‫ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﺗﺼﻔﻴﻪ آب‬

‫و ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬

‫ﺗﻬﻴﻪ و ﮔﺮدآوري‪:‬‬
‫ﻣﻬﻨﺪس ﻋﻠﻲ ﻣﻘﺪم‬
‫ﻋﻀﻮ اﻧﺠﻤﻦ ﺧﻮردﮔﻲ اﻳﺮان‬
‫ﻣﻬﺮ ‪1386‬‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم )‪ (AL‬ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻋﻨﺼﺮ از ﻧﻈﺮ ﻓﺮاواﻧﻲ در روي زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و اﻏﻠﺐ در ﺧـﺎك‪ ،‬آب‬
‫و ﻫﻮا ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻧﺴﺎن از ﻃﺮﻳﻖ ﻏﺬا‪ ،‬ﻫﻮا و آب داﺋﻤﺎً در ﻣﻌﺮض آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻗﺮار دارد‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻨﺎﺑﻊ آﻟﻮده ﻛﻨﻨﺪه ﺗﻮﺳﻂ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﺻﻨﺎﻳﻊ و ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ‪ ،‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬
‫ﻋﻤﺪه ﺗﺮﻳﻦ راه ورود آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﻪ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن از ﻃﺮﻳﻖ آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪(9).‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌﻲ ﺷﺪه ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم در ﺗـﺼﻔﻴﻪ آب ‪ ،‬ﻧﻘـﺶ‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺘﻲ اﻧﺴﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم و ﻓﺮاﻳﻨﺪ زﻻﻟﺴﺎزي‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ دو ﺗﺮﻛﻴﺐ در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي آب و ﻓﺎﺿﻼب ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣـﻲ ﮔﻴـﺮد‬
‫ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ‪ 14H2O‬و ‪AL2(SO4)3‬‬

‫‪ -2‬ﭘﻠﻲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻛﻠﺮاﻳﺪ )‪ (PAC‬اﻳﻦ ﻣﺎده ﻳﻚ ﭘﻠﻴﻤﺮ ﻣﻌﺪﻧﻲ از ﻛﻠﺮاﻳﺪ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم ﺑـﺎ ﻓﺮﻣـﻮل‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ )‪ Aln(OH)mCl(3n-m‬ﻛﻪ اﺧﻴﺮاً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻌﻘﺪﻛﻨﻨـﺪه در دو ﻧـﻮع ﭘـﻮدر ‪ %30‬و‬
‫ﻣﺎﻳﻊ ‪ %12‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎده ﺑﺮاي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﭘﺴﺎب ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻛـﺎرﺑﺮد‬
‫دارد ﻟﻴﻜﻦ در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺼﻔﻴﻪ آب ﺷﻬﺮي ﻧﻴـﺰ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم‬

‫ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف در ﺗﺼﻔﻴﻪ آب ﻫﺎي آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ و ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺷـﻬﺮي از‬
‫واﻛﻨﺶ ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم و اﺳﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬در روش دﻳﮕﺮ از واﻛﻨﺶ‬
‫ﺳﺮﺑﺎره ﻫﺎي دﻳﮓ ﻫﺎي رﻳﺨﺘﻪ ﮔﺮي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم و اﺳﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ اﻳﻦ ﻣﺎده ﺑﺎ درﺻـﺪ ﺧﻠـﻮص‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲ ﻫﺎي ﻋﻤﺪه ﻓﻠﺰات ﺳﻨﮕﻴﻦ و ﺳﻤﻲ در ﺗـﺼﻔﻴﻪ‬
‫آب ﻣﺠﺎز ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺗﻮﻟﻴﺪ داﺧﻠﻲ اﺳﺖ ﻟﻴﻜﻦ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪة ﻣﺎده ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻣﺎه اوﻟﻴﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ‪ ،‬وارداﺗﻲ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫ﺷﻜﻞ ‪ (1‬ﭘﻮدر ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﻠﻲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم و در ﺣﻀﻮر اﺳﻴﺪ ﺳـﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ و اﺳـﻴﺪ‬
‫ﻛﻠﺮﻳﺪرﻳﻚ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻮع ﭘﻮدر اﻳﻦ ﻣﺎده در ﮔﺮﻳﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﺎ رﻧـﮓ ﻫـﺎي زرد ﺗـﺎ‬
‫ﻗﻬﻮه اي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﻫﺎي زﻳﺮ ﺳﻪ ﻧﻮع ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﺘﺪاول را ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ‪:‬‬

‫‪ PAC‬ﮔﺮﻳﺪ ‪ 2‬ﻧﻮع ﺻﻨﻌﺘﻲ‬ ‫ﺷﻜﻞ‪ PAC (2‬ﮔﺮﻳﺪ ‪ 1‬ﻧﻮع ﺻﻨﻌﺘﻲ‬

‫‪ PAC‬ﮔﺮﻳﺪ ‪ 3‬ﻧﻮع ﺻﻨﻌﺘﻲ‬

‫ﮔﺮﻳﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﺼﻔﻴﻪ آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ از ﻧﻈﺮ ﻇﺎﻫﺮي ﺷﻴﺮي ﺗﺎ ﻛﺮم رﻧـﮓ ﺑـﻮده ﻟـﻴﻜﻦ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺎﻻي ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه آن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻫـﺎ ‪،‬ﺗﻮﻓﻴـﻖ‬
‫ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﻃﺮﻓﻲ ﻋﺪم ﭘﺎﻳﺪاري ﻣﺤﻠﻮل و ﭘﻮدر ﭘﻠﻲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم ﻛﻠﺮاﻳـﺪ در دﻣﺎﻫـﺎي ﺑـﺎﻻﺗﺮ از ‪ 40‬درﺟـﻪ و‬
‫ﺗﺠﺰﻳﻪ آن ﺑﻪ ﻧﻤﻚ ﻫﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻣﺼﺮف اﻳﻦ ﻣﺎده را ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳﻦ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ ‪ PAC‬ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري دﻣﺎﻳﻲ و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺳﺮﻳﻊ ﻣﺤﻠﻮل آن ﺑﻪ ﻧﻤﻚ ﻫﺎي ﻣﺤﻠﻮل آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم‬
‫در آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه در آب ﭘﺲ از ﻓﺮاﻳﻨـﺪ ﺗـﺼﻔﻴﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ دﻣﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﻣﺎده ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺮدﺳﻴﺮ ﻳﺎ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻓﻨﻲ‬
‫ﻧﺪارد ‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫ﺷﻴﻤﻲ زﻻﻟﺴﺎزي ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺼﻔﻴﻪ آب ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ‪ PH‬و دوز ﻣﻨﻌﻘﺪﻛﻨﻨـﺪه‬
‫و دﻣﺎي آب ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮﻳﻦ ‪ PH‬در ﺗﺼﻔﻴﻪ آب ﺟﻬﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﺑﻬﻴﻨـﻪ ﻳـﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم‬
‫‪ 5/3-7/6‬و دﻣﺎي ﻛﺎر ﺑﻴﻦ ‪ 20‬ﺗﺎ ‪ 30‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬در ﺷـﺮاﻳﻄﻲ ﻛـﻪ ‪PH‬‬
‫ﺑﻮد‪(6).‬‬ ‫ﺧﺎرج از ﻣﺤﺪوده ﻓﻮق ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﻮاره ﻣﻘﺪار ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻣﻘﺪار ﺑﺎﻻي ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺗﺰرﻳﻖ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻄﻮر دﻗﻴﻖ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎي ‪ Jar Test‬و در‬
‫دوره ﻫﺎي ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺼﻠﻲ ﻳﺎ ﻛﺪورت آب اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮد ﺗﺎ از ﺗﺰرﻳـﻖ ﺑـﻴﺶ از‬
‫اﻧﺪازه ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﺪه و ﻣﻘﺪار ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (3‬آزﻣﺎﻳﺶ ‪Jar Test‬‬

‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﻲ آب ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ‪ PH‬آب را ﺣـﺪود‬
‫‪ 8‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻧﻤﻚ ﻫﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻫﻤﭽﻨﺎن ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺗـﺼﻔﻴﻪ‬
‫اﻳﻦ آﺑﻬﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻃﺮﻓﻲ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎ در آﺑﻬﺎﻳﻲ ﺑـﺎ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﺑـﺎﻻي‬
‫ﺳﻮﻟﻔﺎت آب ﺧﺎم ﻧﻈﻴﺮ آب رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرون ‪ ،‬ﺟﺮاﺣﻲ و ﻣﺎرون در ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﻛـﻪ ﻫﻤـﻮاره‬
‫ﻣﻘﺪار ﻳﻮن ﺳﻮﻟﻔﺎت ﺑﻴﺶ از ‪ 180‬ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم در ﻟﻴﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻧﺪارد ‪.‬‬

‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻮم در ﺻﻨﻌﺖ‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﺳﻴﻊ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم در ‪PH‬‬
‫ﺑﻴﻦ ‪ 5,3‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﺣﻼﻟﻴﺖ ﻛﻤﺘﺮي دارد و از اﻳﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺑﺮاي اﻧﻌﻘﺎد ﺳﺎزي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷـﻮد ‪،‬‬
‫ﻟﻴﻜﻦ اﮔﺮ از آﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻳﺎ ‪ PAC‬زﻻل ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺼﻔﻴﻪ‬
‫آب ﺑﻪ روش اﺳﻤﺰ ﻣﻌﻜﻮس )‪ ( RO‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﺰرﻳﻖ اﺳﻴﺪ ﺗﺰرﻳﻖ ﺷـﻮد ‪ ،‬ﺑـﺪﻟﻴﻞ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم آزاد ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻣﻤﺒﺮاﻧﻬﺎ ﺑﻄﻮر ﺷﺪﻳﺪي اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫اﺳﻴﺪ ﺣﻼﻟﻴﺖ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در آب را اﻓﺰاﻳﺶ داده ‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ ﻣﻬـﺎﺟﺮت از ﻓﻴﻠﺘـﺮ ﻛﺎرﺗﺮﻳﺠﻬـﺎ و‬
‫رﺳﻮب روي ﻣﻤﺒﺮاﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫ﺷﻜﻞ ‪ (4‬دﺳﺘﮕﺎه ‪RO‬‬

‫اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎَ در اﻛﺜﺮ واﺣﺪﻫﺎي ‪ RO‬ﻛﻪ آب ﭘﻴﺶ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم و‬
‫ﭘﻠﻲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻛﻠﺮاﻳﺪ)‪ (PAC‬زﻻﻟﺴﺎزي ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺣﻀﻮر ﻳﻮن ﺳﻮﻟﻔﺎت در ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﻨﻨﺪه آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم ‪،‬ﺗـﺸﻜﻴﻞ رﺳـﻮﺑﺎت ﺳـﻮﻟﻔﺎﺗﻲ در‬
‫ﻣﻤﺒﺮاﻧﻬﺎ را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬

‫در ‪ PH‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 8‬وﺟﻮد آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در آب ﺟﺒﺮاﻧﻲ ﺑﺎﻋﺚ رﺳﻮب ﺳﻴﻠﻴﻜﺎت ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل در دﻳـﮓ‬
‫ﻫﺎي ﺑﺨﺎر و ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل آب ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ از آب ﺣﺎوي ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ آب ﺟﺒﺮاﻧﻲ ﺑﺮج ﻫﺎي ﺧﻨـﻚ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻘﺪار ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺧﻮردﮔﻲ در دراز ﻣـﺪت‬
‫ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻮردﮔﻲ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻛﺎﻏﺬ ﻛﻪ از ‪ PAC‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨـﺪ ﮔـﺰارش ﺗـﺸﺪﻳﺪ ﺧـﻮردﮔﻲ در ﺧﻄـﻮط ﻟﻮﻟـﻪ‬
‫اﺳﺘﻨﻠﺲ اﺳﺘﻴﻞ ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﻮن ‪ Cl‬ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ ﻣﺎده ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪(14).‬‬
‫ﺣﺪ ﻣﺠﺎز آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ‪:‬‬
‫ﺣﺪ ﻣﺠﺎز آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪(11) AWWA: 0.05 to 0.2 mg/l‬‬
‫‪(12) EPA :0.05 to 0.2 mg/l‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ‪:‬‬

‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻮم ﻣﺤﻠﻮل ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد و در ﺻـﻮرت وﺟـﻮد‪ ،‬ﻣﻘـﺪار آن‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻟﻴﻜﻦ اﻓﺰاﻳﺶ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﻛﻠﻴﻪ آﺑﻬﺎي ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺳـﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم ﻳـﺎ‬
‫‪ PAC‬زﻻل ﺳﺎزي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ذﻛﺮ ﺷﺪه ﻣﺤﻠﻮل ‪ PAC‬در دﻣـﺎي ﺑـﻴﺶ از ‪ 40‬درﺟـﻪ و در ﺻـﻮرت ﻧﮕﻬـﺪاري‬
‫ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه در آب ﻣﻲ ﺷﻮد و از آﻧﺠﺎ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻧﻈﻴﺮ ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم و ﭘﻠﻲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم‬

‫‪5‬‬
‫ﻛﻠﺮاﻳﺪ در آب ﺑـﻲ رﻧـﮓ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ)در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﻣﺤﻠـﻮل ﻫـﺎي ﻣﻨﻌﻘـﺪ ﻛﻨﻨـﺪه آﻫـﻦ ﻧﻈﻴـﺮ‬
‫ﻛﻠﺮورﻓﺮﻳﻚ( ﻟﺬا ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻄﻮر ﭼﺸﻤﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺧﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻮم در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻋﺪم ﻧﻈﺎرت دﻗﻴﻖ ﺑﺮ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺗﺰرﻳﻖ ‪،‬‬

‫‪ -‬ﻋﺪم ﺗﻮزﻳﻦ ﭘﻮدر ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎ در ﻫﻨﮕﺎم اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺗﺎﻧﻚ ﻣﺤﻠﻮل ﺳﺎزي ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺼﻮر ﻧﺎدرﺳﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧـﻪ ﻫـﺎ ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ دوز ﺗﺰرﻳـﻖ ﻣﻨﻌﻘـﺪ ﻛﻨﻨـﺪه در‬
‫ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻛﺪورت آب اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﻠﻮل ﭘﻠﻲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻛﻠﺮاﻳﺪ)‪ ( PAC‬ﺑﺪﻟﻴﻞ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري آن و اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻜﻬﺎي‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻣﺤﻠﻮل در آب ﺑﺪون ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺳﺎزي و زﻻل ﺳـﺎزي آب از ﻋﻤـﺪه ﻋﻮاﻣـﻞ‬
‫ﻋﺎدي و روزﻣﺮه اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺷﻬﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم و ﭘﻠﻲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم‬
‫ﻛﻠﺮاﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﻜﺮدﻧﺪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ‪ %40‬از اﻳﻦ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﺗﺰرﻳـﻖ را‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و اﻟﺒﺎﻗﻲ ﻣﻘﺪار آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه در آب ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز را ﻧﺸﺎن ﻣـﻲ‬
‫دﻫﻨﺪ‪(13).‬‬

‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم و ﺳﻼﻣﺖ‬
‫اﻣﺮوزه ﺗﺎﺛﻴﺮات ﺑﻴﻤﺎرﻳﺰاي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺟﻊ ﻋﻠﻤﻲ و ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻤﺪه آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ورودي ﺑﻪ ﺑﺪن از ﻃﺮﻳﻖ آب آﺷـﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺻـﻮرت ﻣﻴﭙـﺬﻳﺮد ﻟـﺬا‬
‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻟﻴﺴﺖ ﻋﻨﺎﺻﺮ آﻟﻮده ﻛﻨﻨﺪه اﻓﺰوده ﺷﻮد‪.‬‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﻠﺰ ﺳـﻤﻲ ﺑـﺮاي ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻋـﺼﺒﻲ ‪ Neurotoxic‬ﻋﺎﻣـﻞ اﺻـﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬـﺎي‬
‫آﻟﺰاﻳﻤﺮ)ﭘﻴﺮ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ( ‪ ،‬ﭘﺎرﻛﻴﻨﺴﻮن) ﻟﻐﻮه ( و ﺑﻴﻤﺎري ‪ Lou Gehring's‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪(5).‬‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﻓﻬﺮﺳﺖ اﺻﻠﻲ ‪ 83‬آﻻﻳﻨﺪه ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺳﺎﻟﻢ )‪SDWA‬‬
‫‪ (1986‬ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬاري و ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬وﺟﻮد دارد ‪(1).‬‬

‫ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺪاﻧﻴﺪ‪:‬‬

‫• اﻣﻼح آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻛﻪ ﻏﻠﻈﺖ آن ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﺑﺎﺷﺪ در داﺧﻞ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن راﺳـﺐ‬
‫ﺷﺪه و اﻳﺠﺎد "آﻣﺒﻮﻟﻲ" ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪(3).‬‬

‫• ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ در ﻣﻮرد اﺛﺮ ﺗﺮﻛﻴﺒـﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم روي آﻧـﺰﻳﻢ ﻫـﺎي ﻫﺎﺿـﻤﻪ‬
‫ﻧﺸﺎن داده اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﭘﭙـﺴﻴﻦ ﻏﻴـﺮ ﻓﻌـﺎل ﮔﺮدﻳـﺪه و ﻣﻘـﺪار اﺳـﻴﺪ ﻣﻌـﺪه ﻛـﻢ ﻣـﻲ‬
‫‪6‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻮﺳﻴﻦ زﻳﺎد و ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻣﻌﺪي ﻧﻘﺼﺎن ﻣﻴﻴﺎﺑﺪ ‪.‬از ﻃﺮﻓـﻲ ﺣـﻀﻮر‬
‫ﺳﻮﻟﻔﺎت ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه از ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻧﻈﻴﺮ ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻳـﺎ ﭘﻠـﻲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم‬
‫ﻛﻠﺮاﻳﺪ )ﻛﻪ داراي ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲ و ﻳﻮن ﺳﻮﻟﻔﺎت اﺳﺖ ﻛـﻪ در ﻓﺮاﻳﻨـﺪ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﻦ ﻣﺎده ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف ﻗـﺮار ﻣـﻲ ﮔﻴـﺮد ( ﺑﺎﻋـﺚ اﺧـﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﺟـﺬب در‬
‫ﭘﺮزﻫﺎي روده ﻛﻮﭼﻚ ﺷﺪه و ﻋﻤﻞ ﺟﺬب را ﻣﺨﺘﻞ ﻣﻴﺴﺎزد‪.‬‬

‫•‬
‫• ﻃﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻮرﻧﺘﻮ )دﻛﺘـﺮ ‪ (1991- Barry‬ﻣـﺸﺨﺺ ﺷـﺪه‬
‫ﻛﻪ ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم از آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺟﺬب ﺑﺪن ﺷﺪه و ﺑـﺮ ﻛـﺎﻫﺶ ﺣﺎﻓﻈـﻪ و‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮات ﻣﺨﺮب روي ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻣﻐﺰ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﺰاﻳﻲ دارد‪.‬‬
‫• ﺣﻀﻮر آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺨﺮﺑﻲ دارد ‪.‬ﻃـﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﻣﻐﺰ و ﻛﻨﺪ ذﻫﻨﻲ ‪ ،‬رﺳﻮب آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم در اﺳـﺘﺨﻮاﻧﻬﺎ و ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬـﺎي‬
‫ﻛﻠﻴﻮي در ﻛﻮدﻛﺎﻧﻲ ﻛﻪ از آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺎﻻي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣـﺪت‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده اﻧﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪(7).‬‬

‫• ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف وارد ﺟﻨﻴﻦ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در‬
‫ﻧﻮزاد ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ از آب ﺣﺎوي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در دراز ﻣﺪت اﺳﺘﻔﺎده ﻛـﺮده اﻧـﺪﺗﻐﻴﻴﺮ در‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻃﻨﺎب ﻋﺼﺒﻲ در دوران ﺟﻨﻴﻨﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪(7).‬‬

‫• در ﺑﻴﻤﺎران ﻛﻠﻴﻮي ‪ ،‬ﺣﻀﻮر ﻳﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ در دراز ﻣﺪت و در آب‬

‫دﻳﺎﻟﻴﺰ ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺸﻨﺪه ﺑﺮاي اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻴﻤـﺎران ﺑـﺎ ﻣﻨـﺸﺎء آب ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎره اﺛﺮات ‪ AL‬در آب ﺷﺮب ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ ﺑﻴﻤـﺎران ﺗﺤـﺖ دﻳـﺎﻟﻴﺰ‬
‫ﻛﻠﻴﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻼﺋﻤﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات رﻓﺘﺎري‪ ،‬ﺟﻨـﻮن‪ ،‬ﻣـﺸﻜﻼت ﮔﻔﺘـﺎري و ﺗـﺸﻨﺞ‬
‫ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬ﻏﻠﻈﺖ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﻣﺤﻠﻮل آﻣﺎده ﺳﺎزي ﺟﻬﺖ دﻳﺎﻟﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ دﻗﻴﻘـﺎً ﻣـﻮرد‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ و ﻫﺮ ﺑﺎر در ﻣﻌـﺮض ‪150-200‬‬
‫ﻟﻴﺘﺮ از ﻣﺤﻠﻮل دﻳﺎﻟﻴﺰ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﻛﻪ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺤﻠـﻮل دﻳـﺎﻟﻴﺰ وارد ﺧـﻮن‬
‫ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﺷﻮد ‪(8)(1).‬‬

‫• در ﺑﻴﻤﺎران ﻗﻠﺒﻲ ﻛﻪ از ﺑﻄﻮر روزاﻧﻪ آﺳﭙﺮﻳﻦ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﻛﻨﻨـﺪ ‪ ،‬ﻳـﻮن آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم ﺑـﺎ‬
‫آﺳﭙﺮﻳﻦ اﻳﺠﺎد ﻛﻤﭙﻠﻜﺲ ﺑﺎﻓﺮي ﻛﺮده و ﻋﻤﻠﻜﺮد آﺳﭙﺮﻳﻦ را در ﻓﺮآﻳﻨﺪ آﻧﺘﻲ اﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ‬
‫آن ﻣﺨﺘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻟﺬا آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﻗﻠﺒﻲ ﻧﻴﺰ ﻳﻜـﻲ از ﻋﻮاﻣـﻞ ﺧﻄـﺮزا ﻣـﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪(7).‬‬

‫‪7‬‬
‫ﺟﺎﻟﺐ آﻧﻜﻪ در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ از ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻣﻘﺪار آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﺧﻮن رﻧﺞ ﻣـﻲ ﺑﺮﻧـﺪ از آﺳـﭙﺮﻳﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان داروي ﺟﺎذب آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪(7).‬‬

‫ﻧﻈﺎرت ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﻣﺼﺮف آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم‬

‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺟﺪﻳﺪ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﺎ ﻧﺎم ﭘﻠﻲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻛﻠﺮاﻳﺪ ‪ PAC‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﻨﻨـﺪه راه‬
‫ﺧﻮد را در ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﺑﺎز ﻧﻤﻮد ﻟﻴﻜﻦ ﭘﺲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮔﺴﺘﺮده و ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن آن در ﺣﺎل ﺣﻀﺮ در ﻛﻤﺘﺮ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧـﻪ در ﻛـﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴـﺸﺮﻓﺘﻪ ﺟﻬـﺎن‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﭼﻮن اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم اروﭘﺎ ‪ ، EAA‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻈﺎرت‬
‫ﺑﺮ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ و ﻛـﺸﺎورزي ﻛﺎﻧـﺎدا ‪، PFRA‬آژاﻧـﺲ & ‪Agency for Toxic Substances‬‬
‫)‪ Disease Registry (ATSDR‬آﻣﺮﻳﻜﺎ ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ‪ FDA‬آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻋﻠﻤﻲ و‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﻄﻮر اﺧﺺ ﺑﺮ روي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﻛﻨﺘﺮل و ﻧﻈﺎرت ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ در ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻧﺼﺐ‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه در آب اﺟﺒﺎري ﺑﻮده و زﻳﺮ ﻧﻈﺮ دﻗﻴﻖ ﻧﻈﺎرت ﻛﻤﻴﺘﻪ‬
‫ﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪(۴).‬‬

‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم و آﻟﺰاﻳﻤﺮ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس آﻣﺎرﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ ‪ ،‬در ﻫﺮ ‪ 20‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ آﻟﺰاﻳﻤﺮ ﻣﺒﺘﻼ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺗﺨﻤـﻴﻦ زده اﻧـﺪ‬
‫‪ 24‬ﻣﻴﻠﻴﻮن و ‪ 300‬ﻫﺰار ﻧﻔﺮ در دﻧﻴﺎ آﻟﺰاﻳﻤﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ 250‬ﺗﺎ ‪ 300‬ﻫﺰار‬
‫ﻧﻔﺮدر اﻳﺮان ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻟﺰاﻳﻤﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪(10).‬‬
‫"دﻣﺎﻧﺲ" ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎري زوال ﻋﻘﻞ ‪ 100‬ﻋﻠﺖ دارد ‪ %50 ،‬آﻟﺰاﻳﻤﺮ ‪ %30 ،‬ﭘﺎرﻛﻴﻨﺴﻮن و ﺳﻜﺘﻪ ﻣﻐـﺰي‬
‫و ﺑﻘﻴﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪(10).‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ ( 5‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ اﻓﺰاﻳﺶ آﻟﺰاﻳﻤﺮ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‬

‫‪8‬‬
‫در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺘﻌﺪد وﺟﻮد درﺻﺪ ﺑﺎﻻي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻋﺼﺒﻲ و ﻣﻐﺰي اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬از دﻳﮕﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮات آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ‪،‬‬
‫ﺗﻨﺪ ﺧﻮﻳﻲ ﮔﺬرا ‪ ،‬ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي ‪ ،‬ﺳﻮء ﻇﻦ و ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺎي ﻧﺎﺑﺠﺎ و ﺑﺪاﺧﻼﻗﻲ اﺷﺎره ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻋﻠﺖ آﻟﺰاﻳﻤﺮ رﺳﻮب ﻧﻮﻋﻲ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﺑﻨﺎم ﺑﺘﺎ آﻣﻴﻠﻮﺋﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻟﺒﺘـﻪ اﻳـﻦ ﭘـﺮوﺗﺌﻴﻦ در ﻣﻐـﺰ ﻫﻤـﻪ‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد اﻣﺎ در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺼﻮرت ﻣﺤﻠﻮل اﺳﺖ و از ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺮود‪(10).‬‬

‫در اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم در ﺑـﺪن آﻧﻬـﺎ از ﻃـﺮق آب آﺷـﺎﻣﻴﺪﻧﻲ وارد ﺷـﺪه اﻳـﻦ‬
‫ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ در ﻣﻴﺎن ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻋﺼﺒﻲ و ﺑﺨﺼﻮص در ﻣﺮﻛﺰ ﺣﺎﻓﻈﻪ رﺳﻮب ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪(8).‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻐﺰ در اﺛﺮ ﺑﻴﻤﺎري آﻟﺰاﻳﻤﺮ ﺣـﺪود ‪ 30‬ﺳـﺎل ﻗﺒـﻞ از ﻋﻼﺋـﻢ‬
‫ﺷﺮوع ﻣﻲ ﺷﻮد ﻳﻌﻨﻲ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻴﻤﺎري آﻟﺰاﻳﻤﺮﻓﺮدي ﻛﻪ ‪ 70‬ﺳﺎﻟﻪ اﺳﺖ از ‪ 40‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺮوز ﻛﺮده ﻛـﻪ‬
‫ﻧﻪ ﺧﻮدش و ﻧﻪ ﻓﺮد دﻳﮕﺮي ﻣﺘﻮﺟﻪ آن ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪(10).‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (6‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻐﺰ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻟﺰاﻳﻤﺮ ﺑﺎ ﻣﻐﺰ اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ‬

‫در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻛﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﭘﺰﺷﻜﻲ آﻟﺰاﻳﻤﺮ اﺳﻜﺎﺗﻠﻨﺪ اﻧﺠﺎم داده ﺣﻀﻮر ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺎﻻي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم راﺳـﺐ‬
‫در ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻋﺼﺒﻲ ﻛﺎﻣﻼً اﺛﺒﺎت ﺷﺪه اﺳﺖ‪(5).‬‬

‫در آورﻳﻞ ‪ 1995‬ﻣﻮﺿﻮع ژورﻧﺎل ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﻮروﺗﻜـﺴﻴﻜﻮﻟﻮژي ﻳـﻚ ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﺳـﺮي ﮔـﺮوه‬
‫اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎﻳﻲ را ﮔﺰارش ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ اﻋﻼم ﻣﻲدارد اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺴﺘﺮده از ﻧﻤﻜﻬﺎي ‪ AL‬ﺑﺮاي ﺗـﺼﻔﻴﻪ‬
‫آب ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ آﺳﻴﺒﻬﺎي ﻣﻐﺰي و از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﮔﺮدد و اﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ در اﻓـﺮادي‬
‫ﻛﻪ از ﺑﻴﻤﺎري آﻟﺰاﻳﻤﺮ رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ‪(1).‬‬

‫‪9‬‬
‫ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﺑﺪاﻧﻴﺪ در ﺳﺎل ‪ 1988‬ﺑﺪﻟﻴﻞ اﺷـﺘﺒﺎه ﺑﻬـﺮه ﺑـﺮداران ﺗـﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧـﻪ ‪ Camelford‬در‬
‫‪ Cornwall‬اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ‪ ،‬در ﻳﻚ روز ‪ 20‬ﺗﻦ ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در آب ﺷﻬﺮي ﺗﺰرﻳـﻖ ﮔﺮدﻳـﺪ‪.‬در‬
‫زﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮات ﺳﻤﻲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم در ﻣـﺮدم ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺑـﺼﻮرت اﺳـﻬﺎل ‪،‬اﺳـﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﺳـﺮدرد و‬
‫ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ و ﺧﺴﺘﮕﻲ ﺷﺪﻳﺪ در ﻣﺮدم ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪ‪(5).‬‬

‫***‬

‫در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﮔﺰارﺷﻬﺎ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ و ﻣﺘﻌﺪد در ﺗـﺎﺛﻴﺮ ﮔـﺬاري ﺗﺮﻛﻴﺒـﺎت‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ اﻧﺴﺎن ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﺗﺼﻔﻴﻪ آب از ﻣﺼﺮف ﺳﻮﻟﻔﺎت آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم‬
‫و ﭘﻠﻲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻛﻠﺮاﻳﺪ )‪ (PAC‬در ﺗﺼﻔﻴﻪ آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺷﺪه و ﻣﺼﺮف اﻳﻦ دﺳـﺘﻪ ﻣـﻮاد ﺻـﺮﻓﺎً‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﭘﺴﺎب ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ – ﻧﻈﺎرﺗﻲ ‪،‬ﻧﺼﺐ ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه آﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮم در آب ﻫـﺎي‬
‫آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻣﺠﻠﻪ ﻣﻬﺮاب – ﻧﺸﺮﻳﻪ رﺳﻤﻲ ﺳﺎزﻣﺎن آب ﺗﻬﺮان‬
‫‪ (2‬ﺗﺌﻮري اﺳﻤﺰ ﻣﻌﻜﻮس‪ -‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ‪:‬وس اﺑﺎﻳﺮن‬
‫‪ (3‬ﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ – دﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﺛﻨﺎﻳﻲ‪-‬ﭼﺎپ دوم‪-‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‪-‬ﺷﻤﺎره ‪1898‬‬
‫‪ (4‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻈﺎرﺗﻲ ‪Ref no.:WQ0005 - Welsh Water‬‬
‫‪ (5‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ‪ – Alzheimer Scotland‬ﺷﻤﺎره ‪IS 4 October 2003‬‬
‫‪ (6‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ‪Agriculture & Agri-Food Canada (PFRA)-October 2001‬‬
‫‪Encyclopedia of Earth- Health effect of Aluminum (7‬‬
‫‪Agency for Toxic Substances & Disease Registry (ATSDR)-Sep 2006 (8‬‬
‫‪WHO Guidelines for Drinking water Quality – WHO/SDE/WSH/03.04/53 (9‬‬
‫‪ (10‬ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﻼﻣﺖ‪ -‬ﺷﻤﺎره ﺻﺪ و ﺳﻲ و ﻫﻔﺖ – ﺷﻬﺮﻳﻮر ‪86‬‬
‫‪AWWA standards – Winter 2004 (11‬‬
‫‪EPA 816-F-03-016 / June 2003 (12‬‬
‫‪European Aluminum Association- January 2001 (13‬‬
‫‪http://www4.ncsu.edu:8030/~hubbe/MiniEncy.htm (14‬‬

‫‪10‬‬