MAKALAH TUGAS BESAR

PERANCANGAN INFRASTRUKTUR KEAIRAN 1

KELOMPOK 6 REGULER

ARTHUR REGINALD 1706035870

M. JEVA IKRAMULLAH 1706035896
SALFA ZARFATINA 1706035845
SYAUQI AUNI AUFAR 1706035864
VIRDA YUSTIKA 1706035901

DEPARTEMEN TEKNIK SIPIL

FAKULTAS TEKNIK
UNIVERSITAS INDONESIA
DEPOK 2019

i
 KATA PENGANTAR

Puji syukur selalu kami panjatkan kepada Allah SWT atas rahmat, hidayah,
dan karunia-Nya sehingga kami dapat menyelesaikan makalah ini tepat waktu
dalam rangka memenuhi tugas besar mata kuliah Perancangan Infrastruktur
Keairan. Makalah ini disusun berdasarkan pengolahan data dan analisis yang
dipaparkan pada presentasi akhir kami yang telah dilaksanakan pada hari Jumat, 27
Desember 2019.
Dalam penyusunan makalah ini, tentunya kami mendapat banyak bantuan
dan dukungan dari berbagai pihak. Oleh karena itu, kami mengucapkan terima kasih
kepada:
1. Pak Muhammad Toha Saleh, ST., M.Sc., selaku dosen mata kuliah
Perancangan Infrastruktur Keairan 1 .
2. Ibu Evi Anggraheni, S.T., M.T., selaku dosen mata kuliah Perancangan
Infrastruktur Keairan 1.
3. Benna Febrisya, selaku asisten mata kuliah Perancangan Infrastruktur
Keairan 1.
4. Pihak-pihak baik yang secara langsung maupun tak langsung telah
memberikan bantuan dukungan.

Penulis menyadari masih adanya kekurangan dalam penyusunan makalah

ini. Untuk itu, penulis mengharapkan saran yang membangun dari pembaca agar
kedepannya kami dapat menyusun makalah lebih baik lagi.s

Wassalamu’alaikum warahmatullahi wabarakatuh.

Depok, Januari 2019

Penyusun

ii
 DAFTAR ISI

KATA PENGANTAR ................................................................................. ii

DAFTAR ISI ............................................................................................... iii
BAB 1 PENDAHULUAN.............................................................................1
1.1 Latar Belakang .................................................................................1
1.2 Tujuan ..............................................................................................1
1.3 Rumusan Masalah............................................................................2

BAB 2 LANDASAN TEORI.......................................................................3

2.1 Pengertian DAS ...............................................................................3
2.2 Delineasi DAS .................................................................................4
2.3 Curah Hujan Rata-Rata Wilayah .....................................................5
2.4 Hidrograf Satuan..............................................................................7
2.5 Persamaan Aliran Saluran Terbuka ...............................................10
2.5.1. Persamaan Kontinuitas ..........................................................11
2.5.2. Persamaan
Manning ..............................................................11
2.6 Potongan Melintang Saluran .........................................................12

2.6.1. Persegi Panjang .....................................................................12

2.6.2. Trapesium..............................................................................12
2.6.3. Segitiga ..................................................................................13

2.6.4. Setengah
Lingkaran ...............................................................13
2.7 Grafik RRSim ................................................................................14

BAB 3 PEMBAHASAN .............................................................................15

3.1 Letak dan Karakteristik Umum .....................................................15
3.1.1. DAS Sungai Cisodong, Cibalong ..........................................15
Data Umum Sungai Cisodong, Cibalong ...............................18
3.1.2.
3.2 Hubungan Hujan Aliran.................................................................18

3.2.1. Curah Hujan Wilayah DAS ...................................................18

3.2.2. Data Curah Hujan ..................................................................20
3.2.3. Perhitungan Hujan Rencana ..................................................22
3.2.4. IDF Curve..............................................................................26
3.2.5. Perhitungan Banjir Rencana Metode Rasional .....................29
3.2.6. Rencana Pemanfaatan DAS ..................................................38

iii
 3.2.7. Perhitungan Penampang Saluran...........................................38
3.2.8. Desain Penampang Gorong-Gorong .....................................40
3.2.9. Perbandingan dengan Aplikasi RRSIM ................................43
3.3 Neraca Air ......................................................................................47

3.3.1. Aliran Andalan ......................................................................48

3.3.2. Analisis Kebutuhan Air .........................................................50
3.3.3. Neraca Air .............................................................................52
3.3.4. Waduk ...................................................................................53

BAB 4 PENUTUP .......................................................................................54

4.1. Kesimpulan .....................................................................................54
4.2. Saran ...............................................................................................55
DAFTAR PUSTAKA .................................................................................56

iv