Bab Iv
Bab Iv
METODOLOGI
3.1 Waktu dan Tempat
Praktikum penetapan konsistensi tanah pada mata kuliah dasar ilmu tanah
dilaksanakan pada hari Rabu, 30 Oktober 2019 pada pukul 14.00 - selesai,
bertempat di LaboratoriumTerapan Gedung D lantai 1, Fakultas Pertanian,
Universitas Islam Malang.
3.2 Alat dan Bahan
Alat
1. Atterberg
2. Timbangan Digital
3. Oven
4. Sendok
5. Wadah atau baskom
6. Alat tulis
7. Kertas Label
8. Tissue
Bahan
1. Tanah (halus)
2. Air
3.3 Langkah Kerja
A. Penetapan Batas Cair
Ʃ
No Ʃ Ketukan Berat Btso + Btko +
Btso Btko
Kaleng Ketukan Sebenar Kaleng Kaleng Kaleng
nya
K1 1 – 10 4 3,38 27,92 19,94 24,54 16,56
K2 1 – 10 8 3,45 33,90 23,93 30,45 20,48
K3 11 – 20 12 3,57 34.35 24,35 30,79 20,78
K4 11 – 20 15 3,47 32,05 22,82 28,58 19,55
K5 21 - 30 24 3,59 34,26 24,69 30,67 21,1
K6 21 - 30 30 3,46 28,92 24,06 25,48 17,6
K7 31 – 40 39 2,29 26,41 19,20 24,12 16,91
K8 31 – 40 34 3,48 25,02 18,54 21,54 15,1
K9 41 – 50 50 3,42 23,97 20,55 20,55 14,26
K10 41 - 50 50 2,305 24,21 17,49 21,91 15,19
Keterangan : BTso = Berat kaleng sebelum oven
KA %
No Ʃ Ketukan
Massa X.Y X² Y²
Kaleng (X)
(Y)
K1 4 48,18 192,72 16 2,321,31 %
K2 8 48,68 389,44 64 2,369,74 %
K3 12 48,17 578,04 144 2,320,34 %
K4 15 47,70 715,5 225 2,275,29 %
K5 24 45,35 1,088,4 576 2,056,62 %
K6 30 44,77 1,343,1 900 2,004,55 %
K7 39 42,63 1,662,57 1,521 1,817.31 %
K8 34 42,62 1,449,76 1,156 1,818,16 %
K9 50 44,10 2,205 2,500 1,944,81 %
K10 50 44,23 21,150 2.500 1.954,29 %
Perhitungan
a. Batas Cair
b. Batas Plastis
BTso = ((BTso + kaleng) – Berat Kaleng)
Kaleng 1 = 26,70 – 3,60 = 23,10 gram
Kaleng 2 = 23,10 – 3,60 = 19,50 gram
Kaleng 3 = 37,60 – 3,60 = 33,10 gram
Kaleng 4 = 26,00 – 3,20 = 22,80 gram
Kaleng 5 = 26,40 – 3,90 = 22,50 gram
Kaleng 6 = 30,70 – 3,30 = 27,40 gram
𝐵𝑇𝑠𝑜−𝐵𝑇𝑘𝑜
Batas Plastis : KA % Massa = × 100%
𝐵𝑇𝑘𝑜
23,10−21,5
B1 = × 100% = 7,44 %
21,5
19,50−18,4
B2 = × 100% = 5,98 %
18,4
33,10−32,5
L1 = × 100% = 1,85 %
32,5
22,80−21,8
L2 = × 100% = 4,59 %
21,8
22,50−21,2
K1 = × 100% = 6,13 %
21,2
27,40−26,3
K2 = × 100% = 4,18 %
26,3
Ʃ𝑌 Ʃ𝑋
A= - B. 𝑛
𝑛
312,45 250
= – (−4,01) = 31,25 – (-100,25) = 131,5
10 10
BC = A + Bx
= 131,5 + (-4,01).25 = 31,25 %
BP = Jumlah rata – rata kadar air
30,17
= = 5,03 %
6
IP (indeks plastis) = BC – BP
= 31,25 - 5,03 = 26,22 %