សក្ស

ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ជំពូក១

សិកាស្នាដៃអកសរសិល្ប ៍

I. សិកាប្រភពររឿង

១. ទីត ំងស្នាដៃ

រ ឿងមហាជនកជារ ឿងមួយ ដែលស្ថិតកនុងស្រងេបទស្ជាតកត បស្់បណ្ឌិតមហាឈឹម

សុមន៍ ជាសាស្ត្សាា ចា យរៅព្រះរុទកវ ិ

ិ ធ ទាល ័យព្រះស្ុរាព្មឹតរៅភ្នរំ រញ។រ ឿងមហាជនក

ជាតកមានព្រភ្ររែម
ើ ជាភាសាបាលីមាន រៅកនុងគមពី ខុទ ទកនិកាយជាតកមហានិបាតដែល

រគព្រកាន់រជឿថាព្រះរុទ ធវចនៈ រ ើ យនឹងគមពី ជាតកមមកថា ដែល មាន មកជាងរី ពាន់ឆ្ន ំ

រ ើយ ។

* របាះរុមរព ោយររាងរុមតា
ព រា ស្មី

* របាះរុមរព ៅឆ្ន ំ១៩៩៩ រៅទំរ ័ ទ២៦ែល

ី ់ទំរ ័ ទ៥៣កន
ី ុងចំរោមទស្ជាតក ទង១០
ំ

មានកព្មាស្់ ៣២៥ទំរ ័ ។

២. ប្ររភទ

រ ឿងមហាជនកជាតក បស្់បណ្ឌិតមហា ឈឹម សុមន៍ ជាសាាដែដែលរៅកនុងព្ររភ្ទ

អកស ស្ិលបបុ
៍ រាណ្ដបបរុទន
ិ ធ ិយមស្ុទ ធសាធ ។ សាាដែរនះស្ រស្ ជាពាកយរាយបានទទួលឥទ ិ ធ

រលរីព្រះរុទ ធសាស្នា ។ រ ឿងរនះបានចមលងរចញរីស្លឹក តមានលកេ

ឹ ណ្ៈដវង រ ើ យ រព្កាយ

មករៅឆ្ន ំ ១៩៤៦ រ.ស្ ២៤៨៩ រោកព្គូ ព្រះព្គូប តថមានុ

ិ ទស្
ិ អ៊ូ រចវវតាលង្កាបានរ ៀបរ ៀង

បំព្រួញរ ឿង ដត កា ព្ទង ់ព្ទយរែម

ើ ខមសា
ឹល ែដែល។

៣. អាកនិពនធ

រោកសាស្ត្សាាចា យ ឈឹម សុមន៍ រកតរៅកន

ើ ុងឆ្ន ំ១៩០៥ រ.ស្២៤៥០ រៅឃុំ បដស្ត
ស្ស្ុក គងរីស្ី រខតាករ
ំ ង ់ស្ពឺ។

រោកបានសាងផ្នួស្ ជាសាមរណ្ កនុងអាយុ១២ឆ្ន ំ(រ.ស្២៤៦២)បានស្ិកាកនុង

ស្ំ ោក់រោកព្គូអាចា យកន រៅស្ស្ុកគងរីស្ី ឃុំវាល ដែលជាអនកព្ាជញរ្ាើមមួយ ប

៊ូ កនុង

ជំនាន់រនាះ ។ រៅររលរោកមានអាយុ ២០ឆ្ន ំ រ.ស្២៤៧០បានច៊ូលរ ៀនម៊ូលកចាាយនៈ

រវយាក ណ្៍ និង ស្មពន

័ ម
ធ ង ិ ទ ធញ្ញ
ដ រទៀតកនុងស្ំ ោក់ព្រះរតជគុណ្ព្រះវស្ុ ា ណ្ រសាម ឡុច(

មហា៤ព្ររោគ)វតាលង្កាព្កុងភ្នរំ រញ។រ ើ យរោក ព្គូរសាម ឡុចបានបរព្ងៀនភ្ួងោ៉ាង

កោដ លតាមដបបស្មពន
័ ធ បស្់រោក ឧកញ្ញ
ា ស្ុតន
ា ព្ដ រីជាឥនទ រោកឈឹម ស្ុមន៍ក ៏បានរចះ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 1
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ព្ាន់របើ ។

* ែល ់អាយុ២១ឆ្ន ំ រ.ស្២៤៧១ រទបឧបស្មបទជាភ្

ើ កេ
ិ ុភាវៈ ជាស្ិស្សសាោបាលីជាន់ខ ពស្់

ព្កុងភ្នរំ រញ។បានរ ៀនផ្ទទល ់ស្រមដចព្រះមហាស្ុរមធាធបត

ិ (រជាតញ្ញ
ី ា ណ្ ជួន ោត) ព្រះ

ស្ងឃរាជគណ្ៈមហានិកាយកាលរៅជាព្រះព្គូស្ងឃរតថ សាស្ត្សាាចា យសាោបាលីជាន់ខ ពស្់

។មហារេ អងគរនះបានបរព្ងៀនម៊ូលកចាាយនៈ រ ើ យបានដតងរស្ៀវរៅកចាាយន៊ូបតថមក

ភ ៈ

យកមកបរព្ងៀនអផ្ងបរព្ងៀនស្មពន
័ រធ ព្ចីនដបបផ្ង រ ើ យមានវតាមានរស្មើលអោស្់ គឺ

បរព្ងៀនរីខរៅដវងែរាបរគបាន
ីល យល ់ព្គមប់ដបប។រៅកនុងឆ្ន ំែដែល រោកបានព្រឡងជាប់

សាោបាលីជាន់ខ ពស្់ រ ើ យបានរធវជាព្គូ

ើ ឧរទ ទសាចា យបរព្ងៀនបាលីរៅវតាលង្កាកុស្មា
ុ រាម

ព្កុងភ្នរំ រញ រ ើ យមានស្ិស្សរព្ចីនជាងវតាកុងព្រះរាជាោចព្កកមព
ន ុ ជានាស្ម័យរនាះ អស្់
យៈររល៥ឆ្ន ំរទបព្រះអាចា
ើ យអក
ុ ជាអនកបរព្ងៀនតមករទៀតកនុងជនាមយុ២៤ឆ្ន ំ រ.ស្២៤៧៤។

ិ ា ដខ ម ែល ់ស្ិស្សដខ ម មករីរយៀកោមខាងតបង និងស្ិស្ស

* រព្កាយមករោកបានបរព្ងៀនវជា ៊ូ
ោវ និងក៊ូនរៅរួកទហាន ។

 ឋានៈ និងតួនាទដែលរោកទទួ
ី លបាន៖

* ជាព្គូបរព្ងៀនសាោបាលី ង វតាលង្កា ព្កុងភ្នរំ រញ។

ិ ព្កុមជំនំ ប
* ជាស្មាជក ុ កដព្រព្រះដព្តបែក។
ិ

* ជាសាស្ត្សាាចា យរុទកវ ិ
ិ ធ ទាល ័យព្រះស្ុរាព្មឹត ព្កុងភ្នរំ រញ

* ជាស្មាជិក ព្កុមអភ្បាលដនស្មាជ
ិ ិកអនកនិរនធដខ ម

រោកសាស្ត្សាាចា យ ឈឹម សុមន៍ រោកបានោចាកស្ិកាេបទមកជាព្គ ស្ថ និងមាន

ភ្ ោរ្
ិ មះ

នុត សសៀក ។

ិ ស្
រោកមានបុព្តរ្មះ ឈឹម សារមធ បរព្មីកា រៅស្ំ រឡងវទយ ែឋអារម កបចា
ិ
ុ ុរបនន
។

៤. អាកនិពនធ និងស្នាដៃ

រោកសាស្ត្សាាចា យបាននិរនធរស្ៀវរៅចំនន
ួ ៣៣រ្មះដចកជាភាគចំនន
ួ ៤៩ភាគ

មានែ៊ូច ខាងរព្កាម៖

ិ យ)
១. ធមមបទកថានានា និទន(អា វន័

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 2
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

២. រវយាក ណ្៍បាលី

ិ យភាគ១,២,៣,៤
៣. ព្រសាាវន័

៤. រុទ ធព្រវតាកថា(ព្រវតា
ិ ទ
ិ ១ដនរុ
ី ទ ធសាស្នា)

៥. អធរាយាថាធមម
ិ បទ ភាគ១,២,៣,៤

៦. ឧភ្យ ពាកយ ស្ិ ភាគ១ដខ

ី ម បាលីភាគ១២

៧. ជាតកធមមបទ(គំ ត
៊ូ ងរ ឿង)

ិ ា គុណ្កថា ជាពាកយការយ
៨. វជា

៩. ទសានុស្សត
ិ និងព្រះដព្តលកេណ្៍
ិ ស្មព
១០. វធ ី ន ័ ស្
ធ រងេប

១១. អតានិទស្សន៍កា រនយល ់រស្ចកដដនពាកយ(ប

ី មតថ)

១២. បញ្ញ
ា ទស្ជាតក

១៣. កុមៈភ ជាតក

១៤. រុទ ធរោសាចា យព្រវតាិ

១៥. ស្ងគ ធម៌ ៤ព្រកា

១៦. អធរាយស្ុ
ិ ភាស្ិត(ការយបទរផ្សងៗ)

១៧. ព្រវតាស្រមដ
ិ ចព្រះធមមលិខតសា
ិ ាម

១៨. រាតា មព្រវតា(ពាកយការយ)

ិ

១៩. រុទ ធព្រវតាកថាន

ិ ិងស្ងគត
ី ព្រវតា
ិ (ព្រវតា
ិ ទ
ិ ២)
ី

២០. រ ឿងស្ព្មាំង(កា អានស្ រស្ តាមស្៊ូព្ត)

២១. អតានិទស្សន៍ភាគទ២
ី បទនុព្កមកនុងទស្ជាតក

២២. ស្រងេបទស្ជាតកស្ព្មាប់ថានក់ទ២ទំ
ី រនើប

២៣. ធមមកថា( របៀបរទស្នា)

២៤. រ ុ កា ធមមកថា

២៥. ស្របុ ស្ធមមកថា

២៦. រខមា រខមស្ ណ្គមន៍

២៧. បុរោវាទស្៊ូព្ត

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 3
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ិ ោវាទ
២៨. វធុ

២៩. កមមបទកថា

៣០. ព្រះរុទ ធសាស្នា

រិរស្ស្និងមានសាាដែនិរនធដតង បស្់បណ្ឌិតមហាឈឹម ស្ុមន៍រព្ចីនោស្់រទៀត ែ៊ូច

ជារៅកនុងទស្សនាវែដក
ី មពុជស្ុ ោ
ិ និងទស្សនាវែដរ
ី នលឺរុទ ធចព្កមតា
ិ សាោបាលីរុទកស្
ិធ ិ កាជា

រែម
ើ ។ មិនមានរ័តមា
៌ នស្ដីអំ រីកាលប រចេ
ិ ទចំរពាះម ណ្ៈកាល បស្់រោករទដតព្រដ លជា

រោកអនិចាកមមរៅឆ្ន ំ១៩៧៥។( ឯកសា រនះ បានមករីព្រះរតជាគណ្

ុ ស្ុិន ស្ុវណ្ណ ព្កុមព្រឹកា

ស្សាវព្ជាវ ជីវព្រវតាព្រះស្ងឃ
ិ ស្ំ ខាន់ៗ )

៥. សងគមររ ិយាកាស

 សង្គមបរ ិយាកាសស្សបតាមដំណ ើ រណរឿង្

មហាជនកជាតកជាែរំ ណ្ើ រ ឿង បស្់ព្រះសាមណ្រាតាម រៅព្ារែម

ើ ដែលព្រះអងគ

គង ់រៅជាព្រះ រពាធស្តវ
ិ ករំ ង
ុ សាងបា មី។ មហាជនកជាតកជារ ឿងទ២ដនព្រះជាត
ី ិ បស្់ព្រះ

អងគ រ ើ យក ៏ជាបា មីទ២ដន

ី ស្ម័យដែលព្រះអងគបានព្តាស្់ែង ំ ៊ូងគឺ
ឹ ជាព្រះស្មាមស្មពុទ ធ។រីែប

ិ
និោយអំ រីកា បង្កាញជរមាលះរៅឯនគ មិេិោ ដែនវរទ ី
រាស្ត្ស្ា បនាទប់មកព្រះរទវមានគភ្៌

ិ (មហាជនក)។ រៅកនុងែរំ ណ្ើ

ព្គប់ខខ ក ៏ព្រស្៊ូតបានព្រះរពាធស្តវ ា ញរីវ ី បា មី
រ ឿងគបង្ក
ឺ

(កា តស្ ៊ូ បស្់ព្រះរពាធស្តវ

ិ )គកា
ឺ ដែលរជឿជាក់រលើកមាលង
ំ ផ្ទទល ់ខន។
ួល ព្រះរពាធស្តវ
ិ ច៊ូលបាត់

រៅកនុងដព្ររ មពានា មិនយ៊ូ ប៉ាុនាមនក ៏បានន៊ូវអភ្បញ្ញ

ិ ា និងស្មាបតកន
ិ ុង វាងមួយស្ាដ ៍

ដលងោ- ព្តាមកកាន់ផ្៊ូ វមនុ

ល ស្សរសាះ។ ែ៊ូចរនះរ ឿងមហាជនកជាតកជារ ឿងដែលរកតរឡ
ើ ើង

តា ំងរីស្ម័យមុនរុទ ធព្រវតាិ រៅរទៀតគយ៊ូ

ឺ អដងវងោស្់មករ ើ យ។

 សង្គមបរ ិយាកាសសម័យអាណានិគមនិយមបារំង្

ស្ម័យអាោនិគមបារាងគ
ំ តរ
ិ ី ឆ្ន ំ១៨៦៣-១៩៥៣ ដែលមាន យៈររល៩០ឆ្ន ំ(រៅឆ្ន ំ

១៩៣៩ែល ់

១៩៤៥)។1

 ព្រឹតកា
ិា ណ្៍ដែលទក់ទងនឹងកា ោក់អាោនិគមរលើព្ររទស្កមពុជា។

1
ពន់ ឆាយ ដកស្សង្់ ណេញពីណសៀវណៅ អកសរសិល្ប៍ខ្មែរ ឆានំ២០០៧-២០០៨ ទំព័រ ៤៧

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 4
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

 ស្នធិស្ញ្ញ
ា ដេៃទ១១
ី ដខស្ីហា ឆ្ន ំ១៨៦៣ ស្នធិស្ញ្ញ
ា រនះបានរបកឲ្យបារា
ើ ងមកតា
ំ ំងអាោ

ំ ៊ូង។2
រាបាលរីព្ររទស្ដខ ម ជារោកែប

 ព្រះបាទនររាតដមព្ទង ់ បានរធវស្នធ
ើ ិស្ញ្ញ
ា ស្មាៃត់ជាមួយព្រះរៅរស្ៀមចុះរៅដេៃទ១&២
ី ដខ

ធន៊ូ ឆ្ន ំ ១៨៦៣ រោយទទួលសាគល ់ថា ព្ររទស្កមពុជាជាសាមនា ែឋ បស្់រស្ៀមែដែល និង

ំ ង មងគលប៊ូ ី ស្ុីស្ុផ្ន
ព្រមលះបង ់ឲ្យរស្ៀមន៊ូវរខតាបាត់ែប ិ៍
ុ កំរង ់សាវយ រពាធសា ត់។3

 ព្កុមព្រឹការាជបលលងា
័ បានស្រព្មចរព្ជីស្រ ស្ព្រះមហាឧបរាជស្ុ
ី ី ស្ុវតថឲ្យរសាយរាជយកន
ិ ុងឆ្ន ំ
១៩០៤ ដនគ.ស្។4

 ព្រះបាទស្ុីស្ុវតថិ បានព្រកាស្ឲ្យរព្រីនវ៊ូ ព្រះរាជបញ្ញ

ា តដែលបានបរងា
ិ តធនាា
ើ ស្ព្មាប់

ំ ង ដព្រដវង កំរង ់ចាម។

ផ្ដល ់ ឥណ្ទនឲ្យកស្ិក រៅបាត់ែប

 ិ យគមនាគមន៍ព្តូវបានអភ្វឌ្ឍន៍
វស្័ ិ រោយបានកសាងផ្ល៊ូវ េរភ្លងដខសទ
ើ ១រ
ី ី ភ្នរំ រញរៅបាត់
ំ ង ព្រំដែនរស្ៀមរាប រោយកាត់តាមបាត់ែប
ែប ំ ងព្តូវបានសាថបនារឡើងរៅគ.ស្ ១៩៣២

។ សាពនរបតុងជារព្ចីនព្តូវបានសាងរឡើងកាត់ទរនលបាសាក់ ២៩២ម (ព្រះមុនីវងស) ស្រមាភធ

ដេៃទ១៨
ី ិ កា
ដខវចេិ ឆ្ន ំ១៩២៨។5

 ិ
វទាសាថ នរុទ ធសាស្នបណ្ឌិតយ ដែលព្តូវបានបរងាតរឡ
ើ ើ ងឆ្ន ំ១៩៣០ រ ើ យមានកា រធវកា
ើ

ស្ិកាស្សាវព្ជាវរៅស្ស្ុកដខ ម ដតមដង។6

 ដេៃទ០៧
ី ដខស្ីហា ឆ្ន ំ១៩០៥ បរងាតសា
ើ ិ
មនទី បុរាណ្វទាភ្ន
រំ រញ។7

 ដេៃទ២៣
ី ដខមិនា បារាងបានចុ
ំ ះស្នធិស្ញ្ញ
ា ជាមួយរស្ៀម រែម
ើ បទមទ
ី ឲ្យរស្ៀមព្រគល ់

ំ ង និងស្ស្ុក៤រទៀតកនងចំរោមស្ស្ុកទង៥
ដែនែ ី កមពុជានាស្.វទ ី ១៦ ក ៏មានរខតាបាត់ែប ំ
ុ
គឺ ស្ិ រសាភ្័
ី ណ្ មងគលប៊ូ ី រស្ៀមរាប រតាាត ព្តាច មល៊ូ ដព្រ ទរនល រៅ រកាះកុង។8

 ដេៃទ១១
ី ដខរមសា ឆ្ន ំ១៩១២ ឪរុកមាដយព្តូវដតបញ្៊ូ ា នក៊ូនស្ស្ីព្រុស្ឲ្យរៅស្ិកា រុំែរ៊ូ ចាាះរទ

2
ណោក ត្រឹង្ ងា ត្បវរតិសាស្តសតខ្មែរ ១៩៧៣ ភាគទី២ ទំព័រ១៦៥
3
ណោក ត្រឹង្ ងា ត្បវរតិសាស្តសតខ្មែរ ១៩៧៣ ភាគទី២ ទំព័រ១៦៩
4
ណោកត្រឹង្ ងា ត្បវរតិសាស្តសតខ្មែរ ១៩៧៣ ភាគ២ ទំព័រ១៨៣
5
ត្រឹង្ ងា ត្បវរតិសាស្តសតខ្មែរ ១៩៧៣ ភាគ២ ទំព័រ២៩១
6
ត្រឹង្ ងា ដកស្សង្់ ពីណសៀវណៅ ទំព័រ២៩២
7
ខ្ប៉ែន មុន អនកយកព័រ៌មានកាខ្សសររសែីកមពុជា ភ្នំណពញ មុននិង្ណត្កាយឆានំ១៩៩៧ ទំព័រ១៥៦
8
ឃិន សុម កមែវ ិធីត្បវរតិសាស្តសតខ្មែរណៅសាោភ្ូមិនទរដឋបាល្ ២០០៧ ទំព័រ២៤

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 5
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ព្តូវ ទទួលទណ្ឌកមមោ៉ាងធៃន។
់ 9

 ដេៃទ២០
ី ិ កា
ដខវចេិ ឆ្ន ំ១៩១៤ សាថបនាសាោបាលីជាន់ខ ពស្់រៅភ្នរំ រញ។10

 ដេៃទ១៨
ី ដខស្ីហា ឆ្ន ំ១៩២៨ រាជបញ្ា តាបានបរងា
ិ ត ើ ភាសាដខ ម ស្ព្មាប់ផ្ល
ដ ់រោបល ់មួយ

ដែល មានស្មាជិក៤៦នាក់។11

 រព្កាយកា ច៊ូលទវងគ
ី ត បស្់ព្រះបាទស្ុីស្ុវតថមុ
ិ នីវងស ឆ្ន ំ១៩៤១ ព្រះបាទនររាតដមស្ី នុជា

បុព្តព្រះបាទស្ុរាព្មឹត និងព្រះនាងកុស្ម
ុ នា ី តនស្ិ វឌ្ឍនា
ី ដែលមានព្រះជនមរទបដត១៥
ើ

ព្រះវស្ា ព្តូវបានព្កុមព្រឹការាជបលលងា
័ រលើកឲ្យស្ាងរាជយបនា រៅដេៃទ២៨
ី ដខតុោ ឆ្ន ំ១៩

៤១។12

 ដេៃទ២០
ី ដខកកាោ ឆ្ន ំ១៩៤២ ស្មណ្ស្ិស្សដនសាោបាលីជាន់ខ ពស្់ និងសាោបាលី ង

រៅ រាជធានីភ្នរំ រញ មានរធវបាតុ
ើ កមមមយ
ួ ោ៉ាងធំ ដែលរគឲ្យរ្មះថា ស្ង្គ្ង្កគម្័ព្ត រែម
ើ បី

ព្រឆ្ ំង ែឋ អំ ោចបារាងដែលបងេ
ំ ំ
ឲ្យដខ ម រព្រីអកស មា ំ ជំនស្
៊ូ ៉ា ុ ង ួ ដខ ម ។តុោកា បារាងកាត់
ំ

រទស្ឲ្យអាចា យ ដ ម រចៀវ, នួន ែួង, បា៉ាច ឈឺន, បា៉ាង ខាត់ ជាប់គក

ុ អស្់មយ ិ
ួ ជីវតរៅ

រកាះព្តឡាច។13

 ដេៃទ៩
ី ដខកុមៈភ ឆ្ន ំ១៩៥៣ ព្រះបាទនររាតដមស្ី ំ ង ឲ្យព្រជា
នុបានអំ ពាវនាវរីរខតាបាត់ែប

រល ែឋចល
៊ូ ម
ួ ទមទ ឯករាជយមានកមាលង
ំ ២០មុន
ឺ ោក់បានរ្លយតបភា
ើ ល មៗ។កងជវី រល

នា កា
ី ល ហានក ៏ចាប់រផ្ដើមបរងាតរឡ
ើ ើ ងរៅទ៊ូទងព្ររទស្រគឲ្យរ្
ំ ម ះថា កងកមាល ំងកា ំរភ្លង
ើ

រឈើ។ រៅ រវៀតោមកងកមាលង
ំ បារាងកាន់
ំ ដតជួបកា លំបាក។រៅស្ស្ុកបារាងចលនាន
ំ ឹង

ស្ង្គ្ង្កគមមានកាន់ខតខាលង។
ំ 14

 ដេៃទ០៣
ី ដខកកាោ ឆ្ន ំ១៩៥៣ បារាងព្រកាស្ស្ុ
ំ ខចតា
ិ បំររញឯករាជយ និងអធបរតយយភារ
ិ
ិ
ឲ្យ កមពុជាវញ។15

 ដេៃទ២៥
ី ដខស្ីហា ឆ្ន ំ១៩៥៣ របើកកា ច ចាបារាង
ំ រ ើ យ២៩ ស្ីហា កចា
ិ ព្រមរព្រៀងរផ្ទ

9
ឃិន សុម កមែវ ិធីត្បវរតិសាស្តសតខ្មែរណៅសាោភ្ូមិនទរដឋបាល្ ២០០៧ ទំព័រ៣២
10
ខ្ប៉ែន មុន អនកយកព័រ៌មាន កាខ្សសររសែីកមពុជា ភ្នំណពញ មុននិង្ណត្កាយឆានំ១៩៩៧ ទំព័រ១៥៦
11
ខ្ប៉ែន មុន អនកយកព័រ៌មាន កាខ្សសររសែីកមពុជា ភ្នំណពញ មុននិង្ណត្កាយឆានំ១៩៩៧ ទំព័រ១៥៩
12
ឃីង្ ហុកឌី មាល្ីបទអកសរសិល្ប៍ខ្មែរស.វទី២០ ទំព័រ៩
13
ពុយ គា ខ្សែង្យល្់ពីរដ្ឋឋភ្ិ បាល្កមពុជានីមួយៗកនុង្រយៈណពល្៦សរវរសណត្កាយឆានំ២០០៦ ទំព័រ១៦-១៧
14
ពុយ គា ខ្សែង្យល្់ពីរដ្ឋឋភ្ិ បាល្កមពុជានីមួយៗកនុង្រយៈណពល្៦សរវរសណត្កាយឆានំ២០០៦ ទំព័រ៣៧
15
ពន់ ឆាយ ដកស្សង្់ ពីអកសរសិល្ប៍ខ្មែរ ២០០៧-២០០៨

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 6
 សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ស្មតថកចា
ិ ខាងតុោកា និងខាងប៉ា៊ូលិស្។
16

 ដេៃទ១៧
ី ដខតុោ ឆ្ន ំ១៩៥៣ កចា
ិ ព្រមរព្រៀងរផ្ទ ខាងស្មតថកចា
ិ ខាងកងទ ័រ។
17

 ដេៃទ០៩
ី ិ កា
ដខវចេិ ឆ្ន ំ១៩៥៣ ព្រះរាជាោចព្កកមពុជាព្តូវព្រកាស្ឯករាជយទងស្ស្ុ
ំ ង។18

* សោលគំនិតសំខាន់ៗកនុងអកសរសិលប៍

បារាងបានបញ្
ំ ៊ូ ា នវរបធម៌រក ំ នរៅដខ ម ឲ្យស្ិកា
ុ លួយមកកនុងព្ររទស្ដខ ម បានបងេក៊ូ

ភាសាបារាងឲ្យបំ
ំ រភ្លចកបួនខានត បស្់ជាតដែលស្ុ
ិ ទ ធស្ឹងដតមានខមសា
ឹល លអដែល ៊ូ រចញរី

ី ម រិតៗ
កវដខ ។ បារាងបានបណ្
ំ ំ ី ម ឬអនកនិរនធដខ ម ស្ រស្ រលើក
ុ ដ ះបោដ ល និងបងេឲ្យកវ ដខ

តរមាងជាត
ើ បារា
ិ ងបង្ក
ំ គ ប់ដខ ម ព្កដឡរ ឿងរិត បងវលខួ
ិ កាលដខ ម ឲ្យនឹករឃើញថាព្កុងបា៉ា ស្ជា
ី

ឋានស្ួគបា
៌ រាងជារទវតាជារែ
ំ ម
ើ ។

 ទនទឹមនឹងកា បញ្៊ូ ា នវរបធម៌បារាង

ំ មានសាាដែមួយចំនន
ួ អនកនិរនធបានបងាបក
់ ំ ឹ ងឈឺ

ចាប់ព្រឆ្ ំងនឹងកា ជះិ ជាន់រីស្ំ ោក់អាោនិគមបារាង

ំ ។ អនកនិរនធខ លះរទៀតបានបង្កាញន៊ូវកា

រសាកសាដយព្ររទស្ជាតិ ដែលធាលក់រៅកនុងម នារាយែ៊ូចជាកនុងអតថបទកំោរយនិរាស្អងគ វតា

ី
សាាដែនិរនធ បស្់កវឧកញ៉ា ស្ុតន
ា ព្ា រីជាឥនទពាកយ ការយបទពាកយ៨ដែលរោកបានបង្កាញរី កា

ព្ពាត់ព្ាស្់ ដបកបាក់ បស្់ព្ាសាទអងគ វតាដែលជានិមមិត ប

៊ូ ដនភារ ង
ុ រ ឿង បស្់ព្ររទស្ជាតិ ។

សាាដែមួយចំនន
ួ មានលកេណ្ៈទំរនា រៅ កគំនិតអាោនិគមមានភាគខ លះដែល ស្ថិតរៅកនុង

ចលនាជាតន
ិ ិយមដតជាតស្ស្បរៅតាម
ិ គំនិត ព្រតក
ិ ិ ោ។
ិ 19

II. សងគមររឿងនិងរាយនាមតួអងគ
១. សរងេរររឿង

កនុងកាលកនលងរៅរ ើ យព្រះរាជាព្រះនាមមហាជនករសាយរាជយកនុងនគ មិេិោដែនវ ិ

រទ រាស្ត្ស្ ា ព្ទង ់ មានព្រះរាជបុព្តារី ព្រះអងគព្រះនាមអ ែឋ

ិ ជនកជាឧបរាជ និង របាលជនក

មាន ឋានៈ ជារស្នាបតី ។

ចំរណ្ កាលមកខាងរព្កាយរទៀត មហាជនកព្ទង ់រសាយទវងគ

ី តរៅព្រះអ ែឋ
ិ ជនក ៏បាន

រឡើងរសាយរាជយ រ ើ យព្រះរាជទនឋានៈជាឧបរាជែល ់របាលជនក រព្កាយមករោយមាន

16
ពន់ ឆាយ ដកស្សង្់ ពីអកសរសិល្ប៍ខ្មែរ ទំព័រ៣៩
17
ពន់ ឆាយ ដកស្សង្់ ពីអកសរសិល្ប៍ខ្មែរ ទំព័រ៣៩
18
ពន់ ឆាយ ដកស្សង្់ ពីអកសរសិល្ប៍ខ្មែរ ទំព័រ៣៩
19
ដកស្សង្់ អកសរសិល្ប៍ ពន់ ឆាយ ២០០៧-២០០៨

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 7
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

កា ញុះញង ់រីអាមាព្តមានក់ព្ទង ់បាន ចាប់ព្រះរបាលជនកោក់ព្ចវា៉ាក់ឃំ ទ

ុ ក
ុ ព្រះរបាលជនក

បានរោះព្ចវា៉ាក់ រ ើ យរចញរៅរៅឯស្ស្ុកបចានព្ា ាម រ ើ យព្រជុំជាកងទ ័ររឡាមរ័ទ ធចាប់

ព្រះបាទអ ែឋ
ិ ជនករធវគត
ើ រ ើ យបានរឡើងរសាយរាជយតមក ។

ព្ាចមាំងព្រះនាងរទវ ី បស្់ព្រះបាទអ ែឋ
ិ ជនកព្ទង ់គភ្៌ព្គប់ខខព្ជាបថាព្រះសាវមីស្ុគត

ក ៏យកមាស្ព្ាក់ ោក់កុងបាតករញ្
ន ាើ រ ើ យដកលងព្រះអងគជាស្ស្ីកស្
ំ ត់ ត់រៅតាមទវ ខាង

រជើងបានជួបនឹងព្រះឥនទដែលនិមតា
ិ ជា ព្ពា មណ្៍ចាស្់ ប រទស្បញ្ាិះនា ំរៅែល ់នគ កាលចម្

បាករៅរៅអាស្ស្័យនាផ្ទះអាចា យទសាបារមាកេ
ិ នាម ឧទិចា
ទ ព្ពា មណ្៍ ។ មនយ៊ូ
ិ ប៉ានា
ុ ម នព្រះ

នាងក ៏ព្រស្៊ូត ព្រះរាជបុព្តា ព្រះនាមមហាជនក ។

ព្រះមហាជនកប មរពាធស្តវ
ិ ័
ចរព្មីនវយធំ
រឡើងជាមនុស្សរេើង
ា ចាងរកអងកាអង ឥតខាលច

រកមងោរោយ សា រកតកន
ើ ុងព្តក៊ូលខតាយព្តក៊ូ
ិ ល រ ើ យរៅកនុងព្គួសា រគរា រ ។ រកមងឯ

រទៀតស្អប ់ រគរជ ថា«ក៊ូនឥតឪរុក» ក ៏ អុ

ំ កជាទុកទ
េ ទ៊ូចស្ួ មាតាលុះព្តាោបានព្ជាបន៊ូវព្រវតាិ

រែម
ើ បស្់ខន
ួល រ ើ យព្រះអងគខផ្
ំ ងា ់សាម តរែ
ី មើ ប ី រា រ ព្រតបតា
ិ មាតាព្រមទ
ិ ងរោកព្គូ
ំ អាចា យ

ខំស្ិកា ៊ូ តរចះចប់ដព្តរវទកនុង យៈររល ព្រះជនម១៦វស្ា រទបព្កាប

ើ ំ លព្រះមាតាថា
បងគទ៊ូ

ំ ឹងរៅយករាជយស្មបតាឯនគ
ទ៊ូលព្រះបងគន ិ មិេិោ របព្រះមាតាា
ើ ំ ឹងរៅ
ម នព្ទរយទ៊ូលព្រះបងគន

ើ ំនញ
រធវជ ួ ស្នសំព្ទរយស្ិន រែម
ើ បចងរួ
ី កនឹងរៅយករាជយស្មបតារនាះ
ិ ។ ព្រះមាតាថា មានវតថុ៣

ជាស្លឹមសា គឺ ដកវមណ្ី២ ដកវមុកាា១ ដកវវជី ១ ។

ព្រះរពាធស្តវ
ិ ស្យ ុំ កវតថុរនាះពាក់កោា ល ច ំ
ួ ថាវយបងគោព្រះមាតាព្គូ អាចា យរ ើយ

ព្តឡប់រៅព្ររទស្ ស្ុវណ្ណ ភ្ម ិ

៊ូ ិវញតាមផ្ល ើ រំ ណ្ើ បាន៧ដេៃក ៏បានជួបនឹង
៊ូ វស្មុព្ទ ។ ព្រះអងគរធវែ
រយុះលិចស្ំ រៅព្រះអងគបានខំខ ល ្លងស្មុព្ទរោយអធោ
ិ ឋ នស្ីលឧរបាស្េព្ារនាះនាង

រទរធតា
ី កាស្មុព្ទរ្មះមណ្ីរមខោ បានជួយយក អាសាព្រះអងគរៅកាន់នគ មិេិោ ។

ដេលងរីព្រះបាទរបាលជនកឥតព្រះរាជបុព្តារសាះមានព្តឹមដតព្រះរាជបុព្តី មួយព្រះអងគព្រះ

នាមស្ីវលីរទវ ី ។ ព្រះបាទរបាលជនកបានផ្ទា ំរផ្ញើនឹងនាមុឺនស្រវមុខមង្គ្នីឲ្

ា យដស្វង កអនកមាន

បុណ្យបា មីអាចដស្វង កកំណ្ប់១៦ោ៉ាង បស្់ព្រះអងគរឃើញ ព្តូវរព្ជីស្តា ំងអភ្រស្កឲ្យរឡ

ិ ើង

ព្គងរាជយស្មបតាិ ជំនស្
ួ ព្រះអងគ និងរ ៀបអភ្រស្កព្រះនាងស្
ិ ី វលី ដតអាមាព្តទងឡាយបាន
ំ

ចាត់កា រព្ជីស្រ ស្ព្រះមហាកសព្ត

ី តាមព្រះរាជបោដ រំ នះរុំបាន រទបព្រមរព្រៀងតាម
ើ

បុររា ិ តចាត់កា ផ្សងបុស្ស េដែលទមរោយរស្ះរ

ឹ ី គ៊ូ ិ ព្ត
មានកព្មាល និងផ្ទា ចនាែ ៏វច ិ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 8
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ោក់រព្គឿងរាជកកុធភ្័ណ្ឌព្គប់ ព្ាន់ទង៥ព្រកា
ំ មានរួកចតុ ងគរស្នារចាម ររាមរព្តៀបព្តា

បួងស្ួងស្ុំ ឲ្យបានអនកមានវាស្នាគួ ទទួលរាជយស្មបតា។បុ

ិ ស្ស េដែលរគផ្សងរ ើ យដលងរៅ

ក ៏ ស្ំ រៅរៅព្តង ់ទមងគ

ី ិ ផ្ុ ំ ទ បុររា
លស្ិោប័ព្តដែលព្រះរពាធស្តវ ិ តបានរឃើញលកេណ្ៈព្រះ

អងគរ ើ យបាន និោយព្ាប់ានថា : បុ ស្រនះមានស្មតថភារអាចរសាយរាជយកនុងមហាទប

ីវ

ទងបួ
ំ នបាន រទបព្រមរព្រៀងា
ើ ន អារាធនាព្រះអងគ ស្៊ូមព្ទង ់ទទួលរាជយស្មបតាបានែដងា
ិ រៅជួប

ី
នឹងព្រះនាងស្ីវលីរទវកញ្ញ
ា ។ បនាទប់មកព្រះ មហាជនកព្ទង ់បានរលើកធន៊ូ រោះព្រសាា និងយក

កំណ្ប់ព្ទរយទង១៦បានមក
ំ ព្រះអងគព្តូវបានរឡើងព្គងរាជយ ស្មបតាន
ិ ិងរ ៀបអភ្រស្កជាមួ
ិ យ

ី
នឹងព្រះនាងស្ីវលីរទវរៅនគ មិេិោោ៉ាងស្ុខរកសមកានា ។

ដេៃមួយររលព្ទង ់ោងរៅកាន់ឧទានបានរឃើញ សាវយមួយរែម

ើ រ ចស្លឹកបាក់ខមក

រព្ពាះ ដតមានដផ្ល សាវយមួយរែម

ើ រទៀតមានស្លឹកោស្់ខសាខាព្តឈ
ីា ឹ ងព្តដឈ រព្ពាះឥតដផ្ល

រទបព្ទង
ើ ់ព្រះចនា
ិ ា ថាសាវយដែលរ ច ស្លឹកបាក់ខមក រព្ពាះដតដផ្លែច
៊ូ អាតាមអញជារស្ាចរសាយ

រាជយរធវព្ររោជន៍
ើ ឲ្យរកតរឡ
ើ ើ ងស្ព្មាប់ខតអន កព្តូវកា ព្តង ់ខនអាតា
ួល ម រចះដតរ ច រៅៗ ។

រព្កាយរីរិចា ោបានស្រវព្គប់ព្រះមហាជនកក ៏បានស្រព្មច ព្រះទ ័យ កនុង រភ្ទជាបរវជាា។

ព្រះអងគព្ាថាននឹងនិមនារចញរីព្រះប មរាជវាងរឆ្
ំ ព ះរៅកាន់ដព្ររ មពានា ដតព្រះអងគ ព្តូវ

នាង ី ឧបាយកលរារាងព្រះរាជាែ
ស្ីវលីរទវរព្រី ំ រំ ណ្ើ រោយែុតស្លឹករឈើរព្កៀមៗឲ្យរ្ះដផ្សង

ុ យព្ទរោមកនុងបំណ្ង បរញ្ញ
េ តព្រះអងគថានគ មិេិោរ្ះរ ី
ើ យ ។ ព្រះនាងស្ីវលីរទវបាន

រិរសាធរព្ចីនរលើករព្ចីនសា ដតព្រះអងគមិន ភាញក់រផ្អើលអវីទងអស្់

ំ ។ដេៃមួយតាបស្បានមាន

រុទ ធែកា
ី ទ៊ូលព្រះរពាធស្តវ
ិ ថា រស្ចកាអនា
ី រាយតា ំងរឡើងរី ព្រភ្ររព្ចីនព្រកា គរ
ឺ ី កា រែកលក់

រីរស្ចកាខ
ី លិ ា រីកា មឹតរត់ រីរស្ចកាអផ្ស
ី ុ ករីកា រុលអាហា ។ តាបស្មានរុទ ធ ែកា
ី អួតថា

រស្ចការព្តកអ
ី កនុងបរវជាា និងព្រ ិ
មវហា ធម៌ច៊ូ រកតែល
ើ ់ព្រះអងគ កា ខ វះខាតស្ីល និងទន

ស្៊ូម ព្រះអងគបំររញបាន ស្៊ូមព្រះអងគ ោយរចាលន៊ូ

ំ វរស្ចការម
ី លង្កយន
ើ ិងរស្ចកាព្ករអ
ី ើត
ិ ា គអភ្
ព្កអាង ។ ស្៊ូមព្រះអងគ រា រន៊ូវកុស្លកមមបេ និងវជា ឺ ញ្ញ
ិ ា ៥ ស្មាមបតា៨
ិ និងស្មណ្

ធម៌ ។

ី ិ ង រាជប ពា
ចំរណ្ កាលរព្កាយមកព្រះនាងស្ីវលីរទវន ិ បានចាត់ឲ្យជាងសាងស្ង ់ព្រះ

រចតយ៍
ី អនុស្ាវ យ៍
ី ទក
ុ ស្ព្មាប់រធវស្កា
ើ ា ប៊ូជា ។ ឯព្រះរពាធស្តវ
ិ ក ៏និមនារៅគង ់កនុងដព្រ

រ ិ ប រោសានរៅឧរបតា
មពានា ែរាបែល ់ជីវត ិ កន
ិ ុងព្រ ម រោកនាយរហាង ។

២. តួអងគ និងមុខងារ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 9
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

 អ ែឋ
ិ ជនក ជាបតា
ិ បស្់មហាជក រ ើ យជាព្រះរាម បស្់របាលជនក

 ព្រះនាងរទវ ី ជាភ្ ោ
ិ បស្់អ ែឋ
ិ ជនក រ ើ យជាមាតា បស្់មហាជនក

 ិ ជនក និងព្រះនាងរទវ ី
មហាជនក ជាបុព្ត បស្់ព្រះបាទអ ែឋ

 របាលជនក ជាព្រះអនុជ បស្់ព្រះអ ែឋ

ិ ជនក និងជាព្រះបតា
ិ បស្់ព្រះនាងស្ីវលី

 ព្រះនាងស្ីវលី ជាបុព្តី បស្់របាលជនក និងជាភ្ ោ

ិ បស្់ព្រះបាទ មហាជនក

 ទីោវុកមា
ុ គជារា
ឺ ុ ល ដែលជាព្រះរាជបុព្តា បស្់នាងស្ីវលី និងមហាជនក

 ព្រះឥនទ គជាភ្
ឺ កេ
ិ ុអនុ ទ
ុ ធ ដែលនិមតា
ិ ជាព្ពា មជយ ី
ួ បញ្ាិះ នា ំព្រះនាងរទវែល ់នគ កាលច

មាក

 មណ្ីរមខោ គភ្
ឺ កេ
ិ ុនីឧរបលវោណ ដែលជារទរធតាដែលដេ
ី កាស្មុព្ទ

 ព្ពា មទិសាបារមាកេ នាម ឧទិចា

ទ ព្ពា ម គភ្
ឺ កេ
ិ ុកស្សប ដែលជាព្រះឥនទដែលនិមមិតខនជា
ួល
ព្ពា មណ្៍ចាស្់ រែម
ើ បមកជួ
ី យភ្ ោ
ិ បស្់ព្រះបាទអ ែឋ
ិ ជនករៅររលដែលព្រះនាងបានចាក

រចញរីព្រះនគ រ ើ យក ៏ជាព្គូអាចា យ មានក់ខែលខំបង្កាត់ បរព្ងៀនមហាជនកឲ្យរចះចប់ដព្ត

រវទ ។

 នា ទតាបស្ គជាភ្
ឺ កេ
ិ ុសា បុ
ី ព្ត ដែលរៅដព្ររ មពានា

 កុមា កា
ិ គជាភ្
ឺ កេ
ិ ុនីរខមា និងជាតួអងគកមា
ុ មា
ី ន ក់ខែលបានជួយបង្កាញផ្ល៊ូវព្រះរពាធស្តវ
ិ

កនុងកា រោះស្សាយ ព្រសាារៅររលដែលព្ទង ់រចញរៅបំររញស្ីលនិងចង ់រនយល ់ន៊ូវរស្ចកដី

រឆ្តលៃង ់ បស្់ស្ីវលី ដែលគតដតតាម

ិ ព្រះអងគឥត រាលរៅ ។

 ជាងព្រួញ គជាអាននទ
ឺ ដែលជាជាងដែកមានក់ខែលកំរង
ុ រធវព្រួ
ើ ញ និងជាអនកដែលបាន

រនយល ់ខណ្នា ំផ្ល៊ូវែល ់ មហាជនក កនុងកា រោះស្សាយព្រសាា ។

III. សិកាអតថន័យ

១. ប្រធានររឿង

ព្រធានរ ឿងគជាបញ្ញ
ឺ ា ដែលមានលកេណ្ៈ ម
ួ បំផ្ត
ុ ដនដផ្ាកធំៗ បស្់ស្ងគម និង បស្់

ចតា
ិ សាស្ត្ស្ ា ដែល្លុះបញ្ញ
ា ំងតាម យៈអកស ស្ិលប ៍ និងស្ិលបៈ។ រៅកនុងរ ឿងមហាជនកជាតក

អនកនិរនធក ៏បានបង្កាញរីកា តស្ ៊ូ អំ ណ្ត់រាោម និងភារ្លស្ដវ បស្់ព្រះរពាធស្តវ

ិ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 10
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

រែម
ើ បបានព្តាស្់
ី ជាព្រះសាមណ្រាតាម ។

២. មូល្ន័យររស់ររឿង

កនុងកា ស្ិកាម៊ូលន័យដនរ ឿងោមួយ ំ ៊ូងរយើងព្តូវសាគល ់ឲ្យចាស្់ថាម៊ូលន័យ

ជាែប

មានន័យោ៉ាងោ? ម៊ូលន័យជាស្មទ
ិ ផ្លដនព្រធានរ
ិធ ឿងដនសាាដែជាក់ដស្ដងមួយ ឬជាគំនិត

ស្ំ ខាន់ឬចបងរៅកនុងសាច់រ ឿងទងម៊ូ

ំ ល ។ អនកនិរនធបរងាតសា
ើ ា ដែរនះរឡើងកនុងរាលបំណ្ង

ចង ់អប់ រព្រៀនព្ររៅឲ្យបុ
ំ គល
គ ព្គប់ ប
៊ូ រចះេលឹងដេលង មានអំ ណ្ត់អត់ធនកនុងកា ង្ក ោមួយ

ចាស្់ោស្់ មានទំនល
ួ ខុស្ព្តូវរលើកា ង្ក ដែលបំររញ មិនព្តូវចុះចាញ់ នវ៊ូ រាល ់ ឧបស្គគ

ដែលរកតរឡ
ើ ើ ងចំរពាះមុខមនថាត៊ូ
ិ ចឬធំរឡើយ រព្ពាះកា រាោម ដមងឲ្យរយើង ទទួលបានន៊ូវ

រជាគជ ័យមួយរិតព្ាកែ ។

កនុងរនាះម៊ូលន័យរៅកនុងរ ឿងមហាជនក គចង

ឺ ់និោយរីលកេណ្ៈដនកា តស្ ៊ូ

រាោម អវីក ៏រោយក ៏ អាចទទួលបានលទ ធផ្លលអដែ ក ៏អាស្ស្័យរោយកា ខំព្រឹងដព្រងដត

មួយគត់ ។

៣. គំនិតទូរៅររស់ររឿង

កនុងរ ឿងទងម៊ូ
ំ លគំនិតទ៊ូរៅគព្តង
ឺ ់កា តស្ ៊ូ បស្់មហាជនក និងកា លះបង ់ែ ៏ខ ពស្់ បស្់

ព្ទង ់បានបង្កាញឲ្យរយើងែង
ឹ រីសា ព្ររោជន៍ដនកា រាោមរទះតច
ិ ឬរព្ចីនកដី ។

៤. វិភាគអតថន័យ

រែម
ើ បរធវ
ី កាើ ិ
វភាគអតថ
នយ័ ដនរ ឿងបានរយើងព្តូវយល ់ និងែង
ឹ សាច់រ ឿងទងម៊ូ
ំ លឲ្យ

បានចាស្់ជាមុន ស្ិន ។ តួោ៉ាងរៅកនុងរ ឿងមហាជនកជាតករនះក ៏និោយរីកា ខតខំ

ិ ព្រឹង

ដព្រងតស្រ
៊ូ ាោម បស្់តអ
ួ ងគ ព្រះរពាធស្តវ
ិ រិរស្ស្គបានបងា
ឺ បន់ វ៊ូ កា អប់ ជារព្ចី
ំ នែល ់

បុគល
គ ព្គប់ ប
៊ូ កនុងកា រធវអវ
ើ ី មួយរែម
ើ បកុ
ី ឲ្
ំ យឆ្ប់ចះុ ចាញ់ ភាលមៗររករព្ពាះកា ចុះចាញ់ រនះ វា

ិ មានជាមិនខាន។
ដមងដតទទួលបានន៊ូវផ្លអវជា

រ ឿងរនះមានរាលបំណ្ង អប់ ឲ្យរយ

ំ ើ ងរចះមានជំរនឿជាក់រលើស្មតថភារ បស្់ខន
ួល
មានភារអង ់អាច អំ ណ្ត់មិនតក់ស្ុ តភ្
ល តភ្័
ិ យមានភ្កដភារចំ
ី រពាះកា ង្ក ដែលខនរធវ
ួល ម ើ ិនរា

េយ ឬ ញ
ុ រារៅររលដែលជួបបញ្ញ
ា ចំរពាះមុខ ។

រិរស្ស្រៅរទៀតរ ឿងរនះក ៏បានរលើករឡើងរីកា តស្ោ

៊ូ ៉ា ងមុតមា ំ បស្់តអ
ួ ងគព្រះ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 11
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

រពាធស្តវ ិ
រៅររល ដែលជួបវបតា
ផ្ទ
ិ ទ ល ់ខន។ ិ
ិ ួល មួយវញរទៀតបង្ក
ា ញឲ្យរយើងែង
ឹ រីកា ព្រុង

ព្រយ័តរា
ន ល ់ឧបស្គគទងឡាយ
ំ ជារិរស្ស្ ស្កមមភារទងអស្់
ំ ខែលរកតមានរឡ
ើ ើ ងរៅអតត
ី

កាលឬកនុងស្ងគមជាតនាររលបចា
ិ ុរបននរនះ ។ ចំណ្ុចដែលគួ កត់ស្ំាល ់រនាះ គអន
ឺ កនិរនធ

រយើងរចះរលើកយកស្មុព្ទមកបញ្៊ូ ា លកនុងសាច់រ ឿងរែម

ើ បបញ្ញ
ី ា ក់ថាវាគជាកា
ឺ ស្មុគ សាមញធំែ ំុ

ធំ ួ ស្ព្រមាណ្ដែលមនុស្សខ លះមនអាចរធវ
ិ បាន
ើ រ ើ យមានដតមហាជនករទដែលបានលិច

ស្ំ រៅ រៅកោដ លមហាសាគ មនអស្់

ិ ស្ងឃមខ
ឹ តខំ
ិ ខ ល ៊ូ តែល ់ចុងរព្កាយ គមានរទវ
ឺ

តា កាស្មុព្ទមកជួយ ិ
រស្សាចស្ស្ង ់ឲ្យ ស្់រានមានជីវត រនះរ ើ យជាលទ ធផ្លដនកា ព្រឹង

ដព្រង បស្់ព្ទង ់ ។

ែ៊ូចរនះអតថនយ ំ លគឺ រស្ចកដីរាោមអំ ណ្ត់ រនះឯង ។

័ ដនសាច់រ ឿងទងម៊ូ

ក. ទាញទសសនៈសំខាន់ៗ

ិ
រព្កាយរីវភាគអតថ
នយ័ បស្់រ ឿង ច
ួ មករយើងរឃើញថា អនកនិរនធបានបងាបន
់ វ៊ូ ទ

ស្សនៈស្ំ ខាន់ ៗស្ព្មាប់កា អប់ ទ៊ូ

ំ នាមនរព្រៀនព្ររៅែល ់មនុស្សទ៊ូរៅតា ំងរីអតតកាលែល
ី ់

បចាុរបនន ។ ែ៊ូរចាះកនុងរ ឿងរនះរយើងអាចទញបានទស្សនះស្ំ ខា

ន់ៗែ៊ូចជា៖

 រស្ចកដរាោមនា
ី ំឲ្យស្រព្មច

 តក់ៗររញបំរង ់

 រស្ចកដរាោម
ី ដមងផ្ុតទុក េ

 ចំរណ្ះជាអាហា ព្ាជាញជាអាវុធ

 ិ ា ជាោលង
ចំរណ្ះវជា ំ ព្ទរយ

ខ. ឧតតមគតិររឿង

កនុងគមពី ទស្ជាតកដែលជាសាាដែ បស្់មហាបណ្ឌិត ឈឹម ស្ុមន៍ សាច់រ ឿងទង

ំ

អស្់ស្ទ
ុ ធដត បានរលើកយកកា អប់ មកបំ
ំ ភ្អន
លឺ កអាន អន កទស្សនាឲ្យសាគល ់ និងយល ់ចាស្់នវ៊ូ

ចលនារុទ ធនិយមរិតព្ាកែ ។ មហាជនកជាតកជារ ឿងដែលរពា ររញរោយទស្សនៈដនកា

ទ៊ូនាមនរព្រៀនព្ររៅអប់ បុ
ំ គល
គ ព្គប់ៗ ប
៊ូ ។ កា តស្ ៊ូ បស្់កថាគតដែលជាតួអងគគព្មូ ដែល

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 12
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

មានព្រះទ ័យអង ់អាចកាលហាន ហានជំនះរាល ់ឧបស្គគទងឡាយ

ំ រោយមនខា
ិ ល ចសាលប់ ។

រ ឿងមហាជនកជាតកជារ ឿងរុទ ធនិយម ដែល មានលកេណ្ៈប ប៊ូ

ិ ររញរៅ

រោយរាលរៅ អប់ ស្មរ

ំ តុផ្ល មា៉ាងរទៀតអនកនិរនធក ៏បានរលើកយកព្ទឹស្ី រុ
ដ ទ ធនិយម

កនុងព្រះរុទ ធសាស្នាមកបកស្សាយ ោ៉ាងជាក់ោក់គ"អតា

ឺ ិ អតារនានារថា" ខនទ
ួល រ
ី ឹ ងខន
ួល
បស្់ព្រះអងគដែលជាតួព្រះរពាធស្តវ
ិ ។ ទស្សនៈដនកា អប់ គ
ំ អន
ឺ កនិរនធបានយកតួអងគមហា

ជនក ជារាលដែលអនុវតានវ៊ូ កា រាោមោ៉ាងខាាប់ខន

ួា តា ំងរីរែម
ើ ទី ៊ូ តែល ់ចប់ ។

រទះជាមានឧបស្គគធន
ៃ ធ
់ ៃ ោ៉ាងោក ៏ព្ទង ់មនរាេយរ
ិ ើ យខំព្រឹងដព្រងលុះស្រព្មចបានតាម

បំណ្ង។ កនុងរ ឿងរនះដែ ក ៏បានអប់ ែល

ំ ់ក៊ូនរៅជំនាន់រព្កាយៗឲ្យរចះដតរធវអំ
ើ ររើលអរចះគត
ិ

រិចា ោលអិតលអន ់ រជឿរលើស្មតថភារខនមានស្

ួល ី លធម៌លក
អ ុងខ
ន នជារ
ួល ិ រស្ស្មានរស្ចកដី អត់

ធមតក
់ ុងកា
ន ង្ក ដែលខនព្តូ
ួល វ បំររញ។បញ្ញ
ា ដែលមនុស្សរោកជួបព្រទះកនុងវាលវែដស្ងាែ ៏ធំ

រធង រ ើ យវាបានផ្ាល ់បទរិរសាធន៍ោ៉ាងរជាគជា ំ ស្ព្មាប់ស្តវរោក មា៉ាងរទៀតរ ឿងរនះ

បានរធវឲ្យមនុ
ើ ស្សដខ ម សាគល ់ និងយល ់ចាស្់រីកំរណ្ើតកា តស្ ៊ូ និង លទ ធផ្លដនកា តស្ ៊ូ ផ្ង

ដែ ។

គ. គំនិតររស់អាកនិពនធ

តាម យៈសាាដែអកស ស្ិលប ៍ អនកនិរនធចង ់ឲ្យមនុស្សព្គប់ ប

៊ូ ែង
ឹ អំ រីឫស្គល ់ឬ

រែម
ើ ចមដនព្រះរុទ ធ សាស្នាដែលជាលំអានអ យធម៌
ិ បស្់ខនមា
ួល ៉ា ងរទៀតរោកឈឹម ស្ុមន៍

បានបងាបន
់ វ៊ូ ទស្សនៈមួយចំនន ា បស្់មនុស្សដែលបានជួបព្រទះរៅររញែរំ ណ្ើ
ួ ស្ដី អំ រីបញ្ញ

ិ ិងរឃើញរីស្មិទផ្លដនកា
មួយជីវតន ិធ តស្រ
៊ូ ាោម បស្់បុគល
គ មានក់ៗរោយរោកមិនបាន

ដស្ដងរោយរបើកចំ ព្តង ់ៗរនាះរទ រ ើ យជំនស្ ិ

ួ មកវញន៊ូ
វកា រព្រី ស្ិលប ៍ បា
៊ូ មមណ្៍ខែល

មានបងាបរ់ ៅកនុងសាច់រ ឿងទងម៊ូ

ំ ល ។ ស្បញ្ញ
ា ក់ឲ្យរឃើញរីរស្ចកដរាោមតស្
ី ៊ូ ដមង

ទទួលបានរស្ចកដស្រព្មច
ី តាម យៈសាច់រ ឿងបានបង្កាញឲ្យរឃើញថាៈកថាគតបាន ច
ួ ផ្ុតរី

រស្ចកដម
ី ណ្ៈរោយសា ដតរស្ចកដរាោម
ី បស្់ព្ទង ់ រទះបព្រះអងគ
ី មនបានែ
ិ ង
ឹ មុនរីលទ ធ

ផ្លរៅខាងមុខក ៏រោយចុះ ក ៏ព្ទង ់រៅដតរាោមអំ ណ្ត់តាមស្មគួ ដនកមាលង

ំ ៊ូ តទទួល

បានភាររជាគជ ័យដនកា ខតខំ

ិ តស្ក
៊ូ នលងមក។

ែ៊ូចរនះរឃើញថា "រស្ចកដរាោម
ី ដមងផ្ុតទុក"េ នឹងទទួលបានរស្ចកដស្រព្មច
ី

រ តុរនះតព្មូវ ឲ្យបុគល
គ ព្គប់ៗ ប
៊ូ រាោមអំ ណ្ត់អត់ធន់កុងកា
ន ង្ក ដែលជួបចំរពាះមុខ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 13
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

រទះបជាម
ី នរឃ
ិ ើ ញរកាះរព្តីយថា លទ ធផ្លខាងមុខោ៉ាងរម៉ាចក ៏រោយក ៏ព្តូវដតរាោមដែ ។
ិ
ផ្ទុយមកវញបុ គល
គ ោែង
ឹ ថាកា ង្ក នឹងមនស្រព្មច
ិ ដប ជាកាត់បនថយរស្ចកដរាោម
ី បស្់

ខន
ួល រ ើ យរចះដតដស្ស្កអំ ពាវនាវឲ្យរគជួយបុគល
គ រនាះនឹងរឃើញនឹង ែង
ឹ ន៊ូវផ្លដនរស្ចកដី

ខល
ិ ា រនាះមិនខាន ។

ឃ. វិភាគតួអងគ

ិ នជនក និងព្រះនាងរទវ ី ។
*មហាជនកៈ ជាបុព្ត បស្់ព្រះបាទអ ែឋ

គុណ្ស្មបតាិ

មហាជនកជាតួអងគព្រះរពាធស្តវ
ិ ដែលមានចតា
ិ អំណ្ត់តស្រ
៊ូ ាោមរាល ់ឧបស្គគ

ទងឡាយព្រះអងគ
ំ មានព្រះទ ័យព្ជះថាលស្ស្ឡាញ់ ព្រជារាស្ត្ស្ ា នគ ព្ររនធកន
៊ូ និងរចះគតគ៊ូ
ិ រី

ស្ុខទុក េ បស្់រាស្ត្ស្ដទងអស្់
ំ ។ ព្ទង ់ មិនដែលរធវឲ្យមានរស្ចកដ
ើ រដ
ី ដ ព្កហាយែល ់ជនោមានក់

រឡើយ មា៉ាងរទៀតព្ទង ់ជាអនកដែលមានព្រះទ ័យ ប ស្ុ

ិ ទ ធស្ុខចតា
ិ លះបង ់ព្ទរយស្មបតាបុ
ិ ណ្យស្កាិ

រែម
ើ បរធវ
ី ទនបំ
ើ ររញស្ីលរៅដេៃខាងមុខ រ ើ យជារាជបុព្តដែល សាគល ់រលើគុណ្រទស្មាន

សាម តរាោមខ
ី ពស្់កុងកា
ន យកឈាះឧបស្គគ ជាកសព្តដែលមានបញ្ញ
ា ញណ្រោះន៊ូវ ព្រសាា

ទង១៦ោ
ំ ៉ា ង ។

ិ
គុណ្វបតា
ិ

ព្រះអងគជាមនុស្សរកអងកាអងឥតខាលចរកមងោរោយសា រកតកន
ើ ុងខតាយព្តក៊ូ
ិ ល រ ើយ

រៅកនុងព្គួសា ដែលរគរា រជារិរស្ស្ព្ទង ់មនបានន

ិ ឹ កអាណ្ិតែល ់ទកច
ឹ តា
ិ បស្់ភ្ ោ
ិ

និងព្រជានុរាស្ត្ស្ាទងអស្់
ំ ខែលខំ តាមព្ទង ់រែម
ើ បកុ
ី ឲ្
ំ យរៅសាងផ្នួស្រ ើ យព្ទង ់ជាមនុស្សចតា
ិ

ោច់ និងអាតាមនិយមដែលគតដតរ
ិ ី ព្ររោជន៍ផ្ទទល ់់ ខន
ួ ល ។ (ព្ទង ់ជាព្រះរពាធស្តវ
ិ )

* ព្រះនាងស្ីវលី ជាភ្ ោ
ិ បស្់ព្រះបាទមហាជនក

គុណ្ស្មបតាិ

ជាភ្ ោដែលមានទ
ិ កច
ឹ តា
ិ លស្អ ស្ឡាញ់ និងរា ររដី(មហាជនក) ព្រះនាងស្ុខចតា
ិ រធវអ្
ើ
ី
វៗរែ ម
ើ បសា
ី វ មីទង
ំ អស្់រទះជាកចា
ិ កា រនាះអាព្កក់កី ដ ។

- ជាកសព្តីខែលមានកា ភាញក់ លឹកដស្វង កផ្ល៊ូវធម៌ ង្កប់

ំ ចតា
ិ រោភ្លន់ និងកាត់ផ្ទាច់

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 14
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ិ ី វាលវែាស្ងា ។
បានព្ជះស្ស្ះឡះ មរនាស្រញ្ាតនាផ្ទាច់ជីវតរ

ិ
គុណ្វបតា
ិ

ជាស្ត្ស្ីខា ែលមិនរចះគតដវងឆ្
ិ ៃ យគតដតរ
ិ ី ព្ររោជន៍ផ្ទទល ់ខន
ួល មិនដែលគតរ
ិ ីទកច
ឹ តា
ិ

អនកែដទព្រះនាង ស្ុខចតា
ិ រព្រីឧបាយកលស្រវដបបោ៉ាងរែម
ើ បឲ្យសា
ី វ មីព្តឡប់ចល ិ
៊ូ ព្រះនគ វញ

ដតលទ ធផ្ល គម
ឺ នបានស្រព្មច
ិ រឡើយ ។

- ជាមរ ស្ីខែលមិនយល ់អំ រីជរព្ៅដនទកច

ឹ តា
ិ ព្រះសាវមី ។

*អ ែឋ
ិ ជនក ជាបតា
ិ បស្់មហាជនក

គុណ្ស្មបតាិ

រស្ដចដែលរចះគតគ៊ូ
ិ រីរអ៊ូនគបានដតងតា
ឺ ំងរបាលជនកឲ្យរធវជាឧបរាជ
ើ និងជាកសព្ត

ដែលព្រកបរោយ ធម៌។

ិ
គុណ្វបតា
ិ

ជាមនុស្សដែលមនរចះគ
ិ តគ៊ូ
ិ ដវងឆ្ៃយ រជឿពាកយញុះញង ់ បស្់អនកែដទរធវឲ្យដបកបាក់
ើ

ដផ្ទកុងព្គួ
ន សា ៊ូ តនា ំទុកែ
េ ល ់ព្ររនធ និងក៊ូនដេមរទៀតផ្ង ។

*របាលជនក ជាព្រះរាជបុព្ត បស្់ព្រះបាទមហាជនករ ើ យក ៏ជាព្រះអនុជ បស្់

ព្រះអ ែឋ
ិ ជនក

គុណ្ស្មបតាិ

ព្ទង ់មាននាទជាឧបរាជរៅកន ិ
ី ុងនគ មិេិោដែនវរទ រាស្ត្ស្ ា ។ ជាបិតា បស្់ព្រះនាងស្ី

វលី និងជាកសព្ត ដែលមានព្ាជាញ្លស្ដវរចះេលឹងដេលង រចះគតគ៊ូ

ិ ដវងឆ្ៃយរចះទុកឱកាស្ឲ្្

យមនុស្ស ដែលមានស្មតថភារ ។

ិ
គុណ្វបតា
ិ

ជាមនុស្សដែលមានចតា
ិ រោ រៅហានស្មាលប់បងបរងាត
ើ បស្់ខន
ួ ល រែម
ើ បែរណ្
ី ដើ មរាជយ

ស្មបតាគ
ិ តដតរ
ិ ី ព្ររោជន៍ផ្ទទល ់ខន
ួល និងជាកសព្តដែលកបត់រាជវងស និងព្តរចៀកស្សាល

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 15
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ស្ស្ឡាញ់ អំនាច ។

*មណ្ីរមខោ ជារទរធតាដែលដេ
ី កាស្មុព្ទ

គុណ្ស្មបតាិ

ព្រះនាងបានជួយស្រង្គ្ង្កគះែល ់ព្រះបាទមហាជនកឲ្យ ច
ួ ផ្ុតរីកា លិចលង ់កនុងស្មុព្ទ

ិ
គុណ្វបតា
ិ

រធវស្ព្រដ ស្កនុងកាតរវកចា
ិ បស្់ខន
ួល ។

*អាចា យទិសាបារមាកេនាមឧទិចា
ទ ព្ពា មៈ ជាព្រះឥនទដែលនិមមតខ
ិ នជាព្ពា
ួល មណ្៍ចាស្់

រែម
ើ បមកជួ
ី យ ភ្ ោ
ិ បស្់ព្រះបាទអ ែឋ
ិ ជនក រៅររលដែលព្រះនាងបានចាករចញរីព្រះ

នគ រ ើ យក ៏ជាព្គូអាចា យមានក់ដែល ខំបង្កាត់បរព្ងៀនមហាជនកឲ្យរចះចប់ដព្តរវទ ។

កុមា កាៈ
ិ ជារកមងអង ់អាចដែលកំរង
ុ ដស្ទែខ
ី ាច់រោយក៊ូនកដង្គ្ញ្ាងកនុងដព្រមានក់ឯង និង

ជាតួអងគកមា
ុ ី មានក់ខែលបានជួយបង្កាញផ្ល៊ូវព្រះរពាធស្តវ
ិ កុងកា
ន រោះស្សាយព្រសាារៅររល

ដែលព្ទង ់រចញរៅបំររញស្ីល និងចង ់រនយល ់ន៊ូវរស្ចកដរឆ្តលៃ

ី ង ់ បស្់ស្ីវលីខែលគតដត
ិ

តាមព្រះអងគឥតរាលរៅ ។ (កុមា កាស្

ិ ជាតិជាភ្ិកេុនីរខមា)

ជាងព្រួញៈ ជាជាងដែកមានក់ខែលកំរង
ុ រធវព្រួ
ើ ញនិងជាអនកដែលបានរនយល ់ខណ្នា ំផ្ល៊ូវ

ែល ់មហាជនក កនុងកា រោះស្សាយព្រសាា ។ (ជាងព្រួញស្ ជាតិជាព្រះអាននទ)

IV. សិកាអតថរ ូរ

សាាដែមួយមានតដមល គសា
ឺ ា ដែមួយមានអតថនយ
័ លអនិងអតថ ប ិ
៊ូ លអ និងស្ុីចង្កវក់ានរៅវញ

រៅមក ។ តាមធមមតាអតថនយ
័ កំណ្ត់អតថ ប
៊ូ និងជះឥទរលា
ិធ ិ
ន រៅវញរៅមក ។ រុំអាចសាាដែ

ោមួយ មានតដមលរោយអតថនយ
័ លអ រ ើ យរុំមានអតថ ប
៊ូ លអរនាះរឡើយ។

កនុងនិមមតកមម
ិ សាាដែអកស ស្ិលប ៍ អនកនិរនធព្រដមព្រម៊ូលចំរណ្ះែង
ឹ ិ ី បស្់
និងស្ិលបវ៍ ធ

ខនមក
ួល ប ោយស្ដមដ
ិ ងរចញតាម យៈស្ិលប ៍ បា
៊ូ មមណ្៍ រែម
ើ បរធវ
ី ឲ្យអន
ើ កអានឬអនកសាដប់

រភ្
ំ បញប់
ើ ញ័ ជក់ចតា
ិ ចាប់អា មមណ្៍។ព្ររភ្ទអកស ស្ិលបន៍ ីមួយៗស្ុទ ធដតមានលកេណ្ៈ

រិរស្ស្ បស្់ខនរោយដឡកខុ
ួល ស្ដរលករីអកស ស្ិលប ៍ ដនព្ររភ្ទែដទរទៀត។ប៉ាុដនារទះបីខុស្ាន

ោ៉ាងោក ៏រោយ ក ៏បោដ សាាដែទងអស្់

ំ មានលកេណ្ៈឯកភារានគមាន៖
ឺ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 16
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

- រផ្ដើមរ ឿង

- ែរំ ណ្ើ រ ឿង

- បញ្ាប់រ ឿង

១. រ្តើមររឿង

រៅកនុងចលនារុទ ធនិយមរ ឿងមហាជនកអនកនិរនធរផ្ដើមរ ឿងរោយរធវបទនមស្សកា

ើ

រា រចំរពាះព្រះ តនដព្តយ៍មានព្រះរុទ ធ ព្រះធម៌ ព្រះស្ងឃ ព្រមទងគុ

ំ ណ្មាតាបតា
ិ ព្គូអាចា ្

យ...។

ឧទ ណ្៍ៈ រស្ចកដថាដេៃ
ី មយួ ភ្កេ
ិ ុទងឡាយអងគ
ំ ុ យនិោយស្ រស្ើ មហាអភ្ន
ិ ិស្ត្ស្ម
ា ណ្៍

ដនព្រះតថាគត កនុងធមមតា។ ព្រះសាស្ត្សាាព្ទង ់ព្រះបុចាេថា មានលភ្កេ ំ ន និោយន៊ូវ

ិ ុទងឡាយព្រជុ
ំ ា

រ ឿងអវី? ភ្កេ
ិ ុទងឡាយព្កាបបងគ
ំ ំ លតាមែរំ ណ្ើ រស្ចកដី ។ ព្រះសាសាដដែលភ្កេ
ទ៊ូ ិ ុទងឡាយ
ំ

អារាធនាក ៏ព្ទង ់ស្ដមដងអតតន

ី ិទនែ៊ូចតរៅរនះថាៈ អតរត
ី ិ
ភ្កេរវ វរទ រែឋ មេិោយំ មហា

ជនរកា នាម រាជា ែឋំ ការ ស្ិ ។

២. ៃំរ ើ រររឿង

អនកនិរនធបានបង្កាញរីស្កមមភារែ ៏អសាា យដនព្រះរពាធស្តវ

ិ រីរស្ចកដរាោម
ី រោយ

កា រចញសាងផ្នួស្រែម
ើ បបំ
ី ររញបា មី ។ រៅកនុងសាាដែអកស ស្ិលបរនះអន
៍ កនិរនធបានរព្រី

ិ ែ៊ូ
ស្ិលបវ៍ ធ ី ចខាងរព្កាម៖
ក. វចនវិធី

គជាកា
ឺ រព្រីព្ាស្់ពាកយររចន៍រៅកនុងអតថបទ ។ រ ឿងមហាជនកស្ថិតរៅកនុង

ចលនារុទ ធនិយម ែ៊ូចរនះរគរព្ចីនស្ រស្ រោយពាកយររចន៍សាមញ្ា ពាកយបាលី ពាកយរាជស្

រទ។

ឧទ ណ្៍ៈ ពាកយររចន៍បាលី ៖ ស្ស្ី អារាធនា ស្មុព្ទ...

ពាកយធមមតា ៖ ស្ុី ស្ា ...

ពាកយរាជស្រទ ៖ ព្រះបិតា រសាយ ព្រះភ្ង្គ្ក ា ស្ុគត ព្រះរាជា......។

ខ. រចនាវិធី

គជាកា
ឺ រព្រីោលព្ររោគ បស្់អនកនិរនធរែម
ើ បឲ្យសា
ី ា ដែ ឬអតថបទមានស្ព្មស្់

រែម
ើ បបរងា
ី តឲ្យ
ើ បានជាប ោកាស្មួ
ិ យអដណ្ដតអណ្៊ូ ដ ង ស្រាយ ករាយ
ី ឬព្រួយបា មភ ។

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 17
 សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ិ ី បស្់អនកនិរនធដែលបានបញ្ាលកនងអតថបទ។
ខាងរព្កាមរនះជា ចនាវធ ៊ូ ុ
ឧទ ិ
ណ្៍ៈ ព្រះនាងស្ីវលី រុំអាចទប់ទល ់ន៊ូវស្ំ រោកព្ទង ់ព្រះវរោគរសាការលើក

តាថគក់ព្រះឱរា ព្ទង ់ប រទវនាកា

ិ បព្មះនរនៀល លុះព្តាដតស្នលបបា ី (ទំរ ័
់ ត់សាម ត។ ៥១

បនាទត់ទី៨ )
គ. សរនេហវិធី
ិ ដែលកវ
គវឺ ធ ី ី ឬអនកដតងនិរនធរធវឲ្យអន
ើ កអានចង ់តាមោន ចង ់ែង
ឹ រ ើ យចង ់ែង
ឹ

រទៀតអំ រីបញ្ញ ុ រចាទរៅកនុងែរំ ណ្ើ រ ឿង។ សាាដែអកស ស្ិលប ៍ ស្ិលបៈដែល

ា អវីមួយ ដែលកំរង

មានតដមលព្តូវបានអនកអាននិយមច៊ូលចតា
ិ គជាសា
ឺ ា ដែអកស ស្ិលប ៍ ស្ិលបៈដែលអនកនិរនធរដ៊ូ ក

បញ្៊ូ ា លន៊ូវស្រនទ ិ រៅកន

វធ ី ុងសាាដែ រនះផ្ង។
ឧទ ណ្៍ៈ ព្ាដែលព្រះរពាធស្តវ
ិ ចះុ ស្ំ រៅរៅបាន៧ដេៃ ស្ំ រៅក ៏ធាលយកនុងមហាស្មុព្ទ

មហាជនភ្តភ្័
ិ យ នធត ់ យំ ដស្ស្កស្ុំបង
ួ ស្ួងឲ្យរទវតាជួយព្គប់ៗាន។ ចំដណ្កព្រះរពាធស្តវ
ិ មិនែ៊ូរចាាះ

រទ ដប ជាោយស្ា និងទករោះរារសាយរ
ឹ ើ យព្ជលក់ស្ំរត់រោយរព្រងរស្លៀកោ៉ាងខាាប់រៅ

រឡើងែងរកាដង ។ មហាជនព្រុស្ស្ស្ីបាន ជាចំណ្ីព្តី និងអរណ្ដើក។ទកជុ

ឹ ិ
ំវញ ស្ំ រៅកាលយជារណ្៌

ព្ក មរោយសា ្ម។(ទំរ ័ ២៩ បនាទត់ទី២ )

ឧទ ណ្៍ៈ ព្ារនាះព្រះនាងស្ីវលីរទវ ី និងស្ស្ីស្ំ ៧

ា ០០នាក់តាក់ខតងអងគព្ទង ់រព្គឿងអ

លង្កាបំពានរាជ របញ្ា តាច៊ូ

ិ លរៅាល ់ ជួនជាព្រះអងគចះុ រចញអំ រីព្ាសាទោងរោយព្រះ

បាទរទះបស្ត្ី ស្ីទ
ា ងរនាះអងវ
ំ ិ
ោត់ ោ៉ាងោក ៏ព្ទង ់រុំព្រមព្តឡប់វញរសាះ ។ មហាជនកនុង

នគ ទងអស្់
ំ ទងស្ស្ី
ំ ទងបុ
ំ ស្ ទងរាស្ត្
ំ ស្ ា ទងមង្គ្
ំ នី ា រផ្អើលរឆ្រឡា ត់តាមព្រះចព្កីខេលង

រស្ចកដអងវ
ី រផ្សងៗជាអរនកព្រកា ក ៏រុំអាចញុ ំងព្រះអងគឲ្យព្ទង ់ព្តឡប់បាន
(ទំរ ័ ៤១ បនាទត់ទី១៥ែល ់២១ )
ឃ. រៃិវិធី

គជាវ
ឺ ធិ មួ ិ ផ្ទ
ី យដែលអនកនិរនធបានរព្រីវធ ី ុ យានស្ព្មាប់បញ្ញ
ា ក់រីលកេណ្ៈ បស្់តួ

អងគ ជួនកាល មាន ប

៊ូ រាងលអដតចតា
ិ អាព្កក់ជន
ួ កាលមាន ប
៊ូ រាងអាព្កក់ដតចតា
ិ ល។
អ

ឧទ ណ្៍ៈ ព្រះមហាជនកប មរពាធស្តវ

ិ ័
ចរព្មីនវយរឡើ ង ជាមនុស្សរេលើងរឡើងចាង

រកអងកាអងឥត ខាលចរកមងោរោយសា រកតកន

ើ ុងខតាយព្តក៊ូ
ិ លរ ើ យរៅកនុងព្គួសា ដែលរគ

រា រ ព្តូវរកមងឯរទៀតស្អបរ់ គរជ ថា"អាក៊ូនឥតឪរុក"ក ៏ជាអុក ជាទុកក

េ នទកក
់ រនទញទទ៊ូចស្ួ

ព្រះមាតា ព្តាដតបានព្ជាបន៊ូវព្រវតារែ
ិ ម ើ បស្់ព្រះអងគ រ ើ យខំផ្ង
ា ់ព្រះសាម តរែ
ី មើ បរា
ី រ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 18
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ព្រតបតា
ិ មាតា
ិ ព្រមទងរោកព្គូ
ំ អាចា យខំស្ិកា ៊ូ តរចះចប់ដព្តរវទកនុង វាង ព្រះជនម១៦ឆ្ន ំ។

( ទំរ ័ ២៨ បនាទត់ទី១ែល ់៧ )
ង. វ ណ នាវិធី

គជាកា
ឺ រិរណ្៌នារ ៀបរាប់ បស្់អនកនិរនធរៅរលើរទស្ភារឬរលើស្កមមភារ

ជីវភារ បស្់តអ
ួ ងគ

ឧទ ណ្៍ៈ អាមាព្តទងឡាយបានចាត់
ំ កា រព្ជីស្រ ស្ព្រះមហាកសព្តតាមព្រះរាជ
ី

បោដ រំ នះរុំបាន រទបព្រមរព្រៀងតាមបុ

ើ ររា ិ តចាត់កា ផ្សងបុស្ស េ ដែលទមរោយរស្ះរ
ឹ ី
ិ ព្ត
គ៊ូមានកព្មាល និងផ្ទា ចនាែ ៏វច ិ ោក់រព្គឿងរាជកកុធភ្័ណ្ឌព្គប់ព្ាន់ទង៥ព្រកា
ំ មានរួក

ចតុ ងគរស្នារចាមររាមរព្តៀបព្តាបួងស្ួងស្ុំឲ្យបាន អនកមានវាស្នាគួ ទទួលរសាយរាជយ

ស្មបតាិ ។ បុស្ស េដែលរគផ្សង រ ើ យដលងរៅក ៏ស្ំ រៅរៅព្តង ់ទមងគ

ី ល ស្ិោកប័ព្តដែលព្រះ

ិ ផ្ំ។
រពាធស្តវ ទ បុររា ិ តបានរឃើញលកេណ្ៈព្រះអងគ រ ើ យនិោយព្ាប់ានថា បុ ស្រនះ មាន

ស្មតថភារអាចរសាយរាជយកនុងមហាទបទ
ីវ ងបួ
ំ នបាន។ រទបព្រមរព្រៀងា
ើ ន អារាធនាព្រះអងគ

ស្៊ូមព្ទង ់ទទួល រាជយស្មបតាបានរធវ

ិ រ ើ ិ ធអភ្
ី រស្កកន
ិ ុងទរនាះមួ
ី យរលើក រ ើ យនា ំរៅកាន់រាជបុ ី
ី ា ។( ទំរ ័ ៣៥ បនាទត់ទី៥ែល ់១៧ )
បានែដងា រៅជួបនឹងព្រះនាង ស្ីវលីរទវរាជកញ្ញ

ច. សំវាទវិធី

គជាវ
ឺ ធិ ខែលអន
ី ី ឲ្យតួ
កនិរនធ ឬកវរធវ ើ អងគចាប់រីរី នាក់រឡើងរៅស្នទនារ្លយ្ល
ើ ង

ានអំ រីបញ្ញ
ា អវីមួយ។

ឧទ ណ្៍ៈ រទវតាថាៈ អនកមនរឃ

ិ ើ ញទងរព្តី
ំ យផ្ងកា រាោម បស្់អនកជាកា

រសាះស្៊ូនយទរទ អនកមិនែល ់រព្តីយរទមុខជាសាលប់មិនខាន។

ព្រះរពាធស្តវ
ិ ថាៈ បុគល
គ រធវន៊ូ
ើ វកចា
ិ បស្់បុ ស្ (រាោម)រទបជាអន
ើ កមិនមានបំណ្ុល

កនុងរួកញតកន
ិ ុងរួករទវតា និងរួកព្ពា ម ទងម
ំ នរដ
ិ ដ ព្កហាយកាលខាងរព្កាយផ្ង។

រទវតាថាៈ កា ង្ក ដែលមនស្រព្មច

ិ ដមងជាកា ឥតផ្លបានព្តឹមជាកដលំ
ី បាកជាកដព្ម

បុគល
គ ដែលព្តូវ សាលប់រនាះមានព្ររោជន៍អី វរោយរស្ចកដរាោមកន
ី ុងកា ង្ក ។ ( ទំរ ័

៣២ បនាទត់ទី២ែល ់៩ )
ឆ. ឯកវាទវិធី

គជាវធិ ដែលរគរធវ
ឲ្យ
ើ តួអងគមយ
ួ ដែលទទួលទុករេ ទស្ មានកា ឈឺចាប់កុងខ
ន ន
ឺ ី ួល ឬ
ិ
វរបែ សា អំ
ី រីរ ឿងអវីមួយរោយមានកា និោយ លឹកអំ រីរ តុរភ្ទ ឬរ ឿង បស្់ខនដតមា
ិ ួល ន ក់

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 19
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ឯង។

ឧទ ណ្៍ៈ ដេៃមួយព្ទង ់រស្ដចរៅកាន់ឧទាន បានទតរឃើញសាវយ១រែម

ើ រ ចស្លឹកបាក់

ដមករព្ពាះដតមានដផ្ល សាវយ១រែម
ើ រទៀតោស្់ស្ឹ កខ
ល សាខា
ីា ំ
ព្តឈឹងព្តដឈែងគុែរង្ក
គ លលអ

រព្ពាះឥតដផ្លរទបព្ទង
ើ ់ព្រះចនា
ិ ដ ថាៈ សាវយដែលរ ចស្លឹកបាក់ដមក រព្ពាះដតដផ្លែច
៊ូ ជាអាតាមអញ

ជារស្ដចរសាយរាជយរធវព្ររោជន៍
ើ ឲ្យរកតរឡ
ើ ើ ងស្ព្មាប់ដតអនកព្តូវកា ព្តង ់ខនអាតា
ួល ម អញ រចះ

ដតរ ចរៅៗ។ (ទំរ ័ ៤០ បនាទត់ទី១៨ែល ់២៣ )

ឧទ ណ្៍ៈ ព្រះនាងស្ីវលី នឹករឃើញឧបាយកលមួយថា " ព្រះរាជាដតងដតខ វល ់ខាវយ

ិ កា កា ពា អនារាយដនព្រជាជន" ។ (ទំរ ័ ៤២ បនាទត់ទី៤ )

កនុងកចា

ជ. វឌ្ឍមានវិធី

គជាវ
ឺ ធិ ដែលអន
ី កនិរនធបានរព្រីរែម
ើ បរធវ
ី ឲ្យែ
ើ រំ ណ្ើ រ ឿងកាន់តងដតងរឡ
ឹ ើ ងៗតា ំង

រីកព្មិតទបែល ់ កព្មិតខ ពស្់។

ឧទ ណ្៍ៈ ព្រះអងគព្ទង ់រចញរៅអស្់ផ្៊ូ វែ

ល ៏ឆ្ៃយ មហាជនទងឡាយក
ំ ៏ព្រឹងដតតាម

មនព្រមព្តឡប់
ិ ។ែល ់ផ្ល៊ូវព្រ ប់ព្រះអងគព្ទង ់ង្កកស្ួ ថាៈរាជយរនះជារាជយន ោ? ន ោកាន់

អំ ោចកនុងព្ររទស្រនះ?រ្លយ
ើ ទ៊ូលថាៈរាជយព្រះអងគ...ព្រះរាជារុំអាចញុ ំងមហាជនឲ្យព្តឡប់
ិ
វញបានអស្់
ផ្៊ូ វ៦០រោជន៍
ល ។ ( ទំរ ័ ៤៣ បនាទត់ទី១ែល ់១២ )

 ិ បង្ក
ស្ិលបវ៍ ធ ី ា ញតួអងគ

ិ រោយដឡកៗរ
កា បង្កាញតួអងគរៅកនុងសាាដែអកស ស្ិលប ៍ អនកនិរនធមានស្ិលបវ៍ ធ ី ី ាន

ដែលអាស្ស្័យរៅតាមែរំ ណ្ើ រ ឿង និងរៅតាមកា បុិនព្រស្ប់ បស្់ខន។

ួល
កនុងកា ស្ិកាអតថ ប
៊ូ បស្់រ ឿង ិ បង្ក
អនកស្ិកាគួ ស្ិកាស្សាវព្ជាវរិនិតយរមើលរីវធ ី ាញ

តួអងគ ដែលអនកនិរនធបានយកមករព្រីកុងន
ន ិមមតកមម
ិ បស្់ខន។
ួល
ិ ៤ោ
តាមធមមតាកនុងកា បង្កាញ តួអងគ អនកនិរនធមានវធ ី ៉ា ង

១. កា បង្កាញតួអងគរោយអនកនិរនធ

ឧទ ណ្៍ៈ ចំរណ្ កាលមកខាងរព្កាយកាលព្រះមហាជនកព្ទង ់រសាយទវងគ

ី តរៅព្រះ

អ ែឋ
ិ ជនកជា ព្រះឧបរាជបានរសាយរាជយព្ទង ់ព្រះរាជទនទឧបរាជែល
ី ់ព្រះរបាលជនក។ អា

មាព្តមានក់ញុះញង ់ព្រះបហាកសព្ត ឲ្យចាប់ព្រះរបាលជនកោក់ព្ចវាក់ឃំ ទ

ុ ក
ុ កនុងផ្ទះមួយជត
ិ ព្រះ

រាជនិរវស្ន៍។ ព្រះរបាលជនករោះព្ចវាក់រ ើ យរបើក ទវ បានរចញរៅគង ់រៅឯស្ស្ុក

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 20
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

បចានព្ា ាមមួយ មានមនុស្សចុះច៊ូលរព្ចីនព្រជុំជាកងទ ័ររឡាមរ័ទ ធចាប់ព្រះបាទ អ ែឋ

ិ ជនករធវើ

គតរៅរ ើ យបានរឡើងរសាយរាជយតមក។( ទំរ ័ ២៧ បនាទត់ទី១ែល ់៨ )

២. កា បង្កាញតួអងគរោយតួអងគខួ នឯង
ល

រៅកនុងអតថបទទស្ជាតករនះ មិនមានបង្កាញព្ាប់រីកា បង្កាញតួអងគរោយខនឯង

ួល
រទរោយសា កា បង្កាញតួអងគរោយតួអងគខនឯងរព្ចី
ួល នដតមានរៅកនុងអតថបទអកស ស្ិលប ៍

ព្ររភ្ទរោេនដតប៉ាុរោណ ះ។

៣.កា បង្កាញតួអងគរោយតួអងគែដទរទៀត

ឧទ ណ្៍ៈ ស្ថិតកនុងរ ឿងមហាជនកជាតកែ៊ូចព្តង ់ចំណ្ុចខាងរព្កាម៖

មានលភ្កេ
ិ ុ ទងឡាយ
ំ កនុងកាលកនលងរៅរ ើ យ ព្រះរាជាព្រះនាមមហាជនករសាយរាជយ

កនុងនគ មេ ិ ត
ិ ិោដែនវជ ិ រាស្ត្ស្ ា ព្ទង ់មានព្រះរាជបុព្តា ២ព្រះអងគនាម អ ែឋ
ិ ជនក១ របាលជនក

១ ។ ព្ទង ់ព្រះរាជទនឋានៈឧបរាជែល ់អ ែឋ
ិ ជនក ឋានៈរស្នាបតែល
ិ ់ព្រះរបាលជនក។ ែរំ ណ្ើ

កាលមក ខាងរព្កាយកាលព្រះមហាជនកព្ទង ់រសាយទវងគ

ិ តរៅព្រះអទែឋ
ិ ជនកជាព្រះមហា

ឧបរាជបានរសាយរាជយ ព្ទង ់ព្រះរាជទននាទឧបរាជ

ី ែល ់ព្រះរបាលជនក។

ិ ី បង្កាញតួអងគរោយែរំ ណ្ើ រ ឿង
៤. វធ

ឧទ ណ្៍ៈ ព្រះមហាជនកប មរពាធស្តវ

ិ ័
ចរព្មីនវយរឡើ ង ជាមនុស្សរេលើងរឡើងចាង

រកអងកាអងឥតខាលចរកមងោរោយសា រកតកន
ើ ុងខតាយព្តក៊ូ
ិ ល រ ើ យរៅកនុងព្គួសា ដែលរគ

រា រ ព្តូវរកមងឯរទៀតស្អបរ់ ជ រគថា «អាក៊ូនឥតឪរុក»។ ( ទំរ ័ ២៨ បនាទត់ទី១ែល ់៤ )

ិ បង្ក
• វធ ី ិ ុងែរំ ណ្ើ រ ឿង
ា ញធមមជាតកន

រែម
ើ បឲ្យកា
ី ប ោយរ
ិ ៀបរាប់ បស្់រគកាន់ដតរីររាះរកាះកាយ និងជាប់ចតា
ិ ចាប់

អា មមណ្៍ បស្់អនកអាន អនកនិរនធដតងបញ្៊ូ ា លន៊ូវកា បង្កាញធមមជាតរៅកន ំ

ិ ុងែរណ្ើ រ ឿង។
រនះក ៏បញ្ញ
ា ក់នវ៊ូ ជវី ភារ ស្់រៅ បស្់មនុស្សដតងផ្ា ភាាប់តាមធមមជាត។
ិ
ិ បង្ក
វធ ា ញធមមជាតរៅកន
ី ិ ុងអកស ស្ិលបមានរាលបំ
៍ ណ្ងរព្ចីនោ៉ាង

- បង្កាញធមមជាតរែ
ិ មើ បឲ្យ
ី ណ្ដំសាច់រ ឿង

- បង្កាញធមមជាតរែ
ិ មើ បរសាភ្័
ី ណ្

- បង្កាញធមមជាតបញ្ញ
ិ ា ក់រីស្រញ្ាតនា បស្់តអ
ួ ងគ

- បង្កាញធមមជាតរែ
ិ មើ បបញ្ញ
ី ា ក់រីម ិ ទឫទ
ិធ ិ ធ បស្់តអ
ួ ងគ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 21
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

- បង្កាញធមមជាតរែ
ិ មើ បឧបមាន
ី បា
៊ូ បា
៊ូ មមណ្៍.....។ល។

កនុងរ ឿងមហាជនកជាតកកា រលើកយកធមមជាតមកបង្ក

ិ ា ញរែម
ើ បឲ្យ
ី ណ្ដំសាច់រ ឿង

មានចំនន
ួ តចតួ
ិ ចោស្់ខតរយើងយកចំណ្ុចមកបង្កាញខាងរព្កាម ៖

 កា បង្កាញធមមជាតរែ
ិ មើ បឲ្យ
ី ណ្ដំសាច់រ ឿង

ឧទ ណ្៍ៈ ដេៃមួយរស្ដចព្ទង ់រៅកាន់ឧទានបានទតរឃើញសាវយ១រែម

ើ រ ចស្លឹកបាក់

ដមករព្ពាះ ដតមាន ដផ្ល សាវយ១រែម

ើ រទៀត មានស្លឹកោស្់ខសាខាព្តឈ
ីា ំ
ឹ ងព្តដឈ ែងគុែរង្ក
គល

លអរព្ពាះឥតដផ្លរទបព្ទង
ើ ់ព្រះចនា
ិ ដ សាវយដែលរ ចស្លឹកបាក់ដមករព្ពាះដតមានដផ្ល ែ៊ូចជាអាតាម

អញជារស្ដចរសាយរាជយរធវព្ររោជន៍
ើ ឲ្យរកតរឡ
ើ ើ ងស្ព្មាប់ដតព្តូវកា ព្តង ់ខនអាតា
ួល ម រចះដត រ

ចរៅៗ។

៣. រញ្ច រ់ររឿង

រៅទបញ្ ិ បញ្
ា ប់ បស្់រ ឿងអនកនិរនធក ៏មានស្ិលបវ៍ ធ ា ប់ បស្់ខនរៅតាមចលនាអកស
ី ី ួល
ស្ិលប ន ិ ី បស្់ខន។
៍ ិងរៅតាមស្ិលបវធ ួល
ចំរពាះអកស ស្ិលបកន
៍ ុងចលនារុទន
ិ ធ ិយមអនកនិរនធ បានបញ្ាប់រោយកា បានស្រព្មច

ន៊ូវរជាគជ ័យដនកា កសាងបា មីោមួយ បស្់តអ (ទស្បា មី)រោយកា ជួបជុំ

ួ ងគរពាធស្តវ
ិ

វងសព្តក៊ូលព្ររនធកន
៊ូ ព្ពាត់ព្ាស្់និរាស្ានអស្់ររលោ៉ាងយ៊ូ កដន
ី ិងរោយ ស្ជាត។
ិ

ឧទ ណ្៍ៈ ព្រះរពាធស្តវ
ិ បានបំររញបា មីគជាអងគ
ឺ អញកថាគតជាស្មាមស្មពុទ ធ។ចំ

ដណ្កឯព្រះនាងស្ុីវលីព្ទង ់បានព្រះផ្នួស្ឥស្ីគង ់រៅកនុងដព្រអមពវ័ នរាជឧទានញុ ំង្នឲ្យ

រកតរឡ ិ
ើ ង ព្ទង ់គង ់រៅជាែរាបជវី តាវសានបានរៅរកតកន
ើ ើ ុងព្រ ម រោក។ឯព្រះប មរពាធស្តវ
ិ

ស្ថិតរៅកនុងដព្ររ ិ
មពានាែរាបែល ់ជីវតប រោសាន
ិ បានរៅឧរបតាកន
ិ ុងព្រ ម រោកនាយ

រហាង។( ទំរ ័ ៥២ បនាទត់ទី១០ែល ់១៤ )

V. សិកាអតថរស

អតថ ស្គជាតដមល
ឺ ោ៉ាងស្ំ ខាន់រៅកនុងដផ្ទរ ឿងទងម៊ូ
ំ ល ។ រៅកនុងអតថបទរនះកា ស្ិកា

អតថ ស្មានែ៊ូច តរៅ៖

១. កុសល្រស

កុស្ល ស្គជាតដមល
ឺ ដែលទក់ទងនឹងកា អប់ ំ រ ើ យកុស្ល ស្រនះអន កនិរនធបាន

និយមរព្រីតដមលអប់ ំ ខ លះរទៀតថាឧបរទស្ ស្។ជាក់ខស្ដងរៅកនុងអកស ស្ិលបរនះ

៍ អន កនិរនធ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 22
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

បានរលើកយករីកា អប់ កន
ំ ុងកា ោក់ទន បស្់ព្រះរពាធស្តវ
ិ ព្តង ់កដនលងដែលព្រះរពាធស្តវ
ិ

បាន ករឃើញកំណ្ប់ព្ទង ់ក ៏បានោក់ទនែល ់ជនទុ គត ។

ឧទ ណ្៍ៈ កំណ្ប់ព្ទរយដែលាស្់បានមកព្ទង ់ឲ្យយករៅចាត់កា កសាងសាោ ្

ទនទង៦ខ
ំ នង គព្តង
ឺ ់ទជ
ី ិតទវ ដនព្រះរាជនិរវស្ន៍រី ខ នងរទៀបទវ ទង៤ដននគ
ំ ៤ខ នង រ ើយ

ព្ទង ់ចំោយព្រះរាជព្ទរយព្រះរាជ ទនែល ់សាមណ្ៈជីព្ពា មណ្៍ស្ម៊ូមោចកអន កកំស្ត់ទ ុ គត

រ ៀងរាល ់ដេៃតរៅ ( ទំរ ័ ៣៩ បនាទត់១២ែល ់១៦ )

២. នាៃយរស

នាែយ ស្គជាតដមល
ឺ ដែលរលចរចញរីនាែយកមមជាកមសត់រៅកនុងរ ឿង ដែលតួអងគមាន

ទំនាស្់ព្រឆ្ ំងាន ព្រយុទ ធានមានឈាះមានចាញ់ រ ើ យដែលតួអងគរព្ចីនរចញរីទំនាស្់មួយ

្លងរៅទំនាស្់មួយរទៀតរោះស្សាយ បញ្ញ
ា មួយរ ើ យ្លងច៊ូលែល ់បញ្ញ
ា មួយរទៀតមានស្ុខ

មានទុកមា
េ នធ៊ូ មានតង
ឹ ។ ជាក់ខស្ដងរៅកនុងសាច់រ ឿង អនកនិរនធបាននិោយរ ៀបរាប់ព្តង ់

កដនលងមរ ស្ី បស្់ព្រះអ ែឋ

ិ ជនក ដែលបាន ត់រគចរីកា តាមស្មាលប់ បស្់របាលជនក ។

ឧទ ណ្៍ៈ ី
ព្ាចមាំងព្រះរទវព្រះបាទអ ែឋ
ិ ជនកព្ទង ់មានគភ្៌ព្គប់ខខព្ជាបថាព្រះ

សាវមីស្ុគតក ៏យក ព្ាក់មាស្ និងវតថុមានតដមលោក់កុងបាតករញ្

ន ា ើ ព្គបស្ំ រត់ោក់អងា រីរលើ

ដកលងព្រះអងគជាស្ស្ីកមសត់ទ ៊ូ ករញ្ាើ ត់ តាមទវ ខាងរជើងបានជួបនឹងព្រះឥនទដែលនិមមិតជា

ព្ពា មណ្៍ចាស្់ប រទស្បញ្ាិះ នា ំរៅែល ់នគ កាលចមាក រៅរៅស្ំ ោក់អាស្ស្័យនាផ្ទះ

អាចា យទសាបារមាកេ
ិ នាមឧទចា
ិ ទ ព្ពា មណ្៍ មនយ៊ូ
ិ ប៉ាុនាមនព្រះនាងក ៏ព្រស្៊ូតព្រះ រាជបុព្តព្រះ

នាង ព្រះរាជទនព្រះនាមថា"មហាជនក"ែ៊ូចព្រះនាមែ៊ូចព្រះ ជយអយយកា ។

(ទំរ ៍ ២៧ បនាទត់ទី ៩ែល ់១៧ )

៣. ទារ ុ រស

ទ ណ្
ុ ស្ជាតដមលដែលរលចរចញរីទ ណ្
ុ កមមរៅកនុងែរំ ណ្ើ រ ឿង ដែលរីកា ព្រយុទ ធ

រាបាទស្ងស្ឹក និងរធវទុ
ើ ករេ ទស្ោក់ទណ្ឌកមមោ៉ាងកាចសាហាវ ិ
៊ូ តែល ់បាត់បង ់ជវី តដន

តួអងគទន់រខាយរោយអយុតធម៌
ិា ។

ឧទ ណ្៍ៈ ព្រះរបាលជនករោះព្ចវា៉ាក់រ ើ យរបកទ

ើ វ រចញបានរចញរៅគង ់រៅឯ

ស្ស្ុកបចានព្ា ាម មួយមានមនុស្សចុះច៊ូលរព្ចីនព្រជុំជាកងទ ័ររឡាមរ័ទ ធចាប់ព្រះបាទអ ែឋ

ិ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 23
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ជនករធវគត់
ើ រៅ រ ើ យបានរសាយរាជយ តមក។( ទំរ ័ ២៧ បនាទត់ទី៥ែល ់៨ )

៤. អចឆរ ិយរស

អចេ យ
ិ ស្គជាតដមល
ឺ ដែលរលចរចញអំ រីកា បង្កាញអចេ យភារ
ិ ដែលមានលកេណ្ៈអ

សាា យ ួ ស្រី លកេណ្ៈដែលមនុស្សធមមតារុំអាចរធវបាន

ើ ។

ឧទ ណ្៍ៈ ព្រះរពាធស្តវ
ិ ែច៊ូ ជាកំោត់រែម
ើ រចកមាស្អដណ្ដតរលើដន លកទកស្
ឹ

មុព្ទ មានរណ្៌ ែ៊ូចដកវមណ្ីខំ្ង

ល មហាជលធរោយកមា
ី ល ំងរែម
ើ ដែទងរ
ំ ី កាត់ទខែលរគព្តូ
ី វ

្លងអស្់រវោ៧ដេៃ ។

(ទំរ ័ ២៩ បនាទត់ទី១១ែល ់១៤ )

៥. វីររស

ដែលរលចរចញរីវ ី ស្កមម បស្់តអ

គជាតដមល
ឺ ួ ងគវ ី ជនោមានក់។ វ ី ស្ជាតដមលដែល

រព្ចីនដតរលចរចញ រីសាាដែដបបព្រវតាសាស្ត្ស្ា
ិ និងអកស ស្ិលបបុ៍ រាណ្។

ឧទ ណ្៍ៈ ព្ទង ់ទទ៊ូចស្ួ ព្រះមាតាព្តាដតបានព្ជាបន៊ូវព្រវតារែ

ិ ម ើ បស្់ព្រះអងគែង
ឹ រី

ព្រវតាិ បស្់ខន
ួល រ ើ យខំផ្ង
ា ់ព្រះសាម តរា
ី រព្រតបតា
ិ មាតា
ិ ព្រមទងរោកព្គូ
ំ អាចា យខំស្ិកា

៊ូ តរចះចប់ដព្តរវទកនុង វាង ព្រះជនម១៦វស្ា។( ទំរ ័ ២៨ បនាទត់ទី៥ែល ់៨ )

៦. រស្នភ័ រស

រសាភ្័ណ្ ស្គជាតដមល
ឺ ដែលរលចរចញរីរសាភ្័ណ្ភារ បស្់សាាដែអកស ស្ិលប ៍

រសាភ្័ណ្ភារ បស្់ សាាដែស្ថិតរៅរលើកា រ ៀបរាប់ បស្់អនកនិរនធ ដែលព្រកបរៅរោយ

ិ ន
ស្ិលបវ៍ ធ ី ិរនធមួយជាក់ោក់តាម យៈ ពាកយស្មដីកា បង្កាញសាច់រ ឿង កា បង្កាញតួអងគកា

បង្កាញធមមជាត...។ល។
ិ រសាភ្័ណ្ ស្គជាតដមល
ឺ មួយែ ៏ ស្ំ ខាន់ បស្់សាាដែអកស ស្ិលបន៍ ិង

ស្ិលបៈដែលអាចបណ្ុ ដ ះរសាភ្័ណ្ស្រញ្ាតនា បស្់អនកអាន។

ឧទ ណ្៍ៈ ព្ារនាះនាងរទរធតារ្
ី ម ះមណ្ីរមខោដែលព្រះចតុរោកបាតទង៤
ំ

ឲ្យ កាមហា ស្មុព្ទរែម

ើ បកុ
ី ឲ្
ំ យស្តវអនករា រព្រណ្ិបតាមាតាព្គូ
ិ អាចា យលិចបាត់កុង
ន ស្មុព្ទ

បាន ។ នាងរ្វស្សាម តខានព្តួ

ី ត រមលស្មុ
ើ ព្ទអស្់៧ដេៃស្សាប់ខតដេៃទ៧ដនកា
ី លង ់ទក
ឹ បស្់

រពាធស្តវ
ិ រទបនាងបានែ
ើ ង
ឹ ក ៏ព្រឹងស្ទុះមនមា
ី ន រោយកា ភ្តភ្័
ិ យថាៈ ឱ! រព្ាះជាលអ!ព្រស្ិនរបើ

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 24
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ព្រះមហាជនកសាលប់កុ ងស្មុ
ន ព្ទស្មជាអាតាមអញនឹងដលងបានច៊ូលរទវ ស្មាគម។(ទំ.៣០

បនាទត់ទី២ែល ់៩ )

៧. វិសៃ
ិ ឋរស

ិ ិ ែឋ ស្គជាតដមល
វស្ ឺ ដែលរលចរចញអំ រីកា ្លុះបញ្ញ
ា ំងរីស្កមមភារែ ៏អសាា យកព្មមាន

តួអងគមនុស្ស ធមមតាោមួយរធវបាន។
ើ តដមលរនះស្ថិតកនុងអកស ស្ិលបខបបរុ
៍ ទ ធនិយម ជា

រិរស្ស្ស្កមមភារ បស្់តអ
ួ ងគ រពាធស្តវ
ិ ែច៊ូ ជាស្កមមភារដនកា រធវទន
ើ (ទនបា មី) បស្់តួ

រវស្សនដ ជារែម
ើ ។

ឧទ ណ្៍ៈ ព្រះអងគបានលះបង ់ករលស្ព្ទរយស្មបតា

ិ ិ រាជយស្មបតាចាករចញរ
ិ ី ភ្ ោ
ិ

ក៊ូនរែម
ើ បសាង
ី ផ្នួស្ រោយព្រះអងគបានទតរឃើញរែម
ើ សាវយមួយ ស្លឹកស្ឹករ ច លរព្ពាះមាន
ិ

ដផ្ល មួយរែម
ើ រទៀតមានស្លឹករព្ចីន ោស្់ខខតឥតដផ្ល
ីា ។ ព្រះអងគបានចាករចញរោយមនព្តូ
ិ វកា

អនកបរព្មី និងររលដែលព្រះអងគរសាយសាច់ ស្ល ់រីស្តវដ្ាមករសាយ ។

 វាយតដមៃររឿង

ព្គប់សាាដែអកស ស្ិលបទ
៍ ងអស្់
ំ ស្ុទ ធដតមានតដមលអប់ ប៉ា
ំ ុដនាភារអសាា យព្តូវបានរលច

រឡើងរោយអនក និរនធបញ្៊ូ ា លរៅកនុងសាច់រ ឿង និងសាបព្រួស្ឧតដមគត្នទ

ិ ៈរ ើ យស្ិលប ៍ បា
៊ូ

មមណ្៍ជាអនកបង្កាញ ។ លកេណ្ៈ ែ ៏បុនព្រស្ប់

ិ និងរទររកាស្លយ អប់ រនះរ
ំ ើ យដែលរធវឲ្យ
ើ

អកស ស្ិលបន៍ ីមួយៗមានតដមលរិរស្ស្ និងមានកា អប់ មនុ

ំ ស្សរោយមនែ
ិ ង
ឹ ខន។
ួល អកស

ស្ិលបខបបរុ
៍ ទ ធនិយមស្ុទ ធដតមានលកេណ្ៈកនុងកា រផ្ទ ព្ររោជន៍រីស្ម័យ ស្ងគមបុរកា
វ លមក

បចាុរបននរ ើ យវាបកស្សាយរាល ់បញ្ញ

ា ទងអស្់
ំ ខែលធាលប់រកតមាន
ើ និងរកតមានព្រមទ
ើ ង
ំ ជា

គនលឹះស្ព្មាប់ទមាលយរាល ់ចមៃល ់ និងបំភ្ន៊ូ

លឺ វរាល ់ឧបស្គគទងឡាយ
ំ ។ រៅកនុងរ ឿងមហាជនក

ជាតកដែលជាជាតទ ី ី បស្់ព្រះស្មណ្រាតាមបានរផ្ទដតស្ំ ខាន់រៅរលើវ ី យបា ម(រស្ចកដ

ិ រ ី ី

រាោម) គចង
ឺ ់ឲ្យមនុស្សទងឡាយរ
ំ ឹ ងរៅរលើកមាលង
ំ ផ្ទទល ់ខនកា
ួល តស្ ៊ូ ។ រ ើ យមនុស្សកនុង

រោកព្តូវដតរធវកា
ើ រ ើ យអនិស្ងឃដនរស្ចកដី រាោមថាព្តូវដតផ្ុតទុកកា
េ ង្ក ដែលមន
ិ

ស្រព្មច ដមងជាកា ឥតផ្លបានព្តឹមជាកដលំ

ី បាក ជាកដព្មបុគល
គ ដែលព្តូវសាលប់រនាះមាន

ព្ររោជន៍អី វរោយរស្ចកដរាោមកន
ី ុងកា ង្ក ។ មានពាកយមួយោលថា"បុគល
គ រធវន៊ូ
ើ វ កចា
ិ

បស្់បុ ស្រទបជាអន
ើ កមនមានបំ
ិ ណ្ុលកនុងរួកញតិ រួករទវតារួកព្រ ម ទងម
ំ នរដ
ិ ដ

ព្កហាយកនុងកាល រព្កាយផ្ង"។ កនុងនាមជាមនុស្សមានក់កា តស្គ

៊ូ ស្ថ
ឺ ិ តរៅកនុងចតា
ិ និងរបះែ៊ូង

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 25
សក្ស
ិ ាមហាជនក្សជាតក្ស

ជានិចាស្ម នឹងពាកយព្រះបនទ៊ូល បស្់ ព្រះរពាធស្តវ

ិ ថា "បុ ស្ជាបណ្ឌិតព្តូវដតតស្ ៊ូ "។

 តាម យៈកា ស្ិការ ឿងមហាជនកជាតករយើងអាចទញន៊ូវតដមលអប់ ែ៊ូ

ំ ចខាង

រព្កាម៖

- អប់ ឲ្យមនុ
ំ ស្សមានកា តស្រ
៊ូ ាោមមិនរាេយចំរពាះឧបស្គគ

-ឲ្យមនុស្សមានអំ ណ្ត់កុងកា
ន រធវអវ
ើ ី មួយ

-ឲ្យមនុស្សមានចតា
ិ ព្ជះថាល

-ឲ្យមនុស្សរចះរធវកុ
ើ ស្លផ្លបុណ្យកនុងកា ោក់ទន

-ឲ្យមនុស្សកុឲ្
ំ យរជឿកា ញុះញង ់រីអនកែដទជារ តុនា ំឲ្យដបកបាក់ព្គួសា និងដបកបាក់

សាមគគី

-ឲ្យភ្ ោរចះយល
ិ ់រីជរព្ៅទកច
ឹ តា
ិ សាវមីរោយរចះ ង្កប់
ំ ចតា
ិ រោភ្លន់ និងកាត់ផ្ទដច់

ិ ី វាលវែដស្ងា
បានព្ជះស្ស្ឡះន៊ូវ មរនាស្រញ្ាតនារោយផ្ទដច់ជីវតរ

-ឲ្យមនុស្សមានកា ្លស្ដវកនុងកា រោះស្សាយបញ្ញ

ា ចំរពាះមុខ

-ឲ្យមនុស្សមានជំរនឿជាក់រលើកា ង្ក បស្់ខន

ួល

-មានកតញ្ា៊ូ តាធម៌ចរំ ពាះអនកមានគុណ្

-កា ចរព្មីនន៊ូវព្រះធម៌ ដមងជួបនឹងស្ុខ

-កា តស្ ៊ូ បស្់មនុស្សមានក់រកតរ

ើ ី ចតា
ិ និង្នទៈរមាះមុត បស្់ខន
ួល

-ព្តូវមានឯកភារដផ្ទកុងព្គួ
ន សា និងព្ររទស្ជាតិ

តាមកា បកស្សាយខាងរលើរយើងរឃើញថា រនលឺដនព្រះរុទ ធសាស្នាបានជះឥទរលរល

ិធ ើ

ព្ររទស្ដខ ម ស្ងគម កមពុជានិងរុទ ធប ស្័

ិ ទទងអស្់
ំ បានដស្វងយល ់រីភាគខាងរែម
ើ ដនសាស្នា

ព្រះរុទ ធដែលជាព្រភ្រនា ំឲ្យរគរា រ។

www.pttcsiemreap2016.blogspot.com ទំព័រ 26