Anda di halaman 1dari 4

SAD KERTIH LOKA BALI

Inggih ratu ida dane sane wangiang titiang, pemekas ring panureksa sane
dahat kasumayang titiang, para panodya, pamilet, taler para yowana sane banget
tresna sihin titiang. Ring galahe sane becik puniki titiang rumasa garjita ring manah,
riantukan preside kacunduk ring ida dane sareng sami. Sane mangkin titiang jagi
ngaturang Dharma Wecana ngenenin indik pamargin pakerti yadnya “SAD KERTIH”

Inggih ratu ida dane sareng sami sane wangiang titiang, wawasan pawangunan
jagat beline sampun kasungkemin tur sampun kaunggahang ri sajeroning peraturan
daerah, inggih punika pawangunan sane nganggen dasar wawasan budaya. Sane
kabaos pawunganan sane nganggen dasar wawasan budaya inggih punika
kacihnayang antuk patitis pikayun utawi konsep Tri Hita Karana punika kepah dados
tiga, inggih punika parahyangan, pawongan, palemahan. Sajeroning pawanunan I
manusa utawi pawongan punika sane dados bobot utamanyane sane prasida jagi
ngewangun kesurketan jagat. Santukan Tri Hita Karana punika suksemanyane wantah
tetiga sane ngawinan I manusa ngemangguhan kesukertan minakadi : ubungan I
manusa majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa sane kabaos parahyangan,
hubungan I manusa sareng I manusa sane kabaos pawongan, taler ubungan I manusa
sareng alam lingkungan nyane kabaos palemahan.

Inggih ratu ida sareng sami sane kasumayang titiang, yening jagat baline
puniki ubungan titiang ring tatwa Tri Hita Karana palemahan punika wantah jagat
baline, pawongan punika wantah krama baline, taler parahayangan punika nenten je
tios wantah pura-pura sane wenten ring bali, minakadi pura dang khayangan, pura sad
khayangan, pura khayangan jagat, miwah sane tiosan.

Ring antuk kalih kruna, inggih punika Sad miwah kruna Kertih. Kruna Sad
madue arti nenem, kruna Kertih madrue arti suci. Dadosne, Kruna Sad Kertih punika
madue arti nenem kesucian sane patut kamargiang olih para janane ring jagate
punikigalahe sane becik puniki titiang jaga ngatur uningayang nanginin indik
kewentenan Sad Kertih sane patut kemargiang ring jagate puniki. Menawi ida dane
sampun uning indik kasuksman Sad kertih punika. Sad kertih punika kawangun.
Enem kesucian sane patut kemargiang punika nenten ja wenten tios, Atma kertih,
Samudra Kertih, Danu Kertih, Wana Kertih, Jagat Kertih, miwah Yana Kertih. Sane
kebaos Atma Kertih inggih punika utsaha miara kesucian ring sang atma mangda
presida ngawinan parilaksana imanusa mewasta becik. Duaning kewentenan imanusa
maurip ring jagate setata keliput antuk maya. Kewentenan maya punika raris
ngawinang bingung. Bingung utawi awidya setata nuntun imanusa memargi ring
pemargi sane iwang. Yening sampun raris sang atma presida kesuciang, pastika
sampun imanusa presida ngeruruh pemargi sane patut.

Inggih ida dane sareng sami sane dahat wangiang titiang, ping kalih sane
kebaos Samudra Kertih inggih punika utsaha sane patut kemargiang mangdene
prasida keasrian samudra, pasih, miwah pesisi keajegan. Akeh jalaran sane presida
kautsahayang minakadi nenten ngelaksanayang pekaryan sane presida ngerusak pesisi
napi malih sane ngerusak sekancan sane wenten ring tengahing segara. Pekaryan sane
pacang ngerusakin segara utawi sane maurip irika, contoh ipun ngereh ulam ngangge
portas, pukat harimau, bom utawi sane tiosan. Iraga dados manusa sane madue
pekahyun patutne presida miara keasrian segara ne punika sekadi ring sekala inggih
punika nandur taru ring pesisi, nenten ngeruk pasir, tur setata miara sane kebaos
terumbu karang. Ring niskala taler patut kemargiang sekadi mapekelem, melasti
miwah sane tiosan

Sane kaping tiga kebaos Danu Kertih. Danu Kertih inggih punika utsaha
ngelestaring genah pewetuan toya utawi “sumber-sumber air” sekadi Pesiraman,
Tukad, Danu miwah sane lian-lianan. Pastika ida dane sampun uning ring kawigunan
toya sane presida ngurip sehananin sane maurip sane wenten ring jagate. Utsaha sane
presida kaanggen jalaran mangdane kewentenan danu setata asri inggih punika nenten
ngerusak taru sane wenten, turmaning ngemargiang upacara melasti miwah ngaturang
pekelem ring tengahing danu.
Selanturnyane, sane kabaos Wana Kertih inggih punika utsaha ngelestariang
kesucian alas sane wenten ring jagate. Kewentenan alas punika presida ngawinan
angin sane kairup bersih tur akeh medaging oksigen. Sakemaon wenten taler
parilaksana sane ngawinan alase punika nenten asri utawi rusak. Sane pinih ajeng
ngawinan usak tetanduran tarune ring alas wantah sangkaning parilaksana I manusa
sane lobha. Akeh pisan tarune sane ke bah kaanggen wangunan utawi ke adol
sakewanten nenten kesarengan antuk

utsaha nandur taru sane kebaos reboisasi. Inggih ida dane, ngiring sane
mangkin nyikiang pikahyun tur ngutsahayang mangdane kewentenan wana presida
ajeg nyantos riwekas. Indik pemargi sane keangge wyakti akeh pisan sekadi sane
sampun sering kelaksanayang minakadi ring niskala setata ngelaksanayang upacara
agama sane kebaos tumpek wariga nyabran ngenem sasih. Ring sekala sampunan
setata ngusak asik taru turmaning sepatutne iraga setata ngelestariang kewentenan
wana utawi alase punika antuk ngelaksayang reboisasi utawi nandur taru pinaka
peneduh ring pesisi margi.

Sane kaping lima kabaos Jagat Kertih. Suksman Jagat Kertih punika utsaha
sane kemargiang mangda presida ngewerdiang sane kebaos keharmonisan ring jagate.
Keharmonisan punika pacang presida kemargiang yening para umat sampun
ngemargiang Tri Hita Karana. Tri Hita Karana inggih punika keharmonisan sane
kewangun I manusa sareng Dewa, I manusa sareng manusa maka miwah manusa
sareng jagat genah ipun maurip. Yening iraga sareng sami sampun presida
ngemargiang Tri Hita Karana pastika presida taler ngardi Jagat Kertih.

Raris sane kaping untat utawi kaping enem, punika kabaos Jana Kertih. Sane
kabaos Jana Kertih inggih punika utsaha nyuciang raga mangda nenten kegoda olih
maya. Pemargi sane keangge nyuciang raga ring niskala wantah ngelaksanyang
upacara manusa yadnya sekadi pebayuhan. Tiosan ring ngelaksanayang upacara taler
patut ngerereh keweruhan ring sekolahan.

Anda mungkin juga menyukai