltk i~inde Ьir an durakladt. Sonra aj!layarak. 11811
tcyzenin kucagtna attldt...
СЛОВАРЬ К m<CtY
211
dikkat etmek - 6wn. 8KKNIТU.HWN porseleo - фарфороаwА
duilmek - • ...,_.. ....... P10JI sat - npuu сrорона
hrak:lamalc - останu.nм:аапи ка sapm.ak - nоаорачмааn.
короткое аре.... sar'luttnaJc - OIJ)'t'k&n.. CICWHII11o
•1elc ruцmalc - хаатат" за руки lфyt sayalmak - СЧКТ8.1'1.СI
JIPYГI seslenmek - lфи~myn.. nooaan.
s~b llkl - lфСПКО
'1 - · - naprнep
airitmek - n:рннм:м.аn.с• sa 1fТОооJ1Мбо SlkJntl - тpyJUtoc:n,, )lтpyltН(';MMC
80z111tt - wyw • srytrmak - C:OJIPin.
lz- CJICA. рубец, WpiN satlanma.k- )QJ't()un,c.a
ktlat>alllc: - ncpenonиe.ннwl (ntCJAr sol - naaa сторон-.а
wн) f*1kanblt - у,IUQЛСине , юумвснме
....,.
kopl)'l ~lmaJc - cryчan, 110Ннn. 1
ВОПРОСЫ К ТЕХСТУ
1 217
IPEX'INoOOuмGOнii
lpck kasltщ bir \'()CUktu. Okullann kapandф giJn. ablasa Petck
k~ eve geldi.
- Santlima g~im. Hem de pckiyi ile g~im! Diyerek щkuyln
an.nesinin ve k.ardc$inin Ьoynu.na s.a.n1dt. Annesenin sev~ gбz.kri
cloldu. Petek'i Ь.&nna Ь.Sар i~tenlilde бplu бptu. .. lpek, aмe.iylc
aЬiastn1n arasandan saynl1p. odanan Ьir kG$e;sine ~k.ild.i. Tt.maklarщt
kemirmeye lщ lada. Bir yandan da, kameyi gбnlш:e Ь.Ьаm da ~<>k
sevinecek, aЫanu kueakbyap бреееk. Вeni kimse sevmiyor. Bu evde
en ~ aЬIJim seviliyor, cliye derin derin i~ ~kiyordu. Oysa annc'l
Ьаьаsа, lшlannan ilcisini de ~k seviyor, aralarшda hi~ir ayman
yapnuyortarda.
lpek alu )'81•ndaydJ. Okula о yal Ь.ЦЬуасаku. Ablasa cUirdiincO
sanafa g~misti. Petek, lpck'in tersine, iyi · yiJrekli, ~tfkan, gfilcr
yl!z!OydQ. Ostelik kard~ini ~k severdi.
вtr gt1n Petek ark.adaftna giuni$1-i. tpek: evde yalnazdt. Pencereлin
бnQne dikilmifli. GбzOnD yoldan ayamuyor, sabtrsazltkb alt$ ve.ri1t
giden annesinin dбnmesini Ьekliyordu. Annesini elinde paketlc::t1t
gбrD nce., sevin~le kapaya k'*'u:
- Neler aJdtn annecitim7
Annesi paketleri sofradaki masan1.n ustune btraktp derin bir «Oh!•
cekti, Bu suada lpek, meralda paketlere Ьak.ayordu. GOzO, gozel 1>11
tort>aya taktlda. Uzanap hemen a~maya yeltendi.
Annesi:
- 0na dokwuna lpek, cliye ataldJ. Tort>aya elinden aJda. Yat:tlt
odasana gO!OrDp giysi dolabana saldadJ.
tpek annesine ktnlmJ~tl. Hemen otwтna odasma dOndO.. Bir k~y•
~IUiip yine tarnaklann• kemirmeye Ь.SiаЩ. ВesЬelli yine аЬШnа bir
fey al•nd•, diye aklandan g~ irincen i~i kapkannl•k kcsildi. YU«gl
dattlda. GOzlerine yцLar doldu...
Ak$am yemetinden sonra, eve binc~ konuk gelcli. Annesiylt
Ь8Ь8s1, onla.rla oturup tatl1 Шl а SOylcJiyorlarda. Petek odas1nda kit>p
okuyordu. ipek torltanan i~indekini gOrmeyi ak!Jna koyanщtu. Odadan
~ak a p, уа~ annesinin odas•na suziildi!. El ~bukluAuyla ~evr.yl
aщurmaya Щlada. Dolaptaki torЬ.ya Ьulunca 9ok sevincli. Torboшn
i~inde pernЬe Ьir giysi vard1. Kollm yakasa ve etekleri dantellcrlo
sUsle.nmi~. Uzcrine ipek iplikJe. mav1 mioeleт i$ 1 cnmi~ti .
lpek'in i~i kasltan~lakla Ьutkuldu... HJПCindan gOtleri doldu: u>Aan
sUredir, Ьбуlе Ьir giysis' olsun i.)1iyordu. Oysa aмesi yi~ abla~tnt
d0$0nmU$1il: «Неr $eyin yenisini aЬiam giyer. Bana Ьср otшn
211
kD~Im"', so!mщ, yapranm•i бleЬcrilcrini giyditilier ... Onu <W>a I'Qk
ocviyoriar,» diye di$1etini s1kU. l~inden yeni giysiyi pщoalamak
J<tiyordu. ТоrЬау1 elleti litreyerek yetine koydu. 1$1~1 s&>dQrOp
edodan ~tkU. Konuklann yan1na gi1ti. Annesi, banamlarta ilg)n~ bir
ooi>Ьete g)tm~li. lpek'in sa~lanna okpyarak:
- Haydi kшm yot IUUk, dedi.
lpel<, i~ini yakJp l<avuran Ol1ce "" k1skщla~. kimseye Ьelli et·
eneden dJ$Anya ~ak\1. 0 SJrada gt'!ozO., masanJ.R Q.zerinde duran, kJлmz1
IOkenme:t kalc:me Ш$1i. Bir an durakladl. Sol1ra kalemi af1p annesinin
edasana girdi. Dolaba ~~~- PernЬe giysiyi torЬadan ~1kard1. Uzetine,
k1rm1ZJ lilkenmezle, ras~gele ~i-zgiler ~izmeye Ь:цЬd1. К.skщlakш.
6е yaptфn1 bilmez bir durumdayda. Clkesi ysllSanca, g)ysiyi dilrOp
10rЬауа koydu.
Yaaagana yattфnda, i~i karmakanilk duyguJarta doluydu. О gece,
оаЬ.Ьа dek korkuJu d"'ler gбrdO. РещЬе giysi canlan1p dile getiyor:
«К.Skщ k1z, tOkenmez kalernJe neden Ьoyadtn Ьeni? Ni~in yapt1n
bunu?•• diye OstOne arii•yor, Ьoynuna dolantp Ьogaun1 stk.ayordu...
SabaЬieyin kaЬvaluda, annesi ipek'in yOzilnD ~ok solgun gбrdil.
Otau sevgiyle брОр:
- Biliyor musun lpek bugQn senin dngum gDniln. Alll у:ц1n1 Ьilirip
yedi у:цаnа giriyorsun, dedi. lpek sevin~le ellerini ~1rpt1.
Anнesj :
- Hemen $imdi i$e koyulup dogum gQnDn i~in, gDzel Ьir pasla
t•pacajlнn. Cabuk giyin, llll<ada$lat!Oa ЬаЬеt ver. Cgieden sonta Ьize
1elsinler. Hem e~lenir. hem de gQzel Ьir ikindi kaЬval11s1 yaparsanJZ,
«di. Ne$e i~inde sofradtln kalktalar. Anne mutfaga girdi. Petek
yalaklan dDzelln>eye giri$1i. lpek, koffi$U ~ocuklanna seviщli ЬаЬсri
vtrmek i~in sokaA.a fartada.
Softa, pasla ve kuraЬiyeterte donaнlm1 ~t1, Annesi ile аЫаsа, oou
кviodinnek i~in, saЬahtм Ьeri kщщuр duroyorlardi. (:ocuklar1o
1c:tmesine yak.Jn aJtnesi:
- Haydi lpek, arlak giyin, dedi. Bir an lpek'in yDzil bulutland1.
klnk Ьir sesle:
- Aoлecigim. hangi elblsemi gjyeyim? diye sordu. Tam о s1rada
~ара ~lond1. lpek'in arkad:цlan eve dolщtulat. Hepsi de kD~~k Ьirer
dogurn gonn armagan1 ge1irmi1lerdi. lpek onlлn c"'kuyla kar$1Jadt:
- Buyтun, h()$geldiniz. ~i1ndi giyinip gelirim... diyerek odasana
Щ1u. Orada aonesiyle ka<$113$1"
- N'olursun anneciBim ~abuk sбyle. Hangi eiЬisemi giyeyim?
dlyerek lel41a soyunщaya giri$1i ... Annesi arl<as1na sak!adaj\1 giysi
Musunu gOIOmseyerek lpek'e 1124111:
21t
- Al yavrum. Bunu .scnin ir;in aJdun. SU.rpriz olsun diye <l(irt
s6ylemedim. РеmЬе ipekleo yap•Lrru~. danoellerle suslo, ~ok gilzellщ
gjysi. Sana 90k yalщac:ak. dcdi ve onu Opcrck gjysi torЬ:•:-1111
kollaranш ara.яna SLkl$t:lrdl.
- Hэydi. ~эbttk giyin! Лrkad~lэnn• Ьeklelmc. diyerck odaoboo
~·k•pgilli.
C1108AI'b К ТЕКСТУ
dOrcltmc:k - llptt80!1И'11> а OOPJI."''*'•
nonpa.a.rtJ~Т~>
ll.ftЦtlnnat - nulten•нo обwс,кннт~о. dЩier g6rmck ви,tсть сны
nc-pcpwaan.. ~хнн-n. cl ~aЬukJugu - р~стороnност•. ('tt<o-
annagan - nодарок poeкa. ооеt:ОСТ'Ь
ay•nm yapmak - пемт• разли-чие. Clprpm:J.k - бtrn., Jt.10П IT. В ЛЦОШII
раз.•1нчат• f1rlamak- flbl.IК"Пr•
Ьajnn.a basn:шk - nри•имап." rруди soz~ ili$mck - поn3С'ТЬС• на rл.а""
Ьckldmtk - Jаст»м.-n. .лап. бpoc:trn.e• • г.,аэа
ksЬciJi - СО!tq)Ш~ННО 18СНО, <IЧС8и.1· haЬtt \'ennck - сообщат~>
ко tH~ - HC-HЭIHtтt•• 1.1оба
Ьо~.аz - rop.1o i~ini yukmok - npн\114N in.l\)'Wt<)'•
Ьoyatnak - q»oetm. бо.,.
Ьоуun- ше• i~cen - от ,цуwм
Ьulщlanrnak - c;пн(ltl.нf1oCI ~M)l'W)t ipd. - шелк
Ьurkulm~k щемип.. екоа-n. iplik - HtfТКit
<:~nla.nn1oak - о:«н.ааn. 151k - сеет
~U .. IIOO.'J,)'WCIIJI(IIHC iflenmdc - ~&.тыват•
~kilmek - oтxo.um. kapl ~81Фdl - 8 .Dеръ ПО180НМ."::Н
~·karmak .. аwтаскюt.8n. k:apka111nJJk. - nолнwН мрак
~it.gi - лик.и~ luuтnlk8Пo$Lk 6e<:ПOpt40ЧJtWII,
~imк:k - nнfiOtoan.. pиQONno Cflyт&HHWЙ. KCIIOHIТH.WЙ
danlel - lq')'ЖC80 k1vunmk - жеоt•. 11апнт~о
dlгo~.lmak. сужаты;•. c:c•u.t:~'flo.C• kenirmek - rpwпt.
dtri:n - rt1убоккй. rnyOOкo knilmd: - npc1lpiЩin.cJI, де.паты.·•
dikilmek .. ~Т'J)С.М/IJ11К~ аш:рс:л. kшk JI-":J6HТWЙ. CJJOМOIИNWR
dokunmak - дотра.rкNп.са. nрнка- kщlmak - обюкатьс•
сатs.с• kis~ - J.OUMCТIIHBWЙ
dol;an.mat - o6.waтwNr~oe•. oбaи- konuk - f'OC'11o
Nts.c• kotkulu - страшнwА
dolmak - капол:м...-..с• kutu - ICOp-'OCЖ:I
dolu - oonнwA merak - иmq>ee.Jtюбonwтcпo
dona&Jimak - уе:рашаn.с• mine - OT,\CJIO
dura.kJa.mak - осп.и:аа.llиааn.с~ н а ко oЦamak - r.-"JIJUП"
рот~rое•~м• 6pmc:k - 11C..'IQN11o
duygu - Ч)'аtТRО бle:Ьtti - то н се, ае•к:u tс:•'lми.а
220
r-~ lanmtl.k - раjбн .,.n на '13C'nl, sillOimek - c:oчtf't\aa", npocaчнun.c:J,
J'III'S)W8311o IICI'I{)OIIIo.l пронм•аn.
Jasta .. торт ta.k1tmak - (Л.о.) заСТJ)Сiать.. )аДес~t:.т..
ltJ.\I5.~k: - кое·••• llmak - tte)f()11.
..ь.r - тс:р'~""е litrt~k - Тft.ICTИCio
tc\'in<Hnnck - обралоеаn. tOkcnmcz kaltm - ф.,о;wастq>
'Cvinmek - pcuoм-n.c• , w.armak - npoт•rn•an.
tt\IJIIrmak - tONn.. 8Jt./QJ1W13Т1o OStUne e.cmak - обаиюrn. •оrо·либQ •
мttmak - on 'tCM•!INбo
eol,gun - блС!I.)IwЯ yak•$1n•'k - (A.n,) no,10Anl. бwт~о .:
toLmalc .. ••нуrь.. 6J8t;Кнyn. fiHЦ)'
ВООРОСЫ К ТЕКСТУ
221
КJR GEZisl
222
Шtt!lmЩtQ. Oйn:tmen onlan cЩsiz hiUeriyle daha саоа yak1n
ouluyordu: c;;ocuklar I'Qk sevindiler, iyi IU gerirdim buraya. diye
~iriyordu ~inden.
Bir ага ilerde Hakk.a ile Тuran' m dбvO.jmekte o lduklanm g6rd0.
Ге~\а yanlanna kOJIU:
- N'oluyor? Bir1>irinize neden saldmltmz?
IJU I'Q<uk soluk soluAa. Ьir1>irlerinden aynldJ\ar. Hakka Ofkeyle
•6ze ЬqiAIФ:
- <>йr-iro. yemek ~·••••mda i1ti paker ~ikolawn vardi...
Turan at•l•p Hakk•'n1n s6zQnO kesti:
- Ciko\ata pakerinin Ьirini, sen ~ldtn diyor Ьаnа. Yernin ederim
6getmenim, Ьеn ~lnщl,m.
Hakka:
- О ~ldt 6A<etmenirn. Gece yatati<en, paketlerin ikisini de ~oorнn
l~ine kendim yertqtirdim. Bir tanesi yok olmщ.
Turan:
- Cikolata)'1 ~lmad•m opermenim, diyerek i~iw ~ke ~·••
aatamaya t>qlad•. Cocuklи yemekterini barakm•1. kavgac•lann
9CV1'6ine toplannuslard1.
Haklu:
- Ona in.a.nmayan 6йretmenim. Biz oynarken о oyuna kat11madi.
AAac•n alllnda yemek ~dun\IU'lOJD yananda oturuyordu. Cikolataлu о
>Jnlda ~ld1, dedi. Turan:
- Oyuna ayakkab&m slkl$Uй• i<in kalllmadam. Ama lrimsenin
~tk1n1na elimi sOrmedim. diye k.c:ndini savundu ...
()grermen:
- Yeter! Herkes yerinc giLSin, diye Ьэg1rd1. Turan' tn arka·
daslanmn yan1nda k~Ok diiimesi onu tlzm0$10. c;;ocuklar yerlerinc
d6ndOier. Turan dunnadan atl•yordu.
Oйrermen Нakk1'ya yakJ>il&:
- Bence Turan ~kolata)'1 ~lmada. Belki de Ьiт yerlerde dQsUrdOn.
Hak k~:
- \)Щilrmedim Gg~tmeШm. diye diтendi.
Turan cep1erioi gбstererek:
- Вakm, c:eplerim ЬоmЬо$,d iye direndi. Sonra yemek ~•k anJru
actirdi. l~indekileri Ьо$>1111 :
- 1$1< burada da yolc... BO$ka nereme koyaЬilirim? d iye h•~i<lrda.
Tuтan' m yemek torl>as&nda, iki dilirn ei<JnekJe Ье$ alll tлne z<y~in ve
bir yumurta vard1 ...
<>cretmen:
223
- GOrdun уа! <;ikolatan• >alm•s olsayd1 ceЬine уа da >•k•nщa
koya<:akll. Кнdа Ьqka nereye saklayabilir? Haydi arkadцmdan о-.111
c!ile, diyerek Hakk•'y• tersledi. Hakk1, Тuran'dan yanm ·~•zla 6z01
dileyip yemek ''kmшш Ь8$ШО otшdu. Turan oldu~u yere '6kПр
Ьasm1 eHerinin arastna ald1.
Ouetmen:
- Haydi Turan, sen de kam1n1 doyur, diyerek oradan uzakl~ll.
Turan' on ~шndan Ьir lokma ek.mek &O>miyordu. Herkc»n
i'inde lursJZ durumuna d~k, oou ~k i!zmU,til. Bu olay nedeniylc
6teki coeuklann da n~leri ka,to. Ogretmen kugon Ьir sesle:
- Yemck i$i Ьitince. Ьcmen ~1klnlannaz.• toplayш . EvJcrim11e
dбnelim, dedi. <;oeuklar, erlcen don"'"n nedenini anlarnl$lardJ. Hcr•l
de HaklcJ'ya 6fkeyle Ьakt1lar.
Haklп eve vannca, annesi onu sevin~le kщ1ladJ:
- -Gezip ej}lendio mi? Yll%0ne renk gc!lmi$. Ne gi!Zel OimU$<11111
diyerek kucaklad1 ... Hakkt DO$<Sizdi. Annesi ~lunu UzgUn g6r0ncf
tel~lando:
- Bir $<У mi oldu oglum? Neden Uzgi!nsun? HaklcJ:
- Arkadasom Turan 'ikolatami 1'3ld•. Ustelik ~tmen, ona dc~ll
de Ьаnа klzdt diyerek yaktod1.
Annesi:
- Ozi!lme ~lum, ,ald1ysa haram olsun. Bir paket ,ikolatan dal11
var. Diln gece, "" yemeklenni koydugun ''kma bakt1m. <;iko\:.11
paketlerinin ikisini de alm•"m.
Hakkl telasla annesinin sl)zi!nQ kesti:
- Evet ald1m arna biri ,alшdJ!
Annesi:
- Yan•l•yorsun oglum. hava s•cak. 'ikolatalann yollarda erir, hcm
de fazlas1 mideni Ьozar, diye dU$Undl!m. <;lk•nmdalci paketlerin Ьirinl
al1p saklad1m... dedi. Ve шаn•р ral\alci paketi a\d1. OAiunun eline "''
tщll!rdu.
Hakkl:
- Hiiii! diye irkilip •D<:mek Turan .-lmanщн.» diye sl)yle"~'·
<;ikolatay• 6fkeyle paлnaklann•n aras1nda stk1p ezdi. Sonra f1rlat•p bor
224
Ьozmak - p83pytU81lo, JJO)IItlo i~in i 9t'kmc:k- 8']Д,ЫХ8n.
Ьulanщ: - каwица. мучкu ICI.W8 ilerde: - tnерелм
~ yak1n - симnатмчкwА irto1mak - nд;p&nttan. (or мcnyra)
tq) - klpN&Jf Щmak- убсrа'Т1о
~mak - oqжn, oopooan kame - КJLOМC)Cl'\.C(t1'WC111'.8NHI
\>dcllmck - (!Ln.) у...,.,....а, oro4l11! а шоолс
сторонку
~tlun
~Uc:oJш
- сеерток. ухлок
- шосолц
..........
k.anu doymak -
Ьаk ctmck - нwen. npuo. 1ае.~ .az etmek - (~х.) rotopНТ'It" 1ССТМ
npaoo Jl<'l•
blJ - toc"rOIHHC, ПОIIО*СИНС s0t di$Jeri - wonoчн:we ~w
ь..m olsunl - nyc:n. ие ooAD.et тебе taltt$mak - crюpm.
lrtpOIC! t<><l>o - су>оо1
tщJ!urmak - мхаn. tuN$wmak - асучмun., A;I.NП. СМ•
1fL) 1$1 1 - c.кpn.t noR
ауШk yapmak - АСЛ.аn. лобро uymak - ~..,.... nOJP.o-
~ 1nden g~irmek - л;ума'Т1о про себl
"""'
225
DШicmek - оасnи8&1>, llpOOJI.mo yanm atala -III10JIТOIW
уоорс:тоо yatmak -liOxtrТ~.CI (cnan.). JICЖ&Th
11zc:re-acopo yertq:ti.rmek - noweшan.. ра1Нс.ша п••
- - ~.-·..,.. "'""""'
yanak-weu yc:tcr! - xunп. АОСТIТОЧNО
yanLimak - owн6rn.c:• 11ptamak - npWТin.
В011'0СЫ К ТЕксtУ
228
BurundaiO guvcrteye geldфnde, 01: yqlanrкW<i bir yoc:ugun ust
JOveneye ~·kan demir merdivenleri tumanmaya ~~~~tфm g6rdu.
Hemen telA$la k0$1U, onu kuc:aJ!tna ald1. CocuJiun Ost gilveneye
~•ktфnda kunanna sandallannm bulunduJ!u yerlerden уа da Ьqka
araltklardan denize d~cbilecegini, hatta dernir merdivenden Ьile
yuvarlanaЬilecepni d~Oilln(ЦIO...
<;ocuk 6nce direndi ama kunularnadJ. Ваn~ ооа Slll1Stkt sanlmt$11.
DoйNc:a gidip gerni kitiЬini Ьuldu. Cocuk admtn Cern oldugunu
sOyleyince, kitip mikrafonla durumu yolculara duyurdu. К..sа sOrede
~vreleri yolcularla doldu. Cem'in armesi, ~ocugunu aglayarak Ьagnna
bastt, soora olayt anla\11:
- Oglumu 6gleo uykusuna yallriJЩtun. Ona !UntllZl B8$Wdt
К..z'm 6yk0Siin0 anlattyordum. Birden uyuyakalnuftm. BaЬast daha
Once uyuduJ!undan, Cem'in karnaradan ~"'·~•nl duyan olmadt.
<;ok korkfum. Bu iyiliksever yoc:uk, oJ!Iumu bulmasayd1, kimbШr
Ь3$111J1 oeler gelecekti yavnunun! ...
Cem'in armesiyle ЬаЬвs1 Banf'Ш arшesi ve haЬastyla tan~lar.
К..sа sllrecle do.st oldular. Yolculuk Ьoyunc:a birt>irlerindeo
aynlmadtlar.
Vapur,lstaoЬul'a yaklцorkeo aynt masada oturmщ, akfaro yemek·
lerini yiyorlardt. Ban$' ш ЬаЬвsо, Cern'in ЬаЬвsmа:
- DostluJ!urnuzu lstanЬul'da da sQrdOrelim. Birt>irirnize adresleri·
mizi verelim. Siz nere de oturuyorsunuz? diye sordu.
- Веn de dedi, Cern'in ЬаЬвs1, ауо1 soroyu sorac:akьm. Sizleri ~k
<evdik. Biz de dostlugumuzu sOrdOnnek isriyoruz.
Bunlan sбylerken, ceЬinden karьn1 ~okardL AytU anda, Ban$ 'ш
ЬаЬвs1 da karьn1 Cem'in ЬаЬвs1nа uza\11. Birdeo suskunluk oldu.
Erkekler ellerindeki kanlara Ьakakalnu$1ardl.
- Оо! Meger, ауо1 apanmaoda oturuyormщuz da haЬerirniz
yokmщ, dedi Вan$'1n baЬast ...
Gef>ekten, Cernler, вan,larm oьordugu siteoio 00 numarall
dairesinde oturuyorlardt. Cem'in arшes~ g*n sonhaharda, Ващ'm
Ьalkondan attф elma kocaru yUzandeo, bagiПp ~agorarak onalogo
ayaga kaldoran Serpil HarumdJ ...
Нер birlik1e eve vardJiar. Уakm akraЬa giЬi ЬiiЬirleriyle sanЬp sllr. stk
gO<Щmek uzere s6zlqerek vedal8$111ar. Asans6re bindiklerinde Ваrц:
- Anoe, dedi. Hani Ьir gOn Ьаnа insanlar Ьirbirlerini tanoy1p
severlerse, yeryOzOnde savцlar sona erer demi$tin уа, sбylediklerine
akl1m enneye bцladt aruk.
- <;ok iyi, dedi arшesi. Bu inao~ seni ve ~vrendekileri mutlu
edecek.
221
С110ВАРЬ к ТЕJ«:ТУ
kaldarmak - nодн-имаn.
щ;т - IIOOJ>OA, ..-. ...... форма ЬIЬ$таk - npNИИW*ntl 1а \t"'u-
Ьinmek - <~~U<Т>С• (о uтобУ" и т. n.) Aмбo, nредлрнниwатъ.. )tJCNTI>
Ьirl<ftinnd< - ..,...,..,.., оо.с..,....,. Ьmаrа - аюта
Ьoyun<:a - • ........,.., иal1pOТIIJI<tl<ll kan - ocpo...
Ьunalmak - переnопменнu lclbp - RI'41ЛioНKIC
c:an vermdc - ужреn.. нcnycnm.1I:jX bvp - ccopa
oekinmek - cro::::н.wn,c,1 kaymak - CICOJII.)fП1,
~ak:antt - 18tp)'JIНCHИC kemirmek - rpw3'Тio. rno.un.
~ Ul>t - мусорм<><- klnnm Ьa$Laklr k.l% - краскu wanoч·
dalmat - ..,."_,...,.., У"~ с
rмоооА io}'J - бq>er
dcteri - uенносn. k~ - серАЦеанка. кopewol(,
dcmir - • e..x3ffw:i Orpwэot<
·-·
dollfl"ak: - ryлrn. kurtarma sandallan - сnасателJоНщ!
dolmak - каполн111'W:t
d61c0Jmck - npom~oan. rмndalina - Jrai\IIPМH
dwum - anyiWII, по.rао.енме manldanmak - бормоn:n•., б)'р'lать
dЩmon - opar onalik - оосrруто
el ele vermdc - об\.е.!tнииn.с• . 6wn. OndaiiJc - JIМAepc:t1JO, ру1(010АСТIО
,..,.,.. Ozcn - старание
el vermck - nротmпап. pyl(f no- Ozet yazmalc - юлаrаn. aapa-nt~:.
JICJII11o конслеп
"""'"- еюrиеине. об1.сднненмс:
e.ьirtiti saklumak- бpocan.ar, QIAIП.CI
saYafm&k - 80C81n
11YUnmalc - ')I.ЩX[Q,I1'\> \IZIImlk - npc>r1lr1IUn
10ymak - coorтaт. OtO yapma.k: - r"JII8,/UI'no
Nynlmalt - (мех.) юбu~<т><:о, OZOnrQ - бecrюec:oiC'I"'N), 80ЛХеКНt
awnyтan.ct Y<dalцmalt - npowanco
ti laЬ - оружие yalot - тоnлмао
tilmek - c:n<pon (OICТIIXOW) yak.la~ak - прммерtео, n:рмбп:юитет.
toymak - симм:аn. ко;амцу, oб- NО
nyn~oб...pon )'lklцmalt - npм6n-nco, n-o-
taz etmek - pк~CD'JWNn .urn..~
16z kesmek- npepwun., рерсбмun yalanaJc - •е-о.. СWМ1"8'По
sualcunJuk - MOJI'WtNC yanormak - ~ (onon.)
oardarmck - npoAe>J~J~~on Yunanistan- Грецнt
JQrekJj - ПОСТОIИНО ya>jden - -
tak•lmak - )КТJ~~е.._....., 1anua-n.. yolacl - ~
....,..n Y•kmak- J8JPYWIП.. JIOIIIIan.
omine- наобороr
......",.Ц-харобптw:о,........,.
toplamak-coo..,..,.
.....
Y'Jiculor - !1)'11П1. ., путс..,.."_.
1Ю11Р0СЫ к ПJ(С'ТУ
235
.. дrerin sana Selen. Sen alullaшyor.;un galiha!» dedi.
Her $ОУ yolundaydo. Uzanop ktnniZI Ьoyalardan birini aldom. Оокс
«C:Irrt. c1rrt» dJye ki.,й1dtn1 y1t1t11n. Sonra da «ttk» diye ikiye ay1rd11н
Pastel Ьoyalan luпnaya Ьауоlшm. Копnса hem tutonaso kol.oy
oluyor, hem de Ьoyalar I»A•Imt$ oluyor.
АЫаm ne zaman ЬaAJraeak diye Ьekledim.Ama Ьagonnadt. Utшt
uzuo Ьаnа baluo ve,
•Selen! Sen sandoAJmdan da akllltynu~tn. Buyiilr. olmak i~iooo
gelmeyinee ku~Ok olmaya karar verdin. Vallahi pes doArosu!» dedi.
Веn kendimi kaptmni$, pastel Ьoyalann k'A•tlanru yutoyordum. Л l•
lam,
•Anne duydun mu? Selen, аЫа olmaktan Vaz.g<l'nЩ. Cekeeegioшt
var. En 1»k da Ьenim. Kullanmaya luyamadфm pastel Ьoyal ar"'"
kmnaya Щladt Ьile. Yenilerini isterim, haЬerin olsun!» dedu
Annem, aЫanun kitabtndan Ьa$tnt kaldtnnadan,
«Peki kazam. MIY& y1ktnca aJanz!>• dedi.
Oh Ье! K~iik olmak varken bOyOk olunur mu hi~! .. Pastel Ьоуа
kmnayo da Ьауаgо llzlemi$im.
~imdi $118 (lteki Ьoyalarda... AblaloAa da ELVEDA!
ClaN'Ь К ТЕКСТУ
&ftrin! - WOJ'IO.teU!
a.it - nрнкаАDСж.аn.
'""'"'-- rpr
1610. cq><6po
..
aktiЬnmat - уwи~ hala - тn11 со сторомы оща
al нn - 'JOJIOТO haldc-n-
amca - дам со еторомw отца hacarLatmak - каnоммКIТiо
an - момnет ЬenUz: - ~~ ТOIIW:O llfl•
aslindl - на самом пеле rJUJ'oлax а упqwrтсп•ной ФOr
atami.Z - каw JООбммwА Атапорк NC)T0!11oXOiifТO
Ьo)'11mak - oбoun herhakte - кааериое
Ьoya - ~Q»CU il&ili - ммеюшнА CUJ•
ЬOy1!mek - ростм itiraz ttmck - 1I03pucano.. tтрОТ('С ·
c:aNI -
........,_нwА, oerpoмoncwl! тoun.
80IFOCbl К rEKClY
2S7
«ВeЬekler elleDIIICz!» dedi.
Yalan sбylemifti! <;:nnkO Ьenden Щkа herltes ЬеЬейi ellcyi)l,
«Aguu, guguU» diye garip garip sesler ~akamalar.
Surannu asap Dilek AЬJanan sOsln yataj!anan kenanna oturd10111
Dilek AЬianan karna Ьalon gibi sбnmOftil sanki. BeЬej!i kaman<l;lll
\'lktaj!o i\'iD ~k mutluydu. Dunnadan etrafa gOIOcOider daj!atoyortlll
Sa\'ona ~adogo Junnaza kurdela da ~k guzeldi. Ваnа,
«ВeЬegimi ЬeAendin mi?» diye sorunea,
<<Evet ~ok ЬeAcndim, arna anncn kucaj!tma almarna izin vcn""'''
Ovey annc midir ncdir'l» dcdim.
Dilck АЫа bu sбzlerime ~k gйldO ve, «Sen hi~ Oziilme. Ann.:111
Ьiraz sonra gidecek. О gidincc ЬеЬеj!i istedij!in kadar kucaj!onda 111111·
Ьilirsio.• dedi.
<;:ok sevindim vc annesinin ghmcsini Ьekledim.
Dilek АЫа ЬeЬej!ini cmzirirkcn · yle mutlu gMlyordu ki 0111111
yerinde olma)'l istedim. ВeЬej!in karnt doyunca,
«Нadi Ьakaltm, scn de gaz.uu ~tkarmasma yardtm et~> diycrek '"'"
Ьаnа uzatn. OyJe hcyecanlandtm ki anlalamam.
BOyQklcrin уарtф giЬi Ьir kolumu poposuna, bir kolumu da
sttlma dola)'lp stktca sanldtm.
AЬiam,
«Merin sana! Scn ~k iyi bir annc olaeaksш!» dedi.
ВеЬеk ~ gOzel kokuyordu. Кokusunu i~imc ~ke ~ke, uz11n
uzun kokladom. Кafasono hi~ durmadan salladoj!o i~in aj!Zl yanagama
ve Ьnynuma dokunuyordu. yle b()ftu ki! Canlt ЬeЬeklerin oyuncnk
ЬeЬeklerdcn ~ok fark.lt olduj!unu аоlаушеа, Dilek АЫауа,
«Bu ЬеЬеk Ьenim olaЬilir mi?» diyc sordum.
Annemin Щt ~tkmasona raйmen Ьаnа istedij!im ber f<Yi vcrcn
Dilck АЫа bu kcz,
«Oimaz hayanm! Bu ЬеЬеj!i sana veremern.
Murat Amcan izin vcrmez yOnkii. Ama diledij!in zaman gelip onu
istedij!in kadar seveЬilirsin,» dedi.
Dilck Ablarшn kocaso olmasayda kefke! О zaman ЬеЬеj!i Ьо111
vereЬi lirdi.
Eve gelince,
«Вео de ЬеЬеk doguraeagun!» diye tutturdum. Annem,
«Scnin yцtndaki Juzlar ЬеЬеk doguramazlar! Biraz daha ЬOyQ111cn
gerekir,» dedi. Ben,
«Ablam doi!uraЬitir mi'l>> diye sorunca.
«() da doj!uramaz.,» dedi.
«() zaman scn Ьаnа canlt bir ЬеЬеk doj!ur,>> dedim.
Annem ~ok kararlt ve kesin Ьir dille,
«Bunu unut! » dedi.
Hi~ ·k.imse Ьeni anlamayordu. Son Ьir umutla aЬJama ginim ve,
•Abla! Ben c:anla ЬеЬеk istiyonun!» dedim.
АЫаm hayretle hana hakta ve,
.sen deli misin? BeЬekler ~ ktsa Ьir sllre sonra bDyQrler ve in-
"'"ш Щша Ьеlа olurlar!» dedi.
•cNasal yani?» diye sordum. АЫаm,
«Yani ... Oyuncaklannt ahp vennezler, ders ~lt,uiten seni rahatsaz
ederler, yaptфn pkalan aniamazlar, olmadak "'yler tuttururlar. Daha
neler neler! .. dedi.
АЫаm Ьeni mi anlatayordu ne? Ona,
«Bcnden mi sбz ediyorsun?» diye sordurn.
AЬiam 6nce duraksadt, sonra da,
«Yok canam. .. Sen Ьi~ 6yle 'eyler yapar пusan? ВeЬeklerden s6Z
ediyorum,>> dedi.
Rahatlama§tun arna yine de aklam canlt ЬeЬekteydi .
«Ama ЬeЬekler ~k gDzel ve 'irin.! Ostelik insaшn yanatan• ve
Ьnynunu 6pUyorlar!» dedim. AЬiam,
«Bu giЬi ~lerin se.U yaшltmasшa izin vennel Sen Ье.U dinle! En
aDzel ЬeЬekler oyuncak ЬeЬek-lerdir! Hi~ sorun ~tkarmaz.lar. Gel
oeninlc Ьircr ЬеЬеk щiр cvcilik oynayahm,>> dedi.
АЫаm kolay kolay <<Gel oynayalun,» demez. Farsau Щaпnamak
i~in en yum~ak ЬeЬegimi kaptp,
«Hadi oynayalun ama Ьеn anne oiЩtm!» dedim. AЫarn,
«Yine ~Jar ~Jarla пu oyuna Щlayacagtz? ikimiz de anne
oluruz olur Ьiter!)> dedi.
.лmа ЬeЬekleri emzirecek memelerimiz yok!• dedim. Ablam,
«0 kolay. $imdi ikimizc de meme yapanm,>> dedi ve kU~Dk
IOplanmazdan qit bOyUkiDkte olanlan щiр atletlerimizin i~ine soktu
Tapkt annelere Ьenzcmi,tik. Ablam,
«G6rdogon giЬi senin memelerin daha bfiyDk. ltiraz eunemen icin,
bOyDk toplan sana, kD~Dk toplan Ьаnа koydum,>> dedi. Ben,
«Te.;ekkDr cderim aЬiacagam ama Ьir de ok~li ayakkabtlanпuz
olaayda ne iyi olurdul>> dedim.
AЬiam,
«Rahat yok anl"'tlan. Sen burada Ьek.le! Ве sessizce antreden ik.i
vin 6k~eli ayakkaЬa alap geleyim. ln"'llah yakalanmarn,» dedi.
AЬiarn ynkken hi~ yerimden ktпuldamadam. Наnа nefcs bile al-
madtm. Biraz sonra aЫarn elinde ik.i ~in 6k~li ayakkabt ile geri
dOodu ve,
•Annem mutfakta yemek yap1yordu,• dedi.
Ayakkabllan giydikten sonra, aЬiam,
«Oidu olacak, k1yafetlerimizi de de~~irelim Ьari,» dedi vc Ьшш
kendi eiЬiselerinden Ьirini giydirdikten sonra, kendi~i de annemin <1·
biselerinden Ьirini giydi.
BeЬeklerimizi kщ:akla)'lp emzinneyelщladtk. Bir yandan du '"''
neler giЬi sohЬet ediyorduk. AЬiam,
<<$ekerim! BeЬeklerin bOtOn yllkOnU anne\er ~ekiyor. Веn <lilll
gece g&zilinQ Ьi le lwpmadфm halde kocam sаЬаЬа kadar horul horool
uyudu!• dedi.
AЬiam1n onca та nas1l uydurduauna hayret enim.
«Yaaal Yaaal Веn de hi~ u)'llmadtm. Вenim kocam da seninki gil>l
borluyor!• dedim.
SohЬeti 6ylesine koyulцn~tk ki annemin geldфni f;ork
etmedik.
Annem Ьizi g6r0nce ~1Aitk ~1AI1Aa.
«AyakkabJianm! .. ipek eiЬiscm! .. imdaaaat! ..• diye Ьаgш11 .
Ben annem Ьaamnaya lщlar lщlamu ku\aklannu t1kad"n.
AЬiam ~ekinerek,
«Anne о kadar haAIПIUI! Yoksa birazdan Polis lmdat gele<:ck !•
dedi.
Annem Ьagmnaya devam etti.
«<Je\sinl Ge\sin de Ьeni sizin elinizden kunarsш. Bu evde Ьаnа oit
hiфir ~у buakmadmJz!.. АllаЬцkша Ьаnа da Ьir ~ler b1rakш! ..•
dedi.
Zavall1 anneme ~ ac1dim ve elimdeki ЬеЬе~ ona uzat1p, «Л I
annccilim! Bu senin o1sun!)) dedim.
Annem 6nce ~k10 ~ktn Ьаnа bakt1, sonra da glllerek egildi vo
Ьаnа stloca sanldi. G6zlerinden yцlar aktyordu. GOIOyor mu aj!loyor
mu anlayarnadun.
Bu arada ablam jet luz1yla Ostilndekileri ~tkanp her ~eyi ycrll
yerine koydu ve annernden OzQr diledi.
Annern аЫаmа.
«Bir dahaki sefere eiЬise lerimi giyece~ zarnan haЬer ver de s;111a
hangilerini giyeЬilecegini gOStereyim.• dedi. Odadan ~okarken,
«Size ~ok gOzel yemelder yapttm. Elinizi yakay1p yemej!e gelin
ЬakaiJm,» diye ek\Cdi.
EUerimizi yakarken aЬiama.
«Веn de ar10em giЬi ~ok hag1nrsam Polis lmdat gelir mi аЬI<~'!•
diye sordum. Ablam,
<&n hili orda mJSin'1>> dedi. Веn,
<<Нау~r orda degil, Ьurdayun! Gonnoyor musun?>> dedim. AЬiam,
«C::eneni kapat da elini ylka!» dedi. АЫаm sorulanmo yanotl4mak
istemedigi zaman Ьер ayno ~yi soyler. «Ceneni kapat Selen!»
0 gOnden sonra bi~>ok kez annem giЬi baгordun ama Po~s lmdat
Ьi~ gelmedi. Bell<i de yeten kadat Ьagoramoyorum. ..
~Aer yeten kadar bag~r~Ьilirsem, Polis lmdat осаЬа motosikletle
mi yoksa ~okloiiЛIЬayla mi gelir? Вelki de helikopterle gefu.
Polisler helikopteri aparttnanimizm OnOnde havada durdurup,
iplerden kayarak, •!>angшrrl» diye odamon canundan i~ri dalarШ.
Topko filmlerdeki giЬi. Кim Ьilir? Bakarsuш onlar Ьаоа c:anlo bit
ЬеЬеk getitit.
__ ,..,.
1Cirnak - IC&IJC'Т1o
СЛОВАРЬ К ТЕJ<СТУ
241
..
uydurmak -
~
8N10'WW:N:n •• 11JЖ.Z!YМW ·
ВОГf'ОСЫ К ТЕХСТУ
1. ВеЬеk nas1ld•?
2. Selcn ЬсЬсti kucaйu>a ald1!111?
3. Dilek АЫа nedcn ~ mutluydu?
4. Selen ne zaman ЬсЬсj!i istedjj!i kadar tutablldi?
S. Selen heyecanW>d! 1111?
6. Selen ЬсЬсj!i Ьctendi mi?
7. Selen canl• ЬcЬcklerin oyuntak ЬcЬcklerden fatkl1 oldu~un to
anlad1 ma?
8. Selen eve gelince ne istedi?
9. Selen аЬ!аs10а canl1 ЬсЬсgi istedij!ini sбyleyince Sev~ ne dedi?
10. Sevin~ Selene nas11 oyun teklif efti?
11. Kozlar ЬcЬclkeri emzirmek i~in ne yapьlar?
12. Sevin~ antreden neyi getirdi?
13. K1zlar ayakkaЬolan giydikten sonar ое yapmaya karar verdiler'l
14. l<!zlar ar10eler gibl neden sбz ediyordu?
15. Onlar annesini geldij!ini fart ettiler mi?
16. Anner on.lan gбri!o<:e ne Ьaj!Jrch?
17. Annesi Seleo'e ni~in щkiD Ьаkь soora da oou s!kJca sanldJ?
18. Кlzlar annesiтdeo бzOr diledj mi?
19. Seleo о gQnden sonra annesi gibl baJ!•rmaya ~аlц н 1111? Ne i~in'l
О ne istedj?
244
yajdtnp tebrik etmi~. An1k Ьеn de аЫат gibl oltula gidiyonlum. <;ok.
~ mutluydum.
Mutlulujum blr gOn sonra annemin Ьeni luшdlrmaya
ka!ЩmaSIYia sona erdi. Вeni okula gйtQrdilkten lusa blr sore sonra,
«Selen<:ijim, sen ~imdi ari<adaslaпnla oyna. Ben al•~veщ
yapttktan sonra gelip seni alacagim, oldu mu?>>dedi.
l~imden bir ses aмemin geri gelmeyecegini fis1ld•yordu. Anneme
soltuldum ve,
<<Anne ~buk gel! Вeni Ьurada bualuna!» dedim. Амет,
Щkolsun! Seni burada btra.lur 011yun hi~!» dedi ve gitti.
Gidi~ о gidi$. Aradan sank.i ytUar g~ti. Okulda 6gle yemegi
verdiler. Oteki ~uklar yedi ama Ьеn yiyemedim. Aмesi tarafindan
teri< edilnЩ blr ~ yemek yiyebllir miydi?
Уemekten sonra blle амеm ЬШ onal1kta yoktu. ArluкЩlanmdan
blri yere dil~p aglarnaya lщ!Jiyшca Ьеn de aglamaya lщlad1m.
Arkada$•m blr silre sustu ama Ьеn annem gelinceye kadar susmadlm.
/)gretmenim annerne, d~n ari<ada$•ma OzOldogOm i~in
~ad•A•rru sбyledi. Annem бйretmenime inanma)'lp Ьаnа niye
aglad•Atrru sordu. Веn Ьaituvak.
«Ajlarun taЬii! Beni burada unuttun!» Aмern Ьаnа saпl1p,
«Canun ktzun, Ьеn seni hi~ unutur muyum?» dedi.
Ваl gibl de unutm~tu i$te. О anda karanrru verdirn. Bir dаЬа
oltu!JI gitmeyecektim. Bu karan01I arшeme s6yleyince амеm,
•<Eh. Ьenim i~in her ~yin bu kadar yolunda gitmesi o!Jinaks!Zdt
zaten. Oyle dejil mi Selencijlm?» diye sordu. Ne demek istedigini
anlayamad•A•m i~in sustum.
Eve gelirken yol Ьoyunca annerne, Ьeni okulda unuttugunu
Ьat~r!Jitt1m ve onsuz okulda kalmayacaj•m• s6yledim. Annem,
«<kula gitmek istedigini S8111yordum,» dedi.
Ona,
«Ben, seninle blrlikte okula gitmek istedigimi s6yledim. Unultun
mu?» dedim. Annem,
<cAnneler oku!JI gitmez ki kiшn. Oteki ~ocuklaпn anneleri okulda
kal1yor mu?» diye sordu. Oteki ~ocuklar Ьeni ilgilendirmiyordu.
«Bana ne! Веn sensiz okulda y8$8yarnaml" dedirn. Амеm,
•<Anl~•ld!, anl~•ld!. GilnOn biriode okula gitmek istersen Ьаnа
16yle,» dedi.
«Oiur, s6ylerim~> dedim ama 'irndilik hi~ буlе b1r .Uyetim yolt.
Aqam аЫаm ve ЬаЬат eve gelince ilk sorduklaп ~ oltulda
gOnilrnOn nas•l g~tijiydi.
Onlara annemin Ьeni okulda nastl unuttugu anlattun ve Ьir dalщ
okula gitmeyecetiпU sбyledim. Ablam gOimekten neredey,.,
ЬQtu.luyordu. ВаЬаm bOyOk bir ciddiyctlc,
•Oiur mu буlе ~у kшm? istersen yann okula Ьеn gбtOreyiщ
Sonra da gelip almm,» dedi.
Веn hemen k~up anneme sanldtm. Annem,
«Yok yok gбtOrme! Веn Selen'sizevde tek Щuna ne yapanm?» <kxli
Annemi ~tan affetmi~tim. ВаЬаmа dGnOp,
«Annem haklt Ьаhа! Bensiz tek Ьa~tna ne yapar7 diye sord11111
Sorumu ЬaЬanun yerine annem yanttlado.
«Ah kl%tm! Sensiz neler yapmazdtm ki!» dedi.
Уе ЬаЬаmа gб:t lшрь.
ВаЬаm anneme,
•Sen Ьilirsin! Patron sensin!» dedi.
lyi ki de evde patron olan .М.,m: Уа ЬаЬаm patron olsaydo'l
Zavallt Ьеn! Okulda annemsiz nastl yцardun о zaman?
2А7
Annem pastalar Ьбrekler yapatken, Ьеn de odanu dt!zenlemek i ~ 111
aЫamdan yard1m istedJm. AЬiam,
«Gelecek olan senin arka<Щrn, kendin уар!» deyince ber ~У•
kendim yaptun.
Oyuncaklartmt yerli yerine koyup, kitapla raflara gtlzelce dizdio11.
Legolanmi bOyOk!Ok g<lre aymp kutularrna koydum.
Cal!$ma masasrn1 da suluЬoya yapmak i~in haz•rladtm. ~~~
kaplarrnrn i~ine su doldurdum, ka~1tlan hwrlad•m, kaltn ince Ыiliitt
f1t~lan masaya dizdim.
BOttln bunlan yapmamш nedeni, annemin· Вщ1а ilgili uyans•y<lo.
Ban$ het $tydeo bemencecik sllaiYeritmi$. Bu yt1zden anoemle ari>ll·
da$t konu$urlarken yapabileccgimiz Ьir~k $СУ bazmadun.
Annem eYimize gelen arka<Щiannrn ~ocuklanm oyaladф111
zamao ~k mutlu olur УС bana IC$ckk0r eder. Dahast, Щаm ЬаЬа111
eve gelince, ona Ьenimle nas1l gurur duydugunu anlabr.
Konuk!Jtnnm gelmcden Ьiraz 6nce en gi!zcl elbisemi giydim УС
sa~lanau taradun. Annemden Ьаnа da ruj sOrmesini istedim аша
sOrmedi.
<o:88$ka zaman sOreriz,>> dedi.
Вщkа zaman sOnnenin ne anlam1 vard1 ki! ..
Кap1run zili ~altnca Ьеn de annemle kap1ya k0$tum. Ne de ol••
Вщ, Ьenim konugumdu. Annem arka<Щtyla Op!ЩOrken Ьеn de,
«HO$geldin Ban$,» deyip onu Opmeye ~alt$11m.
Banf, ona saldtrdфm• santp Ьeni g<lj!sQmden ini. Benim Ьoyu11><l•
olmastna kar$tn Oyle g!l~IDydD ki роро QstD yere dD$tOm. Annemin
arkada$1, Ващ'rn Ьeni itmesine gerek~e olarak garip $Cyler s<lyle<li.
Ne s<lyledigini batlrlanuyorum Ьile.
Annem ЬirЬirimize aiJ$mattuZ i~in Ьir sOre salonda oturmлшozo
Onerdi. Ama oturan yalnJZ.Ca Ьеn oldurn. Вщ salonun hcr taral'1111
dola$1p perdelere kadat her $Cyl elledi.
AЬiam, Ban$'10 Ьir adltD gerisinde, Ban$'in al1p Ьцkа ycrc
koydugu veya yere dtЩOrdugu $Cylcri tekrar yerine koyuyn<du.
()ylc bJziJydtlar ki onlara bakarten gOzlcrim yoruldu.
Вщ'1n salonda ellemeyi bafar&mAdij!i tek $СУ piyanoydu. АЬ1а111.
YataniOo koruyan kahrarnan M ehmet~ik giЬi piyanonun onUne g~t o.
kollann1 ~u Ус,
«Akordu Ьozulur, bunu elleyemezsin!» dedi.
Ban$'10 аЬiаrщ tepeden tJrnaga f<!yle Ьir snzdi!kten sonra gcrt
doomesi olduk~ $8$•n•ctydt.
Annem,
2AI
«Hadi biraz da odanlZda oynayan,» deyince aЬiaпun gOzleri
dc~etle :ц:alda. Yine de,
«Peki~> dedi. Annem Ьir bahaneyle kallup ~imizden geldi ve
tЬiama gizlice,
tcSelen'i koru!)) emrini verdi.
Веn daha kapada dersimi aldaйam i>in, Ващ'lа аrапшdа Ьelirli Ьir
uzaklф korumaya dikkat ediyordum.
Ваn~. Once but!ln oyuncakJanmaZJ alap alap ber birini ayn ko~lere
farlattl. Daha sonra bOyOk Ьir Ozenle ayudaйim legolann hepsini
ndanan onasana doktO ve kan~urda. AЬiaman,
c<Hadi lego oynayalam,» dedigi sarada Ban~ legolan barakap
r~~asaya yoneldi.
•SuluЬoya yapma)'1 seviyor herhalde,» diye d~OndOm. Вan~'an
Ьаzша kendimizi kaplanp hemen masaya oturduk. ОаЬа elimize fir>a
olmaya farsat bulamadan ~. бnOmOzdeki kA~atlan alda, bepsini top
gaЬi уарар su kaplannш i~ine soktu. F~lan da sopa gibl kuii8ПJp top
balindeki k!gatlan ezdi. Sonra islanma~ ki8Jtlan kaplanlan ~akanp
didik didik etrafa sa~ll.
Ablamla Ьеn, «Simdi ne yapacak acaba'l• Ьek!erken, Ваn$ kit.ap
•aflanna doйru yOrOmeye ~lada. Tehlike ~anlan ~lmaya ~lam~ta.
AЬiam oturdugu yerden yayandan ftrlama~ ok giЬi kalkap Ban}'an
oni.inc ge~ti. pannagtn1 ona doAru uzatlp,
«Kit.aplara dokunursan seni geЬenirim!» dedi.
Bu arada Ьеn yav~ sandalyemden k~rak salona gjttim. Во$
bir koltu~a oturup bQzOidOm.
A~ak~asa olacaklardan korkmu$tum. Ейеr aЬiarn Ban$'• dOverse
annem ~ok luzacakta ve Ьеn bu olaydan sorumlu olrnak istemiyordum.
Annemin arkada$• Ьeni gOrOnce,
«Ващ'а sevdin mi Selenciй;im? Biraz yaramaz dЧil mi? (;ok zeki
~ocuklar hep ЬОуlе yaramaz olurlaлm$,» dedi.
«Уaramaz da ne kelime teyzeciBim,» diyecekim vazg~ip,
«G<r>eklen de 1'01< zeki ~uk. Веn hi~ zdu dЧili~> dedim.
Annemin arka<Щa Ьu sOzlerime ~ok $8$1rda.
«Аааа! Ne kadar akalla Ьir ~uk! Ban$'1n zeki oldugunu hemen
anladaJ> dedi ve ekledi.
<<Sen dc ~k zekisin hayaum.»
Annem konuk!anmtza kаЬа davranda~trru d~Onmesin diye hi~Ьir
teY sOylemedim ama Ьаnа hi~ kimse zeki olduj!umu bbul eniremez.
Asla! ..
Ban$'m aglama sesiyle annemle arka<Щa yerlerinden farlayap
i~eriye k0$1Uiar. Веn yerimden Ьile kanuldamadam.
2А8
Ban$'1n Ьеr $e}'i giЬi aglamast da Ьir garipti Sevim Teyzcoщn
~ if\ligindeki inekler giЬi ьagtnyordu. Ku laklaлmt tokadtm ve SUSIII• •
SIOI ЬekJedim.
Kulaklannu tokayan parmaklarun yoruldu~unda Вал$ hala aglty•
ordu. Yalntzea aj!lanuyor, Salooun ortasonda tepinip duruyorol11
Dayanamadtm ve anoemin arkad8$tna,
<<Teyzeci~im, Вал$ hi~ yorulmaz nu?» sordum.
Anoemin arkad8$t derin bir i~ g~irip,
«Sonna ~ocuвum. О Ьi~ yorulmaz. S..Ьahtan Щата kadar lt<J!
bl)yle tepinip durur. Bu yilz.den de hi~ kimsenin evioe gitmeye ces:.,·et
edemiyorum dedi. Веn,
«<;ok iyi ediyorsunuz,>> deyince bana $3$kln $3$kln Ьakll.
AЬlaпun Вщ'а ое yaptфnt Oйfenmek i~in konuklano gitmelcri11l
zor Ьekledim. Кар1dао ~uшklan anda bepimiz аnЩтt$ giЬi derin bir,
<<Ohhh!'« ~ekrik. Sonn da kendi halilniи gOldOk.
Веn Ьemen aЬiami1 sorguya ~ktim ama hayalkinkl1gona ugrad11n.
АЬlат llan$'1 dбvmemif. Yalntzea, Вал$ kitaplan eUeyeceBim diyt
tutturuoca. ona,
•Seni kurha#aya d000$10r0r11m!» demi$.
llan$ da aglamaya Щlanu$. Anoem aЬlama,
•Seni kurha#aya donQ}tilriim demek nereden akl1na geldi lш1111'!•
diye sordu. Ab\am,
..Веn oereden Ьileyirn алое? $8$ktnl1ktan akl1ma gelen ilk ~<yl
Юyledim i$1<~> dedi. Веn,
«<;ok iyi ettin aЬ\acigim. Вео zaten о masalt seviyorum. l~illdf
alt1n top da var,» dedim. Anoem,
«Sizin giЬi ~uklanm oldugu i~in ne kadar mutlu olduguшu
Ьilemezsiniz. Sizinle gurur duyuyorum,» dedi.
Ban$'1 oyalayamanu}tiiD ama annem Ьir kez daha Ьenimle gt~ntr
duymщtu.
AЬlam ve Ьеn eiЬirligiyle odanuz1 topladtk vc ЬаЬаm gelinccye
kadar gOzel gQzel oyoad1k. АЬlа oyun oynamak ne kadar gOzelшit
me~er. lyi ki aЬlam da Ьenim giЬi Ьi~ uki degil! .
СЛОВАРЬ К ТЕКСТУ
В011'0СЫ К ТЕКСТУ
253
Lif aramtzda -Между на.wи roiКIP• Oza:r dilerim rahats1.z i~in- И)JIШtмlf
Maalesef- К СО'.«L'1енюо » 6есnокоАс1110
Mcmnuniyetl~ - С удоаольстене.м ! Saa1 ka~? - С колr.хо арсwени?
M~rhaЬa! - ЗдрактвуАтс Sana (si:ze) kattl•yonam - Я с тo()l "' l'
MO.hti$! - Уднактслr.н о! еаин) соrласеи
MUkem.mC"I! ПрекJNсио! Scn nastls.ш? - Ка.: ты'! (OTКI.'I H~J
ПрсtОСхол:но! ремюса 11:1 вопрос) Nas.•lsan·t
Nas1IS1n'? - Ка• теок дела? Sihh.aJicr olsun - С лсп:ю& nаром'
Nas.•l.s•n•z? - Ках ааwн дета? !\i7 n~Wlsш&z.? Л k3k 8ЬI?
Ne Ьik:yim(Ьen) - Orкy11J мне "JНат.. Supc::r! - Супер!
Nc ~are lr;j - Yaw .. $буlе Ь6уtе- Так се&
Nc oldu? - Чrо с.,у,.и.••ос.,·! Tama.m. o1ur - Хорошо. ла.1шо
Nc olursa. olsun! - &уда. что бу.rtет! Tan~~~~•шw mtmnш olcknn! - Ool('lt~
Ne oluyor'? - Что тут nроисходит? рада, что ",... nооиаком:нлиt~>
Ne var nc yolc? - Ч то K080f0 (что Telefontl);$a,nz - Сооеонн .wс•!
c:cn.. чего нет?) Umanm ki 1 Omit cdiyorum
Nedcn otmas1n? - Почему бw и нет? HiJICIOCio
Neredc: о gOnler·! - ГАе Unucma! - Не )3бу;u.!
Прс:~СНWСJIНИ! Yani demek iяiyocum ki ... - То et '"
Nсук ... Лално.. иу что ж тепср• Jl Jto<tyCQ.311.Tio.. ЧТО ••
КУРОКУ2
r",....,..... 2. 1.
AraЬalar, mas.alar. 6gretmenler. stralar, aHelcr, kediler, dersler, pen·
meler. ~i~kler, ЬаЬа lаr, ~anшlar, mtldiJrler, defterler, dolaplar, evler,
t<Ьirler. ogrencil«. kitaplar. silgilcr, otoblislcr, kalconlcr, doktorlar,
kбpekler, cetveller, шhшlar, gOIIer, o{tullar, aj!a~lar.
r",....,..... 2.2.
Masзlar. kOpekler, pencerelcr, araЬalar, arkad~lar, Oйrenciler, so-
kaklar. dcfterlcr, dolaplar, evler, ~antalar, fi~ekler. ogullar, cetveller,
шalar. otobuslcr. kitaplar. ldшplar, kalcmlcr, aga~lar, kcdilcr
Упражн..ие2,4.
КУРОКУ3
Ynpo.wн..ue 3.1.
llu araЬador. Bu yaldazd1r. Bu tahшdor.
Bu kalcmdir. Bu kбpektir. Bu cetveldir.
Bu fi~ektir. Bu kщtur. Bukit.apt1r.
255
Bu Юzdi!r. Bu 81'kadцttr. Bu ~i~ektir.
Buevdir. Budeflerdir. Bu Юzlilltti!r.
Bu dolaptar. Bu ailedir. Bu odadar.
Bu mektupiJ!:. Bugilldi!r. Bu sokakllr.
Y/ljNII!НtНW З.З.
Ben avukaьm Ben doktorum Ben sekreterim
Sen avukats1n Sen doktorsun Sen sekretersin
Oawkat Odoktor О sekreter
Biz avukataz Biz doktoruz Biz sekreteriz
Siz avukatSlПIZ Siz doktorsunuz Siz sektetersiniz
Onlar awkatlar Onlar doktorlar Onlar sekreterler
КУРОКУ 4
у""_.....,.4.1.
Dokuzda alt•, sekizdc yedi, ~te bir, dбrtte ~. aJьda Щ, yanm, O~te
~ (tam), dol<uzda аJь, dбrtte iki, Щtе dбn, onda bir, sel<izdc sekiz
(tam), ~k. sekizdc iki, onda yedi.
У",.......... 4.7.
s s
316, 1 / 8, 14, 19, 3 / 4, 4 / 6, 1 / 3, 1 1 s, 1 / 2.
у""_..... 4.а.
1. О 1щ YЧU\da?
2. ~IIICI SIDiftasln?
3. DOrdllocO ev sizin mi?
4. Ц te1efon numaran Щ?
5. lkinci ders lngi1izce mi?
КУРОКУ5
Yn"..,...ue5.f.
Oku, kon~~Jun(uz), gininler, gel, dinlcnin(iz), dinleyin, kahvaJь
yapsm, teknlr cdin(iz), okusunlar,uyuyun, geri dбn, sus. buЩ•k )'1·
kay1n.
Уприн..... 5.4.
КУР<ЖУI
y,..._,.f.f.
okul lcaptsa,otoЬOs duntlt, сер telefonu, koltuk talarщ \'<)Cuk doktoщ
futЬol topu., sanaf defteri, yQz:me Ьavuжu. tren istasyonu, ~ kuttшt.
okul defteri, okul miidiirU, 1щ a~st, >Olt$<118 odast, Ьаnуо ауn'щ
~t.r makinesi.
y,..._,.u.
defterin sayfasa, santftn penceresi, бjlretmenin kalemi, Salih'in cekcti,
akvaryumun сапu, evin ~i. kapm kolu, atkacЩianmtztn ~anln·
lan, бtretmenin kitabt, HOseyin'in Ьilgisayan, tahwtm silgisi, palto•
nun dOjlmcsi, televizyonun kumandast.
y,..._,.f.A.
Ali'nin ~tas1, odamn penceresi, televizyonun anteni, ЬаЬао•n kitab1,
kanlqin masast, odanm kaptSt, llnivenitenin kOt11pbanesi, бjlretmo:.>in
defteri, k.itahan sayfast, Ьah~in sonu, arЬЩin defterlcri, okulшt
~i, Turgut'WI annesi, '"Ьrin merkezi, kardqin eiЬisesi,I"JCul)un
gбzleri. telefon\Ш numara.sa
r,....,...... ..,.
Odarнn kapasa - bizim oda.m1иn kapiSI. arkada$in defteri - sizin arlш·
Щlannwn del\erlcri, kitabtn sayfast - kitaplann sayfalan, karde~in
Ыlgisayan - Ьenim kardqimin bilgisayan, ЬaЬantn keolisi - onlann
baЬanm keolisi, Ojllun okulu- Ьenim oglurnun okulu, anneЬaЬanan Ьа·
h~i .
Y,._,of.f.
Senin evinin ~tt.sl, onun аrаЬаnш rnarkas1, Ыzim ~hrimizin kalcsi,
sizin doktorunuzun tavsiyesi, onlann k.itaplannm ad!, Ali' оШ evinin
pen=i. yatak odasшm Ьalasa, Ьenim kedimin gбzlcri, okul yemek·
hanesinin sandalyeleri.
у,..._.. ....
Sinemanш karf•s•nda, sandalyenin уаошdа, ~tanш i~inde. seЬpan1n
OStOnde, tuvaletin i~inde. tezp!un OStllncle, ltoltujlun yan1nda,
televizyonun altD1da, garajon i~ncle, marl<etin k~inde.
у,..._.. ....
1. Televizyon, odanш lt~inde. 2. Siyah ltedi, sehpanш altшda.
3. Веуаz ltedi, sandalyenin OStllncle. 4. <;:i~elt, pencem>in peocerenin
OStllncle. S. Koltuk, dоLаЬш уаошdа. 6. $i$eler, dolabш i~inde.
7. ТаЬiо, dolaЬ1n Oиrincle. 8. Sehpa. odarlln ortasшda. 9. Sandalye,
sehpanш бnllncle.
y,..._.,.l.10.
1. Кбреlс U.,•mn бnllncle. 2. Parlt evin yanшda. 3. Тор ltutunun
i~incle. 4. Tarltan ajlacш altшda. S. Postahane caddenin lt~incle.
6. Hastahane parlun arltшda. 7. Kedi ~ьrnn OStllncle. 8. Onun evi si-
neman•n OStllncle. 9. Ali'nin ~tasl oturma odasшda.
KYPOI<Y7
Y.....-uo7.1.
1. Ml!zilt kutumu anyorum. 2. Кalemi istiyorum. 3. $u araЬa)'l taltip
ediyorum. 4. Televizyonumu tamir ediyorum. S. Elimi, yOzOmO )'11<•-
yorum. 6. Pencereyi bpauyorum. 7. A~lan suluyorum. 8. AnaЬta
niDI anyorum
Y.....-uo7.2.
1. Sen TOrlt~eyi seviyor musun?
2. Kщlandinliyor musunuz?
3. Pencereyi ~-
4. TaЬta)'ISil.
S. Bal•klangбпnOyorum.
6. Tatl1y1 sevmiyorum.
7. Televizyoo~ma)'ID.
8. LOtfen sm•fllr.irletmeyiniz.
9. lstanЬul'u ~k бziOyoruz.
10. Bu lokanta)'l haьrl•yor musun?
11 . Yemek odasm1 temizliyorum.
12. Londra'y1 unutanuyorum.
13. Ofisi Щ•yorlar.
14. Ali'yi Шltyor musunuz?
1S. Ben sizitanшuyorum.
16. On!an hi~ tebrik eьniyorum.
17. <;oeuklatun1 gбrmek istiyorum.
18. Ganonu ~allf IOtfen
19. Sizi ЬekJeunek istemiyorum.
20. <;aьuk onu bana bulun.
21. Ali, sa>ianyor.
22. ()grenciler, бgreuneniЬekJiyor.
23. <;altfkan б~encileriscviyorum.
24. Siz Ьenihattrltyor musunuz?
У..--.u.т.з.
1. Ali bugOn tiyatroya gidiyor.
2. O~eotiler teneffilsc ~tluyorlar.
3. AYJO kiЩ>Ianot ~tasma koyuyor.
4. Ogretmen stntfa giriyor.
S. Ogreociler miniЬOsc biniyor.
6. Fatih resimlere Ьaktyor.
7. О tahtaya ywyor.
8. Biz bugOn piknige gidiyoruz.
9. HtrStz evegiriyor.
10. OtoЬOsc biniyorlar.
11. Ogretmen бgrencilere ders anlaьyor.
12. Kedi kaptya Ьaktyor.
13. ВаЬаmш уаnша gidiyorum.
14. Ahmetesoru sonnaytn.
1S. Biz bu аЦат misafirlere gidiyoruz.
у,.._...,. и
1. Nereden geliyorsun?
2. <;ocuk yataktan kalluyor.
3. peocereden ьaJuyor.
4. Fatih Ьenden Щlannuyor.
S. Ogreociler dersten ~lluyorlar.
6. Dedemden Ьаnа miras kaltyor.
7. Кimden korkuyorsun?
8. Вenden para i.sltme
9. FutЬol sahasmdan gcliyorum.
10. Mehmetten yarchm Ьekleme.
11. Каrа ЬeЬerden hi~ bo,Jannuyorum.
12. Sanmsaktan nefret ediyorum.
13. Onlardanbize fayda yok.
\4. OnWш yeni evinden ~k Ьejendim.
15. $u adam hizden yarchm istiyor.
16.' Zehradan rnektup alcllm.
17. Sizdenhir""'ricaedehilirmiyim?
YlljiUIIНIIue 7. 1.
1. Tatile u~akla gidiyoruz.
1- Кibritlerle oynama.
3. KO«lphaneden formla kitap alm.
4. Okula hisikletle gelmeyin.
S. Onlarla ЬеrаЬеr otutmak iSiemiyorum.
6. О, Voliylc tcni.s oynuyor.
7. OйJ-etmen tahtaya te~irle yaztyor.
8. Tahtay1 silgiyle silin.
9. Anyalay'ya araЬayla gidiyoi\IZ.
10. Веn, seninle ders ~lцmak i.stiyorum.
11. Arlt..Щianmla futЬol oynarnak iSiiyorum.
12. Dedemle satran~ oynuyorum.
13. Seninle hirazkonщmak istiyorum.
14. ВаЬаm trenlc yarm tatilc gidiyor.
y....,...,..r.r.
1. Кalemin rengi.
2. Onlann kitaplan.
3. Kedinin yavrusu.
4. Ahmet'in evi.
211
S. Evin~i.
6. Dedemin ppkast.
7. Ali'nin l'll'laSJ.
8. Кар1111n kolu.
KYI'OICY8
у,...._,.а.1.
KYPOICYt
У..--t.з.
1. DOn pikniiegittim 1 gittik.
2. DOn ak$am iki saat ders 1'811$hm.
3. CoaaJ<Iar ~e~>effilste futЬol o)'llldtlar.
4. Кardqim yemeklen SOCIJ'8 uyudu.
S. АЦат yemejiDde tavuklu pil1v yodim 1yedJic_
6. On\ar killp oWclular.
1. Ali ~~-ау anЬasw )'lbll.
8. Вео size mek1up )'IWiun.
9. Biz TClrkl"' ~.
1О. О taЬtayнilcli.
у,._.. .......
1. Biz ael"'n Ьafla futЬo1 oynod1k.
2. Siz mOzik dinlediniz.
3. Oders~.
4. 8en Ьallk tuttum.
S. Seo . _ ау has&a olckm.
Y...-.t5.
1. 8en tamir ettim.
2. Alшem pil1v pЦirdi.
3. SohЬet etti1er.
4. 4 ao1a1tJ.
s. PikniAe gittik.
у,._..... •.•.
1. 8en kalem almaduo.
2. Onlar yQzzoeclile<.
3. Seo ТОЩе 6jlaunedin.
4. Biz dQa geee II)'UID8CIIk.
S. Bi.: ~~- Ьafla gclmedilt.
6. 8en doa televizyon seyR!medim.
У-1.10.
1. Bu ааЬаh kaЬva111 yapmad1m.
2. Ahmet Odev1erini yazmad1.
3. ВаЬат eve erken gelmedi.
4. DOn ассе hi~ uyumadlm.
S. FutЬokWar sahaya ~lkmadllar.
6. Televizyoou ~
Y- tff.
1. Bizclers~
2. Sen k.itap olwmadlll.
3. C>arencilet бdev yapmadalar.
4. Fatih futЬol oynamac!J.
S. Siцizza yemediniz.
6. Onlata tdefoo etmedim 1etmcdik.
1. Ahmet dOn Ьize gelmedi.
8. Doktor Ьашуа aroeliyat etmcdi.
9. в.Ьат kardqime pora Vetmedi.
1О. 8en dOn aqam pastahaneye gitmedim.
11 . ()greunen O&rencilere Odev veтmedi.
у,.,.._.,. t.f.t
1. Sen lr.itap okudun mu?
2. yemek pЦirdi mi?
3. Siz den anladшaz tn~?
4. 0nJar futЬol oynadalar nu?
S. Siz dOn yQzdDn~ mO?
6. Sen aqun den \'АЩtш пu ?
1. Cocuk ~adtn nu?
8. Bahan ~ gim mi?
9. Kuzular ~yara ~аkь m•?
y............ fJ.
1. Puar gOnO futЬol oynadak.
2. Ali' nin Ьahas1 Ьir аrаЬа sattn aldl.
3. DOn nща seyrettin mi 1seyrettiniz mi?
4. N~den~ / ~цmadtnaz?
S. Кim geldi?
6. TOrkiye'de Щ gOn kaldln?
1. TOrkiye' yi Ьe&eodin mi l l>e&eodiniz mi?
8. Kahvalta yaptшLZ tnJ?
9. N i~in g~ kaldln?
y",__...t.f4.
1. C>8fetmen OArenciletle ~de futЬol oynadl.
2. Biz dOn sOpmnarkette alL$ v..Ц yaptak.
3. Мadцlar sinemada film seyrenilet.
4. Ali 8~ gOn okula ~ kaldl.
S. DOn gcce Ыr аrаЬа kaza )'8ptl.
6. Dев az Once Ыm.
Y/lj)aНIНU8 t.15.
1. Diln piknikte tenis oynadanJZ ma?
2. Diln gece partiden sonra eve gittin mi?
3. Diln аЦат televizyoo seyrettin mi?
4. r:>oceki gQn okula 8"1' ka ld1n m1?
S. Ali' yi g<lrdQn mG?
Y/lj)aНIНue t.18.
КУРОКУ10
Yn"_ue 10.4.
1. BugQn ona telefoo etmeyece~im.
2. Seni durakta Ьeklerneyece~im.
3. Уало аЦат size bir IUtap getirmeyecegim.
4. Seoi ber zaman hat1rlamayacaaam.
S. Ali Веуlе gelecek Ьafla gб~meyecegiz.
6. Уало futЬol oynamayacaaaz.
7. Bir saat sonra yernek yemeyeceвiz.
8. Уало deoize gitmeyeceВiz.
9. Ayla ~ sбylemeyecek.
10. Cocuklar dersteo soora sahile gitmeyecekler.
У..-10.5.
1. Seoi affetmeyeceйim.
2. Уало yaйmur yagmayacak.
3. Saoa yardam etmeyecegim.
4. Вaham yann gelmeyecek.
S. Sizinle fu!Ьol oynamaya<:a~Jm.
6. Уemek yapmayacatun.
7. Odanu topWnlyacaA•.m.
8. Ahmet'e melctup yazmayacфm.
9. Yann puan1 gitmeyecekJer.
10. Bu sene temЬel olmayacak.
• У........... 10.8.
1. Evet, wilde lzmir'e gidecetiz. Haytr, tatilde lzmir'e gitmeye·
cejiz.
2. Evet, ~levizyon seyredecetiz. Haytr, ~levizyon seyretmeyece~i1.
3. Evet, ~iler Ьaske!Ьol oynayacaklar. Haytr, ~nciler Ьaske•·
Ьоl oynamayecaklar.
4. Evet, lcitap okuyacatнn. Haytr, lcitap okurnayacaAtm.
5. Evet, otleden soora пща gidecetiz. Haytr, 6~eden sonra ma~a
gitmey~iz.
у,._.._ 10.7.
1. Ben yann 1'811Щlr ytkayacaAun.
2 . Ben aqam Ьilgisayar kununa gidecepm.
3. Ьu gece televizyon seyrede<:ek.
4. Biz yann saЬah parl<ta kotaaltz.
5. Onlar Gtleden sonra ant=nan yapacaklar.
6. Biz Ьafta soou piknije gidecejiz.
7. Onlar gelecek ау Ti!rk~e GtrenecekJer.
8. 8en puanesi gOnO Ьastaneye aJdecepn
9. Biz gelecek Ьafta yiizmeye gidecejiz.
1О . Sal• gOnQ di~iye gidecepn
11. Biz ~Ьа gOnO tatile gidecejiz.
12. OnlarperJ<mЬe gOnO evleoecekJer.
13. Biz cuma gano Щ•nacatJZ.
14. Curnartesi gano аrаЬа tamir ed~im.
1S. Pazar gQnQ sinernaya gidecetiz.
Y/ljNIIINМW 10.t.
1. 8u.g0n bizimle ders ~aiJ"'Cak nusm / rrnstruz?
2. Sana verdiaim kitaЬ1 olcuyacak nusm?
3. Bu gece televizyon seyredecek misin 1misiniz?
4. Paketleri mas&niD Ozerine koyacak ПI.IYIM / OUSID / rrnsJШZ7
S. Bu Ьafta sonu bize gelecek misin 1 misiniz?
6. Anar' •• dojum gOnOne gidecek misin 1miyiz?
7. Siz bu seoe Wile gidecck misiniz?
8. Yemekten sonra tatlo olacak 1111?
9. Bugiln eve erlten gelecek misin?
10. Pazardan meyve aJacak 1111son?
11. Salondalti qyalaлn yerini de&Цtirecek misin 1misiniz?
Ylljl8lriНIНI810.10.
КУРОКУ11
YnparHIНU. 11.3.
У..--11.$.
1. Bcn Ьо$ zamanlanncla kitap okut11m.
2. Ben Ьо$ zamanlanncla salran~ oynanm.
3. Ben Ьо$ zarnanlanncla rcsim yapanm.
4. Веn Ьо$ zamanlanncla lwikaiOr ~izerim.
S. О Ьо$ zamaпJanncla nacljo clinlcr.
6. О Ьо$ zamaпJanncla ~ sOylcr.
7. О Ьо$ zarnanlanncla ~у ~cr.
8. Biz Ьо$ zamanlarmcla fu1Ьol oynanz..
9. Biz Ьо$ zamanlanncla yemek yapanz..
1О. Onlar Ьо$ :wnanlanncla sоЬЬеt ederlcr.
y",._,.,ue 11.8.
1. Ahmet >Ok yalan ~ylemez.
1. ~un futЬolu >Ok sevmez.
). Веn ber gOn gazete okumam.
4. C>Areьnenimiz her zaman baAmnaz.
S. S1n11\a у(!Шk sesle kODU$11W11.
КУРОКУ 12
y",._,.,ue 12._1.
1. Evet. Ьеn sigara ve i~IU i~m. Hay1r, Ьеn sigara ve i~i i~mem.
2. Evet. Ьеn lngЩzce Ьilirim. Ha)'lr, Ьеn lngilizce Ьilmem.
). Evet. Ahmet Веу yemek piJirir. Hay1r, Ahmet Веу yemek p~ir
mez.
4. Evet. о Ьula$1k ve ~" ylkar. Нaytr, о bulq1k ve ~amчtr )'1·
kamaz.
S. Evet, sinemaya gider. Нayt.r. sinemaya gitmez.
6. Evet. kiJШ hava soAuk olur. Ha)'lr, k~ш hava soAuk olmaz.
7. Evet. bu duraktan 32 numara.IJ otobOs g~. Ha)'lr, Ьu duraktan
32 numaral• otoЬOs g~mez.
Evet, ШаЬ di$1erimi f1~m. Hay~r, ШаЬ cЩierimi
r.~ .
9. Evet. gilln severim. Ha)'lr, giilii sevmem.
10. Evet.lngiliz yemeklerinden hOJianlnm.Ha)'lr, lngiliz yemelderio-
den hOJianmam.
11 . Evet, Osman saЬahlan erken kalkar. Ha)'lf, Osman saЬahlan
erken kalkmaz.
r,....,...ue12.2.
1. Otren<:i ders dinlerler mi?
2. Siz gece ~hJ" miS•n•z?
) . Кцш kar yatar 1111?
4. Уаzш Wile gider misin?
S. Bu i$ olur mu?
6. Bu tren ШаЬ saat 6'da lstanЬul'a vanr.
7. Bir fшcan kahve i~ misin?
1. Вekir bu sorunun cevaЬ1m bil.i r mi?
9. AA~Iar Ьaharda ~i~ek ·~ m1?
10. SaЬahJan kahvaJU yapar ПUSID?
11. Sigara i9er misin?
у"".._.. 12.3.
1. SUt i~meyi fazla sevmem. Snt i9meyi sever misin?
2. Anar hi9 bir zaman yalan sбylcmcz. Anar yalan sбyler mi?
3. Arkada.jlartmla kavga etmem. Arkada!jlarшla kavga eder misin'l
4. Biz imtihaolarda kopya 90kmoyiz. Siz imtihaniArda kopya <;<k<l
misiniz?
5. ()g,e.n ciler okula ge9 kalm;ular. ()gтeociler okula g~ kalarlar nn?
6. Ben fazla televizyoo seyretmem. Seo fazla televizyon seyr«lr•
misin?
7. Babarn btzlt araba kullanmaz. ВаЬао h1zJ1 araha kullan&r mt?
у""_".,. •• 12.4.
1. Evet, о s&k Slk kOtfiphaneye gider.
2. Evet, Slk s&k kavga edirler.
3. Evet, s&k s1k telefon ederiz.
4. Evet, s&k s1k doktora giderler.
5. Evet, slk slk di§lerimi fщalanm.
6. Evet, s&k S&k hasta olur.
7. Evet, s&k s&k a~lanz.
8. Evct, s•k s&k tiyatro izler1er.
У"".._ие 12.5.
КУРОКУ 1 3
Упри<нонuе1З. 2.
2?0
3. Deprem 7 saniye sunnu~.
4. Dtln lstanbul' a kar yaArn•$·
S. АУ$0 dUn annesine me.k tup yazm•$·
6. Sen dfin derse g~ kaiПU$$10.
7. Siz iЬtiyar Ьir kadшa yardun etmi$siniz.
8. Otretmenimiz dfin hastalannu~.
9. Siz dnn pikniSe gitmi$$iniz.
10. Onlar piknikte сор oynanu~lar.
11. Onlar dUn ak$8<0 sioemaya gitmi$1er.
12. Sen Ali'ye Ьоl'\' venni$Sin.
1З. Emine sorunun cevaЬ•n• Ьilmi$.
14 . O~retmen ~ok zor Ьir soru sonnu$.
15. yalan Юylemi$.
16. Veli ~ok za•flarnl$.
17. Веn dfin QOk yorulmщum.
18. {)srenciler matematik imtihanmdan zay•falmlflar.
Ynpuн..ue 13.3.
1. Ahmet'in kalemi kayЬolmщ.
2. Evimizin бnfindeki erikler ~i~ek ai'IШ$.
3. <;:oculcJar deni:tc gitmi$kler.
4. Ankara yakmlannda tchlikeli Ьir kaza olmu$.
5. Stcaktan yeme.kJer Ьozulmu$.
6. Нm•z 21 numaral• eve ginni$.
YnpiJI(Н .. ue13,4.
271
у,..__,. 13.5.
1. ~iler koauyu anWnlnщlar.
2. ZeyDep Han.un Щат yemeti hoz.lrlamaaщ.
) . КаJеmШ Ьоуаs~ ЬillllenЩ.
4. Mehmet осоЬОsО Щtrmanщ.
$. Bosketlюlcular salon.'l ginnemif.
6. <;:~ kediden kol'lananlц.
Yltp8НtНW 13.8.
У.....-..1з.т.
1. Trcn saat 8: 00 gelmi$ mi?
2. c;:ok i.nsan nereye gitmi$?
З. O~rcn<iler ое yapmaya gitmi$1et'l
4. Levent бdevlerini yapntJ$ ma?
$. Lcyla ile Kerem evlenmi$ mi?
y,.._...,.1u
1. O.&cllar dotda kalnщ.
2. Atkada$un Ьasllhaneden toЬureu olmщ.
). Ayte ЬugOn okula gelmemi$.
4. c;:oeuk. sOt!!nO i>mi$ mi?
5. 0Atenciler suufa gelmemi$.
КУР<ЖУ14
у,.._...,. 14.З.
1. Ressam, Ьu rcsmi ~izema.
2. otleden sonro eve gidemezsiniz.
З. TOd<\'OYi ~ musunuz?
4. Akpmlan lcitap olcuyomyor IIIIISШI?
т
S. Мщшоzt ayon soaunda alarмzsini~
6. Bu dar yoldan kamyon g~ rni?
Уп"_..ие 14.4.
273
S. Ressam Bora yeni taЬ\osunu bitoreЬildi.
6. Gazetedw t!dOIIU bulm&cayt \X)zeЬildi.
7. Suna roiQnO iyi yapabildi.
8. l<ar<lqime bediye Шhilcfun.
9. $ahin ehliyet aЬ.Ьildi.
10. Diln sirke gideЬildim.
У..--14.1.
1. Sorunun cevabana ЬileЬildi mi?
2. Esra ve Cenk evleoeЬildiler?
3. Sen gllzel caz ~Ь.Ьildin mi?
4. Konferansi dioleyeЬildin mi?
S. Treoe yetЦd>ildini.z mi?
6. Evi buЬ.Ьildin mi?
7. Кarlan temizJeyeЬiJdini.z mi?
У..--14.1.
1. Sen kofOЬilir misin? Hayar, kOfOmOm, fakat yllrilyeЬilirim.
2. Sen OtU yapaЬilir misin? Hayar, 010 yapamam, fakat dogтc
dikeЬilirim.
3. О yemek yapaЬilir mi? Haytr, yapamaz, fakat yemek yeyeЬilir.
4. (j Tiilt.QC koouf"Ьilir mi? Hayar, k~. fakat TOrk~e yazaЬilir.
S. Si.z resirn yapaЬi1ir misiniz? Haytr, yapamam, fakat farka
56yleyaЬilirim.
6. Siz yemek yeyeЬi1ir misiniz? Науаr, yeyemem, fakat ~ау
i~eЬilirim.
7. Onlar kiaap okuyaЬilirler mi? Haytr, okuyarnazlar, fakat gazet<
okuyaЬilirler.
8. Onlar araba aamir edeЬilirler mi? Haytr, edemezler, falcat Ьisildet
tamir edehilirler.
у,...._.,. 14. 10.
KYPOICY15
у,...._.,.15.1.
274
3. Cok ders ~~~I•Yim 1 ~lцmaltSш 1 ~ь,maltstn•z.
4. D~lerimizi ber giln fщ:alamaltytm.
S. Dцan ~tkmadan 6nce annemizdcn izin almaltyu:.
6. Pantolonumu 1\tlllcmeliyim.
7. Ali llniversite imtihanшt kazanmalt.
Y..-.ef5.1
1. Sigara ~memeliyim.
2. Strnfta ~ lr.onщmamal•sш.
3. Arta<Щiannla kavga etmemelisio.
4. Yalan sOylememelisin.
S. Dersten босе televizyon seyretmemelisiniiz.
У~15.4.
1. Evet, onlar yann Ьшауа gelmeШer. Ha)'lr, onlar yann Ьшауа gel-
memeliler.
2. Evet, Selma ~У hazlrlamaЬ. Haytr, Selma, ~у hazlrlamamaЬ.
3. Evet, talum eiЬisemi giymeliyim.Нa)'lr, talum elbisemi
giymemeliyim.
4. Evet, Ьafta soou Ьayvanat Ьah~ine gitmeliyiz.Ha)'lr, Ьafta soou
Ьayvanat ~ine gitmemeliyiz.
S. Evet, aЧarn ders ~maЬ)'I%.. Ha)'lr, aЧarn ders ~t,mamaЬ)'I%..
6. Evet, бpciler imtihana hazlrlanmaЬiar.Нaytr, ()lrenciler imti-
Ьana hazlrlanmamaltlar.
Yn,.-uof5.5.
1. ~imi aramab mry1111?
2. Hayvanlan Ьeslcmeli miyim?
3. Во! Ьоl spor yapmalt mrytt?
4. Ahmet'i doktora gб«<nneli misin?
5. Yemekten sonra ellerini )'lkamalt mt)'lm?
YllpiiiiНifut 15.8.
1. Annemize ьaьamrza yardlmct olmalt)'IZ.
2. Yemelcten sonra <Щierimizi fu;alaroalt)'l%..
3. Soguk Ьavalarda kalш eiЬiseler giymelisin.
4. Onlar tam saat sekizde оtоЬбs dutalmda olmabdtr.
5. Bu lr.ilaЬt hafta SODU Ьitirmeliyim.
YllpiiiiНifut 15.8.
1. Senelerden Ьeri Almatt' da oturuyorum.
2. Birlщ: aydan Ьeri sinemaya gidiyoruz.
215
3. Uzun ytlllldan Ьeri Anc sOnncdim.
4. 8q aydan Ьeri ТОrЦе C!glcDiyoNm.
S. Ali ytldu Ьeri аrаЬа kWianJyor.
6. 8en 1995'1<11 Ьeri bilgisayar kullanoyon>m.
1. AмemsaЬahtallЬeri~orytluyor.
8. J<Anlefim gececlm Ьeri uyumuyor.
9. AЬiarn Ьq ytldan Ьeri ~lik yapoyor.
10. Sokaktaki kбpek geceden Ьeri hav~yor.
КУР<ЖУ18
y,..._1t.1.
1. Со!< yoruldum. Biraz otutlyom.
2. Acoktok. Нaydi yemelt yiyelim.
3. Bup hava 901< g!ШI. Pilr.nite aJdelim.
4 . AzЬda$\w, top oynayaЬm.
S. Film Ьa$1adl. Anc' yi clc Щualtm.
6. Осп Ьa$1adl. Ultfen susalun.
1. YoAmur yatoyor. Taksiye bineyim.
8. Нavaootuk. PaJtornu giyeyim.
9. BugOn Ali'oin dogum &OnCl. Ona hediye alalom.
10. Ali'ye Ьorpereyim.
11. Ali ~ok oynuyor. Onu den ЩoraJom.
12. Okula ~~ kaJЩom. Hozlo yQrtlyeyim.
У.--11.1.
1. SaЬah kahvalnsшda ~ ~lim.
1. Yaz wiliDde ADJcwa'ya g;~lim.
3. Bu&Oa otJeclca...,... аЩ"""' yapnayaЬm.
4. Tenefl\!s~ futЬol oynamayalun.
S. Aksaray'a kadar yOrOmeyelim.
r.,.........1u.
1. SOpennartetiCDsebze ve meyve alaJom mo?
2. Bu sorulan бpelmeDe soralom mo?
3. Кantioclcn ~у getireyim IDl?
4. УaiJnur уфуоr """'iycyi aJaytm mi?
s. OtoЬOse biomeycyim mi?
r.--1и
1. EezanedcD ·~ alaJom.
2. Hcr saЬah Ьir saa1 kopluu.
т
3. Tatilde Ьu kitabt bitereyim mi ?
4. Bugtln eve erken gideyim.
S. Hayvaolan koruyalun.
y~.,ue18.f.
J(YPOI(\/17
r",.......ue17.1.
1. Bilmedigimiz konulan 6trenmek i~in kitaha Ьakmaltytz.
1. Coi< \'AЬuk yeyen insanlм I"'Ьuk kilo altrlм.
3. Bizirn aparьnaruпuza yeni Щtndt ko~uya sevindik.
~- Bu ~ bize gelecegimiz misaГtrler i~in haztrltk уарЬn nu?
S. Вahamtn lntalay'dan almt$ hediyesini ~k Ьegeodim.
S. Burada ~ok gOzel у&$8(\фm gtlnleri hi~ unatamam.
7. Bu ~ yiyecegin yemekleri Ьеn yapum.
i. Yarm olculda yapacak пщ: ~ Gnemti.
~- Ahmet'in kullandtjt aroЬaDtn marlcast BМW'dir.
10. s~ kestirmek i~in gidecegim ЬеrЬеr ~k yцlt.
11 . Dtlnyada ~ltktan ve savцtan ~k GlmD$ insanlм var.
т
Yl!p8-17.2.
1. Hasan'•n sOt verdi!i kedi ~k yaramaz.
2. 6~rnenimiz verdigi ev бdevi yapma!J)'Iz.
3. Bu manav satt•й• meyve ve sebze ber zaman cazcdir.
4. BaЬanun yeni y•l i~in annerne satm ald•A• bir altш ЬileziQi Ьш11.
~1dl.
S. A~e'nin dollum gOnOnde yediQim pasta kakao1uydu.
У~17.З.
1. A~edOn~kilzgOndO.
2. Ali Веу ~k hastayd1.
3. 6t~renciler ~ ~ll$kandllar.
4. Ayten Harnm g~ у•1 ~k 'i$mandl.
s. Biz dan ~k yorgunduk.
6. 6t~renciler ~k ternЬe1diJer.
7. DOnkO film gilze1di.
8. Senin cevab•n yan11,t1.
9. Siz dOn ~k mutluydun.
У~ие17.4.
1. Amcam esk.iden $OR1r dej!ildi.
2. Ben 11р fakiiltesinde ogrenci dejildim.
3. BaЬaannem yasl• deйildiler.
4. Siz iyi degildiniz.
S. G~n yli annem degildim.
6. Kedi soka.kta degildi.
у""_..ие 17.5.
1. DOn hava g0ne$1i miydi?
2. Pazarda meyveler pahal.l Шlyd1?
3. Sen о zaman m!lhendiz miydin?
4. Biz ~ocukken yaramaz Шlyd•k?
S. Hakan iyi bir futЬolcu muydu?
y""_..ut 17.7.
1. Dan ak$&ffi hastayd•m 1 Ьastaydlk.
2. Dan ak$&ffi sinirlidim 1 sinirlidik.
3. DUn ak$&ffi nas•ldln1:t ilzgOndOm 1 OzgOnd01c
4. DOn ak$&ffi mutluydum 1 mutluyduk.
S. DOn ak$&ffi ktzgшd!m 1 klzgmdlk.
6. DOn ak$&ffi ~ 1~111<.
278
KYPOICY18
Упрuнмие 18.1.
1. <;:ok uzaklardan Ьafifbir ses geliyonlu..
2. Murat Веу ЬаЬk tutuyonlu.
3. <;ocuklar parkta oynuyorlarcll.
4. Fuat lstanЬul'a gitmek istlyordu.
S. Вeni I)Ok Ozllyordun.
6. ltfaiyeceler yangana s/Sndllrilyordu.
7. okuduйunu anlamayordu.
8. Onun davrana$1&nna izleycn annesi gQIQmsOyordu.
9. Mehmet, sofadaki sedire IIZ8IIIIЩ kitap okuyordu.
10. Annem senin donecegini dаЬа g~ sanayordu.
Y~ue18.2.
1. GOn~in dogщunu seyretmiyordum.
2. Adresinizi bilrniyordum.
3. ВаЬаm salonda radyoyu tarnit etrniyordu.
4. Bu adama daha 6nce tananuyordum.
S. Alime kendi kendine gQinmserniyordu.
У...-.ние 18.3.
1. Ahmet piyano ~уа biliyor muydu?
2. Sen okulunu seviyor muydun?
3. Siz tatilde bilgisayar oynuyor muydunuz?
4. Liz endЦeli g6r0n0yor muydu?
S. Biz lstanbul'a gitmeyi planlayor muyduk?
Ynpuo~111ue 18.4.
1. Salim gazete sattyor muydu?
2. Turgut sinemada film seyrediyor muydla?
3. Карауа I)Ok hazb vuruyor muydu?
/1. Кitaplan k~Uk Ali yartayor muydu?
S. Evden dt$&n ~akJyor muydunuz?
Упрuн1Ние 18.5.
1. ArkaЩJanm elektrikler kesildigi zaman ders ~ab,ayordu.
2. AЬmet kaza yapu. Ama araЬa)'l hi~ de luzl.a sOrmilyordu.
3. Ben derslerime g~ yal bu lcadar 6nem verrniyordum.
4. Diln Ьu saatlerde scni Ьekliyordum.
S. Siz koleje gelmeden оосе Тilrk~ Ьiliyor muydunuz?
219
6. Веn бtreociyken hi9 yaramazl1k yapm1yordum.
7. Вeni ~·~1n1t11zda Ьеn uyuyordum.
8. ВаЬаm gazete okurken амсm kahvalt1 haz~rl1yordu.
9. Ojtretmen ders anlaшken Ьеn Щ1са ~yle ujtra$1yordum.
У,.,_,_ие 11.1.
1. МаЩ1m sinemada film seyrcdiyordu.
2. Вел seni parkta Ьek.liyordum.
3. Ojtrencilcr kiltilphanede kitap okuyorlard1.
4. Dnn gec:c rOyamda polis h•rs•z• koval1yordu.
5. Attnem aЩvcri$ 94111da yap1yordu.
6. Ali odada kitap okuyordu.
7. Mehmet аЦат sinemaya gidiyordu.
8. А~ olшlda $iir yaz•yordu.
КУРОКУ11
Y~t18.1.
1. Cocuk.lat d1~da futЬol Oynaltll$lard!.
2. Hayat1n1 yavrusuna feda etnU$ti.
3. Nerrnin onJara y emc~i hazlrlaiШ$11 .
4. А)'$С Ье$ )'11 6осе ~1$m4)'1 blr8k!Ш~b.
5. <Щеп yaz g6lluys1na gitmi$tim / gitmiftik.
6. Evin i~i bir anda Nocl Ьavas1yla dolmu$1U.
7. Suna o~lunun mcktuЬu yazmas1na yard!rn ctпЩti.
8. Cotunun snt di$1cri d6killmll$til.
9. Ben de bu 6ykOyil9ocuk.luйumda dinJcmiJtim.
10. Onlar uzun zarnandan Ьcri raЬat Ьir ~l$m4 sistcmi kurmщlard1.
11. Tarn istedigi giЬi Ьir i$ Ьulmщtu.
12. Dokuz kiloluk bir hindi alrru~tJ.
13. СаЩmауа bir Ьafla &!се Щl&rnlfllm 1 ЩIВID1fllk.
14. Salih bu y•l sш1f1 olduk~ iyi notlarla 809Ш~Ii.
15. Nerrnin bafla sonu ~uklan Ьо$ blf8lunamak i9in Ьir sQrQ plan
уар!Ш~Ь .
У~ие18.2.
КУРОКУ20
Y.,..,..,ut.20.1.
1. О gece Osman' ш yeni Ьisekletinin montajшt yapacaktl.
2. lpek alll yцшdaydt. Okula о yt1 Ьцla)'IQI<tt.
3. Maaazalar Noe1 tatili i~in Yll Ь..t'na kadar lщ>acakll.
4. DOn sana ge1eceklik fakat evinin adresini Ьilmedjйiniz i~in
ge1emedi.k.
S. Sбz verdiniz. Erken yatacaknntz.
6. futЬo1 oyna)'IQI<Ilk ama top bulamadtk.
7. Sana kitaЬtnt gelirecelctim ama unuttum.
8. Tarkan' ш yeni bir tarlu ~tkacaktt ama bir teY o1du.
9. AЬlalar о zamana kadar d6nm«Ц o1acaklardt.
Y.,..,..,ut 20.2.
1. Bcn tam ~tkacaktun. Siz ge1diniz.
2. Bana olayt anlatacai<IJ ama sбzOnde durmadt.
3. DOn sizc geleccklim ama i'im vardt. Gclcmedim.
4. DOn piknigc gitecektik ama yatmur yatdJйt i~in gidcmedik.
S. Film seyredeceklik fakat cliktriklcr kesildi.
282
у""_..,... 20.З.
КУРОКУ21
Упррненuе11.1.
Упррненuе 21.2.
1. $imdi giyinip gelerim.
2. Anne Ьатш yogшup ekmek yaptt.
3. .Gezip eglendin mi?
4. Bir silre oturup ТУ izlediler.
S. Dolctor yine gelip Ahmet'le konщtu.
6. О Ьafif~ gUIOmsilp Meryem 'е hakt1.
7. Ayn1 sOzleri tekrarlay1p dшuyor.
8. Bir an dwup di!!jllndO.
9. KOpek terlilderi <Щieyip ylliiiЩtt.
10. AnDe -tay1 ORSmdan ~Р aldl.
11. Sllfiye sevin~le eUerini uzattp -tay1 almal< istedi.
12. Yatak odasma gбtQrQp giysi do~ma saklad1.
13. Ciltolatay1 pannal<lannш arasonda slklp еzШ .
14. К.zlar yatmadan c)nce gelip iyi geceler diledi.
15. Gezide Ьirvok tariЬi yer gezip gбrdOk.
16. Onunla konll}up dertlqiyordu.
YnpgнtНW 21.3.
КУРОКУ22
r,.,..,._.ue 22.1.
1. Biz oynarken о oyuna kaьlmad1.
2. Onlar mutfaktayken NaH geldi.
3. «<zor dilerim». Suna bunu s6ylerken dogruca Akif'a Ьaluyordu.
4. Daha sonra •A•r ad1mlarla odaya ~Litarken ikisi de rahal ve buzur-
luydu.
s. к~ otlan dondurma servisi yaparken, kendisiyle gшur
duyarak. •<АУ111 restorandaki giЬi oldu•, dedi.
6. Mustafa giderken saat Ье$ b~ta evde olaeaj!IDI s6yledi.
7. Masaya otururken Liz ооа ihtiyatla Ьakt1 .
8. Кap1lar kapanlrken ona el sallad1.
9. Веn buradayken seni lcimse 61d0temez, luztm.
1О. Ablamm kti\:Okl<en шtа ~i~Ai olmak istemesi Ьeni 1'01< gOidOr-
m~tO .
11. K6t0 bir $0Yler kururken, Ьер Ь6уlе g6zleri l$11dard!.
12. Oytc lш!JydJlar Jci onlanl Ьakarken g(!zlerim yoruldu.
13. Fadime Teyzenin Ьenimle konщurken en s1.k s6zc0k .с......, d1r.
1)4. Fatma ~e$meye Ьеz ytkamaya giderken ЬеЬqi $irn$Ck'e blflkly-
ordu.
r,.,..,._.ue 22.2.
1. Ahmet okuldan gelir gelmez uyudu.
2 . Onu gl!rilr gl!rmez hemen tan1d!m.
3. Serdar' '" annesiyle ЬаЬаs1, haЬeri duyar duymaz, soluk solujla
odasiDI k0$1Uiar.
4 . Odaya girir girmez Bi\1 ODU 6p«l.
s. Ogretmenimiz smtfa girir girmez yol<lama aldt.
6. Веn annem Ьa&trmaya Ьqlar Щlamaz kulalclanmt ttkadtrn.
KYPOIY23
y,...._,.n.f.
1. Sen gideli yOЖ(lm g(llmOyor.
2. Onu gбrmemeli ytllat g~ .
3. •Vampin> filmini seyredeli geceleri ~k korkanm.
4. Eleklril<ler kesileli о~ gOn oluyor.
S. C::i~l<leri sulayalt bir hafta oldu.
у,.__,. 23.2.
1. Okul Ьittijimden Ьeri oou gбrmOyorom
2. lyilqtijimdeo Ьeri doktora giьniyorum.
3. llk gбrdOjOmdeo Ьeri oou seviyorurn.
4. C::ocuk uyandфndan Ьeri ajltyor.
S. Okul Щladtйtmdan Ьeri Tilrit~ ()йreoiyorurn.
у,.__,. 23.3.
1. G~li#inde ~k spor ylf'(ф Ьalde ~uk ihtiyarladJ.
2. Keodini iyi hissetmediji Ьalde ~ gini.
3. lstanbul'u ~k iyi ЬildiAim halde kayЬoldum.
4. Hava kбtil olduйu Ьalde piknijo gittik.
S. DOn gece erkeo yatttйtm Ьalde g~ uyandtm.
6. lmtihana ~ok iyi ~аЩtфm balde zaytf aldtrn.
7. Вео dillitlt oldцjum Ьalde konuyu aolamadlrn.
8. EUori kirlonmodiйi Ьalde ellerini ytkadJ.
9. ArkacЩianm sбz verdikleri Ьalde Ьeni ~ajtrmadtlar.
10. Parast ~k az oldujum Ьalde bir fakire yardtm etti
У.......... 23.4.
1. Emre, ~k yorgun olduйu i~io okula gidemedi.
2. Siz evi aldtAmtZ i~in ~ok pnsbsmtz..
3. O&renciler irotibana haztrlanmadtklan i~io zaytfaldtlar.
4. Bana g(lveo g6Sterdijio i~io teoekkt!rter.
S. Onuo Ьahast buna izin verdiji i~in о ~k seviniyordu ve
sabtrstzlantyordu.
у",...._. . 23.5.
KYPOICY24
r.-..ие и.1.
\. Aqam eve geldiйim taman sen uyuyordun.
2. Birden ауааа kaii<Ьйun zaman Ьцun dOOdO.
З. Sildф cama yaklцt•й•m zaman Ьаnа hep «Sakin yak18$ПIA!»
4. КаsаЬауа ge\diйi zaman ava ~·kmadan duramazd1.
S. Bu olay oldugu zaman siz neredeydiniz?
6. «Evlendigimiz zamankinden dаЬа yalo$tkl• Ьir eri<ek oldun sen».
7. GilldDAOo zaman yQziinQ gl\1\er ·~•yor.
r.-..ue24.2.
\ . Oklllu Ьiti~niz zaman size sertбka verccetiz.
2. Buna 'уа gelecegin zaman Onceden haЬer ver.
З . Yemek yiyecegirniz zaman el\erimizi mutlaka y•kanz.
4. Nihat Ьаnуо уараса~ zaman e\ektrikler kesilmi$.
S. Hatice'yle gOril~Ain zaman ~ok $1k giyinmelisin.
r.-..w24.3.
1. Size gelemediйimden do\ay1 ~k QzgQollm.
2. Вenimle ~$11йшdаn dolay1 pi$man olmayacaksm.
3. Sinemada бlm bцlayacaA•ndan dolay• ~·klan kapat11\ar.
4. Dalum yaщmada Ьirinci olduйundan dolay1 madalya ald1.
S. Вcni aradфndan dolay1 sana ~k klzgшun.
6. Ahrnet y8ЛII Ьizden aynlacaйшdan dolay11'Qk OZgl!n.
7. 0\impiyatlarda 11\kernizi temsil edecepnden do\ay1 ~k mutlu-
yum.
217
у,....,_.,. :U4.
1. . Gece yans• televizyonu kapatmadan uyudu.
2. BeЬekken \'Qk sOt i~tim.
3. Bir ~у sorup Ьemen gelecej!im.
4. Seni gбremedij!im i~in \'Ok QzDidnm.
5. Sen evde yokken bDtnn evi temizledim.
y,....._.,.u.s.
1. Cok yalun oturup televizyon seyretmeyin.
2. Di~Jerimi fi,..alamadan hemen yan1m.
3. ВasketЬol o)'!Wi<en yaj!mur yoj!maya ЩladJ.
4. AraЬarruz olunca Stk s1k gezecegiz.
5. Вaj!1rarak konщma.
6. Ni~in izin almadan ~tktuuz?
7. Кarde~im Amerika'ya ginigi zaman Ьеn on ~ ~•odaydtm.
8. Abmet Ьi~ uyumadan saЬaha kadar ~~~~···
9. Hi~ Ьir ~у sбylemeden d!f8n ~11<11.
1О. <;ocuk uyurkm gQrllltO уартауш.
Y~:UI.
1. BirЬirimizi caddenin sooundaki kahvehanede gбrЩtilk.
2. film seyredetkCII gOI~t11k.
3. Biz anlцtlk.
4 . lki аrаЬа ЬirЬirlerine ~l$b.
5. BaЬamla annem ЬirЬirlerini Ьir temmuz ak$attu lanl$D11$1ar.
КУРО«У25
у.-.;м 25.1.
288
у""_.,,. 25.2.
1. Siz ~k ~a1a~usanaz Tllrl<~ 'yi бgn:nilsiniz.
2. Вбуlе hazla gidersen kaza yapaЬilirsin.
3. Bu kitaba iki gOn okursan, aferin sana.
4. АЦаm sinemaya gidersem sana telefon edemem.
S. Ali saЬah g~ kalkarsa otoЬOsO ka~anr.
6. Ej!er Ьiz Ьбуlе oynamaya devam ederseniz kesinlikle yeniliriz.
7. Mtidi!r Ьеу gбrilrsen Ьenden seiAm SOyleyin.
8. ВаЬаm Ьeni bu halde gбrOtse ~ok lozar.
9. Ben da~ ~akarsam gazette alanm.
1О . Gece eaiten yatarsan sabah eaiten uyanarsш .
11. Temiz Ьit otel bulursam lzmir' de Ье$ gOn kalanm.
12. Веn derse g~ kalarsam ogn:rmen 90k kaacak.
13. Hafla sonu hava iyi olursa pilaU~e gid~iz.
14. Arшem bir daha Ьenim sigara i~tigimi gбrOtse ЬаЬаmа SOyleye-
cek.
1S. Ali iyilqirse okula gelecek.
16. Вaham Ьаnа para verirse sana olan Ьorcumu Oclecegim.
У~tние15.1
1. Erken kalkmazsan otobOsO ka9anrstn.
2. Mtidi!r Веу'lе konщmazsan bu proЬiemi haUedemezsin.
3. Doktora gitтezsem iyilqemem.
4. КJ~an kalan eiЬiseler giymezsek haslalnahiliriz.
S. Haz.la yi1rilmezseniz otoЬOsQ Щmrsш12..
6. Televizyoo seyretmezsek hiфir $CYden haЬerin olmaz.
7. Bahama bu ~ telefon etmezsem hana 90k kazar.
8. Konuyu anlamazsanaz, lucfen sorunuz..
9. Evde 91l1$mazsak imtihandan za)'lfalonz.
10. Pazar gOnQ piknij!e gitmezsem size gelecej!im.
11 . Bu haf\ada yaйmur Y&йmazs& 9i~eklerin hepsi kuruyacak.
12. lnsanlar dikkat etmez.lerse ormanlann hepsi yok olaeak.
13. Oйreociler бйretmeni diolemezlerse konu)'li anlamayacaklar.
14. AJunet derste sessiz durmazsa бgretтen ооа kazaeak.
1S. Siz doktoruo verdi~ ilцlan i9mezseoiz hastalopruz g~yecek.
16. Eger u9ak ertelenmezse saat dokuzda onoda olaeaйtm.
17. Yann yaйmur yaйmazsa pilarige gideceйiz.
у""_.,,. 25.5.
2at
3. Ej!er Ь.i!u-arak fЗllo sбylersen Ь<фш aj!nyaЬilir.
4. Ej!er kor\ru filmi seyredersek kAЬus gllreЬiliriz.
KYPOICY28
у",_,_._1.
Ynpuнeнut 28.4.
280
3. Doktora gideceksen бnceden randew almalшn.
4. Yemek yemeyeceksen ~у i~in.
S. Yllzmeyeceksen ni~in deni2e gidiyorsun?
6. Piknikte top oynayacaksan ayakkab•lann• unutma.
7. Ya1an s6y1eyeceklerse Ьenimle blr daha kon~masm1ar.
8. Omer, dersten sonra pazara ugrayacak.san patllcan а1.
9. Ankara'ya te1efon edeceksen annene ve ЬаЬаnа se1im s6yle.
1О. SaЬah erken kalkaeaksam Щат saati kunnam gerek.
У~иеН.I.
1. Ogretmen bugiln Odev vermeyecekse blz film seyredecegiz.
2. Веn blr i~i yapmayacaksam s6z vermem.
3. Onlar kompozisyon yazacaklarsa Ьо1 Ьоl kitap okumalllar.
4. Yll i~inde ders1ere ~k ~ЩmayaeaicsaDJz Щuna okula gitmeyin.
S. Siz eve kadar yQrOyeceksaniz Ьеn otobQse binectgim.
Упра818Ние 28.7.
1. <>nnne Ьakarak yQrQseydin d(Цmezdin.
2. lmtihanda kopya ~kmeseydin ceza almazdtn.
3. Zaman1m olsayd1 senin1e ge1irdim
4. Davetimi kaЬul etmeseydiniz ~k Ozi11ecektim.
S. Kбpegini sevseydi, sokaga armazdt.
6. lyi ~~yd1 iften kovulmayacakt1.
7. 11~ kulanmasaydt 111ecekti.
8. Gitmeseydim gl!remeyecektim.
9. Dnnyada hi~ sav~ olmasaydt.
1О. Babarruz l!lmeseydi, bu duruma dЩmezdik.
Упра818Ние 28.8.
1. Terliyken su i~seydi basta olmazdt.
2. Kursa gitmeseydik TOrk~e'yi iyi ~ik.
3. AlkollO аrаЬа kullanmasaydt kaza yapmazdt.
4. ВаЬаs1 izin verseydi partiye gidebl1di.
S. Zengin degilseydim paraya ibtiy8Cim vannadt.
6. Yagmur yagmasayd• piknige gidebl1dik.
7. lyi antrenman yapsaydtk ~· kayЬetmezdik.
8. AraЬam varsayd1 kl!ye gidebl1dim.
КУРОКУ 'Л
Упрuнtние 21.1.
аt~ - дерево
anahtar-1<1110'1
anideo-aдpyr
аj~r - т"*елый
anlafllk nu? - ДОI'ОIIОрНЛИСЬ1
ataz - poт
atlamak - rшaan. anlamak - ПО!t10i8ТЬ
фmalt - бonen.
anlatmak - об>.оснать, piCCIWW·
течение
antre - вход, передн..u
akпn -
antrenman yapmak - треннро-
akl1(m) ennek - nон.оп., nостнч•
akJш (·m. ·а. -11, ·nш. · naz)a
gelmek- nрнходнть на ум ara - расх:тоаннс. npowe.yroк
апЬе - машнна
akl1na koymak - :~Цумать, 38·
апЬе kullanmak - воднn. ....
даn.са цenwo
шину
akmaJt - П'!Ь
...Ь.)'I sOtmd< - IICIAim> маwииу ayuun yapmalr. - АемТiо р83пм·
otalJk - IJIIOOIOIYТOК. иwrq>8&ll '1Ж, p83JUf'l8'l1o
onma1t- 1. ис:аn.. 1. ...,~ aymnak - р13АС11.1Т1о, ОТдел.IТiо
at8fllrm8 - обwск, ра:пед~<а, оо- 1)'1\1 - :tepiWIO
ис:к, роwск ауn• - такой •е
at8flmnak - тща~W<О обwсJ<И aynlmak - p8CCIU8Тo.ea. p8311y-
...... oepepw.aan..
аать,
маао, иattiOrO
aza1ma1r. - )'IШ'WDincl
arUcЩ-IfW"
annagan- по-рок в
artok - уже ЬаЬа - аn:ц, обраwекке " отцу
artmak - )IКJ1ИЧМ18ТО.СI, 103р8С• ЬaЬanun ycrioe - аwсс:то отца
nn. Ьaca - tpy(ia
ualllбf - .110фт Ьacalr. - ноrа
8$ltcr- COJIAIТ Ьatirmat - "''MЧIТio
8$lunlok-oewaдl<l
Ьа&uu-крк•
ula - никогда Ьajtunalr.- раwмть, деяиn.
asltn<S. - на самом деле ЬajЬmalt - 3UI3Waan., npмuзw ·
qajlya inmelr. - cnyci<8Тo.el амю aan.
~ - ПOIIIp ь.аппа Ьasmalr. - npiOIDUti'Пo •
q ok olmak - IIUOбlmoCII rруди
чkolsun! - молодец! Ьahane- npcAIIOI'. nричина
qure - awypa (сладJ<ое 61110д0 И3 ЬЩ>е - сад
пwем:нчкwх 3срен и сухо. Ьah~IVBП - CIДOAitHK
фруктов)
Ьahselme.k - вести реч~>, говори'''
at - ЛOw.aдlt Ьa1r.mak - смотреn.
al(a) binmek - ~ на no- Ьаl- """"'· ........
wu~
Ьаl - wед
ll&miZ- наw пю6нмwй AnтюpJt Ьalok - рыба
atlel- майl<l Ьaltk tutmak - ловить рыбу
atmak - брасаn Ьaltk\'1 - рыбак
аv - охота
Ьalkon- бапкон
av~ - .nuoн~. rорс:ть, npнropw Ьalon- шарик
ld Ьaltalamak - ру6иn. ronopoм .
avulr.at- &.iUIODf nодрыааn.
avutmak- 1) ~. <miJie- Ьasamak - стуnен""'
I<IТЬ; 2) yтewan., уговариааn Ьas1m- печатание
ау - месац
Ьasttrmak - rrрНJ«имать
ayalr.ЬЬt - ботинt<н ь., - ronoaa
ayatЬmalt - peryn.мpoaan.. ,....,. ~ - успех
p.tn. Ъqan\1 insan - усnешнwй
a)'lp - cnwю
Ьa$annak - (a.n.) зuepwan., вw- Ьilezik - браспет
оОJIК.ПЬ с усnехом Ьilgisayar - хомnыотер
ЬqЬakan - ПJ!СWiоСр-WККИстр ЬШm - з.нанне, наука
1щ1<а - друrоА Ьina - ЗAIIИIIC
Ьqk&st deliJdi -
НИI(ТО IIИOJI IW< Ьinmek - caдlr'l1o« (на автобус,
Ьqlamak - начищm. поезд н т.д.)
Ьqtan savma - ronыco чтобы от- Ьir IQrJQ - ННIW<
uзатъсо birden - адруr
Ьa$vezir - rnавкый аизирь birlqtirmek - соедНнать, обье-
Ьаь - IIOCТO" дннать
- - ny>D
k.w - дesywu·
217
deriD- rJI)'бoюtA, глубоко dolanmalc - 1) обN4'1Ы881'ЬU, об
den - урок, занпне аиваn.со 2) ><Одить оокруr·
dert - страданме. wучекие чеf'Ооолибо, крухиn... IOOJiecнn.
dertlefmek - nooepon с.ои ne- dolap - w!Ciф
'WJИ,<eroaan doЩmok- ryлrn.. бродить. nро-
devam etmdt - npoдOJD<an. rуливаn.са
devrilmek - noi&Лиn.ca, caa- dolmalc- кanon........,.
nиn.ca dolu - nonкwJI
сЩап ~ - вwйти на улицу, domates - nоw.кдор
нарУ*)I donatllmak - yкp8WirГЬCI
<Щаnуа saRmalt - сосwиваn.са dost-дpyr
нарУ*)I • dбkmek - ВWС1.1ШТЬ, npon1111o
didik didik - нскромсаннwй. ра dokOlmek - 8ЫП&А8ТЬ
эорае.ннwй на """""" dokйlmek - nponнaan
dikilmek - устремп.m.со вnеред donmek - 801Ip&UI8ТЬCS
dikkat etmdt - оброшm. анюоа- donll$ - 103араwение
иие. быn. ан.имател..кwм dovmek - (в.п.) б1111о, КОJIОТНТiо
dildWJ1 - ВНюmeJW<wJI dov~mek - драn.са
dil-owж dua etmek - мопиn.со
dileoci -кКUIКА, nonpowaAn duman - дwм
dilim- кусок, кусочек dwak -останова
dinlemdr. - cnywan. duralclamak - оста.наапиаа1'ЪС.8 на
dinlenmek - отдыхаn. короткое аремо
&Orilnmek - ~.,."
~-·мдеn.са
с glkiЦUrii.z - yt!WtМCA
gakJamaJc - Opt(O", gOStennek - ПOitiЗWU",
garaj - rapa"' gOtQnne.k - ПpHIIOJU<n, OТOOIU<'no
g&rip - cтp8НIIWA aoz- гпаз
geЬenmet - )'М.".._", &Oz ilipnelc - ooщ.un.ca на гnua
gc<:e gi!ndilz - ден• н иооu.. .онем &6• Ьpmak - NOpnт.. мнrаn.
"ночwо &Ozdeo Щ•rmamalt - ... упуе-
каn. ю аиду
&CI' - !IO'WIO
8<1' kalmak - опа:щwаать gOzlemek - )I(ДIТ., О*l<д;tТЬ, ВЫ·
жцда;Тh
&<l'•n - nрошлwА •
gOzlerini yola dikmek - вwета
&CI'mek - npoxOA>In., ммноеаr•
вкn. на дороrу
&<lmdt - ПpiiXOJUm,
a=i - lropoб.ou. &Ozlilk - 0'1101
&OzliiJtJa вdam - С О'U<ВМК, 8 ОЧ•
gencllikle - обw<смо
geo~ - WHpoi<НR
gc~ekl~tirmek - осуществить
""" larpmadan - -
gozOnQ глазом
не мopntyn
gc.ryekten - в деАсте.нтспьностн .
ка самоw депе
gri - еерыА
awur duymak - 1'0\WП...
COJ>dtten mi? - 11рцu?
gilciiou toplamalt - сое;..реп. ..,...,
gerd<-- нуwмо
geri - Н13а4 ~ - смла.мосщ.
cQI-poзa
&<ri ~ekilmek - стtОдНТiо назад
gQJdUпnek - 30СТОIНТЬ СМСJJТЪ<О,
getirmelc - 11PИitOCHT"
lt&CMCWНТI.
gev~emek - О<:JJабеоат•. разбол
татьеа
&Oimek - емеап.са
gOI~~D~o-cмewнoll
gem>ek-I)'JUI",
~ - серебро
8JC1r giCJr - ПOJq>t>DННC C>q»
glln - д....
. ."'">'· екрн11у, 1"рССку, xpyny gOn Ьоуwк:а - на оротажснне
glf!:pDCk - (д.n.) nркюос.m.са за
ДНА. в течение дн•
что-либо. браrы:• за ч-пrл .
gUncy - юr
gjm-.ek - 8Х0д1Пit
gOrOitQ - шум
gitttk9e - постr.пешtо
&nrOJto etmck (yapmak)- wyw..."
gUveo - доверие havlamak - nanь
gUvene - палуба bavlu - nолотенце
gUzc:lle$mek - с:тановн"ТЬСо IС(>8- havu~ - морковь
сивее bavuz - бacceiiu
j!бj!iis - грудь hayrct- нзуыленис, удналенке
hayret et:mek - восхищатьс•
н hayvan - ЖИJЮтное
haЬer- новость.. весть hayvaпat Ьah~esi - зоопарк
(haЬer) •a•>dao aj!1za yayolmak - haZJrlamak - rотоакть
веста. расnространкл.ась нз he~copter - вертолет
уст е уста Ьe.men - немедnенно
haЬer vennek - с:ообшать, дать hem$ire - медсестра
знать henUz - (употребл•етсо только
haddini Ьikiinnek - осашm. коrо nри rnaro."'ax в утаердитепь
пибо. nоставить на свое ме ной форме) только что
сто henllz - nока ue, лоха что не ...
hafif- пеrкн.Н, лсrко hеr~у-всё
hak etmek - иметь ораео, 3аеllу Ьerhalde - наверное
жнть право
herlces- О(:е
hakk- npaeo he<$ey yolunda - все в nор.сдкс
hakk:mda - О, OТHOCifl'eJlbHO, ка
beyecanlamak - аомоватьса
С8ТС.ЛЬНО
beyecanla.nmak - ВОЛНО&аТЬСI,
bak.LI - быть правым ох:ра.мть, сердн'ТЬСО
защищать
heyecanl.J - взвоп.uова..нны.й
hiJ - СОСТОJIННС, поnожекн~
1\o~konmak - н.каn.
b.ili - вое еще
hш~ - ненависть, злоба
bal.a - тета со стороны опtа
htrsJZ- вор
halo- коеер
h1z- скорость
halk - народ
hamur - тесто
hozlo- бwстрыА
hi~ bir $СУ - ничеrо
hangi ~qit - какого рода, вида
hi~ Ьir zaman - никоrда
haram ols:un! - nусть не nortдeт
hikaye aolatmaya ha$1amak - на-
тебе впрок!
чать рассказываn. истории
harika - чудесный
hasta - болен hindi - индейка
hastahaoe - боль ница hissetmck - чувстеовать
hastalanmak - :sаболеть homurdanmak - nостоонно вор-
hata - оwнбkа чать, бормотать
hat1rlamak - nоwнктъ. вспомн* ь"' - хороwн/1, хорошо
h~una) gitmek - нраанщ•
нать
haurlatmak: - наnоминать b"'lanmak - нроактьео
havaalao1 - азропорт h0$uma gitU - мне понрааклосъ
hava1anmak - 83ЛСТ3"1"1:>, nо.анн bw:ur- nокой
ШТЬСI. 8 воодух
301
insao - ЧCJ108el[
ISialmak - IOO'IJrn
ip-aepeua
aomarlamЦ - об......." (по- ipek - weJU<
асупку) ipim ~k - nнутr. за аереаку
war etmek - кастакеать iplik - ннтха
irtuJmak _ 83Дp8n<laтr. (от нс-
lf•k - ueт
пуrа)
lfal lfal - скросu
lfa\damak - cкpun., 6!аес:теn. iskenale- табуретц с......_
lfknmek- oбpe6nwuп. ~-Шacllaщ>u
atiru etmek - 103р1Жm., llpO'I'eC· istuyoo - C'ТIItцu
тоеать
istemek - хотетr.
atmek - толхаn ipdanu - бнэиесwе11
ayilik yopmalt - депатr. добро iwi - рабочиll
ozin vermck - p&JpeW&тr. ifi koymak - прмннwатr.са за J>ll·
боту
iflemek _ роботm., фуашо<онн-
роеатr.
j~ - нутро, l>t)'ТpH
iJtaЬ - аппетит
~anden ge~irmelt - ду1оU1'1. про
iften atmak - аыrом.тr. с роботы
себе
itfaiyeci - поарныА
~ini ~lanek - aw.wm. (n- iyi yQrekli - доброеер.асчнwА
*CAO), ........
iyilefmek _ YJI)I'IW&na. nonpoa-
~ini yakmal: - Dpii'I>UWn. ду- JI.Iтr.CI
wеаиуюбоп~ iyilik sever - .аобрыА
i~ - CIU<p'Пtoe iz - след, рубец, Wр41М
~mek-autтr.
i.z.in almak - братr. отпусх
~lco - от дуwи i.z.in almak - спраwиаать J>113ре
ihuyar- cnpa.dl wение
ihuya1 - OCt'OpOJIOIOC'I'Io izin vermck - pll3pewm.
i~ - lleapcno
ikrde - апереди J
il&ilendirmek - нмтересоваn.
iJ&ili - HWCIOIQIIJI CIO~ jet - реаатнанu сипа
ila~ _ интереснwА, интересаю
к
imdal! - наnоwосш!
imlihln - :>J<:JaWeи ьь. - rpyбwJ
imzalamak - подпнс.....,.. ЬЬапа satmamalc - бытr. нетq>-
inщ: - aepe nел.и:аwм
*""'
k.adar - в такой же степеии 1C8JC, lcan$malc - вмешиваn.са
до. noxa не lcan$hnnak - путаn.
lcafcs - IU!eпa lcarmalcaщtlc - бесnорядочнwй,
kahлunan - герой спута.ии.wА, непонsтиы.й
kahvalll yapmak- заатракаn. kame - аедомосn. с отмеnсами в
kalaЬalllc - мноrолюдный, nсре- wжоле
стоверитьсм kavun-дwня
kap- сосуд, блюдо kavurmak - :.сеч-.. nалить
kapak- крышка · kavu$mak- nолучать, обретаn.
kap1 - дверь kaYU$1штnalc - соеднкоть
kap1 ~lmd1 - В дверь ОООВОИНJIН kayЬolmalc - потерпьс•
kap1y1 ~lmak - стучать, звонить kaydiПnak - 1actaJIJIJIТЬ CKOJ\b·
адаерь 3ИТЬ
ЧCJtК.I
muJesef- х с:о.аnенкю
-·
kulat vermck - прж:~~ужмоатье• maddi deste&i мyeail>de - б.'W'О
(;Lo.) »Р" ..атермu....са noA·
kuJOЬe- бу.uа (Ana еобаlм)
kumaodl - OYAioT mahalle - ...."....
kwal- llpUIIМ) malescf- • _".,..,.,
kwtegJ- JW)'ШD malz.eme - wатериаа
kurЬo~aya dOn~tOnnck - npe- manav - лuu, rдс npoдa.tOТCII
совет, касnапенке
O&ilt - palates - картофель
Оk~-сабпук patiJCID - бaltiWICalt
OldOnndt - уб....", paylapnak - puдe~Un (пкое-
Olmdt- уwкра~. умереn JtНбо '1)'8C'n0)
OIOm- cooqm. piDl - еосарееек~ое
Olllmciil bir hartallk - смертет.- pazartesi - noнe.ooeпwuuc
нu болезн• pek - кс•wа, оче""
ОmОr- •юн • реmЬе - J)O'JOIWA
On - nеред, аnереАН pencere - OIOtO
peocereden Ьakmak - cwoтpen. 10
OnderliJt - Л>\Аерст80, рук080-
Дсn()
OIQ!a
307
rica - про<:ьба sav8$mak - аоевать
rica elmek - nроснть savunmak - Э&~Wtщать
Nj- nомада sayfa - страница
liiya - coн saygt - у&аJ~<енне
saygt gGstennck- у&аJ~<ать
s saygtlt ~uk - уважающий
saat lшrmak - заводнтъ часы saytlmak - счктатьса
sabah - yтpo saytStt- бесчислеtшый
saЬ1r- терпение sayrnak- считать, лолаrать
sabtrstz - нетерnеnиаыА sеЬер- nркчкка
sabltStzlanmak - нетерnеты:а seЬze - оасщн
sa~mak- (в.п .) ССIIТЪ, рассеиаатъ щmek - выбирать
sa~ - 1) npa8U сторона 2) сnрава sedir - тахта, софа
3) nрааый sefcr- раз
saha - ПЛОwадJ(З sehpa - подстаака
sahil - берег sekretcr- секретарь
sahip- Х038НК seminer- семикар
sahip olmak - владе~·ь, иметь semt - район
sakal - борода sene - год
sakalh dede- бородатый (с боро- ses - голос, звук
дой) дед
ses ~tkarmak - издавать заукк
sakin -тихий, спокойный seslenmek - крикнуть, позаать
saklamak - пр.nать, хракнть
sCssiz- тихо, беззвучно
sakJanmak - CDp.n&ТЬCJI
sevgi- пюбоаь
saldJrmak - бросатьсА, IСНдатъсЯ
sevimli - мкпый
sah-aropнкx
sevin~ - радость
sallamak - качать, махать, l0111ЗТЬ
(rолоасй)
sevindirmek - обрадовать
sandal - лодка sevinmek - радОаатьсJI
sandalye- стул sevmek - пюбнть
saoiye - секума St~mak - умещатьс;,, аходнть
sanmak - счН'l'Э11., оолаrать stk stk - часто
sapmak- nоворачкаать stlu stlu - крепко
saray - дворец slktca - тесно, мonto
sanlmak- обккмать stlulmak - скучать, тосковать,
sanmsak - чеснок надоедать
~·k - шикарно
tarif ctmek - OIIHCWNТ1o. 00Ъ8С·
Н81Ъ
~·Р diye - моментап..но, вне
tarih - истори.а
)IJ}НО, нео*М.DНВо
~iddetli - CНЛI>HWil
tarla ~i~gi - попееоА цаеrок
tarщmak - сnорит•
~irin - сладJ<иА, nр~тный, мн-
лwй, сюсnатнчк.Wi
Щmmak - nepeen<an , nepece-
n.n~oeo
$irket - офис, roМIWUUI
tatlt - CJ\IДJDtЙ, с:падость
$i$C - бутылха
tavuk - курица
$i$man- толстыА
taze - С-ве:кн_й
$i$manlamak - толстеп.
te~ir - WCII (ШКОЛI>НWА)
$i$tnek - OПYJIIТI>, HaдyuтloCI
~Ophc - сомнение
tebrik etmcl:. - поздравп•т•
$ilphclenmek - COMHCII3'rloC8 tehlikcli - 0118СНО, 01\ICKWII
tek Щtna - О11ИН (ОдНа)
т teker - колесо
tekrar - еще раз, nовторно
tаЫо - картина
tekrarlama k - nовтор......
taЬurcu olmak - awnж:waana 10 tel-npoeoд
бол~>КНЦЫ
telefoo ~mak - 3еоннть
tahta - WKOЛI>H81 ДОСКа
-
telefon ctmck- 380НИ'I'Ь
takatl kesilm~ - KOK'OIJIHCI> CIIJШ televizyoo - телевизор
takJimak - ~. 38/~Uan, televizyoo izlemck, seyretmck -
.......
takun - набор, костюм
смотреть телеанзор
temЬel - леки.аыil
310
temiz - 'UICТWЙ toz.lanma.k - пылиты:s, noкpw·
temizlemek - чистнn., убирm. аатьс1. nwл ю ..
temsil etmek - предста&ILIТЬ, lбren - церсмоии.а, обрц nра3д-
быть предс:тuителем иик
311
uyku - coн vedalцmak - npowan.c•
uymak - сооrветство~ под- verim - прокзаоднтеnькость
ходить vermek - даваn. ·
uyum - соrласне, rармОнКJI vestiyer - гардероб
uyumak - cnan. vezir - визирь
uzak - дале•о vida - винт, боnт, wypyn
uzakltk- расстоsние vi~ne - акшu
шamalt- удпин.оn.с•. nнyn.c• vitrin - сервант
uzatmak - nponrиaarь vurgu -ударение
uzun - мюiНЫ_й
у
uzun sllre- долrо
уай-масло
о yaAdtr - >acыnan., >абрасывать
Ulke - страна yakalamak - ловить, хватать
Un - слава yaktn - близко, блкзкий
Universite- уккверситет yalu$mak - (д.п.) подой-ти, быто.
UniO - кзвесmый к лицу
S12
yanmak - ropen.. cropen. ytl - rод
yapuu- соuакне ytkllz-~
уаrа - рана )'lpranmak - р81п.
yaralanmak - ПОр&ННТ\оа ytrtmak - рuть
yaramaz - шалун yine - cнoaa
yardJm etmck - ПОМОГIТЬ yojurmalc- месить (тесто)
yanm а~а - anonropna yojurt - iioryvr
ущта- соре8ноаанне yoklama almak - отмсчап. отсут
yuak-~weнo СТI)'IОWНХ
313
z иngin - бonrn.dl
u:vk almalt - noлy-.an удоеоя"'
zahmdJi - "ТJ)УАНWЙ, 381рУДНМ•
стене
тел.ыtы.й
uytin - олиаки
:r.arar - вред zaplamak - орыо'&т.
:r.ararlo- вреднwА zil - звouoк
uten - по сушестау. а сущности ziyafet vermek - ус:трш<ваn бан·
zatQm:: - ПНСВ.МОНКJI. 80CRIJ1CHHC
кет
l1СП:ИХ ziyaret - посещение
Z8)'1f- худой ziyaret etmek - посещать
zayoflamak - худеr• zor - -трудныА. -трудно
иhir - oш zorla - с трудом
u:hirlemek - отраамт• zorluk - труд11осn.
и:ki - умный zllmr(lt - изумруд
Cnмcor иcnonlo30вaнмoii nитературы
ПРЕдИСЛОВИЕ ........................................
YIOKI
ТурсцrнА апфuит ....•..•....•.•.•••......•..••.....••••.•......••.............•..........•....
Сочетание бynw «у» С: fAaCHWWM И COfJIКHWWК ",,,,,,,.,,,,",,,,,,,,,,,,,
Удареине . ........................................................
~--нс..",._а~rрафю;е .............
Cnooapoypora ..........•••.......•..•••.......•••......•..................•.•.....................
YIC&38тen.н:we WCCТOHNCJOII ...............................................................
Дналоrн ..... ........................ ...........••....••.........••.••
УЮК1
Cnoupo ypora •••.•....•••••.....•.•..•.............•................................ 11
ВоnроснтелiоН..С NCCТOHWCHD ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 11
Пркнцнn небноrо 1ТрМ1't1:1КС:ННJ ......................................................... . 11
Миожес:т.енное число ......................... 12
Воnросмтсл ..иu час:тмuа mJ 12
Зu:он rарNонни rяаснwх ··:····· 13
Отрощт...нu 'UICТНU8 dфl ···························••••••••••············•••········• 14
3аJсон nрмонии cornacнwx ............................................................... . 14
<Ьаомчсиие rлухнх oornacнwx накомце слоа 15
BWJWteинe у-1коrо rnaa.oro • mpнn спое .. 16
УЮК3
Cooup~o уроа .................................................................................... . 17
Aффoщw~~(-dlr/4~-- ······ 17
Аффмксw са:rуеwостм (пичиw~ iффм.ktw). УТIIС:рднтслwtu форw.а..
HICТO.IUJOe lpCМI ................................. •....................... .. 18
Лффмii<W <IW)'CNOC114. Воnроснтеп..u н oтptcUIТWoHU формw •.• 19
Л~KOCWW Vlf, yok, &erek.. lhim 8 typeUXON IЗWKC ........ , •••••".,.".,,,,.,, 20
УЮК 4
Cnoмpt. ypon ....................... 25
Месткw.А D.aAtx ............................................................................ 25
КопмчеСТ'IJСннwе. noptAXOiwe, дpoбtt:we м ра:JАеЛитет.нwе чисnм·
тcn..,.we ....................................................................................... .. 26
Чкспмтепа.ноt blr 1 функцкн кеопрсдет:нноrо артмц• 28
ЛptmDК:IТell.a.нwe местокwемu (аффнtсеw f1JЖТII*IТCJIWID-
c:тм / n:pмHIA/IeDOCТИ) .................................................................. . 29
Диалоги .............................................................................................. . 31
ТЕМА : .Я м ыо• сс-.ма.•. Вc:nim ailem ve Ьеn .................................... .. 32
УЮК5
Слоаара. урока ..................................................................................... .. 33
ПоlоС.I1нтеJ11о.МОС на.1С110Некие rлагом ................................................ .. 33
HIICТOJIШCC арс:м. л.акноrо WОtо4Снта (-(1)yor) .......... 35
ТЕМА: Я студент. Bcn blr l)jrenc:iyim .................... 38
Воnроситсла.нwе CliOU han&.i
м nas.latypcцкow •:аwкс ....... 39
ТЕМА: Врс:wсна rола. Hangi mcvsirnc1eytt? ......... 39
311
YI'OK6
C..oup•ypooc• .............................. ........................................ 41
Оnределмтеп:ь.нwе споаосо.етан u ......... 41
bl)aффHkCHWA ТИП ООре.депИТС..'J ..НWХ kOHCf1))'1CUМA •••••••••••••••••• 41
Onюcкrenw.wЯ (ОJIНОIIффмкснwЯ) ооафет . 42
ПpмтauтenwtwA К1афет .......... 4)
ИJaфenlu цеn~о 44
С:~у.ебн wе cnoe.a .. 4S
ТЕМА: МоЯ д.оw. Eviniz k~ odal1? 47
ТЕМА: Мо. сомн;ата. lk:njm odam 49
Слооообро:юоаТ<Л •кwй афф..с ·1•. (·li. -lu, -lil) .......... . 49
Споаообрuоаатспь.кwй аффккс ·5Ll. ( -si1) .................•. so
YI'OK7
Cnoap• ypotca ..................................................................................... Sl
Пuе:ж:н нwсн ....................................................................................... Sl
Вкнмтеп:...нwА nueж ........................................................................... S2
ДателlоИw:А п.аде:. ................................................................................. S4
ИCXO.IUCWA DUC* .................... , ••••••••• ,., ••••••, •• ,, •• ,,... , .......................... ,•• s6
Сочетание nOCJienora ile с иwс.мамн сушссnителt.Н:wмм и *"'
сrоиwеин.мн ............................................................. S7
Po.дктenЬJt.wJI Rаде:а ................................... ....................... S8
Ca()e()Q6puoii'ТCЛ wtwй аффихс .са ....................... S8
ТЕМА: Kc-w aw работаете? Ne i:J yap1yon:unuz? ....... S9
YI'OK8
Слоеар• урсжа ..... 62
Срuнмтеп~онu стеnеи~о прмпаnтсл...wх ................. 62
ПPQOCXOJIНU cтenat• npк.tAr"'1'CЛ''.HWX м каречиА ............ .. 63
ТЕМА: В ,..,......,.. М= kiloou Щ lira? .............................. 64
С..ооообро:юителW<WА оффмхс -(у)ос:1 .................................... 6S
YI'OK '
Cno.ap• урока ..................................................................................... 66
Прошwоее Dffropti'IOC<oe _ . (·n 1-<11) .•••••..•...•••••...••••••....•••.••• 66
ТЕМА: в Nиа>иие ()Jie>ЦW . Gi)'Un mapzu•nda .............................. 68
Вorrpoaпem.нu и отрнuатепt.Нu фopww npowC4Wcro uтеrорн·
чec~toro ареwен·м ...................................................................... . 69
YI'OK 18
Cnoup• ураоса 7S
Будущее uтеrоркчссi<ОС apcNa (·(y)a<U / -{y)ccek) ...... 7S
ТЕ МЛ: Mw nyтew«Т~~ycw . Biz seyoJw ediyoruz so ·
YI'OK 11
Cnoeap1o урока .............................. 84
Насто•шсе-.-бу.цушес apcw• (-r .-1.r, -ar) .................. 84
ТЕМЛ: Мо4! nen. Bir gOnOm ......................................... 87
ТЕМА: Mw - с:частJJНаu cewu. Biz ~ mutlu blr aik .... 88
СлооооброзоителW<wЯ аффоtхс (·•· ·i. ·u. ·O)m ................................ 90
YI'OK 12
Cnoeap• урока .................................................... . 91
317
НIСТОiщес~удущее оре... (npoAOJDOc-) ...................................... 91
ТЕМА: Что ... nюбнте ACJI&n.? Siz ne yopmayo scviyorsunuz? ........ 94
Споеообразоuтст.нwА аффихс -la +о, -le + n ................................. 95
УЮК \3
CJtoaapo урока ..................................................................................... 97
Проwедцоее cy6ьetmoaoc (неочсокд~~ос) apewo (·nщ) .......•...•....... 97
(}npe.t\cJicниc оремени а часах м Mlfii)'ТU •. ••• . •. •••••.. •• •• ••• . •• ••• ••• •••••••••• 102
ТЕМА: В ресторане. Lokantada ......................................................... 103
YroK\4
Слоаар•уроп .......................................................................... :.......... 105
Форыw IIOOWOJ<Нoct11 (ВСIООNОJКИОСТН) Н npocloбw (-а/-е Ьilmck) .. 105
Слоаообрао18ТС11'"wА аффихс -la-, -1•- ..................... ...................... 11 О
ТЕМА : Изокииrс, rм баJП<1 Affedcroiniz Ьanka ncтedc? .................. 112
YroK\5
CлoNP"ypoD ............................ ........................................................ 114
ДOJtJRHCПONТCJIW<OC HUIIOIICHНC (·malt/-mcli) ............................ 114
Доnженсnоаатслwюс нuпООtСннс. Пpowc.ruuec ttpeМJI ................... 117
Форма -<1an 1-dcn Ьсn ......................................................................... 118
ТЕМА: POJIIfПJIH м Am<. AncЬ.Ьalar vc ~klar ............................. 119
YroK\6
CnoNP' урока .................... ............................ ............................ 121
ЖC111тt:n~Jtoe каuонен.ие ..................................................................t•··· 121
Слоаообрао~нwА оффо<.с -lok, (-litc. -luk, -IOk) ....................... 123
ТЕМА: Cк.onwco пет ww не tКдепма.! Ne zamandan Ьeri
gбn!,cmedik! .................................................................................. 124
ГIW'QII..wc нwct<l(·mak l -mck. -ma / -mc, ·tf, -~. -щ, -Of) ............. 125
YroK\ 7
Сло- уроа ..................................................................................... 128
С~а nplf'I8CТIIII ............................................................................. 128
CyбcпкncaHQ-8JtloCmfiНWC форю1 (-dtk. -(y)ocak) ......................... 130
Форма на -aso, -esi ................................................................................ 131
Аффt«Сw tDJ)'cwocnt (оичнwс аффмксw). ПpoctCAWeeope... ...... 132
YIOKII
Cnoup• урока ..................................................................................... 137
СистсN& СЛОJ<НWХ ареwсн .................................................................. 13 7
()nрсАслсннwА иwnерфскт (·yordu) ............................................. 137
Peдyn11ИIWIКI (y.DOCIIИc) иwси ......................................................... 139
НсопрсАС11СНИWС npк.naraтcn•нwc ..................................................... 141
YroK\9
СлоааР" урока ................................................ .............. ....................... 142
Систсwа t1IOJ<НWX ареwсн (Ородол*СНИС) ........................................ 142
Пpew.IICnpOWCJUDOCipe... {·mtJb) ............................................... 142
Проwедцоее НСОDрСАС11СНИОС apew• (-v<lo) ................................. 144
YroK10
CnoN P' урока ....................................... .............................................. 148
Систс:мас:ло•иwх ореwсн (npoAQII,..,HНC) ........................................ 148
Бy~npowcJWJCC apew• (-atlkto/....tdi) ............................. 148
318
Неоnредепениwс местонмснм.• ............................................................. 151
Cnooooбpoэourem.нwй аффКkс -&>n l-k>n ........................................ 1$3
YI'OKZI
Cnoup• урока ........................... ......................................................... 1$4
Дссnричастиа ...................................................................................... 1$4
Деепричастие на -(у)а, -(у)е ......................................................... 1$4
Дееnричастие на -(у)1р, -(y)ip, -(y)up, -(у)Ор .............................. 1$$
Деепричастие ка -(y)arak • -(y)erck .............................................. 1$6
Деепричастие ка -madan, -meden ................................................ 1$7
Дееnричастие ка -{y)>nca. -(y)ince, -(y)unca, -{y)Qnce ................ 1$8
Спооообразоаатеп•нwЯ аффнхс -1 (-~ -u. -О) ........ ... .......................... l$9
YI'OK 11
Cnoaap• уроха ........................................................................... .......... 160
Деепрнчасти1 (nрод"""'еине) ............................................................ 160
Деепричастие •• -(y)ken .............................................................. 160
Деепр""""""' на -chk~a. -dik~. -duk\'1. -<!Ok~ ........................... 161
Деепричастие на ... ·ar, - er ... ·maz. .mez ................................... 162
ПонуJIИТел•нwА эалоr ........................................................................ 162
Заукопо~ж.аннс а турсu.коw nы.ке ................................................. 163
СпоеообраэоаатепW<wЯ аффикс -gan 1-kan. -gen / -ken ................... 164
YI'OK 13
Cnoaap• урока ..................................................................................... 167
Обс:rоотеnы:nекн..е (деепричастные) фopww rnaroлa ................... 167
Формы на -(y)al>, -(y)eli н -chi>ndan Ьeri ............. 167
Формы на -<!ф halde .................................................................... 168
Формы на -d>g> i~in н ·acag,, -ecegi i~io ....................................... 169
Стрэдаtеn•нwА 3&11or ••.••••••••••••••••••••••••••..••••..••.•••..••••••.•••.••..••.••...•.•••• 170
Слоеообраэоаапл ..wЯ аффикс -g1 / ·k> ............................................ 171
YI'OK 14
Спо аар• уро•а .... 173
Обсто.тсльсnенные (дееnрнчастмые) фopww rлаrола 173
Формы на -d>g> uman (d>A>nda) н ·&cag,, -«egi zaman .. 173
Формы -d>gmdan dolay>. Форма -acag>ndan. -«eginden dolay> .. 174
Взан.N:но<оемсстt~.ый ')L'IOГ ............................................................... 176
Споеообраэоаатеn..wЯ аффикс ·>n (·in, ·un, ·On) .•••.....••....•••....••..... 177
YI'OK 15
Cnoaap• урока. ... . . ............. .. .. . .... .... .. .......... ...................... 179
Уеловнос накпонсние н условна• NOAIJ'I..HOC1'1o а1')'))СЦком owre.. 179
Реал~окwА тиn ус."ЮаноА wодал-.нос;ти ......................................... 179
Воовратныii ЯJJOr ................................................................................ 182
Споеообраэоаател..wА аффикс ·k. ·>k. ·ik. ·uk. -Ok ...•..................... 183
YI'OK 16
Cnoaap• ypot<A .•••• ......................................... 18$
Условное нахломенне н ycлoJIJW WO.II&JIЫIOCПo (nроАоткение) ..... 18$
Нереап•нwЯ тип уелооной модаткостн (-saycll) ....................... 188
УРОК17
Cnoaap• урока ...... ............... . ............................................................... 192
319
Снtтсма сложнwх субt.е:кntвнwх в ремен ......... . 192
HacтoJiщte субъс.~m~вное арсщ .......................... . 192
Широкое субыК'Пfа.ное врем. 193
Будущее субъехn·свttое врем,. ...................................................... 194