1.

Pengenalan kepada kaedah penyelidikan dalam

pendidikan

1.1 Tujuan penyelidikan dalam pendidikan

Menurut Gorg & Gall (1989), penyelidikan mempunyai rasional yang tertentu ke
arah menyumbang kepada pembinaan pengetahuan baru. Menurut Weber
(1993), penyelidikan dapat membantu penyelesaian masalah yang dihadapi
dalam kehidupan. Secara kesimpulan, rasional membuat penyelidikan adalah
berasaskan sebab-sebab berikut.

· Membuat jangkaan terhadap sesuatu fenomena yang bakal berlaku

(prediction).

Penyelidikan dapat menyediakan maklumat yang penting berkaitan dengan

fenomena yang dijangkakan, coontohnya, jangkaan terhadap pencapaian
pelajar dalam sesuatu peperiksaan.

· Membuat penambahbaikan terhadap sesuatu keadaan atau program

(Improvement)

Dapatan kajian dapat membantu individu, kumpulan atau organisasi untuk

memperbaiki program yang sedia ada dan juga sebagai asas untuk
memperbaiki kelemahan yang ada.

· Memberi penjelasan (explanation)

Penyelidikan dapat menjelaskan fenomena yang dikaji.

· Menyediakan deskripsi sesuatu fenomena. (Description)

Dapat menyediakan deskripsi berkaitan dengan bidang yang dikaji dalam

membantu untuk memahami fenomena yang dikaji.
Menyediakan maklumat statistik yang diperlukan oleh pihak
tertentunya. Contohnya, Policy Makers.

· Membantu menyelesaikan masalah (Problem Solving)

 Dapat membantu ke arah penyelesaian terhadap sesuatu masalah
yang timbul

1.2 Ciri-ciri penyelidikan dalam pendidikan

Penyelidikan sebagai pendekatan yang saintifik dalam menghasilkan ilmu

mempunyai dua ciri utama, iaitu ia dijalankan mengikut langkah-langkah yang
logikal dan mematuhi kaedah saintifik.

(a) Langkah-langkah logikal

· Mengenal pasti keaslian masalah yang dikaji dan bidang pengetahuan

berkaitan.
· Melakukan tinjauan literatur untuk memahami bagaimana orang lain
telah menghadapi/ menyelesaikan masalah/isu.
· Pengumpulan data secara tersusun dan terkawal untuk memperoleh
keputusan yang sah.
· Menganalisis data yang setimpal/berkaitan dengan masalah/isu.
· Membuat kesimpulan dan generalisasi.

(b) Penyelidikan perlu mematuhi suatu kaedah saintifik. Ini bermakna ia dapat
mengintegrasikan keterangan induktif dan deduktif.

· Ket erangan Indukt if : daripada kenyat aan-kenyat an khusus kepada

kenyat aan umum.Seseorang penyelidik membuat pemerhatian terhadap
peristiswa-peristiswa tetentu (fakta-fakta konkrit). Setelah penyiasatan, beliau
akan membina jangkaan tertentu.

 Ket erangan Dedukt if : daripada kenyat aan umum kepada kenyat aan-
kenyat aan khusus “Kalau Encik A guru tidak terlatih, beliau tidak akan
menggunakan ABM/ABPP semasa dia mengajar”

1.3 Pendekatan inkuiri dalam penyelidikan pendidikan

a. Pendekatan ‘positivist’

· Proses penyelidikan dilakukan secara objektif

· Menggunakan instrumen untuk mengukur pembolehubah tertentu
· Data dianalisis secara numerik dan juga secara statistik
· Bersifat Kuantitatif
· Untuk mendapatkan penjelasan
· Membuat pembuktian atau mengesahkan
· Untuk membuat generalisasi

b. Pendekatan ‘interpretive’

· Proses penyelidikan yang dilakukan untuk membolehkan penyelidik

memahami fenomena yang dikaji melalui penelitian kepada subjek yang yang
ada dalam fenomena itu
· Makna dan kefahaman diperolehi melalui pentafsiran secara
subjektif melalui pemerhatian, dokumen atau temubual

c. Pendekatan ‘critical’
· Mengkaji nilai-nilai yang ada dalam sesuatu masyarakat bagi
menentukan perkara-perkara yang kurang sesuai diamalkan
· Tugas penyelidik mengutarakan pandangan dan cadangan untuk
perubahan

1.4 Pendekatan penyelidikan di sekolah

1. Pendekatan kuantitatif

Penyelidikan kuantitatif ialah penyelidikan yang sistematik berdasarkan

nilai numerikal atau statistik. Tujuannya ialah untuk :
· Menguji teori
· Melihat hubungkait angkubah
· Menerang fenomena dari segi “sebab penyebab”
· Membuat ramalan
· Membuat tinjauan

2. Pendekatan kualitatif

Satu usaha untuk memahami sesuatu situasi itu dalam keadaannya yang
tersendiri. Bagaimana individu itu bertindak, berinteraksi, menjalani kehidupan
harian secara neutral, menunjukkan reaksi dalam menghadapi liku-liku
kehidupan yang ditempuhi, Input akhirnya ialah satu hasil kajian yang memberi
kefahaman yang mendalam mengenai kehidupan sebenar responden yang
dikaji (Patton, 1985). Tujuannya ialah:
· Memerihal sesuatu fenomena untuk tujuan memahaminya
· Meneroka sesuatu bidang yang belum dan kurang dikaji
· Memahami perspektif responden kajian terhadap sesuatu fenomena
yang dipilih
· Memahami sesuatu fenomena sosial secara mendalam
· Membina teori melalui pendekatan induktif (teori yang dibina
berasaskan data kajian)

3. Perbezaan Ciri-ciri Penyelidikan Kuantitatif dan Penyelidikan

Kualitatif

PERKARA KUANTITATIF KUALITATIF

Istilah yang Eksperimental Etnografi (Kajian tentang
berkaitan dengan ‘Hard data’ sosio budaya)
pendekatan Perspektif luaran Kerja lapangan
Empirikal ‘Soft data’
Positivist ‘Symbolic Interaction’
Fakta sosial Perspektif dalaman
Statistik ‘Naturalistic’
‘Etic’ Ethnomethodologi
Diskriptif
Pemerhatian turut serta
‘Phenomenological’
Dokumentari
Riwayat hidup
Kajian kes
Ekologikal
‘Emic’
Konsep utama Pemboleh ubah Makna
Mengoperasi Definisi Pemahaman sejagat
Kebolehpercayaan Definisi situasi
Hipotesis Kehidupan harian
Kesahan Pemahaman
Kesignifikanan statistik Proses
 Replikasi Rundingan
ramalan bertujuan praktikal
pembinaan sosial
‘Grounded Theory’
Gabungan teori Structural functionalisim ‘Symbolic Interaction’
Realism, Positivism ‘Ethnomethodology’
Behavioralisme ‘Phenomenology’
‘Logical Empiricm’ Budaya
‘Systems Theory’ Idealisme
Gabungan Psikologi Sosiologi
Akademik Ekonomi Sejarah
Sosiologi Anthropologi
Sains politik
Matlamat Menguji teori Membina konsep
Memperjelaskan fakta Memerihal realiti
Perihalan statistik pelbagai
Hubungan antara ‘Grounded Theory’
pemboleh ubah Meningkatkan
Ramalan pemahaman
Reka bentuk Berstruktur Terbuka kepada
Ditentukan lebih awal perubahan
Formal Fleksibel
Spesifik Umum
Prosedur kajian yang Membuat tekaan
terperinci terhadap cara
penyelidikan
Penulisan Panjang lebar Ringkas
cadangan Terperinci dan jelas Spekulatif
penyelidikan fokusnya Mencadangkan bidang
Prosedur spesifik dan penyelidikan yang
terperinci hendak dikaji
Tinjauan bahan kajian Ditulis selepas mendapat
yang mendalam sebahagian daripada
Ditulis sebelum data data
dipungut Tinjauan bahan kajian
Menyatakan hipotesis tidak mendalam
Pernyataan pendekatan
yang umum
Data Kuantitatif Diskriptif
Koding boleh dikira Dokumen peribadi
Kiraan dan ukuran Nota kerja lapangan
Pembolehubah yang Gambar
boleh didefinisikan Pendapat perseorangan
Statistik Dokumen rasmi
Bahan-bahan artifak
Persampelan Besar Kecil
Berstrata Tidak mewakili populasi
Kumpulan kawalan Persampelan teoritikal
Tepat Perposive (bertujuan)
Pemilihan secara rawak
Mengawal pengganggu
pembolehubah
Teknik / kaedah Eksperimen Permerhatian
Tinjauan Mengkaji pelbagai
Temubual berstruktur dokumen dan artifak
Kuasi eksperimental Pemerhatian turut serta
Pemerhatian berstruktur Temubual tidak
Set data berstruktur
Hubungan dengan Jangka pendek Empati
responden Hubungan tidak akrab Menekankan unsur
Mengekalkan status kepercayaan
sebagai penyelidik dan Kesamarataan
responden Hubungan mesra
Responden sebagai
rakan
Mengutamakan
keobjektifan
Alat Kajian Inventori Alat perakam suara
Soal selidik ‘Transciber’
Indeks Penyelidik bertindak
Komputer sebagai alat kajian
Skala
Ujian
Analisis data Deduktif Berterusan
Dilaksanakan selepas Model, tema dan konsep
pungutan data Induktif
 Statistikal Analisis bersifat induktif
‘Constant Comparative
method’
Permasalahan Mengawal pemboleh Mengambil masa
dalam ubah yang lain panjang
menggunakan Terlalu rigid Kesukaran menyaring
pendekatan Kesahan data
Kebolehpercayaan
Prosedur tidak rigid
Sukar mengkaji
responden yang besar
jumlahnya

1.5 Etika dalam penyelidikan pendidikan

a) Etika penyelidikan

Etika penyelidikan merujuk kepada peraturan-peraturan/ code atau satu set

prinsip/nilai moral yang berperanan sebagai panduan dalam menjalankan
penyelidikan. Para penyelidik perlu menunujukkan perlakuan yang mematuhi
etika semasa menjalankan penyelidikan.

a) Kod etika penyelidikan

Dalam etika penyelidikan berbeberapa elemen perlu diberi perhatian oleh

penyelidik seperti berikut:

1. Mendapat Kebenaran (informed consent)

Isu mendapat kebenaran daripada responden untuk kajian adalah kompleks.

‘Informed Consent’ merujuk kepada kebenaran yang diberi oleh responden
setelah memahami beberapa perkara berikut:

o Matlamat dan tujuan kajian

o Apa yang dikendaki oleh responden
o Semua akibat yang mungkin timbul daripada penglibatan/ tidak dalam
penyelidikan.
o Sekiranya fokus atau sampling berubah, perundingan semula perlu dibuat
o Dalam kes yang melibatkan responden yang kurang berupaya untuk
memberi kebenaran seperti ada penyakit mental atau kanak-kanak, cadangan
kajian mesti diterangkan dan justifikasi prosedur untuk melindungi hak
responden.

2. Penglibatan (Participation)

o Bakal responden perlu diberitahu tentang matlmat, kaedah, faedah dan

masalah yang mungkin timbul dalam kajian.
o Mereka juga patut diberitahu setakat mana penglibatan mereka dalam
penyelidikan tersebut.
o Mereka perlu diberitahu penarikan diri dalam kajian tidak membawa apa-
apa kesan negatif
o Mereka boleh membuat komplain terhadap tingkahlaku penyelidik dengan
mengikut prosedur tertentu.

3. Kerahsiaan (Confidentiality)

o Cadangan dan pelan kajian mesti menyatakan bagaimana kerahsian

maklumat dijamin berkesan.
o Perlindungan hak responden diutamakan.
o Prosedur tidak telalu rigit yang mengongkong respondent.
o Pengkaji mungkin boleh berkongsi maklumat dengan ahli kumpulan dalam
komuniti penyelidikan

4. Anomiti

o Penyelidik mesti menjamin anomiti kepada peserta, contohnya identiti

respondent.

5. Rundingan (Negotiation)

o Rundingan melibatkan perkara-perkara berikut:

§ Mendapat kebenaran dari institusi
§ Mendapat kebenaran untuk access data
§ Penggunaan data
§ Penulisan laporan
§ Melindungi peserta daripada masalah yang timbul

o Bagaimanakah prosedur rundingan yang boleh diikuti oleh Penyelidik?

§ Mendapat kebenaran secara formal daripada pihak berkenaan untuk

menjalankan kajian.
§ Memberi rangka projek/cadangan/pelan kepada guru besar/pengetua
sekiranya penyelidikan dijalankan di sekolah.
§ Rangka/pelan/cadangan harus menerangkan dan justifikasi prosedur yang
akan diiukti untuk ‘clearing’ data ‘field’ berkait dengan peserta seperti transkrip,
nota pemerhatian, bukti dokumen dan memasukkan data ini dalam laporan
akhir atau teks umum.
§ Terangkan makna anomiti dan kerahsian kepada peserta kajian.
§ Tentukan sama ada peserta akan menerima satu salinan laporan dan/atau
draf laporan atau transkrip temubual.
§ Beritahu peserta apa yang dibuat dengan maklumat yang diberi.
§ Sediakan satu rangka tujuan dan keadaan kajian untuk peserta.
§ Jujur tentang tujuan kajian dan keadaan dalam mana kajian dijalankan.
§ Perundingan amat penting untuk menjayakan penyelidikan.

2. 1 Jenis-jenis penyelidikan

a) Penyelidikan asas

Penyelidikan yang dijalankan untuk menerbitkan dapatan baru, ilmu baru atau
teori baru. Penyelidikan asas:
· Menekankan penemuan pengetahuan semata-mata untuk
pengetahuan.
· Lebih menumpukan kajian teori-teori yang wujud dalam bidang
pendidikan secara lebih mendalam.
· Memperoleh data empirikal yang boleh digunakan untuk
mengembangkan dan menilai teori.
· Kurang berorientasikan cara-cara ke arah penyelesaian masalah praktis
b) Penyelidikan gunaan

· Bertujuan untuk menyelesaikan masalah praktis yang dihadapi atau

untuk menguji sesuatu teori untuk menilai kegunaannya dalam arena
pendidikan.
· Dapat memberikan data sama ada menyokong sesuatu teori,
mengubah suai, atau mengembangkan sesuatu teori baru.

c) Penyelidikan tindakan

Kajian tindakan dalam pendidikan ialah kajian yang dijalankan oleh guru untuk
meningkatkan keberkesanan pengajaran (Carl Glickman, 1992)

d) Penyelidikan penilaian

Penyelidikan penilaian ialah penyelidikan yang dilakukan untuk menilai sesuatu

program. Biasanya ia menilai kesesuaian, kecekapan, keberkesanan dan impak
sesuatu program yang telah dijalankan.

2.2 Pengenalan kepada pelbagai jenis reka bentuk

penyelidikan pendidikan

· Penyelidikan kuantitatif

a) Kajian eksperimental
Peserta-peserta diagihkan secara rawak ( random assignment ) kepada dua
kumpulan. Kumpulan pertama diberi rawatan kaedah pertama. Kumpulan
yang kedua diberi rawatan dengan kaedah kedua. Di akhir kajian min prestasi
kedua-dua kumpulan dibandingkan untuk mengkaji keberkesanan kedua-dua
rawatan yang telah diberikan. Andaian dibuat bahawa kumpulan-kumpulan ini
tidak mempunyai apa-apa perbezaan dalam semua aspek sebelum rawatan. .
Syarat tiada perbezaan ini ditentukan dengan cara mengawal pembolehubah-
pembolehubah kawalan

b) Kuasi-eksperimental

Peserta-peserta tidak dibahagikan secara rawak. Kedua-dua kumpulan

diasingkan menggunakan pengasingan yang sedia ada. Sebelum kajian
dijalankan kedua-dua kumpulan diberikan ujian pra. Selepas itu kumpulan
pertama menjalani rawatan dengan kaedah pertama , sementara kumpulan
yang satu lagi diberi rawatan dengan kaedah kedua. Selepas tamat kajian
kedua-dua kumpulan mengambil ujian pasca. Prestasi kedua-dua kumpulan
sebelum dan selepas kajian dibandingkan untuk menentukan perbezaan
keberkesanan rawatan-rawatan yang telah diberi.

c) Kajian tinjauan

Kajian tinjauan melibatkan penggunaan soal selidik atau penggunaan

maklumat statistik untuk mengumpulkan data mengenai sesuatu populasi,
pemikiran atau tingkahlaku mereka.

Statistik deskriptif: min, mod, median, peratus, kekerapan

d) Kajian korelasi

Menentukan perhubungan di antara dua pembolehubah yang dapat

diberikan nilai numerikal
· Penyelidikan kualitatif

a) Kajian etnografi

Satu kajian yang melibatkan sekumpulan manusia untuk mengkaji sosio budaya
mereka.

b) Kajian kes

Menurut Merriem (1998), kajian kes digunakan untuk memahami mendalam

tentang subjek yang dikaji, memokus tentang proses berbanding output,
mementingkan penemuan bukannya pengesahan sesuatu teori atau dapatan.
Melibatkan seorang individu, sekumpulan manusia, satu masyarakat, satu bilik
darjah.

c) Kajian sejarah

Mengkaji tentang sebab-sebab, kesan-kesan atau kecenderungan dari

peristiwa lepas yang mungkin boleh membantu untuk menerangkan perkara-
perkara pada masa sekarang dan peristiwa-peristiwa yang dijangka masa akan
datang.

d) Kajian naratif

Satu jenis kajian yang digunakan untuk memahami atau mengkaji bagaimana
manusia membina makna dalam kehidupan mereka. Ia memberi tumpuan
kepada makna yang ditafsirkan oleh manusia kesan daripada peristiwa-
peristiwa yang berlaku dalam kehidupan mereka.
3. Prosedur penyelidikan pendidikan

3.1 Menyatakan masalah kajian

Masalah kajian merupakan istilah yang digunakan merujuk kepada isu atau
persoalan pokok yang kita akan kaji.

3.2 Menetapkan objektif kajian

Objektif kajian menyatakan dengan spesifik perkara-perkara yang ingin diselidiki

dalam sesuatu penyelidikan yang dijalankan. Ia juga menggambarkan
pembolehubah yang terlibat dalam sesuatu penyelidikan.

3.3 Membentuk soalan kajian

Soalan kajian dibina berdasarkan objektif kajian. Soalan kajian mestilah jelas,
tepat dan berfokus. Soalan kajian membantu penyelidik memberi halatuju yang
jelas kepada proses penyelidikan dan meudahkannya menulis laporan
penyelidikan

3.4 Menghasilkan hipotesis kajian

Bagi kajian kuantitatif hipotesis digunakan untuk menentukan samada sesuatu

yang dikaji itu benar atau salah, rawatan berjaya atau tidak dsbnya. (Kajian
Experimental, kuasi-experimental, korelasi)

3.5 Melakukan tinjauan literatur

Tinjauan literatur diperlukan untuk membolehkan penyelidik mengetahui
senario, perkembangan dan isu-isu yang berkaitan dengan penyelidikan yang
akan dijalankan. Ia membantu penyelidik menyatakan masalah kajian, objektif
dan persoalan kajian. Seterusnya teori-teori yang berkaitan dengan isu yang
dikaji dan dapatan-dapatan kajian yang lepas boleh membantu penyelidik
membincangkan dapatan kajiannya.

3.6 Merancang kaedah kajian

Menentukan instrumen, prosedur pelaksanaan kajian

3.7 Mereka bentuk kajian

Penyelidik perlu menentukan pendekatan kualitatif atau pendekan kuantatitaif

yang akan digunakan. Apakah jenis penyelidikan yang akan digunakan.
Penyelidik juga perlu menentukan apakah teknik pengumpulan data.

3.8 Menentukan prosedur persampelan

Persampelan merupakan aspek penting dalam penyelidikan. Sampel yang

betul perlu dipilih bagi sesuatu kajian supaya dapatan dari sampel boleh
menggambarkan ciri populasi atau menggambarkan sesuatu kes atau sesuatu
fenomena yang dikaji

3.9 Membina instrumen kajian

Instrumen ialah alat untuk membolehkan penyelidik membuat pengukuran atau

membuat pengumpulan data. Instrumen yang sedia ada boleh digunakan. Jika
instrumen belum ada penyelidik perlu membina instrumen yang diperlukan

3.10 Menyatakan kesahan dan kebolehpercayaan instrumen kajian

Instrumen yang akan digunakan perlulah ditentukan kesahannya. Terdapat

beberapa kesahan yang perlu ditentukan, iaitu kesahan kandungan, kesahan
konstruk dan kesahan muka. Seterusnya kebolehpercayaan instrumen juga
perlu ditentukan. Kebolehpercayaan merujuk kepada ketekalan (konsistensi)
alat pengukuran
3.11 Menentukan prosedur pengumpulan data

Prosedur pengumpulan data perlu dirancang dengan teliti supaya data yang
dikumpul adalah mencukupi, tepat dan dapat menggambarkan dengan
benar persoalan, isu, fenomena atau kes yang dikaji.

3.12 Mengumpul data

Selepas membentuk persoalan kajian atau hipotesis kajian, maka data perlu
dikutip. Maklumat dapat diperolehi daripada berbagai-bagai sumber. Terdapat
berbagai strategi dan teknik yang kita gunakan untuk mengumpul data-data
atau maklumat dalam penyelidikan. Apa yang penting ialah strategi dan teknik
yang dipilih mempunyai ciri-ciri kredibiliti, keobjektifan, kebolehanpercayaan,
keesahan dan kebolehan untuk generalisasi.

3.13 Menganalisis data

Dalam langkah ini, penyelidik menganalisis data yang telah dikumpul itu
dengan menggunakan kaedah yang paling sesuai untuk membuktikan
persoalan kajian atau hipotesis yang dibentuk dapat disokong dan dan
dibuktikan kebenarannya. Analisis secara kualitatif dan juga kuantitatif dapat
dijalankan untuk menentukan sama ada objektif kajian dicapai atau tidak.

3.14 Membincang hasil kajian

Dapatan kajian haruslah dibincangkan, berdasarkan perbandingan dengan

teori dan dapatan kajian-kajian yang lepas. Hasil perbincangan akan
menghasilkan rumusan, penambahbaikan,cadangan dan Implikasi
penyelidikan.

3.15 Melaporkan kajian

Setelah data diterjemah dan dibuat kesimpulan maka penyelidik perlu menulis
laporan tentang apa yang didapati dalam kajian yang telah dilakukannya.
Dalam laporan penyelidik perlu menulis tujuan kajian, menerangkan tentang
latarbelakang kajian, objektif kajian, persoalan kajian atau hipotesis kajian,
terangkan rekabentuk kajian, cara data di analisis, penerangan tentang
dapatan kajian dan juga cadangan-cadangan yang perlu bagi menjawab
masalah yang telah dikenal pasti.

4 Penyelidikan Tindakan

a. Definisi dan konsep

• Kajian yang dilakukan secara terus untuk menyelesaikan sesuatu masalah

sosial (Lewin,1946)
• Satu pendekatan penyelidikan untuk mempertingkatkan kualiti P&P(Elliot,
1981)
• Kajian yang sistematik ke arah usaha-usaha untuk meningkatkan amalan
pendidikan oleh golongan yang terlibat dalam pendidikan (Ebbutt, 1995)

b. Ciri-ciri penyelidikan tindakan

• Matlamatnya perubahan yang positif akan berlaku pada akhir penyelidikan

• Kajian yang dilakukan untuk menyelesaikan masalah sosial, masyarakat ,
pendidikan
• Kajian untuk memperbaiki keadaan semasa
• Berkaitan dengan tugasan harian
• Kajian tindakan ialah suatu proses reflektif inkuiri refleksi kendiri
• Pengkaji terlibat secara langsung dalam kajian
• Kajian tindakan ditentukan oleh pengamal sendiri(practitioners)
• Kajian tindakan dilaksanakan secara sistematik
• Ada tindakan praktikal & intervensi (treatment)
• Data lebih cenderung berbentuk gabungan antara kuantitatif dan
kualitatif
• Satu proses yang berulang atau berterusan ( cyclical basis)
• Lebih berfokus kepada proses berbanding output
• Tidak digunakan untuk menguji hipotesis
c. Kepentingan penyelidikan tindakan

· Untuk menambahbaik pengajaran &pembelajaran

· Meningkatkan kualiti diri sebagai pendidik
· Memperbaiki keadaan tempat kerja
· Meningkatkan kepuasan bekerja
· Peluang untuk membuat perubahan ke arah peningkatan
profesionalisme (hasil pengupayaan)
· Pembangunan profesionalisme

5.0 Kajian tindakan

a. Jenis kajian tindakan

(i) Kajian tindakan kritikal

Kajian tindakan yang dijalankan untuk mengubah nilai atau amalan dalam
sesuatu masyarakat atau diri sendiri.
(ii) Kajian tindakan praktikal

Kajian tindakan yang dilakukan secara langsung oleh untuk membaiki amalan
praktikal seperti menambahbaik amalan sendiri dalam pelaksanaan kerja,
menambahbaik amalan murid, menyelesaikan masalah, meningkatkan kualiti
P&P dan sebagainya.

b. Isu pendidikan berkaitan kajian tindakan

i. Bagaimana kajian tindakan dapat meningkatkan kualiti

pengajaran dan pembelajaran?
ii. Meningkatkan kefahaman dan penglibatan gutugutu dalam
penyelidikan tindakan

c. Proses kajian tindakan:

i. Mengenal pasti masalah berkaitan amalan

ii. Merancang tindakan
 iii. Melaksana tindakan
iv. Mengumpul data dan menganalisis
v. Membuat refleksi terhadap tindakan
vi. Mengambil tindakan susulan
vii. Merancang kitaran kedua

Proses kajian tindakan:

i. Mengenal pasti masalah berkaitan amalan

Masalah yang dipilih daripada pengalaman dalam proses pengajaran dan

pembelajaran. Masalah yang dipilih dalam kawalan penyelidik dan boleh
diselesaikan oleh penyelidik. Masalah boleh diselesaikan dalam jangkamasa
yang ditetapkan.

ii. Merancang tindakan

Memilih apakah tindakan yang sesuai dengan masalah yang dihadapi.

Menyediakan jadual pelaksanaan penyelidikan, instrumen pengumpulan data,
kaedah analisis data serta menyediakan peralatan yang diperlukan.
Menyediakan carta Gantt pelaksanaan proses penyelidikan.

iii. Melaksana tindakan

Menjalankan penyelidikan seperti yang yang telah ditetapkan. Penyelidik sendiri

yang menjalankan penyelidikan kerana penyelidik adalah juga instrumen
kajian. Bantuan juga boleh diperolehi daripada rakan sejawat sebagai contoh
membuat rakaman video proses pengajaran dan pembelajaran, atau
membuat pemerhatian menggunakan senarai semak. Namun urusan
temubual, mengumpul maklumat seperti dokumen sokongan lain dibuat sendiri
oleh penyelidik

iv. Mengumpul data dan menganalisis

Dalam kajian tindakan mengumpul data dan menganalisis berjalan serentak.

Data atau maklumat yang dikumpul dianalisis berterusan untuk melihat
kemajuan yang dicapai oleh subjek. Di samping itu analisis berterusan
membolehkan penyelidik menentukan kesesuaian tindakan untuk
membolehkan modifikasi tindakan dibuat atau memlaksanakan tindakan baru
yang difikirkan sesuai.

v. Membuat refleksi terhadap tindakan

Refleksi di peringkat akhir sesuatu kitaran membolehkan penyelidik menilai

kesan tindakan atau rawatan yang telah dijalankan. Penyelidik boleh membuat
tafsiran kejayaan atas rawatan yang diberikan. Dia boleh meneruskan rawatan
ke dalam kitaran yang seterusnya sekiranya rawatan kurang berkesan dengan
membuat pengubahsuaian rawatan atau mengenalkan rawatan yang
baru. Dia juga boleh menamatkan kajiannya sekiaranya dia berpuas hati
dengan pencapaian murid-muridnya.

Refleksi bukan sahaja boleh dilakukan di peringkat akhir kitaran, refleksi boleh
dilakukan juga pada mana-mana peringkat dalam satu kitaran. Refleksi seperti
ini membolehkan penyelidik mempelajari perkara-perkara yang baru atau terus
membuat penambahbaikan tanpa perlu menunggu pada kitaran yang
seterusnya.

vi. Mengambil tindakan susulan

Tindakan susulan dibuat selepas tamat sesuatu kajian tindakan. Ia

membolehkan penyelidik memperbaiki amalannya dan mengambil langkah
perlu dalam meningkatkan kualiti P&Pnya

vii. Merancang kitaran kedua

Memikirkan langkah-langkah penambahbaikan yang akan dilaksanakan dalam

kitaran kedua atau kitaran seterusnya

6. Cadangan kajian tindakan

· Fokus kajian / masalah kajian
· Soalan kajian
· Sumber literatur
· Reka bentuk kajian
· Subjek kajian
· Pelan tindakan
· Strategi pengumpulan data
· Analisis data
· Jadual kerja
· Perbelanjaan
· Sumber rujukan

Cadangan kajian tindakan

i. Fokus kajian / masalah kajian

Menetukan isu/masalah yang ingin dikaji berdasarkan refleksi pengalaman
pengajaran dan pembelajaran yang lepas, atau masalah yang sedang
dihadapi. Isu atau masalah itu samada masalah guru, masalah murid,
menambahbaik amalan guru atau amalan murid. Isu yang ingin dikaji itu
haruslah dalam kawalan guru dan mampu diselesaikan oleh guru sendiri.

ii. Soalan kajian

Menentukan soalan kajian yang jelas dan berfokus. Kedua-dua ciri ini
membantu penyelidik merancang tindakan yang sesuai, merekabentuk
kajiannya, mencari literatur yang sesuai dan memilih subjek kajian.

iii. Sumber literatur

Sumber literatur haruslah membolehkan penyelidik menulis latarbelakang kajian,
merekabentuk kajiannya dan membincangkan dapatan kajiannya. Sumber
literatur boleh diambil daripada jurnal, buku, prosiding seminar, thesis, laporan
dan sebagainya.

iv. Reka bentuk kajian

Penyelidik harus menentukan pendekatan yang akan digunakan samada
pendekatan kualitatif, pendekatan kualitatif atau kombinasi kedua-dua
pendekatan. Seterusnya tentukan jenis data yang diperlukan dan teknik
pengumpulan data yang akan digunakan.

v. Subjek kajian
Subjek kajian boleh melibatkan satu bilikdarjah, sekumpulan murid atau seorang
murid atau guru sendiri sebagai subjek. Subjek yang dipilih adalah berdasarkan
kaedah persampelan bertujuan ( purposeful sampling) yang mempunyai ciri
yang menepati objektif kajian.

vi. Pelan tindakan

Perancangan yang teliti membantu penyelidik melaksanakan kajiannya secara
sistematik dan dapat menyiapkan kajian dalam tempoh masa yang
ditetapkan. Aktiviti yang akan dijalankan, pihak yang terlibat, keperluan
peralatan dan prosedur pelaksanaan kajian disenaraikan dan dinyatakan
dengan jelas

vii. Strategi pengumpulan data

Strategi pengumpulan data melibatkan penentuan jenis data, instrumen yang
digunakan dan teknik pengumpulan data dinyatakan dengan jelas

viii. Analisis data

Kaedah analisis data dinyatakan dengan jelas. Nyatakan samada
menggunakan markah mentah, gred, statistik deskriptif (data kuantitat if) atau
menggunakan analisis kandungan (data kualitatif)

ix. Jadual kerja

Menyediakan carta Gantt pelaksanaan kajian mengandungi aktiviti yang akan
dijalankan dan jangkaan tarikhnya

x. Perbelanjaan
Senaraikan perincian keperluan bagi menjalankan kajian beserta kos yang
diperlukan

xi. Sumber rujukan

Sumber literatur boleh diambil daripada jurnal, buku, prosiding seminar, thesis,
laporan dan sebagainya. Penulisan rujukan haruslah menggunakan format APA

7. Kajian Tindakan: Kaedah pengumpulan data kajian

tindakan
i. Temu bual: Temu bual berstruktur, semi-struktur, tidak
berstruktur
· Berstruktur - mempunyai jadual khusus, soalan disediakan dalam urutan;
digunakan dengan meluas dalam tinjauan dan kajian pasaran. Bertujuan untuk
mendapatkan maklumat asas atau untuk membuat pengesahan

· Separa-berstruktur - soalan spesifik disediakan dan ditanyakan tetapi

pencungkilan dilakukan dengan bebas ke atas jawapan yang diberikan; sesuai
untuk individu dan kumpulan

· Tidak berstruktur – penyelidik boleh meneroka dan melakukan

pencungkilan dengan bebas; perlu ada kerangka atau senarai tema atau topik
yang dikehendaki; sesuai untuk individu atau kumpulan (kumpulan fokus);
penyelidik perlu mahir

· Kumpulan fokus

§ Apakah temu bual kumpulan fokus?

§ Temu bual diinisiasi oleh penyelidik; selalu digunakan untuk kajian pasaran
dan parti politik
§ Terletak antara temu bual individu dengan pemerhatian kumpulan secara
naturalistik
§ Selalunya berfokuskan tema tertentu atau suatu set isu khusus
§ Perbincangan dikawal moderator
§ Data diperoleh daripada interaksi antara ahli kumpulan, bukan antara
penyelidik dan ahli kumpulan

ii. Pemerhatian: Pemerhati penuh, peserta sebagai pemerhati, pemerhatian

penuh

Pemerhati penuh – Seorang penyelidik merupakan salah seorang peserta yang

dikaji. Peranannya sebagai penyelidik tidak diketahui oleh peserta. Segala
tingkahlaku peserta diperhatikan oleh penyelidik untuk membuat kajian
mengenai isu yang dikaji. Penyelidik boleh membuat catatan apa yang telah
diperhatikannya di masa lain apabila tidak bersama-sama dengan peserta.

Peserta sebagai pemerhati – Dalam situasi ini fungsi penyelidik diketahui oleh
peserta. Penyelidik turut serta menjalani aktiviti bersama-sama peserta yang
dikajinya. Dalam masa yang sama penyelidik membuat catatan apa yang
diperhatikannya.

Pemerhatian penuh – Penyelidik tidak langsung mempunyai interaksi dengan

peserta. Dia hanya membuat pemerhatian penuh dan membuat catatan
tingkahlaku peserta

iii. Data berbentuk dokumentasi

Berbagai maklumat seperti minit mesyuarat, laporan, , prosiding seminar, thesis,

laporan kertas projek penulisan ilmiah, majalah, surat khabar dan sebagainya
boleh digunakan sebagai maklumat penyelidikan.

iv. Triangulasi data kajian

Triangulasi, iaitu membanding pelbagai jenis data daripada pelbagai kaedah,

pada masa berbeza dan, daripada sumber yang berlainan. Triangulasi data
dapat meningkatkan kesahan dan keboleh percayaan penyelidikan tindakan.

8. Kajian Tindkan: Kaedah pengumpulan data kajian

tindakan

I. Senarai semak pemerhatian

Senarai semak mengandungi senarai item-item atau aktiviti-aktiviti yang telah

ditentukan untuk diperhatikan dalam sesuatu pemerhatian. Menggunakan
senarai semak, seseorang pemerhati boleh memberi tumpuan kepada aktiviti
yang difokuskan dan membantunya menetukan kekerapan sesuatu aktiviti
berlaku.

II. Rakaman video dan kaset

Rakaman video boleh digunakan untuk merakamkan sesuatu fenomena atau
peristiwa yang dikaji. Sebagai contoh seorang penyelidik membuat rakaman
satu sesi pengajaran dan pembelajaran. Rakaman tersebut kemudiannya
dianalisis untuk membolehkan penyelidik membuat analisis isu yang dikajinya.
Rakaman video membolehkan seseorang penyelidik merakam semua peristiwa
yang berlaku dan tiada maklumat yang terlepas berbanding melalui bentuk
pemerhatian yang lain.
III. Log
Catatan log seperti buku log juga boleh digunakan sebagai maklumat. Perkara
yang dicatatkan dalam buku log boleh digunakan sebagai bukti penglibatan
atau aktiviti yang dilakukan oleh seseoran
IV. Nota lapangan
Nota lapangan merupakan penulisan yang dibuat oleh penyelidik berdasarkan
apa yang didengar, dilihat, pengalaman yang dilalui dan pemikiran yang
timbul semasa mengumpul dan membuat refleksi terhadap
data. Mengandung deskripsi dan dialog yang releven tentang latar konteks
dan peserta yang dikaji. Sebagai bukti yang membantu proses membuat
analisis kajian
V. Fotograf
Gambarfoto boleh digunakan sebagai sumber maklumat.Sesuatu peristiwa
atau fenomena yang dirakam melalui gambarfoto boleh digunakan untuk
menganalisis aktiviti yang dilakukan, memberi gambaran peristiwa yang
berlaku, siapa yang terlibat atau menjadi bukti penglibatan seseorang.
VI. Portfolio
Portfolio mengandungi maklumat peribadi, bidang tugas, penglibatan dan hasil
kerja seseorang. Portfolio sering digunakan sebagai salah satu sumber
maklumat dalam menilai kualiti diri dan kompetensi diri seseorang dan kualiti
kerja yang dihasilkannya

VII. Borang catatan temu bual

Borang catatan temubual digunakan sebagai ganti temubual yang tidak
direkodkan. Catatan temubual mengandungi perkara-perkara penting yang
ditekodkan semasa temubual dijalankan
VIII. Slid
Slid boleh digunakan untuk menggambarkan turutan sesuatu proses atau
sesuatu peristiwa.
IX. Laporan jurnal
Laporan yang ditulis tentang sesuatu pengalaman atau peristiwa yang dilalui
oleh seseorang untuk melakukan refleksi supaya seseorang mendapat
pembelajaran daripada pengalaman yang dilalui.
X. Diari
Catatan peristiwa-peristiwa yang berlaku dalam kehidupan seseorang yang
ditulis setiap hari. Diari boleh digunakan sebagai data aktiviti atau peristiwa
yang berlaku pada seseorang individu.

9. Pertimbangan semasa mengumpul data kajian tindakan

9.1 Kesahan dan kebolehpercayaan data

9.1.1 Keesahan:

Keesahan bermaksud kebenaran yang dapat menggambarkan fenomena

sosial sebenar seperti yang dimaksudkan ( Hammerslay 1990:57)

Kesahan kajian tindakan dapat ditingkatkan melalui:

(a) Kritikan luaran (keaslian data)

Pendapar pakar diperlukan untuk memberi pandangan kepada dapatan.

Pengesahan dan pandangan yang diberikan oleh pakar akan meningkatkan
kesahan dapatan..

(b) Kritikan dalaman (ketepatan data)

Dapatan atau hasil kajian dientangkan kepada rakan sejawat atau orang yang
pernah menjalankan kajian yang sama. Pandangan atau pengesahan yang
diberikan akan meningkatkan kesahan dapatan.

(c) Triangulasi data

Membanding pelbagai jenis data daripada pelbagai kaedah, pada masa

berbeza dan, daripada sumber yang berlainan
9.1.2 Kebolehpercayaan:

Kebolehpercayaan merujuk kepada ketekalan data yang disepakati oleh

beberapa penyelidik yang sama atau penyelidik lain, sama ada dalam situasi
yang sama atau yang berbeza (Hammerslay 1992a:67)
Kebolehpercayaan data kajian tindakan dapat ditingkatkan antaranya
melalui:

· Penulisan nota lapangan yang sistematik

· Ujian rintis temu bual
· Pembentangan hasil laporan untuk interpretasi semula
· Penglibatan yang lama dengan tempat kajian
· Pemerhatian yang berterusan dalam satu tempoh masa tertentu.

9.2 Etika kajian tindakan

Dalam etika penyelidikan tindakan berbeberapa elemen perlu diberi perhatian

oleh penyelidik seperti berikut:

I. Mendapat Kebenaran (informed consent)

II. Penglibatan (Participation)

III. Kerahsiaan (Confidentiality)

IV. Anomiti (keselamatan)

- Penyelidik mesti menjamin anomiti kepada peserta, contohnya identiti

respondent.

V. Rundingan (Negot iation). Rundingan melibatkan perkara-

perkara berikut:

§ Mendapat kebenaran dari institusi

§ Mendapat kebenaran untuk access data
§ Penggunaan data
§ Penulisan laporan
§ Melindungi peserta daripada masalah yang timbul
9.3 Keupayaan data kajian digeneralisasi

Dapatan kajian tindakan tidak boleh dibuat generalisasi. Ini adalah kerana
sesuat kajian tindakan adalah unik untuk sesutu kelompok manusia, seseorang
individu atau sebuah bilik darjah. Walaubagaimana pun untuk membuat
generalisasi perkara-perkara berikut harus dilakukan:

· Kajian diulang semula d tempat lain. Di samping itu, data yang

dikumpul mestilah tepat dan penerangan yang dibuat adalah terperinci. Jika
dapatan adalah tekal maka generalisasi boleh dibuat

Analisis data kajian tindakan

10. Data kualitatif

Data kualitatif dianalisis menggunakan pendekatan analisis kandungan. Analisis

kandungan melibatkan proses mengkod data, mengkategori data, menyusun
data dalam grid analisis dan mengenalpasti tema/pola dan makna.

Analisis kandungan melibatkan tiga peringkat utama, iaitu aksial

coding, select ive coding danpembent ukaaan tema. Pada peringkat aksial
coding maklumat yang mewakili ciri tertentu dikodkan kepada kod-kod
tertentu. Kod-kod kemudiannya dikelompokkan ke dalam kategori-kategori
tertentu. Kategori-kategori kemudiannya dikelompokkan ke dalam tema-tema
tertentu

11. Data kuantitatif

Data kajian tindakan dianalisis menggunakan statistik deskriptif iaitu frekuensi,

peratusan, min, mod, median dan sisihan piawai.

Latihan

(i) Carikan min bagi set markah berikut

 43, 34, 86, 71, 76 dan 94

43 + 34 + 86 + 71 + 76 + 94
Min = ------------------------------------ = 67.3
6

(ii) Carikan mod bagi set markah berikut

34, 43, 92, 76, 88, 76, 86, 94

Mod ialah skor yang mempunyai kekerapan tertinggi iaitu 76

(iii) Carikan median bagi set data berikut:

Median ialah penengah taburan markah

(a) 3.1, 2.7, 4.7, 2.9, 3.4, 4.1, 3.7, 4.3, 4.7
2.7, 2.9, 3.1, 3.4, 3.7, 4.1, 4.3, 4.7, 4.7

Median ialah 3.7

(b) 3.1, 2.7, 4.7, 2.9, 3.4, 4.1, 3.7, 4.3, 4.7, 4.8

2.7, 2.9, 3.1, 3.4, 3.7, 4.1, 4.3, 4.7, 4.7, 4.8

3.7 + 4.1
Median = ------------ = 3.9
2

(iv) Carikan sisihan piawai bagi set markah berikut

44, 50, 38, 96, 42, 47, 40, 39, 46, 50
44 + 50 + 38 + 96 + 42 + 47 + 40 + 39 + 46 + 50
Min = x ---------------------------------------------------------------- = 49.2
10
 x x–x (x – x)²
44 44-49.2 = -5.2 27.04
50 50-49.2 = 0.8 0.64
38 38-49.2 = -11.2 125.44
96 96-49.2 = 46.8 2190.24
42 42-49.2 = -7.2 51.84
47 47-49.2 = -.2.2 4.84
40 40-49.2 =-9.2 17.64
39 39-49.2 = -10.2 104.04
46 46-49.2 =-3.2 0.64
50 50-49.2 =0.8 27.04
∑ 2522.36

SP = ∑( x – x)2
n-1

SP = 2522.36
10-1

SP = 2522.36
9

= 16.74

12. Menghuraikan data kajian tindakan

· Mengintegrasikan data dengan pengalaman personal

· Menghubungkaitkan data dengan literature
· Merumus dan membincang hasil kajian

Ketika membahaskan dapatan kajian seseorang penyelidik haruslah

mengaitkan dapatan kajian dengan pengalamannya. Dia perlu membuat
perbandingan dapatan dengan amalannya untuk membuat
penambahbaikan kepada amalannya, amalan muridnya untuk meningkatkan
lagi keberkesanan P&P. Seseorang penyelidik juga perlu membandingkan
dengan teori dan dapatan kajian-kajian lepas untuk menyemak samada
dapatan kajian selari dengan teori dan kajian lepas atau bertentangan untuk
membolehkannya membuat perbincangan dan merumuskan dapatan
kajiannya. Seseorang penyelidik harus mampu menyatakan implikasi kajiannya
kepada dunia pedidikan dan boleh memberi cadangan untuk kajian yang
seterusnya dan mencadangkan penambahbaikan kepada pendidik lain.

13. Format Penulisan Laporan Kajian Tindakan

· Latar belakang kajian
· Fokus kajian / mengenal pasti masalah kajian
· Sumber literatur
· Pelan tindakan
· Strategi pengumpulan data
· Analisis data
· Refleksi
· Langkah seterusnya
· Sumber rujukan

I. Latar belakang kajian

Memberi penerangan tentang scenario, isu-isu dan perkembangan yang
berkaitan dengan penyelidikan yang akan dijalankan. Di bahagian ini juga
penyelidik perlu menyatakan justifikasi dan rasional mengapa kajian perlu
dijalankan. Di samping itu penyelidik juga harus menerangkan kepentingan
kajian yang akan dijalankan.

II. Fokus kajian / mengenal pasti masalah kajian

Memberi penerangan tentang isu atau masalah yang dikaji, bagaimana isu itu
ditemui. Dalam bahagian ini penyelidik juga perlu menerangkan dengan jelas
masalah yang dikaji, menganalisis masalah dengan mendalam sehingga boleh
mencadangkan tindakan yang paling sesuai untuk menangani masalah
tersebut. Salah satu faktor yang mempengaruhi kejayaan tindakan yang
diambil ialah apabila penyelidik dapat mentafsir masalah dengan tepat,
mengenali punca dan mengaitkannya dengan pengalaman yang lepas.
Kesemua perkara ini haruslah dilaporkan dalam bahagian ini.

III. Sumber literatur

Dalam bahagian ini penyelidik harus menulis dan merumuskan bahan-bahan
literatur yang berkaitan dengan teori dan dapatan kajian-kajian yang lepas.
Bahan-bahan sumber literatur harus ditulis semula dalam ayat sendiri dalam
subtopik yang selari dengan objektif kajian. Melalui pendekatan ini penyelidik
akan dapat menulis sumber literatur dengan baik dan releven dengan dapatan
kajian yang akan dibahaskan.

IV. Pelan tindakan

Dalam bahagian ini penyelidik haruslah membincangkan dengan terperinci
langkah-langkah yang dirancang ketika melaksanakan tindakan. Antara
pekara yang perlu diterangkan ialah perincian tindakan yang diambil, prosedur
menjalankan tindakan, data yang perlu dikumpul dan instrumen yang
digunakan dalam pengumpulan data.

V. Strategi pengumpulan data

Dalam bahagian ini penyelidik haruslah menerangkan dengan jelas kaedah,
teknik dan strategi yang telah digunakan dalam pengumpulan data.

VI. Analisis data

Dalam bahagian ini penyelidik harus memaparkan data yang dikumpul dalam
dalam bentuk jadual, carta, graf dan sebaginya. Penyelidik perlu menerangkan
jenis analisis data yang telah digunakan samada penggunaan statistic deskriptif
atau pendekatan analisis kandungan. Seterusnya keputusan analisis data
diterangkan dengan jelas dan dirumuskan. Kesimpulan dibuat terhadap objektif
penyelidikan samada ianya tercapai atau tidak.

VII. Refleksi
Dalam bahagian ini penyelidik membuat refleksi kepada keputusan
penyelidikannya dan apa yang dipelajari daripada pengalaman menjalankan
penyelidikan. Di bahagian ini penyelidik harus mengaitkan dapatan kajian
dengan tindakan yang telah diambil dalam aspek kekuatan dan kelemahan
tindakan. Di samping itu penyelidik juga harus membincangkan usaha-usaha
penambahbaikan terhadap amalannya dalam pengajaran dan
pembelajaran.

VIII. Langkah seterusnya

Dalam bahagian ini penyelidik perlu menerangkan apakah usaha yang akan
dilakukan seterusnya berdasarkan dapatan kajiannya. Apakah tindakan akan
diteruskan dalam kitaran seterusnya dengan penambahbaikan atau dia perlu
mengenalkan tindakan baru atau menamatkan tindakan sekiranya masalah
telah dapat diatasi. Seterusnya penyelidik perlu menerangkan implikasi
dapatan kajiannya dan memberi cadangan penyelidikan yang seterusnya
yang perlu dijalankan.

IX. Sumber rujukan

Dalam bahagian ini penyelidik menyenaraikan senarai rujukan yang telah
digunakan dalam penyelidikannya. Format rujukan APA digunakan sebagai
tatacara penulisan rujukan yang standard.

14. Format Penulisan artikel/makalah kajian tindakan

I. Abstrak
Abstrak ialah intipati yang menyatakan dengan ringkas keseluruhan kajian. Ia
meliputi tujuan kajian dijalankan, subjek yang terlibat, tindakan yang diambil,
instrumen yang digunakan, pelilihan subjek, analisis data yang digunakan,
dapatan penyelidikan, implikasi kajian dan cadangan untuk penyelidikan yang
seterusnya. Abstrak mestilah ditulis dengan ringkas dan padat. Abstrak harus
ditulis dalam satu perenggan sahaja. Abstrak yang baik dapat memberi
maklumat kepada pembaca untuk memahami kajian yang telah dijalankan,
proses-proses penyelidikan dan dapatan kajian serta implikasi kajian.

II. Konteks
Dalam bahagian ini penulis menerangkan konteks bagi penyelidikannya. Dia
harus menerangkan latarbelakang sekolah dan latarbelakang subjek.
Penerangan yang jelas kepada aspek-aspek tersebut akan memberi
kefahaman kepada pembaca tentang persekitaran kehidupan subjek. Melalui
cara ini pembaca akan dapat lebih menghayati pelaporan kajian tindakan
yang dilaporkan dalam bentuk penulisan ilmiah yang dibacanya.

III. Fokus kajian

IV. Pelan tindakan
V. Pelaksanaan pelan tindakan
VI. Strategi pengumpulan data
VII. Analisis dan penemuan
VIII. Refleksi dan implikasi
IX. Tindakan susulan

15. Penyebaran hasil kajian tindakan

 Seminar
 Penerbitan
 Rangkaian kajian tindakan (on-line networks)