PERENCANAAN BALOK
Data Perencanaan
a) Tinggi Balok (hw) = 500 mm
b) Lebar Balok (bw) = 300 mm
c) Tebal Selimut Beton (ds) = 40 mm
d) Mutu Beton (fc') = 28 Mpa
e) Mutu Baja Tulangan (fy) = 328 Mpa
f) Faktor Reduksi untuk lentur (Ф) = 0.8
g) Faktor Reduksi untuk lentur (Ф) = 0.75
h) Rasio β1 (fc' ≤ 30 Mpa) = 0.85
i) Rasio Tulangan Seimbang (ρb)
ρb 0.85fc' β1 600
=
fy 600 + fy
0.85 x 28 x 0.85 x 600
=
328 600 + 328
= 0.039877
j) Rasio Tulangan Minimum (ρmin)
ρmin diambil yang terbesar dari :
i. ρmin = fc' = 28 = 0.0040
√4fy √ 4 x 328 Pakai Terbesar = 0.0043
ii. ρmin = 1.4 = 1.4 = 0.0043
fy 328
k) Rasio Tulangan Maksimum (ρmax)
ρmax = 0.75 x ρb = 0.75 x 0.03988
= 0.029908
l) Spasi (jarak bersih) antar tulangan pokok = 25 mm (minimum)
m) Spasi (jarak bersih) maksimum antar tulangan geser (sengkang) =
i. Smaks = 250 mm
ii. Smaks = def
2
Penulangan Balok Portal Arah Memanjang (Arah x)
Lx = 6.25 m = 6250 mm
A. Balok Lantai 2
Diameter tulangan lentur (Tulangan Pokok) Φt = 25 mm
Diameter tulangan geser (Sengkang) Φs = 10 mm
Tinggi Efektif Balok :
def = hw - ds - Φs - 1/2Φt
= 500 - 40 - 10 - 1 25
2
= 437.5 mm
a) Penulangan Daerah Tumpuan
Dari hasil analisis menggunakan SAP2000, diperoleh momen maksimum tumpuan pada
balok lantai 2
Mmaks(-) = Mu = 288.68 kN.m = 288.68 x 10 6
- Momen Nominal Rencana, Mn
Mn = Mu = 288.68 x 10 6 = 360.85 x 10 6
Φ 0.80
- Koefisien Tahanan, Rn
Rn = Mn = 360.85 x 10 6 = 6.3
2
bw x (def)2 300 x 437.5
- Rasio Tulangan Perlu, ρ
fc' 2.Rn
ρ = 0.85 1 - 1 -
fy 0.85 fc'
= 0.85
28
328
1 - √ 1 -
2 x 6.3
0.85 x 28
= 0.023 … ρmin < ρ < ρmaks OK …!
- Luas Tulangan Perlu, As
As = ρ x bw x def
= 0.023 x 300 x 437.5
= 2981.2576 mm2
- Jumlah Tulangan Perlu, n
n = As
1/4 π Φt2
2981.258
= 2
1/4 x 3.14 x 25
= 6.0764487 ≈ 7 Tulangan
- Luas Tulangan Terpakai, As'
As' = n x 1/4π x Φt2
2
= 7 x 1 3.14 x 25
4
= 3434.375 mm2
Φ 0.80
- Koefisien Tahanan, Rn
6
Rn = Mn = 138.475 x 10 = 2.4
2
bw x (def)2 300 x 437.5
- Rasio Tulangan Perlu, ρ
fc' 2.Rn
ρ = 0.85 1 - 1 -
fy 0.85 fc'
= 0.85
28
328
1 - √ 1 -
2 x 2.4
0.85 x 28
= 0.008 … ρmin < ρ < ρmaks OK …!
- Luas Tulangan Perlu, As
As = ρ x bw x def
= 0.008 x 300 x 437.5
= 1019.5572 mm2
- Jumlah Tulangan Perlu, n
n = As
1/4 π Φt2
1019.557
= 2
1/4 x 3.14 x 25
= 2.0780784 ≈ 3 Tulangan
- Luas Tulangan Terpakai, As'
As' = n x 1/4π x Φt2
2
= 3 x 1 3.14 x 25
4
= 1471.875 mm2
Lx = 6250 mm
Φ 0.80
- Koefisien Tahanan, Rn
6
Rn = Mn = 120.7625 x 10 = 2.1
2
bw x (def)
2
300 x 437.5
- Rasio Tulangan Perlu, ρ
fc' 2.Rn
ρ = 0.85 1 - 1 -
fy 0.85 fc'
= 0.85
28
328
1 - √ 1 -
2 x 2.1
0.85 x 28
= 0.007 … ρmin < ρ < ρmaks OK …!
- Luas Tulangan Perlu, As
As = ρ x bw x def
= 0.007 x 300 x 437.5
= 882.43236 mm2
- Jumlah Tulangan Perlu, n
n = As
1/4 π Φt2
882.4324
= 2
1/4 x 3.14 x 25
= 1.7985883 ≈ 2 Tulangan
- Luas Tulangan Terpakai, As'
As' = n x 1/4π x Φt2
2
= 2 x 1 3.14 x 25
4
= 981.25 mm2
Lx = 6250 mm
Φ 0.80
- Koefisien Tahanan, Rn
6
Rn = Mn = 64.4875 x 10 = 1.1
2
bw x (def)
2
300 x 441
- Rasio Tulangan Perlu, ρ
fc' 2.Rn
ρ = 0.85 1 - 1 -
fy 0.85 fc'
= 0.85
28
328
1 -√ 1 -
2 x 1.1
0.85 x 28
= 0.003 … ρmin < ρ < ρmaks OK …!
- Luas Tulangan Perlu, As
As = ρ x bw x def
= 0.003 x 300 x 441
= 456.68649 mm2
- Jumlah Tulangan Perlu, n
n = As
1/4 π Φt2
456.6865
= 2
1/4 x 3.14 x 18
= 1.7955748 ≈ 2 Tulangan
- Luas Tulangan Terpakai, As'
As' = n x 1/4π x Φt2
2
= 2 x 1 3.14 x 18
4
= 508.68 mm2
Lx = 6250 mm
Φ 0.80
- Koefisien Tahanan, Rn
6
Rn = Mn = 68.85 x 10 = 1.2
2
bw x (def)
2
300 x 441
- Rasio Tulangan Perlu, ρ
fc' 2.Rn
ρ = 0.85 1 - 1 -
fy 0.85 fc'
= 0.85
28
328
1 -√ 1 -
2 x 1.2
0.85 x 28
= 0.004 … ρmin < ρ < ρmaks OK …!
- Luas Tulangan Perlu, As
As = ρ x bw x def
= 0.004 x 300 x 441
= 488.40736 mm2
- Jumlah Tulangan Perlu, n
n = As
1/4 π Φt2
488.4074
= 2
1/4 x 3.14 x 18
= 1.9202932 ≈ 2 Tulangan
- Luas Tulangan Terpakai, As'
As' = n x 1/4π x Φt2
2
= 2 x 1 3.14 x 18
4
= 508.68 mm2
Φ 0.80
- Koefisien Tahanan, Rn
6
Rn = Mn = 53.75 x 10 = 0.9
2
bw x (def)2 300 x 441
- Rasio Tulangan Perlu, ρ
fc' 2.Rn
ρ = 0.85 1 - 1 -
fy 0.85 fc'
= 0.85
28
328
1 -√ 1 -
2 x 0.9
0.85 x 28
= 0.003 … ρmin < ρ < ρmaks OK …!
- Luas Tulangan Perlu, As
As = ρ x bw x def
= 0.003 x 300 x 441
= 379.07618 mm2
- Jumlah Tulangan Perlu, n
n = As
1/4 π Φt2
379.0762
= 2
1/4 x 3.14 x 18
= 1.4904308 ≈ 2 Tulangan
- Luas Tulangan Terpakai, As'
As' = n x 1/4π x Φt2
2
= 2 x 1 3.14 x 18
4
= 508.68 mm2
Φ 0.80
- Koefisien Tahanan, Rn
6
Rn = Mn = 26.4 x 10 = 0.4
2
bw x (def)2 300 x 443
- Rasio Tulangan Perlu, ρ
fc' 2.Rn
ρ = 0.85 1 - 1 -
fy 0.85 fc'
= 0.85
28
328
1 -√ 1 -
2 x 0.4
0.85 x 28
= 0.001 … ρmin < ρ < ρmaks OK …!
- Luas Tulangan Perlu, As
As = ρ x bw x def
= 0.001 x 300 x 443
= 183.43264 mm2
- Jumlah Tulangan Perlu, n
n = As
1/4 π Φt2
183.4326
= 2
1/4 x 3.14 x 14
= 1.1922049 ≈ 2 Tulangan
- Luas Tulangan Terpakai, As'
As' = n x 1/4π x Φt2
2
= 2 x 1 3.14 x 14
4
= 307.72 mm2