Sebuah elemen struktur memiliki penampang berbentuk L berlubang seperti tampak pada
gambar di bawah ini. Ukuran penampang yang tertera pada gambar adalah dalam cm.
Hitunglah momen inersia maximum dan momen inersia minimum penampang tersebut (Ix’
dan Iy’), dan gambarkan (dengan skala yang benar) sumbu-sumbu max/min penampang
lengkap dengan besar perputaran sudutnya terhadap sumbu x.
Y 100.00
30.00
A = 5850 cm2
10.00
100 * 30 * 80 50 * 65 * 32.5 40 *10 * 35
y
5850
X
y 56.688 cm
40.00
100 * 30 * 50 50 * 65 * 25 40 *10 * 25
x
5850
15.00
x 37.8205 cm
20.00 10.00 20.00
1126
89
Soal No 1 (Bobot 50%).
1
Ix * 100 * 30 3 100 * 30 * (80 56.688) 2
Y 100.00 12
1
* 50 * 65 3 50 * 65 * (32.5 56.688) 2
12
30.00
1
* 10 * 40 3 10 * 40 * (35 56.688) 2
12
4659580.662 cm 4
10.00
Ix
X 1
* 30 * 100 3 100 * 30 * (50 37.8205) 2
Y = 56.688 cm
Iy
40.00
12
1
* 65 * 50 3 50 * 65 * (25 37.8205) 2
12
15.00
1
* 40 * 10 3 10 * 40 * (25 37.8205) 2
12
20.00 10.00 20.00
Iy 4087211.538 cm 4
X=37.8205 cm
Iy 4087211.538 cm 4
30.00
Ixy 1748397.436 cm 4
10.00
Y = 56.688 cm
X
40.00
2Ixy - 2 *1748397.43 6
tg 2θ
(Ix Iy) (4659580.6 62 - 4087211.53 8)
tg 2θ 6.10933
15.00 2θ 80.704 o
(Ix Iy) Ix Iy 2
Imax/min ( ) Ixy 2
2 2
(4659580.662 4087211.538) 4659580.662 4087211.538 2
Imax/min ( ) 1748397.436 2
2 2
Imax/min 4373396.1 1771664.527
1126
89
Soal No 1 (Bobot 50%).
Y 100.00
Ix 4659580.662 cm 4
Iy 4087211.538 cm 4
30.00
Imax 4373396.1 1771664.527 6145060.627 cm 4
10.00
Imin 4373396.1 1771664.527 2601731.573 cm 4
X
Y = 56.688 cm
40.00
15.00
X=37.8205 cm
30.00
10.00
X
Y = 56.688 cm
40.352o
40.00
X1
15.00
20.00 10.00 20.00
X=37.8205 cm
1126
89
Pembahasan Soal Ujian
Tengah Semester 2013
1126
89
No1 (50%)
Diketahui sebua balok memiliki penampang seperti pada gambar 1. Ukuran
balok pada gambar adalah dalam mm.
a. Hitunglah luas penampang (A) dan letak titik berat penampang (x̄,ȳ) yang
dihitung dari titik O. Hasil perhitungan dalam satuan dasar mm.
…………………………………………………………………………………………….….(15%)
b. Hitunglah momen inersia Ix, Iy, dan Ixy dari penampang tersebut. Hasil
perhitungan dalam satuan dasar mm. …...……………………...………..(15%)
c. Hitunglah besar putaran sudut sumbu-x dan sumbu-y yang memberikan nilai
momen inersia maksimum dan minimum ( maks), dan gambarkan sumbu
utama penampang (sumbu yang memberikan nilai momen inersia
maksimum dan minimum). ………………………………….……………….(10%)
d. Hitunglah nilai momen inersia maksimum dan minimum penampang (Imaks
dan Imin). ………………………………………………………………………………...(10%)
1126
89
10
25
10 10 10 5 10
1126
89
10
A = 45*35 – 10*25 – 5*25
A = 1200 mm2
25
10 10 10 5 10
10
X
Y = 19.0625 mm
25
10 10 10 5 10
X = 23.0208 mm
1126
89
Y
10
X
Y = 19.0625 mm
25
10 10 10 5 10
X = 23.0208 mm
1
Ix * 45 * 353 45 * 35 * (17.5 19.0625)2
12
1
* 10 * 253 10 * 25 * (12.5 19.0625)2
12
1
* 5 * 253 5 * 25 * (12.5 19.0625)2 128945.3125 mm 4
12
1126
89
Y
10
X
Y = 19.0625 mm
25
10 10 10 5 10
X = 23.0208 mm
1
Iy * 35 * 453 35 * 45 * (22.5 23.0208)2
12
1
* 25 * 103 25 * 10 * (15 23.0208)2
12
1
* 25 * 53 25 * 5 * (32.5 23.0208)2 236549.4792 mm 4
12
1126
89
Y
10
X
Y = 19.0625 mm
25
10 10 10 5 10
X = 23.0208 mm
Ix 128945.3125 mm 4
10
Iy 236549.4792 mm 4
X
Y = 19.0625 mm
Ixy 4101.5625 mm 4
25
10 10 10 5 10
X = 23.0208 mm
2Ixy 2 * 4101.5625
tg2θ 0.0762
Ix Iy 128945.3125 236549.4792
2θ 4.3595o
θ 2.18o
1126
89
Y Y’ θ 2.17975o
10
X
2.18o
X’
Y = 19.0625 mm
25
10 10 10 5 10
X = 23.0208 mm
1126
89
Ix 128945.3125 mm 4 Iy 236549.4792 mm 4
Ixy 4101.5625 mm 4
2θ 4.3595o
θ 2.18o
Ix Iy Ix Iy
Ix1 * cos 2θ - Ixy * sin2θ
2 2
128945.3125 236549.4792
Ix1
2
128945.3125 236549.4792
* cos ( 4.3595)
2
- ( 4101.5625)* sin( 4.3595)
Ix1 128789.1992 mm 4
1126
89
Ix 128945.3125 mm 4 Iy 236549.4792 mm 4
Ixy 4101.5625 mm 4
2θ 4.3595o
θ 2.18o
Ix Iy Ix Iy
I y1 * cos 2θ Ixy * sin2θ
2 2
128945.3125 236549.4792
I y1
2
128945.3125 236549.4792
* cos ( 4.3595)
2
( 4101.5625)* sin( 4.3595)
Iy1 236705.5925 mm 4
1126
89
Ix 128945.3125 mm 4
Iy 236549.4792 mm 4
Ix1 128789.1992 mm 4
Ixy 4101.5625 mm 4
Iy1 236705.5925 mm 4
2θ 4.3595o
θ 2.18o
sumbu maximum
inersia maximum
10
X
2.18o
sumbu minimum
X’
Y = 19.0625 mm
25
10 10 10 5 10 Sumbu minimum
adalah sumbu yang
memberikan nilai
X = 23.0208 mm momen inersia
minimum
1126
89
Y Y’
Kontrol perhitungan nilai
Imax dan Imin dengan rumus
“akar”
10
Ix 128945.3125 mm 4 X
2.18o
X’
Y = 19.0625 mm
4
Iy 236549.4792 mm
25
Ixy 4101.5625 mm 4
10 10 10 5 10
X = 23.0208 mm
2
128945.3125 236549.4792 128945.3125 236549.4792
Im ax / min ( 4101.5625)2
2 2
20
10
O
10 10 10
1126
89
a. Hitunglah luas penampang (A) dan letak titik berat penampang (x̄,ȳ)
yang dihitung dari titik O. Hasil perhitungan dalam satuan dasar cm.
…..……………………….…………………………………..(15%)
b. Hitunglah momen inersia Ix, Iy, dan Ixy dari penampang tersebut.
Hasil perhitungan dalam satuan dasar cm………………....(15%)
c. Hitunglah nilai momen inersia maksimum (Imaks ) dan momen inersia
minimum (Imin) penampa………………….………….……...(10%)
d. Hitung dan gambarkan (dengan skala yang benar) sumbu utama
penampang (tuliskan dengan jelas yang mana sumbu maksimum dan
mana sumbu minimum).
……………….........................................................................(10%)
1126
89
5.00
A = 30*35 – 10*5 – 10*10
A = 900 cm2
20.00
10.00
30 * 35 *17.5 10 * 5 * 32.5 10 *10 * 5
y
10.00 10.00 10.00 900
y 18.056 cm
30 * 35 *15 10 * 5 * 5 10 *10 * 25
x
900
x 14.444 cm
1126
89
Y
5.00
16.944
20.00
X
y = 18.056
10.00
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
1126
89
Y
5.00
16.944
20.00
X
y = 18.056
10.00
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
1126
89
Y 30 * 35 *17.5 10 * 5 * 32.5 10 *10 * 5
y
900
5.00
16.944
y 18.056 cm
20.00
X
y = 18.056
30 * 35 *15 10 * 5 * 5 10 *10 * 25
10.00
x
900
x 14.444 cm
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
1
Ix * 30 * 353 30 * 35 * (17.5 18.056)2
12
1
*10 * 53 10 * 5 * (32.5 18.056)2
12
1
*10 *103 10 *10 * (5 18.056)2
12
Ix 79097.2224 cm 4
1126
89
Y 30 * 35 *17.5 10 * 5 * 32.5 10 *10 * 5
y
900
5.00
16.944
y 18.056 cm
20.00
X
y = 18.056
30 * 35 *15 10 * 5 * 5 10 *10 * 25
10.00
x
900
x 14.444 cm
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
1
Iy * 35 * 303 30 * 35 * (15 14.444)2
12
1
* 5 *103 10 * 5 * (5 14.444)2
12
1
*10 *103 10 *10 * (25 14.444)2
12
Iy 62222.2224 cm 4
1126
89
1
Y Ix * 30 * 353 30 * 35 * (17.5 18.056)2
12
5.00
1
*10 * 53 10 * 5 * (32.5 18.056)2
16.944
12
1
20.00
X *10 *103 10 *10 * (5 18.056)2
12
y = 18.056
Ix 79097.2224 cm 4
10.00
1
Iy * 35 * 303 30 * 35 * (15 14.444)2
12
1
10.00 10.00 10.00 * 5 *103 10 * 5 * (5 14.444)2
12
X = 14.444 15.556
1
*10 *103 10 *10 * (25 14.444)2
12
Iy 62222.2224 cm 4
5.00
16.944
20.00
X 4
Iy 62222.2224 cm
y = 18.056
10.00
4
Ixy 20277.778 cm
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
2 Ixy 2 * 20277.778
tg 2θ 2.40329
Ix Iy 79097.224 62222.224
2θ 67.408o 33.704o
1126
89
Y
4
Ix 79097.2224 cm
5.00
16.944
20.00
X 4
Iy 62222.2224 cm
y = 18.056
10.00
4
Ixy 20277.778 cm
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
2θ 67.408o 33.704o
5.00
16.944
20.00
X 4
Iy 62222.2224 cm
y = 18.056
10.00
4
Ixy 20277.778 cm
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
2θ 67.408o 33.704o
Ix Iy Ix Iy
I x1 * cos 2θ - Ixy * sin2θ
2 2
Ix Iy Ix Iy
I y1 * cos2θ Ixy * sin2θ
2 2
2
Ix Iy Ix Iy 2
Imax/min Ixy
2 2
1126
89
Y
4
Ix 79097.2224 cm
5.00
16.944
20.00
X 4
Iy 62222.2224 cm
y = 18.056
10.00
4
Ixy 20277.778 cm
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
2θ 67.408o 33.704o
Ix Iy Ix Iy
I x1 * cos 2θ - Ixy * sin2θ
2 2
79097.2224 62222.224 79097.2224 62222.224
Ix1 * cos ( 67.408)
2 2
- 20277.778* sin( 67.408)
Ix1 92622.8662 cm 4
1126
89
Y
4
Ix 79097.2224 cm
5.00
16.944
20.00
X 4
Iy 62222.2224 cm
y = 18.056
10.00
4
Ixy 20277.778 cm
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
2θ 67.408o 33.704o
Ix Iy Ix Iy
I y1 * cos2θ Ixy * sin2θ
2 2
5.00
16.944
20.00
X 4
Iy 62222.2224 cm
y = 18.056
10.00
4
Ixy 20277.778 cm
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
2
79097.2224 62222.2224 79097.2224 62222.2224
Imax/min 20277.778 2
2 2
Imax/min 70659 .7224 21963 .1438
4
Imax 92622.8662 cm
1126
89
Y
4
Ix 79097.2224 cm
5.00
16.944
20.00
X 4
Iy 62222.2224 cm
y = 18.056
10.00
4
Ixy 20277.778 cm
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
2
79097.2224 62222.2224 79097.2224 62222.2224
Imax/min 20277.778 2
2 2
5.00
16.944
20.00
X 4
Iy 62222.2224 cm
y = 18.056
10.00
4
Ixy 20277.778 cm
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
2θ 67.408o 33.704o
4
Ix1 92622.8662 cm
4
Iy1 48696.5786 cm
1126
89
Y
4
5.00
Ix1 92622.8662 cm
16.944
20.00
X
y = 18.056
4
Iy1 48696.5786 cm
10.00
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
5.00
16.944
20.00
X
33.704o
y = 18.056
10.00
X1
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
1126
89
Y1
Y
5.00
16.944
20.00
X
33.704o
y = 18.056
10.00
X1
10.00 10.00 10.00
X = 14.444 15.556
1126
89
NO 2. (50%)
Balok di atas 2 tumpuan menderita beban merata q = 25 kN/m, P1 = 50
kN, dan P2 =20 kN (seperti terlihat dalam gambar ). P2 bekerja pada titik
berat penampang.
1126
89
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
20.00
20.00
15.00
Potongan 1-1
Ukuran Penampang dalam cm
1126
89
•Hitung dan gambarkan diagram gaya dalam yang terjadi pada balok
( Bidang M, D, N )……………………………..…………… (10%)
•Jika x dan y merupakan sumbu berat penampangm hitung besarnya Ix
dan Iy………………………………..………...…………… (10%)
•Hitung dan Gambarkan (dengan skala yang benar) diagram tegangan
normal ( s ) yang terjadi pada penampang pada posisi momen positif
maksimum dan momen negative maksimum
……………………..………….……………………………..(15%)
•Hitung dan Gambarkan (dengan skala yang benar) diagram tegangan
geser ( t ) yang terjadi pada penampang pada posisi gaya lintang
mencapai maksimum
………………………………………...…………………….(15%)
1126
89
P1= 50 kN
q = 25 kN/m’
P2 = 20 kN P2 = 20 kN
A B
2m 4.5 m 5m
VA = 200.329 kN VB = 137.171 kN
1126
89
P1= 50 kN
q = 25 kN/m’
P2 = 20 kN P2 = 20 kN
A B
2m 4.5 m 5m
VA = 200.329 kN VB = 137.171 kN
20 kN - Bidang N
1126
89
P1= 50 kN
q = 25 kN/m’
P2 = 20 kN P2 = 20 kN
A B
2m 4.5 m 5m
VA = 200.329 kN VB = 137.171 kN
150.329
+ 37.829
Bidang D
- 12.171
50
-
131.171
1126
89
P1= 50 kN
q = 25 kN/m’
P2 = 20 kN P2 = 20 kN
A B
2m 4.5 m 5m
VA = 200.329 kN VB = 137.171 kN
50
- Bidang M
373.356
1126
89
P1= 50 kN
q = 25 kN/m’
P2 = 20 kN P2 = 20 kN
A B
2m 4.5 m 5m
VA = 200.329 kN VB = 137.171 kN
20 kN -
150.329
Dmax = 150.329 kN
+ 37.829
- 12.171
50
-
M - max = 50 kNm 50
131.171
373.356
M + max = 373.356 kNm
1126
89
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
20.00
A = 85*15 + 45*55 – 15*20
20.00
A = 3450 cm2
15.00
15.00
29.348
20.00
X
20.00
y = 40.652
15.00
X = 42.50
1126
89
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
A = 3450 cm2
29.348
20.00
X
20.00
y = 40.652
3450
y 40.652 cm
15.00
X = 42.50
85 *15 * 42.5 45 * 55 * 42.5 15 * 20 * 42.5
x
3450
x 42.5 cm
1
Ix * 85 *153 85 *15 * (62.5 40.652)2
12
1
* 45 * 553 45 * 55 * (27.5 40.652)2
12
1
*15 * 203 15 * 20 * (25 40.652)2
12
Ix 1601032.609 cm 4
1126
89
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
A = 3450 cm2
29.348
20.00
X
20.00
y = 40.652
3450
y 40.652 cm
15.00
X = 42.50
85 *15 * 42.5 45 * 55 * 42.5 15 * 20 * 42.5
x
3450
x 42.5 cm
1 1 1
Iy *15 * 853 * 55 * 453 * 20 *153
12 12 12
Iy 1179687.5 cm 4
1126
89
Perhitungan tegangan normal pada posisi momen positif maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
M= 373.356 kNm
20.00
X
N= 20 kN
20.00
yb = 40.652
15.00
X = 42.50
1126
89
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
A = 3450 cm2
15.00
M= 373.356 kNm
yb 40.652 cm
29.348
20.00
X
ya 29 .348 cm
N= 20 kN
20.00
y = 40.652
Nmax = 20 kN (Tekan)
15.00
1601032.609 cm4
X = 42.50
Ix
N M * ya
σa
A Ix
20 373.356 * 0.29348
σa
0.345 0.016010326
2
σa 6901.837 kN/m 6.902 MPa (tekan)
1126
89
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
A = 3450 cm2
15.00
M= 373.356 kNm
yb 40.652 cm
29.348
20.00
X
ya 29 .348 cm
N= 20 kN
20.00
y = 40.652
Nmax = 20 kN (Tekan)
15.00
1601032.609 cm4
X = 42.50
Ix
N M * yb
σb
A Ix
20 373.356* 0.40652
σb
0.345 0.016010326
2
σb 9421.953 kN/m 9.422 MPa (tarik)
1126
89
Diagram tegangan normal pada posisi momen positif maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
sa= 6.902 MPa
15.00
ya = 29.348
M= 373.356 kNm
20.00
X Sumbu netral
N= 20 kN
20.00
40.44
yb = 40.652
15.00
X = 42.50
sb= 9.442 MPa
1126
89
Perhitungan tegangan normal pada posisi momen negatif maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
M= 50 kNm
20.00
X
N= 20 kN
20.00
yb = 40.652
15.00
X = 42.50
1126
89
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
A = 3450 cm2
15.00
ya = 29.348
M= 50 kNm
yb 40.652 cm
20.00
X
ya 29 .348 cm
N= 20 kN
M - max = 50 kNm
20.00
yb = 40.652
Nmax = 20 kN (Tekan)
15.00
1601032.609 cm4
X = 42.50
Ix
N M * ya
σa
A Ix
20 50 * 0.29348
σa
0.345 0.016010326
2
σa 858.562 kN/m 0.859 MPa (tarik)
1126
89
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
A = 3450 cm2
15.00
ya = 29.348
M= 50 kNm
yb 40.652 cm
20.00
X
ya 29 .348 cm
N= 20 kN
M - max = 50 kNm
20.00
yb = 40.652
Nmax = 20 kN (Tekan)
15.00
1601032.609 cm4
X = 42.50
Ix
N M * yb
σb
A Ix
20 50 * 0.40652
σb
0.345 0.016010326
2
σb 1327.527 kN/m 1.328 MPa (tekan)
1126
89
Diagram tegangan normal pada posisi momen negatif maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
sa= 0.859 MPa
15.00
ya = 29.348
M= 50 kNm
Sumbu netral
20.00
X
N= 20 kN
42.506
20.00
yb = 40.652
15.00
X = 42.50
sb= 1.328 MPa
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
Dmax = 150.329 kN
15.00
1601032.609 cm4
ya = 29.348
Ix
(1)
20.00
X
(2)
(3)
D *S
τ
20.00
yb = 40.652
(4)
B * Ix
15.00
X = 42.50
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
14.348
X
(2) t3
(3) t5
t4
5.652
20.00
yb = 40.652
t7
(4) t6
15.00
X = 42.50
D *S
Perhitungan statis momen dihitung pada dua τ
bagian yaitu di sebelah atas dan sebelah bawah B * Ix
sumbu X.
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
14.348
X
(2) t3
(3) t5
t4
5.652
20.00
yb = 40.652
t7
(4) t6
15.00
X = 42.50
Statis (1) :
S1 = 85*15*(29.348 – 7.5) cm3 = 27856.2 cm3 = 0.0278562 m3
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
14.348
X
(2) t3
(3) t5
t4
5.652
20.00
yb = 40.652
t7
(4) t6
15.00
X = 42.50
Statis (1) :
S1 = 85*15*(29.348 – 7.5) cm3 = 27856.2 cm3 = 0.0278562 m3
Statis (2) :
S2 = S1 + 45*14.348*14.348/2 cm3 = 32488.165 cm3 = 0.032488 m3
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
14.348
X
(2) t3
(3) t5
t4
5.652
20.00
yb = 40.652
t7
(4) t6
15.00
X = 42.50
Statis (4) :
S4 = 45*15*(40.652- 7.5) cm3 = 22377.6 cm3 = 0.022378 m3
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
14.348
X
(2) t3
(3) t5
t4
5.652
20.00
yb = 40.652
t7
(4) t6
15.00
X = 42.50
Statis (4) :
S4 = 45*15*(40.652- 7.5) cm3 = 22377.6 cm3 = 0.022378 m3
Statis (3) :
S3 = S4 + 30*20*(5.652+10) cm3 = 31768.8 cm3 = 0.0317688 m3
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
14.348
X
(2) t3
(3) t5
t4
5.652
20.00
yb = 40.652
t7
(4) t6
15.00
X = 42.50
Statis (2) :
S2 = S4 + S3 + 0.5*45*5.6522 cm3 = 32487.565 cm3 = 0.032488 m3
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
20.00
X
(2) t3
(3) t5
t4
20.00
yb = 40.652
t7
(4)
t6
15.00
X = 42.50
(sketsa tegangan geser)
150.329 * 0.0278562
τ1 307 .713 kN / m 2 0.308 MPa
0.85 * 0.0160103260 9
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
20.00
X
(2) t3
(3) t5
t4
20.00
yb = 40.652
t7
(4)
t6
15.00
X = 42.50
(sketsa tegangan geser)
150.329 * 0.0278562
τ2 581 .235 kN / m 2 0.581 MPa
0.45 * 0.0160103260 9
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
20.00
X
(2) t3
(3) t5
t4
20.00
yb = 40.652
t7
(4)
t6
15.00
X = 42.50
(sketsa tegangan geser)
150.329 * 0.032488
τ3 677 .880 kN / m 2 0.678 MPa
0.45 * 0.0160103260 9
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
20.00
X
(2) t3
(3) t5
t4
20.00
yb = 40.652
t7
(4)
t6
15.00
X = 42.50
(sketsa tegangan geser)
150.329 * 0.022378
τ7 466 .930 kN / m 2 0.467 MPa
0.45 * 0.0160103260 9
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
20.00
X
(2) t3
(3) t5
t4
20.00
yb = 40.652
t7
(4)
t6
15.00
X = 42.50
(sketsa tegangan geser)
150.329 * 0.022378
τ6 700 .394 kN / m 2 0.700 MPa
0.30 * 0.0160103260 9
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
20.00
X
(2) t3
(3) t5
t4
20.00
yb = 40.652
t7
(4)
t6
15.00
X = 42.50
(sketsa tegangan geser)
150.329 * 0.0317688
τ5 994 .311 kN / m 2 0.994 MPa
0.30 * 0.0160103260 9
1126
89
Perhitungan tegangan Geser pada posisi Gaya Geser maksimum
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
20.00
X
(2) t3
(3) t5
t4
20.00
yb = 40.652
t7
(4)
t6
15.00
X = 42.50
(sketsa tegangan geser)
150.329 * 0.0317688
τ4 662 .874 kN / m 2 0.663 MPa
0.45 * 0.0160103260 9
1126
89
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t1 t2
(1)
20.00
X
(2) t3
(3) t5
t4
20.00
yb = 40.652
t7
(4)
t6
15.00
X = 42.50
(sketsa tegangan geser)
Perhatikan karena pada serat 1, serat 3 dan serat 4 ada dua nilai
B maka perhitungan tegangan geser pada serat 1, serat 3 dan
serat 4 dapat dilakukan dengan menggunakan perbandingan
lebar B.
1126
89
Diagram Tegangan Geser
Y
20.00 15.00 15.00 15.00 20.00
15.00
ya = 29.348
t2=0.581
(1)
t1=0.308
20.00
X t3 = 0.678
(2)
(3) t5=0.994
20.00 t4=0.663
yb = 40.652
t7=0.467
(4)
t6=0.700
15.00
X = 42.50
1126
89
Diagram Tegangan Geser
t2=0.581
t1=0.308
t3 = 0.678
t5=0.994
t4=0.663
t7=0.467
t6=0.700
1126
89
Jawaban Soal
Ujian Tengah Semester
2016
1126
89
NO1. (50%)
Diketahui penampang sebuah balok seperti pada
Gambar 1. Ukuran penampang pada gambar adalah
dalam cm.
12 cm
Keterangan:
Penampang berbentuk lingkaran
dengan jari-jari “r”
15 cm
Luas = A = r2
10 cm
Momen Inersia = Ix = Iy = ¼ r4
15 cm
Y
Lubang lingkaran
0 X dengan jari-jari “r”
10 cm 10 cm 20 cm Gambar 1
1126
89
1. Hitunglah luas penampang (A) dan letak titik berat
penampang (x̄,ȳ) yang dihitung dari titik 0………...(15%)
2. Hitunglah momen inersia Ix, Iy, dan Ixy dari penampang
tersebut. ..……….…………………………………………..………..(15%)
3. Hitunglah nilai momen inersia maksimum (Imaks ) dan
momen inersia minimum (Imin) penampang……….(10%)
4. Hitung dan gambarkan sumbu utama penampang (tuliskan
dengan jelas yang mana sumbu maksimum dan mana
sumbu minimum). ……………………………......(10%)
1126
89
12 cm
A = 40*42 – 20*30 – *52
A = 1001.4602 cm2
15 cm
10 cm
40 * 42 * 21 20 * 30 *15 * 52 *15
15 cm
y
1001.4602
y 25.065 cm
10 cm 10 cm 20 cm
40 * 42 * 20 20 * 30 * 30 * 52 *10
x
1001.4602
x 14.793 cm
1126
89
1126
89
y=25.065
10 cm
10 cm
Y
10 cm
x = 14.793
20 cm
X
15 cm 15 cm 12 cm
12 cm
A = 40*42 – 20*30 – *52
A = 1001.4602 cm2
40 * 42 * 21 20 * 30 *15 * 52 *15
15 cm
y
10 cm
1001.4602
y 25.065 cm
15 cm
40 * 42 * 20 20 * 30 * 30 * 52 *10
x
1001.4602
x 14.793 cm
10 cm 10 cm 20 cm
1 1
Ix * 40 * 423 40 * 42 * (21 25.065) 2
* 20 * 303
12 12
2 1
20 * 30 * (15 25.065) * * 54 * 52 * (15 25.065)2
4
Ix 160490.874 cm 4
1126
89
12 cm
A = 40*42 – 20*30 – *52
A = 1001.4602 cm2
40 * 42 * 21 20 * 30 *15 * 52 *15
15 cm
y
10 cm
1001.4602
y 25.065 cm
15 cm
40 * 42 * 20 20 * 30 * 30 * 52 *10
x
1001.4602
x 14.793 cm
10 cm 10 cm 20 cm
1 1
Iy * 42 * 403 40 * 42 * (20 14.793) 2
* 30 * 203
12 12
2 1
20 * 30 * (30 14.793) * * 54 * 52 * (10 14.793)2
4
Iy 108502.7197 cm 4
1126
89
12 cm
A = 40*42 – 20*30 – *52
A = 1001.4602 cm2
40 * 42 * 21 20 * 30 *15 * 52 *15
15 cm
y
10 cm
1001.4602
y 25.065 cm
15 cm
40 * 42 * 20 20 * 30 * 30 * 52 *10
x
1001.4602
x 14.793 cm
10 cm 10 cm 20 cm
108502.7197 cm4
15 cm
Iy
10 cm
15 cm
10 cm 10 cm 20 cm
2 Ixy 2 * 52486.547
tg 2θ 2.0192
Ix Iy 160490.874 108502.7197
2θ 63.653o 31.826o
1126
89
12 cm
4
Ix 160490.874 cm
Iy 108502.7197 cm4
15 cm
10 cm
4
Ixy 52486.547 cm
15 cm
2θ 63.653o 31.826o
10 cm 10 cm 20 cm
Ix Iy Ix Iy
Untuk menghitung I x1 * cos 2θ - Ixy * sin2 θ
2 2
Imax dan Imin dapat
menggunakan dua
Ix Iy Ix Iy
pendekatan (rumus I y1 * cos 2θ Ixy * sin2 θ
2 2
trigonometri dan
rumus akar) Ix Iy Ix Iy
2
2
Imax/min Ixy
2 2
1126
89
4
Ix 160490.874 cm
12 cm
Iy 108502.7197 cm4
15 cm
4
10 cm
Ixy 52486.547 cm
2θ 63.653o 31.826o
15 cm
10 cm 10 cm 20 cm
12 cm
Iy 108502.7197 cm4
15 cm
4
10 cm
Ixy 52486.547 cm
2θ 63.653o 31.826o
15 cm
10 cm 10 cm 20 cm
12 cm
Iy 108502.7197 cm4
15 cm
4
10 cm
Ixy 52486.547 cm
2θ 63.653o 31.826o
12 cm
Iy 108502.7197 cm4
15 cm
4
10 cm
Ixy 52486.547 cm
15 cm
10 cm 10 cm 20 cm
160490.874 108502.7197
Imax/min
2
2
160490.874 108502.7197
52486.547 2
2
1126
89
4
Ix 160490.874 cm
12 cm
Iy 108502.7197 cm4
15 cm
4
10 cm
Ixy 52486.547 cm
15 cm
10 cm 10 cm 20 cm
Y1
12 cm
X
15 cm
31.8°
Y=25.065
10 cm
X1
15 cm
10 cm 10 cm 20 cm
X = 14.793
1126
89
Y
Y1
12 cm
X
15 cm
31.8°
Y=25.065
10 cm
X1
15 cm
10 cm 10 cm 20 cm
X = 14.793
4 Karena Ix1 > Iy1 maka
Im ax Ix1 193067.5204 cm sumbu X1 merupakan
sumbu maksimum dan
Im in Iy1 75926.5634 cm4 sumbu Y1 merupakan
sumbu minimum
1126
89
NO2 (50%).
Balok di atas dua tumpuan menderita beban P1 = 200 kN, P2 = 400 kN
dan N = 500 kN (seperti terlihat dalam gambar). N bekerja pada titik
berat penampang.
P2=400 kN
P2=400 kN
P2=400 kN
P1=200 kN
N=500 kN N=500 kN
A B
4m 4m 4m 3m
15 15 20 15 15
15
50
25
15
P2=400 kN
P2=400 kN
P2=400 kN
P1=200 kN
N=500 kN N=500 kN
A B
4m 4m 4m 3m
P2=400 kN
P2=400 kN
P2=400 kN
P1=200 kN
N=500 kN N=500 kN
A B
4m 4m 4m 3m
VA=500 kN VB=1100 kN
1126
89
P1=200 kN
P2=400 kN
P2=400 kN
P2=400 kN
P1=200 kN
N=500 kN N=500 kN
A B
4m 4m 4m 3m
VA=500 kN VB=1100 kN
500
-
Bid N
400
300
+
+
Bid D
-
100
-
1126
500
89
P1=200 kN
P2=400 kN
P2=400 kN
P2=400 kN
P1=200 kN
N=500 kN N=500 kN
A B
4m 4m 4m 3m
VA=500 kN VB=1100 kN
1200
-
Bid M
+
800
1200
1126
89
P1=200 kN
P2=400 kN
P2=400 kN
P2=400 kN
P1=200 kN
N=500 kN N=500 kN
A B
4m 4m 4m 3m
VA=500 kN VB=1100 kN
- Bid N
400
300
+
+
Bid D
100
-
-
Gaya geser maksimum
500
1200
Momen maksimum
-
Bid M
+
800
1126
1200
89
15 15 20 15 15
A = 80*15 + 50*75+80*15 – 50*20
A = 5150 cm2
15
50
25
15
Yb = 50.073 cm Ya = 54.927 cm
15
15
X = 40.00 cm
20
Y
15
15
15 25 50 15
X
Y
15 15 20 15 15
15
Ya = 54.927 cm
A = 5150 cm2
50
80 *15 * 97.5 50 * 75 * 52.5 80 *15 * 7.5 50 * 20 * 65
X y
5150
Yb = 50.073 cm
y 50.073 cm
25
15
X = 40.00 cm
1 1
Ix * 80 *153 80 *15 * (97.5 50.073) 2 * 50 * 753
12 12
1
50 * 75 * (52.5 50.073) 2 * 80 *153
12
1
80 *15 * (7,5 50.073)2 * 20 * 503
12
20 * 50 * (65 50.073)2
Ix 6267889.361 cm 4
1126
89
Y
15 15 20 15 15
15
Ya = 54.927 cm
A = 5150 cm2
50
80 *15 * 97.5 50 * 75 * 52.5 80 *15 * 7.5 50 * 20 * 65
X y
5150
Yb = 50.073 cm
y 50.073 cm
25
15
X = 40.00 cm
1 1
Iy *15 * 803 * 75 * 503
12 12
1 1
*15 * 803 * 50 * 203
12 12
Iy 2027916.667 cm 4
1126
89
Y
15 15 20 15 15 Tegangan Normal Pada Posisi
MomenPositif Maksimum
15
Ya = 54.927 cm
50
X Ix = 6267889.361 cm4
N = 500 kN
= 0.06267889361 m4
Yb = 50.073 cm
25
15 M+ maksimum = 1200 kNm
X = 40.00 cm
500 1200 * 0.54927
a
0.515 0.06267889361
a 11486.758 kN / m 2 11.487 MPa ( tekan)
15
Ya = 54.927 cm
M = 1200 kNm
50
X N = 500 kN
sumbu netral
Yb = 50.073 cm
45.002 cm
25
15
sb = 8.616
X = 40.00 cm
1126
89
Y
15 15 20 15 15 Tegangan Normal Pada Posisi
Momen Negatif Maksimum
15
Ya = 54.927 cm
M = 1200 kNm
A = 5150 cm2 = 0.515 m4
Ix = 6267889.361 cm4
50
X N = 500 kN
= 0.06267889361 m4
Yb = 50.073 cm
25
15 M- maksimum = 1200 kNm
X = 40.00 cm
500 1200 * 0.54927
a
0.515 0.06267889361
a 9545.011 kN / m 2 9.545 MPa ( tarik )
15
Ya = 54.927 cm
M = 1200 kNm
50
sumbu netral
X N = 500 kN
Yb = 50.073 cm
55.143 cm
25
15
X = 40.00 cm sb = 10.557
1126
89
Tegangan Geser Pada Posisi Gaya
geser maksimum
Y
15 15 20 15 15
S1 = 80*15*47.427 = 56912.4 cm3
15
S2 = S1 + 2*15*39.927*39.927/2
Ya = 54.927 cm
1 1
S2 = 80824.88 cm3 (dari atas)
50
S4 = 80*15*42.573 = 51087.6 cm3
2 2X
X
Yb = 50.073 cm
3 3
S3 = S4 + 50*25*22.573
25
S3 = 79303.85 cm3
4 4
15
S2 = S3 + 2*15*10.073*10.073/2
X = 40.00 cm
S2= 80825.83 cm3 (dari bawah)
Nilai statis momen yang dihitung dari atas harus sama dengan
statis momen yang dihitung dari bawah.
1126
89
Tegangan Geser Pada Posisi Gaya
15 15
Y
20 15 15
geser maksimum
D = 500 kN
15
t2 S1 = 56912.4 cm3
Ya = 54.927 cm
1 1
t1
S2 = 80824.88 cm3
50
S3 = 79303.85 cm3
2 2X t3
t4
S4 = 51087.6 cm3
Yb = 50.073 cm
3 3 t5
Ix = 0.06267889361 m4
25
t6
4 4 t7 D *S
τ
15
B * Ix
X = 40.00 cm
500 * 0.0569124
τ1 567 .4996 kN / m 2 0.568 MPa
0.8* 0.0626788936
0.8
τ2 * 0.568 1.513 MPa
0.3
1126
89
Tegangan Geser Pada Posisi Gaya
15 15
Y
20 15 15
geser maksimum
D = 500 kN
15
t2 S1 = 56912.4 cm3
Ya = 54.927 cm
1 1
t1
S2 = 80824.88 cm3
50
S3 = 79303.85 cm3
2 2X t3
t4
S4 = 51087.6 cm3
Yb = 50.073 cm
3 3 t5
Ix = 0.06267889361 m4
25
t6
4 4 t7 D *S
τ
15
B * Ix
X = 40.00 cm
500 * 0.08082488
τ3 2149 .1785 kN / m 2 2.149 MPa
0.3* 0.0626788936
1126
89
Tegangan Geser Pada Posisi Gaya
15 15
Y
20 15 15
geser maksimum
D = 500 kN
15
t2 S1 = 56912.4 cm3
Ya = 54.927 cm
1 1
t1
S2 = 80824.88 cm3
50
S3 = 79303.85 cm3
2 2X t3
t4
S4 = 51087.6 cm3
Yb = 50.073 cm
3 3 t5
Ix = 0.06267889361 m4
25
t6
4 4 t7 D *S
τ
15
B * Ix
X = 40.00 cm
500 * 0.07930385
τ4 1265 .2401 kN / m 2 1.265 MPa
0.5* 0.0626788936
0.5
τ5 * 1.265 2.109 MPa
0.3
1126
89
Tegangan Geser Pada Posisi Gaya
15 15
Y
20 15 15
geser maksimum
D = 500 kN
15
t2 S1 = 56912.4 cm3
Ya = 54.927 cm
1 1
t1
S2 = 80824.88 cm3
50
S3 = 79303.85 cm3
2 2X t3
t4
S4 = 51087.6 cm3
Yb = 50.073 cm
3 3 t5
Ix = 0.06267889361 m4
25
t6
4 4 t7 D *S
τ
15
B * Ix
X = 40.00 cm
500 * 0.0510876
τ6 509 .418 kN / m 2 0.509 MPa
0.8* 0.0626788936
0.8
τ7 * 0.509 0.815 MPa
0.5
1126
89
Gambar Diagram Tegangan Geser
Y
15 15 20 15 15
t1=0.568
15
Ya = 54.927 cm
1 1 t2=1.513
50
2 2X t3=2.149
t5=2.109
Yb = 50.073 cm
3 3
t4=1.265
25
4 4 t7=0.815
t6=0.509
15
X = 40.00 cm
1126
89
Terima Kasih
Semoga Allah yang maha
pengasih dan maha penyayang
selalu melimpahkan rahmat dan
karunia-Nya kepada saudara/i
sekalian sehingga sukses
menempuh ujian tengah semester
mata kuliah ini
Windu Partono - 2017
1126
89