Algoritma Kruskal

Langkah-langkah :
1. Pengurutan garis terkecil ke garis terbesar
2. Setelah diurutkan, langkah selanjutnya ada pada tabel 5
Tabel 4. Jarak yang telah diurutkan dari yang terkecil ke yang terbesar

Sisi Pasangan
Dari Ke Jarak
(edge) titik
e1719 v17, v19 Way Lalap Pampangan 0,55
e1920 v19, v20 Pampangan Padang Ratu 0,7

e1112 v11, v12 Bagelen Suka Raja 0,95

e1213 v12, v13 Suka Raja Bogorejo 1

e89 v8, v9 Wiyono Kebagusan 1,4

e1516 v15, v16 Gedong Tataan Sukadadi 1,5
e1011 v10, v11 Karang Anyar Bagelen 1,8
e1819 v18, v19 Cipadang Pampangan 1,8
e34 v3, v4 Negeri Sakti Bernung 2,1
e1820 v18, v20 Cipadang Padang Ratu 2,2
e1718 v17, v18 Way Lalap Cipadang 2,3
e35 v3, v5 Negeri Sakti Suka Banjar 2,4
e23 v2, v3 Kurungan Nyawa Negeri Sakti 2,5
e68 v6, v8 Taman Sari Wiyono 2,7
e1316 v13, v16 Bogorejo Sukadadi 2,7
e67 v6, v7 Taman Sari Sungai Langka 3,1
e1014 v10, v14 Karang Anyar Kutoarjo 3,2
e36 v3, v6 Negeri Sakti Taman Sari 3,4
Gedong
e1415 v14, v15 Kutoarjo 3,4
Tataan
e1618 v16, v18 Sukadadi Cipadang 3,4
e37 v3, v7 Negeri Sakti Sungai Langka 3,5
e47 v4, v7 Bernung Sungai Langka 3,5
e25 v2, v5 Kurungan Nyawa Suka Banjar 3,9
 Gedong
e1015 v10, v15 Karang Anyar 4
Tataan
e811 v8, v11 Wiyono Bagelen 4,1
e912 v9, v12 Kebagusan Suka Raja 4,3
e1113 v11, v13 Bagelen Bogorejo 4,7
e1617 v16, v17 Sukadadi Way Lalap 4,7
e56 v5, v6 Suka Banjar Taman Sari 5,8
e1417 v14, v17 Kutoarjo Way Lalap 6,1
e1516 v15, v17 Gedong Tataan Way Lalap 6,1
e79 v7, v9 Sungai Langka Kebagusan 7
e510 v5, v10 Suka Banjar Karang Anyar 12
Kurungan
e12 v1, v2 Gudang 16
Nyawa
e13 v1, v3 Gudang Negeri Sakti 19
e14 v1, v4 Gudang Bernung 21

Tabel 5. Langkah-langkah MST dengan Algoritma Kruskal

Membentuk
Garis T |𝑇| = 𝑛 − 1 ? Keterangan
Cycle
Iter Yang
Dipilih Ya Tidak Ya Tidak

e1719 masuk ke T
1 e1719 √ { e1719} √ dan dihapus dari list
(daftar garis)

e1920 masuk ke T
2 e1920 √ { e1719, e1920} √ dan dihapus dari list
(daftar garis

e1112 masuk ke T
3 e1112 √ { e1719, e1920, e1112} √ dan dihapus dari list
(daftar garis)

{e1719, e1920, e1112,

e1112 masuk ke T
4 e1112 √ √ dan dihapus dari list
e1112} (daftar garis)
 {e1719, e1920, e1112,
e1213 masuk ke T
5 e1213 √ √ dan dihapus dari list
e1112, e1213} (daftar garis)

{e1719, e1920, e1112,

e89 masuk ke T dan
6 e89 √ √ dihapus dari list
e1112, e1213, e89} (daftar garis)

{e1719, e1920, e1112, e1516 masuk ke T

7 e1516 √ e1112, e1213, e89 √ dan dihapus dari list
e1516} (daftar garis)

{e1719, e1920, e1112, e1011 masuk ke T

8 e1011 √ e1112, e1213, e89 √ dan dihapus dari list
e1516, e1011} (daftar garis)

{e1719, e1920, e1112, e1819 masuk ke T

9 e1819 √ e1112, e1213, e89 √ dan dihapus dari list
e1516, e1011, e1819} (daftar garis)

{e1719, e1920, e1112,

e34 masuk ke T dan
e1112, e1213, e89
10 e34 √ √ dihapus dari list
e1516, e1011, e1819, (daftar garis)
e34}
{e1719, e1920, e1112,
Garis e1820 dihapus
e1112, e1213, e89
11 e1820 √ √ dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34}
{e1719, e1920, e1112,
Garis e1718 dihapus
e1112, e1213, e89
12 e1718 √ √ dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34}
{e1719, e1920, e1112,
e35 masuk ke T dan
e1112, e1213, e89
13 e35 √ √ dihapus dari list
e1516, e1011, e1819, (daftar garis)
e34, e35}
{e1719, e1920, e1112,
e23 masuk ke T dan
e1112, e1213, e89
14 e23 √ √ dihapus dari list
e1516, e1011, e1819, (daftar garis)
e34, e35, e23}
{e1719, e1920, e1112,
e68 masuk ke T dan
e1112, e1213, e89
15 e68 √ √ dihapus dari list
e1516, e1011, e1819, (daftar garis)
e34, e35, e23, e68}
 {e1719, e1920, e1112,
e1112, e1213, e89 e1316 masuk ke T
16 e1316 √ e1516, e1011, e1819, √ dan dihapus dari list
e34, e35, e23, e68, (daftar garis)
e1316}
17 e67 √ {e1719, e1920, e1112, √ e67 masuk ke T dan
e1112, e1213, e89 dihapus dari list
e1516, e1011, e1819, (daftar garis)
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67}
18 e1014 √ {e1719, e1920, e1112, √ e1014 masuk ke T
e1112, e1213, e89 dan dihapus dari list
e1516, e1011, e1819, (daftar garis)
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014}
19 e36 √ {e1719, e1920, e1112, √ e36 masuk ke T dan
e1112, e1213, e89 dihapus dari list
e1516, e1011, e1819, (daftar garis)
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
20 e1415 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e1415 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
21 e1618 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e1618 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
22 e37 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e37 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
23 e47 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e47 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
24 e25 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e25 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
25 e1015 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e1015 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
26 e811 √ {e1719, e1920, e1112, √ e811 masuk ke T
e1112, e1213, e89 dan dihapus dari list
e1516, e1011, e1819, (daftar garis)
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014, e36,
e811}
28 e912 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e912 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
29 e1113 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e1113 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
30 e1617 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e1617 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
31 e56 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e56 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
32 e1417 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e1417 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
33 e1516 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e1516 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
 34 e79 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e79 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
35 e510 √ {e1719, e1920, e1112, √ Garis e510 dihapus
e1112, e1213, e89 dari list. Elemen di
e1516, e1011, e1819, T tetap
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014,
e36}
36 e12 √ {e1719, e1920, e1112, √ Karena |T| = n-1 =8,
e1112, e1213, e89 maka STOP
e1516, e1011, e1819,
e34, e35, e23, e68,
e1316, e67, e1014, e36,
e12}

Algoritma Prim
Langkah-langkah
1. Inisialisai T sebagai himpunan kososng
2. Pilih v1 sebagai root atau akar atau titik keberangkatan
3. Lalu langkah-langkah selanjutnya ada dalam tabel
Tabel 6. Langkah-langkah MST dengan Algoritma Prim
it Garis Yang Garis Membentu V T |𝑇| = 𝑛 − 1 ? Ketera
er Dipertim Yang k Cycle ngan
as bangkan Dipilih
i
Ya Tida Ya Ti
k dak
1 e12=16, e13= e12=16 √ {e12} {1,2} √
19, e14= 21

2 e12=16, e13= e23= 2,5 √ {e12, {1, 2, √

19, e14= 21, e23} 3}
e23= 2,5,
e25= 3,9
3 e12=16, e13= e34= 2,1 √ {e12, {1, 2, √
19, e14= 21, e23, 3, 4}
e23= 2,5; e34}
e25= 3,9;
e34= 2,1;
e35= 2,4;
e36= 3,4;
e37= 3,5
4 e13= 19, e14= e35= 2,4 √ {e12, {1, 2, √
21, e25= 3,9; e23, 3, 4,
e36= 3,4; e34, 5}
e37= 3,5 e35}
5 e13= 19, e14= e36= 3,4 √ {e12, {1, 2, √
21, e25= 3,9; e23, 3, 4,
e37= 3,5; e47 e34, 5, 6}
= 3,5 e35,
e36}
6 e13= 19, e14= e67= 3,1 √ {e12, {1, 2, √
21, e25= 3,9; e23, 3, 4,
e37= 3,5; e47 e34, 5, 6,
= 3,5; e56= e35, 7}
5,8; e510= e36,
12; e68= 2,7; e67}
;;
7 e13= 19, e14= e68= 2,7 √ {e12, {1, 2, √
21, e25= 3,9; e23, 3, 4,
e37= 3,5; e47 e34, 5, 6,
= 3,5; e56= e35, 7, 8}
5,8; e510= 12 e36,
e67,
e68}
8 e13= 19, e14= e89= 1,4 √ {e12, {1, 2, √
21, e25= 3,9; e23, 3, 4,
e37= 3,5; e47 e34, 5, 6,
= 3,5; e56= e35, 7, 8,
5,8; e510= e36, 9}
12; e79= 7; e67,
e811= 4,1 e68,
e89}
9 e13= 19, e14= e37= 3,5; √ {e12, {1, 2, √ Garis
21, e25= 3,9; e23, 3, 4, e37=
e47 = 3,5; e34, 5, 6, 3,5
e56= 5,8; e35, 7, 8, dihapus
e510= 12; e36, 9} dari list,
e79= 7; e811= e67, T dan V
4,1; e912= e68, tetap
4,3 e89}
1 e13= 19, e14= e47 = 3,5 √ {e12, {1, 2, √ Garis
0 21, e25= 3,9; e23, 3, 4, e47 =
e56= 5,8; e34, 5, 6, 3,5
e510= 12; e35, 7, 8, dihapus
e79= 7; e811= e36, 9} dari list,
4,1; e912= e67, T dan V
4,3 e68, tetap
e89}
1 e13= 19, e14= e25= 3,9 √ {e12, {1, 2, √ e25=
1 21, e56= 5,8; e23, 3, 4, 3,9
e510= 12; e34, 5, 6, dihapus
e79= 7; e811= e35, 7, 8, dari list,
e36, 9}
 4,1; e912= e67, T dan V
4,3 e68, tetap
e89}

1 e13= 19, e14= e811= 4,1 √ {e12, {1, 2, √

2 21, e56= 5,8; e23, 3, 4,
e510= 12; e34, 5, 6,
e79= 7; e912= e35, 7, 8,
4,3 e36, 9, 11}
e67,
e68,
e89,
e811}
1 e13= 19, e14= e1112= √ {e12, {1, 2, √
3 21, e56= 5,8; 0,95 e23, 3, 4,
e510= 12; e34, 5, 6,
e79= 7; e912= e35, 7, 8,
4,3; e1113= e36, 9, 11,
4,7; e1011= e67, 12}
1,8 e68,
e89,
e811,
e1112}
1 e13= 19, e14= e1011= √ {e12, {1, 2, √
4 21, e56= 5,8; 1,8 e23, 3, 4,
e510= 12; e34, 5, 6,
e79= 7; e912= e35, 7, 8,
4,3; e1113= e36, 9, 11,
4,7 e67, 12,
e68, 10}
e89,
e811,
e1112,
e1011}
1 e13= 19, e14= e1213= 1 √ {e12, {1, 2, √
5 21, e56= 5,8; e23, 3, 4,
e510= 12; e34, 5, 6,
e79= 7; e912= e35, 7, 8,
4,3; e1113= e36, 9, 11,
4,7; e1015= 4; e67, 12,
e1014= 3,2 e68, 10,
e89, 13}
e811,
e1112,
e1011,
e1213}
1 e13= 19, e14= e1014= √ {e12, {1, 2, √
6 21, e56= 5,8; 3,2 e23, 3, 4,
e510= 12; e34, 5, 6,
e79= 7; e912= e35, 7, 8,
4,3; e1113= e36, 9, 11,
4,7; e1015= 4 e67, 12,
 e68, 10,
e89, 13,
e811, 14}
e1112,
e1011,
e1213,
e1014}
1 e13= 19, e14= e1316= √ {e12, {1, 2, √
7 21, e56= 5,8; 2,7 e23, 3, 4,
e510= 12; e34, 5, 6,
e79= 7; e912= e35, 7, 8,
4,3; e1113= e36, 9, 11,
4,7; e1015= 4; e67, 12,
e1415= 3,4; e68, 10,
e1417= 6,1 e89, 13,
e811, 14,
e1112, 16}
e1011,
e1213,
e1014,
e1316}
1 e13= 19, e14= e1516= √ {e12, {1, 2, √
8 21, e56= 5,8; 1,5 e23, 3, 4,
e510= 12; e34, 5, 6,
e79= 7; e912= e35, 7, 8,
4,3; e1113= e36, 9, 11,
4,7; e1015= 4; e67, 12,
e1415= 3,4; e68, 10,
e1417= 6,1; e89, 13,
e1617= 4,7; e811, 14,
e1618= 3,4 e1112, 16,
e1011, 15}
e1213,
e1014,
e1316,
e1516}
1 e13= 19, e14= e1517= √ {e12, {1, 2, √
9 21, e56= 5,8; 3,2 e23, 3, 4,
e510= 12; e34, 5, 6,
e79= 7; e912= e35, 7, 8,
4,3; e1113= e36, 9, 11,
4,7; e1015= 4; e67, 12,
e1415= 3,4; e68, 10,
e1417= 6,1; e89, 13,
e1617= 4,7; e811, 14,
e1618= 3,4 e1112, 16,
e1011, 15,
e1213, 17}
e1014,
e1316,
e1516,
e1517}
2 e13= 19, e14= e1719= √ {e12, {1, 2, √
0 21, e56= 5,8; 0,55 e23, 3, 4,
e510= 12; e34, 5, 6,
e79= 7; e912= e35, 7, 8,
4,3; e1113= e36, 9, 11,
4,7; e1015= 4; e67, 12,
e1415= 3,4; e68, 10,
e1417= 6,1; e89, 13,
e1617= 4,7; e811, 14,
e1618= 3,4; e1112, 16,
e1718= 2,3 e1011, 15,
e1213, 17,
e1014, 19}
e1316,
e1516,
e1517,
e1719}
2 e13= 19, e14= e1819= √ {e12, {1, 2, √
1 21, e56= 5,8; 1,8 e23, 3, 4,
e510= 12; e34, 5, 6,
e79= 7; e912= e35, 7, 8,
4,3; e1113= e36, 9, 11,
4,7; e1015= 4; e67, 12,
e1415= 3,4; e68, 10,
e1417= 6,1; e89, 13,
e1617= 4,7; e811, 14,
e1618= 3,4; e1112, 16,
e1718= 2,3; e1011, 15,
e1920= 0,7 e1213, 17,
e1014, 19,
e1316, 18}
e1516,
e1517,
e1719,
e1819}
2 e13= 19, e14= e1920= √ {e12, {1, 2, √ Karena
2 21, e56= 5,8; 0,7 e23, 3, 4, |T| = n-
e510= 12; e34, 5, 6, 1 = 20,
e79= 7; e912= e35, 7, 8, maka
STOP
4,3; e1113= e36, 9, 11,
4,7; e1015= 4; e67, 12,
e1415= 3,4; e68, 10,
e1417= 6,1; e89, 13,
e1617= 4,7; e811, 14,
e1618= 3,4; e1112, 16,
e1718= 2,3 e1011, 15,
e1213, 17,
e1014, 19,
e1316, 18,
e1516, 20}
e1517,
e1719,
 e1819, ;
e1920}

Sisi (edge) Pasangan titik Dari Ke Jarak

e12 v1, v2 Gudang Kurungan Nyawa 16

e13 v1, v3 Gudang Negeri Sakti 19
e14 v1, v4 Gudang Bernung 21
e23 v2, v3 Kurungan Nyawa Negeri Sakti 2,5
e25 v2, v5 Kurungan Nyawa Suka Banjar 3,9
e34 v3, v4 Negeri Sakti Bernung 2,1
e35 v3, v5 Negeri Sakti Suka Banjar 2,4
e36 v3, v6 Negeri Sakti Taman Sari 3,4
e37 v3, v7 Negeri Sakti Sungai Langka 3,5
e47 v4, v7 Bernung Sungai Langka 3,5
e56 v5, v6 Suka Banjar Taman Sari 5,8
e510 v5, v10 Suka Banjar Karang Anyar 12
e67 v6, v7 Taman Sari Sungai Langka 3,1
e68 v6, v8 Taman Sari Wiyono 2,7
e79 v7, v9 Sungai Langka Kebagusan 7
e89 v8, v9 Wiyono Kebagusan 1,4
e811 v8, v11 Wiyono Bagelen 4,1
e912 v9, v12 Kebagusan Suka Raja 4,3
e1011 v10, v11 Karang Anyar Bagelen 1,8
e1014 v10, v14 Karang Anyar Kutoarjo 3,2
e1015 v10, v15 Karang Anyar Gedong Tataan 4
e1112 v11, v12 Bagelen Suka Raja 0,95
e1113 v11, v13 Bagelen Bogorejo 4,7
e1213 v12, v13 Suka Raja Bogorejo 1
e1316 v13, v16 Bogorejo Sukadadi 2,7
e1415 v14, v15 Kutoarjo Gedong Tataan 3,4
e1417 v14, v17 Kutoarjo Way Lalap 6,1
e1516 v15, v16 Gedong Tataan Sukadadi 1,5
e1517 v15, v17 Gedong Tataan Way Lalap 3,2
e1617 v16, v17 Sukadadi Way Lalap 4,7
e1618 v16, v18 Sukadadi Cipadang 3,4
e1718 v17, v18 Way Lalap Cipadang 2,3
e1719 v17, v19 Way Lalap Pampangan 0,55
e1819 v18, v19 Cipadang Pampangan 1,8
e1820 v18, v20 Cipadang Padang Ratu 2,2
e1920 v19, v20 Pampangan Padang Ratu 0,7