!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
INVERSIONES
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 2
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
• Determinar
flujos
de
una
inversión
!
!
!
• Analizar
inversiones
!
! • Decidir
entre
inversiones
alternaDvas,
!
! criterios;
rentabilidad,
liquidez,
riesgo….
!
!
! • Tomar
decisiones
de
financiación
para
cubrir
las
necesidades
financieras
que
!
!
!
!
!
genera
la
inversión
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 3
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
Inver&r
significa
realizar
unos
!
!
!
!
!
PAGOS
en
un
momento
determinado,
con
el
fin
de
lograr
!
!
!
!
! unos
!
!
!
COBROS
en
periodos
posteriores,
por
unos
importes
que
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
precio
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 6
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
! La
toma
de
decisiones
de
inversión
es
un
proceso
!
!
!
!
!
EX
–
ANTE
!
!
Porque
se
basa
en
predicciones
sobre
los
flujos
de
caja
!
!
!
que
genera
el
proyecto
!
!
!
!
!
! El
análisis
EX-‐POST
de
la
inversión
ya
tomaria
datos
reales
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 7
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
• No
financieros
!
!
!
• Financieros:
!
!
!
– VAN
!
!
!
– VF
!
!
!
!
– TIR
!
!
!
– Índice
de
rentabilidad
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 8
!
!
!
!
!!
!
!
!
!
La
decisión
de
inverDr
!
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
!
• Exigen
la
inmovilización
de
recursos
financieros
importantes,
en
!
!
relación
al
tamaño
de
la
empresa
!
!
• Normalmente
la
empresa
no
Dene
capacidad
de
autofinanciación,
!
por
lo
que
implican
endeudamiento.
!
!
• Una
vez
arrancado
el
proceso,
no
es
posible
la
vuelta
atrás,
sin
que
!
!
impliquen
pérdidas
significaDvas.
!
!
• Supone
decidir
sobre
el
desarrollo
futuro
de
la
empresa,
decisión
!
!
estratégica.
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
! FORMULAR
!
! OBJETIVOS
Y
! ESTRATEGIAS
!
!
!
ANALIZAR
! ALTERNATIVAS
DE
!
INVERSION.
! ANALISIS
PLAN
DE
INVERSIONES
PRELIMINAR
! A
LARGO
PLAZO
!
!
!
!
PROPUESTA
!
DE
INVERSION
PRESUPUESTO
DE
INVERSIONES
!
ANALISIS
! AL
DETALLE
CON
PRPUESTAS
CONCRETAS
!
!
!
!
! Aprobación
de
la
ejecución
!
!
!
!
!
Ejecución
de
la
inversión
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
Control
! de
la
ejecución
y
resultados
! 10
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
! • Según
su
materialización
!
! – Industriales
y
comerciales
!
! – De
I
+
D
!
!
– Financieras
!
! • Según
los
moDvos
de
realización
!
! – De
renovación
!
! – De
expansión
!
! – De
modernización
e
innovación
!
! – Estratégicas
!
! • Ofensivas
!
! • Defensivas
!
!
• Sociales
!
! • Según
su
ejecución
!
! – SusDtuDvas
!
! – Complementarias
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 11
!
!
!
!
! ! !
!
!
• RENTABILIDAD
!
!
!
!
!
Rendimiento
de
los
fondos
empleados
!
!
Según
dic
Tamames;
Relación
en
%
entre
beneficio
económico
e
inversión
!
!
!
!
• LIQUIDEZ
!
!
!
Capacidad
de
generar
fondos
!
!
!
!
Según
dic
Tamames;
Posibilidad
de
trasformar
en
dinero
efec7vo
!
!
!
!
• RIESGO
!
!
!
!
Probabilidad
de
que
origine
pérdidas
!
Según
dic
Tamames;
Dificultades,
peligros
o
%
de
no
lograr
lo
deseado
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 12
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
Rentabilidad
Media
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 13
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 15
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 17
Las
diferencias
esenciales
entre
gasto
e
inversión
Los
dos
son
desembolsos,
la
acción
de
sacar
dinero
del
bolsillo:
salidas
de
recursos.
Cuando
ese
desembolso
se
hace
para
sostener
nuestro
es7lo
de
vida,
se
llama
"gasto".
Cuando
ese
desembolso
se
hace
para
mejorar
nuestro
es7lo
de
vida,
se
llama
"inversión".
Cuando
se
conserva
el
patrimonio,
hablamos
de
"gasto".
Cuando
se
aumenta
el
patrimonio,
hablamos
de
"inversión".
Cuando
el
desembolso
aDende
el
presente
y
el
pasado
,
se
trata
de
un
"gasto".
Cuando
ese
desembolso
aDende
el
presente
y
el
futuro
,
se
trata
de
una
"inversión".
18
!
!
!
!
!! !
!
!
!
?
Que
es
un
Gasto
?
!
! !
!
! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
Una
compra
! o
un
gasto
de
forma
genérica
es
toda
inversión
en
recursos
producDvos,
que
realiza
!
la
empresa
! para
desarrollar
su
proceso
de
creación
de
valor,
que
tendrá
su
contraprestación
en
los
! ingresos
que
generen
sus
ventas
de
bienes
y
servicios.
!
!
Si
las
inversiones
! (compras
o
gastos)
permanecen
más
de
un
año
en
el
ciclo
de
explotación
!
empresarial:
! se
contabilizan
en
el
inmovilizado
u
otro
bien
y
consDtuirá
un
acDvo
.
El
coste
o
valor
! del
bien
se
consume
con
el
uso
y
se
llevará
a
gasto
a
través
de
la
amorDzación
anual
u
otro
p!roceso.
!
!
!
Las
compras
! de
servicios
a
terceros
si
se
han
uDlizados
en
el
ejercicio,
están
consumidos
y
consDtuirán
! gastos.
!
Las
compras
! de
mercaderías,
materias
primas
,
si
se
han
vendido
(
como
mercaderías
o
productos
terminados)
! consDtuirán
el
coste
de
venta
de
ese
período
y
esta-‐rían
consumidos,
consDtuyendo
gastos
del
período.
!
!
Coste
del
! personal
que
parDcipa
en
la
acDvidad
(
sueldos
y
salarios,
seguridad
social
a
cargo
empresa,
! otros
gastos
SocIales.
!
Los
conceptos
! de
pérdidas
potenciales:
como
el
riesgo
de
no
cobro
de
deudas
vencidas
de
determinados
! clientes
(dotación
Provisión
para
Insolvencias)
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 19
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 20
!
!
!
!
!! ! ! ! FACTORES
CLAVE:
! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
LIQUIDEZ
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
Capacidad
de
generar
fondos
!
!
!
!
!
! Según
Tamames;
!
!
!
!
!
!
Posibilidad
de
trasformar
en
dinero
efec7vo
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 21
!
!
!
!
!! ! ! ! !
Cash
Flow
OperaDvo
! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
! !
liquidez
de
un
proyecto.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 22
!
!
!
!
!! ! ! ! !
Cash
Flow
OperaDvo,
! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!! ! ! ! FACTORES
CLAVE
! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
RIESGO
!
!
!
!
!
!
!
!
• Definición:
! ! !
!
!
!
rentabilidad
esperada.
!
!
!
!
• Análisis
de
escenarios
!
!
!
!! !
Rentabilidad
Media
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 27
!
!
!
!
!! ! !
AcDtud
frente
al
RIESGO
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
!
!
– Estudios
técnicos
!
!
– Estudios
de
mercado
!
!
– Formación
!
• Analizar
el
riesgo
específico
de
cada
inversión
!
!
!
! – Riesgo
país
!
! – Riesgo
de
cambio
de
coyuntura
!
desfavorables.
!
!
!
! – Flexibilidad
!
! – Agilidad
de
acción
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 28
!
!
!
!
!!
!
!
!
!
!
!
!
CONCEPTOS
NO
! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
FINANCIEROS
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
• Pay
Back
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 29
!
!
!
!
!
!
!
! !
!
! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
+
posiDvos
!
!
!
!
!
!
!
!
!
-‐
NegaDvos
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 32
!
!
!
!
! ! !
!
implican
desembolso.
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 34
!
!
!
!
!! ! !
¿
QUE
HAY
QUE
TENER
CLARO
?
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
! ! !
!
gastos
!
!
!
– El
criterio
de
esDmación
de
la
tasa
de
descuento
!
!
!
– La
políDca
fiscal
y
como
afecta
a
la
rentabilidad
del
!
!
proyecto.
!
!
!
– La
evaluación
del
riesgo
y
su
afectación
a
la
tasa
de
!
!
descuento.
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 35
!
!
!
!
!
!
!
! !
!
! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
!
!
+
Ventas
! -‐
Coste
de
las
ventas
!
!
-‐
Gastos
generales
! =
Margen
opera7vo
bruto
(BAAIT)
!
!
-‐
Amor7zación
(*)
! =
Beneficio
antes
de
impuestos
e
intereses
(BAIT)
!
!
-‐ Intereses
! =
Beneficio
antes
de
impuestos
(BAT)
!
! -‐ Impuestos
! =
Beneficio
neto
(BDT)
(antes
de
intereses)
!
!
+
Amor7zación
(*)
! -‐
Inversión
en
A.
fijos
!
! +
Subvenciones
!
!
-‐ =
FCO
!
-‐ *
las
!! amorDzaciones
es
un
coste
a
descontar
de
los
beneficios
para
el
cálculo
de
FCO
antes
! de
calcular
los
impuestos
por
ser
un
gasto
fiscalmente
deducible.
Pero
para
calcular
! el
flujo
de
caja
se
vuelve
a
sumar
ya
que
ese
gasto
no
sale
de
la
caja.,
no
supone
desprenderse
!
!
de
fondos
líquidos.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 36
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
PAY
BACK
!
!
!
!
!
!
!
Plazo
de
recuperación
de
una
inversión
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 37
!
!
!
!!
!
!
!
!
!
!
! ! ! !
PAY-‐BACK
! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
descuento
)
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 38
!
!
!
!
!!
!
!
!
!
Para
el
cálculo
en
Excell
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
CONCEPTOS
!
!
!
!
!
!
FINANCIEROS
!
!
!
!
!
!
!
! • Tasa
de
descuento
!
!
!
!
• Prima
de
riesgo
!
!
!
!
• Capitalizar
• Actualizar
!
!
!
!
!
!
!
•
Interés
compuesto
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 40
!
!
!
!
!!
!
!
!
LA
TASA
DE
DESCUENTO
!
!
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
!
interesaría
meternos.
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 41
!
!
!
!
!! ! !
LA
TASA
DE
DESCUENTO
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
La
primera
! referencia
es
conocer
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
en
que
niveles
de
! rentabilidad
! !!!! ! se
está
moviendo
! el
mercado.
! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
No
es
que
los
índices
históricos
se
repeDrán
absolutamente
en
el
futuro,
pero
!
!
mas
o
menos
si
lo
harán
si
no
estamos
en
un
momento
de
cambio
profundo
!
y
sin
lugar
a
dudas
es
nuestra
mejor
referencia.
!
!
Los
acDvos
libres
de
riesgo
como
es
la
deuda
pública,
no
Dene
porque
dar
una
!
rentabilidad
muy
superior
a
la
del
incremento
del
índice
de
precios
al
!
!
consumo,
IPC.
Da
una
rentabilidad
mínima
y
compensa
el
efecto
de
la
!
inflación.
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 42
!
!
!
!
!!
!
!
!
LA
TASA
DE
DESCUENTO
!
!
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
!
LA
TASA
DE
DESCUENTO
ES
IGUAL
A
LA
!
!
!
!
!
RIESGO
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 43
!
!
!
!
!!
!
!
!
!
!
!
La
prima
de
riesgo
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
La
prima
de
riesgo
indica
el
margen
de
holgura
con
la
que
el
!
!
inversor
se
cubre
ante
eventualidad
de
no
recibir
los
pagos
!
!
!
!
futuros
esperados
.
ES
UN
MARGEN
DE
COBERTURA
ANTE
EL
RIESGO
!
!
!
!
!
! i
=
Rf
+
ß
(Rm
-‐
Rf)
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 46
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! CONCEPTOS
! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
CAPITALIZACION
Y
ACTUALIZACION
! !
!
!
!
• CAPITALIZAR
!
!
!
equivalente
!
!
!
!
!
! Co = Cn
!
( 1+ i)
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 47
!
!
!
!
Interés
Compuesto
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
! Valor
actual
de
un
Capital
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 49
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
VAN
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
valor
actual
neto
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 50
!
!
!
VAN
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
Valor
actual
Neto:
Es
el
valor
actual
puesto
al
día
de
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
!
conservación
de
la
riqueza
!
!
!
!! ! !
CALCULO
DEL
VAN
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
! ! !
!
! ! !
dinero.
!
!
!
• Hay
que
!
!
hacer
múlDples
hipótesis
para
su
calculo,
ya
que
hay
que
cuanDficar
!
! como
se
obDene
cada
componente
del
flujo
de
caja.
!!
!
• Nos
enfrentamos
!
! a
la
incerDdumbre
que
Dene
aparejado
la
proyección
!
! del
futuro
de
un
proyecto.
!
• Nos
obliga
a
determinar
una
vida
úDl
del
proyecto,
acotando
el
!
!
número
!
! de
años,
porque
no
vamos
a
proyectar
al
infinito
y
!
porque
! el
valor
del
dinero
se
reducen
el
Dempo.
!
• Es
necesario
!
! hacer
previsiones
sobre
variables
macro-‐
!
económicas,
! como
es
la
evolución
de
la
inflación.
!
• El
valor
!
! actual
esta
supeditado
a
la
tasa
que
elijamos
para
descontar.
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 60
!
!
!
VAN
!!
!
!
!
!
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
!
!
!
!
• Criterio
para
hacer
las
!
!
proyecciones.
!
!
!
!
!
!
• A
que
periodo
de
Dempo
!
!
llevamos
la
vida
úDl
del
!
!
proyecto
!
!
!
!
!
Probabilidad
VAN=0
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 62
!
!
!
!
!!
Riesgo
de
los
Proyectos
de
Inversión
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 63
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
TIR
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
tasa
interna
de
retorno
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 64
!
!
!
TIR
!
! ! !
de
entrada
y
salida
de
la
inversión
a
la
fecha
inicial
de
la
!
!
!
!
! mísma
¨
!
!
!
ES
LA
TASA
DE
DESCUENTO
QUE
HACE
QUE
VAN
=
0
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 65
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! TIR
.
ejemplo
! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
! ! !
!
!
Tasa
interna
o
7po
interno
de
retorno
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 67
!
!
!
!
!!
!
!
!
!
!
Para
el
cálculo
en
Excell
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
!
• Cálculo
del
TIR.
Función
TIR
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 68
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
&
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 69
!
!
!
!
!!
Proyectos
AlternaDvos.
Comparación
VAN
&TIR
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
Tir
=
18
%
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 70
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
VFN
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!
!
!
!
!
Para
el
cálculo
en
Excell
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!
!
¡
propuesta
de
ejercicio
¡
!
!
!
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!! !
! !
!
!!!! !
! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 74
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 75
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
! ! !
!
!
!
!
LECTURAS
!
!
!
!
!
!
!
COMPLEMENTARIOS
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 77
!
!
!
!
!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!! ! ! ! ! ! !!!!!!!!!!!!!!!!!
! ! ! DOCUMENTACION
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! ! !!!! !
!
!
!
COMPLEMENTARIA
!
!
!
!
!
• Lecturas
Complementarias:
!
!
!
!
– Saber
interpretar
las
Cuentas
de
Resultados.
Emprendedores
Julio
!
!
2007
!
!
– En
busca
de
Financiación.
Control
del
Riesgo
Económico
y
!
!
Financiero.
Estrategia
Financiera
Junio
2006
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ana.cabezas@aedebs.com!
!
! 78