Aleja Karola Anstadta w Łodzi

Aleja Karola Anstadta to 230-metrowa aleja, która łączy ul. Pomorską z ul.
Północną.

Nosi imię i nazwisko Karol Gottlob Anstadt, który był niemieckim przedsiębiorcą
urodzonym 13 marca 1801 w Plauen w Saksonii, który przybył do Polski w latach
trzydziestych XIX wieku a kryzys, który wystapił na początku lat sześćdziesiątych XIX wieku
zmusił go do poszukiwania działalności i w latach 1866 - 1867 powstał przy ulicy Średniej
obecnie ul. Pomorska pierwszy nowoczesny browar paroway obecnie Browary Łódzkie S.A

Aleja została specjalnie wybudowana, aby umożliwić dojazd do Parku Helenów.

Gdyż wcześniej ul. Północna był to teren należący do Roberta Biedermana, więc właściciele
parku poprowadzili aleję łączącą ul. Średnią z Helenowem czyli obecną ulicą Pomorską. Na
początku wzdłuż alei posadzone były grusze a następnie zamieniono je na dęby
czerwone i klony.

Nazwa alei na przestrzeni lat zmieniała się do 1915 nosiła urzędową nazwę ulica
Anstadta a w czasie I wojny światowej, niemieckojęzyczna Anstadtstrasse. W II
Rzeczypospolitej powróciła do swej pierwotnej nazwy- aleja Anstadta aby w czasie II wojny
światowej na krótko w 1940 zmienić nazwę na Anstadtallee, a potem na Gardestrasse. Po
wojnie, przez krótki czas - ulica Anstadta, lecz jeszcze w1945 nadano jej nazwę ulica 19
Stycznia. Choć prawidłowa nazwa brzmi - aleja Karola Anstadta, przez pewien czas
umieszczona przy skrzyżowaniu z ul. Północną tablica Systemu Informacji
Miejskiej zawierała zapis ulica Karola Anstadta ale we wrześniu 2008 błąd został
skorygowany.

Ważniejsze obiekty znajdujące się na ulicy to Pomnik Ofiar Komunizmu oraz XII
Liceum Ogólnokształcące im. S. Wyspiańskiego.

Pomnik Ofiar Komunizmu w Łodzi mieszczący się na al. Karola Anstadta 7 jest
pierwszym w Polsce pomnikiem, który upamiętnia ofiary reżimu komunistycznego
(latach 1919 -1989) oraz jest monumentem, który jest poświęcony ofiarom wielu wydarzeń
jak np.ofiarom bolszewickiej inwazji z 1919-1920, zbrodni katyńskiej, więzionym i
represjonowanym oraz działaczom "Solidarności"i innym.
Zaprojektowany został przez Wojciecha Gryniewicza a jego fundatorem był
prezydent Lech Kaczyński, którego odsłonięcie nastąpiło 12 grudnia 2009 r.
XII Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Łodzi czyli
budynek znajdujący się na Aleja Anstadta7 na początku był pierwszą polską szkoły dla
dziewcząt w Łodzi powstałą w 1863- 1867 r. zmieniająca właściciela i siedzibę lub nie
funkcjonowała wcale.
 Do wybuchu II wojny światowej mieściło się w nim Prywatne Gimnazjum Żeńskie
w Łodzi.
Towarzystwo Szkół Żydowskich w sierpniu 1939 r. ukończyło budowę nowoczesnej
szkoły dla młodzieży żydowskiej, której otwarcie miało mieć miejsce 1 września ale wybuch
wojny zmienił plany i zamiast uczniów przybyli funkcjonariusze Geheime Staatspolizei
(Gestapo).

Szybko zaadoptowano sąsiednie budynki, tworząc zamkniętą strefę gdzie ulokowano

areszt śledczy, garaże i magazyny tzw. Wydział „N” (Nachrichtendienst).

Wśród pracowników gestapo w Łodzi należy wspomnieć, ostatniego z szefów tego

urzędu, tj. SS-Obersturmbannführer dr Otto Bradfischa, który w 1943 r. został
nadburmistrzem Łodzi. W budynku przy al. Anstadta 7 był więziony, sądzony i stracony
Czesław Stachura, Stanisławowi Malickiemu ale także represjonowano o. Tomasza
Rostworowskiego kapłana i duszpasterza młodzieży akademickiej w Łodzi.

Od 1959 r. budynkowi przywrócono funkcję szkoły i od lat 60. XX w. w gmachu

mieści się XII L.O. im. Stanisława Wyspiańskiego.
Opracowała i przygotowała Anna Glińska