SHE101 (HUBUNGAN ETNIK)

Kepelbagaian Agama: Mencari Titik Pertemuan

Dr. Radieah Mohd Nor
Aras 5, Perpustakaan Hamzah Sendut
Universiti Sains Malaysia
Pulau Pinang
radieah@usm.my
04-653 6652
Apakah itu agama?

Peranan agama

Bentuk atau pembahagian agama

Kedudukan agama di Malaysia

Kenali agama-agama di Malaysia

Isu-isu yang berkaitan antara agama

 APAKAH ITU AGAMA? Budaya,
tingkah laku,
amalan
• Satu sistem budaya, tingkah laku dan amalan,
pandangan alam, kitab suci, tempat suci, etika,
Pandangan
dan organisasi kemasyarakatan yang berkaitan alam
manusia dengan apa yang ahli antropologi1
kenalinya sebagai "sesuatu perintah kewujudan
/ "an order of existence". Kitab
Etika

Tempat
Organisasi
• 1Antropologi berasal dari kata Yunani άνθρωπος (baca:
anthropos yang berarti "manusia" atau "orang", dan logos
yang berarti ilmu. Antropologi mempelajari manusia sebagai
makhluk biologis sekaligus makhluk sosial
Perintah
kewujudan
PENGERTIAN AGAMA SECARA UMUM
• Istilah agama dalam bahasa Sanskrit terdiri daripada kosa
kata:
 PENGERTIAN AGAMA
MENURUT AHLI SOSIOLOGI
• Émile Durkheim - “Agama merupakan
kekuatan yang amat mempengaruhi sikap
manusia secara individu maupun
masyarakat”
• Franz Dähler– “Agama adalah hubungan
manusia dengan kekuasaan yang suci.
Kekuasaan yang suci tersebut lebih tinggi
daripada manusia”.
 PERANAN AGAMA DALAM MASYARAKAT

• Agama yang hadir dalam sejarah Tuhan

peradaban manusia tidak hanya
berorientasi kepada Tuhan (spiritual)
namun juga berorientasi dalam
kehidupan bermasyarakat.

Hubungan
menegak
• Sekiranya agama tidak mengundang
penyelesaian, agama tersebut bukan
dari Tuhan.

Makhluk Manusia Manusia

Hubungan mendatar
Surah al-Qashash, ayat 77 sebagaimana berikut;
“Dan carilah pada apa yang telah dianugerahkan Allah
kepadamu (kebahagiaan) negeri akhirat, dan janganlah kamu
melupakan bahagianmu dari (kenikmatan) duniawi dan
berbuat baiklah (kepada orang lain) sebagaimana Allah telah
berbuat baik, kepadamu, dan janganlah kamu berbuat
kerosakan di (muka) bumi. Sesungguhnya Allah tidak menyukai
orang-orang yang berbuat kerosakan”.
(Surah al-Qashash, ayat 77)
 Menentukan
tradisi dan
budaya

Memperkukuh
Meningkatkan
sumber rujukan
semangat
untuk
nasionalisme
pemerintahan

Memperkukuh
sumber rujukan
perundangan

Menentukan
nilai hidup
masyarakat
PERANAN AGAMA
Memperkukuh
sebuah
ketamadunan
 PEMBAHAGIAN AGAMA
Graham Harvey (2000)
Agama-agama dunia (world religions):
•Satu istilah yang merujuk kepada pelbagai
agama antarabangsa
•Contoh: Islam, Kristian, Buddha dan Hindu.
Agama pribumi,
•Merujuk kepada yang lebih kecil, kumpulan
agama budaya tertentu atau negara tertentu;
dan
Gerakan agama baru
•Merujuk kepada agama baru-baru ini
dibangunkan
Secara umumnya
Agama Samawi
•Agama yang bersumberkan wahyu daripada Tuhan
•Memiliki Rasul/Nabi atau pesuruh (Nabi Muhammad
s.a.w, Nabi Isa a.s, Nabi Musa a.s dan lain-lain)
•Memiliki kitab suci. Al-Quran, Bible (Injil), Talmud
(Taurat).
•Contoh Islam, Kristian dan Yahudi
Agama Budaya
•Agama yang diilhamkan dan dilahirkan oleh
falsafah manusia dan ada kalanya oleh ahli fikir
masyarakat
•Contoh animisme, Confucius, Hindu, Buddha, Sikh,
Tao, Shinta dan juga primitif.
KEDUDUKAN AGAMA DI MALAYSIA
 Asas Perlembagaan Tanah Melayu Malaysia yang kita

SEMASA perlu tahu. Kontrak sosial diasaskan daripada lima hak

orang Melayu dan dari situ Perlembagaan Malaysia
digubal:
1. Raja Berpelembagaan
2. Agama Islam
3. Bahasa Melayu
4. Hak Istimewa Orang Melayu
5. Kerakyatan

Daripada lima perkara tersebut orang Melayu berkongsi

syarat ke lima dengan orang Cina dan India. Semasa
kontrak sosial dibincang antara kaum Melayu, Cina dan
India, British menawarkan kepada kaum Cina dan India
sekiranya mereka tidak setuju dengan kontrak tersebut
mereka diberi dua pilihan iaitu:

1. Pulang ke negara asal

2. Berpindah ke negara Asia di bawah jajahan British.
 …untuk menjaga keaslian
aqidah Islam daripada
anasir luar
KETUA AGAMA ISLAM DI
BAWAH YANG DI-PERTUAN
AGONG ATAU SULTAN
AGAMA-AGAMA DI MALAYSIA
 ISLAM
1. Islam bersifat menyeluruh- ditujukan kepada
semua makhluk termasuk manusia
2. Surah al-Sabak: 28 “Dan kami (Allah) tidak
mengutuskanmu wahai Muhammad melainkan
untuk manusia seluruhnya: Memberi berita baik
(kepada yang taat) dan berita buruk (kepada
yang ingkar)
3. Tidak kira dari mana asal, warna kulit, bahasa,
jantina, peringkat umur, status atau keturunan
4. Islam sentiasa menyuruh melakukan kebaikan
dan melarang melakukan keburukan
5. Islam menyuruh manusia menggunakan akal
untuk mencari kebenaran
6. Islam menganggp dunia sebagai jambatan ke
akhirat.
7. Untuk bahagia di akhirat, kebaikan perlu
dilakukan di dunia
8. Darjat manusia adalah sama.
9. Tidak ada sistem pendeta atau hamba abdi
10. Semuanya sama di sisi Tuhan
11. Tidak ada perbezaan dari segi keturunan,
bangsa, warna ataupun kedudukan
12. Yang membezakan hanyalah amalan kebaikan
(kepada Allah dan manusia)
13. Setiap manusia mempunyai hak dan
tanggungjawab yang tersendiri
BUDDHA
1. Jangan membunuh
2. Jangan mencuri
3. Jangan melakukan perkara
buruk atau yang tidak
bermoral
4. Jangan menipu atau
berbohong
5. Jangan minum benda yang
memabukkan
6. Tidak boleh makan selepas
tengah hari
7. Tidak boleh berhibur
8. Tidak boleh berhias
9. Tidak boleh bermewah-
mewah atau bersenang-
senang
 KRISTIAN
• Secara asasnya terdapat tiga aliran
mazhab utama dalam agama Kristian
iaitu Roman Katolik, Protestan dan
Evangelikal.
• Holy Bible adalah kitab suci dalam
agama Kristian.
• Ia terbahagi kepada dua bahagian
iaitu Old Testament (perjanjian lama)
dan New Testament (perjanjian Baru)
• Penganut Kristian mengakui kitab suci
agama Yahudi iaitu Old Testament
adalah sebahagian dari kitab sucinya.
(Sou'yb, 1996 : 318)
• Terdapat 5 doktrin utama dalam
agama Kristian sebagaimana berikut:
• Doktrin Dosa Warisan (The Original Sin)
• Doktrin Anak Tuhan (The Sonship of God)
• Doktrin ketuhanan Jesus (The Divinity of Jesus)
• Doktrin Kesucian Triniti (The Holy Trinity)
• Doktrin Penyaliban Jesus. (The Cruxifixion Jesus)
HINDU
Agama ini berkonsepkan kitaran
semuala (cyclical religion), sama
seperti roda yang tidak ada
permulaan dan pengakhiran.

Perbuatan yang baik dipanggil

PUNNIYA (pahala) dan
perbuatan buruk dikenali
sebagai PAPA.

PAPA dan PUNNYIA menetukan

nasib seseorang pada kelahiran
yang akan datang.

Tujuan kitaran semula ialah untuk

mencapai kebebasan dan
keselamatan yang dipanggil
MOKHSA.
 SIKH
• Lebih berbentuk peraturan kemasyarakatan

• Percaya kepada kelahiran semula

• Sekiranya seseorang pada kehidupan lalu

jahat, dia tidak akan dilahirkan dalam
kedudukan yang lebih tingga atau rendah,
tetapi dilahirkan dalam keadaan yang sama.

• MUHKTI adalah keselamatan dan kebebasan

rohani seperti hidup yang kekal abadi.

• Salah satu cara untuk mencapai MUKHTI ialah

melalui amalan menuntut ilmu, berdisiplin dan
berkhidmat pada manusia.

• Terdapat beberapa larangan, salah satunya

tidak boleh berkelakuan buruk ataupun tidak
bermoral.
ISU YANG
BERKAITAN
AGAMA
Agama yang bersifat
mencegak berlakunya
keburukan atau
kemudaratan yang lebih
besar, ia merupakan
sifat sebenar atau
falsafah sebuah agama
KESIMPULAN
Agama Lambang Perpaduan
Bukan untuk Perpecahan
Saling kenal mengenali
Mengeratkan sesama bangsa
Persamaan dalam etika, perbezaan
dalam berakidah
Mengelakkan berlakunya salah faham
Sikap toleransi
Menghargai perbezaan
 Anda
adalah
apa yang
anda fikir
dan
percaya!!!
TERIMA KASIH