Anda di halaman 1dari 62

b,0demou'DyeDusrf;

rmwd u m
ed ' gef ;
r[m0if t |uxm rd e f Y q d k c suf
&weok w f rd e f Y q d k c suf

OyÜ g woEÅ d ygVd a wmf v m rd e f Y q d k c suf


uvd u F Z mwf rd e f Y q d k c suf
tEÅ & m,f u d k Bud K wif umuG , f & rnf
bk & m; 7-ql puf * gxmBuD ;
puf B uD ; 13-yg;*gxm
ok w f r [m0g r[my&d e d A Á m eok w f rd e f Y q d k c suf

v,fwDrdefYcGef;awmfrsm;
ed ' gef ;
a½S ; upmoif o m; ES i f h ,ck p moif o m;
EG m ;om; rpm;&ef arwå m &yf c H
tvnf v monf r[k w f

jref r mjynf u srf ; jyKq&mES i f h pmMunf h y &d o wf


jref r mpmud k ta&;ay;yH k
igh p mtk y f z wf v Qif ur® | mef ; xd k i f a eovd k y J
rk q d k ; rtd r f u rD ; cG u f v d k
ay:onf h t MuH tzd k ; wef
a&rsm; a&Ed k i f
tcsd e f o nf wef z d k ; t½S d q H k ;
rpd k ; &d r f r d e f Y c G e f ;
abmif ; vH a tmif a vmif ;

awmif w G i f ; BuD ; rd e f Y c G e f ;

yk o d r f N rd K Urd e f Y c G e f ; awmf
wqd w f ½ S d v Qif v,f w D
oH C mh u Ref jzpf v d k o nf
ol e mjyKwm0ef vG e f a usyG e f
avS c G u f c snf ; usef tvH r vJ
wpf A d k v f x J usef a omf v J

BuH U oG m ;vQif om;aoonf


yxrausmf OD ; BuD ; az tm; rd e f Y M um;aom
rd e f Y c G e f ; awmf r sm;
o'¨ g wwf c sif ½l y od ' ¨ d o if
tbd " mef o nf usuf p mr[k w f

yk P Ö m ;wynf h rvk y f E d k i f
ok w å e f E S i f h tbd " r® m
ypö n f ; Nyd K if E S i f h p yf í rd e f Y a wmf r l y H k
oN*Ø K [f E S i f h p yf í rd e f Y a wmf r l y H k
y&rw¬ ' D y eD E S i f h p yf í rd e f Y a wmf r l y H k
y&d w f ½ G w f y H k ½G w f e nf ;
tEÅ & m,f u if ; ur® 0 gzwf e nf ;
rD ; cd k ; <uuf a vQmuf
ik y f r d o J w d k i f wuf E d k i f z sm;a&muf
t*¾ r [my@d w bG J U ES i f h p yf í rd e f Y a wmf r l y H k
ok n ES i f h 0vH k ;
awbk r ® m ES i f h v,f w D q &mawmf
b,0demou'DyeD ESifh v,fwDrdefYcGef;awmfrsm;
rmwdumNyD;NyD
--------- Ä ---------
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 1
aus;Zl ; ½S i f
v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ;
a&;om;jyKpk a wmf r l a om
b,0demou'DyeDusrf;
ed ' gef ;
v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;\ 'DyeDusrf;pmtrsdK;rsdK;wGif
b,0demou'DyeDusrf;pmudk usrf;pmp&if;wGifom awGU&onf/
zwfzl;olç avhvmzl;ol enf;yg;ayvdrfhrnf/ ,if;odkYjzpf&onfrSm
pmtkyt f jzpf ½du k Ef ydS xf wk af 0jcif; r½Scd í
hJ jzpf[efwal yonf/ odaYk omf
v,fwaD usmufpmwdu k w f iG f b,0demou'DyeDtrnfjzifh ausmuf
pmawmf tcdkiftrm a&;xdk;pdkufxlxm;onfudk awGU½Sd&ayonf/
,if;ausmufpmudk ausmufpmrS rdwLå ul;,lavhvm Munf½h aI omtcg
tjcm;tjcm;aom 'DyeDusrf;pmrsm;uJhodkY tbd,mpuyk*¾dKvf
usrf;jyK&mXme usrf;jyKouú&mZf usrf;pm\ ed'gef;ydkif;wGifvnf;
aumif; ed*;kH ydik ;f wGiv f nf;aumif; rawGU½S&d ay/ odjYk zpfvQif þusr;f
pmonf v,fwDq&mawmfa&;aom usrf;pmr[kwf[k qdkwef&m
oavm? ,if;odkYvnf; rqdkEkdifay/ b,0demou'DyeDusrf;pmyg
taMumif;t&mwdo Yk nf a&m*EÅ&'DyeD? "m;0,fypk mä tajz? 'gem'd'yD eD
ponfww Ydk iG yf g0ifaom ½d;k &mewfu;kd uG,rf EI iS hf pyfvsO;f í rdeq
Yf ckd suf
rsm;ESifhta&;tom; tqdktrdefYtmabmf wlnDaeonfudk awGU&
ayonf/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 2
odjYk zpfí b,0demou'DyeDukd b,ftcsed f b,fcEk pS af vmuf
ua&;cJhoenf;? o,0demou'DyeDonf armfvNrdKifwGif yvdyf
uyfa&m*gcsr;f omvTwNf ird ;f Mu&ef ewfyjJG yKvyk rf EI iS phf yfí rdpmä 'd|jd zpf-
rjzpf jyóemESifhpyfvsif;íjzpfay:vmaomusrf;pmjzpfonf/
odjYk zpfí armfvNrKd iNf rKd UrSm a&;onf[k ,lqEkid o f nf/ v,fwq D &m
awmfBu;D \ 0gqdpk Oft&qdv k Qif 1270-jynfEh pS jf zpfonfh ¤if;ESpw f iG f
armfvNrdKifNrdKU awmifxdyf atmifvHwdkifbk&m;teD; atmifvHwdkif
0gqdkausmif;wGif 0guyfawmfrIonf/
¤if;ESpf awmfovif; vqkwf(1)&ufaeYwGif a&m*EÅ&'DyeD
usr;f pmudk tNy;D a&;om;awmfrI onf/ a&m*EÅ&'DyeDonf uyfa&m*g
trsKd ;rsKd ;wd\Yk taMumif; t&mrsm;udk umuG,&f efenf;vrf;rsm;ESihf
wuG jyqdkaomusrf; pmjzpfonf/ b,0demou'DyeDrSmvnf;
tEÅ&m,fuif; tvif;jy tEÅ&m,fuif; vrf;ñTejf zpfí usr;f pmESpf
ckrSm oabmxm; twl wlyifjzpfonf/ tus,ftusOf;rQom
uGmjcm;onf/ tb0demou 'DyeDü r[m0ift|uxmvm oD[Vkd f
uRef; oCFaAm"drif; taMumif;t&mESifh uvduFZmwftaMumif;
t&mwdkYom uGmjcm;rI ½Sdonf/ useftaMumif;t&mwdkYrSm v,fwD
q&mawmfBu;D rdeq Yf akd eus taMumif;t&mrsm;om jzpfonf/ oCF
aAm"drif;taMumif;t&mudk a&m*EÅ&'DyeDpmrsuEf mS (497-6)wdw Yk iG f
awGU½SdEkdifayonf/
odkYjzpfí b,0demou'DyeDonf a&m*EÅ&'DyeD\a½SUajy;
usrf;pm[k,lu &Edkifayonf/ armfvNrdKifNrdKUwGif yvdyfa&m*g
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 3
csr;f omvTwNf ird ;f Mu&ef ewfyBJG u;D jyKvyk rf EI iS phf yfí rdpmä 'd|jd zpf-rjzpf
jyóem ajz½Sif;½kHrQ a&;om;aom usrf;pmjzpfonf[k ,lq&ef½Sd
onf/
tEÅ&m,fuif; tvif;jy? tEÅ&m,fuif; vrf;ñTefozG,f
jzpfaom þb,0demou'DyeD usrf;pm udk a½S;u ½kdufESdyfxkwf
a0zl;jcif;½Sad omf ½SEd ikd &f mygonf/ odaYk omf ,aeYrsuaf rSmufacwfrmS
pmtkyfpmwrf; r½SdíausmufpmawmfrlrS rdwåLul;,lum pmtkyf
pmwrf;tjzpf pmzwfy&dowfodkY wifjytyfygonf/
v,fwDpmay...wdkYpmay/
v,fwDordkif;...wdkYordkif;/
v,fwDwm0ef...wdkYwm0ef/

t½S i f o k r embd 0 H o
(r[m*EÅ 0 gpuy@d w )
e,m;ysH a usmif ;
v,f w D w d k u f ?
rH k Y & G m Nrd K U/
--------- Ä ---------
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 4

aus;Zl ; ½S i f v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ;


a&;om;pD & if a wmf r l a om
b,0demou'DyeDusrf;
earm wó b*0awm t&[awm
or®morÁK'¨ó
rm*'l;rif; wnf&if;rqG rkwårc½dkif armfvNrdKifNrdKUESifhwuG
*gred*ra'otpdkYpdkY NrdKU&Gmt&yf&yfwdkYü yvdyfuyfa&m*g csrf;om
vGwNf ird ;f Mu&eftwGuEf iS hf ewfyMJG u;D jyKvyk Mf uonfukd usr;f *efrod
ÓPfr½Sd aomolwu Ykd rdpmä 'd|jd zpfonf[k ajymqdMk u&mü ukov kd uf ?H
tukov kd u f u H vkd nf;aumif;? &wemoH;k yg; vnf;aumif; y,fjypfí
xdkewfwdkYonf oDv*kPf? orm"d*kPf? ynm*kPfESifh jynfhpHkukef\/
¤if;ewfwdkYudk yoylaZmfukefonf½Sdaomf tyg,fav;yg;rSvGwf\/
ok*wdr*fzv kd ef Ad mÁ efoYkd a&mufEidk \ f [k rSw,
f í
l jyKvyk Mf uukeo f nf
r[kwf/ ya,m*em yl;0ifpGJuyfaomolwdkYonf ya,m*udkEkdif
eif;aom ½Srf;q&m? a,mq&mrsm;udk ylaZmfouúm&jyKí udk;uG,f
MuouJhodkY uyfOy'faysmufNidrf;&ef ylaZmfMuaomt&m jzpfayí
ewfyGJBuD;jyKvkyfrIonf rdpäm'd|drjzpf? avmu"r®aMuvnfMuaom
ynm½SdwdkY trIomjzpfownf;/ xdkodkYjyKí uyfOy'fNidrf;zl;aom
t&mudk jyqdkaythH/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 5
r[m0if t |uxm rd e f Y q d k c suf
a½S;tcgu oD[dkVfuRef;ü oCFaAm"drif; vufxufay:
xGufjzpfyGm;½Sdaom a&m*EÅ&uyfBuD; aysmufNidrf;zl;aom enf;
vrf;um;-
1/ {aum,au©m £"*EÉm?
&wåu©d £wd 0dólawm/
ua&mwd &wåmedu©ded?
rEkómeH w[ð w[ð/
2/ tnrnH§ tayu©dwGm?
bm,dwGm &wåaewåwH/
e&m r&EÅdaw ,au©m?
aom bau©wd touØ a,m/
3/ &mZm Oy'´0H awoH?
okwGm oEÅwå rmeaom/
{aum[H 0go*AÇrdS?
uwGm t|*FkaygoxH/
4/ tyódwGm e wH,ku©H?
e OXmrDwd aom o,d/
wóap, "r® awaZe?
t*g ,au©m w'EÅduH/
5/ awe aumoDwd yka|mp?
aomt[E¦ ya0'od/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 6
uo®m yZmar bau©,d?
rm cg' xkwdaomjA0d/
6/ {uoð® ar Zeya'?
ea&a'[Dwd aomjA0d/
e ouúmwd p Vawåaom?
uare uEÅdtjA0d/
7/ tnH eouúm 'gwHkaw?
rrH cg'gwdaomjAwd/
eouúm £wd wGH ,mpd?
*gar Avd ''g[d ar/
8/ om"lwd0wm blrdaE´m?
'DyrSDou avydp/
*gr'¨ga& eda0aowGm?
Avd wó t'gy,d/
9/ r[moawåe awae0H?
oAÁblwm EkurÜdem/
r[ma&m* b,H ZmwH?
'Dy'Dayeç emodwH/
(r[m0if t|uxm owåwd owdrydkif;
oCFaAm"ddrif;tzGifh)
teufum;-
(1) &wåw©d£wd? &wåu©d[lí/ 0dólawm? xif½Sm;ausmf
apmaom/ {aum,au©m? bDv;l wpfa,mufonf? £"? þtEk&m"
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 7
NrdKUawmfwdkY/ tm*EÉm? vmvwfí/ w[ð w[ð? xdkxdkt&yfpk
tuGufpkü/ rEkómeH? vlwdkY\/ tu©ded? rsufpdwdkYudk/ &wåmed?
aoG;cJuJhodkY eDonfwdkYudk/ ua&mwd? jyK\/
(aemuf ü r[ma&m*b,H ZmwH [ k v maomaMumif h
uyfa&m*gBuD; wpfrsdK;udkjzpfaponf[kod tyf\/ tb,fa&m*g
rsdK;jzpfavoenf;qdkaomf rsufpdeDonf[kqdkaomaMumifh tjyif;
txef y l a vmif aomyvd y f a &m*gBuD ; jzpf o nf [ k od t yf \ /
xdka&m*gBuD;jzpfaomolwdkYrSm aoG;vQHvsuf rsufpdcsif;csif; eD\/
xdkYaMumifh xdkuyfa&m*gBuD;udk &wåu©da&m*g[lí vlwdkYac:Mu\/
xdka&mBuD;udk jzpfyGm;apaom bDvl;udkvnf; &wåu©dbDvl;[lí
vlwdkYac:Mu\/)
(2) tnHrnH? tcsi;f csi;f / 0g-wpfa,mufukd wpfa,muf/
&wåawwåw?H &wåu&d© m*guyfa&mufonf\tjzpfu/kd tayu©w d mG ?
½SLjrifMuukefonf½Sdaomf? bm,dwGm? aMumufvefYíe&m? vuFm
uRef;om; vltrsm;wdkYonf/ r&EÅd? aoMuukef\/
(xdka&m*guyfa&mufaomoludk Munfh½Iapmifha½SmufMu
ukefaom olwdkYonfvnf; aMumufjcif; xdwfvefYjcif; ½SdMuvsuf
xdka&m*gul;pufí xdka&m*gjzifh aoaysmufMuukef\[lvdkonf/)
aom,au©m? xdkbDvl;onf/ touÐa,m? ,HkrSm;ouFm
uif;½Sif;vsuf/ aw=xdka&m*gzdpD; aoavNyD;aom olwdkY\
taumifwdkYudk/ bau©wd? pm;av\/
(ighudkEkdifol ½SdNcdrfhrnfvm; [k ,HkrSm; r½Sd[lvdk/)
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 8
(3^4) &mZm=oCFaAm"drif;Bu;D onf/ awoH=xdOk ;D euf
OD;jzL jynfoljynfom;taygif;wdkYtm;/ Oya'´0H=uyfOy'f jzpfyGm;
onfudk/ okwGm=Mum;awmfrlvwfaomf/ oEÅwåewaom=jynfol
jynfom;wdt Yk wGuf pdwv f ufyyl efjcif;½So
d nfjzpfí/ t|*Hak ygoxH=
t|*FOk ykou f /kd uwGm=aqmufwnfí? qdwNf ird o f ifwh ifh vlEiS u
hf if;
uGmaom tdyf&mwdkufcef;ü/ {aum? wpfa,mufxnf;wnf;/
(þyk'rf sm;udk o,d[al omyk'rf mS pyf) t[H=igonf/ wH,u©=H xdb k D
vl;udk/ tyódwGme='d|udk,fxif rawGUrjrif&onf½Sdaomf/
eOXmrd=avsmif;puf&mrS igrxNyD/ £wd=þodkYt"d|mefjyKí/
aom=xdrk if;Bu;D onf/ o,d=avsmif;pufumaeav\/ (avsmif;puf
vsuf &wemoHk;yg;*kPfudktm½Hk0ifpm;í aeav\ [lvdkonf)/
wó=xdkrif;BuD;\? "r®awaZe=r[m*E¨oDv\wefcdk;aMumifh/
aom,au©m=xdb k vD ;l onf/ w'EÅu d =H xdo
k CFaAm"drif;Bu;D txHo/Ykd
t*g=vma&mufav\/ (rif;Bu;D a½SUawmfrmS ud, k (f xif) jyí &yfae
onf [lvdk)/
(5) awe=xdkoCFaAm"drif;BuD;onf/ wGH=oifonf/
aumtod=&yfvmwl½I tb,foljzpfavoenf;/ £wd=þodkY/
yka|m=ar;awmfrv l wfaomf? aom=xdb k vD ;l onf? t[EÅ=d tuREyfk f
&wåub d© vD ;l jzpfonf[í l / ya0',d=trnfxif½mS ; avQmufMum;
av\/ aom=xdrk if;Bu;D onf? uo®m=tb,fah Mumif/h wG=H oifbv D ;l
onf/ ar=ig\/ yZm=Bu;D i,fr[l wdik ;f oljynf om;(vltrsm;)wdu Yk /kd
bau©o=d aMumufz, G v f efMY um;pm;bdoenf;/ rmcg'=rpm;raomuf
vifh/ £wd=þodkY/ tjA0d=qdkav\/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 9
(6) aom=xdkbDvl;onf/ {uo®ðZeya'=wpfckaom Ze
yk'fü/ ea&=vlwdkYudk/ ar=tuREkfyftm;/ a'wd=pm;zdkYta&; tcGifh
ay;ygavmh/ £wd=þodkY/ tjA0d=qdkav\/
(½Hk;wpfckpdkufí wpfckaomNrdKU0ef pD&ifpkNrdKUe,fwpfckonf
Zeyk'w f pfcrk nf\/ xdo k [
D Vkd f wpfuRe;f vH;k udk rpm;&vQif wpfcak om
NrdKUe,fudk oefYjcm;í pm;aomufzdkYay;yg [lvdkonf)/
eouúm=oifpm;zdkY&m igray;Ekdif/ £wd=þodkY/ 0kawå=rif;
Bu;D uqdo k nf½adS omf/ aom=xdk bDv;l onf/ uare=tpOftm;jzif/h
{uH=rnf0gr[l wpfa,mufaomvludk/ a'[d=ay;ygavmh/ £wd=
þodkY/ tjA0d=qdkav\/
(uare=tpOftm;jzifhqdkonfum; Zeyk'fwpfe,fvHk;udk
ray;Ekdifaomf xuf0ufudkay;ygavmh? xuf0ufudk ray;Ekdifaomf
oHk;yHkwpfyHkwpfpdwf ponfjzifh awmif;ír&? y,f½Sm;aomumvrS
tEÅdr tqHk;pum;wGif wpfa,mufaomoludkyif ay;awmfrlyg
avmh[k awmif;onfudk qdkdvdkonf)/
(7) tnH=ig\ud, k rf S wpfyg;aomolu/kd aw=&owPSm
vGefpGm,pfrl; oifbDvl;tm;/ 'gwHk=tydkif;teif; ay;tyfjcif;iSm/
eouúm=rwwfEidk /f rrH? ightm;/ cg'=oem;rn§mpm;aomufygavmh/
£wd= þod/Yk aom=xdrk if;Bu;D onf(0g)xdrk if;u/ tjA0d? qdak v\/
wG=H jynfrOD;pD; oifrif;Bu;D ud/k om'dw=kH aoG;oHjcif;jcif; pm;aomuf
jcif;iSm/ eouúm=rwwfEdkifyg/ *gar? þuRef;rsufESm ½Gmwdkif;
½Gmwdkif;ü/ ar=tuREkfyftm;/ Avð=Avdewfpm yGJwumudk/ ''g[d=
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 10
ay;ygavmh/ £wd=þodkY/ ,mpd=awmif;av\/
(bDvl;rdpäm arwåmavmif;xyf pdwfauseyfapjcif;iSm xrif;
rkefY yJt&om Avdewfpmudkrlum; ay;rnf[k 0efcHav\)/
(8) blrdaE´m=uRef;vHk;aoXfeif; oCFaAm"drif;BuD; onf/
om"lw=d aumif;NyaD y;rnf[í l / 0wGm? qdNk y;D í/ ouavydp=tvH;k pHk
vnf;jzpfuek af om/ 'DyrS=D oD[Vkd wf pfuRe;f vH;k ü/ *gr'Gga&=NrKd U½Gmed*r
wHcg;0wdkif;ü/ eda0aowGm=ewfpmauR;&ef r@yfuEém; aqmuf
vkyfapí/ wó=wdkbDvl;tm;/ Avð=Avdewfpmudk/ t'gy,d=
ay;apawmfrl\/
(tBuD;tuJudkqdkaomy"meenf;rsdK;jzpfí &wåu©dbDvl;udk
qdkojzifh xdkbDvl;\ toif;tyif;rsm;udkvnf; odMuav)/
(9) r[moawåe? bk&m;avmif;[k qdkaumif;xdkufpGm
owå0gjrwfBuD;wpfOD;jzpfayaom/ oAÁblwmEkurÜdem=oD[dkVf
wpfuRef;vHk;\ rSDcdk&muRef;vdIifBuD;wpfqljzpfawmfrlayaom/
awe=xdo k CFaAm"d rif;Bu;D onf/ {0H=þrQavmuf/ ZmwH=k uRe;f vH;k
ESHUjym;jzpfyGm;vmaom/ r[ma&m*b,H? aMumufrufzG,f&m
&m*gOy'fab;Bu;D ud/k emodw?H ajyajymufvw G Nf ird ;f apawmfral y\/
(r[m0if t|uxmteuf)
(þrQwpfyg; wpfuRef;vHk; rdk;acgifí 'kAÇdu©EÅ&uyfBuD;
qdu k af v&m oDvudt k m;ud;k vsuf rdrt
d oufupkd eG aYf omtrIujkd yKí
cPrMum rdk;BuD;½GmapíxdkuyfOy'f Nidrf;aprI? wpfuRef;vHk;cdk;ol
"m;jy x<uawmif;use;f í owåE&Å uyfqu kd &f m xdt Yk wljyKí xdu
k yf
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 11
Oy'fudkNidrf;aprI? &efolrif;ay:aygufí rw&m;t"r® ckcHvdkaom
aMumifh eef;awmfxufu wpfu, kd w
f nf;qif;oGm;av&m wpfeyfpm
aom xrif;udk auR;arG;oltm; xdkae&müyifvQif rdrdudk,fudk
aoatmifjyKí rdrdOD;acgif;udk &efolrif;tm; ay;apvsuf xrif;
auR;aomol\ aMu;aiG qkvmbfrsm;pGm&aprI? xdkokdY olwpfyg;
twGufESifh toufudkpGefYayaom xdkoCFaAm"drif;BuD; trIwdkYudk
rIum; r[m0ift|uxm? ¤if;tzGihf 0HowåyumoeDtrnf½adS om
r[m0if#u D mwdüYk tus,q f akd y\/ qdck NhJ y;D aomygVdteuf t"dyd gÜ ,f
pum;pkum; r[m0ift|uxm ouúwd orydkif; oCFaAm"drif;
tcef;rSmvm\)/
&weok w f rd e f Y q d k c suf
a0omvDjynfü uyfoHk;yg;oifh&m jrwfpGmbk&m;<uoGm;
awmfrIí tEÅ&m,fuif;½Gwfzwf&efa[m awmfrIaom &weokwf
y&dwfawmfü ,meD"blwmed[laom tp*gxmBuD;onf NrdKUapmifh
ewf? ½Gmapmifh ewf? tp½Sdaom ewfwdkYudk wdkifwnfaom *gxm
a'oemawmfjzpfonf/ xdka'oemü
'd0gp &awåmp [&EÅd a,Avð wo®m[dae &u©x tyÜrwåm-
[laomygVdawmf teufum;-
a,=tMuifa0omvDjynfol vltaygif;wdkYonf/ 'd0gp=aeY
tcgüvnf;aumif;/ &awåmp=nOfhtcgüvnf;aumif;/ Avð=Avd
ewfpmylaZmfouúmudk/ [&EÅd=tdrfrSaqmif,l ylaZmfMuukef\/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 12
wo®[d=xdkYaMumifhomvQif/ ae=xdkylaZmfMuol jynfoljynfom;
taygif;wdkYudk/ tyÜtwåm=rarhravQmhMuukefrlí/ &u©x=Munfh½I
apmifr ulnDMuukefavmh/ (a'oemawmfteuf)/
(þa'oemawmfjzifhyifvQif Ak'¨bmomjzpfukefaom
a0omvDjynfoljynfom;wdkYtm; NrdKUapmifhewf &Gmapmifhewf rd½dk;
zvmewfwdkYudk aeYnOfhrjywfylaZmfyo½dk; xHk;pHk½Sdonfudk odtyfay
ownf;/ xdo k wk t
f qH;k ,med"oH;k *gxmwdo
Yk nf tEÅ&m,f aysmuf
Nidrf;&ef trIüewfwdkYu ulnDMuaom *gxmtpkaywnf;/)
OyÜ g woEÅ d ygVd a wmf v m rd e f Y q d k c suf
wpf&Ha&mtcg Zif;r,fjynfü uyfOy'fBuD;jzpfyGm;onfudk
aysmufNird ;f ap&ef OyÜgwoEÅu d sr;f udk wpfNrKd UvH;k &Gwzf wfMuonf½&dS m
a½S;OD;pGm NrKd Uapmifeh wf &Gmapmifeh wf rd½;kd zvmewfwu Ykd kd yifzh w
d yf al Zmf
yçoç&aMumif; OyÜgwoEÅd ed'gef;üvmonf/ xkwjf ycJah om r[m0if
t|uxmü ewfbDvl;taygif;wdkYtm; AvdewfpmauR;arG;í
uyfOy'faysmufNidrf;aMumif; vmonf/
uvd u F Z mwf rd e f Y q d k c suf
uvduZF mwfü uvdurF if;ESihf tourif;ppfNyKd iMf urnf½&dS m
uvduFrif; ½IH;vdrfhrnf[k odMum;ewfrif; xGufqdkcsuf½Sdvsuf
uvdurF if; Ekid af v\/ odMum;rif;xGuq
f ckd suf ysu\
f / taMumif;
rlum;-
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 13
uvdurF if;ESihf uvdueF wf nDnw G Mf uayaomaMumifw h nf;/
nDnw G Mf uyHu k m;-uvdueF wf ruln l v D Qif uvdurF if;trSe½f ;HI rnf?
uvdueF wfEiS hf touewf EGm;a,mifaqmifjyKíwdu k Mf u&müvnf;
uvduFrif; ol&Jpkrsm; rulnDvQif uvduFewf trSef½HI;rnf?
uvdurF if; ½H;I rnf½jdS yef&m uvdueF wfu ulayonf/ uvdueF wfu
½HI;rnf½Sdjyef&m uvduFrif;u ulayonf/ þodkY uvduFewfESifh
uvduFrif;wdkY nDnGwfMuaomaMumifh uvduFrif; Edkifavonf/
tourif;buffüvnf; uourif;udk touewfu ulay\/
ewfcsi;f wdu k Mf u&mü touewfwt Ykd m; tourif;u rulno D nfh
twGuf touewf½IH;í touwyftm;vHk; ysufav\/
þO'g[½kPu f akd xmufí NrKd U&GmwdüYk usa&mufaom uyfOy'f
rsm;udk aysmufNird ;f apjcif;iSm &[ef; ½Siv f wl Ykd tm;xkwMf u&müvnf;
NrKd Uapmifeh wf? &Gmapmifeh wf? rd½;kd zvmewfwEYkd iS hf NrKd U&Gm½Sd &[ef;½Siv f w
l Ykd
nDnw G rf vI v kd oS nfukd owd½MdS uuke/f xdek wfwu Ykd kd ylaZmfyorIonf
ulnDazmf&atmifjyKrIaywnf;/ arwåm½SdrS ulnDMurnf/ &[ef;½Sif
vlwdkYu tm;xkwfízwfrI½GwfrIonf ewfwdkYudk ulnDrIaywnf;/
tEÅ&m,fwnf;[laom wzuf&efow l uYkd kd ewfwcYkd sn;f rEkid rf eif;½Scd hJ
vQif vlwu Ykd ulnMD urSEikd rf nf/ xdaYk Mumifh yvdyu f yfOy'ftwGuEf iS hf
ewfyGJBuD;jyKvkyfMuaom armfvNrdKifNrdKUom;wdkY\ trIonf w&m;
usrf;*efwdkYESifh nDnGwfonfyifjzpfí ynm½SdwdkY csD;rGrf;xdkufaom
trIomjzpfay\/ uJ&h UJ xdu k af omtrI r[kwaf y/ w&m;usr;f *efukd
rod? ÓPfr½SdaomolwdkYom uJh&JUMuukef&mownf;/ xdkaMumifh
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 14
,cktcgü armfvNrKd iu
f o
hJ Ykd tNrKd UNrKd Ut&Gm&Gmvdrm® Mu&ef tcsupf u
k kd
axmufjyvdkufaytHh/
tEÅ & m,f u d k Bud K wif umuG , f & rnf
,cktcg 0dywådumv jzpfacsonf/ omoemawmfvnf;
tm;enf;vsuf½Sdacsonf/ qkwfuyftcgjzpfacsí a½SUodkYonfh
xufqdk;rnfvm;rod? ,cktcg uyfOy'fuif;vGwfMuaom xdkxdk
NrKd U&Gmodu
Yk vnf; rdrw d NYkd rKd U&GmodYk uyfOy'frvmEkid af tmif apmapmu
wiful;ítxl;aMumifhMupdkuf&rnfh ta&;BuD;jzpfonf/ uyfOy'f
a&mufrS aMumifhMupdkufcJhaomf "m;jya&mufrS "m;udk½SmouJhodkY
udk;uG,f&m r&Edkif½Sdwwfonf/
aMumifhMupdkufenf;um;-
(u) rdrdudk,ftwGufESifh aMumifhMupdkufMu&ef
(c) NrKd U½GmtwGuEf iS hf aMumifMh updu k Mf u&ef ESpv
f rf;½So
d nf/
(u) rd r d u d k , f t wG u f E S i f h aMumif h M upd k u f e nf ; um;...
(1) ig;yg;oDvudk tNrJedpö vHkjcHKpGm apmifhxdef;&rnf/
(2) tbd0g'eoDvdó edpöH 0k¹mypm,daem?
yuúma&m "r®m 0a¹EÅd? tm,k 0aPÖm okcH AvH
[laom ygVdt& tm,k0¹e aq;BuD;udk tNrJrDS0J&rnf/
teufum; / tbd0g'eoDvdó? &wemoHk;yg;tm; aeYpOf
rysuf 0wfwufywfuyf edA'fjynfph íkH ,HMk unfpmG ½Scd ;kd avh½x
dS aom/
edpöH=rNrJ/ 0k¹mypm,daem=*kP0k¹d 0,0k¹d jzpfolwdkYtm;udk,fjzifh
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 15
t½kdtaojyKjcif;? EIwfjzifh t½dktaojyKjcif;? pdwfjzifh t½dktao
jyKjcif; tavh½Sdxaom/ owåó=owå0g tqif; rqkwfr,kwf
wJhjcif;vnf;aumif;/ okcH=csrf;omrqkwf r,kwfwJhjcif;vnf;
aumif;/ AvH? udk,ftm;ÓPftm; rqkwfr,kwfwJhjcif;vnf;
aumif;/ pwåma&m"r®m=av;yg;aom aumif;usdK; w&m;wdkYonf/
0¹EÅd? yGm;rsm;wufukef\/ jrwfpGmbk&m;\ tm,k0¹e aq;awmf
BuD;aywnf;/
(3) tEÅ&m,fuif;apwwfonf [lí avmuüxif½Sm;
aom y&dwfawmf *kPfawmfygVdawmf *gxmrsm;udk
aeYpOfpNJG rí
J ykw;D pdyrf ?I tacgufrsm;pGm&Gwrf ½I adS p&rnf/
(4) avmuDt&mü tEÅ&m,fuif; apwwfonf[lí 'd|
okw½SdaeMuaom *gxm? rEÅ&m; aq;0g;? tif;tdkif
rsm;udkvnf; udk,fapmifhvufapmifh xm;½Sdap&rnf/
(c) NrdKU&Gm½Sd &[ef;awmf oHCmawmf NrdKU&GmvlBuD; taygif;
wdkYonf tnDtnGwf csdef;csufpnf;a0;í NrdKU&GmwdkYü uyf Oy'f
tEÅ&m,f uif;½Si;f apwwfaom taMumif;t&m enf;vrf; xH;k wrf;
rsm;udk wpfnw D pfñw G f jyKvyk Mf u&ef wdik yf ifzUJG pnf;Mu&rnf/ wpfnD
wpfnm tm;xkwfygvQif wwfEdkifavmufaomtrI jzpfcJhrI cdk;rI?
uyfol r½Sd? wpfnDwpfnm jyKvkyftm;xkwfMu&rnf/ enf;vrf;
xHk;wrf;udk t>rwfrQjyqdktHh-
(1) NrKd U&Gm½Sd bk&m;a[mif;? ausmif;a[mif;? ukov kd af [mif;
rsm;udk wwftm;orQ jyKjyifMu&rnf/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 16
(2) NrdKU&Gm½Sd ewfuGef; ewfeef;rsm;udk aumif;rGefpGm jyKjyif
Mu&rnf/
(3) &yfpk uGufpk 0wf0uftoif;rsm;udk NrdKUwGif;&GmwGif;
tESHUtjym;½Sdatmif wnfaxmifzGJUpnf;í y&dwfBuD;
ygVdawmfBu;D ? y|mef;ygVdawmfBu;D ? owdy|mef ygVdawmf
BuD; trsdK;rsdK; tEÅ&m,fuif; *gxm arwåmydkY BuD;rsm;
&olu wdkifí r&olwdkYu wpfnDwpfnm vdkufí
&Gwq f Mkd u&rnf/ &olr½Sv d Qif pmtkyu f ikd í
f ½Gw&f rnf/
(4) 0g0if 0guRwf oBueF t f cgBu;D or,Bu;D wdüYk NrKd Uapmifh
ewf? &Gmapmifhewf? tdrfapmifhewf? rd½dk;zvmewfwdkYudk
xrif; abmZOf a&pif a&csrf; yef; aygufayguf
qDrD;wdkYjzifh ylaZmfuefawmh½kd; jyKMu&rnf/
(5) uyf Oy'ftEÅ&m,f½cdS ahH omf NrKd U&GmnDnmí zwf&w G Mf u
&rnf/(jyqdkcJhNyD;aom ygVdawmfBuD;rsm;udk tdrfwdkif;ü
toD;oD;½SdapMu&rnf/)
(6) tEÅ&m,f½v dS mcJah omf NrKd U&Gm½Sad ,musmf ;wduYk wpfusyd f
toif;? ESpu f syd t
f oif;? oH;k usyd tf oif;zGUJ í vrf;Bu;D
vrf;ao;avQmufoGm;í wpfNrdKUvHk;? wpf½GmvHk; tkef;
tke;f qlatmif zwf½w G Mf u&rnf/ ae0ifonfaemufü
rdrw d tYkd rd rf mS vnf; xdyk gVdawmfBu;D rsm;udk toHus,pf mG
xkwfí uyf Oy'f aysmufNidrf;onfhwdkifatmif aeYpOf
tjrJ ½GwfzwfMu&rnf/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 17
jyifopfEikd if üH jyifopfvrl sKd ;rSev f Qif ppfta&;t&m vufeuf
ud&, d mwdüYk rvdrm® aomol[í l r½S?d ppfta&;udp½ö cdS vhJ Qif ppfom;
udpö ppfAv kd u
f pd Eö iS hf cPcsi;f xGuEf ikd Mf uolcsn;f jzpfatmif wpfEikd f
iHvHk; tm;xkwfí xm;Mu&onf/ ,ckigwdkYEdkifiHrSm uyf Oy'f
tEÅ&m,fuif;½Sif;rIüvnf; jyifopfenf;wljyKvkyfíxm;MurS
oifah vsmrf nf/ *syefEikd if rH mS oa&mfysuaf csmaf jymqdjk yKvyk w
f wfaom
tavhudk ,cktcg Muyfwnf;pGm qHk;rMuonf[k wdkif;owif;pm
rsm;rSm awGUjrif&onf/ igwdkYEdkifiHrSmvnf; xdktrIrsdK;udk txl;
owdjyKMuzdkY aumif;vS\/ ta&;t&mudk rjrifwwfaom vl½Tif
vljyufwdkY\ tavhjzpfownf;/
bk & m; 7-ql puf * gxmBuD ;
(earmwó 3-acgufqdk)
0d y óD b*0g t&[H or® m orÁ K a'¨ g teEÅ Ó aPm
teEÅ*kaPm teEÅykanm teEÅawaZm teEÅ£'¨d teEÅZkwd/
odcD b*0g t&[H or®morÁKa'¨g teEÅÓaPm teEÅ*ak Pm
teEÅykanm teEÅawaZm teEÅ£'¨d teEÅZkwd/
a0óbl b*0g t&[H or® m orÁ K a'¨ g teEÅ Ó aPm
teEÅ*kaPm teEÅykanm teEÅawaZm teEÅ£'¨d teEÅZkwd/
aumPm*raem b*0g t&[H or®morÁKa'¨g teEÅÓaPm
teEÅ*kaPm teEÅykanm teEÅawaZm teEÅ£'¨d teEÅZkwd/
uóaygb*0g t&[H or® m orÁ K a'¨ g teEÅ Ó aPm
teEÅ*kaPm teEÅykanm teEÅawaZm teEÅ£'¨d teEÅZkwd/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 18
trSmuH b*0gt&[H or®morÁKa'¨g teEÅÓaPm teEÅ
*kaPm teEÅykanm teEÅawaZm teEÅ£'¨d teEÅZkwd/
owåad r Aka'¨g b*0aEÅm t&[aEÅm or®morÁK'g¨ r,HeS mxm
r,HS'Dyg r,HSwmPm r,HSavPm r,HSy#do&Pm r,HSywd|m/
teEÅÓPm Ak'g¨ b*0aEÅm teaEÅ[Ó d Ppauú[d rH &u©EKÅ /
teEÅ*kPm Ak'¨g b*0aEÅm teaEÅ[d *kPpau©[drH &u©EÅK/
teEÅawZm Ak'g¨ b*0aEÅm teaEÅ[d awZpauú[d rH &u©EKÅ /
teEÅ£'dr¨ EÅm Ak'g¨ b*0aEÅm teaEÅ[d £'dp¨ auú[d rH &u©EKÅ /
teEÅZwk rd EÅm Ak'g¨ b*0aEÅm teaEÅ[d Zkwpd auú[d rH &u©EKÅ /
puf B uD ; 13-yg;*gxm
oaAÁ r[d'd¨um Ak'¨g oaAÁ[d Ak'¨pauú[d rH &u©EÅK/
oaAÁ r[d'd̈um yapöuAk'¨g oaAÁ[d yapöuAk'¨pauú[d rH
&u©EKÅ /
oaAÁ r[d'd¨um pdwåmo0g t&[aEÅm oaAÁ[d t&[EÅ
pauú[d rH &u©EÅK/
oaAÁ r[d'd¨um t&d,moaAÁ[d t&d,pauú[d rH &u©EÅK/
oaAÁ r[d'd¨um a'0goaAÁ[d a'0pauú[d rH &u©EÅK/
oaAÁr[d'd¨um £EéoaAÁ[d £E´pauú[d rH &u©EÅK/
oaAÁr[d'd¨um jA[®moaAÁ[d jA[®pauú[d rH &u©EÅK/
oaAÁr[d'd¨um em*goaAÁ[d em*pauú[d rH &u©EÅK/
oaAÁr[d'd¨um *½kVmoaAÁ[d *½kVpauú[d rH &u©EÅK/
oaAÁr[d'd¨um ,u©moaAÁ[d ,u©pauú[d rH &u©EÅK/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 19
oaAÁr[d'd¨um &u©omoaAÁ[d &u©ompauú[d rH &u©EÅK/
oaAÁr[d'd¨um *E¨AÁmoaAÁ[d *E¨AÁpauú[d rH &u©EÅK/
oaAÁr[d'd¨um ukrÇ@oaAÁ[d ukrÇ@pauú[d rH &u©EÅK/
yk&wådrm, 'dom, aoawtrEkóm umVm umV0PÖm
umVpdwåm? wPSm wPSm0PÖm? wPSmpdwåm? p@m? 0gVmvk'´g?
'k|m/ oaAÁau trEkó Ak'p¨ auú[d [wma[mEÅK 0d[wma[mEÅK
ed[ wma[mEÅK e|ma[mEÅK 0de|ma[mEÅK/
oaAÁ a w trEk ó m "rpauú [ d [wma[mEÅ K
0d[wma[mEÅK ed[ wma[mEÅK e|ma[mEÅK 0de|ma[mEÅK/
oaAÁ a w trEk ó m oH C pauú [ d [wma[mEÅ K
0d[wma[mEÅK ed[ wma[mEÅK e|ma[mEÅK 0de|ma[mEÅK/
yk&wådrm, tEk'dom, a,aw...(v) 0de|ma[mEÅK/
'ud©Pm,'dom, a,aw...(v) 0de|ma[mEÅK/
'dud©Pm,tEk'dom,a,aw...(v) 0de|m a[mEÅK/
ypdärm,'dom, a,aw...(v) 0de|m a[mEÅK/
ypdärm, tEk'dom,a,aw...(v) 0de|ma[mEÅK/
Owå&m,'dom, a,aw...(v) 0de|ma[mEÅK/
Owå&m, tEk'dom, a,aw...(v)0de|ma[mEÅK/
(r,S emxm? r,H'S yd g ponfwüYkd trsm;twGuf ½Gwzf wfaom
tcg trSmuH emxm? trSmuH 'Dyg [k½Gwf/)
(rH &u©EKÅ y'k w
f üYkd vnf; trsm;twGu½f w
G zf wfaomtcg tarS
&u©EÅK ½Gwf/ tdrfüvnf;aumif;? vrf;wdkYavQmufívnf;aumif;
½Gwfzwf&ef tEÅ&m,fuif;BuD; bk&m;ckepfqlwdkY\*kPfawmf/)
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 20
ok w f r [m0g r[my&d e d A Á m eok w f rd e f Y q d k c suf
ewfueG ;f ewfeef; ewfpifrsm;udk aumif;rGepf mG jyKjyifMu&rnf/
tcgBuD; ,r,BuD;wdkYü ylaZmfyoMu&rnf[lí qdkcJhaompum;ü
jrwfpGmbk&m;a[mawmfrlaom ygVdawmf om"uudk xkwfjyaytHh/
'DCedum,f okwfr[m0gygVdawmf r[my&dedAÁmeokwfü-
]]tmeE´? tmeE´m/ aw? oifonf/ udEdÅ? tb,fodkYvQif/
okwH? Mum;zl;oenf;/ 0ZÆD? a0omvDjynf 0ZÆDvlrsdK;wdkYonf/ 0ZÆDeH?
a½S;a½S;aom a0omvD jynf0ZÆv D rl sKd ;wd\
Yk / tAÇE&Å medap0? NrKd UwGi;f ü
½Sdonfvnf;jzpfukefaom/ Am[d&medp? NrdKUjyifNrdKUyü vnf;½Sdonf
vnf;jzpfukefaom/ ,medwmed0ZÆDapwd,med? tMuif0ZÆDwdkif;ü
wnfuek af om ewfueG ;f ewfeef; ewfpif ewfopfyifwo Ykd nf/ oEÅ?d
½Su
d ek \ f /
wmed? xdek wfueG ;f ewfeef; ewfjirf; ewfpif eefopfyifwu Ykd /kd
ouúa&mEÅ?d t½dt k aojyKjrjJ yKMuuke\ f / *½Hu
k a&mEd?Å tav;tjrwf
jyKjrJjyKMuukef\/ rmaeEÅD? tjrwfwEdk;jyKjrJjyKMuukef\/ ylaZEdÅ?
ylaZmfyoNrJ ylaZmfyoMuukef\/ awoÍö? xdkewfwdkYtm;vnf;/
'dEyé Ak ?HÁ a½S;üay;qufjrjJ zpfaom/ uwykA?HÁ a½S;ü jyKvyk jf rjJ zpfaom/
"r®duH? toufowfrlr½Sdjim;bJ w&m;ESifhavsmfuefaom/ Avð?
Avdewfpm ylaZmfoumud/k aem y&d[mayEd=Å qkw, f w
k f vpfvyfjcif;
r½SdapMuukef/ £wd? þodkY/ okwH? Mum;zl;\avm/ £wd? þodkY/
ykpäd? t½SiftmeE´mtm; ar;awmfrl\/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 21
baEÅ? jrwfpGmbk&m;/ 0ZÆD? a0omvDjynf 0ZÆDvlrsdK;wdkYonf/
wmed? xdkapomvDjynf 0ZÆDvlrsdK;wdkY\ udk;uG,f&m jzpfukefaom
NrdKUwGif;NrdKUjyif ewfpif ewfuGef;wdkYudk/ ouúa&mEdÅ? t½dktao
jyKjrjJ yKuek \ f / *½Hu
k a&mEÅ?d tav;tjrwfjyKjrjJ yKMuuke\ f / rmaeEÅ?d
tjrwfwEd;k jyKjrjJ yKMuuke\ f / ylaZEd?Å ylaZmf yoMuuke\ f / awoÍö?
xdkewfwdkYtm;vnf;/ 'dEéykAÁH/ a½S;üay;qufjrJjzpfaom/ uwykAÁH?
a½S;üjyK vkyfjrJjzpfaom/ "r®duH? toufowfrl r½Sdjim;bJ w&m;ESifh
avsmu f efaom/ Avð? Avdewfpm ylaZmfoumud/k aemy&d[mayEd?Å
qkw, f wk v f pfpyfjcif;r½Sad pMuuke/f £wd? þod/Yk okw?H Mum;zl;yg\/
£wd? þodkY/ ta0gp? em;awmfavQmufay\/
(þum; tar; tajzcef;/)
,m0uD0Íö tmeE´ 0ZÆD ,medwmed 0ZÆDeH 0ZÆDapwd,med
tAÇEÅ&med ap0Am[d&medp? ,medouú&dó EdÅ *½Hkw&dóEdÅ
rmaeóEd Å yl a ZóEd Å / awoÍö 'd E é y k A Á H "r® d u H Avð aem
y&d[mayóEÅd/ 0k¹da,0 tmeE´-ZÆDeH yg#ducFg aemy&d[med/
(jrwfpGmbk&m; a[mawmfrlcsuf)
tmeE´? tmeE´m/ ,m0uD0Íö? tMuifrQavmufaom umv
ywfvHk;/ 0ZÆD? a0omvDjynf 0ZÆD vlrsdK;wdkYonf/ 0ZÆDeH? a½S;a½S;aom
0ZÆv D rl sKd ;wd\Yk /
tAÇ E Å & med a p0? Nrd K UwG i f ; ü ½S d o nf v nf ; jzpf u k e f a om/
Am[d&medp? NrdKUjyifNrdKUyü½Sdonfvnf;jzpfukefaom? ,medwmed0ZÆD
apwd,med? tMuif0ZÆDwdkif;üwnfukefaom ewfuGef; ewfeef;
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 22
ewfjirf; ewfpif ewf opfyifwdkYonf/ oEdÅ? ½Sdukef\/ wmed?
xdkewfuGef; ewfeef; ewfjirf; ewfopfyifwdkYudk/ ouú&dóEÅD? t½dk
tao jyKjrjJ yKMuukejf im;tH/h *½Hu k &dóEd?Å tav;tjrwf jyKjrjJ yKMu
ukefthH/ rmaeóEdÅ? tjrwfwEdk;jyKjrJ jyKMuukefthH/ ylaZóEdÅ=
ylaZmfyojrJylaZmfyoukefjim;tHh/ awoÍö? xdkewfwdkYtm;vnf;/
'dEyé Ak ?HÁ a½S;üay; qufjrjJ zpfaom/ uwykA?HÁ a½S;üjyKvyk jf rjJ zpfaom/
uwykAÁH? a½S;üjyKvkyfjrJjzpfaom/ "r®duH? toufowfrIr ½Sdjim;bJ
w&m;ESifhavsmfuefaom/ Avð? Avdewfpm ylaZmfoumudk/ aem
y&d[mayóEd?Å qkw, f wk jf cif;r½SMd u ukejf im;tH/h wm0? xdek wfwu
Ykd kd
t½dt k aotav;tjrwfjyKí ylaZmfyojrJ ylaZmfyoMuorQumv
ywfvHk;/ 0ZÆDeH=0ZÆDvlrsdK;wdkYtm;/
0k'd¨a,0? ypöKyÜefoHo&m csrf;ompD;yGm;wdkY\ wdk;wuf
jzpfxGef;jcif;udkomvQif/ yg#ducFg? rcRwfrvGJ tjrJtvdk½Sdtyf\/
y&d[med? qkwf,kwfysufjym;jcif;udk/ aem yg#ducFg? tvdkr½Sdtyf/
(NrdKUwGif; NrdKUy½Sd NrdKUapmifhewfwdkYudk ylaZmfjrJylaZmfyoMu
orQumvywfv;kH a0omvDjynfonf wpfaeYwpfjcm;wd;k yGm; pnfyif
vwåHUomjzpf\? qkwf,kwfysufjym;jcif;r½Sd[lvdkonf/ ygVdawmf
teuf)
0ZÆDeH 0ZÆDapwd,meDwd 0ZÆD,mZlleH 0ZÆD&a| pdwåduwa|e
apwd , meD w d v'¨ e mrmed ,u© X memed / tAÇ E Å & meD w d
taEÅme*a&Xdwmed/ Am[d&meDwd Am[d& ea*a& Xdwmed/ 'dEyé Ak EÁ dÅ
yk a AÁ ' d E é H / uwyk a AÁ E Å d yk a AÁ u wH / aemy&d , may óEÅ D w d
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 23
ty&d [ maywG m ? ,xmy0wå a r0 u&d ó EÅ D / "r® d u H Avð
y&d[mayEÅm eOd§ a'0wm tm&u©H okoH0d[dwH eua&mEÅd? tEkyÜEé
'ku©HZaewHk toauúmEÅmyd OyÜEéumo oDo&m*g'ð 0a¹EÅd?
o*Fgaryeowdo[m,m ea[mEÅ/d ty&d,mayEÅmeH ye tm&u©H
okoH0d[dwH ua&mEÅd? tEkyÜEéH okcH OyÜga'wHk toauúEÅmyd
OyÜEéHumo oDoa&m*g'ð [eEÅd? o*Fgyodaoo[m,ma[mEÅd/
(okwfr[m0g t|uxm)
0ZÆeD H 0ZÆaD pwd,meDwd [lonfum;-0ZÆ&D mZle?H a0omvDjynf
0ZÆDrif;rsdK;wdkY\/ 0ZÆD&a|? 0ZÆDwdkif;twGif;ü/ pdwåduwa|e? t½dk
taojyKtyfaom teufaMumifh/ apwd,meDwd? apwdwdkY[lí/
v'¨emrmed? &tyfaom trnf½u dS ek af om/ ,u©XmemeD? ewfbv D ;l
wdkY\wnfae&m ewfuGef; ewfeef; ewfjirf; ewfopfyifwdkYonf/
(igwdEYk ikd if üH t½SiBf u;D [lí ac:a0:Muaom oH;k q,fch ek pfrif; tp
½Sdaom bkr®pdk;ewfwdkYudkvnf; ,u©[líac:a0:onf/ ,u©o'´g
onf ylaZmftyfaom teufukd a[m&if;jzpf\/ jrefrmjyef&müum;
bDvl;[lí jyef½kd;½Sd\/ aMumufrufzG,faumif;aomol qdkvdk\/)
(tqif;oP²mefaumif; jzpfapvdo k nfjzpfap ewfrsKd ;rSev
f Qif
yuwdvlwdkYu tOD;tp awGUjrif&aomtcg MuufoD;arG;n§if;
xatmif aMumufvefYrI jzpfwwf\/ tavmif;awmfaerdrif;BuD;
odMum;rif;udk jrif&mü MuufoD; arG;n§if;xatmif aMumufvefY
jcif;jzpf\/)
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 24
tAÇEÅ&meDwd [lonfum;-taEÅme*a&? jrdKUwGif;ü/ Xdwmed?
wnf½Sdukefaom/ Amed&meDwd[lonfum;- Am[d&e*a&? NrdKUwGif;
NrKd Uyü/ Xdwmed? wnf½u dS ek af om/ 'dEyé Ak EÁ dÅ [lonfum;-ykaAÁ? a½S;ü/
uwH? jyKvkyfjrJjzpfaom/ (epfuGef;aqmufvkyfjcif;? jyifqifjcif;
ponfudk uwykAÁHqdkonf/)
aemy&d , mayóEÅ d w d [l o nf u m;-ty&d [ maywG m ?
r,kwfrvQmhaprlí/ ,xmy0wåar0? jzpfjrJwdkif;udkomvQif/
u&dóEÅ?d jyKuek v f wåUH / [dopö?H rSe\ f / "r®u d ?H w&m;ESiahf vQmaf om/
Avð? ewfpm ylaZmfoumud/k y&d[mayEÅmeH? ,kwaf vsmv h pfvyfap
ukeaf om rif;rsKd ;wdt Yk m;/ a'0wm? wdik ;f apmif?h jynfapmif?h NrKd Uapmif?h
½Gmapmifh ewfwdkYonf/ tm&u©H? NrdKU½GmwdkYü ab;&efra&mufatmif
apmifha½Smufjcif;udk/ okwH0d[dwH? aumif;pGmpD&ifrIudk/ eua&mEÅd?
rjyKMuukef/ tEkyÜEéH? rjzpfao;aom/ 'ku©H? 'ku©udk/ ZaewHk?
jzpfapjcif;iSm/ toauúmEÅmyd? rwwfEdkifukefaomfvnf;/ OyÜEéH?
taMumif;wpfyg;aMumifh jzpfay:vmaom/ umo oDoa&m*g'ð?
acsmif;qdk;aoma&m;*g? OD;acgif;a&m;*gtp½Sdaom temrsdK;wdkYudk/
0a¹EÅd? wdk;yGm;apukef\/ o*Fgar? ppfa&;rufa&;onf/ owd?
Edik ½f cdS ahJ omf/ o[m,m? ulabmfnb D ufwo Ykd nf/ ea[mEÅ?d rjzpfuek /f
ty&d[mayEÅmeH? jyKjrJwdkif;udk r,kwfravQmhaprlí ylaZmfy
oukefaom rif;rsdK;wdkYtm;/ tm&u©H? NrdKU&GmwdkYü ab;&ef ra&muf
atmif apmifha½Smufjcif;udk/ okoH0d[duH? aumif;pGm pD&ifrludk/
ua&mEÅd? jyKMuukef\/ tEkyÜEÅH? rjzpfao;aom/ okcH? csrf;omudk/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 25
ZaewHk? jzpfapjcif;iSm/ toauúmEÅyd? rwwfEdkifjim;aomfvnf;/
OyÜE?Hé jzpfíaeaom/ umooDoa&m*g'ð? acsmif;qd;k em OD;acgif;em
tp½Sdaom a&m*grsdK;udk/ [eEÅd? y,fazsmufEdkifMuukef\/ o*Fgr
oDao? ppfajrOD;ü? o[m,m? ulabmfnDabmf&Muukefonf/
a[mwd? jzpfukef\/ (t|uxm teuf)
t"d y Ü g ,f u m;
(a0omvDrif;wdu Yk kd taMumif;jyKí a[mawmfral om aMumifh
rif;rsKd ;udo k mxkwaf zmfí zGijhf yayonf/ rylaZmfaomolwu Ykd rkd u l m;
tapmift h a½Smufukd rpD&ifMuuke/f wpfyg;aom tEÅ&m,fwo Ykd nf
xdk½GmodkY0ifa&mufrnfudk odjrifMuukefaomfvnf; vpfvsL½Iíom
aeMuukef\/ NrdKU½GmodkY r0if&atmif[efY wm;jcif;udk rjyKMuukef/
NrKd U½GmwGi;f wd0Yk ifa&mufaomfvnf; NrKd U&GmwGi;f ½Sed wfwu Ykd xdt k EÅ&m,f
wdkYudk rESifxkwfukef/ 0if;jcHtwGif;? tdrf0if;twGif;wdkY a&muf
aomfvnf; 0if;jcHwGif;½Sd? tdrfwGif;½Sd ewfwdkYu xdktEÅ&m,fwdkYudk
rESix f wk u f ek /f tb,faMumifeh nf;qdak omf a½S;a½S;aomolw l u Ykd whJ Ykd
rylaZmfMuonft h wGuf NrKd Uom; &Gmom; tdro f m;wdt Yk ay:ü trsuf
pGe;f jijd cif;½Sad eMuaomaMumifw h nf;/ vlrif;rsm;jzpfcv hJ Qif ay;aeMu
tcGet f wkwf ray;yJaecJv h Qif xdo k u
l kd rif;jypfrif;'PfEiS hf ESyd pf uf\/
xdt Yk wl ESyd pf ufvakd om pdw½f í dS aeMuuke\ f / xdaYk Mumifh t|uxm
ü a&m*gOy'f½Sdaomtcg xdka&m*gOy'fwdkY wdk;yGm;apMuukefí
wdk;yGm;atmif jyKítaoowfwwfMuukef\ [lvdkonf/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 26
tnDtnm ylaZmfyoMuukefaom olwdkY\NrdKU&Gmürlum;
tapmifhta½Smufudk aumif;pGm pD&ifMuukef\/ NrdKU&GmrSm "m;jy
tEÅ&m,fr0if&atmif y,f½mS ;Muuke\ f / bDv;l obuftExÅ&m,f?
jcaoFh? opf usm;tEÅ&m,f r0if&atmify,f½Sm;Muukef\/ jyify
ewfwdkY rodí0ifa&mufcJhvQif twGif;ewfwdkYu y,f½Sm;Muukef\/
rdrdwdkYy,f½Sm; jcif;iSmrwwfEdkifcJhvQif NrdKUwGif; &GmwGif; &yfwGif;
tdrf;wGif;odkY tEÅ&m,f0ifa&mufonfudk vlwdkYodzdkY tdrfrufjyKjcif;
ponfjzifh aMumifhMupdkufMuukef\/ ewfwdkYjyKaomtrl[lonf
vlvltcsif; csif;jyKaomtrIuJhodkY vlwdkif;uodMu&onfr[kwf/
onftrd o f m;wdu Yk kd rke;f í tcGio hf maomtcg a&m*gwd;k yGm;apjcif;
ponfudkjyKíowfojzifh onftdrfrSmq,fa,mufyif aoaomf
vnf; igowfonf[k ajymawmhonfr[kwf/ onftdrfom;wdkYudk
arwåm½Sí d onftrd o f 0Ykd ifvmrnft h EÅ&m,fukd y,f½mS ;í xdt k rd o
f l
tdrfom;wdkYrSm q,fcgwdkifatmif tEÅ&m,fvGwfuif;í oGm;aomf
vnf; tEÅ&m,f igy,f&Sm;vdkufonf[k ajymawmhonf r[kwf/
xdktdrfolwdkYonfvnf; odMuukefawmhonf r[kwfMuukef/ xdkY
aMumifhewfESifhpyfaomt&mwdkYü usrf;*efA[kokw? avmuD
A[kow k wdEYk iS hf jynfph MkH uaom olwrYkd o S m vdrm® Edik Mf uuke\
f / ewfEiS hf
pyfaomt&mü usr;f *efA[kow k avmuDA[kow k enf;yg;Muaom
olwdkYrlum; vdr®mEddkifzdkYa0;pG? rsufjrif'd|r[kwfonfhtwGufaMumifh
vdr®mEdkifol ajymonfudk em,lzdkYonmrQ r½SdMuavukef/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 27
vdr®mEdkifMuukef\qdk&mrSmvnf; ewfrsm;ESifhpyfvsOf;í
onfvjkd zpfvrf;½So d nf [dv k jkd zpfvrf;½So
d nf onfvv kd yk ef nf;½So d nf?
[dkvdkvkyfenf;½Sdonf[k enf;vrf;rQüom vdr®mEdkifMuukefonf/
twwfodjrifEdkif Muukefonfr[kwf/ þodkYtwwfrodrjrif
Edik af omt&mwdüYk usr;f *efA[kow k avmuDA[kow k wdEYk iS hf jynfph kH
aomolom yrmPajrmuf\/ rjynfhpHkaomolonf yrmP
rajrmuf/ ,ckuo hJ aYkd om Bu;D rm;pGm uyf Oy'ftEÅ&m,frsKd ;rsm;ürlum;
yd#uwfusr;f *efwrYkd v S maom enf;vrf;wdw Yk iG f 'kp½du k rf uI kd csev f yS í f
jzpfEdkifavmufaom enf;vrf;[lorQwdkYudk ae&mrus[lí qkwf
ESpfjcif;r½SdMubJ pHkvifatmif jyKvkyfMuukef&m\/ rqkwfrepf
tm;xkwfrIonf 0D&d,yg&rDBuD;aywnf;/
Bu&H ,
G w
f ikd ;f tusKd ;Ny;D pD;onfjzpfap? rNy;D pD;onfjzpfap? 0D&, d
yg&rDurkd u l m; {uef&awmhonf/xdrk w S pfyg; ewfwEYkd iS phf yfvsO;f aom
a'oemawmftvGefrsm;ao;\/
þwGifa½GUum; armfvNrdKifNrdKUom;wdkYewfyGJBuDF;jyKvkyfrIudk
taMumif;jyKí tvGefBuD;aom uyfOy'fBuD;t&mü ynmrJhpum;
ydw
k aYkd Mumifh tusKd ;rJjh zpfí raeMu&atmif xdx k Nkd rKd U&Gmae vlaumif;
½Siaf umif; ynm½St d aygif;wdt Yk m; ynmowdtxl;½SMd u&ef usr;f *ef
xGufpum;wdkYudk xif½Sm;½kHazmfjyvdkufonf/
b,0d e mou'D y eD u srf ; NyD ; \/
------------
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 28
v,fwDrdefYcGef;awmfrsm;
ed ' gef ;
v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;a&;om;awmfrlcJhaom pmay
tm;vHk;onf v,fwDq&m;awmfBuD;\ tqdkqrdefYrsm;? v,fwD
q&mawmfBuD;\tmabmf? v,fwDq&mawmfBuD;\ oabmxm;?
v,fwq D &mawmfBu;D \ tvdq k E´awmfrsm;jzpfayonf/ þpmtkyf
i,fyg taMumif;t&mwdkYonfum; pmayta&;tom; taejzifh
(pma&;[efjzifh) a&;om;xm;aom taMumif;t&mrsm; r[kwf?
xdkifajymtae ajym[efqdk[ef taejzifh a&;om;rSwfwrf;wif
xm;aom taMumif;t&m;rsm;jzpfayonf/v,fwD q&mawmfBu;D \
b0wavQmuf awGUMuHKqdkufa&mufvmaom taMumif;t&m;
tm;avsmpf mG &[ef;½Sif vly*k Kd¾ vt f oD;oD;wdt Yk m; rdeq
Yf akd om rdeq
Yf kd
csurf sm;jzpfayonf/ ¤if;rdeq Yf ckd surf sm;udk v,fwD OD;vSwif? v,fwD
OD;vSyikd w f u
Ykd olw\
Ykd v,fwrD [max½kyw Ü u då xm? v,fw*D EÅ0if
ausmfrsm;ordkif; pmtkyfrsm;ü taMumif;tm;avsmfpGm toD;oD;
rSwfwrf;wifxm;cJhMuayonf/
v,fwDq&mawmfBuD;\ b0wavQmufrdefYMum;cJhaom
rdecYf eG ;f awmfrsm;onf þa½GUþrQru ½Sad yrnf/ rdecYf eG ;f awmft&yf&yf
rdefYawmfrlcsufrsm;pGmrS jzpf&yfxl;jcm;aom rdefYcGef;? tqdktrdefY
xl;jcm;aomrdefYcGef; awmfrsm;udkom rSwfwrf;wifxm;cJhMu[ef
wlayonf/ v,fwD OD;vSwif? v,fwD OD;vSydkifwdkY rSwfwrf;wif
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 29
xm;cJhaom tqdktrdefYtrsdK;rsdK;? Mo0g'xl;trsdK;rsdK;udk pkpnf;í
v,fwq D &mawmfb&k m;Bu;D \ ]]rdecYf eG ;f awmf rsm;tjzpf}} wifjyvdu k f
ayonf/
v,fwDq&m;awmfbk&m;BuD;\ t&yf&yfrdefYcGef;awmfudk
Munfhjcif;tm;jzifh v,fwDq&mawmfudk i,fpOfumv pmoif
om;b0wnf;u toGm;ovm? taetxdkif? toHk;taqmif
NcKd ;NcaH cRwmjcif;? oEÅK|D oav’c? ov’[u k 0kw*då P k Ef iS jhf ynfph akH om
yk * ¾ d K vf t jzpf v nf ; aumif ; arwå m ½S i f B uD ; tjzpf v nf ; aumif ; ?
*½kPm½SiBf u;D tjzpfvnf;aumif;? *gr0goDy*k v d¾ rf [kwf t&n0goD
yk*Kd¾ vt f jzpfvnf;aumif; tajymtqdk ta&;tom;? t½Gwt f zwf
ESifhpyfí trsm;ESifhrwlatmifajymavh a&;om;avh ½Gwfzwfavh
½Sdaom yk*¾dKvftjzpfvnf;aumif; vrf;a[mif;rvdk ufwwfol?
vrf;a[mif;üvrf;opfxGifwwfol? tpOftvma&pD;aMumif;ü
arsmygí raeoltjzpfvnf;aumif;? pmayawmfvSefa&;orm;BuD;
tjzpfvnf;aumif;? awmfvSefaom awG;ac:ynm½SifBuD;tjzpf
vnf;aumif;? tcsdefudkwefzdk;xm;av;pm; vdkufemwwfaom
yk*¾dKvftjzpfvnf;aumif;-tvmbmayu© "r®uxduyk*¾dKvfBuD;
tjzpfvnf;aumif;? e,fvn S hf t*¾r[m"r®uxdu A[kZe[dw"&
yk*¾dKvfBuD;tjzpfvnf;aumif;? oHCmhuRefcH&ef 0efrav;aom
yk*¾dKvfBuD;tjzpfvnf;aumif;? olemjyKq&m0efBuD;tjzpfvnf;
aumif;? avScGufcsnf;usef tvHrvSJ? 'l;raxmuf? vufrajr§muf
aom yk*¾dKvftjzpfvnf;aumif;? vluJcwfvdr®maom yk*¾dKvftjzpf
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 30
vnf;aumif;? ouú#paombmoEÅ&pmayrsm;udk txifrBuD;ol
tm;rusol? pmayESifhpyfí rsdK;cspfpdwf½Sdol tjzpfvnf;aumif;?
ikyrf od w J ikd f wufEidk zf sm; a&mufvyk rf v d Qif aemufrqkww f wfaom
yk*Kd¾ v?f 0H0h pHh m;pm; &J&&J if&h ifh &Gw&f w
G cf Recf Ref pGr;f pGr;f wref vkyw
f wf
aomyk*¾dKvftjzpfvnf;aumif; awGUjrif&rnf jzpfayonf/
v,fwq D &mawmfb&k m;Bu;D \ t&yf&yfred cYf eG ;f awmfrsm;onf
q&mawmfBuD;\ b0tpdwftydkif; rsm;vnf;jzpfayonf/ tqdkyg
b0tpdwt f ydik ;f wzG,jf zpfaom t&yf&yfred cYf eG ;f awmfrsm;udMk unfí h
v,fwDq&mawmfBuD;udk teD;uyf MunfndKav;pm;Edkif&ef tm;us
twk,El ikd af p&ef v,fwq D &mawmfBu;D \rdecYf eG ;f awmfrsm;udk &[ef;
½Sifvltrsm;jynfolwdkY wpfxdkifwnf; tvG,fwul avhvmzwf½I
Edkif&ef &nfoefcsufjzifh pDpOfwifjyjcif;jzpfygonf/
t½Sifokrembd0Ho
e,m;ysHausmif;?
rHk&Gm..v,fwD/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 31
tNrd K UNrd K Ut&G m &G m te,f e ,f t&yf & yf ½ S d &[ef ; ½S i f v l
jynf o l w d k Y t m; rd e f Y M um;awmf r l c J h a om
v,f w D q &mawmf b k & m;BuD ; \
rdefYcGef;awmfrsm;
a½S ; upmoif o m; ES i f h ,ck p moif o m;
v,fwq D &mawmfBu;D onf 1248-ckEpS ?f wydw Yk JG vjynfah usmf
(8)&ufaeYwiG f v,fwaD wmod<Yk uí oDwif;oH;k awmfro l nf/ ¤if;ESpf
¤if;&ufonfyif v,fwDwdkufBuD;pwifwnfaxmifawmfrlaom
aeY&ufjzpfayonf/ xdktcsdefrSpí avSul;&yf oN*ØK[fOD;0dkif;½Sd
wynfph moifom;rsm;ESit hf wl te,fe,ft&yf&yfrS pmoifom;rsm;
v,fwDq&mawmfBuD;\ xHawmfarSmufodkY a&muf½SdvmMuonf/
ynm&ifEdkYaomufpdkYvmMuonf/ xdktxJwGif v,fwDOD;vSwif
trnfjzifh xif½mS ;vmrnft h ½Si0f PÖw
d vnf; wpfyg;tygt0ifjzpf
onf/ t½Si0f PÖw d onf 1274-ckEpS f v,fww D u
kd o
f Ykd pwifa&muf
½Sdvmonf/ toH0gydkif½Sif t½Sif0PÖdw tm; 1274-ckESpfwGif
"r®uxdutjzpfcsD;ajr§mufawmfrlonf/ wpfaeYwGif a½S;upmoif
om;ESifh ,ckumv pmoifom;uGmjcm;csufudk wynfht½Sif0PÖdw
tm; rdefYMum;awmfrlonfrSm...
]]pdkifjyif&GmrS rEÅav;a&TNrdKUawmfodkY pmoif&efoGm;aomtcg
rif;odYk ,ckumvvdk rD;oabFm? rD;&xm; r½Sad o;bl;uGUJ / ighrmS awmh
avSMuHK? vlMuHKrsm;ESifh tqifoifhovdk oGm;&w,fuGJU? ighrSmawmh
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 32
ouFe;f 3-xnfukd vufpyG t f wd w
f iG f xnfvh , G Nf y;D pmykavGxrf;í
c&D;jyif;wpfv udk;oDwif; vm&ouGJU? a&TNrdKUawmf pHausmif;wdkuf
odaYk &mufjyefawmhvJ a'Grmwdumudk aus>yefpmG &OD;rSuUJG ? a'Grmwdum
&íaecGifhomaomfvnf; ae&mxdkifcif;twGuf tcufMuHK&ao;
w,fuUJG ? ighrmS ae&mr½Sí d oHCmawmfrsm;\ajc&if; aomufa&td;k
teD; wpfae&mpm tdyfavmuf½HkrQom &w,fuGJU? tcif;uawmh
&GmuygvmwJh om;a&EG,fav; wpfcsyfcif;í acgif;tHk;uawmh
0g;ydk;jcrf;MuD;wpfckudk tHk;&w,fuGJU/
om;a&EG,u f av;uvJ rvHrk avmuf wpfyikd ;f jywfjzpfaevdYk
c0Jcif; zsmMurf;wpfyikd ;f jywfwpfcu k kd &í qufcif;Ny;D tdy&f w,fuUJG ?
tJ'aD e&muvJ aeYuakd evdrYk &bl;? ntdy½f o kH m&w,f? wpfcgwpf&H
oHCmawmfrsm;u a&aomufNyD; a&usefudk wjcm;vGwf&mudk
roGefbJ igtdyfr,fhae&m oGefxm;cJhvdkY wpfcgwpf&H a&pdkxJrSm
tdy&f w,fuUJG /
,ck rif;wkdYumv pmoifom;rsm;rSmawmh a½S;bkef;uHMuD;
Muygay&JU? oabFmc&D;? rD;&xm;c&D;awG jzpfaevdkY toGm;tvm
vG,u f Ml uygayw,f? toH;k taqmifrsm;uvJ acgif;tH;k ? tdy&f mcif;?
jcHKapmif? oifjzL;? aumfaZm? tdyf&mvdyf? ½Hk;aowåm? oHaowåm?
,leaD zmif;? vufqcJG sKd i?hf "mwfa&bl;? vufEydS "f wfr;D ? qeftyd ?f ig;yd?
ig;ajcmuf? ig;jcrf; vdak vao;r½Sd jynfph MkH uygay&JU? Bu;D us,Mf uay&JU?
crf;em;Muygay&JU uGJU}} [líjzpfonf/
------------------
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 33
EG m ;om; rpm;&ef arwå m &yf c H
1247-ckESpf? oDaygrif; ygawmfrlNyD;aemuf jrefrmEdkifiHudk
ukvm;vlrsdK;rsm; tkyfcsKyfvdrfhrnf[kMum;aomtcg jrefrmEdkifiHudk
ukvm;tkyfcsKyfvQif ukef;owå0gawGrsm;pGm aoaMuysufpD;zdkY&ef
taMumif ; ½S d \ / taMumif ; ud k q d k a omf þtaemuf E d k i f i H o m;
ukvm;vlrsdK;wdkYonf tom;pm;rI tm;BuD;aomvlrsdK;rsm;jzpfonf/
olwdkYjrefrmEdkifiHa&mufvmMuvQif EGm;owf½Hk? 0ufowf½Hk? qdwf
owf½HkawG tBuD;tus,fjzpfNyD; EGm;? 0uf? Muuf? iSuf? bJ? qdwf
paom ukef;owå0gawG aoudef;BuD;qdkufawmhrSmyJ[k MuHpnf
atmufarhawmfrlNyD;aemuf...
]]OD;yÍöi;f wdYk ,ckjrefrmEdik if u
H kd ukvm;rsm;tkycf sKyaf wmhrnf?
olwt Ykd yk cf sKyv
f Qif uke;f owå0gawGrsm;pGm aoausysupf ;D Muvdrrhf nf?
ukef;owå0gawGteuf EGm;owå0grsm;onf vlwdkY\toufocif
jzpf\? trdozG,f tbozG,jf zpf\? vlwt Ykd ay:rSm tvGeaf us;Zl;
rsm;\? odt Yk wGu'f aD eYupNy;D EGm;om;udk wynfah wmfvnf; rpm;bl;?
udk,fawmfwdkYvnf; rpm;MuygESifh}}[krdefYawmfrl\/
------------------
tvnf v monf r[k w f
1248-ckESpf? wydkYwGJvjynfhausmf (7)&ufaeYwGif tajcmuf
tvefYtvGefxl? tpdrf;o&JawGtvGef aygrsm;? tvGefMurf;wrf;
aom v,fwDawmodkY <uvmawmfrlonf/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 34
ur®|mef;tm;xkwf&efavsmufywfaom pdwfBudKufae&m
awGUaomtcg twlygvmol OykofonfwdkYtm;...
]],ck igvmjcif;um; tvnftywfvmjcif; r[kwf? awm
xGufrnfhtMuHESifh vmcJhonf? rif;wdkYjyefMuayawmh? ig'DawmrSm
ae&pfawmhrnf/ OD;yÍöif;rsm; (oN*ØK[f OD;0dkif;ausmif;½Sd pmoifom;
oHCmawmfrsm;) tm; taMumif;udo k m ajymMum;vdu k Mf uayawmh}}
[k rdefYawmfrl\/
----------------
ygVd t a&;tom;ES i f h jref r mta&;tom;
1270-jynfEh pS wf iG f ykord Nf rKd Uwd<Yk uawmfríl [du k pf ul;ausmif;
BuD;wGif w&m;a[majymvsuf½Sd&m? wnOfhaomtcg q&mawmf
bk&m;BuD;u w&m;emcHjzpfol armifpHausmftm;...
]]armifausmfpHa&? rif;wdkY ykodrfNrdKUol vlrsm;tcsdKUu wD;wdk;
ajymqdkMuonfhpum;tcsufu 'DvdkuGJU/ v,fwDq&mawmf a[m
ajymwJw h &m;uvJ ygVdwpfww kd pfp wpfy'k w f pf*gxmrS rygyJ jrefrm
pum;jyifoufoufjzifh qm;rygwJ[ h if;vdk ayghysuyf su½f v
dS aS cs&UJ [k
jypfwifpum;uJh&JUoHrsm;udk Mum;&w,fuGJU? odkYtwGuf 'DaeYnOfh
w&m;yGrJ mS ygVdxnfNh y;D a[m&vdrOhf ;D r,f? udik ;f ...em;axmifMuuGUJ /
a[wkypöa,m? tJ'g ygVduGJU? em;vnfMu&JUvm;? tJ'DygVdu
y|mef;ygVdawmfBuD;wGif tpjzpfwJh tajccH ygVdawmfuGJU? wdkYjrefrm
vlrsdK;awGcufaewmu udk,fem;rvnfwJh ukd,frydkifwJh ygVdudk
½Gwfqdkí NrdKifNrdKifqdkifqdkifvdIifvdIifBuD; a[majymwJh yk*¾dKvfrsdK;udkrS
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 35
vlawmfval umif; vljrwf vlorwf-[kyifah jrm§ uf cs;D usL;avw,f?
wdkYjrefrmvlrsdK;rSm jrefrmvdkwdusrSefuefpGmjyefqdkí jrefrmem;rSm
uGufuGufuGif;uGif; xif;ueJ vif;ueJ-0if;ueJ ½Sif;ueJ jrifvHk;
xGm;atmif jrefrmqefqef bmomjyefudef;BuD; vdkaew,fuGJU-
y|mef; 24-usr;f ygVdukd EIwif akH qmifNy;D a[mMum;í emaom
oluemaomfvJ teuft"dyÜg,fbmomjyefudef;BuD; csufrydkifvQif
a[molemolrSm ukodkvfawmhjzifh &yg&JU? "r®&o? w&m;t&om?
"r®t&om? "r®obm0? w&m;oabmudk &,lcHpm;Edkifaom tajc
taerqdkufbl;uGJU? vGefpGm&EdkifcJaom bk&m;omoemawmfjrwf
BuD;ESifh awGUMuHK&aomtcgrSm a[mrIç ajymrIç emrIç Mum;rIç
0wfauswrf;ausukodkvfrQESifh wif;wdrfa&mifh&J raeMueJYuGJU?
armifausmfpH&JU? xdkukodkvfrsdK;xuf tqifhtwef;jrifhwJh twå'd|d?
ouúm,'d|d? twåmEk'd|d? ab;qdk;BuD;udk wGef;vSefNzdKzsufí tewå
or®m'd|dr*¾if0dZÆmÓPftjrifoefrSomvQif tyg,fab;rS pdwfcs&
w,fuUJG /}}
----------------
jref r mjynf u srf ; jyKq&mES i f h pmMunf h y &d o wf
wdjYk refrmvlrsKd ;rsm; cufaeom wpfcu
k seaf o;w,f? usr;f pm
a&;awmhr,f usr;f pmjyKp&D ifawmhr,fq&kd if AD½akd wG½o
dS rQ pmwdu
k f
awG½SdorQ aypmxkyfawG? usrf;pmtkyfawG xkwfvdkuf&wm ydk;[yf
wdkYtdrfajr§mifwdkYawmif aumif;aumif;rae&½Smbl;? aypmbkwf
tkyfawG xkwfNyD; a½SUuxm;-xdkYaMumifhygVdawmfu 'Dvdkqdkw,f?
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 36
t|uxmu? #Dumu? a,mZemu? edó,u tmp&d,0g'u
'Dvdkqdkw,f-[krdrda&;aom usrf;pmtkyfrSm ygVdt|uxm#Dum
a,mZem? edó,? tmp&d,0g' ygVdtudk;tum; taxmuf
txm;awG NrKd iNf rKd iEf iS hf usr;f pmtkyrf sm;udak &;om;pD&ifMuw,fuUJG /
pmMunfhy&dwfowfuvnf; ygVdawmfawGpHkygay&JU? t|
uxm? #Dum? a,mZem edó,pHkygay&JY ESHUpyfygay&JU *E¦EÅ&
A[kow k awG rsm;ygay&JU awmfygay&JU[kcs;D usL;pum; ajymMuay\/
usr;f jyKq&muvnf;/ vlBuKd urf sm;aom ygVdtud;k tum; NrKd iq f ikd rf I
awGudkom *½kpdkuf pma&;&aomaMumifh ygVdwwfuRrf;aom
&[ef;awmfwdkY\abmifrSmom acgif;aygif;paxmifEdkifMuayonf/
jref r mpmud k ta&;ay;yH k
ygVdudk tudk;tum;rsm;í vlomrmefwdkY rwwfEdkif cufcJ
euferJ oS m usr;f jyK*P
k x
f ifay:Muojzifh ygVdtud;k tum;rsm;pGmjzifh
xkwaf qmifMu&aomaMumifh ygVdruRr;f usiMf uaom jrefrmvlrsKd ;rsm;
rSm "r®&o w&m;t&omrsm;udk rcHpm;Mu&bJ ukov kd &f ½Hrk Qavmuf
ESihfom wpfb0 NyD;qHk;oGm;Mu&avawmhonf/ igwdkYrEÅav;
pHausmif;wdu k f pmoifom;tjzpfEiS ahf epOf þtcuftcJBu;D awGukd
ausmfvGefEdkifatmif igpmwwfvQif jrefrmvlrsdK;rsm;twGuf jrefrm
jyefqdkrIvkyfief;pOfBuD;udk wGifus,fpGmjyKvkyfrnf[k jrefrmpum;
tajymtqdk wwfodvdr®mMuukefaom a½Tjynf0efBuD;OD;bdk;vdIif?
vlynm½SBd u;D pmwwfaywwfpum;wwf OD;zm;wdx Yk o H Ykd oDwif;aeY
wdkif; 0wfxm;í jrefrmpum;avhvmajymMum; aqG;aEG;rIrsm;
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 37
jyKvyk cf &hJ onf/
igwdkYoabmu usrf;jyKq&m *kPfrxif ray:csifaeygap?
usrf;pmMunfh½IUMuwJh? pmMunfhy&dwfowfawG uGufuGufuGif;uGif;
xif;ueJ vif;ueJ 0if;ueJ todtvdr®mÓPf½Sif;rIudkom y"me
xm;í a&;om;aom usrf;pmawGomrsm;onf? ygVdtudk;tum;
rsm;rSm rxnfv h Qif rjzpfro
S m xnfo
h nf/ odaYk omf ygVdawmfpnf;rsO;f ?
"r®pnf;rsOf; tvGwfa&;onf r[kwf? pnf;rsOf;udkufnDatmif
a&;onf/ wcsdKUu wdkYusrf;pmtkyfawG ygVdom;rygbl; ayghysuf
½SdvSonf[k uJh&JUMuonf? wdkYjrefrmvlrsdK;rsm;twGufa&;onf ygVd
vl r sd K ;rsm;twG u f a &;onf r [k w f b l ; [k ajymvd k u f & w,f u G J U
armifausmfpH&JU}} [krdefYawmfrlonf/
igh p mtk y f z wf v Qif ur® | mef ; xd k i f a eovd k y J
pmwdkufAD½dkem;wGif pma&;vQif pmwdkufAD½dkwGif½Sdaom
usrf;pmrsm;udkxkwfNyD; Munfh½Ia&;om;&aomaMumifh ygVd tudk;
tum;awGESifh pmwdkufoH? AD½dkoHawGrsm;aeojzifh vlNydef;awGem;
rvnfMuacs/ odkYtwGuf igwdkYu awmxJç awmifxJç csHKxJrSm
aeNyD;a&;onf? igwdkYpmtkyfawGuawmh awmoH? awmifoH?
csKH oaH wGrsm;ojzifh awmolawmifom; vlNyed ;f rsm; em;vnfMuw,f?
ur®|mef;tm;xkw&f if; a&;&ojzifh ur®|mef;oHawG rsm;pGmyg½Sw d ,f?
igwdpYk &D ifa&;om;tyfaom usr;f pmtkyrf sm;udk zwfaevQif ur®|mef;
tm;xkwfaeovkdyJuGJU/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 38
rk q d k ; rtd r f u rD ; cG u f v d k
aus;Zl;½Sif v,fwDq&mawmf r[max&fBuD;onf v,fwD
wdkufBuD;wGif oD;wif;oHk;awmfrlpOf aeYtcg pmcsvkyfief;jzifh
nOfhtcg pma&;vkyfief;jzifh wGifus,fpGm jyKvkyfawmfrl\/ pma&;
awmfrlaomtcg rifESifha&;awmfrlavh r½Sd? rsm;aomtm;jzifh cJwH
cJvufa&;jzifo h m a&;awmfral vh½\ dS / cJwcH Re&f ef OD;yÍöi;f OD;a&0w-
tm; cJwH0efcefYxm;awmfrl\/ cJwH0efOD;a&0wonf eHeufwdkif;
cJwHcRef&ef 0wfjzifh wm0ef,l&\/ cJwHacsmif;a&rSm wpf&mausmf
ESpf&mcefYtjrJcRefap&\/ a&;&efpuúLrSmvnf; rsm;aomtm;jzifh
avQmufvTmyHkpHqdkuf qifwHqdyfpuúLrsm;jzpfavonf/ cJwH0efu
eHeufwdkif; cJwHcRefjcif;? nOfhtcgu q&mawmfbk&m;BuD; tMurf;
a&;NyD;orQudk tacsmoefYjcif; wm0efrsm;udkvnf; ,l&onf/
wpfaeYoü nOfhtcg pma&;awmfrlpOf (2)em&DtcsdefcefYwGif
za,mif;wdkifrD;? a&eHqDrD;ukefoGm;í pma&;vkyfief; &yfqdkif;
xm;&onfudk rausreyfjzpfí eHeufvif;aomtcg uyÜd,udk
ac:awmfrlNyD;...
]]rkqdk;rtdrfu a&eHqDrD;cGufuav;vdk awmfuma&mfum
uav;upm;ouJhodkY rvkyfMuprf;ygESifh? a&eHqDyHk;BuD;udk rD;cGuf
jzpfatmif oHjzLq&mESifhwdkifyifí jyKvkyfcJh&rnf/ rD;pmrSmvnf;
wpfvpm? ESpfvpm wyfcJh&rnf/ a&eHqDrSmvnf; tjynfhxnfhí
ighacgif;&if;rSm tqifoifh xm;&rnf? a&eHqDtwGuf tcuftcJ
r½Sdawmhbl;uGJU? tJ'Dtwdkif; acsmarmatmif jyKvkyfcJh&rnf}} [k
rdefYawmfrl\/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 39
ay:onf h t MuH tzd k ; wef
q&mawmfBuD;onf pma&;rIESifhpyfvsOf;í tcsdeftcgra½G;?
ae&mra½G; a&;awmfral vh½o dS nf/ wpfcsed w
f iG f (1272-ckEpS f aemuf
ydkif;) a&csdK;&if;pdwful;&ojzifh a&pdkvufp ouFef;ESifhyif pBuø
ausmif;ay:odkY <uí a&;vufppmudk qufvufa&;om;íae&m
wynfrh sm; ravQmuf0o hH jzifh "mwfq&m q&mNrKd Utm; avQmufxm;
Muap&m...
]]a[h-iNrdKU'DcE¨mudk tvdkvdkufaevQif MuHpnfxm;wJh pmvHk;
av; aysmufqHk;oGm;rSmaygh? MuHpnfxm;wJh pmvHk;wpfvHk;avmuf
cE¨mudk,f wefzdk;r½Sdbl;uGJU}}[krdefYawmfrl\/
a&rsm; a&Ed k i f
v,fwDq&mawmfBuD;onf 1265-ckESpf? uqkefvwGif
y&rw¬ocH yd u
f sr;f udk tNy;D a&;om;pD&ifawmfro
l nf/ xdtk csed rf pS í
y&rw¬oHcdyftoif;udk a&mufav&mt&yfwdkif;ü zGJUpnf;wnf
axmifawmfro l nf/ aemufygwynfrh sm;ESihf y&rw¬ocH yd f toif;ol
toif;om; vli,frsm;udk oifMum;ay;apcJhonf/
xdtk cg tcsKd Uu v,fwq D &mawmfonf y&rw¬ocH yd tf oif;
wynfhrawGESifh umvom; twD;trIwfawGudk rsufESmomay;í
ta&m0ifvSacs&JU[kajymqdkMuonf? xdktcg v,fwDq&mawmf
bk&mBuD;u...
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 40
]]tJ'DtaMumif;udk ajzqdkzdkYuawmh pum;wpfvHk;ygyJuGJU? ig
rom,mbl;qd&k if Ny;D yg&JU? odaYk omf 'Dtajzudk igray;bl;? igay;rSmu
ukov
kd q f ,fyó
d m vkyaf ewJt h xJrmS tukov kd o
f ;kH ydómavmuf
awmh igu *½krpdkufygbl;vdkY tajzay;r,fuGJU}} [krdefYawmfrl\/
tcsd e f o nf wef z d k ; t½S d q H k ;
1260-jynfv h eG Ef pS rf sm;wGif v,fwq D &mawmfb&k m;Bu;D onf
te,fe,ft&yf&yfvSnfhvnfí w&m;a[mawmfrlonf/ wpfcsdef
wGif atmufjynf atmuf&GmrS w&m;a[mNyD;jyefvmaomtcg
wdkufwm½Sd oHCmrsm;udk ukvm;wufacgufí ac:NyD;vQif...
]],aeYatmufjynfatmuf&GmrStjyef ouFef;? oydwf? xD;?
zdeyf? aumfaZm y&du©&mtoHk;taqmifrsm;ygí wdkufwm oHCm
rsm;tm; a0iSvSL'gef;&ef ukvm;wufacgufíac:onf r[kwf?
eufjzefcg pmcs&eftwGufjzpfonf/ atmufjynf atmuf&GmodkY
pkefqif;oGm;aomtcg wdkYv,fwDwdkufrS ygoGm;aom vufpGyf
tdyfESifhouFef; 3-xnfyifvQif jyefygw,f? tydktvQH[lí bm
wpfcrk Q rygbl;/ wpfNrKd UrS&½Sad om ouFe;f y&du&© m toH;k taqmif
[lorQwdkYudk wpfNrdKUodkY r,l&/ olUNrdKUolU&GmrSm½SdMuwJh pmoifwdkuf
rsm;tm; a0iSvSL'gef;cJhw,f/
igwdYk rEÅav;pHausmif;wdu k rf mS pmoifaepOf tcsKd U q&mawmf
rsm; atmufjynf atmuf&Gmutjyef rdrdwdkY ausmif;wdkufodkY
jyefa&mufvmMuvQif qefutdwaf ygif;rnfrQ? qDuyH;k aygif;rnfrQ?
ig;ydd? ig;ajcmuf? ig;jcrf;? jiKwf? MuufoGefu rnfrQ? xD;? zdeyf?
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 41
toHk;taqmifawGu rnfrQ[k pm&if;tif;ESifhwuG a&wGufMu
NyD; tkef;tkef;usufusuf qlnHum csufjyKwfaMumfavSmfí 0dkif;BuD;
zGUJ Ny;D pm;vm;aomufvm;ESiw
hf pfvud;k wpfwif; tcsed af wGjzKe;f vsuf
aevdkufMuwm igrSmab;uaeí olwdkYtpm; tcsdefawGESajrm
vdkufwm/ tJonfwkef;u þvdktcsdefjzKef; udpörsdK;awGudk rsufESm
aMum rwnfhcJhbl;/
,ck ukvm;wufacguf ac:wmu eufjzefum pmcs&efvdkY
od&atmifuGJU[k}} rdefYawmfrl\/
rpd k ; &d r f r d e f Y c G e f ;
1268-ckEpS ?f jymodv k wGif rEÅav;NrKd UodYk <uawmfrí
l rpd;k &drf
ausmif;wdkufü oDwif;oHk;um av;jyifav;&yf tESHUtjym; w&m;
a&at; wdu k af uR;awmfro l nf/ &yfuu G tf oD;oD;rS &orQypön;f rsm;
rpd;k &drf tv,fwu dk Bf u;D ay:ü pkyí
kH xm;&onf/ ouFe;f txyfBu;D yif
vlwpf&yfcefY ½Sdavonf/ rpdk;&drfwdkufrS em,uq&mawmfav;
OD;ol&, d (tbd"Z r[m&|*k½?k rpd;k &drq f &mawmf)u pm&if;vkyí f
xde;f odr;f xm;&onf/ q&mawmf rH&k mG rjyefrD xdyk pön;f rsm; rnfoYkd
a0zef&rnf[k rdeMYf um;rnfph um;udk iHv hH ifah e\/ ypön;f trsKd ;trnf
ta&twGufESifh wef;zdk;vnf; tqrwefrsm;vSojzifh xdef;odrf;
&rnfrmS 0efav;aeonf/ q&mawmfum; jyefrnf&h uftxd rnforYdk Q
trdefYr½Sd? avQmufvnf; ravQmufrd/ odkYESifh trdefY½SdEdk; apmifhpm;
&if;ESihf q&mawmfrmS &xm;pD;&if; blwmod<Yk uoGm;onf/ OD;ol&, d
vnf; roufomojzifh blwmodkYvdkufí zGifh[avQmufxm;
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 42
&awmhonf/ xdktcg q&mawmfbk&m;BuD;u ta&;rBuD;av
[efjzifh...
]]aMomf...rpdk;&drf q&mawmfuav;ES,f jzpfrSjzpf&av?
'ghtwGuf wynfhawmfudk avQmufraeygeJY? oifhawmfovdk pDrHNyD;
y&d,wåu d , kd af wmfawGukd a0zefvu
kd af &maygh}} [k rdeaYf wmfrv
l u
kd \
f /
abmif ; vH a tmif a vmif ;
wpfckaomESpf\ uqkefvjynfhaeYwGif v,fwDwdkufwGif;½Sd
r[maAm"dyifü anmifa&oGef;yGJ jyKvkyfawmfrl\/ q&mawmf
bk&m;Bu;D ud, k af wmfwikd f a&wGi;f rSa&udk ud,k wf ikd q
f iJG ifí ud, k w
f ikd f
xrf;um tacgufaygif;rsm;pGm anmifa&oGef;avmif;awmfrl\/
q&mawmfbk&m;BuD;\ wpfudk,fvHk; &Tef;&Tef;pdkawmfrl\/ xdktcg
q&mawmfbk&m;BuD;u...
]]anmifa&avmif;w,fqdkwm onfvdkanmifyifudk a&
avmif;wJv h al &m anmifyifa&m a&awG abmif;aeatmifavmif;rS
aumif;w,f/ ,ckumv anmifa&oGef;avmif;Muwmu t0
avmif;wm r[kw?f tvSavmif;Muwmu rsm;w,f? tdref m;eD;csi;f
½kdao½Hk 0wfwufqdkovdk tvSty tay:,HaMumu rsm;ouGJU?
'dkYuawmhpdwfa&mudk,fa&m udk,fwdkifcyfNyD; udk,fwdkifavmif;w,f?
ud, k w f ikd f ½Scd ;kd ylaZmfw,f? ,ckumv vky&f yfawGeaYJ wmh 'deYk YJ rsuEf mS
aMum rwnfhygbl;? tcsdKUbk&m;a&vSLwmawmif olrsm;udk tcyf
cdik ;f Muw,f? olrsm;udq k ak wmif;cdik ;f Muw,f? ud,
k v f yk Ef ikd &f ufom;eJY
touf o mcd k N yD ; ol w pf y g;ud k tvG e f t m;ud k ; Muwmud k ; uG J U ?
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 43
tJ'gaMumifh tusdK;ay; rxufoefMuwm}} [krdefYawmfrlonf/
awmif w G i f ; BuD ; rd e f Y c G e f ;
1273-ckESpfwGif awmifwGif;BuD;NrdKUvlBuD;vlaumif;wkdY\
yifhavQmufcsuft& awmifwGif;BuD;odkY<uawmfrlonf/ {&m0wD
jrpfurf; rdausmif;&JqdyfrS rdkifaygif; 35-rdkifcefY½Sd c&D;jyif;BuD;udk
xrf;pifjzifh tvJtvS,f xrf;í yifah qmifvmMuonf? awmifwiG ;f
BuD;om;wdkY\ o'¨gqE´ 0d&d,owådrsm;onf vGefpGmrScsD;usL;p&m
yifjzpfawmhonf/ w&m;emy&dowfrsm;rSmvnf; wpfnwpfnvQif
aomif;csDí ½Sdonf/ w&m;emy&dowfrsm;aomfvnf; vIyf½Sm;jcif;
r½S?d Nird 0f yfyjd ym;vSonf/ jrefrmjynfrmS jzifh yXrwef; taetm;jzifh
pm&if;oGif;&ayrnf/ awmifwGif;BuD;ESifhpyfvsOf;í q&mawmf
bk&m;BuD;u...
]]awmifwiG ;f Bu;D NrKd UtaMumif;udk a½S;uyif od½adS omfvnf;
pmawGUjzifhom vGrf;ae&onf/ ,ckawmhjzifh igawGUjzpfae&NyD/
rdausmif;&Jqdyfurf;upNyD; awmifwGif;BuD;NrdKUtxd ykcHk;jzifh
xrf;aqmifyifh,lvmvdkufMuwm rnOf;rñIMuyJ ZGJowådaumif;
Muygay&JU? a½S;u omoem0if &mZ0if? ajymifcJhMuwJh cifBuD;aysmf?
cifBuD;ajymif? ½SifOwårausmf ponfwdkYtjyif NrdKUvkvifpm;
a½Tva&mif rif;BuD;wdkYqdkwm awmifwGif;om; olausmfvlarmf
vlaZmfawGyu J UJG ? awmifwiG ;f Bu;D ajrudu
k blred ufoefreS yf gayw,f?
awmifwGif;BuD;ajray:rSm aygufzGm;MuwJhyk*¾dKvfawG[m yk*¾dKvfcRef
yk*¾dKvfvGef yk*¾dKvfrGefawGom rsm;MuowJh/ odkYtwGuf a½S;rqGu
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 44
El;NyD;eyfNyD;jzpfaeMuwJh y&dowfawGudk a[m&ajym&awmh ouf
oufomom acsmifacsmifcsdcsdESifh ryifyef;bl;uGJU}}[krdefYawmfrl\/
yk o d r f N rd K Urd e f Y c G e f ; awmf
1270-jynfEh pS cf efu
Y jzpfonf/ ykord Nf rKd Uausmif;'g,dumBu;D
OD;wufjzdK;\ yifhavQmufcsuft& edaj*m"ukef; armif;axmif
wdkufwGif oDwif;oHk;aeawmfrlcdkuf q&mawmfOD;y'kr\ qGrf;
'g,dumrwpfa,muf v,fwq D &mawmfBu;D ajcawmf&if;odYk a&muf
½SdvmNyD; t½Sifbk&m;a&;awmfrlaom #DumBuD;ü r½Sif;rvif;aom
tcsufwpfckudk avQmufyg&ap[k cGifhawmif;&m...
q&mawmfbk&m;BuD;u ]][Jh...'g,dumr('g,um)eifESifh
igh#DumBuD;t&mvm; oGm;[Jh..trdkufr}}[k aigufief; armif;rJ
awmfrlav\/
wqd w f ½ S d v Qif v,f w D
¤if ; aemuf q&mawmf O D ; y'k r \ 'umoH k ; av;a,muf
a&mufvmjyefNy;D ..q&mawmfb&k m;onf EGm;owå0gwd\ Yk touf
ab;udk umuG,fapmifha½Smufawmfrlw,fvdkY od&ygw,f? 0uf
owå0g? qdwo f wå0g? Muufowå0g? iSuof wå0gwd\
Yk toufab;udk
rumuG,f rapmifha½Smufawmhbl;vm;? EGm;owå0gudk csrf;omap?
tjcm;owå0gawGudkawmh vspfvsL½Ixm;jcif;onf q&mawmf
bk&m;\ arwåmawmf rnDrQbJ wpfzufowf jzpfraebl;vm; [k
avQmufxm;Mu&m...
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 45
q&mawmf b k & m;BuD ; u tuJ B uD ; NyD ; ]]at; [k w f w ,f
uG...ighrmS awmh 'g,dumwdYk odwt hJ wdik ;f yJ ½Gm½d;k ? NrKd U½d;k avQmufNy;D
w&m;vJ a[m&ao;w,f? tEÅ&m,fudkvJ jidrf;pJatmif jyKvkyf&
ao;w,f? tJonftxJu EGm;wpfrsdK;avmufom qGJoGm;Edkifw,f?
<uif;usefwJh 0uf? qdwf? Muuf? iSufwdkYudkawmh 'g,dumwdkY&JU q&m
awmfawG½Sdom;yJ/
Oyrm...ta½SUausmif;q&mawmfu 0uftwGuaf jymvQif
taemufausmif;q&mawmfu qdwf? ajrmufausmif;q&mawmfu
Muuf? awmifausmif;q&mawmfu iSufponfjzifh a[majym
oGm;MuvQif wd&pämef owå0gawG ukefa&mayghuG,f? ,ckawmh
'g,dumwdkYu 'Dvdkr[kwfMubJ wqdwf½Sd v,fwD? w&m;a[m
p&m½SdvQif v,fwD? tJonfvdk txJu wwftm;trQ EGm;wpfrsdK;
udkom ajy;&if;vTm;&if; qGJoGm;Edkifw,f? tJ'gaMumifh 'g,dumwdkY
udk;uG,fwJhq&mawmfwdkYudkvnf; <uif;usefaeao;wJh 0uf qdwf
Muuf iSuwf tYkd wGuf w&m;a[mxGuaf wmfrMl uygOD;[k cyfwif;wif;
avQmufMu&rnf[k}} rdefYawmfrl\/
oH C mh u Ref jzpf v d k o nf
v,fwDq&mawmfBuD;onf 1248-ck v,fwDwdkuf wnf
axmifonfrSpí 1257-ckESpftxd t&yf&yfrSa&mufvmMuaom
pmoifom; wynfo h CH mvly&dowfw\ Ykd tpD;tyGm;udk aqmif½u G f
awmfrlonf/ rdrdxuf toufodu©m t&G,fBuD;jrwfaom yk*¾dKvf
wdkYtm; tjrJ0wfjyKavh½Sdonf/ eHeufwdkif; qGrf;cHxGufavh½Sd&m
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 46
NrKd UwGi;f odYk a&mufvQif qGr;f rcHrD bke;f awmfBu;D OD;oDv? OD;eE´rmvm
wdkY oDwif;oHk;&m ausmif;odkYoGm;í ajcaq;a&? rsufESmopfa&
ponfESifhtjcm; 0wfBuD;0wfi,frsm;udkvnf; jyKawmfrl\/ uEkwH
aq;jcif;? a&tdk;wnfjcif;paom 0wfrsm;udk ausmif;toD;oD;ü
wpfvSnfhpDjyKavh½Sd\/ tcsdKUausmif;xdkif q&mawmfwdkYu ]]v,fwD
bkef;BuD; 'DvdkrvkyfygeJY? tm;emygonf}} ponfajymqdk wm;jrpf
aomtcg-
]]t½Sifbk&m;wdkY aMumifhMurJh oDwif;oHk;awmfrlMuyg? b0
oHo&mtqufqufu wynfhawmf\ vufajcrsm;rSm om;uRef
r,m;uRefjzpfcJhzl;aygif; rsm;vSygNyD? trSefod&wJh ,ckvdkb0rsdK;rSm
wynfhawmf&JU ajcvuftpHkwdkYonf oHCmawmfrsm;\ uRefjzpfvdk
ygao;onf? wm;jrpfawmf rrlMuygESifh? oHCmh0wfudk vufajc
ESpzf ufjzifh aqmif½u G pf rf;yg&ap}} [kjyefvnf avQmufxm;av\/
ol e mjyKwm0ef vG e f a usyG e f
wpfcsdefwGif v,fwDwdkuf½Sd ausmif;wpfausmif;ü &[ef;
wpfyg; 0rf;a&m*gjzpfyGm;&m twlaeoDwif;oHk;azmfrsm; ruyf0Hh
½Sad eMuonf/ xdpk Of ]]wynfw h aYkd Mumuf½UHT aeMuvQif tjcm;ausmif;
wdkY ajymif;a½TUaeMu? olem&[ef;udk igjyKpkaytHh}}[krdefYawmfrl\/
0rf;a&m*g½Sif&[ef;\ rpiftvl;vl; vdrf;uyfaeaom
ouFe;f ESiahf pmifwuYkd kd avQmzf yG &f ef a&wGi;f odYk ,laqmifawmfrcl &hJ m
avQmzf yG &f eftwGuf wGeq Yf w
k af e\/ xdt k cdu k pf w
d u
f kd tm;wif;awmf
rlNy;D [,f-pdw?f ightm;vSnphf m;oavm[k ½kwcf sn;f rpifv;l aeaom
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 47
ouFe;f ESiahf pmifwjYkd zifh rdru
d ,
kd u
f ykd w
G w
f u
kd u
f m a&wGi;f teD;rSmyif
avQmfzGyfav\/
,if;*dvmEky|mu0wf jyKrEl iS phf yfvsO;f í-]]ighu, G f pHausmif;
wdkufxJaepOfwkef;u uEkwHaq;? uk#Dtdrfa&avmif;? rrmrusef;
&[ef;rsm;\ usifBuD;ayusHvl;aewJh ouFef;awGzGyfavQmfay;?
tJ'DvdkvkyfvmcJhwm tjrJudkyJa[h? vlrrmrjyKpk&wmMumavawmh
[dk-armifyÍöif;av;&JU ouFef;ESifhapmifawGudk igu ½GHovdkvdk
jzpfrwd ,f? pdwaf ygufayguf½adS vawmh usiBf u;D awG½NJT y;D vufxrJ mS
½SdwJhouFef;eJY ighwpfudk,fvHk; twif;yGwfwdkufNyD; od'¨dwifvdkuf
awmhrS ighpw d x
f ½J w
HT hJ pdwaf ysmufomG ;awmhw,fa[h}} rdeaYf wmfr\ l /
avS c G u f c snf ; usef tvH r vJ
wpf A d k v f x J usef a omf v J
1269-ckESpf? aemufydkif;wGif v,fwDy@dw ESifh wuG
q&mawmfBuD;\ wynfhtoD;oD;wdkY ra½S;raESmif; a½SUaemuf
vlxu
G Mf uaomtcg rEÅav;NrKd U r[m0do'k g¨ ½Hq
k &mawmfb&k m;Bu;D u
atmufyg*gxmudk a&;NyD; v,fwDq&mawmfxH ay;ydkYawmfrl\/
,xmyd Av0g ca*¾g? Ou©dy yk&awm Xdaw/
ypäma* ykawåm rma&wd? wxmaxa&m ydxmr0g/
t"dygÜ ,fum;-cGet f m;AvBu;D rm;aom Muo H wå0gonf a½SUü
wnfaeukefaom t&m0w¬KwdkYudk <ucsDyifhajr§mufí rdrdaemufodkY
jypf a yguf a umf c sNyD ; vQif aemuf ü ruG m vd k u f v mMuuk e f a om
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 48
om;orD;wdkYudk aoapbdouJhodkY? xdkYtwl AvcGeftm;BuD;rm;
oefpGrf;í urÇmrqefYatmif ysHUESHUxifay:onfh v,fwDrax&f
ausmfonfvnf; aemufüruGm vdkufygukefaom wynfhom;wdkYudk
aoapav\/
xdk*gxmudk v,fwDq&mawmf&½SdvQif]]tdrf;...v,fwDrSm
wdkYpmcsydkYaepOfu r[m0ddok'¨g½kHq&mawmf tqHk;trudk&cJhvQif
e,fvn S Nhf y;D w&m;a[m rxGuyf gbl;? ckawmh e,fvn
S Nhf y;D w&m;a[m
aewmeJYMuHKvdkY wpfAdkvfxJusefaomfvnf; qufvufNyD; e,fvSnfh
w&m;a[m&OD;rSmyJ? at;-ppfwdkuf&onfqdkawmh udk,fhzufu
ppfAdkvfawGvJ usqHk;NrJayaygh? wdkufppfqifcsdefqdkwm udk,fhzuf
olUzufusqHk;NrJ "r®wmayyJ}} [k rdrdwynfhwdkYtm; rdefYawmfrl\/
BuH U oG m ;vQif om;aoonf
v,fwDq&mawmfBuD;onf wynfhBuD;rsm; vlxGufoGm;
aomf v nf ; omoemjyKvk y f i ef ; ud k quf v uf a qmif & G u f N rJ
aqmif&Gufawmfrl\/ e,fvSnfhí w&m;a[mjrJa[mawmfrl\/
xdktaMumif;udk refvnfq&mawmfMum;awmfrlaomtcg ]]tif;-
MuHUBuD;wpfaumifawmh oGm;jyefNyD? w&m;a[mjrJ a[maew,f?
aemufu om;b,fEpS af umifrsm; aoavrnfrod}}[kred aYf wmfr\ l /
refvnfq&mawmfu xdo k tYkd rde½Yf adS Mumif; v,fwq
D &mawmf
Mum;aomtcg ]]om;wpfaumif ESpfaumifaoaomfvnf; *½k
rpdkufEdkif? awm½Sif;rIom y"mejzpfonf}}[krdefYawmfrl\/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 49
yxrausmf OD ; BuD ; az tm; rd e f Y M um;aom
rd e f Y c G e f ; awmf r sm;
1283-ck? 1284-ckESpfrsm;wGif v,fwDq&mawmfBuD;onf
ysOf;rem;NrdKU olaX; OD;vef;wdkufü cwåoDwif;oHk;aeawmfrlonf/
xdkpOf uHOD;ausmif;wGif pmcsvsuf½Sdaom pmcsbkef;BuD; OD;ynm
oDv(yxrausmfOD;BuD;az)onf q&mawmfxHBuD;xH rMumrMum
oGm;a&mufqnf;uyfavh½Sdonf/ qnf;uyfvmwdkif; q&mawmf
bk&m;BuD;u pyfrdpyf&m tqHk;trMo0g'rsm; ay;awmfrlonf/
o'¨ g wwf c sif ½l y od ' ¨ d o if
armifynmoD[&JU o'´gBuD;oifay;&wmu ½kyfNyD;zdkY w,f
vnf; cJ,Of;ygvm;uGUJ ? rEÅav;pHausmif;wdu k rf mS aewke;f opfqrd hf
ausmif;wdkuf rdwfaqGbkef;BuD;wpfyg;xH oGm;a&mufvnfywf&m
½lyod'u
d¨ sr;f wpfapmifawGUvdYk xkw,
f cl NhJ y;D Munf½h w I t
hJ cg okwaf wG
udk tpOfrxm;bJ ½kyaf wG? "mwfawGukd tpOfxm;Ny;D a&;xm;awmh
tvGef½kyfNyD;vG,f? o'´gwwfvG,fwmudk awGU&wmudk;uGJU? tJ'g
aMumifh aemiftcg o'´gBuD;oif ray;awmhbJ ½lyod'¨dudk oifay;
awmh vG,fvG,feJY o'´gwwfukefwmayghuG,f/
tbd " mef o nf usuf p mr[k w f
wpfaeYaomtcg rEÅav;NrdKU y&d,wådomoe[dw (ous
oD[)pmjyefyGJ tpdk;&yxrjyefpmar;yGJtaMumif; pyfvsOf;í
tbd"mefukd EIww
f uftm*kr&f atmifusu&f aMumif; OD;ynmoD[u
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 50
avQmufxm;&m q&mawmfu-
]][Jh...armifynmoD[&JU tbd"mef[m tm*Hkusuf&wJhpm
r[kwb f ;l ? yifyef;vdu
k w
f muG,?f acgif;&if;rSmtomxm;? yd#uawG
Munfh½IvdkYteufrxifwJhtcgusrS tomuav;vSefMunfh&wJh
pmrsdK;uGJU? wdkYawmha[h tbd"mefudk tm*HkrusufEdkifbl;? tu,fí
jynfyikd tf pd;k &u tbd"mefukd tm*Hrk &vQif olwEYkd ikd if rH mS rae&bl;
qdkvQif rusufawmhbl;? oD[dkVfwdkY ,dk;',m;wdkYoGm;aer,fuG,f?
at;...tbd"mefusrf;pmawG rD;avmifukefvdkY wpfenf;enf;eJY
ysufpD;ukefvdkY wpfusrf;wpftkyfrS Munfhp&m r½Sdawmhbl;qdkygpdkY?
tbd"mefvdkcsifvQif wdkYqD pm½GufeJYcJwH,lcJh? onftcg tbd"mef
xufpHkwJh aumif;wJh tbd"mefudk a&;ay;r,f-}}[k rdefYawmfrl\/
yk P Ö m ;wynf h rvk y f E d k i f
ouú#-[dE?´D t*Fvyd pf mponfh bmoEÅ&pmay avhvm vdu k f
pm;rIESifh pyfvsOf;í v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;u-
]]igi,fi,f pmcsbkef;BuD;vkyfpOfu ouú#oifcsifvdkuf
wmuGm? rajymeJYawmh? 'geJY ouú#pmtkyfawG ½Smwmaygh? &yga&m
uGm? tJ'aD wmha[h? ighpw
d x
f J pOf;pm;rdonfrmS ...tif;ouú#qdw k m
ykPmÖ ;awG a&;om;wJh ykPmÖ ;pmawGy?J ckb0 omoemeJMY uKH BuKd uv f Ykd
bk&m;wynfjh zpfaew,f? ig[mvGecf w hJ hJ urÇmh urÇm b0b0gawGu
ouú#pmawGoifNyD; ykPÖm;wynfhjzpfcJhwmawG a&wGufEdkifrSm
r[kwb f ;l ? ,ckb0 uHaumif;axmufrvdYk yd#uawGoifNy;D bk&m;
wynfhjzpf&w,f? bk&m;omoemaeNyD; bk&m;wynfhomvkyf
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 51
awmh r ,f ? ouú # pmoif N yD ; yk P Ö m ;wynf h rvk y f a wmh b l ; [k
pdwfqHk;jzwfum roifvdkawmhbJ ouú#pmtkyfawG tukefvHk;
vTifhypfvdkufwmyJuGJU}}[krdefYawmfrl\/
ok w å e f E S i f h tbd " r® m
wpfaeYaomtcg OD;ynmoD[onf v,fwq D &mawmfBu;D xH
qnf;uyfí wynfhawmf tbd"r®mudk Munfh½Iavhvmaomfvnf;
oabmrusomawG r sm;ygonf b k & m;-[k a vQmuf x m;jyef & m
q&mawmfbk&m;BuD;u-]]tif;...rif; okwåefudk ravhvmbJudk;?
okweå u
f kd Munf½h aI vhvmvQif okweå rf mS tbd"r®mESiqhf ikd &f mawGukd
y&d,m,ftrsdK;rsdK; OyrmtrsdK;rsdK;eJY a[mxm;wmawGU&r,f?
tJ'aD wmh okweå u f Mkd unf½h aI vhvmvQif tbd"r®mudk oabmusvm
vdrfhr,f}}[k trdefY½Sdawmfrlav\/
ypö n f ; Nyd K if E S i f h p yf í rd e f Y a wmf r l y H k
wpfaeYaomtcg ypön;f ydik ;f ESiphf yfí wynfah wmfypön;f NyKd iu
f kd
q&mYxHoif,lcJhaomfvnf; oabmrusEdkifyg? tvGef½IyfaxG;
aeygonfb&k m;[k avQmufxm;jyef&m q&mawmfb&k m;Bu;D u...
tif; rcufygbl;uG,f? rif;ckusuf ckaMuaMunufnuf&vQif
oabmusvmvdrfhrnf[k trdefY½Sdawmfrl\/
oN*Ø K [f E S i f h p yf í rd e f Y a wmf r l y H k
oN*ØK[fusrf;[m usOf;usOf;av;eJYaumif;wJhusrf;pmuGJU?
pHv
k pJ w
kH ,f? odaYk omfvJ oN*KØ [u
f sr;f pmawG rD;avmifuek v
f Ykd wpfenf;
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 52
enf;eJY ysufpD;ukefvdkY wpftkyfrSr½Sdbl;qdkygawmh? oN*ØK[fusrf;pm
vdck si&f if wdq
Yk D pm&Guef cYJ w
J ,
H cl ?hJ onfoN*KØ [u
f sr;f xufaumif;wJh
pHkwJhoN*ØK[fusrf;udk a&;ay;r,f/
y&rw¬ ' D y eD E S i f h p yf í rd e f Y a wmf r l y H k
wpfaeYaomtcg q&mawmfb&k m;Bu;D a&;om;pD&iftyfaom
y&rw¬'yD eD(oN*KØ [rf [m#Dumopf) ESihf pyfvsi;f í q&mawmfBu;D \
y&rw¬'yD eD#u
D muk½d w I cf sum acsmif;OD;u #Dumwpfapmif? wvdik ;f
ukef;u #Dumwpfapmif? zm;ul;u #Dumwpfapmif? rdk;ndK#Dum
wpfapmif? twdokE´&usrf;ponfwdkYudk a&;om;pD&ifMuygonf
bk&m;-[kavQmufxm;&m...at;-igh#u D mESiphf yfvsi;f Ny;D #DumawG
usrf;pmawGa&;om; pD&ifMuwJhtcg igh#Dumudkacgif;&if;rSmxm;NyD;
a&;MurSmyguG,f? aemufMuawmhvJ tJonf#DumawG usrf;pmawG
tukeaf ysmufu,G o f mG ;Ny;D ? igh#u
D muse&f pfrmS yguG,-f [kred aYf wmfr\
l /
y&d w f ½ G w f y H k ½G w f e nf ;
y&dwf½GwfyHk ½Gwfenf;ESpfrsdK;½Sdw,fuGJU? usufoa&r*Fvm
tvdiYk mS odrYk [kwf ukov
kd af umif;rlt
Y vdYk iSm ½Gw&f wJt
h cg om,m
emaysmfzG,f MunfndKzG,fjzpfatmif½Gwf&w,f? at;tEÅ&m,f
uyfqdk;a&m*gqdk; aysmufNidrf;&ef tvdkYiSm ½Gwf&wJhtcg jyif;jyif;
xefxef Xmefu½dkPf;usus us,fus,favmifavmif aigufwef
aigufNyD; ½Gwf&w,f/ aysmhnhHnHh an§mifn§dn§deJY½GwfaevQif bkwf?
Nydwåm? wapä? tpdrf;? ol&JawGb,faMumufrSmvJuGJU/ ig wpfcgu
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 53
w&m;a[m&if; 'umBu;D wpfa,muf ol&BJ u;D yl;wJt h wGu?f vmyifvh Ykd
vdkufoGm;NyD; acgif;&if;u aqmifhaMumifhxdkifum rsufESmudk
vufñdI;eJYxdk;NyD;vQif]]emnMw aAmZÑmwyom}} *gxmudk jyif;jyif;
xefxef aigufNy;D ½Gwv f u kd af wmh ol&BJ u;D [m wpfcgwnf; xGuaf jy;
wmyJvYkd vlrrmud, k w
f ikd u
f ajymvdYk od&w,f? vlrrmvJ wpfcgwnf;
aeaumif;oGm;wmyJ/
tEÅ & m,f u if ; ur® 0 gzwf e nf ;
a[h...&yfxJ ½GmxJ uyfqdk;a&m*gqdk;awG usa&mufvm
wJhtcg tEÅ&m,fuif; ur®0gzwfvQif ½dk;½dk;pmn§if;a&;xm;wJh
puúLur®0g? ayur®0gawGeJY rzwfeJY? bkwfçNydwåmçwapäç tpdrf;ç
ol&rJ aMumufb;l uGUJ ? 0wfvu
J r®0gBu;D awGzwf? 0wfvu
J r®0gBu;D wGu
a½Ta&mifwvufvufeJY pmvHk;eufBuD;awGjrifvQif rzwfcifu
wefcdk;ao;wJh bkwf? Nydwåm? wapä? tpdrf;? ol&JawG[maMumufvdkY
ajy;ukefMua&muGJU? zwfwJhtcgMuawmhvJ wefcdk;ao;wJh bkwf?
Nydwåm? wapä? tpdrf;? ol&JawGtukef ajy;ukefyga&muGJU? olwdkYajy;
ukefawmh uyfqdk;a&m*gqdk;BuD;awG aysmufukefwmaygh/
rD ; cd k ; <uuf a vQmuf
1272-ckESpf? wydkYwGJUvwGif ppfudkif;wpfNrdKUvHk; yvdyfuyf
a&m*g tBuD;tus,fjzpfí v,fwDq&mawmfudk 'g,umrsm;
yifhvmMuonf/ ppfudkif;NrdKUodkY a&mufaomtcg 'g,umrsm;udk
]]rif;wdkYNrdKU½SdoHCmrsm; y&dwf½Gwfjcif;? ur®0gzwfjcif;jyKvkyfí
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 54
tEÅ&m,fukd rckcMH ubl;vm;}}...[kar;awmfr\ l / 'g,umrsm; u
y&dwu f v
kd nf; ½Gwyf g\/ ur®0gudv
k nf; zwfMuyg\/ zwfaomfvnf;
tEÅ&m,fraysmufNidrf;yg[k avQmufxm;Muonf/
xdtk cg q&mawmfb&k m;Bu;D u...rif;wdYk y&dw½f w
G ?f ur®0g
zwf&ef oHCmrsm;udk yifhvQif owdxm;&rnf/ EGm;om;pm;aom
bkef;BuD; rygap&? EGm;om;pm;aom yg;pyfBuD;ESifh okPmwk ar
baEÅ oHaCm [kzwfvdkufonfESifh wpfNydKifeuf yg;pyfu EGm;om;
eHBY u;D wac:avmufa&mufatmif uif;axmufomG ;onf/ xdt k cg
bDvl; obufawGu EGm;om;teHYudk rD;cdk;<uufavQmuf vdkufvm
wwfonf[k rdefYawmfrl\/
ik y f r d o J w d k i f wuf E d k i f z sm;a&muf
vkyfief;udpöESifhpyfí bmyJvkyfvkyf tvkyfwpfckvkyfvQif
rSm;wwfw,fa[h rSm;wwfw,f[? tJ'gaMumifh rrSm;&atmif
rvkycf ifu q&morm;ESiahf vQmufxm;wdik yf if? odrYk [kwf oDwif;oH;k
azmfoHk;zuf rdwfaqGo*F[rsm;eJYaqG;aEG;wdkifyif? odkYr[kwf ynm
tajrmftjrif½w dS hJ wynfBh u;D rsm;ESiahf qG;aEG;wdik yf if? ud,
k w
f ikd u
f vJ
MuyfMuyfpOf;pm;rSm;wwfw,faemf/ at;...tm;vHk; aqG;aEG;
wdkifyifpOf;pm;NyD;awmh tvkyfawmhjzifhrSefw,f vkyfawmhr,f
qHk;jzwfNyD; vkyfNyDa[h? vkyfawmhrSm;NyDuG? tJ'DrSm ynmoD[a&
aemufrqkwf ygeJY[? olwpfyg;awGuJh&JUwm *½krpdkufeJY? rSm;av
vkyfav vkyf[? aemufawmh vkyf&if;rSefvmvdrfhr,f[k rdefYawmf
rl\/
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 55
t*¾ r [my@d w bG J U ES i f h p yf í rd e f Y a wmf r l y H k
1277-ckESpf wefaqmifrkef;vqef; (1)&uf (7-11-1915)
we*FaEGaeYwGif t*Fvdyfrif;vufxuf jrefrmEdkifiH\ t*¾r[m
y@dwbJGUwHqdyfawmfESifh pyfvsOf;í wpfaeYoü omoemydkifxHrS
t*¾r[my@dw bGJUwHqdyfudk udk,fwdkifvma&muf ,l&rnf[k
trdefYvTmudk &½Sdaomtcg q&mawmfbk&m;BuD;u...jynfydkif
tpdk;&rif;wdkYu rnfuJhodkY ynmt&nftcsif;½Sdaom yk*¾dKvfwdkYtm;
rnfuJhodkYaom bGJUwHqdyfcsD;jr§ifhoifhonf[k a½G;cs,fay;yg&ef
igwdkYxHodkY avQmufvTmwpfapmifa&muf½Sdvmí igwdkYa½G;cs,fay;
vdu
k af om t*¾r[my@dwbGUJ udk xl;xl;qef;qef;vkyí f ud,
k w
f ikd f
vma&muf,l&rnf[k omoemydkiftrdefYoHjyif;vS acs&JU? igwdkY
r,lvdk[k rdefYawmfrlNyD; rEÅav;NrdKUrS tif;0bufodkY w&m;a[m<u
oGm;awmfr\ l /
ok n ES i f h 0vH k ;
1271-ckEpS f jzpfonf/ v,fwq D &mawmfonf omaygif;ü
0guyfí w&m;a[mawmfrlonf/ yJcl;üw&m;a[mpOf Zmwfq&m
OD;zdk;pdefwdkYZmwfyGJESifh MuHKMudKufae&m OD;zdk;pdefonf Zmwfujcif;udk
&yfem;í q&mawmfBuD;\w&m;udk ZmwfolZmwfom;rsm;ESifhtwl
em,lavonf/ OD;zdk;pdefZmwfxJwGif pmayA[kokw jynfh0aom
pma&;q&mBuD; OD;zD;qdkolygvmonf/ OD;zD;onf pmwwfaywwf
yk*¾dKvfwpfa,muf jzpfavonf/ v,fwDq&mawmf\w&m;udk
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 56
(7)Mum;NyD;í &if;ESD;vmaomtcg oknESifh0vHk; rnfodkYjcm;em;rI ½Sd
r½Sd avQmufxm; ar;jref;avonf/
xdtk cg v,fwq D &mawmfb&k m;Bu;D u ]]a[h armifz;D okneJY
0vH;k jcm;em;rI[m rifch E¨mudk rSeaf ½SU rSmxm;Ny;D Munfo
h vdyk aJ [h[k
rdefYawmfrlvdkufonf/
awbk r ® m ES i f h v,f w D q &mawmf
awbkr®mESifh ZmwdtmPm "r®*Dw ,dk;',m;oDcsif; tyg
t0if oDcsif;BuD; oDcsif;cefY rsm;pGma&;om;cJhaom r[m*Dw
aygif;csKyf usrf;jyKq&mBuD; OD;jyHK;csdKqdkonfrSm 1240-jynfhzGm;?
usdKufvwfNrdKUom;jzpfonf/ usdKufvwfOD;jyHK;csdK[k xif½Sm;onf/
usdKufvwfNrdKUwGif arG;zGm;aomfvnf; rdbrsdK;½dk;rSm tnmZmwd
jzpfonf/ uke;f abmifacwf bBu;D awmfvufxuf Aefu Y su
D ;kd wdu
k uf kd
pm;&onfh AefYusD0ef OD;a½T½kyfonf OD;jyHK;csdK\ ab;awmfpyfonf/
OD;jyHK;csdKonf touf 31-ESpft½G,f (1271) wGif awbkr®m
oDcsi;f Bu;D udk a&;onf/ "r®*w D qdo k nft
h wdik ;f ("ar®e y#do, H wk Hå
*DwH "r®*DwH) "r®aMumif;ESifhrsm;pGm qufEG,faeaom oDcsif;BuD;
jzpfonf/ eufvJ eufeJonf? cufvJ cufcJonf/ awmf½Hk wef½Hk
bmoma&; tod½o dS rl sm;qdw
k wfzrYkd ajymESi?hf zwfwwfzyYkd if tvGef
cJ,Of;ayrnf/
xdkpOfu &efukefNrdKUwGif ynmtvif; owif;pmrSm tvGef
vlBudKufrsm;vsuf ½Sdonf/ jrefrmtrItwdkif;yif v,fwDy@dw
OD;armif;Bu;D u wm0ef,o l nf/ acwfpmaybufwiG f q&myDr;kd eif;?
ZtpodYk b,0demou'DyeDusrf; 57
q&ma½T? OD;ykBuD;? OD;ykuav;? trfbdk;csdefwdkYu wm0ef,lonf/
ynmtvif; owif;pmwdkufydkif½Sif OD;wifESifha':qifhwdkYrSm
bmoma&;bufwGif vGefpGmudkif;½Idif;Muonf/ v,fwDq&mawmf
bk&m;Bu;D \ Mo0g'cH oHcyd u f rk m® &Dtoif;wGif a':qifrh mS tzGUJ acgif;
aqmif wm0ef,lxm;&onf/ ynmtvif;wdkufwGif we*FaEGaeY
wdkif;vdkyif q&mawmfBuD;rsm;udk qGrf;uyfvSL'gef;avh½Sdonf/
w&m;pum;rsm;udkvnf; avQmufxm;aqG;aEG;avh½Sdonf/
wpfaeYwGif q&mawmfBuD;rsm;ESifh tbd"r®mw&m; aqG;aEG;
qJ w G i f t,f ' D w mwpf O D ; u awbk r ® m oD c sif ; ud k oD q d k j y&m
q&mawmfBuD;u þoDcsif;rnfola&;oenf;[k ar;onf/ usdKuf
vwf OD;jyKH ;csKd a&;ygonf [k avQmufxm;aomtcg q&mawmfBu;D u
'Dvl[mvlawmfyJ? rif;wdkY owif;pmwdkufrSm olUudkac:NyD;cefYMu?
'DvdkvlrsdK;[m vlwpfaomif;rSm wpfa,muf½SdzdkY cJ,Of;w,f[k
rdeMYf um;onf/

rdk;*sme,f
1995? 'DZifbmv
--------- Ä ---------

Anda mungkin juga menyukai