KATA PENGANTAR

Puji syukur penulis ucapkan kepada Allah SWT yang telah memberikan berkah
dan karunia-Nya kepada penulis, sehingga penulis dapat menyelesaikan laporan kasus
tepat pada waktunya. Tak lupa shalawat beriring salam penulis kirimkan kepada junjungan
alam yakni Nabi Muhammad SAW yang telah membawa kita dari alam yang buta akan
pengetahuan alam ke alam yang penuh dengan beribu ilmu seperti yang kita rasakan
sekarang ini.
Laporan kasus yang berjudul “Melena ec susp. Gastropati NSAID dengan Anemia
berat” ini penulis buat sebagai tugas saat menjalani kepaniteraan klinik ilmu penyakit
dalam.
Rasa terima kasih saya sampaikan kepada pembimbing saya dr. Elvi Fitraneti, Sp.PD yang
telah bersedia meluangkan waktunya untuk membimbing saya dalam penulisan laporan
kasus ini sehingga menjadi baik dan terarah.

Penulis menyadari bahwa banyak kekurangan dalam penyusunan karya tulis ini. Untuk itu,
penulis memohon maaf atas segala kekhilafan dan kesalahan. Dan tidak lupa juga penulis
memohon saran serta kritik yang bersifat membangun agar tujuan menjadikan laporan
kasus ini sempurna dapat tercapai.

Solok, Oktober 2017

Penulis

i
 DAFTAR ISI

KATA PENGANTAR ........................................................................................................ i

DAFTAR ISI....................................................................................................................... ii
BAB I PENDAHULUAN
1.1 Latar Belakang .................................................................................................. 1
1.2 Tujuan ............................................................................................................... 2
1.3 Manfaat ............................................................................................................. 2

BAB II TINJAUAN PUSTAKA

2.1 Perdarahan saluran cerna bagian atas .......................................................................... 3
2.1.1 Defenisi ................................................................................................................. 3
2.1.2 Etiologi .................................................................................................................. 3
2.1.3 Faktor resiko.......................................................................................................... 3
2.1.4 Patofisiologi .......................................................................................................... 3
2.1.5 Manifestasi Klinis ................................................................................................ 4
2.1.6 Diagnosis ............................................................................................................... 5
2.2 Gastropati NSAID ......................................................................................................... 6
2.2.1 Defenisi ................................................................................................................. 6
2.2.2 Epidemiologi ......................................................................................................... 6
2.2.3 Faktor Resiko ........................................................................................................ 6
2.2.4 Patofisiologi .......................................................................................................... 7
2.2.5 Gejala Klinis.......................................................................................................... 8
2.2.6 Pemeriksaan penunjang ......................................................................................... 9
2.2.7 Penatalaksanaan .................................................................................................... 9
2.3 Anemia .......................................................................................................................... 11
2.3.1 Defenisi ................................................................................................................. 11
2.3.2 Epidemiologi ......................................................................................................... 11
2.3.3 Kriteria Anemia ..................................................................................................... 12
2.3.4 Etiologi dan klasifikasi .......................................................................................... 15
2.3.5 Gejala klinis .......................................................................................................... 16
2.3.6 Patofisiologi .......................................................................................................... 22

ii
 2.3.7 Penegakan Diagnosa ............................................................................................. 28
2.3.8 Penatalaksanaan .................................................................................................... 33
2.3.9 Prognosa ................................................................................................................ 38
BAB III LAPORAN KASUS
3.1 IdentitasPasien ..................................................................................................... 39
3.2 Anamnesa ............................................................................................................. 39
3.3 Pemeriksaan Fisik ................................................................................................ 40
3.4 Pemeriksaan Penunjang ....................................................................................... 43
3.5 Diagnosa Kerja..................................................................................................... 44
3.6 Diagnosa Banding ................................................................................................ 44
3.7 Penatalaksanaan ................................................................................................... 45
BAB III PENUTUP
3.1 Kesimpulan ................................................................................................................... 50
DAFTAR PUSTAKA

iii