Anda di halaman 1dari 36

GEREJA DAN DUNIA

DUNIA DISINI ADALAH KERAJAAN ROMAWI


MULA-MULA KERAJAAN ROMAWI MEMANDANG
BAHAWA GEREJA ATAU UMAT KRISTEN ADALAH
BAHAGIAN DARI YAHUDI, SEHINGGA MEREKAPUN
BEBAS MELAKUKAN KEGIATAN AGAMA MEREKA.
NAMUN, NAMPAK AKHIRNYA BAHAWA UMAT
KRISTEN SEBETULNYA BERBEZA DARI AGAMA
YAHUDI.
JADI, KEKERISTENAN DIPANDANG SEBAGAI AGAMA
YANG TIDAK DIBENARKAN OLEH KERAJAAN
GEREJA DAN DUNIA
APALAGI MENYEDARI BAHAWA PEMIMPIN MEREKA
ADALAH ORANG YANG DIHUKUM MATI OLEH
KERAJAAN ROMAWI
ORANG KRISTEN, TIDAK TURUT LAGI DALAM
PERIBADATAN DEWA-DEWA DAN HANYA
MEMPERCAYAI SATU ALLAH SAHAJA SEHINGGA
MEREKA DISEBUT ORANG YANG TIADA
BERDEWA!
KELAKUAN MEREKAPUN DIPANDANG SEBAGAI HAL
YANG ANEH, SEBAB MEREKA TIDAK SAMA DENGAN
KEBANYAKAN ORANG.
GEREJA DAN DUNIA
MEREKA TIDAK BERSUNDAL, MEREKA TIDAK SUKA
DALAM ARENA PERKELAHIAN BINATANG DAN
HERO.
ORANG KRISTEN MULA DI CURIGAI
ADA YANG MENYANGKA ORANG KRISTEN MEMBUNUH
DAN MEMAKAN ANAK-ANAK KECIL SEBAB MEREKA
MENDENGAR DARI LUAR MASA DALAM PERKUMPULAN
ORANG KRISTEN BERKATA, MAKANLAH DAN
MINUMLAH DAGING DAN DARAH ANAK MANUSIA
(YOHANES 6:53)
GEREJA DAN DUNIA
JUGA BILA MENDENAR CIUM PERSAUDARAAN,
DISANGKA MEREKA, ORANG KRISTEN MELAKUKAN
PELACURAN KELUARGA.
SELAIN ITU, USAHA DALAM RUMAH-RUMAH BERHALA SEMAKIN
KURANG SEBAB SEMAKIN SEDIKIT ORANG YANG DATANG
KERANA MEREKA TELAH MENJADI ORANG KRISTEN DAN KINI
TIDAK PERCAYA LAGI SEMUA ITU.

SEMUA ITU MEMBAWA KEBENCIAN ORANG KEPADA ORANG


KRISTEN
GEREJA DAN DUNIA
APABILA ADA BENCANA, ORANG AKAN BERPENDAPAT
BAHAWA INI ADALAH KUTUK DARI DEWA-DEWA KERANA
APA YANG TELAH DILAKUKAN OLEH ORANG KRISTEN.

BANYAK SERUAN SEPERTI:


LEMPARKANLAH ORANG KRISTEN ITU KE DEPAN SINGAT! SUPAYA
TERHAPUS DOSA MEREKA TERHADAP DEWA-DEWA.
GEREJA DAN DUNIA
KERAJAAN ROMAWI PUN MENJADI CURIGA ATAS
KESETIAAN DAN KEJUJURAN KAUM KRISTEN
TERHADAP NEGARA
MENGAPA MEREKA TIDAK MAHU MEMPERSEMBAHKAN
KURBAN KEPADA KAISAR?

MEREKA JUGA MENDENGAR BAHAWA ORANG KRISTEN


MEMPUNYAI KERAJAAN YANG LAIN DAN MENANTI KEDATANGAN
RAJA MEREKA
GEREJA DAN DUNIA
PENGANIAYAAN
PADA TAHUN 64, ADALAH PENGANIAYAAN PERTAMA. KAISAR
ROMA YANG BERNAMA NERO MENUDUH ORANG KRISTEN
SEBAGAI PEMBAKAR KOTA ROMA SEBAGAI IBU NEGARA ITU,
PADAHAL NERO SENDIRILAH YANG MENYURUH MEMBAKAR
KOTA ITU UNTUK DIBUAT MENJADI SESUAI YANG DIA INGINKAN
GEREJA DAN DUNIA
PENGANIAYAAN
ORANG KRISTEN DI ANIAYA, DILABUR
DENGAN TER DAN DIBAKAR HIDUP-
HIDUP DAN DIJADIKAN OBOR PADA
WAKTU PESTA MALAM. SANGAT
MENGERIKAN
GEREJA DAN DUNIA
MASA NERO, BUKANLAH YANG PALING BERAT,
SEBAB PADA MASA ITU HANYA DILAKUKAN PADA
ORANG-ORANG DI ROMA SAHAJA.
DI ABAD KE-3 KERAJAAN ROMA DAN ORANG KAFIR BENAR-
BENAR MENAMPAKAN KEBENCIANNYA YANG BEGITU DAHSYAT.

OLEH PEMERINTAHAN KAISAR DOMITIANUS, PADA 81-96.


JEMAAT DITINDAS DAN DILARANG MENJALANKAN
KEYAKINANNYA. DALAM MASA INI RASUL YOHANES DIBUANG
DI PULAU PATMOS
GEREJA DAN DUNIA
KAISAR TRAYANUS (98-117) MENGURANGI PENGANIAYAAN
KERANA DIA MENYEDARI BAHAWA ORANG KRISTEN
BUKANLAH PENJAHAT-PENJAHAT YANG MEMBAHAYAKAN
NEGARANYA
Plinius Muda menulis surat dari Bitinia kepada kaisar Romawi,
Trayanus; ia menyebutkan adanya banyak orang Kristen di
provinsi tersebut dan menyatakan bahwa pada permulaan abad
kedua, Kekristenan tidak hanya terbatas di kota-kota, tetapi telah
menyebar sampai ke ”desa-desa dan daerah-daerah pedusunan
juga”.—The Letters of Pliny, X, XCVI, 9.

Plinius menulis dari Pontus sekitar tahun 112 M, dan melaporkan bahwa ”wabah”
Kekristenan mengancam setiap orang, tidak soal jenis kelamin, usia, dan status sosial.
GEREJA DAN DUNIA
Sejak Kaisar Trayanus sampai sekitar tahun 250M,
Kedudukan gereja dalam kerajaan Roma seperti:
Kerajaan mencurigai tetapi umumnya membiarkan sahaja.

Penganiayaan diserahkan kepada pemimpin-


pemimpin tempatan dan biasanya para
pemimpin tempatan melakukan penganiayaan
apabila ada desakan dan hasutan orang banyak.
GEREJA DAN DUNIA
SIKAP GEREJA DALAM KESENGSARAAN
Pada masa ini muncullah suatu jenis karangan yang
melukiskan kepada kita keberanian dan iman orang
percaya pada zaman itu. Iyatiu riwayat-riwayat syahid
Kristen yang sangat mengharukan.

Mereka dituduh, ditangkap dan dibawa pada hakim. Apabila


mereka mahu menaburkan segenggam kemenyan ke atas
mezbah kaisar, mereka dilepaskan. Jika tidak, mereka akan
dinasihati dulu dengan mengingatkan hukuman yang keras, yang
akan diderita
GEREJA DAN DUNIA
SIKAP GEREJA DALAM KESENGSARAAN
Ada yang lemah dan menjadi murtad, tapi kebanyakan
mereka menunjukkan ketetapan hati yang
mengherankan.
Sering mereka dibuang ke suatu pulau yang jauh, dan
juga dibakar hidup-hidup atau diterkam binatang buas
dan ditonton oleh banyak orang.
GEREJA DAN DUNIA
SIKAP GEREJA DALAM KESENGSARAAN-POLIKARPUS USKUP SMIRNA

Dia berumur hampir 100 tahun pada masa dihadapkan


ke pengadilan. Kepada hakim dia berkata:
“ sudah delapan puluh tahun aku mengabdikan diri
kepada Kristus dan belum pernah Ia berbuat salah
kepadaku; bagaimanakah aku mungkin mengutuki Raja
dan Juruselamatku itu? Tuan hakim mengancam aku
dengan api yang seketika saja menyala, tetapi tuan
tidak mengenal api yang kekal tempa orang-orang fasik
akan dibuang kelak”
YUSTINUS MARTYR, PERPETUA DAN
FELICITAS DI KARTAGO, DAN MASIH
BANYAK LAGI
MAUT YANG NGERI TIDAK
MENGGETARKAN MEREKA
MALAH SEBALIKNYA MEREKA BERGEMBIRA DAN
BERSYUKUR KEPADA TUHAN KERANA MEREKA
DIPANDANG LAYAK MENJADI MARTYR.

MEREKA YANG MATI LEBIH BANYAK DARIPADA


YANG MENYANGKAL IMANNYA.
TAK SEDIKIT ORANG KAFIR MENYADARI KEMULIAAN DAN
KEBENARAN AGAMA INI. TAK SEDIKIT YANG MURTAD
MENJADI MALU MENYAKSIKAN KEGEMBIRAAN SAUDARA
MEREKA DALAM PENYIKSAAN, SEHINGGA MEREKA
BERTOBAT DAN MENYERAHKAN DIRI KEPADA HAKIM
MAUT YANG NGERI TIDAK
MENGGETARKAN MEREKA
TERTULLIANUS BERKATA:

DARAH ORANG SYAHID ADALAH BENIH


GEREJA
APOLOGETIK
SEBAB ORANG KRISTEN TIDAK DIBERI PELUANG UNTUK
MEMBELA AGAMANYA DENGAN URAIAN YANG JELAS,
MAKA PADA ABAD KE 2 BEBERAPA ORANG KRISTEN
TERPELAJAR MULAI MENULIS SURAT-SURAT PEMBELAAN

YUSTINUS MARTYR ADALAH SALAH SATU YANG


PALING TERKENAL.

SELANJUTNYA TERTULLIANUS JUGA SEORANG


PAKAR HUKUM YANG BAIK, MENYUSUN
PEMBELAANNYA DALAM BAHASA LATIN
APOLOGETIK
UMUMNYA ADA TIGA POKOK DALAM URAIAN
KITAB-KITAB APOLOGETIK.
1. ORANG KRISTEN TIDAK MENIMBULKAN BAHANYA BAGI NEGARA. MEREKA
BERDOA UNTUK KAISAR, HIDUP SOPAN DAN TIDAK BERCELA.

2. DALIL-DALIL KEBENARAN AGAMA KRISTEN:


a) HIDUP DAN KEMATIAN YESUS SUDAH DINUBUATKAN DALAM KITAB TUA YANG
KUDUS DAN MULIA ITU.
b) AJARAN INJIL SESUAI DENGAN PANDANGAN-PANDANGAN TERINDAH DALAM
FILSAFAT KAFIR BAHKAN LEBIH BERHARGA LAGI, KERANA HIDUP TINGGI DAN
KEBEBASAN YANG HANYA DIANGAN-ANGANKAN OLEH FILSAFAT TELAH TERWUJUD
DALM KEHIDUPAN KAUM KRISTEN.

3. MENYERANG AGAMA KAFIR DENGAN MENUNJUKKAN KEBODOHAN POLITHEISME


DAN PERCABULAN YANG MEWARNAI PRAKTEK-PRAKTEK PENYEMBAHAN MEREKA,
DAN TAKHYUL YANG TIDAK LAIN DARIPADA TIPUAN IBLIS DAN ROH-ROH JAHATNYA.
APOLOGETIK
Walaupun sering mereka tidak diambil berat oleh
hakim, namun tulisan-tulisan mereka telah:
1. Menjadi faedah bagi orang Kristen untuk
menjadi senjata mereka ketika
mempertanggungjawabkan iman mereka.
2. Lahirlah pakar telogia sesudah Paulus dan
Yohanes.
APOLOGETIK
Pada tahun 180 muncul perbantahan secara tertulis
dari pihak orang kafir terhadap agama Krisiten
Seorang Filsuf yang pandai, namanya: Celsus,
mengemukakan tuduhan yang tajam terhadap
Injil dan pengikut-pengikut Kristus.
Menurutnya, agama Kristen berasal dari tipu daya
Yesus dan murid-muridNya. Menurut dia, Allah yang
tak berubah itu tak dapat turun marwahNya untuk
menjadi manusia.
CABARAN DARI PIHAK GNOSTIK
GNOSTIK IYALAH: SALAH SATU SINKRITISME YANG DUALISTIK-PANTEISME,
DIMANA BERUSAHA MENGGABUNGKAN FILSAFAT BARAT DENGAN AGAMA
TIMUR.

GNOSTIK ERTINYA: PENGETAHUAN. SUATU HIKMAT TINGGI YANG RAHASIA


DAN TERSEMBUNYI TENTANG ASAL DAN TUJUAN HIDUP MANUSIA.
PADA MASA ITU BANYAK OANG TERPELAJAR MENGEJAR HIKMAT TINGGI ITU
DENGAN GIAT, SEBAB AKAL SANUBARINYA KURANG DIPUASKAN OLEH
AGAMA BIASA YANG MUDAH DIPAHAMI.

GNOSTIK INI MULA MEMASUKI KEKERISTENAN SEBAB BANYAK ORANG


KRISTEN MERASA ISI DAN AJARAN KEKERISTENAN SANGAT MUDAH
DIMENGERTI DAN TIDAK MENCABAR.
KERANA ITU GNOSTIK MENGGODA DENGAN MULA MEMBUAT ORANG
TERPELAJAR KRISTEN TERTARIK DENGAN CARA MENAFIR FIRMAN
TUHAN DENGAN CARA ALEGORIS. INILAH GNOSTIK KRISTEN
CABARAN DARI PIHAK GNOSTIK
AJARAN GNOSTIK BOLEH DIRINGKAS:
GNOSTIK ERTINYA: PENGETAHUAN. SUATU HIKMAT TINGGI YANG RAHASIA
DAN TERSEMBUNYI TENTANG ASAL DAN TUJUAN HIDUP MANUSIA.
PADA MASA ITU BANYAK OANG TERPELAJAR MENGEJAR HIKMAT TINGGI ITU
DENGAN GIAT, SEBAB AKAL SANUBARINYA KURANG DIPUASKAN OLEH
AGAMA BIASA YANG MUDAH DIPAHAMI.

GNOSTIK INI MULA MEMASUKI KEKERISTENAN SEBAB BANYAK ORANG


KRISTEN MERASA ISI DAN AJARAN KEKERISTENAN SANGAT MUDAH
DIMENGERTI DAN TIDAK MENCABAR. DAN KERANA MEREKA
BERLATAR BELAKANGKAN PANTEISME DAN DUALISTIK, MAKA INI
TANPA DISEDARI SEDANG MEMBERI PENGARUHNYA PADA
KEKERISTENAN YANG MASIH BERUMUR MUDA PADA MASA ITU
CABARAN DARI PIHAK GNOSTIK
KERANA ITU GNOSTIK MENGGODA DENGAN MULA
MEMBUAT ORANG TERPELAJAR KRISTEN TERTARIK
DENGAN CARA MENAFIR FIRMAN TUHAN DENGAN
CARA ALEGORIS. INILAH GNOSTIK KRISTEN.
CABARAN DARI GNOSTIK
AJARAN GNOSTIK KRISTEN, BOLEH DIRINGKASKAN
SEBAGAI BERIKUT:
1. ALLAH YANG TERTINGGI, YANG KEADAAN-NYA ADALAH
ROH, TAK ADA HUBUNGAN DENGAN DUNIA INI.
2. DUNIA DICIPTAKAN OLEH ILAH YANG LEBIH RENDAH YANG
DISEBUT: DEMIURGOS YANG BERERTI: PENCIPTA DUNIA
3. MANUSIA MENGANDUNGI SEBAHAGIAN KECIL
DARI ROH ALLAH DENGAN TUBUH MAYA.
4. OLEH PENGAJARAN DAN TELADAN KRISTUS, ROH MANUSIA
DIAJAK UNTUK BERUSAHA MELEPASKAN DIRINYA DARI ZAT BENDA
DAN SUPAYA KEMBALI KEPADA ALLAH YANG TINGGI ITU.
JADI KRISTUS MEMBAWA KEBEBASAN DENGAN MENUNJUK JALAN
BERTAPAH/BERASKESE DAN MEMBUKA SEGALA GNOSTIS YANG RAHASIA.
TETAPI GNOSTIS HANYA DAPAT DIMENGERTI OLEH ORANG YANG
‘ROHANI’, IYAITU YANG DAPAT MENAFSIRKAN SECARA ALEGORIS.
PERKEMBANGAN GNOSTIS

MEMANG PAULUS DAN YOHANES TELAH


MEMPERINGATKAN BAHAYA INI SEBELUMNYA. (I
TIMOTIUS 6:20, I YOHANES 4:1-3)

NANTI PADA ABAD KE-2 BARULAH MULAI TERASA


PENGARUHNYA YANG KUAT DI DALAM GEREJA.
DIMANA-MANA TERBENTUK KELOMPOK-KELOMPOK ORANG
KRISTEN YANG MERASA DIRI LEBIH BERHIKMAT DAN ROHANI
DARIPADA JEMAAT BIASA.
PERKEMBANGAN GNOSTIS

PARA KRISTEN GNOSTIK INI KEADAAN MEREKA DI


TENGAH-TENGAH GEREJA BERBEZA-BEZA. IYAITU:

- ADA YANG MASIH BERGAUL DENGAN GEREJA

- ADA YANG MENGADAKAN PERKUMPULAN SENDIRI


- ADA YANG MELAKUKAN PERKUMPULAN SENDIRI
SEBAB DIUSIR DARI GEREJA.
PERKEMBANGAN GNOSTIS

AJARAN GNOSTIK KRISTEN INI, KEMUNCAKNYA ADA


PADA TAHUN KIRA-KIRA 150 M.
PUSATNYA ADALAH DI KOTA ALEXANDRIA, TEMPAT BASILIDES
BASILIDES MENGAJAR PADA 117-138 AD. DIA ADALAH SEORANG
YANG MENGARANG SEBUAH TAFSIRAN PERJANJIAN BARU SECARA
GNOSTIK.

PUSAT YANG LAINNYA DALAH DI KOTA ROMA. DISINI JUGA


TERDAPAT SEORANG YANG BERNAMA VALENTINUS (HIDUP
PADA 100-160 AD) YANG MENGAJAR GNOSTIKNYA DAN
DIALAH PAKAR GNOSTIK KRISTEN YANG PALING TERMASUR
SIKAP GEREJA TERHADAP GNOSTIK

SUNGGUH BESAR PENGARUH DAN GODAAN ALLIRAN


MISTIK YANG PANTEIS DAN DUALIST INI KEPADA
GEREJA. JIKA GEREJA TIDAK MENYADARI INI, MAKA
GEREJA AKAN DIHANYUTKAN DAN MENJADI HANYA
SATU DIANTARA BEGITU BANYAK AGAMA-AGAMA
RAHASIA YANG ADA DAN YANG AKHIRNYA LENYAP
BEGITU SAHAJA
SIKAP GEREJA TERHADAP GNOSTIK
BAGAIMANA GEREJA DAPAT TERPELIHARA DARI
BAHAYA INI?
1. GEREJA TETAP MEMEGANG PERJANJIAN LAMA
SEBAGAI KITAB SUCI MEREKA JUGA.

DISKUSIKAN,
MENGAPA POINT 1 INI MEMBUAT GEREJA
TERTOLONG?
SIKAP GEREJA TERHADAP GNOSTIK
BAGAIMANA GEREJA DAPAT TERPELIHARA DARI
BAHAYA INI?
2. GEREJA TETAP MENGAKUI AJARAN KEBANGKITAN
TUBUH.

DISKUSIKAN,
MENGAPA POINT 2 INI MEMBUAT GEREJA
TERTOLONG?
APAKAH ADA HAL POSITIF DARI GNOSTIS KEPADA
GEREJA ATAU KEKERISTENAN?

DISKUSIKAN,
SUMBANGAN POSITIF DARI
GNOSTIK:
1. TEKANAN GNOSTIK PADA KEBEBASAN JIWA, MENYEDARKAN
GEREJA UNTUK LEBIH MENGERTI LAGI MENGENAI KEBEBASAN
DALAM INJIL. INJIL BUKANLAH SUATU TAURAT BARU.
Seperti yang sudah kita pelajari di kitab
Efesus, secara posisi, kita sudah dipindahkan
di dalam Kristus. Dan Roh Kudus ada dalam
hidup kita. Kita sudah dalam posisi suci dan
kudus. Tiada apapun lagi yang dapat kita
perbuat untuk kita boleh menjadi suci atau
kudus. Itu adalah perbuatan Allah sendiri.

Secara kondisi, kita masih membawa


kebiasaan-kebiasaan manusia lama kita.
Tetapi untuk menghilangkan kebiasaan atau
tabiat manusia lama kita, kita tidak lagi
seperti mau melakukan ini, atau itu, sama
seperti melakukan Taurat!
SUMBANGAN POSITIF DARI
GNOSTIK: Melainkan kita berserah dan bergantung
pada Roh Kudus. Dialah yang akan bekerja
untuk menghasilkan buah Roh dalam
kehidupan kita.

Yang kita perlukan adalah, kita memberi masa


untuk membaca FirmanNya, dan memohon
pengertian dari Roh Kudus untuk hikmat dan
kemampuan dalam menerapkan kebenaran
Firman atau Alkitab dalam kehidupan kita
sehari-hari.
Inilah kemerdekaan dalam Injil! Bukan lagi
perhambaan pada semacam Hukum Taurat
yang baru!
SUMBANGAN POSITIF DARI
GNOSTIK:
2. GEREJA MULAI MEMPERLENGKAPI DIRI DENGAN
MEMPERHATIKAN APA YANG DIPAKAI KAUM GNOSTIK DALAM
MENYERANG GEREJA.
GEREJA MULAI MEMPERSIAPKAN DIRI DALAM HAL BERTHEOLOGIA

GEREJA MULAI MENYADARI PENTINGNYA MEMUTUSKAN MANA KITAB-


KITAB RASUL YANG BEROTORITAS

GEREJA MULAI MELAHIRKAN TULISAN-TULISAN TAFSIRAN YANG BENAR


PADA ALKITA DAN MERUMUSKAN PENGAKUAN IMAN

Anda mungkin juga menyukai