TANGGAPAN NG PANGULO
KOMISYON SA LALONG MATAAS NA EDUKASYON
Tumatalakay ang kurso sa mga interaksiyon sa pagitan ng agham at teknolohiya at lipunan, kultural, politikal, at kontekstong pang-ekonomiya na
humuhubog at nalilikha ng mga ito. (CMO blg. 20, serye 2013)
Nahihimok ang mga mag-aaral sa interdisiplinaryong kursong ito na harapin ang mga realidad bunsod ng agham at teknolohiya sa lipunan. Ang
ganitong katotohanan na nakaaapekto sa pansarili, pampubliko, at ang aspektong pangglobal ng ating pamumuhay at mahigpit na b ahagi na ng pag-
unlad ng tao. Nangyayari ang karunungang pansiyentipiko at penteknolohikal sa konteksto ng lipunan kasama lahat nito ang sosyo-politikal, kultural,
ekonomika, at mga pilosopikal na kaisipan na pinagsama-sama. Nilalayon ng kursong ito na itanim ang mareplektibong karunungan sa mga mag-
aaral na makapamuhay nang mabuti at nakapagpapamalas nang etikal na pagpapasiya sa harap ng siyentipiko at teknolohikal na pagsulong.
Kasama sa kursong ito ang mga paksa sa pagbabagong klima at kamalayang pangkalikasan.
Inaasahang Matutuhan
Kaalaman
1. Naiisa-isa ang mga kahalagahan ng agham at teknolohiya sa lipunan, lalo sa lipunan ng Filipinas.
2. Naipaliliwanag kung paano nakaaapekto sa lipunan ang agham at teknolohiya at sa kalikasan at ang gampanin nito sa pagtataguyod ng
bansa.
1
3. Nasusuri ang kondisyon ng tao upang makapagpahayag nang malalim na pananaw sa mga kaisipang pampilosopikal na makatuturan sa
mag-aaral bilang bahagi ng lipunan.
4. Nakapagbibigay-kahulugan at nakapagpapamalas sa mga kahalagahan ng sosyal midya sa buhay ng mga mag-aaral at sa lipunan ng
Filipinas sa pangkalahatan.
Halagahan
1. Naisasadiwa ang kahalagahan ng agham at teknolohiya sa preserbasyon ng kalikasan at sap ag-unlad ng bansa ng Filipino.
2. Nasusuri ang pag-unlad ng tao at kaugnayan nito sa agham at teknolohiya na upang mabigyan ang mga mag-aaral sa kanilang mga sarili
kung ano ang kahulugan ng magandang buhay.
3. Naipapamalas ang kahalagahan ng mabuting pamumuhay tungo sa holistic at likas-kaya na pag-unlad ng lipunan at ng kalikasan.
Kasanayan
1. Naiahaharap nang malikhain ang kahalagahan at ambag ng agham at teknolohiya sa lipunan.
2. Nakikilatis ang mga ibinahaging kaisipan na bumubuo sa magandang buhay upang makapagbalangkas nang inobatibo at mga malikhaing
solusyon sa mga isyung napapanahon na ginagabayan ng etikal na pamantayan.
3. Nailalarawan kung paano ang sosyal midya at information age ay nakaaapekto sa kanilang mga buhay at ang kanilang pag-unawa sa
pagbabagong klima.
Bilang ng Oras: 3 oras bawat lingo sa loob ng 18 linggo o 5 na oras sa loob ng isang semestre
Linggo Paksa
2
ATL AT ANG KONDISYONG PANTAO
Natatalakay ang mga 1. Mga pagkasunod-sunod Lektura at talakayan Philosophy of Science (Encyclopedia) Maikling pagsusulit (40
inter-aksiyon sa pagitan ng kasaysayan na Scientific Progress, Scientific puntos)
ng Agham at nagbigay sa lipunan ng Gawain: “Standing Revolutions
Teknolohiya at lipunan konsiderasyon na on the shoulders of Floridi, Luciano. 2014. The Fourth Markadong resitasyon (20
sa kabuoan ng nagpabago sa tinatahak Giants” Revolution, Oxford Univeristy Press puntos)
3
kasaysayan. ng agham at teknolohiya. Caoli, Olivia. “A History of Science
and Technology of the Philippines 15 Malikhain
Natatalakay kung a. Sa mundo: Ancient, Video: Stephen Colbert‟ s 10 Nilalaman
paano nakaaapekto ang Middle, at Modern Ages interview with Neil Tyson 10 Dating sa kaisipan
siyentipiko at https://www/youtube.com/watchv=
teknolohikal na pag- b. Sa Filipinas YXh9RQCvxmg&noredirect=1
unlad sa lipunan at Youtube: World‟ s Greatest Inventions
kapaligiran. (3minutes)
Philippine Great Inventions
Natutukoy ang mga Paul Anderson article: “More is
pagbabagong paradima Different” 1976
sa kasaysayan. https://explorable.com/scientific-
reductionism
https://explorable.com/what-is-a-
paradigm
http://www.history.com/topics/
enlightenment/videos/mankind-the-
story-of-all-of-us-scientific-revolution
Kuhn, Structure of Scientific
Revolution
Naiisa-isa ang mga 2. Mga rebolusyong pang- Lektura at talakayan http://www/flowofhistory.com.readings Maikling pagsusulit (50
pamamaraan na intelektuwal na nagbigay Flowcharts/revival-west/the-age- puntos)
nagpapabuo sa lipunan kahulugan sa lipunan: enlightenment
sa tulong ng Agham at Markadong gawain (30
Teknolohiya a. Copernican http://hti.osu.ed/scientific puntos)
b. Darwinian revolution/lesson plans
c. Freudian Powerpoint presentation on the Markadong resitasyon (20
d. Impormasyon individual scholars and great works puntos)
e. Meso-American
f. Asian
g. Middle East
4
h. African
Natatalakay ang 3. Agham at Teknolohiya Maliit na pangkatang Dokumentong mula sa Pamahalaan: Paghaharap ng proyekto
gampanin ng Agham at at pagtatatag ng bansa Gawain 1. NEDA. National Development ng pangkat
Teknolohiya sa Agenda; Regional Agenda
pagbubuo ng isang a. Ang adyenda ng Talakayan Filipino Great Men and Women
bansa. Pamahalaan ng Filipinas Great Filipino Inventions
para sa Agham at
Nasusuri ang mga Teknolohiya
tuntunin ng pamahalaan b. Mga pangunahing
na may kinalaman sa programa sa pag-unlad at
Agham at Teknolohiya mga personalidad sa
lalo sa usapin ng mga Agham at Teknolohiya sa
naiambag nito sa Filipinas
pagpapaunlad ng c. Mga tuntunin sa Agham
bansa. at Teknolohiya ng
pamahalaan at suriin ang
Natutukoy ang mga dating nito sa
tiyak na tuntunin sa pagpapaunlad ng bansa at
Agham at Teknolohiya edukasyon sa Filipinas
ng pamahalaan lalo na d. Mga piling katutubong
sa epekto nito sa pag- mga Agham at
unlad ng bayang Teknolohiya
Filipino.
Nasusuri ang kondisyon Ang tao sa pagpapaunlad Repleksiyon, The Question Concerning Technology
ng tao upang maging ng Agham at Teknolohiya Talakayan by Martin Heidegger
masuri at
makapagbigay nang Teknolohiya bilang paraan A Return to the Beginning by Daniel
malalim na kahulugang ng pagpapakita J. McNamara, SJ, in Stellar Origins,
5
pampilosopikal na Human Ways (2011)
makabuluhan sa mag-
aaral bilang bahagi ng
lipunan.
Nasusuri ang pag-unlad Pag-unlad ng tao Talakayan Movie Clip (youtube): The Pangkatang presentasyon
ng tao at kaugnayan Magician‟ s Twin: CS Lewis and the kung paano ang
nito sa Agham at case against Scienticism Teknolohiya ay
Teknolohiya na upang Film: Akiro Kurosawa‟ s Dreams naihahayag ang kalikasan
mabigyan ang mga “Village of the Watermills” at ang gampanin niya
mag-aara lsa kanilang Forget „developing‟ poor countries, roon.
mga sarili kung ano ang it‟ s time to „de-develop‟ rich countries
kahulugan ng by Hickel, Jason
magandang buhay. http://www.theguardian.com/global-
developemtn-professionals-
network/2015/sep/23/developing-
poor-countries-de-develop-rich-
countries-sdgs
Sustainable Development: An
Evolving Paradigm for the 21st
Century by Fabian Dayrit in Stellar
Origins, Human Ways (2011)
Nakikilatis ang mga Ang magandang buhay Lektura at talakayan Book VI and Book X Nichomachean Maikling pananaliksik
ibinahaging kaisipan sa ethics of Aristotle (case study): Produksiyon
bumubuo sa What Is and What should be the role at konsumpsiyon ng
magandang buhay of scientific culture in modern society asukal
upang - Richard Feynman in the Pleasure of
makapagbalangkas Finding Things Out: The Best Short
nang inobatibo at mga Works of Richard Feynman 1999
malikhaing solusyon sa
6
mga isyung Perseus Books. USA pp. 97 – 115
napapanahon na
ginagabayan ng etikal The Concepts of the Public Good: A
na pamantayan. View from the Filipino Philosopher by
Gripaldo, Rolando in the Making of a
Filipino Philosopher and Other
Essays, 2009, National Bookstore pp.
82-100
Eudaimonia and Human Flourishing
in Ethics and Human Dignity by
Chritopher Ryan Maboloc). Manila,
2010. Rex Bookstore pp 15-23
That Sugar Film (2015)
(documentary) Ppt: towards a green
economy: pathways to sustainable
development and poverty eradication-
UNEP
Nasusuri ang mga Kapag ang teknolohiya at Repleksiyon at The ethical dilemmas of robotics
karapatang pantao tao ay nagkrus ang daan talakayan http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/
upang magamit ito sa 6432307, stm
mga suliraning etikal Is Google Making Us Stupid? 2008.
panteknolohiya. Nicholas Carr http://www/theatlantic.
Com/amagazine/archive/2008/07/ Is
google making us stupid/306868/?
Natataya ang mga Bakit kailangan tayo ng Repleksiyon at Why The Future Doesn‟ t Need Us Maikling pananaliksik
7
napapanahong hinaharap? talakayan (2000) – Bill Joy, Chief Scientist and (case study): WAZE
karanasang pantao Corporate Executive Officer of sun
upang mapalakas at Microsystems
mabigyan siya nang http://www.cc.gatech.edu/
malinaw na tunguhin sa computing/nano/documents
lipunan. Movie: “A I”
Isaac Asimov, “I Robot”
Naiuugnay ang Ang information age Presentasyon at Book: “Alan Turing: The Enigma” Aklat-ulat
natutuhan sa mga talakayan (Andrew Hodges and Douglas
konseptong Hofstadter) Ulat Panggawain:
nagpapaunlad sa TED Talk: Julian Assange on “Why Araw ng walang
information age at ang the World Needs Wikileaks” teknolohiya
dating nito sa lipunan. Ulat Panggawain: A day without
Nailalarawan kung Technology Ulat Panggawain:
paano ang social media Paglalagay ng oras sa
Ulat Panggawain: Timing your
at ang information age bawat gawaing
8
ay nagkaroon ng dating Technology panteknolohiya
sa ating mga buhay. Ulat Panggawain: Technology and
Past (interviews with elders) Ulat Panggawain:
Ang teknolohiya at ang
Nature‟ s Longest Threads by Janaki nakalipas na panahon
Balakrishnan and B V Sreekantan (pakikipagpanayam sa
How we decide by Jonah Lehner mga nakatatanda)
Information: The new language of
science (Hans Christian von Baeyer)
Philippine Science and Technology:
Economic, Political and Social Events
Shaping Their development (Socorro
M. Rodriguez, 1996)
Germ Cather (David J. Ecker,
Scientific American, 2014)
Physics of the Future: How science
will shape human destiny and our
daily livesa by the year 2100 (Michio
Kaku, Doubleday, 2011)
Natutukoy ang Biodiversidad at ang Presentasyon at Life and Biodiversity ppt. Markadong resitasyon /
pagkakaugnay-ugnay malusog na lipunan talakayan Evolution and biodiversity pagdedebate
ng lipunan, kapaligiran, Ecoscience-Biodiversity: an overview
at kalusugan. Mga Genetically Modified Article: “The politics of golden Rice”
Organism: Agham, (Dubock, Adrian GM Crops & Food.
Natatalakay ang mga Kalusugan, at Politika Jul-Sep2014, Vol5 Issue 3 p 210-222
etika at implikasyon ng 13p.)
mga GMO at ang Article: “Ethics in Research with
potensiyal na Vulnerable Populations and Emerging
maidudulot nito sa Countries: The Golden Rice Case.”
hinaharap. (Duguet, Anne Marie et. Al., Journal
of International Law and Commercial
9
Regulations. Summer 2013, Vol. 38
Issue 4, p979-1013, 35p) Agro-
ecology: What it is and what it has to
offer? Is this the future of farming?
Natatalakay ang mga Ang mundo ng Nano Presentasyon at TED Talk: Ray Kurzwell on “How
pangunahing talakayan Technology Will Transform Us”
maidudulot nito (ang Article: “Nanoethics: The ethical and
parehong potensiyal at Social Implications of
naisagawa na) ng Nanotechnology” (Patrick Lin and
teknolohiyang nano sa Fritz Allholff, Hoboken, New Jersey:
lipunan. John Wiley and Sons, Inc. 2007)
Nailalarawan ang gene Gene therapy (stem cells) Presentasyon at Youtube: Science Friction: Stem Cell
therapy at ang iba pang talakayan Research
anyo nito. TED Talk: Susan Lim on “Transplant
Cells Not Organs”
Natataya ang mga
TED Talk: Juan Enriquez on “The
potensiyal na isyu na
Next Species of Human”
mapakikinabangan at
mga nakapipinsala sa
global na kalusugan.
10
Natutukoy ang iba‟ t Mga itinakdang paksa: Presentasyon at YouTube: or Book “An inconvenient Pangkatang presentasyon
ibang dahilan ng talakayan Truth: The Planetary Emergency of at talakayan
pagbabagong klima. 1. Pagbabagong klima at Global Warming and What we can Do
krisis sa enerhiya About it” (Al Gore) Pagsasapraktika ng
Natataya ang iba‟ t 2. Kamalayang Book: “The Future: Six Drivers of natutuhan: weather control
ibang naidudulot ng pangkapaligiran Global Change” (AL Gore)
pagbabagong klima Report: “Changing the Atmosphere:
kasama ang eknomika, Iba pang mga paksa: Anthropology and Climate Change”
heopolitikal, biyolohikal, (NCAR)
meteorolohikal, at iba Panghaliling BUHOS: A Climate Change
pa. pagkukuhanan ng Documentary by Loren Legarda
enerhiya (tulad ng O-tech Article: The Tragedy of the
Nagagamit ang mga Ocean Thermal energy Commons” by Garrett Hardin
konseptong pang-STS conversion) Article: “Scientists tackle mystery of
kaugnay sa thunderstorms that strike at night”
pagbabagong klima. (NCAR)\
Article: “Reigning in the Weacther”
(Webster, Donovan, Discover,
02747529. Jun2008, Vol. 29, Issue 6)
11
AGHAM, TEKNOLOHIYA, AT LIPUNAN Mapa ng Kurso
1. Nasusuri ang mga teksto (pasulat, biswal, pasalita, at iba pa) nang kritikal. NT
12
8. Napahahalagahan ang iba‟ t ibang anyo ng sining. PM
9. Nakapag-aambag sa kagandahan. PM
2. Nagagamit ang mga kasangkapang panuos upang epektibong maiproseso ang impormasyon. NT
Leyenda:
NT = Natutuhan
NP = Napraktis
PM = Pagkakataóng Matutuhan
13
AGHAM, TEKNOLOHIYA, AT LIPUNAN Mga Kailangang Babasahín at Iba Pang Materyales
Anderson, Philip W. “More is Different – One More Time,” in More Different: Fifty Years of Condensed Matter Physics, ed. N. Phuan Ong and
Ravin N. Bhatt, Princeton University Press, 2011.
Balakrishnan, Janaki and B V Sreekantan, eds. Nature‟ s Longest Threads: New Frontiers in the Mathematics and Physics of Infor mation in
Biology, World Scientific, 2014.
Caoli, Olivia. “A History of Science and Technology of the Philippines,” in Analysis of Conditions for National Scientific and Technological Self-
Reliance: The Philippine Situation, Quezon City: University of the Philippines, 1986.
Dayrit, Fabiam. “Sustainable Development: An Evolbing Paradigm for the 21st Century,” in Stellar Origins, Human Ways: Readings in Science,
Technology, ang Society, ed. Ma. Assunta Cuyegkeng, Quezon City: Ateneo de Manila University Press, 2011.
Ecker, David J. Germ Catcher, Scientific American, 2014.
Floridi, Luciano. The Fourth Revolution: How the Infosphere is Reshaping Human Reality, Oxford Univeristy Press, 2014.
Feynman, Richard. “The Pleasure of Finding Things Out: What Is and What should be the role of scientific culture in modern society” in the
Best Short Works of Richard Feynman, pp. 97 – 115, Perseus Books, 1999.
Gripaldo, Rolando. “The Concepts of the Public Good: A View from the Filipino Philosopher” in The Making of a Filipino Philosopher and Other
Essays, pp. 82-100, National Bookstore, 2009.
Heidegger, Martin. The Question Concerning Technology and Othe Essays, HarperCollings, 1982.
Hickel, Jason. “Forget „developing‟ poor countries, it‟ s time to „de-develop‟ rich countries,” The Guardian, Online:
http://www.theguardian.com/global-developemtn-professionals-network/2015/sep/23/developing-poor-countries-de-develop-rich-countries-
sdgs.
Lehrer, Jonah. How We Decide, Mariner Books, 2010.
Maboloc, Christopher Ryan. “Eudaimonia and Human Flourishing” in Ethics and Human Dignity, 15-23, Rex Bookstore, 2010.
McNamara, Daniel J. in “A Return to the Beginning,” in Stellar Origins, Human Ways: Readings in Science, Technology, and Society, ed. Ma.
Assunta Cuyegkeng, Quezon City: Ateneo de Manila University Press, 2011.
Rodriguez, Socorro M. “Philippine Science and Technology: Economic, Political and Social Events Shaping Their Developmetn,” 1996.
Von Baeyer, Hans Christian, Information: The New Language of Science, Harvard University Press, 2005.
14
Mungkahing Babasahin
Agro-ecology: What it is and what it has to offer? Is this the future of farming?
Alan Turing: The Enigma” (Andrew Hodges and Douglas Hofstadter)
Aristotle, Nichomachean ethics, Book VI and Book X
Article: “Environmental Impacts of Nanotechnology and Its Products” (Zhang et. Al Proceedings of the 2011 Midwest Section Conference of
the American Society for Engineering Education, 2011)
Article: “Nanoethics: The ethical and Social Implications of Nanotechnology” (Patrick Lin and Fritz Allholff, Hoboken, New Jerse y: John Wiley
and Sons, Inc. 2007)
Flowcharts/revival-west/the-age-enlightenment
o http://www.flowofhistory.com/readings-flowcharts/revival-west/the-age-enlightenment/fc97
o http://www.flowofhistory.com/readings-flowcharts/revival-west/the-age-enlightenment/fc98
o http://www.flowofhistory.com/readings-flowcharts/revival-west/the-age-enlightenment/fc99
o http://www.flowofhistory.com/readings-flowcharts/revival-west/the-age-enlightenment/fc100
o http://www.flowofhistory.com/readings-flowcharts/revival-west/the-age-enlightenment/fc100a
o http://www.flowofhistory.com/units/west/15/FC101
o http://www.flowofhistory.com/%5Bmenupathalias%5D/fc102
o http://www.flowofhistory.com/units/west/15/FC103
Government Documents: 1. NEDA. National Development Agenda; Regional Agenda
o http://www/dbm.gov.ph/wp-content/uploads/GAA/GAA2015/GAA%202015%20Volume%201/NEDA/NEDA.pdf
o http://www/dbm.gov.ph/wp-content/OPCCB/OPIF_2007/neda3.pdf
Kuhn, Structure of Scientific Revolution
(http://projektintegracija.pravo.hr/download/repository/Kuhn_Structure_of_Scientific_Revolutions.pdf)
Philosophy of Science (Encyclopedia). Scientific Progress, Scientific Revolutions (http://plato.stanford.edu/entries/scientific-progress/#SciPro)
(http://www.encyclopedia.com/topic/Philosophy_of_science.aspx#3) (http://www.encyclopedia.com/topic/Scientific_Revolutions.aspx#3)
Physics of the Future: How science will shape human destiny and our daily lives by the year 2100 (Michio Kaku, Doubleday, 2011)
Article: “The poltics of Golden Rice” (Dubock, Adrian GM Crops & Food. Jul-Sep2014, Vol5 Issue 3 p 210-222 13p.)
15
Mga Website/Video/Video Clip
Dayrit, Fabian M. Ppt: Can we build a culture of science through nanotechnology? (2013)
Film: Akiro Kurosawa‟ s Dreams “Village of the Watermills”
http://www/flowofhistory.com.readings
http://hti.osu.ed/scientific revolution/lesson plans
http://www.theguardian.com/global-developemtn-professionals-network/2015/sep/23/developing-poor-countries-de-develop-rich-countries-
sdgs
http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/6432307, stm, The ethical dilemmas of robotics
http://www/theatlantic.com/magazine/archive/2008/07/Is _google_making_us_stupid/306868/, Is Google Making Us Stupid? 2008. Nicholas
Carr
http://www/cc/gatech.edu/computing/nano/documents, Why The Future Doesn‟ t Need us (2000) – Bill Joy, Chief Scientist and Corporate
Executive Officer of Sun Microsystems
https://explorable.com/scientific-reductionism
https://explorable.com/what-is-a-paradigm
Movie: “A I” Isaac Asimov, “I Robot”
Movie Clip (youtube): The Magician‟ s Twin: CS Lewis and the case against Scienticism
Martin Heidegger, The Question Concerning Technology
UNEP, The Sugar Film (2015) (documentary) Ppt: towards a green economy: pathways to sustainable development and poverty eradication
Video: Stephen Colbert‟ s interview with Neil Tyson https://www/youtube.com/watchv=YXh9RQCvxmg&noredirect=1
Youtube: World‟ s Greatest Inventions (3minutes)
Youtube: Science Friction: Stem Cell Research
TED Talk: Juan Enriquez on “The Next Species of Human”
TED Talk: Julian Assange on “Why the World Needs Wikileaks”
TED Talk: Ray Kurzwell on “How Technology Will Transform Us”
TED Talk: Susan Lim on “Transplant Cells Not Organs”
16
Materyales sa Klase
17