Volume 10, Issue 39
Our Words
Weekly Issue
“ N E W
SPECI AL
Jeni i denjë veçse për keqardhje Z. Borchardt! Elona CASLLI
POINTS OF Jeni i denjë veçse për keqardhje Z. Bor-
I NTEREST: chardt!
Elona CASLLI
 Venice changed its
standing in regard to Z. Borchardt muaj më parë , shqiptarët u
përballën me një leksion demokracie, ose më
Albania!!! saktë me një manual proteste të hartuar nga
ju, në të cilin, gjendej një bashkësi
 No Sided articles and udhëzimesh që diktonte mënyrën se si
shqiptarët duhet të protestonin apo ta kër-
no restriction for our
konin të drejtën e tyre.
members, our guest
and our friends. Në manualin tuaj, bëhej thirrje për ruajtje të
qetësisë gjatë protestave dhe dukej gati se
manuali nuk ishte hartuar për një protestë,
 Latest needs for our por për një shfaqje teatri, ku njerëzia duhet
community and the të fikte celularët dhe të qëndronte e qetë
latest resolutions gjatë lojës në skenë.
Z. Borchardt protesta është revoltë dhe jo
 Our Free Voice shfaqje teatrale dhe njeriu i revoltuar në këtë
through our words. rast nuk është personazh skene që regjisori
mund t’i diktojë volumin e revoltës, por
personazh në jetën e vërtetë.
Në orët e vona të mbrëmjes, teksa ecnit
rrugëve të Tiranës, jeni përballur me njerëz
I N S I D E T H I S të revoltuar, të cilët protestonin kundër
I S S U E : autoritarizmit të Kryeministrit në fjalë, i cili
rrezikon t’i nxjerrë këta njerëz në qiell të
Faqe
Jeni 1 ARISTIDH P. KOLA
ARISTIDH P. KOLA
Faqe Gjuha arvanite kurrë nuk është inkuadruar në
Kola 1 programet e edukimit shkollor në shtetin
modern grek. Ne të kundërt ai është deku-
rajuar në shkolla (dhe në ushtri) deri me
Faqe dënime fizike, poshtërime, ose, në vitet e
Janulla rrapi 2-3, fundit, thjeshtë me terheqje vëmendje të
4-5 përdoruesve të gjuhës arvanite ( raport i
Williams,1992: 86; Trudgill, 1983:130-1).
The Human Rights Helsinki Organization
Faqe ARISTIDH P. KOLA
Renato Rrapi 5-7 Gjuha arvanite kurrë nuk është inkuadruar në
programet e edukimit shkollor në shtetin
9, 12
modern grek. Ne të kundërt ai është deku-
rajuar në shkolla (dhe në ushtri) deri me
dënime fizike, poshtërime, ose, në vitet e
Faqe fundit, thjeshtë me terheqje vëmendje të
Declasified, Agim 6-7 përdoruesve të gjuhës arvanite ( raport i
Williams,1992: 86; Trudgill, 1983:130-1).
Hamiti, Janulla 7,-9,
The Human Rights Helsinki Organization
rrapi 10-14
17-19 Aristidh Kola: Hundzakët dhe Burrashkët
Rreth 6000 ushtarë ilire pas vrasjes së Klitit
nga Aleksandri i Madh u larguan nga ky i
Adresa Faqe
fundit dhe u endën nëpër Braktanë derisa
Anetaresimi 32 përfunduan në Qafiristanin e sotëm (midis
Afganistanit dhe Pakistanit verior). Përpara
pak vjetësh skenaristi Xhejms Hilton xhiroi
aty një dokumentar "Horizonte të humbu-
ra" (Lost Horizons). Banorët e asaj zone janë
të gjatë, të bardhë, me flokë gështenjë dhe
November 04, 2019
L I F E ” J E T A E R E
hapur.
Disa pyetje për ju Z. Bochard- Kush jeni ju
Ju medoemos e njihni çështjen famëkeqe që guxoni të kryeni një veprim kaq
të Unazës së Re. Është një çështje aq e poshtërues me popullin shqiptar?!
përfolur sa çështja e Teatrit Kombëtar. Ç’të mirë të madhe i keni bërë vallë
Të dyja këto çështje kanë të njëjtin autor ; njerëzimit, që i lejoni vetes një sjellje të
Kryeministrin Edi Rama dhe bien ndesh tillë?!
me Kushtetutën e vendit. Ç’të keqe të madhe keni parë nga shqiptarët,
që u nxirrni gishtin e mesit?!
Dhe teksa hapat tuaja në mbrëmje, janë
përballur me thirrjen : “ Rama ik dhe Domethënia e gishtit të mesit njihet në
Shame on you Bochard!” ju nuk keni shkallë të gjerë në vendin tonë Z. Borchardt,
nguruar aspak por në vendin tonë sikundër në vende të
qytetëruara , përdoret zakonisht nga adolesh-
entët, kur rebelohen në përpjekjen e tyre për
të sfiduar botën.
Është e dukshme që ju i keni kaluar prej
kohësh të tetëmbëdhjetat Z. Bor-
chardt ,sikundër është edhe e dukshme që ju
nuk sfidoni askënd, pasi pohimet apo mo-
himet tuaja, janë në përputhje të plotë me
pushtetin. Ju dhe pushteti flisni njësoj.
Pika kyçe në këtë hisitori Z. Bochard është
Bochart in Albania kjo:- A do të guxonit ju vallë ta nxirrnit
gishtin e mesit në një vend të Bashkimit
Europian?!
t’i tregoni gishtin e mesit njerëzve të Ç’do të ndodhte nëse ju do të kryenit të
revoltuar. njëjtin veprim në një hapësirë tjetër gjeografi-
jetojnë shumë vjet.
Lugina ku jetojnë quhet dhe në ditët e sotme
Hundeza (Hundë e vogël) dhe me të vërtetë kjo
fushë mbyllet me një hundëz midis dy maleve që e
rrethojnë. Një tjetër vendosje moçalore quhet
Balta. Dialekti i tyre quhet Burrasheski që do të
thotë gjuha e burrave. Reaguan ndaj imponimit të
fesë muslimane dhe akoma edhe sot pijnë (në
kundërshtim nga të gjithë banorët e atjeshëm) verë
e madje të përzierë me ujë, siç bënin të lashtët.
Shumë zakone dhe tradita të tyre dëshmojnë
prejardhjen e tyre; (Shiko Ernesto Skura "Ilirët në
Afganistan" në gazetën "Lidhja" të Antonio Bel-
lushit, Maj 1983).
Kafiristan = Qafiristan = Vendi i Qafirëve = Vendi
i të pafeve sipas muslimanve. Tani Qafiristanin e
quajnë Nuristan, pasi thuhet që banorët e kanë
pranuar fenë islame. Vendodhja e Qafiristanit
është aty ku piqen Afganistani, Pakistani, Kina e
Taxhikistani; Hundëza ndodhet në pjesën e Paki-
stanit. Pllaja e Hunzës është 2300 - 2700 metra
mbi nivelin e detit dhe tërë lugina rrethohet nga
male me lartësi 6000-7500 metra mbi nivelin e
detit.
Banorët pëlqehen të quhen HUNZAKË
(Hunzakuts), e cila tingellon saktë sipas shqipes.
Një valle popullore që kërcejnë është Vallja e
Shpatave që kërcehet vetem nga burrat me valltarë
që vishen me rroba me ngjyra te quajtura
KAMARBUNDE. Në raste festimesh, me të vjetrit
 P a g e 2 O u r W o r d s

Jeni i denjë veçse për keqardhje Z. Borchardt! Elona CASLLI/ Rama shkoi në Nish për të
ke?! Ballkanik… deputetët në Nish për tu takuar e bashkërenduar me Vuçiç projektin e vjetër të
holandezë që Serbisë së Madhe, apo ndryshe të vendosjes së Serbisë në qendër të
Z. Bochard, gishti juaj i mesit, është provë Rama në Nish na bën edhe për të qeshur e më tej ja Ballkanit Perëndimor, meqë Serbia e ka humbur këtë rol me shpërbërjen
e pakundërshtueshme që ju, jo vetëm keni për të qarë: Ai shkoi në këtë takim si një kishte dhënë 8 e Jugosllavisë. Sepse BP është në realitet një entitet politik i formuar nga
një raport të gjymtuar me të vërtetën dhe nxënës i keq që ka ngelur në klasë në ministreve Ish-Jugosllavia, minus Slloveninë e Kroacinë dhe plus Shqipërinë; dhe
standard të dyfishtë për gjykimin e saj, por Bruksel sepse është i paaftë, hajdut dhe (gra) Shqipëria në vend që ti largohet sa më shpejt nga ky entitet, Rama me
mbi të gjitha tregon faktin tragjik që ju gjatë të gjithë kohës sorrollatet rrugëve me manekine ta autoritarizmin, korrupsionin e lidhjet me krimin e mban të lidhur fort aty
nuk i dilni zot as pozicionit që keni dhe as kriminelë e të fortë. Për paka shkaka po firmosin dhe dhe për më tepër kërkon ta vendosë nën hyqmin e Serbisë së Madhe….
institucionit që përfaqësoni , por shtoj se pasi e kanë dërguar për të kursin e 7 ministrave –
njëkohësisht nuk i dilni zot as viteve që kitarës për të futur në shina është larguar burra- kukulla Rama shkoi në Nish jo vetëm pa platformë, pa program dhe pa kalendar
keni mbi kurriz. se e bezdisin telat e kitarës e nuk për ta miratu- veprimesh, por edhe pa u konsultuar me askënd, as me qeverinë e partinë
përqendrohet dot; më pas e kanë dërguar ar në heshtje, e tij, pa asnjë diskutim as me parlamentin dhe pa asnjë konsultë qoftë
Post Scriptum- Jeni i denjë veçse për në kursin e pikturës por nuk ka mundur të duke u bërë edhe formale me opozitën e Presidentin. Pra vajti edhe në këtë aktivitet
keqardhje Z. Borchardt! qëndrojë as tre ditë se në vend që të gazi I botës thjesht me duar në xhepa siç vete gjithnjë, thjesht për show e për të bërë
mësojë të pikturojë ngalloset me bojërat dhe objekt foto me brekushe e me atlete….
Rama shkoi në Nish për të nga fytyra e rrobat, dhe në fund e dërgojnë batutash e
kërcënuar përsëri Merkel edhe në kursin e boksit por edhe prej andej gallate në të Rama shkoi në Nish për një ‘projekt’ që sipas tij ju krijon mundësinë
Nga Kastriot Islami largohet se e rrahin më të fortit dhe e tallin gjithë qoshet shqiptarëve të shkojnë pa vizë në Serbi dhe bizneset shqiptarë të çojnë pa
Edi Rama shkoi në Nish për tu takuar me pasi i kanë ngrenë bukën me gjalp e e Tiranës e në pengesa doganore mallrat e tyre në Serbi. Kjo është paradoksale në disa
Aleksandër Vuçiç dhe Zoran Zaev, sheqer. Këtë gjë edhe tani sepse nuk është të gjithë cepat plane. Së pari, shqiptarët e varfër po emigrojnë masivisht drejt vëndeve të
çuditërisht (kjo çudi e ka shpjegimin e saj) në gjendje të ushtrojë detyrat e kryeminis- e BE dhe SHBA për shkak të keqqeverisjes së Ramës dhe s’presin nga
pa asnjë ide të qartë, pa platformë, pa trit…. Shqipërisë… Rama ti hapë kufirin me Serbinë. Së dyti, shqiptarët e varfër sa herë që ju
program e pa asnjë kalendar veprimesh paraqitet nevoja apo mundësia shkojnë në vendet fqinje, Maqedoninë e
për të deklaruar marrëzinë e radhës, pro- Rama shkoi në Nish pasi si kryeministër Veriut, Mal i Zi e Kosovë vetëm më kartë identiteti dhe ju duket çudi e
jektin e tyre që e kanë pagëzuar Shengeni kishte shkruar një letër provokative për Rama shkoi madhe që Rama kërkon ti fusë pa viza në një vend me të cilin s’kanë

Many shadow accounts in UK islands have been used since the 70’s for Albanian dictators...

Speaking not just for Albanians

but for others as well...what we
With the
learned being used for everyone's The blue collars gotright support everything
this president is
here and those
benefit not just Albanians... possible
are the ones in America….True
that will common
keep him there...if deviates
American
from them than fighters...
its everyone's choice

Why did he die?

Vedat Gashi is now in and many
more following on...It’s heating up
in the locals for Albanians...Many
more we’ll speak out and get active
time to defend ourselves in the US...
Chameria is picking their president in
2019-2020 from every Albanian world
wide...Time to get loud...

veshin pekerina leshi të
qendisura e të quajtura
ÇUKA. Kryetari I Hunzës
e ka titullin I MIRI (The
Mir).
Gjuha e Kalashve
gjuha - xhif ose
gjif:..lëkura - post
(postaçia në shqip janë
lëkurat e thara të
bagëtive):..ashti –
athi:..bërryli –
harkin:..dera – dur:..qielli
– di:..ujë – ukh:..mishi –
mos:..kau – gakh:..drith -
shin (shiej, shirje):..baba –
dada:..i drejtë - drah,
draq:..poshtë, nën – nu-
na:..çka – kia:..ku – ka-
ua:..shiko – pashi:..ti – ra" (Lost Horizons). Banorët e asaj gazetën "Lidhja" të Anto-
tu:.. etj zone janë të gjatë, të bardhë, me nio Bellushit, Maj 1983). Banorët pëlqehen të Gjuha e Kalashve
Aristidh Kola: Hun- flokë gështenjë dhe jetojnë shumë quhen HUNZAKË
dzakët dhe Burrashkët vjet. Kafiristan = Qafiristan = (Hunzakuts), e cila gjuha - xhif ose gjif:..lëkura - post
Aristidh Kola: Hun- Vendi i Qafirëve = Vendi tingellon saktë sipas (postaçia në shqip janë lëkurat e
dzakët dhe Burrashkët Lugina ku jetojnë quhet dhe në ditët i të pafeve sipas mus- shqipes. Një valle thara të bagëtive):..ashti –
e sotme Hundeza (Hundë e vogël) limanve. Tani Qafiristanin popullore që kërcejnë athi:..bërryli – harkin:..dera –
dhe me të vërtetë kjo fushë mbyllet e quajnë Nuristan, pasi është Vallja e Shpa- dur:..qielli – di:..ujë – ukh:..mishi
Rreth 6000 ushtarë ilire me një hundëz midis dy maleve që e thuhet që banorët e kanë tave që kërcehet – mos:..kau – gakh:..drith - shin
pas vrasjes së Klitit nga rrethojnë. Një tjetër vendosje pranuar fenë islame. vetem nga burrat me (shiej, shirje):..baba – dada:..i
Aleksandri i Madh u moçalore quhet Balta. Dialekti i Vendodhja e Qafiristanit valltarë që vishen me drejtë - drah, draq:..poshtë, nën –
larguan nga ky i fundit tyre quhet Burrasheski që do të është aty ku piqen Afgani- rroba me ngjyra te nuna:..çka – kia:..ku – kaua:..shiko
dhe u endën nëpër Brak- thotë gjuha e burrave. Reaguan ndaj stani, Pakistani, Kina e quajtura KAMAR- – pashi:..ti – tu:.. etj
tanë derisa përfunduan imponimit të fesë muslimane dhe Taxhikistani; Hundëza BUNDE. Në raste
në Qafiristanin e sotëm akoma edhe sot pijnë (në ndodhet në pjesën e Paki- festimesh, me të
(midis Afganistanit dhe kundërshtim nga të gjithë banorët e stanit. Pllaja e Hunzës vjetrit veshin pekeri-
Pakistanit verior). Përpa- atjeshëm) verë e madje të përzierë është 2300 - 2700 metra na leshi të qendisura
ra pak vjetësh skenaristi me ujë, siç bënin të lashtët. Shumë mbi nivelin e detit dhe tërë e të quajtura ÇUKA.
Xhejms Hilton xhiroi aty zakone dhe tradita të tyre dëshmo- lugina rrethohet nga male Kryetari I Hunzës e
një dokumentar jnë prejardhjen e tyre; (Shiko Ernes- me lartësi 6000-7500 ka titullin I MIRI
"Horizonte të humbu- to Skura "Ilirët në Afganistan" në metra mbi nivelin e detit. (The Mir).
 V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 3

Shqiptaret ne Kosove nga te tere anet per te mbrojtur te drejtat e tyre

Dictators being installed in Albania where one party holds elections and votes and counts herself while others no!!

Mbi origjinën etnike, biografinë, ndryshimet në emër e mbiemër, datë dhe vitlindjen e Migjenit! – Nga Petro S.
detyrat ma të nalta , plaku bani hapa të ri nga rrijë i qetë në gjëndjen qi asht, i dyti don
Mbi origjinën etnike, biografinë, ndryshimet në e re/ Po lulëzon gërmadhash, të apo i riu? Kush qe ay qi përparimi?A nuk të lëvizi e të veprojë qi gjithnji të
dhënë nga mësuesi i letërsisë me kshillat e veta t’urta qenë në lulen e naltshet, deri në shkallët e epërme.
emër e mbiemër, datë dhe vitlindjen e Migjenit! – S.Luarasi ndaloi sa lufta? A nuk moshës së tyne, Para se të flasim mbi rininë, le t’i
qenë pleq Bismarku e Napoleoni, Leka, shigojmë kto dy moshë të kundërta, e
Nga Petro S. LUARASI “Nji provë e re hedh poshtë të Cavouri, themeluesat e dy Skanderbeu kur kemi me pa se janë në nji mardhanie të
vjetrën e raskapitur, sikurse nji shteteve të kalbun ç’prej korrën lavdina në ngushtë njëna me tjetrën. Plaku drejton,
në poezinë e Migjenit” (Sudost-Foschungen,1971) ndërtesë e vjetër, kalbun theme- rrajet? fushën e betejës? E si i riu vepron. Pleqt ma të shumtën janë
është bazuar në vëllimin Migjeni, Vepra (1961) të lesh,rrzohet për me i lshue vendin E ma në fund si nji shem- përfundim, cila asht diplomata, njerz të zotët e fjalës, veti qi
përgatitur nga Skënder Luarasi. nji tjetre ma të bukur e ma të bull patriotizme thjesh gjallnia, shtylla, e fitueme prej experienceës së jetës. Por
Me Skënderin jam takuar pas lirimit tim nga burgu më madhnishme,ashtu pej gërmadhave shqyptare, asht nji plak ay shpresa e nji Kombit? në qoftë se pleqnia ka pasunin mëndore
1956. Ka qenë i vetmi ndër shokët dhe të njohurit që të kulturës së vjetër të mbijë lulja e Ismail Qemal qi shpalli Nëse së parës i të zhvillueme, rinia ka veprimin. E
më dha të njohur botërisht, të tjerët më mënjanohesh- djelmnisë së sotme…Në shekullin e pamvarsin e Shqypnisë. përgjegjet fjala plak,e shpesh veprimi ia kaloi mëndjes.
in.Kemi shëtitur bashkë disa herë në bulevardin e XX duhet me shporrë mendimet e Të vërteta e t’arsyeshme dyta na kumbon Nji djalë i zoti në rini, ka për të pasë
Tiranës, duke folur për letërsi, art dhe mbi thema jo vjetra,qi nji bar i ri të lulzojë aty ku kto, por të cillave na i ambël në veshinia. sigurisht po at vullnet, po ato dëshira qi
politike. Të jeni kryelartë për një baba të këtillë, dukembinin ma parë ferrat”( Arshi Pipa. përgjegjemi shpejt me nji Dy moshë kto me ka pasë në djalërin të tij. E kshtu pra
ndjekur shembullin e tij. Klasa V-A,Shkodër 19-IV-1935) varg pyetjesh tjeraush u parime krejt të shofim se nji pleqni e begatë, rrjedh prej
(Kjo letër është botuar e plotë në gazetën ‘’Drita’’, 16 dha shqelmin ndjenjave kundërta: Në sa plaku nji rinie të begatë. Por ka raste ku nji
janar 2002, f.12. Origjinali ruhet në familjen S.Luarasi) Ndërsa në hartimin ‘’Mosha ma e dhe zakoneve të prishuna vepron me durim, plak diftohet ma djalë se djali i ri. Asht
begatë asht rinija’’ shkruan: të Mesjetës? Cili qe ay qi kadali, gjakftoftsi , i pët t’u admirue, po nji plak me flokë të
Po pleqnija , kishte me thanë shum s’skursei jetën tue luftue riu vepron me shpejti, bardhë q’i del përpara popullit për me i
Ja si shkruante nxënësi Arshi Pipa në hartimin me kush , a nuk asht e begatshme? për atdhe?A s’qe gadi guxim, vullnet. Në sa predikue rinisë se asht gja e shejtë me
temë: ‘’E vjetra shembet/Kohët po ndryshojnë/Një jetë Kush qeverisë shtetin e mban gjithmonë nji djalosh ay qi i pari kufixohet të vdekë për atdhe.Ose për me u dhanë
 P a g e 4 O u r
Mbi origjinën etnike, biografinë, ndryshimet në emër e mbiemër, datë dhe vitlindjen e Migjenit! – Nga
zemër e guxim të rijve në luftë, del me
flamur e me gjoks të hapun ball anmikut,
tue britë:’’Përpara,përpara djalëri!’’nsa
plumbat e anmikut e rrxojnë vdekun
pëdhe.
Pra duhet të dijmë se në mes të pleqvet e
të rijvet ka pleq me shpirt djali e
djalosha me shpirt plaku.
Tashti le t’flasim mbi rininë.Mbassi un
jam i ri , m’ka hije të flas e t’a lavdoj
ktë.Jeta e djaloshit, asht shum ma e
kandshme se jeta e plakut.’’Sa të jesh i
ri, gjith bota asht e ytja, thotënji frazë
arit’’.Sa e sa herë keni ndie nji plak tue
thanë:’’Ah! sikur t’ishem i ri!Sikur gjith
kjo barrë vjetësh mos të peshonte mbi
mue;Edhe un do t’dija se ç’do të baja!’’E
kujtimet e kandshme të rinisë i përshko-
Agim Desku, SELI MURATI PIKËLLIMI I ËNDRRËS P O E Z I
76
Seli MURATI
qiellit
engjëjt me yjet e hënës
që na shikojnë në të dy
ndëgjoje zemrën e çiltër
kur ajo ty po të flet
futu brënda e dehu
më ngjyrën e kuqe verë
puthjet mos të hargjohen
as dhe për të vetmin çast.
Si magnet ku pikënisja të fillojë
buzët tona të bashkohen
trëndafil të kuq të flakërohen
jeta të bëhej shumë ngjyra
të mundësh ta ndiesh
në tingujt e një violine
valëvitur në një serenadë
mbi heshtjen tënde të ndriquar
të rri me i heshtur se vetë heshtja
e përjetshme e yjeve.
99
Pikëllimi i ëndrrës
ENGJËLL NËSËR DO TË BËHESH
Engjëll nësër do të bëhesh
pasnësër ndoshta përendi
në ateiste do të shndërrohem
mos takohem më më ty.
Mos më lut, mos më kërko
fjalet e tua më skanë fuqi
e tejdukshme do të bëhem
të mos takohem më më ty.
Mos më vajto kurrë o i marrë
atëherë kur të bëhem hi
çdo gjë kundër vetës do të bëj
të mos takohem më më ty.
Do të këndoj për këto vite
që janë grimca në mijëra jetë
do ti këndoj unë dashurisë
që është një pasion i vërtetë.
100
Seli MURATI
Do të gjykoj unë për të folurat
por edhe papagalli se si flet
do tu vlerësoj njërëzve rrobat
por ato vetëm rrobaqepsi ua pret.
Do të bej unë marrëzira
të keni ju çtë bisedoni
hen ndër mend e lotët i kullojnë.Por kurr
s’keni ndigjue as do t’ndigjoni nji djalosh
tue thanë:’’Ah sikur t’isha plak.’’
Jeta djeloshare asht nga njëna anë mosha e
qefevet, e kangvet, shetinavet, gzimevet,
dhe nga tjetra anë, mosha në të cilën njeriu
fillon të kuptojë qëllimin e jetës, mendon
t’adhshmen e tij. Prej edukimit moral edhe
fizik bahet ay i shkathët nga mëndja e
trupi. ’’Mens sana in corpore sano’’thot
latini, frazë qi i përshtatet plotsisht rinis.I
riu ka besim në vetvedi , me fuqi,guxim e
vullnet çeliku i përballon vështirësinat e
jetës. Sa herë qi i lypë nevoja, tue u ba
udhheqsi i vetvetes i çilë rrugë vehtes e
gja s’ia ndalë hovin si kurgja s’mund
t’pengojë e t’kundërshtojë nji prrue të
rrëmbyeshëm qi shungullueshëm ulet prej
Biggest Heist on private land continues to
happen in Albania...How can they, the Alba-
nian politicians sell someone else’s land??
kaloni kështu kohët e lira
të tjerët vetëm mos i dëmtoni.
101
Pikëllimi i ëndrrës
NJË LOT MBYTËS PO FLET
Loti pikon flakë si zjarr që nuk shuhet
sytë ti vërbon errësirë e kapluar
një zjarr flakërues plot dashuri
digjet syri mes flakëve, eh si në rini .
Me lotin pikuar flakë ,mbyt vetën
është plagë që s’sherohet në jetë
dhimbje në zemër ke mbet
Si e vrarë rri në vetmi.
Mbyllem si një zog në fole
që kurrë nuk di për liri
kujtimet shpirtin ma lëndojnë
shkruaj vargje e lot për ty.
Loti që po pikon nga sytë e mi
mbytës po më flet si shpirti vet
shkruaj emrin tënd diku në hartë
unë fytyrën të vetmen ta kërkoj.
Më shumë mallë janë
sot sytë që pikojnë flakë
ka shumë kohë nuk të kam parë
sytë e mi gjithmonë kanë me piku lot.
102
Seli MURATI
Se pa ty më ikën shumë vite
a mundesh njëherë o vetëm njëherë
më ma thënë të vërtetën
çka fitove ti, e çaka kjo e tretura jetë.
Kur ti ma nxive jetën
mbaje mend dashurinë time
mbaje mend lotin që pikonte për ty
flakë e etur çdo fletë dogje ti.
Ti gëzimin që më mbylle
buzëqeshja ngriu buzëve të mia
kujtimet mbetën si një burim
në fundin e një gremine.
Lëre lotin të pikoj flakë
lë ta fshijë dikush tjetër
në krahrorin tënd të pushoj
nga fjalor yti i vjetër.
Fshije emrin tim ,digje fotografinë
por nga zmera jote smundesh
më më fshi lotin që pikon flakë
malli nuk po shuhet prej nga ajo ditë.
Dashurija e parë ti vërbon sytë
një lot mbytës po flet vetë
W o r d s
malit tue marrë me vedi gur e shkambija. lodhun mbas malit, e n’horizontin e kaltërt po
Kshtu kemi pa djelm të ri frëng e ma vonë del agimi i gzueshëm tue shndritë me rreze
rus qi i kan kundërshtue rregjimit të shprese të reja, të flakta: rreze zgjuese.
mbretënvet tyran të cilët dojshin me Ti je agimi e flladi i freskët i prandverës
shtypë popullin.Por gjaku i tyne i njomë , i t’t’ande t’mbushi me hare zemrat e popullit, e
derdhun për ideal nuk shkoi kot pse atij populli qi të brohoritë e t’adhuron.
djalëria ja mbrrijti ma në fund qëllimit. E ardhshmja asht e ytja.Vepro pra!…
Kah ti i kan drejtue sot syt, o rini të gjitha Arshi Pipa 1935
kombet.Ti je shtylla e shtetit, shpresa e (Ky hartim është botuar në gazetën
popullit. ‘’Republika’’16.6.1991f.4 nga Petro Luarasi)
Zgjoju edhe ti pra, o djalëri shqiptare, e Në librin ‘’ Origjina e realizmit socialist shqip-
shif shoqet t’uaja të përparueme.Edhe për tar’’ Arshi Pipa ka shkruar:
ty ka ardhë sot koha me veprue. Shporu ‘’Në një atmosferë të tillë kulturore, u mbajt në
prej intrigavet damprurse të mbrendshme. Tiranë Kongresi i Parë i Shkrimtarëve Shqiptar
Luftoji zakonet e kqija të pleqnisë (tetor 1945). Në tribunë ndodheshin edhe Dom
fanatike.Ti duhesh të jesh e lidhun, e Ndoc Nikaj e monsinjor Prenushi. Fjala e
bashkueme, e fortë.Edhe pleqnija qi na ka hapjes së Malëshovës u prit me brohoritje prej
sundue po prendon.Prendon si dielli i pjesmarrësve. Punimet e Kongresit i drejtoi
eh se si pikon si flakë e dhimbjes Pas teje, 91
si ma e bukura ëndrra që ruaj për ty. Kur sezoni tjetër të vie, 92
103 Më dhe flakë mallit tim, 93
Pikëllimi i ëndrrës Ti je engjëll i vargut tim, 96
PËRMBAJTJA Hëna e ndriçuar, 98
Biografia, 5 Engjëll nësër do të bëhesh, 100
Recension: Seli MURATI, “PIKËLLIMI I Një lot mbytës po flet, 102
ËNDRRËS”, 7 Përmbajtja, 104
Trëndafili blu ngjyroset me puthjen, 9 105
Tingujt e zjarrtë, 11 Pikëllimi i ëndrrës
Pika lotit kristali, 14
Jo s’më besohet!, 17
Sonte, 20
Me ty në sy, 21
Pse ike, 22
Sytë e tu mbeten peng të një ngjyre të
heshtur, 24
Thirrje kthim, 26
Të dua, 30
Kthehu dritë e jetës time, 32
Sonte edhe qielli loton për ne të dy, 35
Zhytur në kujtime, 39
Në strehën që pikon, 40
Gëzuar ditëlindjen zemra ime, 41
Ylli nuk shkëlqen, 44
Thurrur vargje malli, 46
Me ty, 48
Gjurmë kujtimi, 50
T i, 52
Unë dua të shkoj, 53
Ruaje lulen rosë kujtim, 54
Pikëllimi i ëndrrës, 58
Kam shijen tënde nën lëkurë, 60
Aromë trëndafili, 62
Notat e shpirtit tim, 64
Pikoj loti, 66
104
Seli MURATI
Malli, 69
Dhimbjen e zemrës për jetë, 72
Loti, 75
Largësi heshtje malli, 77
Pa ty lot i heshtur, 79
Vetmuar, 82
Dua, 84
Më mungon shumë, 85
Aromë e dashurisë, 88
Është festë, 89
Çaste jete, 90
 V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 5

Poezi
tere perkushtimin 37 e shekullit të ri ,madje
Erl KOdra
dhe jeten ia Ti shperthen mahnitet botën sjellje
dhuroi lirise dhe qëndrueshmëri,
30
dhe shpreses, ndjenjat e mia je jeni shembull
19 PRILLI
bashkoi popullin si stuhi diellore, i rrallë në histori,
dhe beri kthesen dashuria jone eshte që sakrifikuat gjithçka
qarte
qe te bardhe ta vertet engjellore, që kishit para vetes
rrugetimin e ri,
jetojme ne kete po e shfaqin për te shtrenjtën liri,
athua valle
te nesermen, atje larte ju jeni gurthemel i fortë
mos harruam
guximi dhe pena edhe kaltersite i shtetit më të ri,
qe te molla e kuqe
e tij jane iellore. dhe frymezim ndër njerëzi,
kshim edhe kufij,
teper madheshtore ju jeni përkrenarë
bota ndermjetesoi ,
atij per se gjalli 38 për çdo lavdi,veç
nuk dij nese
duhet ti ngritet Une vargëzova me të mira t'ua kthej
para aktit te kryer
edhe permendore ne mes dhimbjes dhe lotit, Një Perëndi , uroi
ajo neve na dergoi,
eshte legjende une vargezova pas teje të jeni gjithnjë fatlum ,
ti o prill i lulezuar
dhe simbol se ishe dhurate prej Zotit, ju jeni të shenuar
apo i shemtuar,
i qendreses une te dashurova o engjull i Zotit, në histori , andaj
pranverat e ardhshme
dhe i lirise, une vargezova dashurine, shteti sot ndaj jush
ty kane me te mallkuar
se nje populli ne mes gezimit dhe lotit, ka borxh dhe përgjegjësi,
dhe nga gjiri i tyre
te tere per ate qe kam prane të ju ndihmoi me çdo mundësi
ty kane per te debuar,
mbi te gjitha i falenderohem shpirterisht jo me fjalë dhe lavdata
se shume rende
trojet e shqiptarise. dhe perulesisht vetem Zotit. ne pakufi,
neve ti na lenduar,
34 që edhe ju,
ne mbetem te zhgenjyer
Vapë 39 të gjeni pak prehje
por edhe te mashtruar,
kur te vij nata
me pas bashkimi
sot ishte vape Ritmet e ndjenjave neper shtëpi.
yne kombetar
ndjenjen time, Diasporë
per padrejtesite
ti nuk ktheve prap, ritmet e ndjenjave ju jeni madheshtorë,
ty ka per te gjykuar
ti erdhe tek une jane relative ,ato jane ti po ecën
19 prilli
me shume vrap, si ndjehem une dhe ti nepër rrugë të gjata
do te cilesohet
ndjenjat dhe rektimat dashuria ime , athua lus Zotin e Botëve
si nje date
si te benin tik- tak, te njejte ndodhemi qe pushimet te jenë te arta,
e dhimbshme
nuk dij nese u edhe ne frymezime, paqi të mira dhe urata,
dhe e shemtuar.
lodhe ndopak, sot jam i mese i lumtur e buzëqeshur u qoftë
31
ndjenjat dhe ne qe u bere ti opos jeta jo veç dita edhe nata,
Sy te bukur
thuajse ishim perflake, i dashurise sime. ju ishit dritë atdheu ,
ne filluam me puthje edhe kur e errët
porsi hene
dhe nuk pritem 40 ish jeta dhe nata,
qe shendrit
as nate ,gjithqka Gjysmë hënë Zoti ju bekoftë
qiellin pa ane,
ne qenjen tone o gjysme hene, me paqë punë shëndet
shikom mua
thuajse ishte perflake pse pak drite dhe dashuri, ju dhe
o drite hene,
ujevara ishe ti ti shfaqe mbreme, të tjerat gjenerata,
mos e tund
si te prisja nate , pjesen tjeter, Diasporë të mos ishit ju
ate qepalle,
i zbrazem te ku e ke lene, shumë e vuajtur
para teje
gjithe ndjenjat mos ia dhe qiellit do të ishte për ne
i pa pare,
shuam dhe vape, t' pa ane, dita , nata dhe jeta
prek kete buze
nata ishte larg beju e plote , do të dëgjoheshin
shuaj zjarre,
dhe dita ishte mori hene , të tjera ofshama
isha i shpejt
teper e gjate . ndriço token dhe lëngata ,
dhe u bera
35 ane me ane, Diasporë vitet e juaja
i marre,
qe njerezimi, qofshin të arta ,
sy te bukur
Rrëfim te mos jete për ju,ku do jeni
gjer sot
i deshpruar, miliona falënderime
s'kam pare,
Sot desha të të dëftoi një rrëfim, si mbreme, dhe pershendetje
me veshtro
pikënisja a tij është puthja, athua dielli, të zjarrta , gjithnjë
mua nje here
që na shpie në hare dhe gëzim, ty te ka lene, do të jesh për ne
se u treta
se mëngjesi sapo ia behu qe nuk te ndriçoi , më dashura dhe
pa u pare,
ti o shpirti im,ajo do të shkrij sikur parmbreme. më e arta.
zjarre dhe flake
edhe vesën e mëngjesit pranveror
une kam perballe
bashkë me përqafim , 41 42
vetem hija jote
nuk nis dashuri në planetin tonë
mund ti ndal.
pa këtë pikë fillim, Diasporë Keto dite
32
ky është rrëfimi më i bukur Diasporë, o diasporë te tera me shi,
sot që e përzgjodha në këtë agim , ju jeni shumë punetorë, fushat jane
TI
dhe ëndrra sapo iku nga shtrati madje punuat edhe nga te mbushura
Ti foto modele,
kur e dëgjoi këtë përshkrim, pësembëdhjetë orë, plote lageshti,
e nxehte dhe e vale
ajo u mahnitë me atë që ndjeu na ushqyet ne, kudo vem tjeter
edhe kesaj vere,
dhe mori rrugën pa kthim, në më të ligat orë, m'a thuaj bukuri,
me brilante se sonte
ti duhet të ndjehesh e lumtur të mos ishit ju , lulet jane ujitur
asnjeher s'u ndjeve,
dhe teper brilante me ne do ishim bërë hor, gjer ne pafundesi
performancen tone
mua në këtë bashkë përjetim. bashkë me ne edhe por ne jemi te etur
hena na e xhiroi ne
ju jeni pjesë dhe te ndezur,
dhe assesi te tjereve.
36 e atdheut tonë , ia themi te dy,
33
edhe ju jeni gjaku i jonë, s'mbeti gje tjeter
Buzëmbrëmje ju punuat tërë ditën te vemi
ADEM DEMAÇI
gjer natën vonë, ne detin kaltersi,
sonte hëna që ta ndihmoni atje ka vend
Trim nder burra
u puth dhe atdheun tonë, te mjaftueshem,
u kalit neper
përqafua me diellin, si në skamje dhe robëri por edhe gjeresi
burgje dhe tortura,
lumturia pafundësisht madje edhe tani në liri, madje atje gjejme
por se ndali ,
përshkoi tokën ju jeni te gjallë që edhe shtratin dashuri ,
as diktatura,
dhe qiellin, ndryshuat dhe histori, zgjojme endje
trim mbi trima
ndërsa njerëzimi dhuruat gjithçka për të te tjera
dhe nder burra,
mbet i mahnitur shtrenjtën liri, ne detin
kaloi stuhi
nga atraksioni si me mjete ashtu e hapur,
dhe furtuna,
hënës me diellin. me diplomaci, kaltersi ,
ky simbol
ju jeni bijtë dhe bijat nga atraksioni
i qendreses,
 P a g e 6 O u r W o r d s

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

Robert d’ANGÉLY me luftë, as me vinin në praktikë dhe në fillimet in se nuk ishte më bimëve ishin me duke qeshur, i emër
ENIGMA bujqësi. mendimin e tyre secila popullsi e nevojshme që të bollëk; dhe toka disa të tjerave vetëm Romës, por në realitet
LIbri i parë: Ata e bënin jetën të kishte mbretin e merreshin me të ishte aq pjellore duke qarë. ata ditën ta ruanin gjithë
PELLAZGËT duke krijuar dhe famshëm, që vet, por në vdekurit, pasi të sa që në shumë Sipas një tradite, pavarësinë e tyre.
duke pasur sa më latinët shumë më epokën e Stra- ishin varrosur ose drejtime, të transmetuar Disa historianë armenë, të
prisnin. pak nevoja të vonë e bënë bonit vetëm një djegur, as edhe pasi të punohej e nga gjeografi cilët e quanin Albaninë:
Straboni, duke folur për mundshme, dhe me proverbial dhe të mbret sundonte për t’u krijuar një të mbillej, ajo do STRABON po AFGANIAN deri në fund të
albanët e Kaukazit, thotë gjithë pavdekshëm: “Si mbi të gjithë. kujtim ‘të për- të jepte fruta dy ashtu, Jasoni që shekullit X të
gjithashtu se ata këto fakte që mund vis pacem, Si fe, ata jetshëm’: ose tri herë. Ajo po shtegtonte epokës sonë, kanë shkruar se
shquheshin për shtatin e t’i rëndonin si para bellum” adhuronin diellin me të vdekurin ishte e ujitur drejt Kolkidës, ky vend qeverisej nga një
lartë dhe për bukurinë e dembelë dhe të domethënë: nëse dhe, mbi të gjitha, ata varrosnin shumë më arriti deri te këto dinasti vendëse. Më vonë ajo
tyre natyrore dhe se ata ngathët, ata pëlqenin do paqen, përgat- hënën, tempulli i gjithashtu tërë mirë se tokat e vise të Albanisë ra nën
ishin të thjeshtë dhe aspak të ushtroheshin për itu për luftë. shenjtë i së cilës fatin e tij, në Babilonisë ose të së Kaukazit. Deri zgjedhën e mbretërve sasa-
me cene. Ata të Kështu ata në ngrihej afër mënyrë që të Egjiptit, sepse në vitin 65 para nidë, dhe të ndrydhur nga
kishin një moralitet kaq të ruajtur çfarëdo momenti kufirit të Iberisë. hiqej çdo kujtim kishte dhjetëra Krishtit të HAXHARËT dhe nga popuj
lartë, sa që nuk përdornin zhdërvjelltësinë, mund të ngrinin Flijimi i njerëzve dhe lumenj ose lashtët i njihnin të tjerë
as para dhe as kishin shëndetin dhe buku- 60.000 këmbësorë konsiderohej prej çdo lidhje, që rrjedha uji, prej të tashmë fare mirë endacakë, banorët e saj u
nevojë të rinë e trupave të tyre dhe 12.000 kalo- tyre si i pëlqye- mund t’i mbante cilave Sirusi dhe këto vise; por ndodhën të detyruar të shpërn-
numëronin më shumë se si duke ecur, edhe rës, ashtu siç bënë shëm për lidhur vazhdim- Alaziniusi i kanë sidomos pas kësaj guleshin në Armeni, ku u
njëqind; dhe për të bërë duke gjatë ekspeditës hyjneshën dhe isht pas tij. ruajtur emrat e date, në sajë të përthithën
blerjet ose pagesat e tyre vrapuar më këmbë së mbi trupin e Viset e shqip- tyre deri në ditët Teofanit, i nga popullsia vendëse, duke u
ata përdornin ose me kuaj, dhe POMPEIT, në viktimës sillnin tarëve të Kaukazit tona në trajtën cili shoqëroi dhënë, - siç thonë ata, - emrat:
shkëmbimin, ndonëse i gjithmonë të armato- vitin 65 para orakujt dhe ishin shumë Kur-u dhe gjeneralin e madh ARTSHAK, UTI dhe
njihnin përparësitë, sur lehtë ose rëndë. Krishtit. parashikonin të pjellore; por ata Alzani. romak Pompeun, 30
dobinë dhe lehtësinë e Një sjellje ose Ptolemeu ka ardhmen. nuk shqetëso- Por kjo tokë kur ky duke PAYTAKARAN krahinave ku
përdorimit të copave të një qëndrim i tillë shkruar se albanët Ata kishin respekt heshin që t’i ushqente edhe ndjekur Mitridat- u ngulën. Ne mundemi ta
monedhave. Rrallë nga ana e tyre na e Kaukazit ishin shumë të madh shfrytëzonin dhe disa zvarranikë të in, arriti në pranojmë vetëm pjesërisht
zemëroheshin; nuk e duket ilogjike; e të ndarë në 26 për pleqtë; jo të nxirrnin the- helmët, akrepë Albani, u bë e këtë
njihnin vlerën e saktë të megjithatë, po të popullsi, që secila vetëm për të saret natyrore që dhe merimanga mundur të përthithje të gjithë popullsisë
peshave dhe masave të mendohet mirë, fliste vetët, por edhe mund të prod- ose φαλαγγια; njiheshin më albane nga armenët, sepse ka
ndryshme, sepse nuk i konstatohet se që dialektin ose të për të huajt honin. Të gjitha kafshimi i disave mirë. Në këtë pasur vërtet një pjesë të vogël
përdornin dhe nuk mer- prej mijëra vjetësh folmen e vet kundrejt kombit llojet e frutave, prej merimangave moment albanët që
reshin as me politikë, as më parë ata tashmë shqipe të veçantë; të tyre; ata beson- të perimeve ose të të sillte vdekjen iu nënshtruan për realisht gjeti strehë në Ar-

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

meni, por pjesa tjetër e
kësaj popullsie u qëndroi në tre grupe të zendishtja, nevojshme për gjithë gjuhët e Perëndim latin- prej Indinë e Re. Në përdorimin e
me trimëri mëdha: greqishtja dhe formimin e tyre tjera të ishtja ka shërbyer të cilave janë para saj letrar, hindustanishtja na
invazioneve të hunëve, të 1) gjuhët me latinishtja, për të tria gjuhët: prejardhura nga deri në kohët e erës sonë. Në shfaqet në dy forma: urdishtja,
varengëve dhe të mon- origjinë ariane ose ka dhënë rregullat sanskritishten, sanskritishtja. fundit si gjuha e njërën nga këto që shkruhet me shkronja
golëve, u mbajt në vendin pellazge, që fliten gramatikore dhe greqishten dhe Vetëm shkencave europi- gjuhë prakrite, në arabe,
e vet dhe u nga pjesa më e morfologjinë më latinishten, kon- lidhur me sasinë e ane dhe ende sot pali janë shkruar dhe hindishtja, që shkruhet me
asimilua vetëm pak nga madhe e popullsive të përsosura dhe statojmë se i është zanoreve sanskrit- shërben si gjuhë librat shkronjat e veçanta indiane.
pak në gjirin e push- të më klasike nga të dashur pel- ishtja ka qenë, liturgjike e fetarë ose të Ngjashmëria e habitshme e dy
tuesve. Indisë. tria lazgjishtes të ose më mirë është Kishës Katolike. shenjtë të bud- fjalëve për fatin, që përdoren
Sido që të ketë qenë, pas 2) gjuhët dravide, që gjuhët e tjera, që paktën një mijë e larguar më tepër Ky përdorim istëve, e gjithash- nga lamat si rituale të budiz-
vendosjes së grupeve të fliten në Dekan; po ashtu kanë vjet nga që ka pasur tu pali u ngrit në mit,
ariasve të Ekspeditës drejt 3) gjuhët mundajane qenë të vetmet evoluim për t’u pellazgjishtja se gjithmonë san- gjuhën liturgjike me dy fjalë të gjuhës pel-
Indisë në ose kolariane, që gjuhë të shkruara bërë sanskritishte greqishtja, por skritishtja në Indi të fesë së Budës. lazgjike ose shqipe.
territorin e Albanisë së fliten vetëm nga disa dhe të ngritura në nga 3000 deri në lidhur me ele- dhe kristalizimi Nga evoluimi i Është interesante, se si mund
Kaukazit, pjesa tjetër e miliona individë. shkallëne 2000, greqishte mentët e tjerë që i kanë bërë mëtejshëm i të ndeshen terma të shqipes së
Ekspeditës rimori rrugën Nga ajo që do të gjuhëve liturgjike: nga 1700 deri më gjuhësorë, si gramatikanët gjuhëve prakrite vjetër në përdorim te lamat, që
për të vazhduar shtjellojmë, del se zendishtja për 700 dhe bashkëtingëlloret, indianë nuk e kanë lindur gjuhët kryejnë shërbesat në Indi dhe
rrugën drejt Lindjes, duke gjuha pellazge, nën mazdaizmin, latinishte nga 31 kanë penguar ariane të sotme, të në Tibet. Në fakt, budizmi na
ndjekur bregun jugor të goditjet e përsëritura greqishtja për 1200 deri më 200 format, fjalët, sanskritishten si tilla si: mëson metodën për të shqiptu-
Detit Kaspik. Masa tjetër të gjuhëve fqinje Kishën e Lindjes para Krishtit. sintaksa etj., ajo gjuhë të popullit bengali, mahrati, ar
e ekspeditës, më jo ariase të të dhe latinishtja Vlera e madhe është shumë më që të përparojë, pohari, kashmiri, pranë një njeriu që vdes dy
e rëndësishme dhe që verdhëve dhe të për Kishën nga pikëpamja afër pelalzgjishtes ditë për ditë nepali, gujati, uri, fjalët e lidhura me fatin:
ndoqi rrugën e Alepit, zezakëve (dhe më Katolike. Ajo u bë letrare e gjuhës së jo vetëm se sa vazhdimisht dhe asani, hindustani “Hik!” (që ka po atë kuptim si
Aiutabit, përgjatë rrjedhës vonë të gjuhëve gjuha Vedave dhe e greqishtja e pa pengesa drejt etj. Kjo e fundit, e në
së epërme të Eufratit, mesopotamase, mbizotëruese ose letërsisë san- vjetër, por edhe evoluimit të ngjashme me shqipen: nisu), dhe: “Fet!” (që
Diarbekirit dhe Xhesire- perse, e mbi më mirë më e skrite, të shkruar se gjithë gjuhët e mëtejshëm. Një anglishten dhe do të thotë si në shqipen:
hut, hyri në Persi të gjitha arabe) ka përhapura midis pas Vedave, si tjera ariane. produkt i këtij persishten e re shpejt).
nëpërmjet Sulejmanisë. evoluar shumë, deri gjuhëve dhe veprave Sanskritishtja, e evoluimi të sidomos nga Këto thirrje janë britma rit-
Kurse pjesa e tretë, pas në atë pikë sa të të Indisë. poetike lirike, formuaar dhe e pandërprerë janë varfëria dhe uale, që lama shërbesëtar i
Mesopotamisë dhe Basrës humbasë natyrën e Sanskritishtja më epike e rregulluar gjuhët e ndrysh- thjeshtësia e thotë pranë atij që po vdes, me
mori rrugën, që ndjek vet si gjuhë e e lashtë që kemi dramatike, e gramatikisht nga me prakrite, të formave të qëllim që
bregun e detit deri në Indi. pastër. Prandaj ka është ajo, në të veprave filozofike shumë gramatika- cilat me kalimin e saj dhe plot me të shkëputet shpirti i tij dhe të
GJUHËT E INDISË qenë e nevojshme që cilën janë shkruar dhe të në indianë dhe kohës janë zhvill- fjalë e shprehje dalë nga trupi nëpërmjet një
Gjuha primitive e Indisë të ringjizet si gjuhë e VEDAT dhe mbi tjerave, vjen kryesisht nga i uar në arabe e perse, pati hapjeje, që rrokjet magjike e
ka qenë gjuha pellazgjike, argëve pushtues të të ngaqë këto vepra famshmi PANINI drejtime të fatin të bëhej shkaktojnë në majë të kresë.
sepse banorët e parë të saj Ekspeditës së gjitha: RIG- filologjike nga gjatë shekullit IV ndryshme të objekt i një “Vetëm lama, që nga një
kanë qenë të parë të ariasve, për VEDAT, monu- lashtësia e tyre para Krishtit, ka Indisë, duke kulture më të mjeshtër kompetent ka marrë
racës së bardhë. Por mbasi të rifituar pak nga menti gjuhësor e ose nga natyra e shërbyer në përbërë gjuhët madhe filologjike pushtetin për të shqiptuar Hik!
vendi ishte në kontakt me format e saj primi- filologjik më i tyre arkaike na mesjetë, në indiane të se sa gjuhët e Me
popujt e racës së verdhë tive, siç na provohet rëndësishëm i japin një përfyty- kohët e reja dhe mesjetës, të tjera neohinduse intonacionin dhe forcën psi-
dhe të zezë, nga Indisë, që është rim shumë më pjesërisht edhe ardhura deri në të përmendura më kike të kërkuar, është në
ishte e natyrshme që në sanskritishtja, që hartuar sipas disa besnik të sot si gjuha e kohët tona jo sipër, e gjithashtu gjendje të veprojë me sukses”.
rrjedhën e mijëvjeçarëve u shkruhej e vetmja autorëve midis fonetikës dhe të përbashkët zyr- vetëm nëpërmjet ajo pak Kur ai bën
detyrua të pësonte kudo në Indi. 2000 dhe 1500 morfologjisë së tare e filologjisë, veprave nga pak u ngrit shërbesën pranë një kufome,
ndikimin e tyre; kështu Sanskritishtja, e para Krishtit. gjuhës mëmë shkencës dhe filologjike, por ose u bë gjuhë këtë fet, kur thjesht ushtrohet
sot kemi një sasi gjuhësh formuar mbi bazën e Duke krahasuar pellazgjike të asaj fesë së Indisë, gjithashtu nga zyrtare, e për- për të praktikuar ritin.
që mund të klasifikohen gjuhës pellazge, si zgjatjen e epoke, se sa ashtu si në mbishkrimet, disa bashkët për gjithë Ndërthurja e
 V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 7

MIGJENI: POETI I BILINGUALIT TË JASHTZAKONSHËM! Migjeni e Kafka

MIGJENI: POETI I BILIN- dy kombësi, Malazeze e Prandaj edhe kjo dramë randsia e as vendi i duhun. me prekë diamanta me jenë nji RAJON model mren-
GUALIT TË JASHTZA- Shqiptare e me dy emna të përqëndrohet në vjetin e Kush asht marrë me të asht drapën e cekan. da Europës si shembull i
KONSHËM! ndryshëm: Nikolić e jashtzakonshëm kur lindi mundue me e shkye, ma keq bashkjetesës së dy kul-
Nikolla.) poeti, Migjeni e nuk merret se sëmundja fatkeqe, pa Ky asht nji fenomen tipik turave…
Migjeni e Kafka me labirintin e dokumentave kërkue kurrë me hi deri në ballkanik i njerëzve „as
Migjeni u rritë në mes dy në dy gjuhë e dy kombësi të thelb të qenjes së tij. mish as peshk“ që kërkojnë Natyrisht që me shkrue për
Kjo dramë, Pulëbardha jeme – Moj kulturash, dy gjuhësh e dy personit. me turbullue sa ma shumë shpirtin e ndjeshëm te poetit
Galebe, asht nji akt dashunijet, botësh të ndryshme e në Te tanë jena të vetëdijshëm ujin e kthjellte, ku sic Gegë, që papritmas u ndodh
shkrue me të njajtin pasion, sepse sejcilin, ku ma pak e ku Millosh Nikolla apo Milo se asnji nga autoret gegë shkruen Migjeni: Shkodra në nji trup të sëmurë, duhet
unë kam mendue gjithmonë se ma shumë ndihej si në Nikolić jetoi 23 vjet si nxanës nuk i prek zemrat e shumë lan hijen e saj. me pasë në vend të pendës,
vetëm dashunia ka aftësinë me pa shpinë e vet. Shkodra e i teologjise ortodokse, ndërsa toskëve ma fort se gegnisht- krahë të hollë të fluturave, që
deri në fund të shpirtave njerzore e Tivari ishin krejt afër, Migjeni 4 vjet si poet e ja e Migjenit, anispe Komuniteti shkodran dhe edhe me fluturue porse mos
me zbulue të plota karakteret ku megjithse në dy shtete të megjithë fatkeqsinë e madhe Gegnishtja u ndalue prej diaspora malazeze nuk do te me i prishë ngjyrat mbi
mbështjellet fryma e njeriut, si perla ndryshme. të jetës së tij të shkurtë, ai ka vete komunisteve toskë në kishin gjetë askund ma mirë krahë.
në nji guackë. sjellë dy bekime të jashtza- vjetin 1972…Paradoksi se te Migjeni nji urë lidhëse
Ky person, le të thirret konshme në letrat e kombin qëndron në atë se sidomos të përbashkët, për bash- Fanatiket e dy krahëve, skilet
Millosh Gjergj Nikolla u lind në Nikolla apo Nikolić e kjo i shqiptar: „studjuesit enveristë kjetesë, në harmoni e paqe, klasike, si ata që e cojnë në
Shkodër me 13.10.1911 ose sic del intereson në fakt standartas“ që ja kanë në art e kulturë. Sidomos qiell ashtu edhe ata që e
nga dokumentat malazeze, Miloš shumëpakëkuj, vdiq Përjetsimin e gegnishtes së tij mallkue gjuhën gege sot në shekullin e 21 kur e anatemojnë, janë njerëz që
Đoko Nikolić u lind me 30.09.1911, pikërisht në ditën që e origjinale, migjeniane. Migjenit, pikërisht ata i ardhmja e Europës asht nuk e kanë shkrue nji poezi
e kjo dëshmon se ai asht i njëjti mori vesht se ishte i Urën e kulturës së letërsisë në bajnë lajkat ma të mëdha e pikërisht EUROPA E në jetën e tyne, apo nuk kanë
person me dy emna e dy kultura: sëmurë për vdekje e prej mes të sllavëve e shqiptarëve. hiqen si mbrojtësit ma RAJONEVE! Tivari e dashtë kurrë në jetë me tanë
shqiptare e sllave. tij lindi poeti, që njofim te Asnjiherë deritash këtyne dy fanatikë. Me prekë vargjet Shkodra, dy qytetet ma të forcën e zemrës ashtu sic
tanë me nome d`arte : peshqesheve të medha që prej filigrani të gegnishtes dashtuna të Migjenit, dikur deshi poeti, Migjeni. Kjo
(Egzistojne ne WEB nji seri doku- Migjeni. Migjeni i ka ba kombit shqip- së Migjenit me „duert e ishin nji Arqipeshkëvi e nji dramë nuk asht për to, porse
mentash ku MIGJENI paraqitet me tar nuk ju asht dhanë as standartit“, asht njilloj si Vilajet e së shpejti uroj të për njerëzit vullnetmirë që

Blood on the streets of Kavaje Albania….

What Now!!!
Second term for Elvis Rroshi, what’s he doing for
the family!! Burg per vrasesit

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

këtyre dy tingujve sjell pa mëdyshje
shkëputjen e shpirtit nga trupi dhe, si
rrjedhim, lama që
do t’i shqiptonte me saktësi do të vdiste në
vend. Por ky rrezik nuk ekziston kur ai bën
shërbesën, sepse atëherë ai vepron me
prokurë, në vendin e të vdekurit, duke i
huajtur zërin e
vet, në mënyrë që efekti i rrokjeve magjike
ndihet nga i vdekuri dhe jo nga lama.
Pasi pushteti psikik për të nxjerrë shpirtin
jashtë mbështjellës së vet trupore u jepet
atyre nga
një mjeshtër kompetent, u mbetet dishepu-
jve që të përpiqen ta shqiptojnë tingullin
hik! Me
tonin korrekt. Pranohet se është arritur ky
qëllim, kur një fije kashte, e vënë mbi krye
qëndron
aty drejt pa rënë, për aq kohë sa dëshirojnë
ata. Në fakt, shqiptimi korrekt i hik!
Shkakton një
hapje të vogël në majë të kresë dhe fija futet
aty. Kur është fjala për një të vdekur, hapja
është
shumë më e madhe. Arrin sa mund të futet
gishti i vogël.
Kjo ‘nxjerrje’ e shpirtit pra bëhet nga
britma rituale hik!, që pasohet nga fet!.
Para se të
veprojë, lama duhet ta mbledhë thellë
veten, të njëjtësohet me atë që do të
nxjerrë frymën dhe
të bëjë përpjekjen që duhej të bënte ky i
fundit për të shkaktuar ngjitjen e shpirtit
në majën e
kafkës me një forcë të tillë, që të
shkaktohet e çara e nevojshme që të hapet
kalimi.
32
Të iniciuarit e aftë për të vepruar për vete
që të arrihet kjo ngjitje e shpirtit në majë
të kresë,
kur e ndiejnë se u ka ardhur fundi, e
shqiptojnë vetë hik! dhe fet! që i lirojnë.
Me këtë mënyrë
ata edhe mund të vrasin veten dhe thuhet
se disa e bëjnë vërtet.”
ILIRËT
Aleksandri i madh, Skënderbeu, Bonaparti
- Kapedanë shqiptarë
Lexuesi nuk duhet të çuditet dhe të mos e
shohë si të pasaktë mendimin që Aleksan-
dri i Madh
ka imituar kapedanin e Ekspeditës së parë
të ariasve në fillim të mijëvjeçarit të tretë
para
Krishtit. Përkundrazi, ai duhet ta shohë
këtë gjë si normale dhe krejt të natyrshme,
sepse
historia na mëson, që gjithnjë gjithë
kapedanët e mëdhenj kanë kërkuar të
kopjojnë të tjerët
udhëheqës të mëdhenj, paraardhës të tyre.
Në fakt ne do të thoshim se Aleksandri ka
imituar
komandantin e Ekspeditës së parë të
ariasve: prova më e mirë është se ushtarët,
që arritën në
brigjet e lumenjve të Indisë, kundërshtuan
të shkonin më tej në thellësi të territorit të
Indisë,
duke thënë se nuk donin të shkonin të
humbisnin atje, ashtu si Ekspedita e parë.
Ndonëse ka
një ndërkohë prej rreth 2500 vjetësh që i
ndan argët ose ariasit prej maqedonasve,
domethënë
prej stërgjyshëve të pasardhësve të tyre të
drejtpërdrejtë, na del se këta të fundit e
ruanin për
bukuri kujtimin e Ekspeditës së parë dhe ne mund të
themi gjithashtu, se Aleksandri duhej ta
njihte më mirë në vija të trasha mënyrën se si ishte
zhvilluar ajo ekspeditë.
Rreth 2000 vjet pas ekspeditës së Aleksandrit të
Madh, një kapedan tjetër shqiptar, domethënë
i së njëjtës racë me Aleksandrin e Madh ose
pasardhës i tij, i famshmi Ushtar i Krishtit dhe
Mbret i Shqipërisë GJERGJ KASTRIOTI, i mbi-
quajtur me të drejtë SKËNDERBE nga
sulltanët turq MURATI II dhe mbi të gjithë MUHA-
METI II Ngadhënjyesi, që e njihnin
shumë mirë, atë dhe taktikën e tij, sepse gjatë gjithë
rinisë së tyre dhe viteve të burrërisë deri
në 40 vjeç u rritën e jetuan së bashku në oborrin e
sulltanit në Adrianopojë, ky Skënderbe në
sajë të taktikës së tij, që imitonte atë të Aleksandrit të
Madh, homonimit të tij, - sepse
SKËNDERBEJ do të thotë: princi-kalorës Ale-
ksandër, - ka luftuar pa pushim gjatë njëzet e
pesë vjetëve kundër ushtrive të shkëlqyera të sulltanit,
që arrinin deri në 80.000 e 140.000
burra, dhe e ka bërë vetëm me një grusht shqiptarësh,
që i kishte ushtruar e stërvitur vetë. Kur
sulmonte, - jo shpesh, natyrisht, dhe kur nuk kishte
rrugë tjetër, ushtrinë e panumërt të
sulltanit, ai e përshkonte me gjithë shpejtësinë dhe e
 P a g e 8 O u r W o r d s

MIGJENI: POETI I BILINGUALIT TË JASHTZAKONSHËM! Migjeni e Kafka

kërkojne me e pa në sy të 21 e në rastin tonë LET- pika të përbashkëta, sejcili „kangët e pakëndueme“. nxanë vend në lagjet katolike etnore perandorake Habs-
vërtetën. ERSIA KRAHASUESE na në hapsinën e vet. Veprat e të dyve botohen shkodrane. Edhe nana e burgase, arriti me u ba
afron, për ata që njofin vetëm mbas vdekjes e Milloshit ashtu si e Kafkës ka shkrimtari i përmasave
Migjeni asht prova e madhe se botën gjermanoshkruese, Të dy, si Kafka si Migjeni marrin famën që ju perket. studjue në kolegjet katolike te gjeniale botënore dhe
shqiptarët e serbo-malazezët menjiherë Franc Kafken… andrrojnë me u ba dicka kohës, porse ka ruejtë fenë karakteristika e tij e
mund të ndërtojnë bashkë si tjetër e përfundojnë Të dy janë produkte të dhe etninë e tyne, hebreje e jashtzakonshme ishte se ai
kojshi nji të ardhme me paqe e Unë që në vjetin 1994 kur nëpunësa shteti, të dy kanë jashtzakonshme të Dias- sllavo-ortodokse. megjithse lindi e u rrit,
kulturë, me art e poezi, tue studjojshe gjermanisht në mrenda trupave të tyne të porave, ata vijnë nga etni studjoi e kaloi tanë jetën
kapërcye hijet e vedit e të universitetin Karl Francenz njëjtën sëmundje vrastare, të ndryshme prej vendit ku Franz Kafka (cekisht, tek tuk, në Pragë, nuk shkroi
historisë. te Grazit, u njofta me kët TBC-në, të dy kanë nji jetojnë. Kafka i perket del edhe varianti i emnit kurrë cekisht.
metodë të vecantë studimi, raport të pazakontë me hebrejve gjermanofolës që Frantisek Kavka që në shqip
Për me hjedhë nji dritë të të „krahasimeve letrare dashuninë, të dy krijojnë kanë ardhë në Pragën mund të përkthehet fjalë për Milloshi ose Miloja
fuqishme mbi figurën e Poetit mbinacionale“, të parale- vepra te lana përgjysë, sllave katolike, ndërsa fjalë Fran Korbi) ky jurist studjoi 12 vjet në shkolla
Migjeni, na duhen mjetet leve të shpirtave të mëdhej Kafka tre romane të pa- Millosh Nikolla vjen nga me diplomë perandorake e në gjuhën serbo-kroate e
shkencore kërkuese të shekullit poetikë, që gjithsesi kanë perfunduem e Migjeni ortodokset sllave dhe ka nëpunës i sigurimeve sht- deri në momentin që u

Ku eshte sherbetori tani te fusi keto dy llume neper burgje per krimet e tyre apo ka neoje per ndonje shtytje dhune
si ne kohen e diktatures se 1945….a mjere ai popull dhe per ato njerez atje...
Ina Rama—-Adriatik Llalla Nga nje e pa-afte tek nje sherbetor shkon Prokuroria e Shqiperise….presim nqs ka
ndryshim...filloi dhe llalla nga shkelja ligjit tek Marku , qe I thone njerezve qe nuk duam tja dijme per ASNJE.
Veglat e mafies ne Shqiperi

Nënë Tereza në OKB , Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel................

Përmbajtja
I. Nënë Tereza në OKB
të ri dashurisë së krishterë
ose, më mirë, ka
rindezur e ka rregulluar
mësimin ungjillor për
dashurinë për të afërmin.
Ka vënë në dukje
universalitetin dhe
doemosdonë për t‟i dashur
më nevojtarët, të varfrit, të
përvuajturit, të
mjerët, të braktisurit, ata
që shoqëria nuk i çmonte
aspak. Sidomos në të
varfrit në të cilët
Krishti do të jetë i dashur
dhe i shërbyer. Nëna
Tereze e ka tundur
ndërgjegjen e popujve, jo
si një profet i katastro-
fës… Ajo ka pëlqyer t‟u
bëjë jehonë fjalëve të
Shën Gjonit “Dëshmoje
dashurinë tënde për Hyjin
që nuk e sheh duke e
dashur e duke i shërbyer të
afërmit tënd që e
sheh””.
[Edward Le Joly, Madre
Teresa. Gli anni della
gloria.
Seconda edizione aggior-
nata. Edizioni San Paolo.
Cinisello Balsamo
(Milano), 1994, f.5.]
Pier Paolo Pasolini
-Intelektual i shquar
italian-
“Më duhet të them se
asnjëherë fryma e Krishtit
nuk më është dukur kaq e
gjallë dhe e
ëmbël… (sesa në figurën e
Nënës Tereze)”.
[Di Lorenzo, Madre
Teresa. Lo splendore della
carità, f. 143.]
Ati Van der Peet
-Udhëheqës shpirtëror i
Nënës Tereze-
“… mund të them që (kur e
takoja Nënën Tereze) ndi-
hesha në praninë e Zotit, në
praninë e
së vërtetës dhe të dashurisë…
Nuk mund të mendoj
ndryshe: para meje ishte
dikush, të cilit
Zoti ia ka shënuar Parajsën,
njëmend dora e Zotit.
Megjithatë, më duhet të them
në të njëjtën
kohë, Nëna Tereze ishte njëri
nga personat me ndijim
(veprim) më praktik që kam
njohur
ndonjëherë”.
[Madre Teresa, Sii la Mia
luce. Gli scritti più intimi
della
“Santa di Calcutta”, f.274]
Simon D. Card Lourdusamy
-Prefekt i Kongregatës për
Kisha Lindore]
“Në Indi Nënën Tereze e
duan të gjithë, për arsye se e
madhe është dëshmia e saj,
siç është i
madh edhe shërbimi i Bijave
të saja shpirtërore, të cilat
tashmë veprojnë anembanë
botës
(…) Nëna Tereze është
“shërbëtorja” e çdo njeriu. Në
vend që të shqyrtojë dobësitë
e botës
bashkëkohore, Nëna Tereze
vepron në të mirë të mbarë
njerëzimit. Ky është përcakti-
mi i saj,
me një fjalë jetë kushtuar
Zotit e njeriut.
Si biri i Indisë gëzohem
shumë për veprën madhore të
Nënës Tereze pikërisht në
atdheun
tim, aq sa me të drejtë bota
sot e quan atë “Nëna Tereze e
Kalkutës”.
Kur isha kryeipeshk i Ben-
galores pata kënaqësi t‟i hap
tri shtëpi për Misionaret e
Dashurisë.
Tani, si Prefekt i Kongregatës për
Kishat Lindore, kam edhe një
arsye të veçantë për t‟u
gëzuar së bashku me Nënën
Tereze, për Shqipërinë e dashur, e
cila pjesërisht ishte e lidhur
me këtë Kongregatë.
Jeta e Nënës Tereze në tërësi është
“përleshje guximtare e
dashurisë”… Duhet ta
falënderojmë Zotin e dashur që na
dha Nënën Tereze‟.
Javair Pérez de Cuéllar
-Sekretar i përgjithshëm i KB-
“Ja gruaja më e fuqishme në botë.
Ja gruaja që është pranuar kudo
me nderim e me admirim.
Kjo është njëmend „Kombet e
Bashkuara‟ për arsye se në
zemrën e saj e në përvujtërinë e
saj
ajo i ka pranuar të varfrit e çdo
këndi të rruzullit”!
[Madre Teresa, Il mio segreto:
Prego”. Raccolta di preghiere,
f.124.]
Indira Gandhi
-Kryeministre e Indisë-
“Ja… Nëna Tereze, e cila nuk bën
më të voglin diskriminim rreth
ngjyrës, gjuhës dhe
besimit. Ajo e bën jetësore të
vërtetën se lutja është përkushtim
(devotshmëri), është
shërbim. Shërbimi është detyra e
saj, është feja e saj, është shpëtimi
i saj. Ta njohësh Nënën
Tereze, domethënë ta kuptosh
përvujtërinë absolute dhe forcën e
dashurisë… Është kështu e
vogël, po asgjë s‟është e vogël në
„të”.
[Franca Zambonini, Madre Teresa.
La mistica degli ultimi,
mendimi në kopertinën e fundit të
librit dhe në f.161.]
Indro Montanelli
-Historian italian-
“Flijimi i tërësishëm i jetës së saj
(Nënës Tereze) për të tjerët, pa
qenë e vetëdijshme se po e
bën këtë flijim, çka mund të jetë
tjetër pos shenjtëri”?
[Franca Zambonini, Madre
Teresa. La mistica degli
ultimi, f.19.]
Malcolm Muggeridge
-Gazetar e shkrimtar anglez
- f.339.]
“Kurrë nuk e kam takuar
një person që më ka bërë aq
përshtypje sa ajo. Ka mjaf-
tuar të
kuvendosh me të shpejt dhe
për pak çaste, për të pasur
një kujtim të pashlyeshëm.
Kam
njohur persona që s‟kanë
mundur t‟i mbajnë lotët kur
kanë vërejtur se është nisur,
edhe pse
takimi mund të ketë zgjatur
vetëm sa për të pranuar një
buzëqeshje të saj, duke e
pirë një
gotë me çaj”.
“Në një epokë të errët ajo
është një dritë që djeg dhe
shkëlqen; në një epokë të
egër është
inkarnim i gjallë i Ungjillit
të dashurisë së Krishtit; në
një epokë pa Zot, është
Fjala që jeton
midis nesh, plot me hir dhe
me të vërtetën”.
“Jam i sigurt se e kanë të
njëjtën bindje si unë dhe ata
që e kanë njohur se Nëna
Tereze është
një person unik në botën e
sotme; jo në mënyrën tonë
të zakonshme të pranimit të
famës,
duke pasur në kokë kurorën
shkëlqyese të neonit, por në
kuptimin e kundërt, të
personit që
është zhytur në shfaqjet e
përbashkëta të njerëzimit,
deri në identifikimin me
vuajtjen
njerëzore dhe me varfërinë
e të gjithëve”.
[Malcolm Muggeridge,
Qualcosa di bello per Dio,
f.10, 11.
Madre Teresa, Sii la Mia
luce. Gli scritti più intimi
della
“Santa di Calcutta”,
Mons. Henry D‟Souza
-Kryeipeshkvi i Kalkutës-
“Po, India e ka ndryshuar
Nënën Tereze, duke e
detyruar me dhunën e
varfërisë, ta përfillë
çështjen e të varfërve nga
më të varfrit. Mirëpo edhe
Nëna Tereze e ka
ndryshuar Indinë,
duke e kundërshtuar
mentalitetin fatalist dhe
duke e rivendosur vlerën e
pazëvendësueshme
të individit”.
[Franca Zambonini,
Madre Teresa. La mistica
degli ultimi, f.100.]
Sophia Loren
-Artiste italiane-
“Sot të gjithë duhet të jenë
të bukur. E të gjithë
përpiqen të jenë të bukur.
Për këtë gjë
shfrytëzojnë marifete dhe
kirurgjinë plastike. Diçka
që të gjithë kanë nevojë,
pse jo?
Megjithatë, absolutisht
nuk është e qenësishme.
Bukuria e vërtetë është ajo
që e kemi brenda.
Nëna Tereze ishte e bukur.
Ishte gruaja më e bukur e
botës”.
[José Luis González –
Balado, Madre Teresa.
Ricordo e messaggio,
f.181.]
Joseph Langford
-Udhëheqës i Etërve
misionarë të Dashurisë-
“(Nëna Tereze) na ka
mësuar që, në emër të
Zotit, ta përqafojmë
cilindo që nuk është i
dashur, cilindo që e
gjejmë në veten tonë dhe
te të tjerët. Nëpërmjet saj
Zoti e ka vënë dorën
e vet mëshiruese në
dhembjen tonë dhe në
plagët tona”.
“Ishte bërë një ikonë e
gjallë, një simbol i gjërave
më të mira dhe më të larta,
një shembull si
mund të jemi ne dhe bota
jonë. Nëpërmjet veprimit
të saj, të kryer përherë me
përvujtëri të
skajshme, për të varfrit,
mirësia e pakufi e Zotit
përhapej në të gjithë ne.
Bëhej reflektim i
adhurimit të Zotit në
miniaturë, si ndriçim i
gjallë i diellit që rrezaton
verbueshëm nga një
pjesë e vogël e xhamit”.
“Shenjtëria e Nënës
Tereze, për të cilën gjë
është bërë fjalë pak kur
është folur për jetën e
saj, është pasaporta për t‟i
kuptuar cilësitë kryesore
që duhet adhuruar në të.
Karakteri i saj i
shenjtë është burimi më i
lartë i dritës me të cilën
ajo e ka ndriçuar botën. Pa
e kuptuar rolin
e shenjtërisë personale,
një shenjtëri e hapur për të
gjithë ne, mund të men-
dohet se Nëna
Tereze lindi vetëm në atë
mënyrë, si një tip i rrallë i
mrekullisë, si një
Ajnshtajn ose një
Moxart i mbretërisë
shpirtërore, në vend që të
jetë një model joshës që të
udhëheqë dhe të
nxitë”.
“Në të gjithë ata që i
afroheshin, Nëna Tereze
barte dhe pasqyronte
përvojën e haresë së
 V o l u m e 1 0 , Is s u e
Nënë Tereza në OKB , Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel................
Hyjit në ne. Në mënyrë, të thuash, universale,
ata që e takonin, pohonin mahnitjen
(sensacionin) se ngroheshin nga gëzimi i saj, se
gjenin pranimin dhe kujdesin e saj, interesim
në shikimin dhe në buzëqeshjen e saj, ngrohtësi
në gjestet e saj”.
[Joseph Langord, Il fuoco segreto di Madre
Teresa,
f.14, 59, 89, 158-159.]
Angelo Comastri
-Ipeshkvit i qytetit të Loretos, Itali-
“Me dëshirë i vë në formën e shkrimit disa
kujtime personale për Nënën Tereze të
Kalkutës,
po në të njëjtën kohë ndihem pak ngushtë të
flas për të. Në të vërtetë, e kam parasysh se
Nëna Tereze nuk mund të definohet, nuk mund
të përshkruhet, nuk mund të rrëfehet për
arsye se burimi i jetës së saj kridhet në misterin
e vetë Zotit”.
[Angelo Comastri, Madre Teresa. Una goccia
d‟acqua pulita, f.29.]
G.Gorrée e J. Barbier
-Autorë të librit “Madre Terese di Calcutta, Tu
mi porti amore”-
“Besimi (feja) i Nënës Tereze është një fakt
kaq absolut dhe kaq i pastër sa ajo do të
parapëlqente më shumë të shkatërrohet bashkë
me veprën e saj sesa të harronte ose të
dyshonte qoftë edhe për një çast. Intensiteti i
besimit të saj është fenomeni që e mban botën
dhe historinë”.
[Madre Teresa di Calcutta, Tu mi porti
l‟amore. Scritti spirituali, f.9.]
Julien Henry
-Atë shpirtëror-
“Gjëja më e jashtëzakonshme është sasia e
madhe e të mirave që Zoti i gjithëfuqishëm ka
vepruar nëpërmjet kësaj vegle të përvuajtur.
Zoti e ka shfrytëzuar këtë grua me të gjitha
virtytet dhe dobësitë e saj, kështu… me formi-
min e saj të kufizuar, për të përmbushur veprën
e tij, për arsye se ajo i është nënshtruar dhe i
është bindur krejtësisht frymëzimeve dhe
drejtimeve (përcaktimeve) të Tij pa bërë asnjë
pyetje. Ajo nuk mendon për veten, po i bën të
gjithë për „Të dhe i bën me një besim aq të
plotë brenda forcës së saj sa asgjë nuk i duket e
pamundshme. Gjithçka bën e bën për Zotin”.
[Edward Le Joly, Madre Teresa e le Missionar-
ie della Carittà.
Lo Facciamo per Gesù. Famiglia Cristiana.
Milano 2003, f.15-16.]
Sandro Bordignano
“Për Nënën Tereze i varfri bëhet “profet i
njerëzimit (humanitetit) të ri”. Ndoshta ende e
adhurojmë për së tepërmi hyjnoren e përparimit
për të pranuar njerëzoren e thellë të fjalëve
të saj”.
“Besoj se asnjë filozof e as humanist nuk e ka
ndjesinë kaq të gjallë të njerëzimit e të vlerës
së secilës qenie njerëzore; takimi me kryetarin
e bashkisë ose me kardinalin, me të
gërbulurin ose me të varfrin, e shqetëson -lexo:
i bën përshtypje- në të njëjtën mënyrë”.
[Madre Teresa di Calcuta, Tu mi porti l‟amore.
Scritti spirutali,
f.44, 61.]
Franca Zambonini
-Gazetare e shquar italiane-
“Ishte atje… Dhe më prite. Edhe një herë tjetër
përjetova magjepsjen e pranisë së saj. Më
dha atë bekimin që buron nga fytyra e një
qenieje hyjnore; një ndikim shpirtëror që
indianët
e quajnë dershan, një perceptim i së vërtetës së
një qenieje më të lartë. Një minutë në praninë
e një shenjti i fshin malet me mëkate, thonë
shkrimet indu. Për të pranuar dershan rradhë (të
tërë) turmash pritnin të kalonte Mahatma
Gandhi. Sot ngarendin rreth Nënës Tereze kur
e predikimit, ta përsëritë betejën e
shohin nëpër rrugë të Kalkutës”.
“Ishte e dashuruar në uratë – lutje dhe e barte
shpesh kurorën e mbështjellë nëpër gishta… U
kishte mësuar misionareve të veta të thonë
rruzaren gjatë kalimit prej një tramvaj në tjetrin
3 9
ose me këmbë. Në heshtje për të
mos i penguar udhëtarët, për të
mos tërhequr vëmendjen e
kalimtarëve. E argëtohej kur, në
mbrëmje, vajzat e saj i rrëfenin
ku kishin shkuar, duke e
matur kohën që u ishte dashur ta
kalonin me: “dy… katër rru-
zare…”
[Romë, 26 prill 1990, Teresa di
Calcutta. La matita di Dio, f.139,
164.]
Michael Gomes
-Pronar i shtëpisë së parë ku
banoi Nëna-
“Unë nuk e di se ku e gjente
gjithë atë energji. O më mirë, e
di fort mirë. Këmbët i mban në
dhé zemrën përmbi re. Jeton në
amshim, ose e cilëson gjenialiteti
i konkretizimit. Një herë ia
thashë këtë. Më sqaroi se ia del
t‟i pajtojë (njësojë) tokën dhe
qiellin me forcën e lutjes. Një
natë ishim pranë tryezës, në
shtëpinë e Nënës, ku unë
ndalesha të ha herë mbas herë.
Unë
dhe motrat filluam të shqetëso-
heshim (pse nuk mbërrinte). Dhe
ja, mbërriti hipur mbi thasët
me miell të një kamioni.
Qëndronte lart e strukur mbi
ngarkesën, ndërsa thoshte rru-
zaren…”.
[Franca Zambonini, Teresa di
Calcutta. La matita di Dio, f.62.]
Mario Bertini
-Bashkëpunëtori i Nënës Tereze
nga viti 1978-
“Më tepër se një grua që ta
admirojmë për ta ndjekur pa-
sivisht hirin dhe joshjen e saj,
Nëna
Tereze është një shembull që
ngulitet në histori duke u flijuar
për Krishtin në më të varfrit e
të varfërve, shembull i
mahnitshëm për të gjithë ata që
zgjedhin për ta ndarë fatin (me të
tjerët)”.
[Mario Bertini, Sulle strade di
Madre Teresa, f.16]
Carlo Bo
-Studiues i letërsisë dhe rektor i
Universitetit të Udines-
“Gjithë jeta e Nënës Tereze
është një himn i shpresës dhe i
gëzimit për turmën e pafund të të
varfërve, të sëmurëve dhe të
mjerëve, të cilët shoqëria e
organizuar nuk i sheh, nuk
dëshiron
t‟i shohë… Kështu (ajo) është
shndërruar në një mbretëreshë të
një ferri që ne bëjmë gjithçka
për ta mohuar.
Nëna Tereze na ka mësuar me
shembullin e flijimit të
përditshëm që është e nevojshme
të
bashkëjetohet me dhembjen e të
tjerëve, me plagët dhe me
vdekjen e më të mjerëve, e
miliona njerëzve që asnjëherë
s‟kanë menduar ekzistimin e një
mënyre tjetër të jetesës. Për
këtë ka hapur nëpër botë shtëpitë
e veta të pikëllimit (të dhembjes)
dhe i ka bashkuar njerëzit
vullnetmirë. Ishte mënyra e saj e
Shën Françeskut e t‟i
bindë njerëzit në urdhrin e
Zotit”.
[Mario Di Lorenzo, Madre
Teresa. Lo splendore della carità,
f.146.]
Kardinal Giovanni Bat-
tista Re
Përballë të këqijave të
kohës sonë, Nëna Tereze
ka dëshmuar me
shpirtmadhësi të jetës, me
guximin e veprimeve e me
gjithë veprimtarinë e saj të
palodhshme, vlerën e
dorës së parë të
dashurisë. Kujtimi i saj do
të mbetet në historinë e
njerëzimit e në historinë e
Kishës si një
dëshmi e përjetshme e
dashurisë së madhe për
Hyjin, po dhe nderimin
dhe dashurinë e
madhe për vlerën e çdo
njeriu e të çdo jete
njerëzore”.
[Maria Di Lorenzo, Madre
Teresa. Lo splendore della
carità, f.144.]
Kardinali José Saraiva
Martis
-Prefekt i Kongregatës për
çështjen e shenjtërve-
“Zoti i ka besuar Nënës
Tereze një hir të posaçëm
për të mirën e Kishës dhe
për nevojat e
njerëzimit në këtë çast të
veçantë të historisë. Jam i
bindur se përherë do të
zbulohet e do të
ndriçohet karakteri
thellësisht mistik dhe tepër
kontemplativ i kësaj
gruaje ungjillore të
shekullit XX”.
[Maria Di Lorenzo, Madre
Teresa. Lo splendore della
carità, f.147]
Maria Di Lorenzo
-Shkrimtare dhe gazetare
italiane-
“Trashëgimia materiale
lënë nga Nëna Tereze nga
Kalkuta është e denjë për
figurën e saj: dy
sari përshkuara me të
kaltër dhe një legen për t‟i
larë (ato) rregullisht. Në të
vërtetë, më tepër
ajo nuk kishte: e varfër
nga më të varfrit e
mundshëm. Mirëpo,
trashëgimia e saj
shpirtërore
është tepër e madhe e nuk
është vetëm pajë e bijave
dhe e bijve të saj të devot-
shme, po
shtrihet në gjithë botën.
Një trashëgimí e pranuar
dhe e çmuar nga njerëzit e
të gjitha
besimeve dhe e atyre pa
asnjë besim. Një trashëgi-
mi universale”.
[Maria Di Lorenzo, Madre
Teresa. Lo splendore della
carità, f.13.]
Eileen Egan
-Bashkëpunëtore e Nënës
Tereze dhe autore librash-
“Ishte „shëmbëlltyra e
Zotit‟ e pranishme në
personin që i rrinte për-
ballë. Për gjithë kohën në
të cilën fliste me dikë
nëpër duart e saj të vjetra
e plot rrudha (duar që
kishin mbledhur
mijëra të mjerë nëpër
rrugë) përshkonte kokrrat
e rruzares, sikur të lutej në
thellësinë e
zemrës së saj, në praninë e vetë
Krishtit. Për herën e parë në jetën
time porosia e Shën Palit
për t‟u lutur merrte një kuptim
real”.
“Secili prej nesh që ka pasur fatin
ta njohë Nënën Tereze do të
kujtojë se e ka parë në kushte
të tilla (të bëhet shërbëtore e të
tjerëve – v.ime). Ajo të bënte të
mendosh se (është) një
kallam i zbrazët në të cilin frymon
Shpirti. me zemër e me mendje
dorëzuar tërësisht Zotit,
Nëna Tereze ndjehej e lirë të
përmbushte vullnesën e Tij duke u
shërbyer njerëzve me
gëzim…”
Për t‟i përdorur fjalët e Thomas
Kelly-t, ajo (Nëna) e ka gjetur
sekretin për të „Jetuar në
Prani‟. Kur të ndodheni me të, e
ndjeni se njëmend është aty për ju,
aty për gjithë udhëtimin.
E ndjeni, pra, edhe në një rrafsh
tjetër, më të thellë, më të qetë, ajo
është me një Tjetër… të
cilit i përket krejtësisht”.
“Nëna Tereze ka ngjarë në një
shenjt të veçantë më shumë se
çdokush tjetër në historinë e
krishterimit: në Shën Françeskun,
varfanjakun e Azisit”.
[Eileen Egan – Kathleen Egan,
Madre Teresa e le Beatitudini,
f.3, 101, 109, 110]
Motra Chiara Lubich
“Për ne ishte një model. Në të
vërtetë, është një mjeshtër e
shkëlqyer e artit të dashurisë.
Njëmend, i donte të gjithë. Nuk
pyete se ishte katolik ose induist
ose mysliman. Asaj i
mjaftonte që të ishte burrë ose
grua, në të cilin zbulonte gjithë
dinjitetin e tij. Nëna Tereze
donte e para: ishte ajo që shkonte
e kërkonte më të varfrit për të cilët
qe grishur nga Zoti.
Shihte, thuajse s‟kishte një tjetër,
Jezusin në secilin: “E ke bërë për
mua”, që ishte motoja e
saj. Nëna Tereze „ishte një‟ me të
gjithë. Qe bërë e varfër me të
varfrit, sidomos „si‟ të
varfrit. Këtu qëndron ndryshimi
nga asistentja sociale e thjeshtë
ose nga ai që i është
kushtuar -punës- vullnetare.”
Jacques Gauthier
-Shkrimtar francez dhe profesor
në Universitetin “Shën Pali” të
Ottavës -
“Në një botë gjithnjë e më të
ndërlikuar, në të cilën dija ngrihet
mbi urtinë, te Nëna Tereze
gjithçka duket krejt e thjeshtë, siç
dukej dhe te Terezja e Vogël. Kjo
thjeshtësi e bimëzuar
nga përvujtëria, i tërheq turmat.
Në Nënën Tereze personat dal-
lojnë (njohin) më të mirën në
veten e tyre. Kudo kalon, bart një
pjesë të shpirtit… Një thjeshtësi
që vë gjithçka në duart e
Provanisë e që pritet gjithçka nga
ajo. Një thjeshtësi hyjnore, për
arsye se është afër Hyjit –
Dashuri”.
[Jacques Gauthier, Ho sete. Dalla
piccola Teresa a Madre Teresa,
f.40.]
Ati Angelo Devananda Scolozzi
-Udhëheqës i Vëllarisë së përgjith-
shme të Fjalës-
P a g e 9
“Nga vizita ime e parë në
Kalkutë jam ndjerë, aty për aty, i
pushtuar nga mesazhi i saj i
shenjtë e nga magnetizmi i
personit të saj”.
[Madre Teresa, Alla scuola della
carità. Le mie preghiere. A cura
di P. Angelo Devananda
Scolozzi U.F.W. e Alessandra
Machin U.F.W. Burr Milano
2006, f.13.]
John Cairns
“Edhe për shumë jo të krishterë,
Nëna Tereze paraqet një formë
të krishterimit që është e
mundur ta nderojnë me gjithë
zemër”.
[Madre Teresa con Licinda
Vardey, Il cammino semplice,
f.VIII.]
Kardinal Sodano
Sekretar i Shtetit në Vatikan,
përfaqësues i Atit të Shenjtë
Papa Gjon Pali II i cili mori
pjesë në ceremoninë e për-
motshme për Nënë Terezën.
“Mesazhi Ungjillor i dashurisë
së Zotit me ne është i përm-
bushur nga Nënë Tereza. Nënë
Tereza e kishte përmbushur në
çdo fibër të trupit të saj
dashurinë, dhe e praktikoi me
gjithë
zemrën e saj me të gjitha duart e
saj. Ati i Shenjtë Papa Gjon Pali
II i ka dhënë rëndësi asaj
me besim të patundur, misionin
Hyjnor, dashuria respekti i saj në
çdo vlerë njerëzore.
Historia e jetës së Nënë Terezës
është një histori e besimit biblik
në njoftimin e Jezu Krishtit.
E paharrueshmja Nënë Tereza,
vazhdo të flasësh. Bota ka
nevojë për ditën e dritën e kësaj
motre të madhe. Të varfërit janë
përsëri mes nesh. Të falenderoj
për gjithçka që ke bërë për
të varfërit e botës.”
Rupert Neudeck
Polaku Johannes Pauli II dhe
shqiptarja Tereza
-Dy njerëzit më të mëdhenj të
njerëzimit dhe kohës sonë!-
Dy njerëz janë duke bërë e
ngazëllyer botën tonë edhe sot:
një polak dhe
një shqiptare. Polaku quhet
Karel Wojtyla dhe vjen nga një
vend i vogël afër
Krakiovës dhe që 25 vjet me
radhë ka arritur një shkallë aq të
lartë të
njohjes, saqë edhe yjet e filmit
dhe popit nga Hollywoodi dhe
bota, vetëm
mund t‟i lëpijnë gishtërinjtë nga
smira. Ky Papë ka udhëtuar në
më shumë
se 100 vende të kësaj bote, si i
“burgosur” i Vatikanit, siç më
parë për Papët
thuhej. Ai nuk është përkujdesur
vetëm për katolikët e tij, por ai
dëshmoi
dhe mundësoi një aleancë të
gjerë të të gjithë besimtarëve dhe
besimeve në
këtë botë të sotme. Dhe këtë gjë
arriti që ta bënte.
Si mundi të arinte diçka të
këtillë? Sepse të gjithë neve, në
këtë botë,në
kohë të këqija e kohë pak më të
lehta, na e jep atë ndjenjë: ai
beson vërtet
në ato që na i thotë dhe bën.
 P a g e 1 0 O u r W o r d s

Nënë Tereza në OKB , Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel................

“Mos u frikësoni” pat thënë themeluesi i heretike. Ai ka vizituar shpallur Nënë përjetojë në lëkurën dhe këto? Njerëzit, të cilëve ju
krishterizmit, Jezu Krishti, para dy mijë vjetësh duke iu kisha dhe xhamia në Dam- Terezën të lumnuar. Një qenien e vet. Në Kalkutë, në dhe motrat u ndihmoni
drejtuar ask e gjetiu në botë. Ai i ka ditë e madhe për njerëzi- vendin në të cilin dhe i nxirrni nga kuartet dhe
besimtarëve të tij. Dhe ky papë polak e ka thjeshtësuar dhe bërë të gjitha këto me min i cili sytë i ka drejtuar shqiptarja Nënë Tereza kaloi kutitë e mbeturinave në
zbatuar këtë një qëndrim e stil të paparë nga ky vend. kohën më të madhe të jetës së Kalkutë dhe i çoni në
rregull aq dukshëm saqë nuk pati frikë as nga plumbat e e të padëgjuar ndonjëherë E gruaja më e fortë e saj. Duke Kaligat, që t‟i pastroni,
atentatorit. Pasi më parë. Tash ai kohës sonë është një ndihmuar. Ajo ishte, kështu vishni dhe ushqeni, vdesin
qe shëruar nga ky sulm me plumba të atentatorit, i cili tek e është një njeri i vjetër, aq i person i ngjashëm, me më pat treguar dikush së voni edhe ashtu, bile edhe të
fundit deshi vjetër, sa mund edhe të jetë, forcën që kishte patur njëjtën ditë!?”.
t‟ia merrte jetën, nuk ngurroi që të shkonte në qelinë e dhe nuk duhet as të e saj, me papërkuljen e mundësi të kalonte ca kohë Në këtë konstatim, e
vrasësit të burgosur çuditemi as të habitemi kur saj. Ajo është një shqip- me të: ajo ishte e gatshme madhja Tereza, e shtyu
dhe ia fali veprën e bërë! Ky papë është dikush që kur thotë në njërën prej këtyre sht- tare. Kjo gjë ishte sa e pra, edhe për atë që shaminë e saj paksa anash,
diçka, edhe egtimeve të tij prej rëndësishme aq edhe e dikush sot e quan “small buzëqeshi dhe të dy
beson në të dhe e zbaton. Ai dëshiron që kjo botë më të misionari ta marrë gjumi parëndësishme për të dhe talk”. mjekëve të këndshëm
mos shikoje vetëm dhe i vdekur të shkojë te prejardhjen e saj Njeriu mund të fliste me të gjermanë u tha: “Si fëmijë,
nga kjo Europë, mirëpo që kisha katolike të ketë edhe Zoti – në Parajsë. nacionale, ashtu siç ishte vetëm për gjëra të rëndësish- fare e
përmasa botërore dhe Gjithmonë e ka thënë me dhe është për Papën global me dhe, njeriu vogël, kam mësuar në orët e
të implementohet në rrjedhat, vështirësitë dhe ndihmën që buzëqeshje dhe tallje. Të dhe luftëtarin për të nuk mund të bënte me të religjionit që çdo njëri është
kjo mund ta japë pushoj mundem më drejtat e njeriut në tërë çfarëdo bisede! Dr. Reinhard një fëmijë Zoti. Dhe
gjithandej në këtë rruzull tokësor. Ai ka dhënë shenja të vonë, kur të vdes, në qiellin rruzullin tokësor, polakun Erös, një mik dhe këta të varfër të pafajshëm
mrekullueshme të e pastër te Zoti i Madh. Karol Wojtylan. Sepse udhëheqësi i një organizate në periferitë e rrugëve dhe
kërkimit të faljes dhe të vendimeve të mëdha. Ai ka pranuar Natyrisht, të pushojë ai dritat e mëdha ajo atje i humanitare për fëmijë në urave të Kalkutës janë
kërkim faljeje do të mundet kur sht- kishte lëshuar, atje ku më Kosovë, më kishte të gjithë fëmijë të Zotit.
nga njerëz e religjione të cilat krishterizmit donin dhe egtimeve të tij t‟u vijë së miri nuk shkohet rrëfyer për bisedën që kishte Mirëpo nuk i ngjanë atij.
mundin t‟i kërkonin fundi. Sot, ai në Vatikan fare, ku njeriu do të mund patur, bashkë me një mjek Dhe për këtë shkak edhe i
falje, ai u ka kërkuar falje hebrenjve dhe hebraizmit, për është të marrë çfarëdo lloj gjerman me të pastrojmë, veshim dhe u
çdo gjë që të duke e shënuar 25-vjetorin e sëmundjeje apo mjerimin madhen Nënë Tereza: japim që të hanë. Pastaj ata
krishterët u kanë bërë me një teologji të gabueshme, postit të tij dhe është duke e ta “Nënë, pse i bëni të gjitha duken më mirë dhe

Skerdilajd Konomi, the face of Hope in Albania...( never will he be forgotten)

Nënë Tereza në OKB , Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel................

vdesin – si fëmijë të tij!”.
Na ndihmon që t‟i kujtojmë
këta rreshta. Mua për shembull
më ndihmon
kur prej këtu të nisem për në
Iran dhe në Afganistan, që me
projekte të reja
për organizatën time të re
Grünhelme të vazhdojmë me
punën. Dhe këta
rreshta i ndihmojnë dhe duhet
t‟i ndihmojnë edhe në Kosovë,
ku po ashtu
ka aq shumë nevojë për të
ndihmuar të sëmurët, të varfrit
dhe të lënët në
harresë.
Koha ditore, 20 tetor 2003, f.10
-11
Dr. Vera Lúcia Alves Neves*
(*Përkthyese dhe redaktore e
veprës së Engjëll Koliqit për
Nënë Terezën nga italishtja në
portugalisht)
Zemër e zjarrtë… e qëndisur
në traditat shqiptare
“Sipas meje Nënë Tereza
kishte zemër të zjarrtë. Kishte
një parim
orientues, një maksimë, një
besim dhe një pasion. Ky
zjarr që digjte brënda
vetvetes e bënte të ketë
guxim dhe fuqi
mbinjerëzore për t‟u kuj-
desur për
nevojtarët. Kur flas për
Zemrën e Saj dhe për zjar-
rin dua të them – një
gatishmëri dhe një percep-
tim i botës pambarim. Ky
zjarr nuk ishte fikur
kurrë, sepse Zoti e bënte të
gjallë. Dhe mu për këtë
kishte fuqi shumë të
madhe, edhe pse ishte një
grua shumë e vogël. Zemër
e zjarrtë… e qëndisur
në traditat shqiptare, zemër
e zjarrtë që thoshte mund të
bëj gjithçka sepse
Zoti është me mua. Zemër e
zjarrtë që edhe sot djeg,
sepse të gjithë ne që
jemi bij të Nënë Terezës e
kemi një shkëndijë të kësaj
dashurie. Ky zjarr don
të thotë dashuri – të gjithë
njerëzimin – miq e armiq.
Parimi i saj orientues
gjithnjë ka qenë dashuria.
Dhe pa ndalesa, pa lodhje,
pa dhembje, Ajo
gjithnjë ka bërë që vuajtja të
shndërohet në qetësi. Kishte
një maksimë. Dhe
maksima e Saj, besoj unë,
ishte që të bëjë gjithçka e
për gjithçka me
përkushtim, me shpresë.
Unë gjithnjë them që dashu-
ria është e
pashmangshme si një
trëndafil që e liron me
frymë aromën e saj. Dhe
aroma e Nënë Terezës ishte
kompromisi i saj me qenien
njerëzore – me
vuajtjen, me nevojtarët.
Feja e saj ishte Zoti. Krishti
që Ajo e gjente në të
varfërit e Saj. Sa herë e
kemi parë Krishtin në
nevojtarët e s‟e kemi njo-
hur? Por Nënë Tereza e
njihte
sepse feja e Saj ishte zjarr
vezullues i të dhuruarit të
vetëvetes. Pasioni i Saj
për t‟u dhuruar krejtësisht
të tjerëve mund të jetë për
ne një pasqyrë ku
mund të gjejmë forcë e
guxim, kuptim, dhemb-
shuri, dëshirë për të
ndihmuar dhe kryesisht
gatishmëri për të bërë me
të vërtetë diçka konkrete
për të tjerët.
Në fund dua të ju them të
gjithëve ju pjesëmarrës të
këtij kuvendi, që
dashuria e përgjithshme –
universale që Nënë Tereza
ka lënë në të gjithë ne
është e pashmangshme,
siç është e pamundur të
ndalohet toka e lagësht ta
zgjedh erën e saj. Zjarri i
zemrës dhe i veprimeve të
Nënë Terezës të mund të
jenë gjithmonë brenda në
zemrën e secilit prej jush!
Muito obrigada – shumë
faleminderit!
Engjëll Koliqi “Ylli i Dardan-
isë – Rrezaton tokë e Qiell”
Prishtinë, 2010, f.69-71
Kardinali José Saraiva Mar-
tins
-Prefekt i Kongregatës së
Kauzave të ShenjtërvePjesë
nga homelia, në Meshën e
Shenjtë për shtegtarët e
ardhur për
Lumturimin e Nënë Terezës
– 20 tetor 2003, në Sheshin e
Shën Pjetrit:“Ju jeni drita e
botës; nuk mund të mbetet i
fshehur
një qytet mbi një
mal” (Mateo 5, 14).
Pamja e Jezusit, e shfrytëzuar
në Ungjill, në tekstin e shpal-
lur e thotë pse
Gjon Pali II ka dashur, bash
dje, ta shkruajë Nënë Terezën
e Kalkutës në
regjistrin e të Lumturuarve.
Dëshmia e saj e jetës, shem-
bulli i “Nënës së të
varfërve”, shumë kup-
timplotë për të gjithë,
besimtarë e jobesimtarë,
janë të
pashëm mirë, sikurse është
qyteti mbi mal.
Sot jemi këtu për ta falën-
deruar Zotin për dritën që,
përmes Nënë
Terezës, ka mbërri në
secilin prej nesh dhe në
mbarë botën. Kjo grua e
madhe e kohës sonë, kjo
lajmëtare guximtare e
Ungjillit, jeta e së cilës ka
qenë kaq thellësisht e
shenjuar nga dashuria, është
e nderuar tash mes të
Lumturuarve të Kishës. Për
këtë edhe e shohim atë si
shembull e burim të
inspirimit.
Nënë Tereza ishte mision-
are – siç përcaktonte vetë
ajo – bartëse e
dashurisë së Zotit dhe
ambasadore e paqes së Tij.
 V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 1 1

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

ndante më dysh, pa lejuar që
grupi i tij i
vogël të shtrihej e të shpërn-
dahej, por të rrinte i bashkuar
dhe të formonte një grusht
kompakt
dhe të pashkatërrueshëm.
Së fundi, vetëm pas 350 vjetëve
NAPOLEONI I, kapedani i
madh i kohëve të reja zbatoi po
të
njëjtën strategji të rrufeshme, si
të dy paraardhësit dhe po ashtu,
mund të themi si
bashkatdhetarët e tij. Çfarëdo që
është shkruar e thënë për
origjinën e vërtetë të emrit dhe të
familjes së BONAPARTIT, ajo
nuk ka qenë as italiane, as greke,
por sigurisht shqiptare, dhe
për ta thënë më me përpikëri:
shqiptare toske. A nuk vinte
familja Bonaparti nga TOS-
KANA
në Itali? Por toskët e Toskanisë
së Shqipërisë së jugut a nuk janë
po ajo popullsi si toskanët e
Toskanisë italiane, nga të cilët
një pjesë, - më e dalluara
në popullsi, - për shkak të
turbullirave në fundin e
Republikës, rreth vitit 50
para Krishtit dhe për
shkak të dëbimeve
masive të asaj epoke
kapërceu kanalin e Otran-
tos dhe vajti të banonte,
siç thotë Nicolas
FRERET në veprën
“Observations”, në Epir,
në territoret që Paul Emili
në vitin 168 para
Krishtit i kishte shkretuar
e rrafshuar duke marrë
150.000 skllevër në Itali,
të cilët ende nuk
ishin zëvendësuar
plotësisht? Si rrjedhim,
familja Bonaparti, ose
toskane ka qenë ipso facto
shqiptare. Dhe Napoleoni
sigurisht që nuk mund të
mos e dinte, sepse në
Marsejë dhe kudo
gjetkë kishte dëshirë t’u
bënte vizita gjithnjë
familjeve korsikane-shqiptare,
greke-shqiptare
dhe toskane-shqiptare, ashtu
siç ishte gjithmonë i gatshëm
për të mbrojtur gjithë luftëtarët
greko-shqiptarë, që kishte
kërkuar të viheshin nën urdhrat
e tij. A nuk krijoi ai “Provincat
Ilire”, sepse interesohej për
këto provinca si shqiptare që
ishin? A nuk interesohej
gjithashtu
ai për ato të jugut të
Shqipërisë, ku në të vërtetë
mbretëronte i famshmi ALI
pasha
33
TEPELENA me nam të rëndë,
me të cilin pavarësisht nga të
gjitha, ai kishte letërkëmbim
dhe
do ta kishte ndihmuar me të
vërtetë, po të kishte qenë një
princ i krishterë?
Për më tepër, etimologjia e
vërtetë e emrit: BUONA-
PARTE, mbështet mendimin
tonë për
origjinën shqiptare të Napo-
leonit; kështu mbiemri
Buonaparte, që u bë më
vonë një lalgap,
nuk mund të jetë aspak
përkthim i: kali meris,
kalimeris, kalomeris, kalo
meros, etj., që nuk
janë formime greke dhe nuk
kanë asnjë arsye të jenë për
rastin e përdorimit si lalgap
për një
person; përkundrazi ai është
një lalgap shqip: Kalëmiri,
me një formim gramatikor
të
përsosur, që fare mirë mund
t’i vihet një njeriu, që
zotëron ose që shalon një
”kalë të mirë”
ose ”kalë të bukur”. Veç
kësaj, ka edhe etimologji të
tjera të ngjashme, që mund
të afrohen
ose të krahasohen me këtë
të “Kalëmirit”; ka, për
shembull, Kalëbardhi = ai
që zotëron ose që
shalon një kalë të bardhë,
dhe që ka sjellë lindjen e
emrit: GARIBALDI =
Biancavallo në
gjuhën italiane. Kemi edhe
Kalëmadhi = Magnocaval-
lo, domethënë njeriu me
“kalë të madh”,
një emër familjeje shumë i
njohur. Ka gjithashtu:
Kalëluani: njeriu që zotëron
ose që shalon
një kalë të bukur e të fortë
si një luan; emër familjeje i
njohur mirë në Itali: Leon-
cavallo, një
përkthim shumë i saktë. Po
me këtë mënyrë arsyetimi
ka: Gurakuqi: gur i kuq,
mbiemër
familjeje shqiptare që
italianët dhe grekët e kanë
marrë gjithashtu; ata e kanë
përkthyer me
shumë përpikëri: Pietrarossa
dhe Petrokokiros; KryeziuI:
mbiemër familjeje në Greqi
i grekë, në vend që ta jepnin
përdorur po njësoj: Kriezis
(emri i një kryeministri grek,
natyrisht shqipfolës dhe që
është
vrarë kohët e fundit); italianët,
duke e përkthyer, e kanë bërë:
Testanera dhe një familje
greke,
me siguri me origjinë shqip-
tare, e ka bërë: Mavrokefalos =
Kokëziu; (duhet të përmendim
këtu se autorët e lashtë grekë e
kanë përkthyer mbiemrin:
Kokëdemi, të cilin maqedo-
nasit ia
kishin ngjitur në maqedonisht-
en ose pellazgjishten, pra në
shqipen, kalit që vetëm Ale-
ksandri,
kur ishte fare i ri, mundi ta
shalonte me lejen e babait të
vet, Filipit, duke e bërë:
Boukefalos;
Dorëgjati: me dorë të gjatë, siç
ka qenë mbiquajtur zakonisht
ARTAKSERKSI, dhe që
autorët

Albania heading toward a

new Dictatorship where the
parliament commits fraud
the president follows and
the premier orders it….
(we’ll See what’ll happen to
freedom in 2016-2018) If
the past is forgotten than DEAD
it’ll be repeated!! A look into the past shadows
Youth’s energy while AKZ robbed
it!!!

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

ashtu siç ishte, e kanë
përkthyer në përshtatje me
zakonin e tyre,
duke e bërë Makroxeir;
sot është një emër familje-
je mjaft i njohur në Shko-
dër (Shqipëri).
Me një fjalë, mbiemri i
vërtetë Kalëmiri është
marrë gabimisht për:
kalomeros, kalimeris etj.,
dhe është përkthyer jo me
saktësi si [i]Buonaparte,
në vend që të jepej me anë
të
Buoncavallo: kalë i mirë, i
bukur, që është kuptimi i
vërtetë i tij.
Trakët
Kufijtë e Trakisë së sotme
nuk përputhen aspak me
ata që i jepeshin Trakisë
në lashtësi. Në
kohët e lashta historike
dhe madje në epokën e
Herodotit, grekët quanin
Traki tërësinë e gjithë
viseve të vendosura në
veri të Greqisë së lashtë,
pa caktuar asnjë kufi ose
cak. Vetëm pak më
vonë nisën të përcaktonin me
emrin e Trakisë gjithë viset e
përfshira ndërmjet Olimpit e
Danubit, - duke përjashtuar
Ilirinë në perëndim, - dhe të
kufizuar nga Ponti Euksin,
Propontida, Helesponti dhe deti
Egje; gjithë kjo hapësirë e
madhe banohej nga një numër i
madh popullsish, me po atë
origjinë ose farefis midis tyre,
dhe tërësisht të pavarura e gjith-
një
në luftë njëra kundër tjetrës.
Grekët më të lashtë i ndanin
trakët në të qytetëruar, të cilët që
në kohët më të largëta banonin
në Pieri të Maqedonisë, në Beoti
pranë malit Helikon, dhe disa
herë edhe në krahinën pranë
malit Rodop dhe në jug të
Hemusit, dhe në trakë barbarë,
që banonin kryesisht në
veriperëndim të malit Hemus.
Grekët thoshin se trakët e
qytetëruar u kishin mësuar kultin
e muzave, dashurinë për këngën,
disa forma të fesë, bujqësinë,
fortifikimin e qyteteve, artin
ushtarak dhe mjaft gjëra të tjera.
Janë po këta trakë, të cilët gjatë luftës së
Trojës, siç e thotë qartë Homeri, luftuan
nën urdhrat
e Akamasit dhe të Peros si aleatë të
trojanëve.
Trakët, thotë Herodoti, ishin populli më i
madh i tokës pas hinduve; ata i përkisnin
racës së
bardhë, dhe ishin farefis me popujt
shumë të lashtë: ilirët e grekët, si dhe
frigasit, bitinasit,
34
mizët, teukrët, që banonin në viset në jug
të Vosporit (Bosforit) dhe të Helespontit
në Azinë e
Vogël, dhe të getëve e panonasve, që
banonin në veri të gadishullit të Ballkan-
it, afër brigjeve
të lumit Danub.
Deri më sot dijetarët më kompetentë nuk
kanë arritur të përcaktojnë, se cilët kanë
qenë
banorët më të lashtë të gjithë Trakisë dhe
nga vjen emri i tyre Thrakes (shumësi i
thras), që do
të thotë trakët. Nëse do të mbështeteshim
te gjuha pellazge, mund të thoshim se
thrash ka
kuptim i trashë = i bërë keq, për të mos
përdorur një fjalë tjetër, që sigurisht
do t’i përshtatej
më pak kuptimit të vërtetë që të sjell
ndër mend cilësori i trashë, i përdorur
për këtë popull.
Lidhur me origjinën e tyre, disa
dijetarë mbështesin mendimin se
frigasit, një popull farefis
me grekët, pasi kaluan Helespontin
dhe depërtun në Traki, përbënë
popullsitë trake.
Pavarësisht nga fakti, se numri i madh
i trakëve nuk na lejon ta pranojmë një
hipotezë të tillë,
ardhja e tyre gjithashtu nga lindja
është një arsye kryesore që i
kundërvihet kësaj hipoteze. Në
fakt, ata që i përmbahen ende këtij
opinioni janë ata, që besojnë se popujt
arianë të Europës
kanë ardhur nga pllaja e Pamirit, duke
përshkruar Iranin dhe Azinë e Vogël.
Por ne tashmë e
dimë se djepi i racës së bardhë është
vetë Europa dhe se po të ketë pasur
ndonjë kalim të
Helespontit, ai është bërë më tepër në
drejtimin nga Europa në Azi. Nuk
duhet të harrojmë, se
banorët më të lashtë të Trakisë janë
me origjinë nga vetë Trakia; se ka pasur
popullsi të tjera
të ardhura që janë bashkuar me këtë
bërthamë primitive, një gjë që nuk mund
të
kundërshtohet dhe që do të jetë objekt i
këtij kapitulli për ta vërtetuar.
Do të them vetëm se edhe Herodoti (VII,
75) ka shkruar me të njëjtin kuptim si ky
që themi
ne dhe pa asnjë mëdyshje: që ”trakët
gjithashtu bënin pjesë në ushtrinë e
Kserksit, të cilët
pasi kishin kaluar në Azi kishin marrë
emrin bitinë, sepse më parë ata quheshin,
siç thoshin
vetë: strimonianë, meqë banonin në
brigjet e Strimonit” (përkthimi ynë).
...............
Sido që të jetë, është e sigurtë siç e
dëshmojnë emrat e vendeve, homonimitë
e tjera dhe
traditat mitike - (si, për shembull: Trakët
Sce dhe Portat Sce në Trojë; - Trakët
Ksantenë dhe
lumi Ksantos në Trojë; Arisbos, lumë në
Traki, - Arisba qytet në Trojë; Rezus,
mbret i
trakëve - Rezus, lumë në Trojë; sipas
Likofronit (1341&1387) trojanët nën
 P a g e 1 2 O u r W o r d s

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

mbretin e tyre
Ilosi ose Laomedeoni pushtuan
në Europë gjithë viset deri te
lumi Pene; mbreti i Trojës
Priami ishte martuar me Kas-
tianeirën me origjinë nga
Aezima, qytet në Traki; dhe
ENEU ose
ENEA, kur iku nga Troja gjeti
strehim në fillim në gadishullin
e Kalkidisë, ku ndërtoi
QYTETIN ENEA), - të dy
brigjet e Propontidës dhe të
Helespontit banoheshin prej
popujsh
në farefisni: trakët, bitinët,
mizët, teukrët, dardanët etj., që
jetonin në marrëdhënie të
përhershme midis tyre. Që prej
kohësh prehistorike tashmë
grekët, ilirët dhe trakët, si
pasardhës të drejtpërdrejtë të të
urtëve pellazgë dhe të
banorëve më të lashtë të
gadishullit të
Ballkanit, kishin vendosur
kontakte të përhershme
midis tyre, siç provohet kjo
nga traditat
mitike lidhur me hyjnitë.
Para se ta mbyllim këtë
pjesë të kapitullit lidhur me
trakët, ne e quajmë të
dobishme që të
citojmë këtu disa doke e
zakone, tradita dhe veçanti
që i karakterizonin dhe i
dallonin ose i
bashkonin me popullsitë e
tjera pellazge.
Kështu, trakët i donin
muzikën dhe vallet; ata
vallëzonin të armatosur si
kretasit dhe shumë
banorë të qyteteve dore. I
kanë akuzuar se nuk e
mbanin fjalën e dhënë dhe
betimet e bëra. I
shisnin robërit që kapnin
dhe shpesh i vrisnin familjet
e tyre për të mos lejuar ose
për t’i
shpëtuar nga skllavërimi,
kur kishte rrezik të
kapeshin. E shponin trupin
e vet për të bërë
tatuazhe me shumë ngjyra
dhe që nuk shlyheshin dhe
për këtë zakon barbar i
përqeshnin
popujt e tjerë. Ishin
poligamë dhe u linin liri të
plotë femrave të tyre të
pamartuara, duke u
kërkuar besnikëri të plotë
burrave kundrejt grave, me
të cilat ishin martuar. Ata i
blinin gratë
dhe kur ndodhte që
ndaheshin me to, merrnin
mbrapsht paratë që kishin
dhënë për to. Shumë
prej tyre dëshpëroheshin
për çdo lindje të një fëmije
dhe, përkundrazi,
mbusheshin plot me
gëzim për vdekjen e
ndonjërit prej tyre, duke ia
dhënë të pirit e duke
organizuar gara me kuaj
me këtë rast. Shumë
shpesh kur vdiste një trak,
gruaja, të cilën midis të
gjithave i vdekuri e
35
kishte dashur më shumë,
flijohej për të. Trakia e
lashtë dhe Karia kanë
qenë vendet, që bënin
eksportin më të madh të
skllevërve nga të dy sekset,
kryesisht për Athinën.
Ilirët
Ilirët janë i njëjti popull me
trakët1
(Ose Thrak-es, nga e cila
është bërë Th e njëjtë me G
Graikoi) që të dy janë të racës
pellazge; pra të bardhë.
Origjina e tyre e parë, duke
përfshirë
skitët, bie në Azi në Turke-
stanin e sotëm; atje u shfaqën
stërgjyshët e tyre të parë. Me
kalimin
e kohës, nën shtytjen e mon-
golëve që vinin nga Lindja,
trakët, ilirët dhe skitët u
detyruan, pak
nga pak, që të shkonin më në
perëndim; e po kështu skitët
u përqendruan rreth lumen-
jve në
veri të Detit Kaspik dhe të
Detit Azov, kurse trakët në
perëndim të skitëve, duke
pasur si
qendër Ukrainën e sotme,
dhe së fundi, edhe më në
perëndim ilirët zinin gjithë
shpatin verior
të Karpateve. Pikërisht në
këto drejtime ne i gjejmë të
shtrirë këta tre popuj, ku ata
u shtynë
nga loja e dyndjeve të
njëpasnjëshme drejt
perëndimit, të cilat kanë
ndodhur gjatë dhjetëra e
qindra mijëra vjetëve, që
vijnë para fillimit të
mijëvjeçarit të tretë para

Mbi origjinën etnike, biografinë, ndryshimet në emër e mbiemër, datë dhe vitlindjen e Migjenit! – Nga Petro
Skënder Luarasi. (Luarasi, profesori im
në gjimnazin e Shkodrës, ka marrë pjesë
në Brigadat internacionale në Spanjë.
Studimet i ka mbaruar në Austri dhe ka
përkthyer mjaft vepra nga letërsia e huaj.
Luarasi ishte i vetmi intelektual komunist
që pati guximin të më njohë publikisht fill
pas lirimit tim prej burgut, më 1956.
(Arshi Pipa.Origjina e realizmit socialist
shqiptar, 1991. Perktheu nga origjinali
anglisht Piro Dollani)
Përdorimi i shprehjes ‘’intelektual
komunist i ndershëm’’ që Arshi Pipa ia
dedikonte Skënder Luarasit për veprimta-
rinë në vitet 1930-1950, meriton një
analizë të thelluar shumëdimensionale, në
lidhje me pikëpamjet politike dhe me
ndjesitë njerëzore të Arshi Pipës. E shkru-
ante këtë për vitin 1949, kur Skënder
Luarasi u cilësua ‘’armik i partisë’’, i
bënte mirë apo keq Skënder Luarasit?!
Uran Kalakulla shkruan:
‘’Ndryshe nga sa mund te paragjykohet
apo spekulohet nga ndonje “adhurues
kemishezi”: “Arshi Pipa qe realisht një
simpatizant i ideve politike të majta. Ai
pa qenë kurrë ndonjëherë në jetë anëtar i
ndonjë partie politike shqiptare, qe një so-
cialdemokrat, një i majtë evropianoperëndi-
mor. Lexuesi ynë duhet të dijë se Arshi Pipa
ishte një studiues pasionuar i Antonio Gram-
shit…’’
Mbaj mend se kur Arshi Pipa erdhi ne
Shqipërinë demokratike në shkurt 1992
në një intervistë në televizionin shteteror
përmendi me konsiderata Skënder Luarasin jo
vetëm si atdhetar, por edhe për kontributet e
tij në kulturën dhe letërsinë shqipe.
Këto fakte i publikova për ata që respektojnë
logjikën dhe të vërtetën se sa për Agronin e
Lukajve ‘’nuk kam mendje të pakët e kohë të
tepërt që të mbush qypat e shpuar’’.
Petro Luarasi
 V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 1 3

Libri “Dhimbjes I rrine te vogela kepucet e heshtjes”

Libri “Dhimbjes I rrine Me pak mjegull në skaj. Në torbën e tij proverbiale Përqafimet Ndërsa unë
te vogela kepucet e Ca fjalë që tremben mbi rrugë Është mbledhur Si degët e pemëve të zhveshura përjetësisht i verbër nga ata sy.
heshtjes” Si një tufë zogjsh mëkatarë. Gjithë zgjuarsia njerëzore. Luajnë me erën e ftohtë. (Pjesa e katërt)
Si zakonisht Bëj ta prek Mes gishtave të hollë të degëve Të kisha thënë
Vasil Tabaku Nuk mungon shiu Dhe në çast ngrinë Një tufë thinjash do ti vras ata sy. Skenat e trishtuara
Pëshpëritjet e pikave mbi çati. Një masë e ftohtë gurore Drithërohen si dëborë. Ju gjithsesi i merrni
TË GJITHË JEMI NGA Avujt e kafeneve Tepër e largët dhe e afërt Ata sy do ti marr me vete nëpër me mend
PAK MËKATARË Mbushur me intelektualë të Fëmijëria ime Ti je këtu natë... E dini se çdo të thotë
papunë. Më ka marrë për dore Në një kohë PESHA E KRYQIT Të jesh i uritur, i
Përse heshtni Gjithë dita kalon nëpër rivistë Në botën e çuditshme Kur gjithçka është e ngrirë papunë, i vetëm
Përpara këtij altari prej Analizohen fakte, rimerren Të përrallave nastradi- E bardhë Ju i ngulni gozhdët Të jesh kukulla e
ajri. argumente. nore... Nga sinqeriteti i dhimbjes së Kryqi është imi vetvetes
Flisni Poetët recitojnë poezi gjatë... Pesha e tij Dhe me vetveten
Mos e mundoni fjalën Piktorët bëjnë portrete Ankara, shtator l994. Ka vite që ma kërrus shpinën. Të kesh luajtur kaq
Në burgjet e harresës Kritikët kanë dorë të lirë STAMBOLLI Gjithmonë kështu ka qenë tragjikisht...
Mungesa e pendesës së Zhvlerësohet fjala ashtu si VALS BLU Dikush duhet ta ngrinte Kryqin
artë monedha Kryqëzim erërash, Jo të gjitha peshat janë njësoj.
Ka për t’ju munduar gjer Në tregun e valutës Se kush mi ka vjedhur Kontinentet Kjo peshë qenka kaq shumë e (pjesa pa numër)
në vdekje... Mërzia fjalët Takohen dhe ndahen, rëndë.
Vetëm një gjest, një fjalë Zukat me mizat. Danubi Si njerëz të rastësishëm. Më e rëndë se mali Galile, Drama nuk ka mba-
Dhe ju rilindni, Papunësia Derdh blunë e thellë drejt Brigjet e Bosforit (Golem) ruar
Ngriheni mbi vetveten Prodhon melankoli gotash qiellit. Dallgëzojnë Më mirë të mbaj një det mbi Thjesht ishte...
Duke u shndërruar në Varfëria Mbi valë Nga zëra njerëzish në udhëtim, supe, Më falni është një
djep të gëzimit tuaj... Vërtitet në pistën e vallëzimit Valsi i bukur i Hënës Qytet i ajërt prej qielli dhe uji. Të ngre qiellin. dramë
Si një këngëtare me pagesë Sonte Larg Botën mund ta mbaj gjer në Ku gjithçka bëhet me
Kot lodheni Jashtë Nuk jam vetvetja. Gjëmimet e Detit të Zi vdekje sikur...
Asgjë nuk mund ti Akademiku i papunë Sonte Paralajmërojnë stuhitë. Sikur... qesh
fshihni qiellit Kruan xhepat Jam Hëna mbi Danub Peshkatarët Gozhdët Sikur je i lumtur
Sytë e së vërtetës Pragu i kafenesë si trau i kufirit Heshtja ime Nxitojnë të mbledhin gjahun, I kam marr prej jush. sikur... pra gjithçka
Janë tashmë brenda Midis dy shteteve... Një varkë që ikën drejt Strehët e kasketave të tyre Dora juaj godet dhe godet është një SIKUR...
jush... Libraritë qiellit... Janë prej shiu... Gjersa trupi im dhe Kryqi bëhen
Të zbrazëta, pa lexues një GURI I SIZIFIT
AJKUNA VAJTON Ku librat rrinë si tulla ndërtimi. NËPËR RRUGËT E Poshtë urave madhështore
OMERIN SOFJOS Dashuri të vogla, Unë Sapo e ngjita malin
Piruetat e pikave të shiut Puthje vajzash të rastësishme Jam kryqi i gjallë Guri mbi shpinë
Mbi qerpikët e gjatë Vërtiten përpara Teatrit të Buzëqeshjen Dhe tregtar çerturinash Eci me ju Nuk është më i rëndë
Hëna Operës. Kisha harruar diku Me tezgat përdore si fëmijë. Në rrugët tuja plot mëkate Ai është bërë pjesë e
Ka mbetur si krah pël- Dikush Në një cep të rrugëve të Jam mes jush, tek ju, për ju imja.
lumbi Në vend të ombrellës Sofjes Një botë në lëvizje. Unë E rëndë
Ngatërruar nëpër degë... Ka vënë mbi kokë U ktheva ta gjej Dy kontinente Kryqi i gjallë Është mundimi im
Trishtimin e vet... Gjithë ditën gjersa u Në një rrip toke prej Sizifi
Poshtë degëve lëvizëse lodha. Dhe aq shumë jetë njerëzore, Se bota Ngjitje dhe zbritje e
Bie shi... Mbi hapësirën gri të Tiranës Kishte humbur Fate dhe gjuhë të përziera Më mbanë mua dhe peshën e përjetshme.
Me retë e zeza Rri nderur Nëpër duart e vajzave me Si gërshetat e vajzave aziatike. Kryqit...
Ka mbështjellë flokët e Një qiell prej psherëtimash... minifunde E vetmja fjalë e kuptueshme për të Lërmani gurin mbi
bukura Buzë kioskave. gjithë LUAJ DRAMËN TIME shpinë
Me një copë qiell VIZITË TEK AZIS NESIM Gjithë ditën Emri magjik Stamboll... Nuk ka rëndësi
Ajkuna Kërkova buzëqeshjen (Pjesa e parë) Vetëm të mos bëjë
Fshin lotët e derdhur për Me duart Askush nuk dinte gjë Stamboll, vjeshtë l994. gjithë jetën
Omerin Mbështetur mbi muzg Më në fund e kuptova Baltën Të njëjtën rrugë...
Mendohej shkrimtari. kisha humbur rrugën. THIRRJE Heq nga shpirti... Ndërromani rrugën
Vetëtimat Fjalët Fjalët Dhe atëherë
Ka varur në qafë Lexoheshin lehtë tek sytë. Bullgari 1994. “Unë thirra vidi vidi Fshijnë çdo gjurmë ndotjeje. Vërmëni po deshët
Me yjet si gurë të çmuar. Zërat tanë ishe ti a ishte shpirti...” Megjithatë mbi shpinë
Si fëmijë tekanjozë DJEPI I LUMIT -Popullore Askush Edhe globin.
Dhimbja Rrinin urtë përpara Azis Nesi- Nuk është i lutur të më besoj...
Malet ka mbuluar tej e mit. Pash lindjen e lumit TROJA E LASHTË
ndanë Bota kishte ndalur Liqenin e madh Zëri im
E sinqertë si dëbora Të dëgjonte tregimet e tij... Djep prej uji i Drinit. Humbiste honeve të thella (Pjesa e dytë) Gjithçka është
E ftohtë si bryma Këtu Fjala ngurtësuar
Ankara, shtator l994. Përjetësisht Rrihte krahët Jam krejt i sythyer Është statujuar për të
Kuajt e gjëmimeve Lumi i lasht Si pëllumb i plagosur... Si trungu në pranverë mos u harruar.
Trokojnë thellë nëpër XHAMIA BLU Mbetet fëmijë ... Ku ishe ti ? Vajza Vetëm imagjinata
gryka Unë thirra Vjen dhe ndër qerpikët Duke vjedhur ima-
Duke tundur jelet e Kisha hyrë Strugë, korrik l996. ...dhe erdhi Mbi bisqet e brishta. zhet homerike
mjegullave Në brendësi të qiejve. vetëm shpirti yt i bukur. Ndodh që ndonjë bisk të këpu- Ridimensionon
Si perçe trishtimi... Një mysliman MOSHA E LULES Kisha luajtur tet... bëmat e famshme.
Ulej dhe ngrihej dhe kisha qeshur -Po të mos ishte
Ajkuna Si pendul i orëve të shpirtit Lulja e kaltër Kisha qarë Pastaj Troja
Vajton Omerin njerëzor Veshur me vështrimin dhe kisha kënduar Lulëzoj Tha miku im,
Me zërin Një qetësi perëndish tonë Këngëqarja ime Duartrokitjet tuaja Botës nuk do ti kishte
Më të bukur se kënga Me gjestin madhështor të faljes. Ngadalë po vyshkej në Vërtitej nëpër muzg Janë fshehur mbetur
Një dhimbje Ishte çasti gotë. Kokën tek shiu mbi gjethe... Mallkimi i Kalit të
Nga më të mëdhatë, Kur Turqia Ime bijë Përplaste në horizont Drunjtë...
Tronditëset dhe me Binte në gjunjë përpara Zotit. Me sytë të përlotur Mbi retë... (Pjesa e tretë) Unë qesha.
magjepset Më thotë se ç’moshë ka Kalin e Drunjtë për
Sa dhe lumenjtë do të Stamboll, gusht l994. lulja e plakur? SYTË E BUKUR Provova lumturinë fat të keq
ngrinin MONUMENTI Këndova Nuk e shpikën
Krushqit do të shtangnin I NASTRADINIT NË ANKA- TI JE KËTU... Ne ishim bashkë Në fund grekët,
Me këngët të varur mbi RA kisha pirë vesën e syve të bukur theva kitarën Kali i Drunjtë
supe Kam parasysh kisha puthur lulet, Dikush qeshi Është brenda nesh,
Si flokë të thinjur nga Njeriu që botën Kopshtin në dimër. zjarri ishte derdhur brenda meje Një tjetër Është ajo pjesa e
ngrica e brengës... Bredhi mbi gomar Mbi lulet e brishta si si shkreptimë rrufesh... Nxori gjuhën drunjtë e shpirtit
Më shpejt se çdo shpikje reak- ngjyrat Kisha ndjerë ftohtë, Vonë Lëndë e parë jo
VËSHTRIM MBI TIRA- tive Ka ranë bryma e ftohtë. kisha ngrirë përpara atyre syve, Punëtori i skenës vetëm për tradhti
NË Nastradini Zogjtë janë të ngrirë. statuja e dhimbjes sime Mbetjet e këngës sime Por për gjithë ligësitë
Gazmor dhe i trishtuar... Të ngrira kanë mbetur kishte mbetur memece... Hodhi në koshin e plehrave... brenda njeriut...
Ditë e zakonshme puthjet.
Prapa nesh
P a g e 1 4 O u r W o r d s

Dead Albanians due to Current Dictatorship in Albania will they get a resolution? (not done yet)

Lirak Bejko Dead

I vdekur nga Diktatori dhe
vjedhjet e familjes se tij,
Berisha

One last dictator

in Albania Left to
be judged!!!
Not done Yet!!
BURG
V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 1 5

A truth and a crime that Albanian Ismail Kadare did to this young man & no one is held accountable
P a g e 1 6 O u r W o r d s

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi ——presim rezultatet shpejt….

Deputeti Fatmir Xhindi

Gentian Zguri….rezultatet???
V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 1 7

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi—-presim rezultatet shpejt...

Isa Copa duke hetuar pronat ne Gjirin e Lalzit te familjes Konomi —— presim rezultatet
 P a g e 1 8 O u r W o r d s

Ngjarjet e pazgjidhura ne Shqiperi——presim burgimin e perjetshem te familjes diktatoriale Berisha!!

Kush e Organizoi Protesten? Ku ishin Organizatoret?

4 Fajtore pa Faj gjenden vdekjen ne 21 Janar 2011

Kush drejton forcat shteterore mbrojtese? Cilat jane procedurat e Policise para se te vrase?

Pronare banke ne Shqiperi, e papune!! Si te behesh Bilionere ne 3 muaj!!! Elvana Hana mbesa e
L.Berisha..Burg
V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 1 9

Vrasjet e krime te ndryshme te pazgjidhura ne Shqiperi….Burg...

The Blair Connection

Vjedhja e lejuar ne Shqiperi e pronave per tu nder-

tuar rezervat ashtu dhe e mineralit te brendshem ne
Shqiperi.
FLuturime Falas me urdher te
….

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Si pastroen parate nga peshku qe eshte qelbur nga koka!!! Burg

Spitalet e Ndertuara me leke nga Tirana

ne Qipro, Ishujt Keimen nepermjet nje
grup manaxhimi ne New Jersey, USA.
Keshtu jane pastruar shume para te
vjedhura ndaj popullit SHqiptare.

Si mund te pastrosh parate e vjedhura

nga viti 96-2005 nepermjet llogarive pa
emer ne ishujt jasht Shqiperise...
 P a g e 2 0 O u r W o r d s

Disa Ngjarje e pazgjidhura ne Shqiperi nga Prokuroria...Kur vete Ina Rama ka frike per Femijet e saj!!

?
Duet nje Kryeprokuror allcak qe te
zbardhi ceshtjet te pazgjidhura qe nga vi- Perse nuk u pane dokumentat qe verifikonin
tet 1944!! fjalet e Albana Vokshit dhe e dergonin te qeli
ate me bashkepunetoret?

Disa nga ceshtjet qe kane kaluar pa hetuar ne Shqiperi!!

So far in Albania the only way to make it is to keep

your promises and Ilir Meta and spouse is an ex-
ample of it….Will everyone else learn from it or
shatter in the high cliffs….the only victor in the Perse nuk u hetua shkelja e kushtetutes Shqiptare
election battles!!!! nga Prokuroria? A thua ka marr fund drejtesia?

Bilioneret e Rinj te pa Prekur ne Shqiperi qe bejn hesapet me $$$ e popullit me keq se S. Berisha...te shohim
ndryshimin dhe per A. Xhillarin (burg apo jo)

The leader of Opposition before now Premier in Albania

rather spend $$ on luxury vacations in US rather than face
the facts and reality in Albania!! Could it be that he’s so
implicated with the GOV. that he can end up serving life
sentences? Time will tell

Njerezit vdesin ne Shqiperi sepse Sekseri I lejeve

te ndertimit ne tirane Alban Xhillari me E.ramen
nuk cajn koke perhapesira midis ndertesave qe te
kalojn makinat e urgjences. Me ato ne Shqiperi, A pyet njeri ku eshte burimi I
kercenimet dhe blerjet ecin, po jo me ne pertej milionave $$ qe ky njeri eshte
Oqeanit. kukull?
Alban Xhillari Sekseri I
Lejeve te ndertimit tani kush
eshte se E.Rama iku?
V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 2 1

Vjedhja e Mineraleve, Pergjegjesit!!!!Burg...

Mineralet ne very te shqiperise te

monopolizuara!!! Perse?

Floriri nepermjet mineraleve

Vdesin njerezit per tu pasuruar njerezit e Kryem-

inistrit Shqiptare bashk me Fatos Nanon si sekretar
PD’s ne Washington DC. USA

Fluturime me parate e mineria-

ve te populit Shqiptare...

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Njerezit pergjegjes...Burg...

Stream Oil Albania has a direct connec-

tion to Shkelzen Berisha as well as to his
sister Argita Berisha...te tjeret kane vec
1% si kukull qe jane...

Si mund te vjedhesh token parate e prona- Argita & SHkelzen Berisha Pergjegjes per
rit te tokes me ane te kompanive nafte fan- vjedhjen e naftes nga pronaret….
tazme nderkoh fshiet nga pas vete KM.
 P a g e 2 2 O u r W o r d s

Disa mbikqyrje nga pertej Oqeanit mbi familjen Balliu!!!! BURG

Fahri Balliu I paprekshem ne
abuzime ndaj popullit te el-
basanit!!! Ta kthej koken pas
te shohi rrobat e grisura qe ka
pas...
Henris Balliu Guilty as part of
Gerdec Tragedy as well as be-
ing part of it!!!

A ka burra me ne ate vend???

700 Punetore te firmes Kurum ne
Elbasan ne proteste!

Kush nga keta nuk ka Ilegalisht Perfituar Financiarisht ne kurriz te popullit Shqiptare??? Te tere fajtore!!!

Human Right Violators as an inheritance from the so

called bearded man Tos Nano in Albania!!
V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 2 3

Lidhja Vokshi—Xheka —-Spahiu—-klani Berisha ...BURG

Albana Vokshi Florentia Xheka Arjan tartari

cfare kane keto te tre te perbashket/?
Jane kukuallat e Klanit Berisha duke mbajtur kompani
ne emer te tyre por qe gjenden Berishat nga pas

Kumbaret qe kane interesa financiare te perbashketa me opoziten e

Rames qe pagoi $$$ Fatos Nanos per postin e kryetarit!!!

Fatos Nano u debua nga posti Kryeministrit nga nderkombetaret Amerikane!!! Burg per vrasjen e Hajdarit

Azem Hajdari I
vrare nga bash-
kepunimi Nano- Import Export I Droges ne kohen e Fa-
Berisha!!! tos Nanon ne Shqiperi ishte ne kulm te
larte te Europes...

Kryengritje nga njerez me

arme per parate e vjedhura ne Koha kur Ishte Fatos Nano ne pushtet ne Shqiperi ,
kohen piramidale & ate qe vijoi kur krimi dhe rrembimi ishte 1 mij perqind lart
me pas me fatosin ne
krye...gjykoni vete njerez….
 P a g e 2 4 O u r W o r d s

A Funksionon Kontrolli Shtetit ne Shqiperi

Shembujt e Parave qe vijn

drejt SHBA nga vendi me I
Varfer ne Europe... Perse?
Poverty….

Berisha & Podesta group looses Albanian Americans oust the premier SB Jail & restitution for Podesta

The Albanian Mafia Lobbies

against the rest of Albanian Ameri-
cans!!! The Global War Continues..
Nje vrime ne uje me keshillat Will it escalate into world conflicts?
drejt Shqiperise….zvogelimi I
reputacionit te Podesta
Group per hir te familjes Ber-
isha… SO far no more Prem-
ier...how do you like those
apples?

Same status Quo as before, what’s

Is the money being diverted to the Podesta group
for retaliatory against those that tell the truth
outside of Albania? So far YES...the war goes on..
hiding behind AMB. LU in Alba-
nia? Who is controlling our US em-
bassy since its not our state dept…
Two embassies inside one in Alba-
nia: one that sells everything for a
price and is governed by local mafia
not our state dept, another who
deals in apps current rate 30k USD
a person...Time to clean house in
Albania
 V o l u m e 1 0 , Is s u e
Vinca: Ismail Kadare, është bërë pjesë e një
“darke të gabuar”, njëzet vjet më parë, me
shkrimtarin apologjet të Millosheviçit
Agim Vinca
u shpreh këto ditë një kritik nga Londra,
“tronditëse”. Lemeritëse është, ndërkaq, po aq
sa edhe qesharake, ideja e tij se do të donte të
ishte “murg serb” “për të luftuar për Kosovën”,
duke shpallur vend pelegrinazhi personal
fshatin serb Hoçë e Madhe të Rahovecit,të
rrethuar nga “ekstremistët shqiptarë”.
Ne nuk dimë ç’ka thënë Kadareja në darkën me
Handken. Nuk kemi si ta dimë. Ne lexojmë atë
që ka shkruar për këtë darkë në ditarin e tij.
Dhe ajo që ka shkruar është shumë pak, në
kuptimin: lë shumë për të dëshiruar.
Tepër dashamirës tregohet Kadareja ndaj
kolegut të tij austriak. Fjalia e tij më e ashpër
për të është: “Nuk e gjej dot ç’grerëz e ka
pickuar”.
Te ditari i tij për Kosovën, Kadareja tregohet
shumë i rreptë me shkrimtarin hungarez Gjergj
Konrad, të cilin e kritikon me të drejtë për një
paraqitje pro serbe në një forum ndërkombëtar.
Akoma më i rreptë tregohet ndaj akademikut
francez Marc Fumaroli për shkak të një artikul-
3 9 P a g e 2 5
Kosovo Border giving land to Montenegro, why?
Perfundime
li të botuar në shtypin frëng: ATHINË Nga Kolec TRABOINI
“Marc Fumaroli, akademik i
Francës, përse jeni me Ndaj gjithmonë do të themi se Aristidh Kolën e kemi gjallë midis
vrasësit?”. Kurse për Handken nesh. Ai zjarr dashurie e krenarie që ndezi në mes të arvaniteve si
mjaftohet vetëm me një fjali, që të ishte një Promete, kurrë nuk mund të shuhet. Le ta mbyllim
shpreh habi e keqardhje: “Nuk e me fjalët që aq shumë i kish për zemër i pavdekshmi Aristidh
gjej dot ç’grerëz e ka Kola: “Rrënjët tona janë në Arbëri!” E këto fjalë, që të kujtojnë
pickuar”.Në vend se të kërkonte edhe të madhin De Rada që i mbylli sytë duke parë detin, duhet
mizën që e paskësh pickuar t`i kenë në mendje e në zemër arvanitasit edhe arbëreshët, por
kolegun e tij austriak, Kadareja duke ditur rrethanat e mundësitë, le t`i ndihmojmë edhe ne sado
do të duhej t’i drejtohej atij me pak, që të mos i harrojnë, që njerëzit që kanë guximin të thonë të
fjalët: “Zoti Handke, përse jeni vertetën edhe më tej të mos kryqëzohen, që errësira të mposhtet
me vrasësit?!”. përballë dritës e shpirti i Arbërit të rrojë përgjithmonë! Kolec
TRABOINI Nga libri “Aristidh Kola” 2014
Autori i romanit Darka e gabuar
shkrimtari ynë i madh Ismail
Kadare, është bërë edhe vetë, me
a pa dashje, pjesë e një “darke të
gabuar” njëzet vjet më parë:
darkës me shkrimtarin austriak
apologjet të Millosheviçit, Peter
Handke, të cilën tani, njëzet vjet
pas, naivët tanë përpiqen ta
paraqesin si një veprim
largpamës
Me Aristidh Kolën në Athinë /
nga Kolec Traboini
ME ARISTIDH KOLËN NË
P a g e 2 6 O u r W o r d s

Declassified (continues)
V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 2 7

Declassified pg2
P a g e 2 8 O u r W o r d s

Declassified 3
V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 2 9

Declassified 4
 P a g e 3 0 O u r W o r d s

2nd New Pipeline in the hands of the Mafia in the Balkans...Will USAID Fund Mobsters or Freedom?

Sokol Olldashi the opposition inside the GOP in Albania gets assassinated and no one investigates...Suspect one ?
V o l u m e 1 0 , Is s u e 3 9 P a g e 3 1

Balkans 2 New Pipelines in the hands of the Mafia, Cold War? (land grab ownership Nazi style)

Vjollca Mece & Dritan Shtylla kidnapping/killing children in communism era in Albania now heading NGO!!!
 WE ARE ALSO ON THE WEB
WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable

Organization

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet

“ N E W L I F E ” J E T A E R E me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul
ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme
njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte.
1774 - 76 street
Suite D3 Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri
Brooklyn, New York tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane
11214
ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe
Phone: 718-594-0511
Fax: 201-795-4795
Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te
E-mail: Endri@newlifeaaco.org gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bash-
kimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka
cmim.
Building a Future One Person At a Time...

MIGJENI: POETI I BILINGUALIT TË JASHTZAKONSHËM! Migjeni e Kafka

sëmurë në mënyr të pashërueshme, nuk
botoi asnji shkrim as në serbisht e as në
shqip.
„Cfarë gjuhe ka shkrue Milo-Milloshi deri
në lindjen e Migjenit, i cili kur lindë në
vjetin 1934 vendosë me botue vetëm
gegnisht, nën emnin Migjeni?“
Kafka e Migjeni këtu mund të bashkohen
në nji thanje të Kafkës që vlen për të dy:
„Gjermanishtja asht gjuha e nanës, porse
cekishten e kam për zemër.“ (F.Kafka,
letra drejtue Milenes) .
“ Serbo-kroatishtja asht gjuha e nanës e
Migjenit, porse gegnishten e ka për zemër,
sepse ka vendose me botue vetëm në të.
Komuniteti hebraik i Pragës investoi 16
vjet te Franz Kafka me lindë nji jurist që u
ba edhe shkrimtar gjenial për merita te
veta. Komuniteti sllavo-ortodoks i
Shkodrës investoi 12 vjet te Milo-Milloshi
për me nxjerrë nji klerik e së fundi u lind
nji poet, për merita të tijat.
Këto dy komunitete të ndryshme në vend e
në kohë, mbarsin nji mal e prej aty nuk
lindin mijtë, porse poetet, 2 shkrimtarë të
jashtzakonshëm në llojin e hapsinën e
tyne.
Millosh Nikolla alias Milo Nikolić per 22
vjet me rradhe e mbushi shpirtin e qenjen
e tij me mistiken e mrekullueshme sllavo
ortodokse, me gjenitë e poezisë e letërsisë
sllavo ortodokse, të cilët nuk kanë asgja të
përbashkët me politikanët kriminelë ala
Milloshevic.
Prej levozhgës së këtij personi me dy
emna e dy pashaporta, nji shqipe e nji
malazeze, cfaqet nji i tretë, thalbi i të cilit
gjindet mrenda të dyve: Migjeni! Ky poet
ka vendose me lindë shqip, sepse për herë të
parë ky person boton poezie e prozë me
emnin MIGJENI. Asnji poezi apo proze nuk
ka ardhë derimësot as në serbisht e as në
shqip që të mbajë nënshkrimin e Milo Ni-
kolićit apo te Millosh Nikollës.
Migjeni nuk asht as Milo Nikolić e as Mil-
losh Nikolla e ketu duket se letersia ka nji
kod te vecantë kur fjala kërkon me dalë mbi
etnitë…
Kafka u pagëzue në sinagoge me emnin
gjerman Franz Kafka ndërsa nga ana tjeter
kena emnin Milo Nikolić të pagëzuem ne
kishën ortodokse malazeze. Sigurisht që
sinagogat për hebrejte dhe kishat për të
krishtenët kanë shërbye në diaspora si qendra
të ruejtjes së identitetit e vazhdojnë ende sot
me krye nji mision te tillë.
Migjeni u rilind prej Milo Nikolićit e që nga
ai cast e kapërceu atë, përderisa u pagëzue në
publik si poet me emnin e ri e gjuhën shqipe
gege.
Si Franz Kafka ashtu edhe Migjeni u banë të
famshëm mbas luftës së dytë botënore, në
vjetin 1945, Kafka nisi famën në USA e që
aty pushtoi botën. Migjeni e nisi famën në
Tiranë e që aty pushtoi Shqipninë.
Ekspresionizmi i Kafkës dhe ai i Migjenit
përmblidhen në nji rregull të artë, që Kafka
ka vendosë në krijimtarin e tij:
„ Me thanë sa ma shumë, me sa ma pak fjalë.
Kur shkruej unë nuk i perdori fjalët, unë i
krijoj ato. (Wendelin Schmidt-Dengler,
Norbert Winkler: Die Vielfalt in Kafkas
Leben und Werk. Vitalis 2005)
Porse ajo e përbashkët e madhe e Kafkës e
Migjenit qëndron në forcën që duhet me pasë
nji libër, nji vepër letrare. Kafka shkruen:
Na kena nevojë për libra, që
veprojnë ndër ne si nji fat-
keqsi, që na shkaktojnë
dhimbje të madhe, sie vdekja
e dikujt që kena dashtë fort,
sikur të na kishte cue dikush
në pyll lerg prej njerëzve, NJI
LIBËR DUHET ME KENË SI
NJI SPATË PËR ME THYE
DETIN E NGRIMË BREN-
DA NESH.
( Franz Kafka, letra drejtue
Oskar Pollak 1904.)
SI Kafka ashtu edhe Migjeni
thyen shumë dete të ngrime në
zemrat e njerzëve që i lexuen
e i deshtën.
Ndryshimi i madh i habitshëm
qëndron në përdorimin e
IDIOMËS. Ndërsa Migjeni
nuk e përdor as edhe nji herë
të vetme duke u ba kështu
përjashtimi i madh i vetëm në
letërsinë botnore, Kafka e
përdorë ku të jetë e mujtun, si
cdo poet gjenial. Migjeni as
edhe idiomen e famshme
shkodrane qe mund ta kete ndi
me qindra herë në Gjuhadol,
„më ra vedja e me këputi“, të
cilën Kafka e ka në origjinalin
gjermanisht „Hochmut kommt
vor dem Fall“ nuk e përdori
kurrë…
Migjeni e Kafka arriten sejcili
majat e veta, i pari ato shqip-
tare e i dyti ato botnore, në
ngjashmëni të jashtza-
konshme, diku të rastësishme
e diku për hir të ligjeve të
letërsisë.
Edhe vdekja i mori të dy
njilloj, në nji sanatorium ku po
kuroheshin për TBC-në e
pashërueshme, Kafka në
Vjenë, larg Pragës së dashtun e
Migjeni në Torino, larg
Shkodrës e Tivarit të dash-
tun…
Megjithatë, në fund të fundit,
dicka mbetet në embrion e
ndryshme në mes të dy poetëve
e asht kjo që e ban Migjenin aq
të jashtzakonshëm për me
shkrue nji drame për te. Pikën
e fundit të takimit Kafka e
Migjeni e kanë pikërisht në
shprehjen e famshme biblike:
„Nëse fara e mirë nuk bjen në
tokë ajo mbetë vetëm, nëse ajo
bjen në tokë e vdes atëhere jep
fryte të bollshme“. Gjoni 12,24
Kafka e Migjeni ranë në tokën
e disaporës, e nëse Kafka dha
frytet e tija për diasporën
hebreo-gjermane e për kombet
gjermanofolës, Migjeni mbeti i
vetëm ne diasporën e tij sllave,
e ndërsa vdiq dha fryte në
kombin ku zgjodhi me ra:
kombin shqiptar.
Pikërisht kjo përban edhe
sfidën e kësaj drame dhe hapë
nji fenomen të ri, atë të kapër-
cimit të diapsorës e përhapjes
ne vendin mikpritës. Kjo asht
nji sfide transhendente n`mes
të shpirtit njerzore që rritet
n`mes të kulturave e vendosë
në fund për njenën prej tyne.
Me dhjetra shqiptare sot ne
botë, brezi i dyte apo i tretë,
këndojnë e shkruejnë në gjuhen
e kombit ku jetojnë, ndërsa
e jashtzakonshmja te
Migjeni qëndron në atë që
ai u rrit në diasporë me
gjuhen, kulturen e shkollën
e kombit të tij Malazez,
ndërsa artin e poezine ja
dha vendit ku jetoi,
Shkodrës e Gegnisë.
PSE?
Kjo dramë kërkon me i
dhanë përgjigjë kësaj pyetje
e njiherësh me ndërtue nji
urë mirëkuptimi në mes të
popujve në nji konstrukt të
vecantë e origjinal.
Migjeni ne drame përsëritë
disa herë se i duket vedja si
Odiseu në shpellën e
Polifemit mbasi i ka ngulë
atij heshtën në sy e gjigandi
thërret: ASKUSHI ma bani,
askushi!
Heshta e poezisë migjeni-
ane asht e ngulun ne synin
e shovinizmit e fanatizmit
që shef vetëm me nji sy.
2.
Migjeni dhe rranjët e
shpirtit poetik.
Heroi i dramës tonë në
raport me jetën e familjes
Nikolic, thotë, ndërsa asht
student i teologjisë në
seminarin „Sveti Jovan“ në
Manastir që:
„Unë jam frut i nji dashunie
të ndalueme. Na kurrë nuk