Anda di halaman 1dari 23

Hadis dan Ijtihad

(08) Ar i Muh d Dza


(14) Dif Ram Sap
(15) Div Sal Saf
(29) Pra v a Rah Pas
Pengertian Hadis
Sec ba , ha be t pe -ka at uc . Men is h,
ha ad se pe t a , pe ta , da ke pa
(ta r) ya di ka ol Nab Muh d sa . Had ju di ka
su h. Nam de an, ul ha me d a ha de n
su h. Had ad uc at pe t a Ras la sa ., se g
su h ad se ap ya di ka ol Ras la sa . ya me d
su r hu Is a . Had da ar pe t a at uc Ras la
sa . te r at be pa ba ya sa g te t sa sa la .
1. Sanad, yaitu sekelompok orang atau seseorang
yang menyampaikan hadis dari Rasulullah
saw. sampai kepada kita sekarang ini.
2. Matan, yaitu isi atau materi hadis yang
disampaikan Rasulullah saw.
3. Rawi, yaitu orang yang meriwayatkan hadis.

Bagian - Bagian Hadis


Kedudukan Hadis sebagai
Sumber Hukum Islam

‫ﺳ ﻮلُ َﻓ ﺨُ ُﺬ و ُه َو َﻣ ﺎ ﻧ َ َﻬ ﺎ ُﻛ ْﻢ َﻋ ْﻨ ُﻪ َﻓ ﺎ ْﻧ َﺘ ُﻬ ﻮا ۚ َو ا ﺗﱠ ُﻘ ﻮا‬
ُ ‫َو َﻣ ﺎ آ ﺗَ ﺎ ُﻛ ُﻢ اﻟ ﺮﱠ‬
‫ﺎب‬
ِ َ
‫ﻘ‬ ِ‫ﻌ‬ ْ
‫اﻟ‬ ‫ﺪ‬
ُ ‫ﻳ‬ ‫ﺪ‬
ِ ‫ﺷ‬َ َ‫ن ﷲﱠ‬ ‫ﷲﱠَ ۖ ِإ ﱠ‬

Artinya: “... dan apa-apa yang diberikan Rasul


kepadamu maka terimalah ia. Dan apa-apa yang
dilarangnya, maka tinggalkanlah.” (Q.S. al-Ḥasyr/59:7)
Kedudukan Hadis sebagai
Sumber Hukum Islam
َ
‫ﱃ ﻓ َﻤ ﺎ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﻮ‬ َ ‫ﺗ‬ ‫ﻦ‬ْ ‫ﻣ‬ ‫و‬ ۖ ‫ﷲ‬
‫ﱠ‬ َ َ
‫ع‬ ‫ﺎ‬ ‫ﻃ‬
َ َ ‫أ‬ ‫ﺪ‬
ْ َ
‫ﻘ‬ َ
‫ﻓ‬ َ‫ل‬ ‫ﻮ‬ ‫ﺳ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﻟ‬ ‫ا‬ ‫ﻊ‬ ِ‫ﻄ‬ ُ ‫ﻳ‬ ْ
‫ﻦ‬ ‫ﻣ‬
ٰ َ َ َ ُ ‫ﱠ‬ ِ َ
‫ﺣ ﻔِ ﻴ ًﻈ ﺎ‬ َ َ ‫ﺳ ﻠ َﻨ ﺎ‬ ْ َ
َ ‫ك َﻋ ﻠ ْﻴ ِﻬ ْﻢ‬ َ ‫أ ْر‬
a

Artinya: “Barangsiapa menaati Rasul (Muhammad),


maka sesungguhnya ia telah menaati Allah Swt. Dan
barangsiapa berpaling (darinya), maka (ketahuilah)
Kami tidak mengutusmu (Muhammad) untuk menjadi
pemelihara mereka.” (Q.S. an-Nisā’/4:80)
Fungsi Hadis terhadap al-Qur’ān

1. Men s a ay -ay al-Qur’ān ya ma be f um


Con n ad ay al-Qur’ān ya me n a k śal .
Per h śal da al-Qur’ān ma be f um se g
di j a de n ha -ha Ras la sa . te n śal , ba
te n ta ca y ma ju h bi g ra ’at-n a.
Un u me l an pe t śal te b , mi n ke la
se ha ya be n , “Śal h ka se im
ka me t ak śal ”. (H.R. Buk )
2. Mem k a pe y a ya ad 3. Men g a ma d da tu ay
da al-Qur’ān ya ad da al-Qur’ān
Sep da al-Qur’ān te p ay Mis , da Q.S. at-Ta b /9:34
ya me t a , “Bar s a di an di ka , “Ora -or ya
ka me t bu , ma be sa !” me m em da pe , ke an
Kem a ay te b di k a ol ti me l ak y di ja Al a
se ha ya be n , “... Sw ., ge r a l me de n az
be sa ka me t bu da ya pe !” Aya in di s a ol
be k a ka me t a ...” (H.R. ha ya be n , “Al a Sw . ti
Buk da Mus ) me b a za ke i su me d
ba ha -ha m ya su di ti.”
(H.R. Ba h i)
Fungsi Hadis terhadap al-Qur’ān
4. Menetapkan hukum baru yang tidak terdapat dalam al-Qur’ān
Maksudnya adalah bahwa jika suatu masalah tidak terdapat hukumnya
dalam al-Qur’ān, diambil dari hadis yang sesuai. Hal tersebut dijelaskan
dalam sebuah hadis Rasulullah SAW.:

“Dar Abi Hur a ra. Ras la sa . be b : “Dil g


se an me m ka (me w i se be m ) se g
pe p a de n sa a da ay y se se g pe p a
de n sa a pe p a da ib .” (H.R. Buk )
a. Had Mut ti b. Had Mas r
Had mu t i ad ha ya di ya n Had ma h ad ha ya di ya n ol
ol ba k pe , ba da ka g pa du or sa t at le ya ti me p i
sa t ma ge si se h a da de t mu t i . Con ha je in ad
di t a di an me ti be p a du . ha ya ar y , “Ora Is a ad or -
Con n ad ha ya ar y :“Dar Abu or ya ti me g g or la de n
Hur a ra. ba Ras la sa . be b : li da ta n .” (H.R. Buk ,Mus da
Bar s a be s at na de n se j , Tir )
ma te t ad ne .” (H.R. Buk ,
Mus ) c. Had Aĥad
Had aḥad ad ha ya ha di ya n
ol sa at u or pe , se g ti
me p i de t mu t i ha di ke m

Macam - Macam Hadis ti ba , ya se i be t


1) Had Śaḥiḥ
Had ya di ya n ol pe ya ad , ku ha n a, ta pe ti y , sa n
be m g ke Ras la sa ., ti te l , da ti be n ga de n ri t or ya
le te r a. Had in di ka se i su r hu da be da (hu h).

2) Had Ḥas
Had ya di ya n ol pe ya ad , te ku g ku ha n a, sa n be m g,
ti ca , da ti be n ga . Sam se t ha śaḥiḥ, ha in di ka se i la s
me r an am ib .

3) Had Da’īf
Had ya ti me hi ku as ha śaḥīiḥda ha Ḥas . Par ul me t a ba ha
in ti da di ka se i hu h, te da di ka se i mo si da be da .
HADIS PALSU !!!

Hadis Maudu’
Hadis yang bukan bersumber kepada Rasulullah saw. atau hadis palsu.
Dikatakan hadis padahal sama sekali bukan hadis. Hadis ini jelas tidak dapat
dijadikan landasan hukum, hadis ini tertolak.
Pengertian Ijtihad
Kat ij ād be l ba Ara ij da-ya h u-ij āda ya
be t me r an se ke p a , be n h-su g me r an
te , at be j se op l. Sec is h, ij ād ad
me r an se p te da pi n se su g -su g da
me p a su hu . Ora ya me ka ij ād di ka
mu h .
Kar ij ād sa t be n g pa ke pa da ke an pa
mu h . Ber be pa s a t ya ha di ki se an un
me ka ij ād.
1. Mem i pe t u ya lu da me l .
2. Mem i pe ma me l te n ba Ara , il ta r, us ki , da ta h
(se h).
3. Mem i ca me s a hu (is b ţ).
4. Mem i ke ra ak k mu .

Syarat - Syarat berIjtihad


Kedudukan Ijtihad
Ij i ād me ki ke ka se i su r hu Is a se h al - Qur’ān da ha . Ij i ād di ka
ji su pe la ti di ka hu n da al-Qur’ān da ha . Nam de an, hu ya
di l a da ij ād ti bo be n ga de n al-Qur’ān ma ha . Hal in se i de n
sa Ras la sa .:

“Dar Mu’az, ba s a Nab Muh d sa . ke me t ya ke Yam , i be b , “Bag a


en ak me s a su pe r ya di or ke mu?” Mu z be t , “Say ak
me s a me t Kit la (al-Qur’ān).” Lal Nab be t , “Dan ji di da Kit la en ti
me ka se u me n i so it ?” Mu z me w , “Jik be sa ak me s a me t
Sun Ras la sa .” Kem a , Nab be n la , “Dan ji en ti me ka se u ha it
di da su h?” Mu z me w , “Say ak me r ak pe m ga ak pi n se r (ij ādu
bi ra’yi) ta bi n se t u .” Kem a , Nab be b , “Mah su Al a Sw . ya me r a
bi n ke ut Ras -Nya de n su si ya di ju Ras -Nya.” (H.R. Dar )
Kedudukan Ijtihad
Rasulullah saw. juga mengatakan bahwa seseorang yang berijtihād
sesuai dengan kemampuan dan ilmunya, kemudian ijtihādnya itu benar,
maka ia mendapatkan dua pahala, Jika kemudian ijtihādnya itu salah
makaia mendapatkan satu pahala.Hal tersebut ditegaskan melalui
sebuah hadis:“Dari Amr bin Aś, sesungguhnya Rasulullah saw.
Bersabda,“Apabila seorang hakim berijtihād dalam memutuskan suatu
persoalan, ternyata ijtihādnya benar, maka ia mendapatkan dua
pahala, dan apabila dia berijtihād, kemudian ijtihādnya salah, maka ia
mendapat satu pahala.”(H.R. Bukhari dan Muslim)
Bentuk - Bentuk Ijtihad
Ij i ād se i se me at ca da me h ka se
hu te g ke da be pa ba , ya se i be t:

Ij a’
Ij a’ ad ke ka pa ul ah ij ād da me s a su pe r at hu .

Qiy
Qiy ad me r ak /me n o k ma h ba ya ti te p da al-Qur’ān at
ha de n ya su te p hu n da al-Qur’ān da ha ka ke an si at
ka t ya
Con qi ad me h ka mi n ke se k a r se t b a d , w i k , to mi g,
vo , da na b ka se t k a r, me me k a . Kha da al-Qur’ān di ma ,
se im
fi n Al a Sw :
ْ ْ ‫ﱠ‬
ِ ‫آﻣ ُﻨﻮا ِإﻧ َﻤﺎ اﻟﺨَ ْﻤﺮُ َواﻟ َﻤ ْﻴ‬ ‫ﱠ‬ َ
َ ‫ﻳَﺎ أﻳﱡ َﻬﺎ اﻟﺬ‬
ُ‫ﺴﺮ‬ َ ‫ِﻳﻦ‬
‫ﺎن‬‫ﻄ‬
ِ َ ْ‫ﻴ‬ ‫ﱠ‬
‫اﻟﺸ‬ ‫ﻞ‬
ِ َ‫ﻤ‬ ‫ﻋ‬
َ ْ
‫ﻦ‬ ِ‫ﻣ‬ ‫ﺲ‬ ‫ﺟ‬ ‫ر‬
ٌ ْ ِ ُ ‫م‬‫ﻻ‬ َ ْ
‫ز‬ َ ْ
‫اﻷ‬ ‫و‬
َ ُ َ‫ﺎب‬‫ﺼ‬ ْ
‫ﻧ‬ َ ْ
‫اﻷ‬‫َو‬
َ ُ‫ﺟ َﺘ ِﻨ ُﺒﻮ ُه ﻟ َ َﻌﻠﱠﻜُ ْﻢ ﺗُ ْﻔ ِﻠﺤ‬
‫ﻮن‬ ْ ‫ﺎ‬ َ
‫ﻓ‬

Ar i y : “Wah or -or ya be n! Ses g ya


mi n ke , be d , (be r un ) be l , da me n
na de n an pa ad pe ta ke da te s
pe ta se . Mak ja ah (pe ta -pe ta ) it ag ka
be t .” (Q.S. al-Ma d /5:90)
Bentuk - Bentuk Ijtihad
Maślaĥah Mur h
Maślaḥah mu l ar y pe pa hu ya me k e t pa ke f a su pe ta
da tu ha -un sa r ap s a ’at Is a . Mis n, se an wa me g at me y
ke i n at ke an ke pe k ba g ka ke ka di lu ke ka ya te di pa .
Pembagian Hukum Islam
Par ul me g hu Is a ke da du ba , ya hu ta f da hu wa ’i. Huk ta f
ad tu n Al a Sw . ya be ta de n pe t da la g . Huk wa ’i ad pe t
Al a Sw . ya me ka se , s a t, at pe h g ba ad se u.

Huk ta f te g ke da li ba , ya se i be t.
a. Waj (fa ḍu), ya at Al a Sw . ya ha di j a , de n ko k e ba ji di j a
ak me p an pa , da ji di g ka ak be ba do
b. Sun (ma b), ya tu t un me ka su pe ta de n ko k e ji di j a
ak me p an pa da ji di g ka ka be un me ka y ti l be s .

Hukum Taklifi
c.Har (taḥri ), ya la g un me r an su pe j a at pe ta .
Kon es ad ji la g te b di la n ak me p an pa , da
ji te di ka ak me p an do da hu n.
d. Mak (Kar ), ya tu t un me g ka su pe ta . Mak
ar y se u ya di c at ti di i. Kon en hu in ad ji
di j a ti l be s , ak te ji di g ka ak me p an pa .
e. Mub ḥ (al-Ibaḥaḥ), ya se u ya bo un di j a da bo un
di g ka . Tid h be s da be h a ji di j a at u di g ka .

Hukum Taklifi
Perilaku Mulia
Per u mu da pe ma te d al-Qur’ān, ha , da ij ād se i su r hu Is a
te m da ak ta se i be t.
1. Gem me c da me l a al-Qur’ān da ha ba ke se g uk at u sa .
2. Ber a se te un me is an aj -aj al-Qur’ān da ha .
3. Sel me k r a se pe la ya di pi de n me k ke al-Qur’ān da ha , ba
de n me l a se r at be n ke ya ah di bi g .
4. Men t i or -or ya se t a be ha me l a da me m an aj -aj al-
Qur’ān da Sun .
5. Kri te d pe la -pe la ya di pi de n te -me s be ya ag ti ke
da aj -aj al-Qur’ān da Sun .
Perilaku Mulia
6. Mem ak di be k se ra al de n te be g te ke al-
Qur’ān da ha .
7. Ak i be n da be s i de n or -or ya di g me ki li
ag da be h mu .
8. Ber -ha da be n da me s a n se u, ap ha te b ol
di j a at a ha te b bo di g ka .
9. Sel be ha ke un me r an se ke ba se m i g k da
me hi se la g .
10. Mem ak di un me r an ib -ib su h se i up u t
me m na ib wa ka k a t be se r .
TERIMA KASIH

Anda mungkin juga menyukai