Prop: Anyway, so may mga question ba kayo?...O, si Josh parang may tanong…Wala?

[Nagtaas ng kamay si JM]

Prop: JM
JM: Ma’am, ano po yung dahilan kung bakit mga magsasaka po yung ginawang parang mga
participants sa pag-aaral niyo po?
Prop: Ok…so… good question. Si Professor Hidetoshi Kato ay sociologist based sa japan, ok?Pero
sa tingin niya una wala naman masyadong distinction ang socio at anthro. May school of thought
na ganun. The divide is artificial. Ok? So sa tingin niya, uhmm, kinakailangan na una na
mapatingkad yung asyanong pananaw via comparative research. Kaya ang unang project,
comparative project nila ay street life. Manila, Tokyo, new York, una, street life, everyday life
kung baga , makikita mo sa kalye, pangalawa, ay di lang yung everyday life, kundi ano yung
common denominator? Rice. Kaya magsasaka. Pitong bansa sa asya. Palagay ko akala nila ay
clemen Aquino ay lalake. No? Kasi magsasaka, lalake, no? Blessing in disguise kasi nagkaroon
ng babae na magsasaka doon sa theme from Indonesia, Malaysia ,thailand korea japan Indonesia
and Philippines. Si nat rining yung Filipina doon. Then yung iniisip na next project ay I think its
water. Di ko alam kung sino mga napasama sa project na iyon. So merong libro noon the English
version mero nsa main library and a component cd na yun yung ginawa ng photographer. Makikita
natin yung combination ng sociology at sining,o ng visuals ay mapagyaman yung teksto. Una
dahil hindi sapat yung salita. The cliché that one picture says a thousand words plus imiginain nyo
na yung ginagawa nyong mga papel. Minsan kukuha ka ng larawan gaya noong sta Cruzan yung
kinukunan mo ng larawan iniisip na yung mga reyna … makikita mo yung larawan ay iba palang
prosisyon. That sort of thing. So yung picture yung nagdala ng panibagong datos na hindi sapat
doon sa participant observation. Kasi nagpaparticipant observation ka na nga eh but you cannot
capture everything. The photo boosts your observation data. Ditto mo nakita eh. Kung wala kang
picture maalala mo lang na may prosisyon, santacruzan.because of the photo nadagdagan yung
datos mo na di mo nakita sa simula. Plus yung panhaon na iyon nagagamit namin na token kasi
piniprint yun so token. Ngayon di ko rin alam yung pagbabago with smartphone na kahit
magsasaka makakauha ng picture nila. And ano yung pagbabago sa ugnayan ng mananaliksik at
yung storage yung pagccompile, archive ng mga bagay bagay di ko alam kung nadiminish kasi di
ko alam kung yung panahon ninyo may family album pa as in yung physical no ngayon may mga
album in a different sense pero yung physical na makikita mong nagbabago.. ibang ibang mundo.
Meron pa si jm? May iba pa bang tanong?
[nagtaas ng kamay si Joshua]
Prop: Yes Joshua
Joshua: Ma’am regarding po doon sa libro kasi napansin ko po kanina na nakasulat sya as rice.
Pero kasi Philippine setting sya so paano nyo po cinompromise yun terms na ginagamit ditto sa
Philippines.
Prop: Ahh good question, very good question. Mahaba ang sagot dyan. Anong oras na ba? Alas
quarto?Siguro mga dalawang oras ang sagot dyan. [Nagtawanan ang klase] Hindi naman hindi
naman. Short version. Ok. Naantig naman ako “compromise”, paano nyo nacompromise, siguro
negotiate no? compromise. But that’s a good question. So palay. Ano yung motivation ko?
Motivation ko na unawain yung mundo ng pagsasaka. Lahat tayo kumakain ng kanin. Tama? So
itala sa katitikan lahat. Sinangag, lahat, etc. alam nyo ba kung paano yan sinasaka? Lam nyo?
Hindi diba? So imagine may phd ako sa sociology pero di ko alam yung proseso. Sa paano ko
uunawain yung proseso and the hardwork behind all these at yung dynamics ng mga babae at
lalake so the entire fieldwork was one year yung regular, consistent, every two weeks pumupunta
sa field pero taga-san Pablo ako sa relatively malapit yung pila_. But the world of rice is new to
me as an academic, uh, topic. So every two weeks pumupunta doon. Naiintindihan ba ni nat rining
ko ano yung sosyolohiya? Syempre hindi no? even within a span of year. Kaya ang itngin sakin
doon agricultural extension worker kapag maraming uod, pacheck weather forecast, kasi wala pa
yung technolohiya noon. So extension worker na kumukuha ng mga litrato para bigya sila ng kopya
so di talaga nagtutugma yung pag-unawa, sa madaling salita, after one year, kinakailanga na
naming magreport so we met as a team sa iba ibang countrie sng asia. Pinaguusapan naming yan
at pinagreport kami. Ano kayo irrpeort ko? At that time kakatapos lang ng semana santa. At paano
yung report? So nilahad ko yung fieldwork notes ko . in English, sinalin. So I could show u the
report na binahagi ko. So kung ano lang yung field notes, inayos ko lang sya Pero para lang ako
nagkkweto dun sa theme sabi ni professor kato I hope you write the entire report that way.sabi ko
ill try kasi ano sya parang creative nonfiction. Noong una kong nakilala si nat rining pero semana
santa yung panahon. Gaya ngyaon, lent, pero holy week yung tuon. So sinubuuak kong gawin sa
Pilipino, orihinal na nagsusulat pero encouraged kami there is an oriigla veriosn in Filipino pero
ang mauunang lalabas ay sa ingles kaya kinaalalngan na isalin. So ang title, original na nakalagay
sa inyong balangakas, palay at buhay,mga kwento mula sa isang nayon sa laguna. So that’s the
title in Filipino. Kailangang ingles! Mahirap magtransalte, mula fil patungo ingles kasi may
resistance. How do you translate palay at buhay? Don’t say anything baka himatayin ako. Don’t
say anything. Keep quiet.paano mo ittranslate ang palay at buhay. DON’T SAY ANYTHING. And
im serious. Baka mabato ko kayo. Keep quiet. So mahirap magsalin because you know precisely
what you mean tapos isasalin mo ng ganyan. Mas madali magsalin mula ingles patungo Filipino
kasi I don’t case kung ano orhinal na konsepsyon mo basta ganito ito ditto sa amin. So mas madali
yung ingles patungo Pilipino sakin. But the other way around, don’t you dare especially its my
work, mahirap yan palay at buhay, bago yan nangyari isang taon na filedwork, ang kapal ng mukha
sa kalahok sa larangan etc. so hanap magttranslate English dept., then a good fried of mine said na
meron sa English department na nagtuturo ng English sa UP at Filipino sa Ateneno. Asan yan
nilalalng nay an? Iw ant to see. So nakilala ko. So ito yung una naming eksena. Young faculty
member, di na ako young noon, not as old na but not young. “so maam anong gagawin natin” ito
kaialangan itranslate pero ito muna yung gawin natin tidnan mo yung material pero come back pag
medyo napagisipan ko na kung paano mo isasalin yung title. So Pilipino “palay at buhay” kwento
mula sa isang nayon sa laguna ill think about it. Edi siguro nakikita ko na sya na problema to. So
ito yung material justlet me know….after a week maam pwede na ba tayo magkita. I was afraid.
Ano yung kinatatakot. Alam ko na na pagisasalin nya yung palay at buhay patungo sa mula sa rice
and life. Hihimatayin ako. Because palay is not rice. Rice as ….takes into account everything
sinangaggna , palay, My brother is not a pig. So ito na kawawa naman si junior faculty. Paano nya
isasalin. So ano na balak mo? “Maam ganito po balak ko” palay at buhay mga kwento mula sa
nayon sa laguna. Maam yung huli mga kwento… stories from a philipine village. Fine. What about
palay at buhay? Maam gantito na lang pala po. Wag na lang po natin isalin. Palay at buhay: stories
from a philppine village. Lalagayan ko na lang po ng notation o asterisk sa pababa kung bakit hindi
pwede na isalin. Sa rice and life. See? No need to translate. You do not compromise. Something
you feel strongly about because that is what it is. If you translate it. Its need even a compromise.
It’s a distorition. To translate palay, kung paano ginagawai, kung paano inaano, into rice. Is a
complete distorition, a misrepseation of what it is. So don’t u duare translate. So yung rice gagawin
mong palay. Sa atin yun nagkakaintindiah tayo. … so yun yung kwento ng palay at buhay. So
palagay ko walang compromise. In fact, naiforeground, nahighlight mo kung bakit di naaankop,
di nararapat na sinasalin ang mga bagay bagay. Peor kaialngang ng pag-unawa kung nao yung
kaibahan. Thatas why we have to compartmentalize, magkaiba yung …kaya yung subtly
pinapaisip ko sa inyo yung ibnibinibni ba ay miss? Yung ginoo ba ay mister? Baka may
magkaibaing pagkakahulugan yan so hindi tama yung salin. Alam nyo ba yung salitang talipa?
Walang sumagot. Sinulat ni maam ang salita na talipa sa board. Hindi tinapa, tallipa. Sino sa iyo
nagtsisitainlea.s
Kaye: ayuun.
Prop: sinong nagttisnelas? Right lieft.tama? yung kanang tiselnea kanang paa. Yung kalilwang
tsinelats, kaliwang paa. Tama? Pagkanagkabaliktad? Yung kanang paa, kaliwang tsinelas, (vice
versa) you know how that feels? Meron bas a inyo naglalakad na talipa ang… yun yng talipa. Sa
kanan paa, pero left sinaltae, yun yung ibig sabihin na yung salin mo talipa. That’s the accurate
represention. Kapag mali yung salin. It wont work. Pwede ka madapa nun eh. May tanong ba
Joshua? Samin may term na saliwa sabi ni maam ang saliwa ay mas general , saliwa yung
pagkasabi. Yung talipa ay para sa shoes, slippers. So saliwa di nagtutjmga is more general. Pero
sa batangas, laguna, mga nakattanda, o talipa yung bata. Ok. Break.

Prop: Nabanggit ko na may project kami after Yolanda tungkol sa kapiligran. Ito ang larawan na
nakuha doon yung binalibag,it’s a term na appropriate doon sa impact ng bagyong Glenda doon
sa aming lugar, yung mga pag-aaral namin sa mga lake sa pandin ngayon isa sa mga, part of my
therapy or that other side that everyday life that playful self. Kumuha ako ng kung ano ano picture
now from my cellphone. No? very handy. Mula sa cellphone at pag meron akong nagustuhan yun
yung binibigay ko sa aking mga kaibigan kapag pasko. So itong nakaraang pasko, galing ito sa
pandin from the lakes, nagkaroon ako ng isang dilemma, isang isyu tungkol sa visuals, photos. So
yung picture na pinamahagi ko ito yun. Lake pandin. May nakapunta na ba sa inyo sa lake pandin?
[nagtaas ng kamay si Isabela] so Isabela nakapunta na sa lake pandin sa san Pablo. Ito yung pandin,
ang title nito pandin nila [inaudible] kasi di sya dun sa may reception area…ito yung sa may gilid
ng konti at may bahay dyan ng konti na medyo [inaudible] so may bata na naglalaro, so yan pwede
nyo ipass. So di naman ako naiyak, kung maiyak man kayo wag ninyo sabihin sa akin. So may
nakapansin na isang pumupunta doon sa pandin. “maam bat parang cropped?” haha natuto na ako
magcrop. Haha. Pag nacrop ka parang bullying. Pag nabully ka mangbubully ka sa iba, pag nacrop
ka meron ka rin iccrop. Pero naisipan ko kaya ako nagcrop. Pero the original photo is this. May
isa pang bata, wala syang damit. So you can imagine why I decided to crop the picture of the little
boy na walang kahit anong dmait because of privacy ethical considerations. Tatanong ko sa inyo
papaisip ko sa inyo kung kayo yung bata. At kung kayo yung bata. Bilang bata,, kasi di ko na
tinanong yung bata, bata nga eh. Siguro sabihin niya sige isama mo na ako ate kasi yung kapatid
niya nandun, tapso sya natanggal, eh di naman wpede na magdamit muna tayo sa ppwede na.. it
wont be the same. Pero kung bata anong maffeel mo? Pero di nga matatanong kasi minor. Kung
tatnong naman magulang I don’t know what they will say. So ako na lang mag-aano, nacrop sya.
So yung storya nung mga dilemma sa pagkuha ng mga larawan nan a mabiga man sa loob mo kasi
mas maganda talaga yung dlawa. And then ano yung power ng .. kasi digital topic no yung kung
makikia mo diba nakakazoom ka pag digital copy so may bahay dun na maliit, may matanda dunsa
litrato di ko alam kung nakikita nyo yun. So may matandang lalaki at isang pang bata. So tatlong
bata at isang nakatatanda dyan. No? kung makikita ninyo. So anyway, yun yung 2018, to update.
Tinidnan ko kanina sa kwarto ko sa opisina. Kung may kopya ng libro, so nauwi ko nay un kasi
alam no yun baka may mangyari so safety precuautary measure ay inuuwi. So next week papakita
yko yung libro. So ano mas gusto nyo? Ok lang kung dalawa. Jm kung ikaw yung batang lalake.
Mas ok po siguro na icrop yun?
Edmer? Di ka pa sure. Pagisipan mo pa.
Joshua? Yung cropped po ng picture. Dahil? Kasi nilagay ko yung sarili ko dun sa posisyon ng
bata medyo nakakahiya. Nga naman kasi pag nakita mo pag lumaki ka nan a kita yung ano. So
kung nakita mo to at malaki ka na mahihiya ka? Wala namang, di naman kita yung hirap. Di naman
full frontal nudity. Pero mahihiya ka pa rin?[nag nod] ok so take note girls si jm tsaka si josh ayaw
may pag-asa pa tayo kay edmer. Hahahahahha. Tanungin nati si yosh mamaya. Abanga. So yan
yung ignagawa namin. Yung huli nating papakita for todya. Im sure maooverload na kayo. But
before we show yung next. Gawa ng isang ofw yung susunod nyong makikita. Di to academic,
professional photographer, an ofw. Ano yung background niya? Ofw sa hk, may recent news sa
hk. Ano yung ginagawa ng knayang employer.?Sad story. So anyway may mga migration research
centers tayo internationally may isang phlipine branch ng scalabrinin migration center. It’s a
research center ditto satin run by scalibiran fathers so yun yng akninalng mission, ng order nitiong
mga madre at pare to attend to the needs of migrants. Meron sinalng journal Asian pacific
migration joural for the region and internationali. So ofw, meron silang pinresent na exhibitlast
year 2017 on beyond my self, yung mga itnatawag natin sa sociology biographical ojects , life
docusments ng mga ofws, ano yun you can imagine rubber shoes, rosary, kahit pumupuntan silgn
Saudi, tinatago nila yung rosary, may a photography at ano yung mga pinapadal nila sa mahal sa
buhya.
Eh yung 2017, kapapanalo ng isang ofw sa hk ng isang nyan gphotgraph sa national geographic.
Mahilig talaga sya kumha ng pics, pero nao yung swerte sa buhay nya nasa hk, so yung nassave
nya nabibili nyan ng camera at kukuha sya pics. So yung exhibit ng scalibliran migration center
na may collaboaration sila with the university of London, nagset sila ng ehibit sa vargas musueum
ng mga biographical objects mga photographs, may nakauta bas a inyo? Wala. So inibmiatan nila
yung nanalo na ofw sa hk Nanalo sa national geroaphic na umattend at magbahagi. Pero di pwede
kasi busy yung itme na yun dahil may Chinese festivity sa hk at araming syang lilinisin. Kaianga
nya maglinis as a domestic worker. So hindi sya makakpunta to join the exhibit. So instead she
made a video production at ito yung mappanood natin na video production. So paandarin natin.
Nasa na si yosh? {pumasok] right on cue. Tumawa. Inayos. Nagplay ang video after minutes of
setting up. Pero mahina so nagkumpol na lang ang klase sa harap. Matapos ang video. Tinanong
ni maam kung ano ang impresyon ng klase. Yosh: di ko pa kasi masaydo marinig. Pero sa tinign
ko po yung naisip ni … prop: joan fabon. Yosh: opo, na yung importansya, yung kahalagahan ng
mga larawan , bilang uhmm..pano ba.. bialng yung pagpapasa ng meanings sa ibang tao, pagapsa
ng mga karanasan interpatosyon, parang nagkakaroon ng mahalgang, tawiran ng ibat ibang uhm
experience ng mga tao gamit yung mga pictures.
Prop: noong una ay strictly personal yung kanyang gamit. Type nya kumuha ng litrato kumukuha
sya ng litrato, enjoy sya by hearself hanggans sa di ko alam kung ano yung proseso na nakaraitn
gsa nat geo yung kanyang talent. At marami tayong ofws na ganyan in fact merong nagdcoument
ng mga artistic output ng mga ofws. Anak ng isang dating professor sa anthro at yun yung kanyang
kinakacareer, behind the seemilgy menial work na ginagawa nila ay mayroong artisitic output na
inaasahang maka-insipire satin kasi yung ganung kranasan nya ay ganito yung ganinong output.
So maraming potensyal , mraing posiblidad. Uhm tuwang tuwa ako sa kanyang video, very
oartistic yung kanyang presentation, yun mga pics, simple lang, mahina talaga boses nya parang
ayaw talaga magparning so I said even in the orig presentaiotn. Epro parang syang tumutula,
sinsaib nya na gusto nyang umuwi pero di sya makauwi dahil kainaliangna nyang mag-ipon pa
dun para sa knayang pamiklya. At dala dala nyan ang kanynaga kamera kahit saan sya pumunta
bahagi ng kanyang buhay doon. So maikling mesnahe. Simple. Pero very expressive. Heartfelt,
including the very soft voice. So ito yung hal ng, .. im sure wala namang binasa to tungkol sa
sociology and photography o ano yung theoretical oreintatio ng kanyang pinagnangalinga. Its just
her way of expressing herserlf.to her its play, its therapy and its being recognized as such as
nililinang naman nya yun. Im sure yung kuanang camera ay hindi yung obviousluy, nakikita natin
ang knayang ignagamit at hindi to cellphone. So nauupgrade ang knayang kakayahyan.

So bahaging ito sinisikap nating malinang kung ano yung visual, audio, no na puwede pwedeng
matalakay. O malinang ng bawat isa. Yun yung misyon natin. So susunod na lingo. Acle bay un?
Di pa? Thursday. So inaasahan ko na meron na kayong balakin at yun yung pagusapan natin. Ano
yung ang inyong plano. Pwede syang katugma o supplementary doon sa documentation, na iyong
ginawa, o sya yung ifforeground nya at magiging supplementary yung documentation. Or it could
be complementary. Ayoko. Iwanin ko muna yung ginagawa ko ,docoumetnatn. this could be
something completely different. so nasasainyo yun, palagay ko malinaw yung diwa ng bahaging
ito. So pwede syang may kaugnayan o pwede syang complento. Or something diffrent So
tatalakayin natin yan sa susunod na lingo. at papakita ko rin yung libro. And the week after that,
yun yung last week of march na bay un. March 25, 26, 27, yun yung submisiso ng pangalwang
papel. May grado nay an. Sa second paper. Pagkatapos nyan ay yung pagbalblakangakas.
Papagusapn natin usapin ngpagbabalangaks. So meron tayong, 1 paper after one month. Feb.
march. April. Yung pagbabalakngaks at yung katumbas na papel noon yung key iformant. So
pwede nyo na rin pagisain yung inoyong key informant. Na ditto mangagaling sa campus.
Specialist or esource person na pwede tnautnatnog .sa inyong giangawa. bahsanin nyo rin yung
iyon bagong handout, academic field activites. ,meron ba kayong iniisip tutugma ba don.but as a
said, simplest way to go about dahil yun yung requiremtn natin sa klase. Ay resource preson na
diliman based. Kasi kung campus-based di na kailangan dumaan doon sa mga requirenets.ng
academic activity na ipporeso pa ng dparmenateo.

Nagtaas ng kamay si Joshua. At tinagong kung dapat ba sarilng kuha. Yung litarato or pwedeng
kukuin sa ..

Prop: depende sa kung anogn balak nyong gawin. Mahirap sagutin. Ideally, kasi ikaw yung
nakakasagot eh ng mechanics o proseso behind that but depende doon sa paksa. Hal may video.
Burnout sya yung ginawa ni tj manotoc. So paano inaalyze yun visually. So likely youll do it on
your oown or hahapin mo si tj manotoc para tanungin kung anong background nito. Or parnag
yung logistic nun nang paghanap., tapos iintebryuhhan mo pa, hihingi ka pa ng nacademic ielda
ctiivyt req para hahnapin sya. Napakastressful amsaydo ng proseso nay un samantala if you try
developing something on your own. Yun kasi pagaanlayzie, how do you analyse? It does not have
to b epics, photogprahy, it could be a composition na music or poetry na something na mas
ppproseso mo on yourown. Ung kasi not that hindi angkop hanapin si tj manotoc kaya lang yung
logistics. O kaya magtingin tingin sa campus maraming visuals angmagrereperseanet. Iiniisp ko
yung sa mga atleata. O pagkain walnag problema. Fb by itself bakit gantio represeantion ng
pagiakin. Hanna ano yung topic mo . solidary po sa sports. Ah so campus based din. Memes. Food.
Katawan. Ay problem aba dun? Edmer: collective inety formation sa mga campused based. Lara:
ano yungp aksa, sa . Pero sino yung/ may acces ka dun sa gumagawa, nagmmanage? Lamain ang
behind the seceneDirectly as indivdiuals? Loren? , manonood k aba ng nana rosa? Opo. Loren:
Madugo yun. Enjoin mo muna. Di ejoyin , it’s a mvery sensitive production. Iniisp ko dapat
encourage tayo manood, I donhae the answer to that. Its very senestive. Di sya magaan diba?
Mabaigat sya. So hold muna kay loren. Josh. Yosh. Kasambayah, di ko pa kasi nakikita kung ano
pwedeng makuhang literature. Ok, ng ga visuals, kasi kasmabay, ano ksa kanila yugn mahalga,
dahil meron silang mundo na shared pero malaking bahagi dun ay nakaugat sa pmilya. Noong bata
ako, katulong yung term di kasambahy palagi sya ksumusaulat every week, at binbasa ko di niya
tiangago . kamusta kayo dyan at sana nasa mabuti kayong kalagayn. Ganun yung mga unang
sailitna na naututng kung basahin and fast forward tulad ng tatalakayin natin later on Yung
landmark soiclogialcal work polish peasantin uerope and amerai can nit omas ____ ng chical
school of soiclaoy may kopya nun sa main library dalwang volumes ganun kakaapal. Yung bulk
ng empriacal data ay mga letters ng mga polish peastns na maigrate from uerope to America.
Letters and auto biographical work and yung ma sample dun. I hoppe this finds you well. So
merong structure, common sentiment ng letter writing. Pero a glimsep of the world di
kainaliaglang na visual. It oculd be autobagrapich objects. And topic yni Nicole. Yung sa hepeate
fashion po. So marmaing visuals dyan. So see you net week.