Anda di halaman 1dari 14

BAB I

Bangunan Utama

DENAH BENDUNG
Data-data teknis
1. Tebal pilar utama T1 = 0,9 m
2. Tebal pilar penguras
3. Tinggi bendung P = 5,5 m
4. Tinggi air design di atas mercu Hd = 1,1 m
5. Lebar bendung B = 13,0 m
6. Lebar penguras 1 La = 1,2 m
7. Lebar penguras 2
8. Beda tinggi dasar bendung dan peredam energi Δz = 1,3 m
9. Lebar intake b = 2,91 m
10. Kecepatan aliran di bagian hulu bendung V = 2,4 m/dt
11. Koefisien Debit Cd = 1,9
12. Mercu bendung tipe OGEE III

Perhitungan teknis hidrolik :

1. Tinggi energi di atas mercu bendung


He = Hd + ( V 2 / 2g )
= 1,1 + (2,4 2 / 2.9,81 )
= 1,393 m
2. Lebar efektif bendung dengan asumsi sama dengan lebar bendung
Le =B
= 13,0 m
3. Lebar total bendung
Ltot = B + La + T1
= 13,0 + 1,2 + 0,9
= 15,1 m
4. Debit yang lewat di atas mercu bendung
Q = Cd . B . Hd 3/2
= 1,9 . 13,0 . 1,1 3/2
= 28,479 m3 / dt
5. Debit persatuan lebar efektif bendung
qo = Q / Le
= 28,479 / 13
= 2,190 m2 / dt
6. Debit persatuan lebar total bendung → di bagian hilir setelah peredam energi
q1 = Q / Ltot
= 28,479 / 15,1
= 1,886 m2 / dt
7. Kecepatan aliran di awal loncatan air pada peredam energi
Z = P + Δz
= 5,5 + 1,3
= 6,8 m
V1 = [ 2 . g ( 0,5 . He + Z ) ]0,5
= [ 2 . 9,81 (0,5 . 1,393 + 6,8 ) ]0,5
= 12,127 m/dt

8. Tinggi muka air sebelum loncatan air pada peredam energi


Y1 = qo / V 1
= 2,190 / 12,127
= 0,181 m
9. Bilangan Froud di awal loncatan air pada peredam energi
F1 = V1 / ( g . Y1 )
= 12,127 / ( 9,81 . 0,181 )
= 9,104
Dari kriteria kolam olakan ( peredam energi ) standart USBR maka dipilih
peredam energi type III ( F1 > 4,5 dan V1 < 18 m/dt )
10. Tinggi muka air setelah loncatan air pada peredam energi ( kedalaman air di atas
ambang ujung )
Y2 = 0,5 . Y1 [ ( 1 + 8 . F1 2 )0,5 – 1 ]
= 0,5 . 0,181 [ ( 1 + 8. 9,1042 )0,5 – 1 ]
= 2,254 m
11. Panjang kolam peredam energi untuk standart USBR type III
Lj = 2,7 . Y2
= 2,7 . 2,254
= 6,085 m
12. Jarak antara blok muka dan blok halang
Lju = 0,82 . Y2
= 0,82 . 2,254
= 1,848 m
Lju direncanakan = 1,85 m
13. Tinggi blok muka
Yu = Y1 = 0,181
Yu direncanakan = 0,18 m
Penempatan jarak antar blok muka = lebar blok muka
Lebar muka = Yu = 0,18 m
Jarak antar blok muka dengan dinding vertikal = 0,5 . Yu
= 0,5 . 0,18
= 0,09 m
Jarak antar blok muka dengan dinding vertikal yang direncanakan = 0,09 m
14. Tinggi blok halang
n3 = Yu ( 4 + F1 )
6
= 0,18 ( 4 + 9,104 )
6
= 0,393 m
n3 direncanakan = 0,4 m
Penempatan jarak antar blok halang = lebar blok halang
Lebar blok halang = 0,75 n3 = 0,75 . 0,4 = 0,3 m
Tebal blok halang bagian atas = 0,2 n3 = 0,2 . 0,4 = 0,08 m
Jarak blok halang dengan dinding vertikal = 0,375 n3 = 0,375 . 0,4
= 0,15 m
Jarak blok halang dengan dinding vertikal yang direncanakan = 0,15 m

15. Tinggi ambang ujung


n = Yu ( 18 + F1 )
18
= 0,18 ( 18 + 9,104 )
18
= 0,27 m

16. Design Profil Mercu OGEE Type III


X 1,810 =1,939 Hd 0,810 Y
= 1,939 . 1,1 0,810 Y
X 1,810 = 2,094 Y

Misal dy = 1
du
Y = 1 / 2,094 . X1,810 dx
1 = 0,477 . 1,810 X0,810 dx
1 = 0,863 X0,810
X 0,810 = 1 / 0,863
X 0,810 = 1,158
X 0,810 = 0,810√1,158
X = 1,198

Y = X 1,810 / 2,094
Y = 1,198 1,810 / 2,094
Y = 0,661

Didapat koordinat puncak bendung


( x , y ) → ( 1,198 ; 0,661 )

Koordinat titik bantu

X Y (X;Y)
0 0 (0;0)
0,1 0,007 ( 0,1 ; 0,007 )
0,2 0,025 ( 0,2 ; 0,025 )
0,3 0,053 ( 0,3 ; 0,053 )
0,4 0,090 ( 0,4 ; 0,090 )
0,5 0,136 ( 0,5 ; 0,136 )
0,6 0,189 ( 0,6 ; 0,189 )
0,7 0,250 ( 0,7 ; 0,250 )
0,8 0,318 ( 0,8 ; 0,318 )
0,9 0,394 ( 0,9 ; 0,394 )
1 0,447 ( 1 ; 0,447 )
1,1 0,567 ( 1,1 ; 0,567 )
1,198 0,661 (1,198 ; 0,661 )
Jari – jari
R1 = 0,48 . Hd
= 0,48 . 1,1
= 0,528 m
R2 = 0,22 . Hd
= 0,22 . 1,1
= 0,242 m
X1 = 0,115 . Hd
= 0,115 . 1,1
= 0,126 m
X2 = 0,214 . Hd
= 0,214 . 1,1
= 0,235 m
17. Panjang dinding saluran pengarah trapesium minimum ( sayap hulu )
Lm hulu ≥ 2 h maks = 2 . ( P + Hd )
= 2 . ( 5,5 + 1,1 )
= 13,2 m
Lm hulu minimum yang direncanakan = 13,2 m
18. Panjang dinding sayap hilir minimum
Lm hilir ≥ 4 h3 = 4 . Y2
= 4 . 2,254
= 9,016 m
Lm hilir minimum yang direncanakan = 9 m
BAB II
Bangunan Bagi

Diambil pada section Saluran Sekunder Sukonolo, Saluran Sekunder Sukoraharjo,


dan Saluran Sekunder Curungrejo dengan data seperti di bawah ini :

Saluran Sekunder Sukonolo


Diketahui :
n = 0,025
S=i = 0,004
z =1
ηsekunder = 0,85
ηprimer = 0,83
b =2h
A = (b + z . h) × h
= (2 h + 1 . h) × h
= 3 h2
P = b + 2 h × (z2 + 1)0,5
= 2 h + 2 h × (12 + 1)0,5
= 4,828 h
R =A/ P
= 3 h2
4,828 h

= 0,621 h
V = 1 × R2/3 × S0,5
n
= 1 × (0,621 h)2/3 × (0,004)0,5
0,025
= 1,841 h2/3
Q hitung =AxV
= 3 h2 × 1,841 h2/3
= 5,523 h8/3

Q rencana = Q saluran sekunder Sukonolo


Q Sal. Sekunder Sukonolo = Q11 + Q12
ηsekunder
= 0,17 + 0,01
0,85
= 0,211 m3/dt

Q hitung = Q rencana
5,523 h8/3 = 0,211 m3/dt
h8/3 = 0,038
h = (0,038)3/8
h = 0,293 m
b =2h
= 2 × 0,293 m
= 0,586 m
A = (b + z . h) × h
= (2 h + 1 . h) × h
= (2 . 0,293 m + 1. 0,293 m) × 0,293 m
= 0,257 m2
P = b + 2 h × (z2 + 1)0,5
= 2 h + 2 h × (12 + 1)0,5
= 2 . 0,293 m + (2 . 0,293 m) × (12 + 1)0,5
= 1,414 m
R =A/ P
= 0,257 m2
1,414 m
= 0,181 m
V = 1 × R2/3 × S0,5
n
= 1 × (0,181 m)2/3 × (0,004)0,5
0,025
= 0,809 m
Q = A×V
= 0,257 m2 × 0,809 m
= 0,207 m3/dt

Saluran Sekunder Sukoraharjo


Diketahui :
n = 0,025
S=i = 0,004
z =1
ηsekunder = 0,85
ηprimer = 0,83
b =2h
A = (b + z . h) × h
= (2 h + 1 . h) × h
= 3 h2
P = b + 2 h × (z2 + 1)0,5
= 2 h + 2 h × (12 + 1)0,5
= 4,828 h
R =A/ P
= 3 h2
4,828 h

= 0,621 h
V = 1 × R2/3 × S0,5
n
= 1 × (0,621 h)2/3 × (0,004)0,5
0,025
= 1,841 h2/3
Q hitung =A×V
= 3 h2 × 1,841 h2/3
= 5,523 h8/3

Q rencana = Q saluran sekunder Sukoraharjo


Q Sal. Sekunder Sukoraharjo = Q13 + Q14
ηsekunder
= 0,53 + 0,08
0,85
= 0,717 m3/dt

Q hitung = Q rencana
5,523 h8/3 = 0,717 m3/dt
h8/3 = 0,129
h = (0,129)3/8
h = 0,463 m

b =2h
= 2 × 0,463 m
= 0,926 m
A = (b + z . h) × h
= (2 h + 1 . h) × h
= (2 . 0,463 m + 1. 0,463 m) × 0,463 m
= 0,643 m2
P = b + 2 h × (z2 + 1)0,5
= 2 h + 2 h × (12 + 1)0,5
= 2 . 0,463 m + (2 . 0,463 m) × (12 + 1)0,5
= 2,235 m
R =A/ P
= 0,643 m2
2,235 m
= 0,287 m
V = 1 × R2/3 × S0,5
n
= 1 × (0,287 m)2/3 × (0,004)0,5
0,025
= 1,101 m
Q =A×V
= 0,643 m2 × 1,101 m
= 0,708 m3/dt
Saluran Sekunder Curungrejo
Diketahui :
n = 0,025
S=i = 0,004
z =1
ηsekunder = 0,85
ηprimer = 0,83
b =2h
A = (b + z . h) × h
= (2 h + 1 . h) × h
= 3 h2
P = b + 2 h × (z2 + 1)0,5
= 2 h + 2 h × (12 + 1)0,5
= 4,828 h
R =A/ P
= 3 h2
4,828 h

= 0,621 h
V = 1 × R2/3 × S0,5
n
= 1 × (0,621 h)2/3 × (0,004)0,5
0,025
= 1,841 h2/3
Q hitung =A×V
= 3 h2 × 1,841 h2/3
= 5,523 h8/3

Q rencana = Q saluran sekunder Curungrejo


Q Sal. Sekunder Curungrejo = Qsal. sekunder Sukonolo + Qsal. sekunder Sukoraharjo
ηsekunder
= 0,211 + 0,717
0,85
= 1,091 m3/dt

Q hitung = Q rencana
5,523 h8/3 = 1,091 m3/dt
h8/3 = 0,917
h = (0,197)3/8
h = 0,543 m

b =2h
= 2 × 0,543m
= 1,086 m
A = (b + z . h) × h
= (2 h + 1 . h) × h
= (2 . 0,543 m + 1. 0,543 m) × 0,543 m
= 0,884 m2
P = b + 2 h × (z2 + 1)0,5
= 2 h + 2 h × (12 + 1)0,5
= 2 . 0,543 m + (2 . 0,543 m) × (12 + 1)0,5
= 2,621 m
R =A/ P
= 0,884 m2
2,621 m
= 0,337 m
V = 1 × R2/3 × S0,5
n
= 1 × (0,337 m)2/3 × (0,004)0,5
0,025
= 1,225 m
Q =A× V
= 0,884 m2 × 1,225 m
= 1,083 m3/dt
ALAT UKUR THOMPSON

Sesuai perhitungan saluran sekunder Sukoraharjo


Perhitungan alat ukur Thompson
Diketahui :
Lebar saluran B = 0,926 m
Tinggi air pada alat ukur Thompson h = 0,463 m
Tinggi alat ukur dari dasar saluran D = 0.22 m

Penghitungan teknis hidrolik :

Diukur menggunakan alat ukur Thompson, dikarenakan alat ukur Thompson memiliki
interval B, D, dan h sebagai berikut (Suyono, Hidrologi Untuk Pengairan. Tahun
2006:halaman 202) :

B = 0,50 sampai 1,20 m


D = 0,10 sampai 0,75 m
h = 0,07 sampai 0,26 m
h = < B/3
BAB III
Bangunan Pembawa

TALANG

Diambil dari Saluran Sekunder Kepanjen dengan dat seperti di bawah ini .
Data-data teknis :
1. Tinggi muka air di sungai = 0,549 m
2. Kemiringan talud sungai = ≤3 m
=1 m
3. Tinggi jagaan = 0,152 m

Perhitungan Hidrolik

Saluran Sekunder Kepanjen


Diketahui :
n = 0,025
S=i = 0,004
z =1
ηsekunder = 0,85
ηprimer = 0,83
b =2h
A = (b + z . h) × h
= (2 h + 1 . h) × h
= 3 h2
P = b + 2 h × (z2 + 1)0,5
= 2 h + 2 h × (12 + 1)0,5
= 4,828 h
R =A/ P
= 3 h2
4,828 h

= 0,621 h
V = 1 × R2/3 × S0,5
n
= 1 × (0,621 h)2/3 × (0,004)0,5
0,025
= 1,841 h2/3
Q hitung =A×V
= 3 h2 × 1,841 h2/3
= 5,523 h8/3

Q rencana = Q saluran sekunder Kepanjen


Q Sal. Sekunder Kepanjen = Q5 + Q6
ηsekunder
= 0,22 + 0,36
0,85
= 0,682 m3/dt

Q hitung = Q rencana
5,523 h8/3 = 0,682 m3/dt
h8/3 = 0,123
h = (0,123)3/8
h = 0,455 m

b =2h
= 2 × 0,455 m
= 0,910 m
A = (b + z . h) × h
= (2 h + 1 . h) × h
= (2 . 0,455 m + 1. 0,455 m) × 0,455 m
= 0,621 m2
P = b + 2 h × (z2 + 1)0,5
= 2 h + 2 h × (12 + 1)0,5
= 2 . 0,455 m + (2 . 0,455 m) × (12 + 1)0,5
= 2,196 m
R =A/ P
= 0,621 m2
2,196 m
= 0,282 m
V = 1 × R2/3 × S0,5
n
= 1 × (0,282 m)2/3 × (0,004)0,5
0,025
= 1,087 m
Q = A×V
= 0,621 m2 × 1,087 m
= 0,675 m3/dt

TERJUNAN
Diambil dari Saluran Sekunder Kebondari dengan data seperti di bawah ini :

Data-data teknis :
1. Tipe terjunan Miring
2. Tinggi muka air h = 0,856 m
3. Lebar saluran b = 1,712 m
4. Tinggi muka air h = 0,856 m
5. Tinggi jagaan W = 0,285 m
6. Debit yang melewati saluran Q = 3,661 m3/dt
7. Beda tinggi terjunan Δz = > 1,5 m
= 1,6 m
8. Tinggi ambang ujung n = 0,3 m
9. Panjang kolam sebelum loncatan Lj =≤3 m
=2 m

Perhitungan Hidrolik

Saluran Sekunder Kebondari


Diketahui :
n = 0,025
S=i = 0,004
z =1
ηsekunder = 0,85
ηprimer = 0,83
b =2h
A = (b + z . h) × h
= (2 h + 1 . h) × h
= 3 h2
P = b + 2 h × (z2 + 1)0,5
= 2 h + 2 h × (12 + 1)0,5
= 4,828 h
R =A/ P
= 3 h2
4,828 h

= 0,621 h
V = 1 × R2/3 × S0,5
n
= 1 × (0,621 h)2/3 × (0,004)0,5
0,025
= 1,841 h2/3
Q hitung =AxV
= 3 h2 × 1,841 h2/3
= 5,523 h8/3

Q rencana = Q saluran sekunder Kebondari


Q Sal. Sekunder Kebondari = Qsal. sekunder Karangpandan + Qsal. sekunder Karangduren
ηsekunder
= 1,604 + 1,508
0,85
= 3,661 m3/dt

Q hitung = Q rencana
5,523 h8/3 = 3,661 m3/dt
h8/3 = 0,662
h = (0,662)3/8
h = 0,856 m

b =2h
= 2 × 0,856 m
= 1,712 m
A = (b + z . h) × h
= (2 h + 1 . h) × h
= (2 . 0,856 m + 1. 0,856 m) × 0,856 m
= 2,198 m2
P = b + 2 h × (z2 + 1)0,5
= 2 h + 2 h × (12 + 1)0,5
= 2 . 0,856 m + (2 . 0,856 m) × (12 + 1)0,5
= 4,133 m
R =A/ P
= 2,198 m2
4,133 m
= 0,531 m
V = 1 × R2/3 × S0,5
n
= 1 × (0,531 m)2/3 × (0,004)0,5
0,025
= 1,659 m
Q =A× V
= 2,198 m2 × 1,659 m
= 3,646 m3/dt

Anda mungkin juga menyukai