SJJ
SJJ
disusun untuk memenuhi salah satu syarat mata kuliah Struktur Baja Jembatan
Diploma III Program Studi Teknik Konstruksi Sipil
Jurusan Teknik Sipil
Oleh :
Nama : Nida Nurfauziyyah Kultsum
NIM : 151121019
1. Ibu Fisca dan Pak Moelyono selaku pengajar mata kuliah Struktur Baja
Jembatan yang telah membimbing pengerjaan tugas besar ini.
2. Seluruh pihak yang telah membantu dalam pembuatan tugas besar ini yang
tidak dapat penulis sebutkan satu persatu.
Penulis menyadari bahwa pembuatan tugas besar ini belum sempurna. Hal ini
karena keterbatasan penulis baik dari segi pengetahuan maupun dari segi
pemahaman materi yang didapatkan. Oleh karena itu, penulis sangat terbuka akan
adanya kritik dan saran dari pembaca sehingga pembuatan tugas besar ini dapat
menjadi lebih baik kedepannya.
Akhir kata, semoga tugas besar ini bermanfaat bagi para pembaca, baik untuk
menambah wawasan maupun sebagai referensi untuk pengembangan ilmu Teknik
Sipil yang lebih baik lagi.
Penulis
Tampak melintang rangka baja jembatan dapat dilihat pada Gambar 2.2.
Muatan jembatan adalah kelas I/A maka beban standar tidak mengalami
reduksi
𝐿 → 40 𝑚 > 30 𝑚
Beban Jalur Merata (BTR)
1,5
𝑞𝑈𝐷𝐿 = (9 + (0,5 + ))𝑘𝑃𝑎 = 9,537 𝑘𝑁/𝑚2
40
𝑞𝐿𝐿 = 𝑞𝑈𝐷𝐿 ∗ 𝑏 = 9,537 ∗ 1,5 = 14,305 𝑘𝑁/𝑚
Beban Jalur Garis (BGT)
Karena B > 5,5 meter, maka :
= 102,433 𝑘𝑁𝑚
𝑀(3𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 102,433 𝑘𝑁𝑚
4 4
𝑀𝐶 = 𝑉𝐴 (1,5) − 25(0,875)
𝑀𝐶 = 15,625 𝑘𝑁𝑚
Gambaran pembebanan truk untuk ban depan sebesar 112,5 kN dapat dilihat pada
gambar 3.8
𝑀𝐵 = 0 → 𝑉𝐴 (3) − 112,5(2,375) − 112,5(0,625) = 0
337,5
𝑉𝐴 = = 112,5 𝑘𝑁
3
𝑀𝐶 = 𝑉𝐴 (1,5) − 112,5(0,875)
𝑀𝐶 = 70,313 𝑘𝑁𝑚
Jadi, Mmax = (2 x 70,313) + 15,625
= 156,25 kNm
Jadi, Dmax = (2 x112,5) + 25
= 250 kN
E. Akibat Beban Angin (EW)
Pembebanan akibat beban lalu lintas atau beban hidup dapat digambarkan
seperti pada Gambar 3.5
= 5,358kNm
1
𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑉𝑎 ∗ 𝜆
4 4
1 1
=𝑃𝑊𝐿 ∗ 𝜆
2 4
1 1
= ∗ 4,286 ∗ ∗ 5
2 4
= 2,679 𝑘𝑁𝑚
𝑀(3𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 2,679 𝑘𝑁𝑚
4 4
G. Kombinasi Pembebanan
Rekapitulasi momen dan lintang pada pembebanan gelagar memanjang
ditampilkan pada Tabel 3.1.
Tabel 3.1Rekapitulasi momen dan lintang beban gelagar memanjang
Faktor beban Momen
Faktor beban Lintang
Beban ultimit Max
layan (KS)
(KU) kNm kN
Beban mati baja 1,1 1,0 2,641 2,113
Beban mati pelat 1,3 1,0 24,750 19,800
Beban mati aspal 2,0 1,0 4,219 3,375
Beban mati air 2,0 1,0 4,688 3,750
Beban lalu lintas 1,8 1,0 182,515 146,012
Beban Truk 1,8 1,0 156,313 250
Beban angin 1,2 1,0 5,358 4,286
Beban Pejalan Kaki 1,8 1,0 3,125 12,5
= 20,911 kN/m
= 211,724kNm
1 1
DMS BETON = 2 × qeq× B = 2 ×20,911× 9
= 94,099kN
1 1
𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑉𝑎 ∗ 𝜆 − 𝑞𝑀𝑆 ∗ 𝜆2
4 4 32
1 1 1
= 𝑞𝑀𝑆 ∗ 𝜆 ∗ 𝜆 − 𝑞𝑀𝑆 ∗ 𝜆2
2 4 32
3
= 𝑞 ∗ 𝜆2
32 𝑀𝑆
3
= ∗ 20,911 ∗ 92
32
= 158,793 𝑘𝑁𝑚
𝑀(3𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 158,793 𝑘𝑁𝑚
4 4
= 2,113 kN/m
qMS = qeq+ Berat gelagar melintang
= 2,113+ 2,000
= 4,113kN/m
Momen dan lintang maksimum akibat beban mati sendiri bahan bajaadalah
1 1
MMS BAJA = 8 × qMS× B2 = 8 ×4,113× 92
= 41,644kNm
1 1
DMS BAJA = 2 × qMS× B = 2 ×4,113× 9
= 18,508 kN
1 1
𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑉𝑎 ∗ 𝜆 − 𝑞𝑀𝑆 ∗ 𝜆2
4 4 32
1 1 1
= 𝑞𝑀𝑆 ∗ 𝜆 ∗ 𝜆 − 𝑞𝑀𝑆 ∗ 𝜆2
2 4 32
3
= 𝑞 ∗ 𝜆2
32 𝑀𝑆
3
= ∗ 4,113 ∗ 92
32
= 31,233 𝑘𝑁𝑚
𝑀(3𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 31,233 𝑘𝑁𝑚
4 4
Beban mati tambahan (MA) = Lintang akibat beban mati tambahan pada
gelagar memanjang
= DMA ASPAL + DMA AIR
= 3,375 kN + 3,750 kN
= 7,125 kN
= 7,125 kN/m
= 72,141kNm
1 1
DMA = 2 × qDL× B = 2 ×7,125× 9
= 32,063 kN
1 1
𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑉𝑎 ∗ 𝜆 − 𝑞𝑒𝑞 ∗ 𝜆2
4 4 32
1 1 1
= 𝑞𝑒𝑞 ∗ 𝜆 ∗ 𝜆 − 𝑞𝑒𝑞 ∗ 𝜆2
2 4 32
3
= 𝑞 ∗ 𝜆2
32 𝑒𝑞
3
= ∗ 7,125 ∗ 92
32
= 54,105 𝑘𝑁𝑚
𝑀(3𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 54,105 𝑘𝑁𝑚
4 4
Gambar 3.9 Pembebanan akibat beban lalu lintas pada gelagar melintang
Muatan jembatan adalah kelas I/A maka beban tidak mengalami factor reduksi
1,5
𝑞𝑈𝐷𝐿 = (9 + (0,5 + ))𝑘𝑃𝑎 = 9,537 𝑘𝑁/𝑚2
40
qtrotoar = 5 kN/m2
(𝑞𝑈𝐷𝐿 100%×𝜆×5,5)+2(𝑞𝑡𝑟𝑜 ×𝜆×𝑙𝑡)
qLL UDL = 𝐵
(9,537×5×5,5)+2(5×5×1)
= 9
= 34,696kN/m
= 44,916KN/m
qLL = qLL UDL + qLL KEL
= 34,696 KN/m + 44,916KN/m
= 79,612 KN/m
Momen dan lintang maksimum akibat beban lalu lintas adalah
1 1
MLL = 8 ∗ qLL∗ B2 = 8 ∗79,612∗ 92
= 806,072kNm
1 1
DLL = 2 ∗ qLL∗B = 2 ×79,612× 9
= 358,054 kN
1 1
𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑉𝑎 ∗ 𝜆 − 𝑞𝐿𝐿 ∗ 𝜆2
4 4 32
𝑀𝐶 = 𝑉𝐴 (10) − 25(5)
𝑀𝐶 = 906,250 𝑘𝑁𝑚
Jadi, Mmax = 906,250 kNm
Jadi, Dmax = 103,125 kN
= 9,644kNm
1
𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑉𝑎 ∗ 𝜆
4 4
1 1
= 2 𝑃𝑊𝐿 ∗ 4 𝜆
1 1
= 2 ∗ 4,286 ∗ 4 ∗ 9
= 4,283 𝑘𝑁𝑚
𝑀(3𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 𝑀(1𝑏𝑒𝑛𝑡𝑎𝑛𝑔) = 4,283 𝑘𝑁𝑚
4 4
G. Kombinasi Pembebanan
Rekapitulasi momen dan lintang pada pembebanan gelagar memanjang
ditampilkan pada Tabel 3.14
𝑀𝑢
𝑍𝑥 𝑝𝑒𝑟𝑙𝑢 =
1,12 × 𝑓𝑦 × ∅
668,296 ∗ 106
=
1,12 ∗ 294 ∗ 0,9
= 2255075,046𝑚𝑚3
= 2255,075𝑐𝑚3
Didapat profil IWF = 400.200.7.11
Data profil
Zx = 1010 cm3 r = 16 mm = 1,6 cm
Zy = 145 cm3 A = 72,16 cm2
Ix = 20000 cm4 h = 396 mm = 39,6 cm
Iy = 1450 cm4 b = 199 mm = 19,9 cm
ix = 16,7 cm tf = 11 mm = 1,1 cm
E 200000
Lp = 1,76 * iy * = 1.76 *44,8 * = 2070,650 mm
Fy 290
J = 1/3 (h .tf3 + 2b . tw3) = 1/3 ( 396*(11)3+ 2 *199* (7)3)
= 221196,667 mm4
FL = Fy - fr
2
5,685 *1011
2
Iw Zx 1010000
X2 = 4* ( )* = 4* 7
*
Jy G.J 1,45 *10 80000 * 221196,667
= 0,000511 mm4 / N
X 1 * ry
Lr = 1 1 X 2 * ( Fl ) 2
FL
= 5854,635 mm
Gambar 4.1. Grafik hubungan antara jarak sokong (Lb) dengan besar
momen nominal (Mn)
12,5∗𝑀𝑚𝑎𝑘𝑠
Cb = 2,5∗𝑀𝑚𝑎𝑘𝑠 + 3∗𝑀𝐴 + 4∗𝑀𝐵 + 3∗𝑀𝐶 ≤ 2,3 .......... (RSNI T-03-20057.3-1c)
M maximum = 275,433KNm
MA = momen pada jarak ¼ segmen = 168,025 KNm
MB = momen pada jarak ½ segmen = 275,433KNm
MC = momen pada jarak ¾ segmen = 168,025 KNm
12,5∗275,433
= 2,5∗275,433 + 3∗168,025 + 4∗209,22 + 3∗168,025 = 1,359 ≤ 2,3 (OK)
Mp = 1,12 * Fy * Zx
= 1,12 * 290 * 1010000
= 328048000 Nmm = 328,048 kNm
𝐿𝑟−𝐿𝑏
Mn = Cb (Mr + ( Mp - Mr )𝐿𝑟−𝐿𝑝 ≤ Mp
5854,635−5000
= 1,359*(205030000+(328048000-205030000)5854,635−2070,650 ≤
328,048kNm
= 316,395 kNm ≤328,048 kNm
Maka nilai Mn yang digunakan adalah Mn = 316,395kNm
1680
Web ≤P (web)=
fy
b 199
Flens = = = 9,05
2tf 2 * 11
170 170
P (flens) = = = 9,98
Fy 290
1.680 1680
P (web) = = = 98,65
Fy 290
F = 9,05≤ P = 9,98
Penampang pada kondisi kompak
W = 53,43 ≤ P= 98,65
Mn = Mp = 328,048 kNm
Mn ≥ Mu 0,9*328,048kNm ≥275,433kNm
295,243 kNm ≥275,433kNm
Mn ≥ Mu, maka penampang aman terhadap tekuk lokal.
h E
≤ 3,57 * .............................................. (RSNI T-03-20057.7-1a)
tw fy
h h 2tf 396 2 * 11
= = = 53,43
tw tw 7
E 200000
3,57 * = 3,57 * = 93,753
fy 290
h E
< 3,57 * 53,43 <93,753…… OK
tw fy
h kn* E
jika ≤ 1,1 * , maka Cv = 1
tw fy
h 396
= = 56,571
tw 7
kn* E 5 * 200000
1,1 * = 1,1* = 64,594
fy 290
h Kn E
= 56,571 ≤ 1,1 = 64,594
tw fy
Vu = 220,3453 kN
Vn = 0,6 Fy Aweb Cv
= 0,6 Fy ((h - 2tf)*tw)Cv
= 0,6 * 290 *((396 – 2*11) * 7)* 1
= 455532 N
= 455,532 kN
Mu Vu
0,625 * 1,375
Mn Vn
275,433 220,3453
0,625 * 1,303 1,375 ………. OK
0,9 * 316,395 0,9 * 455,532
Maka profil baja IWF yang digunakan untuk gelagar memanjang adalah
IWF 400.200.7.11
E 200000
Lp = 1,76 * iy * = 1.76 *96,5* = 4902,858 mm
Fy 290
240
Jadi Lb ≤ Lp ==BALOK PADA ZONA 1 KONDISI
TEKUKPLASTIS
1500 mm≤ 4902,858 mm
Gambar 4.2. Grafik hubungan antara jarak sokong (Lb) dengan besar
momen nominal (Mn)
Mn = Mp = 1,12 * Fy * Zx
= 1,12 * 240 *3030000
= 814464000 Nmm = 814,46 kNm
1680
Web ≤p (web)=
fy
b 300
Flens = = = 10
2tf 2 * 15
h 2tf 482 2 *15
Web = = = 41,09
tw 11
170 170
P (flens) = = = 10,97
Fy 290
240
1.680 1680
P (web) = = = 108,44
Fy 290
240
h E
≤ 3,57 * ............................................. (RSNI T-03-20057.7-1a)
tw fy
E 200000
3,57 * = 3,57 * = 103,05
fy 240
h E
< 3,57 * 19,89<103,05…… OK
tw fy
h kn* E
jika ≤ 1,1 * , maka Cv = 1
tw fy
h 394
= = 21,89
tw 18
kn* E 5 * 200000
1,1 * = 1,1 * = 71,00
fy 240
Vu = 479,996 kN
Vn = 0,6 Fy Aweb Cv
= 0,6 Fy ((h - 2tf)*tw)Cv
= 0,6 * 240 *((394 – 2*18) * 11)* 1
= 567072 N
= 567,072 kN
Mu Vu
0,625 * 1,375
Mn Vn
719,994 479,996
0,625 * 1,373 1,375 ………. OK
0,9 * 811,594 0,9 * 861,128
Maka profil baja IWF yang digunakan untuk gelagar melintang adalah
IWF 500.300.11.15
Gambar 5.1 Skema pembebanan rangka induk akibat berat mati sendiri
PDL = 84,825 kN
∑ 𝑉𝐴 = 0
1
+𝑉𝐴 − ( 𝑃𝐷𝐿 ) + (𝑑1 ∗ sin 65,556°) = 0
2
1
+424,125 − ( ∗ 84,825) + (𝑑1 ∗ sin 65,556°) = 0
2
381,713 + (𝑑1 ∗ sin 65,556°) = 0
𝑑1 = −419,296 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑒𝑘𝑎𝑛)
∑ 𝑉10 = 0
+(𝑑1 ∗ sin 65,556°) − (𝑑2 ∗ sin 65,556°) = 0
+(419,296 ∗ sin 65,556°) − (𝑑2 ∗ sin 65,556°) = 0
381,713 − (𝑑2 ∗ sin 65,556°) = 0
𝑑2 = +419,296 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑎𝑟𝑖𝑘)
∑ 𝐻10 = 0
(𝑑1 ∗ cos 65,556°) + (𝑑2 ∗ cos 65,556°) + 𝑎1 = 0
(419,296 ∗ cos 65,556°) + (419,296 ∗ cos 65,556°) + 𝑎1 = 0
173,506 + 173,506 + 𝑎1 = 0
𝑎1 = −347,012 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑒𝑘𝑎𝑛)
∑ 𝑉1 = 0
+(𝑑2 ∗ sin 65,556°) + (𝑑3 ∗ sin 65,556°) − 𝑃𝐷𝐿 = 0
+(419,296 ∗ sin 65,556°) + (𝑑3 ∗ sin 65,556°) − 84,825 = 0
296,888 + (𝑑3 ∗ sin 65,556°) = 0
𝑑3 = −326,119 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑒𝑘𝑎𝑛)
∑ 𝐻1 = 0
−𝑏1 − (𝑑2 ∗ cos 65,556°) + (𝑑3 ∗ cos 65,556°) + 𝑏2 = 0
−173,506 − (173,506) + (−134,949) + 𝑏2 = 0
𝑏2 = +481,961 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑎𝑟𝑖𝑘)
∑ 𝐻11 = 0
+𝑎1 + (𝑑3 ∗ cos 65,556°) + (𝑑4 ∗ cos 65,556°) + 𝑎2 = 0
347,012 + (134,949) + (134,949) + 𝑎2 = 0
𝑎2 = −616,910 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑒𝑘𝑎𝑛)
∑ 𝑉2 = 0
+(𝑑4 ∗ sin 65,556°) + (𝑑5 ∗ sin 65,556°) − 𝑃𝐷𝐿 = 0
+(326,119 ∗ sin 65,556°) + (𝑑5 ∗ sin 65,556°) − 84,825 = 0
212,063 + (𝑑5 ∗ sin 65,556°) = 0
𝑑5 = −232,942 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑒𝑘𝑎𝑛)
∑ 𝐻2 = 0
−𝑏2 − (𝑑4 ∗ cos 65,556°) + (𝑑5 ∗ cos 65,556°) + 𝑏3 = 0
−481,961 − 134,949 + (−96,392) + 𝑏3 = 0
𝑏3 = +713,302 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑎𝑟𝑖𝑘)
∑ 𝑉12 = 0
+(𝑑5 ∗ sin 65,556°) − (𝑑6 ∗ sin 65,556°) = 0
+(232,942 ∗ sin 65,556°) − (𝑑6 ∗ sin 65,556°) = 0
212,063 − (𝑑6 ∗ sin 65,556°) = 0
𝑑6 = +232,942 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑎𝑟𝑖𝑘)
∑ 𝐻12 = 0
+𝑎2 + (𝑑5 ∗ cos 65,556°) + (𝑑6 ∗ cos 65,556°) + 𝑎3 = 0
+616,910 + 96,392 + (96,392) + 𝑎3 = 0
𝑎3 = −809,695 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑒𝑘𝑎𝑛)
∑ 𝐻3 = 0
−𝑏3 − (𝑑6 ∗ cos 65,556°) + (𝑑7 ∗ cos 65,556°) + 𝑏4 = 0
−713,302 − (96,392) + (−57,835) + 𝑏4 = 0
𝑏4 = +867,529 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑎𝑟𝑖𝑘)
∑ 𝑉13 = 0
+(𝑑7 ∗ sin 65,556°) − (𝑑8 ∗ sin 65,556°) = 0
+(139,765 ∗ sin 65,556°) − (𝑑8 ∗ sin 65,556°) = 0
127,237 − (𝑑8 ∗ sin 65,556°) = 0
𝑑8 = +139,765 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑎𝑟𝑖𝑘)
∑ 𝐻13 = 0
+𝑎3 + (𝑑7 ∗ cos 65,556°) + (𝑑8 ∗ cos 65,556°) + 𝑎4 = 0
+809,695 + (57,835) + (57,835) + 𝑎4 = 0
𝑎4 = −925,365 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑒𝑘𝑎𝑛)
∑ 𝑉4 = 0
+(𝑑8 ∗ sin 65,556°) + (𝑑9 ∗ sin 65,556°) − 𝑃𝐷𝐿 = 0
+(139,765 ∗ sin 65,556°) + (𝑑9 ∗ sin 65,556°) − 84,825 = 0
42,412 + (𝑑9 ∗ sin 65,556°) = 0
𝑑9 = −46,588 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑒𝑘𝑎𝑛)
∑ 𝐻4 = 0
−𝑏4 − (𝑑8 ∗ cos 65,556°) + (𝑑9 ∗ cos 65,556°) + 𝑏5 = 0
−867,529 − (57,835) + (−19,278) + 𝑏5 = 0
𝑏5 = +944,642 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑎𝑟𝑖𝑘)
∑ 𝐻14 = 0
+𝑎4 + (𝑑9 ∗ cos 65,556°) + (𝑑10 ∗ cos 65,556°) + 𝑎5 = 0
+925,365 + (19,278) + (19,278) + 𝑎5 = 0
𝑎5 = −963,922 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑒𝑘𝑎𝑛)
∑ 𝑉5 = 0
+(𝑑10 ∗ sin 65,556°) + (𝑑11 ∗ sin 65,556°) − 𝑃𝐷𝐿 = 0
+(46,588 ∗ sin 65,556°) + (𝑑11 ∗ sin 65,556°) − 84,825 = 0
−42,413 + (𝑑11 ∗ sin 65,556°) = 0
𝑑11 = +46,589 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑎𝑟𝑖𝑘)
∑ 𝐻5 = 0
−𝑏5 − (𝑑10 ∗ cos 65,556°) + (𝑑11 ∗ cos 65,556°) + 𝑏6 = 0
−944,642 − (19,278) + (19,279) + 𝑏6 = 0
𝑏6 = +944,642 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑎𝑟𝑖𝑘)
∑ 𝑉15 = 0
−(𝑑11 ∗ sin 65,556°) − (𝑑12 ∗ sin 65,556°) = 0
−(46,589 ∗ sin 65,556°) − (𝑑12 ∗ sin 65,556°) = 0
−42,413 − (𝑑12 ∗ sin 65,556°) = 0
𝑑12 = −46,589 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑒𝑘𝑎𝑛)
∑ 𝐻15 = 0
+𝑎5 − (𝑑11 ∗ cos 65,556°) + (𝑑12 ∗ cos 65,556°) + 𝑎6 = 0
+963,922 − (19,279) + (−19,279) + 𝑎6 = 0
𝑎6 = −925,364 𝑘𝑁 (𝐵𝑎𝑡𝑎𝑛𝑔 𝑇𝑒𝑘𝑎𝑛)
Tabel 5.1 Gaya-gaya batang akibat berat mati sendiri bahan beton
Pk = 11,91 kN
= 12,217 𝑘𝑁
𝑃𝐷𝐿 = 𝑃𝐾 + 𝑃𝑅
= 11,91 + 12,217
= 24,127 𝑘𝑁
Keterangan : Tarik
Tekan
Gambar 5.16 Hasil Pembebanan Akibat Berat Mati Sendiri Bahan Baja
pada software MDSolids 4.0
Tabel 5.2 Gaya-gaya batang akibat berat mati sendiri bahan baja
PMA = 28,5 kN
Keterangan : Tarik
Tekan
C. BebanAngin (EW)
Berdasarkan RSNI T-02-2005, beban angin terdiri dari dua jenis. Beban
angin pada jembatan dan beban angin pada kendaraan. Adapun rumus
beban angin pada jembatan adalah sebagai berikut :
TEW1= 0,0006 ∗ Cw∗ (VW)2∗ Ab [kN] .................. (RSNI T-02-2005 10)
Sedangkan rumus beban angin pada kendaraan adalah sebagai berikut.
TEW1= 0,0012∗ Cw∗ (VW)2∗ Ab [kN] ................... (RSNI T-02-2005 11)
dengan pengertian :
Cw = koefisien seret (RSNI T-02-2005Tabel 27)
untuk beban angina pada kendaraan Cw= 1,2
Vw = kecepatan angin [m/s] (RSNI T-02-2005Tabel 28)
Ab = luas equivalen bidang samping [m2]
1
Luas bidang rangka (AbJembatan)= 2 ∗ (50000 + 45000) ∗ 5500
= 261250000 mm2
= 261,25 m2
2∗(50000)+45000
Yr = 5500 − (3∗(50000+45000) ∗ 5500)
= 2701,754 mm = 2,702 m
h’ = HMELINTANG + dpelat + taspal
= 0,5 + 0,22 + 0,05 = 0,77 m
1 1
YLk = 2 × ℎ′= 2 × 0,77 = 0,385 m
Yk = 2 + h’ = 2 + 0,77 = 2,77 m
TEWRangka = 0,0006 ∗ Cw∗ (VW)2∗ AbRangka
AbRangka = 30% ∗ AbJembatan
= 30% ∗ 261,25 = 78,375 m2
TEWRangka = 0,0006 ∗ 1,2 ∗ (35)2∗78,375 = 69,127 kN
TEWLk = 0,0006 ∗ Cw∗ (VW)2∗ AbLk
AbLk = h’ ∗ L = 0,77 ∗50 = 38,5 m2
TEWLk = 0,0006 ∗ 1,2 ∗ (35)2∗38,5 = 33,957 kN
TEWK = 0,0012 ∗ Cw∗ (VW)2∗ AbK
AbK = 2 ∗ L = 2 ×50 = 100 m2
TEWK = 0,0012 ∗ 1,2 ∗ (35)2∗ 100 = 176,4 kN
TEWRangka∗Yr+TEWLk∗YLk+TEWK∗Yk
TEW = 𝐵
69,127∗ 2,702+ 33,957 ∗0,385+ 176,4 ∗ 2,77
= 6
= 114,747 kN
1/2EW = 5,737 kN
Keterangan : Tarik
Tekan
Karena muatan jembatan adalah kelas C/III maka beban standar dikurangi sebesar
50%.
Faktor Beban Dinamis (FDB) untuk bentang 50 m = 40%
= 6,11 kN/m
Dikarenakan beban lalu lintas adalah beban dinamis/ beban bergerak, maka gaya
batang harus dihitung dengan teori garis pengaruh.
Penggambaran garis pengaruh akibat Va dan Vb dapat dilihat pada Gambar 3.24.
∑ 𝑀1 = 0
+(𝑉𝑎 × 𝜆) − (𝑃 × 𝜆) + (𝑆𝑎1 × 𝐻) = 0
+(𝑆𝑎1 × 5,5) = 0
𝑆𝑎1 = 0
∑ 𝑀2 = 0
+(𝑉𝑎 × 2𝜆) − (𝑃 × 2𝜆) + (𝑆𝑎2 × 𝐻) = 0
+(𝑆𝑎2 × 5,5) = 0
𝑆𝑎2 = 0
∑ 𝑀3 = 0
+(𝑉𝑎 × 3𝜆) − (𝑃 × 3𝜆) + (𝑆𝑎3 × 𝐻) = 0
+(𝑆𝑎3 × 5,5) = 0
𝑆𝑎3 = 0
∑ 𝑀4 = 0
+(𝑉𝑎 × 4𝜆) − (𝑃 × 4𝜆) + (𝑆𝑎4 × 𝐻) = 0
+(𝑆𝑎4 × 5,5) = 0
𝑆𝑎4 = 0
∑ 𝑀1 = 0
+(𝑉𝑎 × 𝜆) − (𝑃 × 0) + (𝑆𝑎1 × 𝐻) = 0
+(0,9 × 5) + (𝑆𝑎1 × 5,5) = 0
𝑆𝑎1 = −0,818
∑ 𝑀2 = 0
+(𝑉𝑎 × 2𝜆) − (𝑃 × 𝜆) + (𝑆𝑎2 × 𝐻) = 0
+(0,9 × 2 × 5) − (1 × 5) + (𝑆𝑎2 × 5,5) = 0
𝑆𝑎2 = −0,727
∑ 𝑀3 = 0
+(𝑉𝑎 × 3𝜆) − (𝑃 × 2𝜆) + (𝑆𝑎3 × 𝐻) = 0
+(0,9 × 3 × 5) − (1 × 2 × 5) + (𝑆𝑎3 × 5,5) = 0
𝑆𝑎3 = −0,636
∑ 𝑀4 = 0
+(𝑉𝑎 × 4𝜆) − (𝑃 × 3𝜆) + (𝑆𝑎4 × 𝐻) = 0
+(0,9 × 4 × 5) − (1 × 3 × 5) + (𝑆𝑎4 × 5,5) = 0
𝑆𝑎4 = −0,545
∑ 𝑀1 = 0
+(𝑉𝑎 × 𝜆) + (𝑆𝑎1 × 𝐻) = 0
+(0,8 × 5) + (𝑆𝑎1 × 5,5) = 0
𝑆𝑎1 = −0,727
∑ 𝑀2 = 0
+(𝑉𝑎 × 2𝜆) − (𝑃 × 0) + (𝑆𝑎2 × 𝐻) = 0
+(0,8 × 2 × 5) + (𝑆𝑎2 × 5,5) = 0
𝑆𝑎2 = −1,455
∑ 𝑀3 = 0
+(𝑉𝑎 × 3𝜆) − (𝑃 × 𝜆) + (𝑆𝑎3 × 𝐻) = 0
+(0,8 × 3 × 5) − (1 × 5) + (𝑆𝑎3 × 5,5) = 0
𝑆𝑎3 = −1,273
∑ 𝑀4 = 0
+(𝑉𝑎 × 4𝜆) − (𝑃 × 2𝜆) + (𝑆𝑎4 × 𝐻) = 0
+(0,8 × 4 × 5) − (1 × 2 × 5) + (𝑆𝑎4 × 5,5) = 0
𝑆𝑎4 = −1,091
∑ 𝑀1 = 0
+(𝑉𝑎 × 𝜆) + (𝑆𝑎1 × 𝐻) = 0
+(0,7 × 5) + (𝑆𝑎1 × 5,5) = 0
𝑆𝑎1 = −0,636
∑ 𝑀2 = 0
+(𝑉𝑎 × 2𝜆) + (𝑆𝑎2 × 𝐻) = 0
+(0,7 × 2 × 5) + (𝑆𝑎2 × 5,5) = 0
𝑆𝑎2 = −1,273
∑ 𝑀3 = 0
+(𝑉𝑎 × 3𝜆) − (𝑃 × 0) + (𝑆𝑎3 × 𝐻) = 0
+(0,7 × 3 × 5) + (𝑆𝑎3 × 5,5) = 0
𝑆𝑎3 = −1,909
∑ 𝑀4 = 0
+(𝑉𝑎 × 4𝜆) − (𝑃 × 𝜆) + (𝑆𝑎4 × 𝐻) = 0
+(0,7 × 4 × 5) − (1 × 5) + (𝑆𝑎4 × 5,5) = 0
𝑆𝑎4 = −1,636
∑ 𝑀1 = 0
+(𝑉𝑎 × 𝜆) + (𝑆𝑎1 × 𝐻) = 0
+(0,6 × 5) + (𝑆𝑎1 × 5,5) = 0
𝑆𝑎1 = −0,545
∑ 𝑀2 = 0
+(𝑉𝑎 × 2𝜆) + (𝑆𝑎2 × 𝐻) = 0
+(0,6 × 2 × 5) + (𝑆𝑎2 × 5,5) = 0
𝑆𝑎2 = −1,091
∑ 𝑀3 = 0
+(𝑉𝑎 × 3𝜆) − (𝑃 × 0) + (𝑆𝑎3 × 𝐻) = 0
+(0,6 × 3 × 5) + (𝑆𝑎3 × 5,5) = 0
𝑆𝑎3 = −1,636
∑ 𝑀4 = 0
+(𝑉𝑎 × 4𝜆) − (𝑃 × 0) + (𝑆𝑎4 × 𝐻) = 0
+(0,6 × 4 × 5) + (𝑆𝑎4 × 5,5) = 0
𝑆𝑎4 = −2,182
∑ 𝑀1 = 0
+(𝑉𝑎 × 𝜆) + (𝑆𝑎1 × 𝐻) = 0
+(0,5 × 5) + (𝑆𝑎1 × 5,5) = 0
𝑆𝑎1 = −0,455
∑ 𝑀2 = 0
+(𝑉𝑎 × 2𝜆) + (𝑆𝑎2 × 𝐻) = 0
+(0,5 × 2 × 5) + (𝑆𝑎2 × 5,5) = 0
𝑆𝑎2 = −0,909
∑ 𝑀3 = 0
+(𝑉𝑎 × 3𝜆) − (𝑃 × 0) + (𝑆𝑎3 × 𝐻) = 0
+(0,5 × 3 × 5) + (𝑆𝑎3 × 5,5) = 0
𝑆𝑎3 = −1,364
∑ 𝑀4 = 0
+(𝑉𝑎 × 4𝜆) − (𝑃 × 0) + (𝑆𝑎4 × 𝐻) = 0
+(0,5 × 4 × 5) + (𝑆𝑎4 × 5,5) = 0
𝑆𝑎4 = −1,818
Tabel 5.5 Gaya-gaya batang akibat beban lalu lintas pada batang atas
Titik Va
Sd1 Sa1 Sa2 Sa3 Sa4 Sa5
A 10 0 0 0 0 0
1 0,9
-0,989 -0,818 -0,727 -0,636 -0,545 -0,455
2 0,8
-0,879 -0,727 -1,455 -1,273 -1,091 -0,909
3 0,7
-0,769 -0,636 -1,273 -1,909 -1,636 -1,364
4 0,6
-0,659 -0,545 -1,091 -1,636 -2,182 -1,818
5 0,5
-0,549 -0,455 -0,909 -1,364 -1,818 -2,273
MAX -0,989 -0,818 -1,455 -1,909 -2,182 -2,273
TEKAN MAX -249,206 -206,161 -366,509 -481,043 -549,764 -572,670
∑ 𝑀11 = 0
+(𝑉𝑎 × 1,5𝜆) − (𝑃 × 1,5𝜆) − (𝑆𝑏2 × 𝐻) = 0
+(1 × 1,5 × 5) − (1 × 1,5 × 5) − (𝑆𝑏2 × 5,5) = 0
∑ 𝑀12 = 0
+(𝑉𝑎 × 2,5𝜆) − (𝑃 × 2,5𝜆) − (𝑆𝑏3 × 𝐻) = 0
+(1 × 2,5 × 5) − (1 × 2,5 × 5) − (𝑆𝑏3 × 5,5) = 0
𝑆𝑏3 = 0
∑ 𝑀13 = 0
+(𝑉𝑎 × 3,5𝜆) − (𝑃 × 3,5𝜆) − (𝑆𝑏4 × 𝐻) = 0
+(1 × 3,5 × 5) − (1 × 3,5 × 5) − (𝑆𝑏4 × 5,5) = 0
𝑆𝑏4 = 0
∑ 𝑀14 = 0
+(𝑉𝑎 × 4,5𝜆) − (𝑃 × 4,5𝜆) − (𝑆𝑏5 × 𝐻) = 0
+(1 × 4,5 × 5) − (1 × 4,5 × 5) − (𝑆𝑏5 × 5,5) = 0
𝑆𝑏5 = 0
∑ 𝑀12 = 0
+(𝑉𝑎 × 2,5𝜆) − (𝑃 × 1,5𝜆) − (𝑆𝑏3 × 𝐻) = 0
+(0,9 × 2,5 × 5) − (1 × 1,5 × 5) − (𝑆𝑏3 × 5,5) = 0
𝑆𝑏3 = +0,682
∑ 𝑀14 = 0
+(𝑉𝑎 × 4,5𝜆) − (𝑃 × 3,5𝜆) − (𝑆𝑏5 × 𝐻) = 0
+(0,9 × 4,5 × 5) − (1 × 3,5 × 5) − (𝑆𝑏5 × 5,5) = 0
𝑆𝑏5 = +0,500
∑ 𝑀11 = 0
+(𝑉𝑎 × 1,5𝜆) − (𝑆𝑏2 × 𝐻) = 0
+(0,8 × 1,5 × 5) − (𝑆𝑏2 × 5,5) = 0
𝑆𝑏2 = +1,091
∑ 𝑀12 = 0
+(𝑉𝑎 × 2,5𝜆) − (𝑃 × 0,5𝜆) − (𝑆𝑏3 × 𝐻) = 0
+(0,8 × 2,5 × 5) − (1 × 0,5 × 5) − (𝑆𝑏3 × 5,5) = 0
𝑆𝑏3 = +1,364
∑ 𝑀13 = 0
+(𝑉𝑎 × 3,5𝜆) − (𝑃 × 1,5𝜆) − (𝑆𝑏4 × 𝐻) = 0
+(0,8 × 3,5 × 5) − (1 × 1,5 × 5) − (𝑆𝑏4 × 5,5) = 0
𝑆𝑏4 = +1,182
∑ 𝑀11 = 0
+(𝑉𝑎 × 1,5𝜆) − (𝑆𝑏2 × 𝐻) = 0
+(0,7 × 1,5 × 5) − (𝑆𝑏2 × 5,5) = 0
𝑆𝑏2 = +0,955
∑ 𝑀12 = 0
+(𝑉𝑎 × 2,5𝜆) − (𝑆𝑏3 × 𝐻) = 0
+(0,7 × 2,5 × 5) − (𝑆𝑏3 × 5,5) = 0
𝑆𝑏3 = +1,591
∑ 𝑀13 = 0
+(𝑉𝑎 × 3,5𝜆) − (𝑃 × 0,5𝜆) − (𝑆𝑏4 × 𝐻) = 0
+(0,7 × 3,5 × 5) − (1 × 0,5 × 5) − (𝑆𝑏4 × 5,5) = 0
𝑆𝑏4 = +1,773
∑ 𝑀14 = 0
+(𝑉𝑎 × 4,5𝜆) − (𝑃 × 1,5𝜆) − (𝑆𝑏5 × 𝐻) = 0
+(0,7 × 4,5 × 5) − (1 × 1,5 × 5) − (𝑆𝑏5 × 5,5) = 0
𝑆𝑏5 = +1,500
∑ 𝑀11 = 0
+(𝑉𝑎 × 1,5𝜆) − (𝑆𝑏2 × 𝐻) = 0
+(0,6 × 1,5 × 5) − (𝑆𝑏2 × 5,5) = 0
𝑆𝑏2 = +0,818
∑ 𝑀12 = 0
+(𝑉𝑎 × 2,5𝜆) − (𝑆𝑏3 × 𝐻) = 0
+(0,6 × 2,5 × 5) − (𝑆𝑏3 × 5,5) = 0
𝑆𝑏3 = +1,364
∑ 𝑀13 = 0
+(𝑉𝑎 × 3,5𝜆) − (𝑆𝑏4 × 𝐻) = 0
+(0,6 × 3,5 × 5) − (𝑆𝑏4 × 5,5) = 0
𝑆𝑏4 = +1,909
∑ 𝑀14 = 0
+(𝑉𝑎 × 4,5𝜆) − (𝑃 × 0,5𝜆) − (𝑆𝑏5 × 𝐻) = 0
+(0,6 × 4,5 × 5) − (1 × 0,5 × 5) − (𝑆𝑏5 × 5,5) = 0
𝑆𝑏5 = +2,000
∑ 𝑀12 = 0
+(𝑉𝑎 × 2,5𝜆) − (𝑆𝑏3 × 𝐻) = 0
+(0,5 × 2,5 × 5) − (𝑆𝑏3 × 5,5) = 0
𝑆𝑏3 = +1,136
∑ 𝑀13 = 0
+(𝑉𝑎 × 3,5𝜆) − (𝑆𝑏4 × 𝐻) = 0
+(0,5 × 3,5 × 5) − (𝑆𝑏4 × 5,5) = 0
𝑆𝑏4 = +1,591
∑ 𝑀14 = 0
+(𝑉𝑎 × 4,5𝜆) − (𝑃 × 0,5𝜆) − (𝑆𝑏5 × 𝐻) = 0
+(0,5 × 4,5 × 5) − (𝑆𝑏5 × 5,5) = 0
𝑆𝑏5 = +2,045
Tabel 5.6 Gaya-gaya batang akibat beban lalu lintas pada batang bawah
Titik Va
Sb1 Sb2 Sb3 Sb4 Sb5
A 1
0 0 0 0 0
1 0,9
0,409 0,773 0,682 0,591 0,500
2 0,8
0,364 1,091 1,364 1,182 1,000
3 0,7
0,318 0,955 1,591 1,773 1,500
4 0,6
0,273 0,818 1,364 1,909 2,000
5 0,5
0,227 0,682 1,136 1,591 2,045
MAX 0,409 1,091 1,591 1,909 2,045
TEKAN MAX 103,081 274,882 400,869 481,043 515,403
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷3 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
1 − 1 + (𝑆𝐷3 × sin 65,556°) = 0
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 − (𝑆𝐷4 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
1 − 1 − (𝑆𝐷4 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷4 = 0
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷5 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
1 − 1 + (𝑆𝐷5 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷5 = 0
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 − (𝑆𝐷6 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
1 − 1 − (𝑆𝐷6 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷6 = 0
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷7 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
1 − 1 + (𝑆𝐷7 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷7 = 0
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 − (𝑆𝐷8 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
1 − 1 − (𝑆𝐷8 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷8 = 0
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷9 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
1 − 1 + (𝑆𝐷9 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷9 = 0
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷3 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,9 − 1 + (𝑆𝐷3 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷3 = 0,110
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 − (𝑆𝐷4 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,9 − 1 − (𝑆𝐷4 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷4 = −0,110
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷5 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,9 − 1 + (𝑆𝐷5 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷5 = 0,110
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 − (𝑆𝐷6 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,9 − 1 − (𝑆𝐷6 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷6 = −0,110
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 − (𝑆𝐷8 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,9 − 1 − (𝑆𝐷8 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷8 = −0,110
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷9 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,9 − 1 + (𝑆𝐷9 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷9 = 0,110
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 − (𝑆𝐷10 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,9 − 1 − (𝑆𝐷10 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷10 = −0,110
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 + (𝑆𝐷3 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,8 + (𝑆𝐷3 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷3 = −0,879
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷5 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,8 − 1 + (𝑆𝐷5 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷5 = 0,220
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 − (𝑆𝐷6 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,8 − 1 − (𝑆𝐷6 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷6 = −0,220
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷7 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,8 − 1 + (𝑆𝐷7 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷7 = 0,220
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 − (𝑆𝐷8 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,8 − 1 − (𝑆𝐷8 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷8 = −0,220
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷9 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,8 − 1 + (𝑆𝐷9 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷9 = 0,220
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 + (𝑆𝐷3 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,7 + (𝑆𝐷3 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷3 = −0,769
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − (𝑆𝐷4 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,7 − (𝑆𝐷4 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷4 = 0,769
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 + (𝑆𝐷5 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,7 + (𝑆𝐷5 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷5 = −0,769
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − (𝑆𝐷6 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,7 − (𝑆𝐷6 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷6 = 0,769
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 − (𝑆𝐷8 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,7 − 1 − (𝑆𝐷8 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷8 = −0,330
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷9 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,7 − 1 + (𝑆𝐷9 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷9 = 0,330
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 − (𝑆𝐷10 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,7 − 1 − (𝑆𝐷10 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷10 = −0,330
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 + (𝑆𝐷3 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,6 + (𝑆𝐷3 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷3 = −0,659
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 + (𝑆𝐷5 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,6 + (𝑆𝐷5 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷5 = −0,659
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − (𝑆𝐷6 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,6 − (𝑆𝐷6 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷6 = 0,659
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 + (𝑆𝐷7 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,6 + (𝑆𝐷7 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷7 = −0,659
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − (𝑆𝐷8 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,6 − (𝑆𝐷8 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷8 = 0,659
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − 𝑃 + (𝑆𝐷9 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,6 − 1 + (𝑆𝐷9 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷9 = 0,439
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 + (𝑆𝐷3 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,5 + (𝑆𝐷3 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷3 = −0,549
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − (𝑆𝐷4 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,5 − (𝑆𝐷4 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷4 = 0,549
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 + (𝑆𝐷5 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,5 + (𝑆𝐷5 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷5 = −0,549
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − (𝑆𝐷6 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,5 − (𝑆𝐷6 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷6 = 0,549
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − (𝑆𝐷8 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,5 − (𝑆𝐷8 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷8 = 0,549
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 + (𝑆𝐷9 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,5 + (𝑆𝐷9 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷9 = −0,549
∑𝑉 = 0
𝑉𝑎 − (𝑆𝐷10 × 𝑠𝑖𝑛𝛼) = 0
0,5 − (𝑆𝐷10 × sin 65,556°) = 0
𝑆𝐷10 = 0,549
= (99,225 × 0) + (6,11 × 25 × 0)
= 0 𝑘𝑁 (𝑡𝑒𝑘𝑎𝑛)
1
𝐺𝑎𝑦𝑎 𝑡𝑎𝑟𝑖𝑘 𝑚𝑎𝑥 = (𝑃𝐿𝐿 × 𝑌𝑚𝑎𝑥) + (𝑞𝐿𝐿 × 2 𝐿 × 𝑌𝑚𝑎𝑥)
dengan,
KUMS = Faktor beban sendiri ultimit = 1,3 untuk beton dan 1,1 untuk baja
KUMA = Faktor beban mati tambahan ultimit = 2,0
KUTD = Faktor beban truk ultimit = 1,8
KSTD = Faktor beban truk layan = 1,0
KUEW = Faktor beban angin ultimit = 1,2
KSEW = Faktor beban angin layan = 1,0
Berat Sendiri Beton Berat Sendiri Baja Berat Mati Tamba-han Beban Lalu Lintas
Beban Kombinasi
No Batang
KUMS KUMS KUMS KSTD
1,3 1,1 2 1
- + - + - + - + - +
a1 347,012 98,701 116,591 206,161 999,030
a2 616,910 175,469 207,273 366,509 1776,054
a3 809,695 230,303 272,045 481,043 2331,070
a4 925,365 263,204 310,909 549,764 2664,081
a5 963,922 274,170 323,864 572,670 2775,084
a6 925,365 263,204 310,909 549,764 2664,081
a7 809,695 230,303 272,045 481,043 2331,070
a8 616,910 175,469 207,273 366,509 1776,054
a9 347,012 98,701 116,591 206,161 999,030
b1 173,506 49,351 58,295 103,081 499,515
b2 481,961 137,085 161,932 274,882 1376,089
b3 713,302 202,886 239,659 400,869 2030,654
b4 867,529 246,753 291,447 481,043 2463,153
b5 944,642 268,687 317,386 515,403 2673,765
b6 944,642 268,687 317,386 515,403 2673,765
b7 867,529 246,753 291,447 481,043 2463,153
b8 713,302 202,886 239,659 400,869 2030,654
Berat Sendiri Beton Berat Sendiri Baja Berat Mati Tamba-han Beban Angin
Beban Kombinasi
No Batang
KUMS KUMS KUMS KSEW
1,3 1,1 2 1
- + - + - + - + - +
a1 347,012 98,701 116,591 46,943 839,812
a2 616,910 175,469 207,273 83,455 1493,000
a3 809,695 230,303 272,045 109,534 1959,561
a4 925,365 263,204 310,909 125,182 2239,499
a5 963,922 274,170 323,864 130,398 2332,812
a6 925,365 263,204 310,909 125,182 2239,499
a7 809,695 230,303 272,045 109,534 1959,561
a8 616,910 175,469 207,273 83,455 1493,000
a9 347,012 98,701 116,591 46,943 839,812
b1 173,506 49,351 58,295 23,472 419,906
b2 481,961 137,085 161,932 65,199 1166,406
b3 713,302 202,886 239,659 96,494 1726,279
b4 867,529 246,753 291,447 117,358 2099,468
b5 944,642 268,687 317,386 127,790 2286,152
b6 944,642 268,687 317,386 127,790 2286,152
b7 867,529 246,753 291,447 117,358 2099,468
b8 713,302 202,886 239,659 96,494 1726,279
b. Kondisi Fraktur
𝑁𝑢
𝐴𝑔2 = + 𝐴ℎ
∅𝑓𝑟𝑎𝑘𝑡𝑢𝑟 ∗ 𝐹𝑢 ∗ 𝑢
𝑁𝑢
𝐴𝑔2 = + (𝑛 ∗ 𝑑ℎ ∗ 𝑡𝑓)
∅𝑓𝑟𝑎𝑘𝑡𝑢𝑟 ∗ 𝐹𝑢 ∗ 𝑢
3213878
𝐴𝑔2 = + (4 ∗ (25,4 + 1) ∗ 16)
0,75 ∗ 500 ∗ 0.85
2. Jari-jari Girasi
𝐿 500
𝑟𝑚𝑖𝑛 = = = 2,083 𝑐𝑚
240 240
3. Kebutuhan Profil
Berdasarkan nilai 𝐴𝑔 dan 𝑟𝑚𝑖𝑛 dipilih profil IWF 300.300.15.15
Zx = 1440 cm3
Zy = 466 cm3
Ix = 21500 cm4
Iy = 7100 cm4
ix = 12,6 cm >𝑟𝑚𝑖𝑛 = 2,083 cm (OK)
iy = 7,26 cm >𝑟𝑚𝑖𝑛 = 2,083 cm (OK)
r = 18 cm
A = 134,8 cm2 > Ag perlu = 130,38 (OK)
h = 300 mm = 30 cm
b = 300 mm = 30 cm
tw = 15 mm = 1,5 cm
tf = 15 mm = 1,5 cm
Nu ≤ Nn
3213878N ≤ ∅𝑓𝑟𝑎𝑘𝑡𝑢𝑟 ∗ Fu ∗ Ae
3213878N ≤ 0,75 ∗500∗9789,6
3213878N ≤ 3671100 N → (OK)
5. Stabilitas Batang
Syarat :
𝐿
𝜆= ≤ 240
𝑟
𝐿
𝜆𝑡𝑎𝑟𝑖𝑘 𝑥 = ≤ 240
𝑟𝑥
500
𝜆𝑡𝑎𝑟𝑖𝑘 𝑥 = ≤ 240
12,6
𝜆𝑡𝑎𝑟𝑖𝑘 𝑥 = 39,683 ≤ 240→ (OK)
𝐿
𝜆𝑡𝑎𝑟𝑖𝑘 𝑦 = ≤ 240
𝑟𝑦
500
𝜆𝑡𝑎𝑟𝑖𝑘 𝑦 = ≤ 240
7,26
𝜆𝑡𝑎𝑟𝑖𝑘 𝑦 = 68,871 ≤ 240→ (OK)
𝐿𝑘 𝐹𝑦
𝜆𝑐 = 1,5 = ∗√
𝑖𝑚𝑖𝑛 ∗ 𝜋 𝐸
5000 290
𝜆𝑐 = 1,5 = ∗√
𝑖𝑚𝑖𝑛 ∗ 𝜋 200000
190,394
𝑖𝑚𝑖𝑛 = = 40,403 𝑚𝑚 = 4,040 cm
𝜋∗1,5
Didapat :
Profil IWF 300.200.8.12
iy = 4,71 cm >𝑖𝑚𝑖𝑛 = 4,040cm
Ag = 72,38 cm2 = 7238 mm2
Syarat stabilitas
𝐿𝑘
𝜆= ≤ 140
𝑖𝑚𝑖𝑛
500
140 = → 𝑖𝑚𝑖𝑛 = 3,571 𝑐𝑚
𝑖𝑚𝑖𝑛
2. 𝜆𝑐 real
𝐿𝑘 𝐹𝑦
𝜆𝑐 = ∗√
𝑖𝑚𝑖𝑛 × 𝜋 𝐸
5000 290
𝜆𝑐 = ∗√
40,40 × 𝜋 200000
3. Kontrol Kekuatan
𝜆𝑐 ≤ 1,5
2
𝑁𝑛 = (0,66)𝜆𝑐 ∗ 𝐴𝑔 ∗ 𝐹𝑦
2
𝑁𝑛 = (0,66)1,5 ∗ 7238 ∗ 290
𝑁𝑛 = 824119,958 𝑁 ≈ 824,120 𝑘𝑁
Syarat :
Nu ≤ Nn ∗ ∅𝑛
3363,618 kN ≤ 824,120 ∗ 0,85
4. Ag Perlu
𝑁𝑢 2
= (0,66)𝜆𝑐 ∗ 𝐴𝑔 ∗ 𝐹𝑦
∅
3363618 2
= (0,66)1,5 ∗ 𝐴𝑔 ∗ 290
0,85
3957197,647 = 113,860 ∗ 𝐴𝑔
𝐴𝑔 = 34754,942 𝑚𝑚2 = 347,549 𝑐𝑚2
𝐴𝑔 = 360,7 cm2
Syarat stabilitas
𝐿𝑘
𝜆= ≤ 140
𝑖𝑚𝑖𝑛
500
𝜆= ≤ 140
10,4
𝜆 = 48,08 ≤ 140 → (𝑂𝐾)
5. 𝜆𝑐 real
𝐿𝑘 𝐹𝑦
𝜆𝑐 = ∗√
𝑖𝑚𝑖𝑛 × 𝜋 𝐸
5000 290
𝜆𝑐 = ∗√
104 × 𝜋 200000
6. Kontrol Kekuatan
𝜆𝑐 ≤ 1,5
2
𝑁𝑛 = (0,66)𝜆𝑐 ∗ 𝐴𝑔 ∗ 𝐹𝑦
2
𝑁𝑛 = (0,66)0,6 ∗ 36070 ∗ 290
𝑁𝑛 = 9095754,294 𝑁 ≈ 9095,754 𝑘𝑁
Syarat :
Nu ≤ Nn ∗ ∅𝑛
3363,618 kN ≤ 9095,754 ∗ 0,85
3363,618 kN ≤ 7731,391 kN → (OK)
b. Kondisi Fraktur
𝑁𝑢
𝐴𝑔2 = + 𝐴ℎ
∅𝑓𝑟𝑎𝑘𝑡𝑢𝑟 ∗ 𝐹𝑢 ∗ 𝑢
𝑁𝑢
𝐴𝑔2 = + (𝑛 ∗ 𝑑ℎ ∗ 𝑡𝑓)
∅𝑓𝑟𝑎𝑘𝑡𝑢𝑟 ∗ 𝐹𝑢 ∗ 𝑢
1463159
𝐴𝑔2 = + (4 ∗ (25,4 + 1) ∗ 16)
0,75 ∗ 500 ∗ 0.85
2. Jari-jari Girasi
𝐿 604,15
𝑟𝑚𝑖𝑛 = = = 2,517 𝑐𝑚
240 240
3. Kebutuhan Profil
Berdasarkan nilai 𝐴𝑔 dan 𝑟𝑚𝑖𝑛 dipilih profil IWF 300.200.9.14
Zx = 893 cm3
Zy = 189 cm3
Ix = 13300 cm4
Iy = 1900 cm4
ix = 12,6 cm >𝑟𝑚𝑖𝑛 = 2,517 cm (OK)
iy = 4,77 cm >𝑟𝑚𝑖𝑛 = 2,517 cm (OK)
r = 18 cm
A = 83,36 cm2 > Ag perlu = 62,80 (OK)
h = 300 mm = 30 cm
b = 200 mm = 20 cm
tw = 9 mm = 0,9 cm
tf = 14 mm = 1,4 cm
Nu ≤ Nn
1463159N ≤ ∅𝑓𝑟𝑎𝑘𝑡𝑢𝑟 ∗ Fu ∗ Ae
1463159N ≤ 0,75 ∗500∗6049,3
1463159N ≤ 2268487 N → (OK)
𝐿
𝜆𝑡𝑎𝑟𝑖𝑘 𝑦 = ≤ 240
𝑟𝑦
604,15
𝜆𝑡𝑎𝑟𝑖𝑘 𝑦 = ≤ 240
4,77
𝜆𝑡𝑎𝑟𝑖𝑘 𝑦 = 126,656 ≤ 240→ (OK)
𝐿𝑘 𝐹𝑦 604,15 290
𝜆𝑐 = ∗√ = ∗√ = 1,4 ≥ 1,5
𝑖𝑚𝑖𝑛 ∗ 𝜋 𝐸 4,77 ∗ 𝜋 200000
𝜆𝑐 ≥ 1,5
2
𝑁𝑛 = (0,88)𝜆𝑐 ∗ 𝐴𝑔 ∗ 𝐹𝑦
2
𝑁𝑛 = (0,88)1,54 ∗ 8336 ∗ 290
𝑁𝑛 = 1785216,159 𝑁
Syarat :
Nu ≤ Nn × ∅𝑛
1463159N ≤ 1785216,159 ∗ 0,85
1463159N ≤ 1517433,735 N → (OK)