i

KATA PENGANTAR

Puji syukur penulis sampaikan atas kehadirat Tuhan Yang Maha

Esa, atas Rahmat dan karunia-Nya, sehingga penulis dapat mengerjakan tugas
kerja praktek serta dapat menyusun laporan kegiatan ini dengan judul “UPT.
MEKANISASI TANAMAN PERTANIAN”.

Kerja praktek ini merupakan salah satu syarat untuk memenuhi

kurikulum pada Jurusan Teknik Mesin Fakultas Teknologi Industri INSTITUT
TEKNOLOGI MEDAN, dengan harapan mahasiswa dapat belajar secara
langsung di Dunia kerja/Industri untuk menambah bekal dan pendalaman ilmu
khususnya yang berkaitan dengan Teknik Mesin.

Selama melaksanakan kerja praktek dan menyusun Laporan,

penulis banyak mendapatkan bantuan, arahan, serta bimbingan dari berbagai
pihak. Penulis mengucapkan Terima Kasih sebesar – besarnya kepada :
1. Ibu Ir.Hj Ichroni Hasibuan, MP selaku Manejer Puncak UPT.
MEKANISASI PERTANIAN LABORATORIUM DAN PENGUJIAN
MUTU ALAT Dinas Pertanian Sumatera Utara.
2. Bapak Ir.Subagio selaku manajer teknis UPT. MEKANISASI
PERTANIAN LABORATORIUM DAN PENGUJIAN MUTU ALAT
Dinas Pertanian Sumatera Utara.
3. Ibu Ir.Nurdiana,MT, selaku Ketua Jurusan Teknik Mesin Institut
Teknologi Medan & Selaku Pembimbing Kerja Praktek Lapangan.
4. Bapak Jufrizal, ST,MT, selaku Kordinator (KP) Kerja Praktek Jurusan
Teknik Mesin Institut Teknologi Medan.
5. Kedua orang tua penulis yang telah memberi dukungan moril maupun
materil, sehingga penulis dapat menyelesaikan laporan ini dengan baik.
6. Teman – teman seperjuangan selama melaksanakan Kerja Praktek Di
UPT. MEKANISASI PERTANIAN LABORATORIUM DAN
PENGUJIAN MUTU ALAT

i
 Penulis menyadari atas kekurangan dalam penyusunan laporan ini,
maka dari itu penulis mengharapkan kritik dan saran dari pembaca demi
kesempurnaan laporan ini dan dapat memberikan manfaat bagi pembaca laporan
ini. kami mengucapkan Terima kasih.

Medan, 14 Oktober 2019

Penulis
Rian Niel
13202340

ii
 DAFTAR ISI

KATA PENGANTAR ....................................................................................................... i

LEMBAR PENGESAHAN ............................................................................................... iii
DAFTAR ISI
BAB I PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang ..................................................................................................... 1

1.2 Tujuan .................................................................................................................. 3

1.3 Tempat dan Waktu Pelaksanaan .......................................................................... 3

1.4 Metode.................................................................................................................. 5

BAB II TINJAUAN UMUM PERUSAHAAN

2.1 Sejarah Ringkas Dinas Pertanian ......................................................................... 7

2.1.1 Sebelum Kemerdekaan RI ...................................................................... 7

2.1.2 Setelah Kemerdekaan RI......................................................................... 8

2.2 Sistem Manajemen Keselamatan Dan Kesehatan Kerja(SMK3) ......................... 9

2.3 Struktur Organisai ............................................................................................... 10

BAB III PROSES PRODUKSI DAN SARANA

3.1 Beras ..................................................................................................................... 30

3.2 Metodologi ........................................................................................................... 32

3.2.1 Sarana ...................................................................................................... 32

3.2.2 Alat .......................................................................................................... 33

3.3 Spesifikasi Throw Threhser ( Perontok Padi ) .................................................... 33

ii
3.4 Petunjuk Operasional ........................................................................................... 34

3.4.1 Petunjuk Keselamatan Kerja ................................................................... 34

3.4.2 Petunjuk Operasional Mesin Perontok ( Powe Thresher ) ...................... 35

3.5 Mesin Perontok Padi Tipe Pelemparan Jerami Syarat Mutu dan Cara Uji .......... 37

3.5.1 Ruang Lingkup ........................................................................................ 37

3.5.2 Acuan Normatif ..................................................................................... 37

3.6 Istilah dan Defenisi .............................................................................................. 38

3.6.1 Mesin Perontok Padi Tipe Pelemparan Jerami ....................................... 38

3.6.2 Silinder Perontok .................................................................................... 38

3.6.3 Motor Penggerak ..................................................................................... 38

3.6.4 Tinggi Bagian Pengumpan ...................................................................... 38

3.6.5 Bobot Kosong ........................................................................................ 38

3.6.6 Bobot Operasi Mesin .............................................................................. 38

3.6.7 Butir Gabah Utuh .................................................................................... 38

3.6.8 Butir Gabah Rusak .................................................................................. 38

3.6.9 Butir Gabah Retak................................................................................... 39

3.6.10 Butir Gabah Patah ................................................................................... 39

3.6.11 Butir Gabah Hijau dan Hampah .............................................................. 39

3.6.12 Benda Asing ............................................................................................ 39

3.6.13 Potongan Jerami ...................................................................................... 39

3.6.14 Nisbah Gabah Jerami ( Grain – Straw Ratio ) ........................................ 39

3.6.15 Kapasitas Pengumpanan ......................................................................... 39

3.6.16 Kapasitas Perontokan .............................................................................. 39

3.6.17 Kapasitas Kebersihan .............................................................................. 39

ii
 3.6.18 Tingkat Kerusakan .................................................................................. 40

3.6.19 Persentase Tidak Terontok ...................................................................... 40

3.6.20 Efisiensi Perontokan ............................................................................... 40

3.6.21 Persentase Gabah Tercecer ..................................................................... 40

3.6.22 Persentase Kehilangan Hasil ................................................................... 40

3.6.23 Kebisingan Mesin ................................................................................... 41

3.7 Klasifikasi Dan Spesifikasi .................................................................................. 41

3.7.1 Klasifikasi ............................................................................................... 41

3.8 Spesifikasi ............................................................................................................ 42

3.9 Syarat Mutu .......................................................................................................... 43

3.9.1 Persyaratan Ukuran Utama ..................................................................... 43

3.9.2 Persyaratan Unjuk Kerja ......................................................................... 43

3.10 Pengambilan Contoh .......................................................................................... 44

3.11 Cara Uji .............................................................................................................. 44

3.11.1 Peralatan Uji ............................................................................................. 44

3.11.2 Persyaratan Bahan Uji ............................................................................. 45

3.11.3 Uji Verifikasi ........................................................................................... 45

3.12 Parameter Yang Diperiksa ................................................................................. 46

3.12.1 Mesin Perontok Padi ................................................................................ 46

3.12.2 Motor Penggerak ..................................................................................... 46

3.12.3 Unit Perontok ......................................................................................... 46

3.12.4 Perlengkapan ........................................................................................... 46

3.13 Uji Unjuk Kerja ................................................................................................ 47

ii
 3.13.1 Tujuan ............................................................................................................. 47

3.13.2 Parameter Yang Diukur.................................................................................. 47

3.13.3 Putaran Motor Penggerak Tanpa Dan Dengan Beban ................................... 47

3.13.4 Putaran Silinder Perontok Tanpa Dan Dengan Beban .................................. 48

BAB IV PROSEDUR DAN PERHITUNGAN

4.1 Prosedur Dan Cara Perhitungan ........................................................................... 49

4.1.1 Kapasitas Pengumpanan ......................................................................... 49

4.1.2 Kapasitas Perontokan .............................................................................. 50

4.1.3 Tingkat Kebersihan ................................................................................. 50

4.1.4 Persentase Gabah Tidak Terontok .......................................................... 51

BAB V PENUTUP

5.1 Kesimpulan .......................................................................................................... 52

5.2 Saran .................................................................................................................... 52

ii
ii