Penggunaan kalkulator
Dalam bentuk indeks, perlu letak kurungan
kuasa dua
an pada asas jika
kuasa tiga
selainnya
45 15
54 Carikan nilai / Nilaikan yang berikut
3 32 16
a
3a 23
42 Bonus :
Nyatakan dalam tatatanda indeks
24
1100 1101
3 3 3 3
11 11 11 52 a n jika n
2 2 2 2 2 2
25 a n jika n
3 3 3 3 3 3
www.mywikischool.com 76
Cara Alternatif 4 42 43 am an
23 34 5 52 53
Cuba
6 62 63
2 5
2
6
7 72 73
Penggunaan kalkulator
Mesti
Nyatakan nombor berikut dalam tatatanda
indeks
Nilaikan
4
4 8 9
2
16 25
3
27 32
4 Kenalpasti asas dan indeks
2 36 49
3 64 81
5 a3 a7 23 25 3 x 32
1 100 125
1
2
0.24 Adakah sama?
Kenalpasti yang mana boleh diringkaskan
a b c a b c abc
0.24 dengan menggunakan formula
a m a n a m n
Nombor – nombor yang lazim
a3 a 2
a) a5 a2 b) a3 b4
Asas Kuasa dua Kuasa tiga
24 c) a5 a2 d) 25 2 2
2 22 23 25 2 4 25 e) 2 4 34 f) 2 4 23
26
34 Permudahkan (Guna formula)
3 3 2
3
3
35 22 22
www.mywikischool.com 77
a m a n a m n a3 b2 a3 b
BILA m n3 n5 m
p4 q7 q2
BAGAIMANA
a4 a 24 2
m4 n3 m
a a6 6 66
32 24 32 22
bb 2 22 53 7 5
p3 p 23 3
25 54 5 22
a a
2 3
2 2
2 3
q q 2 q3 52 54 5 22 3 22 3 2
a a
5 2
3 3
5 2
j) c 2 c 4 c3
www.mywikischool.com 78
Permudahkan yang berikut 5n5 5n5
Latihan 2 : Permudahkan yang berikut c) d) p3 4 p 2
a) a 2 a 3 b 2 b7 2n 3 3n 3 p3 3 p3
e) b3 4b f) 3 2 p3
b) a 4 b3 a 5 b 4n 2 2n 4 2 p3 p2
g) 2m2 7
c) p 2 p3 q5 3q q 2 3m 2 4
h) 3 p 2 p 2 p3
2 3c 4
d) m
3
n2 m i) 2k 5 2 3k
4n 2 2n 4 n
e) a 5 c 2 b3 c a 7 j) 3q3 p 5q5 2 p 2
2 p 3p2 p3
f) m n p m p n
3 3 5 5
k) u 3 4v5 2u 2
3a 5 2b 3 5a 2 b
g) 2 2 5 5 5
3 6 3 2 l) 2a3 4b 3a
2 p7 3 p3 q
h) 77 3 77 33 m) 3ab2 4ab5
3u 7 2v 2 3u 3
Nilaikan yang berikut n) 3m4 n2 4m m3n7
a) 23 2 2a 2 b 5ab 3
3a 3b 3 c 4a 2 b 3 25
23
b) 32 22 3 3 p 5 q 2 pq 3 7 p 2
4a 3a 4 b) 2 p 4 p
4 2
a)
5b 4b (
3
)( )
www.mywikischool.com 79
k4 k4 Guna formula ? Permudahkan yang berikut
k k 53 a2 4a 7 9 p9
53 a2 2a 3 3 p3
Jadi
2k 7
a m
50 a0 8k 3
an
6 p6 2 p2
15k 11 7k
BILA
3q 5 27q 2
Nombor biasa / Pekali
BAGAIMANA
Permudahkan yang berikut (guna formula)
a1 Latihan 4 : Permudahkan yang berikut
a6 a5
a4 a a0 a7
a) 2 b)
p5
a p
78 29
74 2 k5
c) d) b7 b
k4
27 24 k9 k8
Tulis semula
55 212
6 8 7
2 2 2a 4 e) f)
( )( ) 52 25
63 3 3 4a 2
77
3m 5 g) h) 45 4
( )( ) 7
Permudahkan yang berikut 8m
10a 8 15 p15
53
a2
7b 7 i) j)
( )( ) 2a 3 5 p5
53 a2 3b 3
www.mywikischool.com 80
2 x3 3m5 3 4 3 2 33 e) p10 p5 p 2
k) l)
3x 2 81m
45 4 2 43 f) x 4 x 2 x3
m) 8q6 6q6
x8 x x5
g) 5 5 5
12 6 2
n) 4t11 16t
a3 a6 a5
h) k k k
2 9 8
o) 9g g 10 9
q7 q2 34 32
i)
p) y 7 y
7 q4 q3 33 3
a 3b 2 ab 5
q6 q2
a 2b j)
am an a1 q8 q 7
3 p2 5 p5
a a
m n
a 0
2 p3
a 4b6 ab
k)
2 p 3q 3 4 p 3 a 3b 4
Permudahkan yang berikut
8q 3
53 5 4 p 5q 7
l)
52 pq 3 p 2
Latihan 5 : Permudahkan yang berikut
75 7
p5 p7
73 a) 3x5 8 x
p3 m)
2x2
a2 a7
a m6
b)
m4 m n)
2m 7
410 3m 2 5m
43 4 2 45 4
c)
42
p7 9 pq 2 7 p 4 q
o)
p5 p 37 3 p 3q 2
d) 3
3 33
www.mywikischool.com 81
?
Apakah maksud 5
2 3 Permudahkan yang berikut (guna formula) a3 a2 a3 a3
a3
5 2 3
p
3 4
a
3 3
a3 a3
23 3 5 2
2
4 3
a5 a5 a
5 5
a 25 a 5 a5 a3
5
2 3
p 7 3
q
3 8
a5 a3 a 2 b3
a4 b2
BILA
Permudahkan yang berikut
p
3 4
3
5 2
3
BAGAIMANA 24 27 2
5
Analisis
3 7
5
2 3
52
p 10
am an a1
p
3 4
p
2 3
am an a0
a m n
q
3 4
q
3
q
a
m n
23 2 4 2
3 4
p p
5 2
p
5 2
t
3 3
t2 t5
a2 a3 a
2 3
www.mywikischool.com 82
Latihan 6 : Permudahkan yang berikut
3 3 3
q)
a) t
3 2
b) p
3 5
33 33 BILA
c) 3
2 3
d) 2
3 2
r) 5 55
3 2 2
BAGAIMANA
7 3 3 5
e) 5 f) 7 s) g g g
9 7 3 3
g) 3
7 5
a a
3 4 5 3
h) p p
3 5 4
t)
a a
2 5 4 2
BILA
i) 4 4 3 2
3 3
5 2 2
3 3
u)
4 2 2 3
j) 2 2 3
BAGAIMANA
k) q
12
q 3 3
l)
m
3 4
Apakah maksud abn dan a
n
?
m2 b a
7
ab4
211 ab3 b
2
m) 5
2 5
x
3
pq
r yz
n)
t t
5 2
t3
3 2a 2
2 7 23 a
2
o)
4 2 b 2b3 3c 2
m 3 4 5d 2 2e5
m m
p)
2 3 4
www.mywikischool.com 83
Nombor biasa / Pekali dalam kurungan a
2 4
ab4 2 3 4
2 34
2 3 2 4
a
3
a b
2 3 4
3b 3
2 3
3
4
a4
2
2
2
2 pq 32
4
3
b
3r
a) ab6 b)
a
5
7 3
62 2
b
5
24
pqr
7
m
3
3
c)
s
d)
np
a b
4 3 2
a b
2 5 3
5
2x 4
5
e) a3
4
a3
5 j 3k
2 4 2
b b l
f) 3p 4
2a b 2 3
g) 4m 3
a b
2 3
ab 2 3
2p
3
h) 7 p 2
2 2
a4
3
a 3q
3
5x
3
b b
i)
3
3 pq r 2 3 4
4
Bandingkan
3
j)
2y
a
2 4
ab4 Nota : Walaupun soalan ialah
permudahkan, semua nombor perlu dikira
2
a b
2 4
ab 2 4
sekiranya merupakan sebutan algebra
2a
k)
3b a b
3 2 4 23 a 3 23 43
www.mywikischool.com 84
Latihan 8 : Permudahkan yang berikut
5s
p) 3
2
a b
2 5 3
ab 3
a) e f
2 3
b) xy
3 4
2t
3
4 3 5
3ab 2
c) a b q) 3
2c
2ab 3a 2 b
3
2
d) pq r
4 3 6
2a b
4 7
m2 p 2 3
3b 2
e) f) 3 am an a1
n q 5ab
am an a0
a7
g) 5
3
a m n
b
abn a m
bn q
h) 3 4
3
3
a
n
am
q
n
b b
i) 3 5
2 5
Latihan 9 : Permudahkan yang berikut
Asas berlainan
a) 5 7 5
2 4 3 3
j) 5 4
4 3 3
Nombor biasa / Pekali
k) 2 5
2 3
b) 2 5
4
2
2 2 3
l) 5 2
3 6 4
2a 3b 3a 2b
23
7
2a 3 3a 2
m) 2 5 6 2
38
5 2 2 3
c)
3 2 3
54
n) 2a b
3 2 3
Permudahkan yang berikut
ab3 a 3
o) 3a b
d)
4
3 2 2
5
3 4
3 3
www.mywikischool.com 85
e) p q
2
3
pq l) 3 p q 2 p q
2
2
3 4 Apakah maksud an ?
23
25
mn 3 x 5 y 2 2 x
3
3 4 5 2 2 23
f) m n m)
4x 2 y 25
Jadi
g)
p q 3 2
a
p4
a4
n)
a b 2 3 6
2a a
a4
7ab
3
h)
mn 2 4
Jadi
mn 2
n3
a n Bukti : a n
pq 3 p 3 5
3 a 2 b 2a 3 b
3
p q
i)
4a b
2 2 o) 2
2
j)
ab a 2 bc 3 3
a 2 bc 2
BILA
p) 8 p q
2
2
2 p3 3 p2q
2
BAGAIMANA
k) 3ab
3 2
a b2
www.mywikischool.com 86
Bentuk Bentuk Bentuk Bentuk
e) 43 k k 7
Indeks Pecahan Indeks Pecahan
k4
2 3 1 p 7
p 5 p 7
7 2 1 b b
2 3 8
3 2
s3 q q
1 1
b 3 b5
m3 m 2
3
34 x
1 1 m2
25 10 m5
a
4 2
a 7 a 2
a1 a0 a 1 h 3
h6
k
c
4 2
c4 c7
k6
Cari nilai berikut
2 3 3 4 d3
d 2
7 1 5 2 t pq 3 p 4 q
t 5
w3
Latihan 10 : Nilaikan yang berikut
w 3
a) 32 b) 51 a b ab
2 3 3 4 2
Bahagi indeks negatif
c) 63 d) 17 1
www.mywikischool.com 87
2a 2 d 2 h 3 h5
h) p)
d5 h
5a 1 j 2 c
i) q) 3
j 3 c c2
3ab 2a b
2 2 2 3
k) h
2 6
h7
s) pq p q
2 3 3 4
l) q q
2 3 3 1
Latihan 11 : Permudahkan yang berikut t) 2a 3
a) a 5 a 4
m) t t
7 2 2 3
7t 1
b) m4 m8 u)
c) t 3 t 7
2m n
5 1 2 3
k
3 1 3 2
v) 5mn
d) p
7
p 7
n) k k
n4
e)
n7
w) 7ef 2 3e2 f 3
f)
c
o) s s s
3 3 2 2
c 3
k2
g)
k 2
www.mywikischool.com 88
Cari nilai yang berikut
6
Jika cari nilai
h) 5 2
3
2
54
2 2
3
33 37
Latihan 12 : Nilaikan yang berikut
2 2
3 2
34 32
a)
28 22
3
i)
b) 25 22 3
3
2 4
3 3
3 2
2
c) 52 55 21
j) 2
3
73
d)
74 7
3 2
2 2
e) 5 2 3
58
2
2
k) 1
5
f) 3 1 4
3 5 3 2
2
5
2
2
2 1
32 32
3
g) 3 2
2
1 2
l) 3
2
2
www.mywikischool.com 89
32 9 9 3
1 1
16 2
64
3
9 9 1 1
BILA 64 2
25
2
5 5 1 1
BAGAIMANA 27 3
32
5
1
Apakah maksud a ? n 3 3 1
3 atau
2 2 2
a a
2 2
atau
3 3
a a
Bentuk Bentuk Bentuk Bentuk
Jadi Indeks Punca Indeks Punca 2
1 a
3
3 5
5 3 5 3
3
a
2
1
2 7 a
3
3
1 m
4
x
Jadi 43 a
n
1
3
1 1 p7 3
a 2
a
3
1
Secara amnya, a n a1 a0
1
BILA
n
a a 1 a2
BAGAIMANA
Cari nilai / Nilaikan yang berikut
1 1
4
2
8
3
www.mywikischool.com 90
Bentuk Bentuk Bentuk Bentuk Cara Alternatif Permudahkan yang berikut
Indeks Punca Indeks Punca 3 1 5
9 2
a a
2 2
5
3 5 3 2
4 3 4 5 4
27 3 7 2
b b
6
3 5 5
5
72 5
4 2
k
3 1
5 4
4
2 3
2
6 2
8 3
x
2
3 p
5
3
3
23
9
16 2
m
3
x 2 k5
Latihan 13 : Nilaikan yang berikut
p q
1
1
a) 9 2
6 9 3
Cari nilai / Nilaikan yang berikut
3
1
92 b) 2163
4 4 2
b3 b3 b3
4
1
27 3 c) 32 5 4
32
5 a a5
4
2
1
d) 49 2
2
4 5
83 4
e) 8 3
p 2
p 5
3
3
16 2 f) 25 2
3
32
b
3
Penggunaan kalkulator g) 81 2
5
12
4
b
2
27 3
h) 27 3
www.mywikischool.com 91
3 Cari nilai / Nilaikan yang berikut
23
7 6
a b a 4 b 2 c c5 5
g) 1 3
3
5
5 5
2 2
c
2 5 1
3
4
7 7 7
3 3 3
h) k k
1 23
ab
3
a 2
2
1
2 1
2
b 9 93 3
4
1 1 1
i) p p
8 2 2
2
9
j)
8 82
1
b 3
5 1
b) b2 b2
9
1
c) c 3
3 2
2 3 3
12 23
1
2 2
3
k) p q pq
2
m
2
d)
6 3
s t ab a b
3 2 1
e)
8 4 2
l)
2 3 2 3
Jika cari nilai
1
m6 2
f) 4
n
www.mywikischool.com 92
Latihan 15 : Nilaikan yang berikut Cari nilai / Nilaikan yang berikut
1 1
g) 2 5 2
2 2 2
7 3 5 1 3
a) 7 7
5 5 2 6 3
2 2 2
1 5
b) 34 34
3
25 2
1
4 2
8 8
2
3 3 20
d) 1
1 4
3 27
3 3
83 1
3
81
7
1
1
e) 4 2 4 4
4 2
Asas-asas berlainan
tapi dari
2 4
f) 3 3 2 3 2
1
3 3
Asas-asas berlainan
tapi dari 12
18
www.mywikischool.com 93
24 3 1 2 1
d) 16 8 2
2 2 5
g) 24 3
3 3
45
1 1 1
93 2
h)
2 6 3
2 2 2 1
e)
12 2
2 5 2
b) 3 3 27 9 9 3
3 1
1 2 2
i) 25 4 20 2
f) 2 3 18
3 3 3
3
c) 33 81 2
www.mywikischool.com 94
Jika am an ,
Cari nilai x 2 x 43 82
6 x 1 6 5 52 x 5
BILA
BAGAIMANA
2 2 x 1 2 3 3 x 3 35
Jika belum dalam bentuk am an
Cari nilai x
3 x 34 75 7 x
3 x 34 75 7 x 5x a) 5 x 53 b) 3 x4 3
5 7 7
x
53
Permudahkan yang berikut
3 x 32 5x 5
3x 5x
32 5
23 x 2 6 7 2 x 1 7 7
3 2 x
5
x 2
2
x 3
1
2
3 9
x 2 c) d)
3 3
x 2
54 5x
5x
3x 9
5
www.mywikischool.com 95
e) 4 x 4 2 45 f) 5 5 5
x 3
m) 2x
42 1 3
1
3 2 12 2
1
8 g) 3
2
18 2
2 2
h) 2
3
8
* Semak jawapan dengan kalkulator
3) Diberi
32 x1 3 x 32 , cari nilai x .
3x 6x 1 * Semak dengan ganti balik dan kira
g) 32 h)
3 4
62 6 dengan kalkulator
3 5
m2 m2 m 2 m 5
e) f)
m3 m4
k4 k
g) hg 4 3
h 2 h)
k 2
2) Nilaikan
1
k) 3 l) 3 9
x 3 2 x
3
2
42
2
81 a) 8
2
2 8 3
b) 2
2 23
1 3
c) 2
1
12 3 2 2
d) 2
3
2 1
2
1 3 1
3
e) 36 3 f) 5 2 52
www.mywikischool.com 96
Ungkapan Algebra III Kembangkan yang berikut p2q 3r
ab aa pq r
7 s 5t 2u
2a b 5
pq r
3x 4 4 2 y 3a2a 3b c
pq r
2a 3b 5 x 3x
pq r
p 3 p
1
x 4y
1
9 y 6
2 3
p q r
p q r
1
2 p 6q r
2
ab c
a) mn p
ab c 5 p q r
b) mn p
ab c 23a 5b 1
c) mn p
52 3x 4 y
Bandingkan d) mn p
aa b 5a 2 3a
l) p q p
a a b
m) p 2 q x x y
a b
n) x y z 3
a 3a b
a a b
o) a 3 b a
aa b aa 3 a
p) m2 p 5q
b aa b
q) a2a 3b c p7 q pq
r) q3 p 2q 4
a 3a b
aa b a 2
s) 2e3 f 4 g a ab a
t) 3a 2b 7c a2 a a2
Latihan 2 : Kembang dan permudahkan
u) 4m2m 3n a2 a a yang berikut
v) 4 pq 2r a 2 ab a 2 a) p 7 2 p
2 p3q r 2s 7t
w) 5a 2 a 2 3a
b) 6a 3a 5
k 3k 2k
2
x)
1
p q
3
3b 2 2ab b 2
c) 3 p q 7 p
y) 4a b 2c
1
5mn 3n mn
2
pq 5 p 2 6 pq d) 5 x y 2 x y
z) 4k 3l
3
2 2 x 2 3xy xy
www.mywikischool.com 98
e)
4m n 3m n n) m5 2n mn a b c
o) a a b 2ab a b c d
f) 9k 23 2k
Cara pantas
p) mm n m2
g) 7m 32m 1 a b c d ac ad bc bd
q) 5bc 2bb c
h) 52 x y 4 y
a b c d
r) 3 p
2
p p q
i) q 23 p 2q
t) 2 p3 p 5q pq
u) pq 4q 2 3 p
l) p q 3 6 p a b c d
v) 9k 2 2k 5k 1
m) aa 3 7 a a b c d
w) 3ab 2a3b 2a
a b a c
www.mywikischool.com 99
a 2c 3 Bandingkan j) k 5k 3
a b c d
4 p 3q 2r 5s a b c d k) p 7 p 2
3a b 2c 3 a b c d
l) x 3 x 5
a) k l m n
m) k 22k 3
Kembangkan yang berikut
x 3x 2
b) x y u z
n) 3a 13 2a
p 7 p 2 c) e f g h
d) x y z x
o) 3 p 1 p 5
2m 1m 2
e) p 3q 1
p) 2 x 35 x 1
3 y 22 y 5 f) 2a 5b 5
g) p 2q 3r 2 s q) x 2 y x y
a 2b 3a b
h) e 7 3 f 2 g
r) 5 p q 2 p 3q
2 p 3q 3 p 2q i) a 1a 5
www.mywikischool.com 100
x2 y2 c 12 2 k 2
a2 b2
x 12
p 32 4k 32
y 3
2
a b 2
3b 72
3x 12 3a 4b2
4b 5c 2
2 p 52
a b2 Latihan 4 : Kembangkan yang berikut
a b2 a) e f 2
2a 3b2
Kembangkan yang berikut
p q 2 b) m 22
e f 2
x 52 c) x 72
m 22
www.mywikischool.com 101
d) 8n 12 k) 5 q 2 Bandingkan
2
a
ab2
b
a b2
e) 4n 52 l) 7g 12 BUKAN
p q 2
f) e 5 f 2 m) 2y 3 2
x 52
p 32
h) j k 2 o) 2 p 7q 2
2a 2 3b2
i) p 12 5c 2 7d 2
a b2
Kembangkan yang berikut
2a 3b2
j) q 62
www.mywikischool.com 102
3x 12 m 22 Latihan 5 : Kembangkan yang berikut
(menggunakan formula)
a) e f 2
2 p 52 3a 4b2
b) m 22
4k 32
a b 2
x 72
BILA
c)
BAGAIMANA
kuasa dua-kan benda a b2
kuasa dua-kan benda BILA
d) 8n 12
di tengah-tengah BAGAIMANA
kuasa dua-kan benda
e) 4n 52
kuasa dua-kan benda
jika ada pekali di tengah-tengah f) e 5 f 2
g) 3a 2b2
a b 2
jika ada pekali
h) j k 2
a b2
e f 2 a b2 i) p 12
www.mywikischool.com 103
j) q 62 a b2 BILA
a b2
k) 5 q 2 a b a b BAGAIMANA
a b a b kuasa dua-kan benda
kuasa dua-kan benda
a) c d c d
o) 2 p 7q 2 3 p 3 p b) p q p q
c) f 8 f 8
2m 52m 5
a b a b
d) 9 c 9 c
2 x 3 y 2 x 3 y
a b a b
e) 3 x 13 x 1
a b a b
a b a b
f) 2q 52q 5
www.mywikischool.com 104
g) 4m n 4m n 2m 3n 3m 2n k) a 2 a 2
2m 3n 2m 3n
l) 2 a 2 a
5 x y 5 x y 3m 13m n
h) u 3v u 3v
m) 2 x 33 x 2
Latihan 7 : Kembangkan yang berikut
i) 4 x 7 y 4 x 7 y (menggunakan formula di mana boleh)
n) 2 x 32 x 3
a) a b2
B) a b2
e) a 1a 1 r) p 2q 2
C) a b2
D) a b a b f) a 1a 1 s) 2 p q 2
a b a b
g) a 1a 1 t) 5 p 2q 5 p 2q
x 1x 1 x 1x 2
i) a 22 5 p 2q 2
x 1x 1 x 3x 2
v)
1 x 1 x 1
7 y 2 y 1
2
e)
2 y 1 y 1
x 2x 1
k 2 k 3
Permudahkan di mana ada kurungan 2
f)
c) 2m 12 m 3
x 2 x 2
2
i) p 2 p q p q
www.mywikischool.com 106
j) a 2 a ba b
Yang
ab 1
difaktorkan
ab c ab ac a x1 y z
sq r 3a 1
72d e 1
k) x y 2 x y 2 c x y
k m n p
abc d
3a b mn3 p 1
7q r 3ab c
l) x 2 x 3 x 1 x 4
5e g f 4m3t 5s
2ab 2c 1
23a 4b 3 pq2r 1
32 p 3q
x y
45m 3n
22 x 4 y 5 z x y
2x y
32a b pq r
ab c ab ac
7m 3n
aa 1
83 p q
24 x y 8 z aa b
Apakah yang dilakukan?
ab ac ab c p3 2 p
2q 3
Pemfaktoran
38 m a 2 a 1
proses songsang dengan
42 p 5
p p2 1
www.mywikischool.com 107
FSTB
Untuk mencari FSTB untuk sebutan 5 pq 5( ) 8ab 2 4a ( )
ab ac
algebra, semak 5 pq 5 p( ) 8ab 2 ab( )
c cd 5 pq pq(
) 8ab 2 2a ( )
efg fgh setiap 5 pq 5 pq( ) 8ab 2 8b 2 ( )
pqr pr FSTB untuk pembolehubah yang sama
dengan kuasa/indeks berlainan
3m 6n Faktorkan dengan lengkap
6e 6f ab ac
6x 9y pq qr
Isikan tempat kosong
12h 18k 6 2( ) 8 4( )
ef e
7p 14 p 6 3( ) 8 2( )
9 rt 4rs 6 6( ) 8 8( )
a2 a
5mn 10 pq
2a 8 ab a( ) pqr p ( ) mn m 2
ab b( ) pqr pq( )
3 9p
ab ab( ) pqr qr ( ) 2 p 2q
12df 8
3xy 6 yz 4a 2b
3a 3( )
a a(
2
)
21 pq 7q 3a a ( )
a a (
2 2
) 3ab 6ac
a 2 a 3a 3a ( )
5 pq 10
x3 x2
6 a 2( )
p3 p a 2b a ( )
6a 3( ) 3ef 7e
a 2b b( )
5m 2 mn 6a 2a ( )
a 2b a 2 ( ) x 2 7x
6a 2 b 2ab 6a 3a ( )
a 2b ab( ) 6a 6( )
6a 2 b 3 c 4ab 2c 3 9m 2 3m
www.mywikischool.com 108
a 3b3 ab 2 e) x 2 xy r) abc ac
pqr prs
f) 5a 5b s) a 2b 2 ab
15ab 2 c 10a 2 b
g) 4x 6 y t) pq 2 p 2 q
x 2 xy 8 x
h) 18ef 6 g u) e3 f ef 2
10mn 8m 2 6m
i) 3ab 6a v) a 2bc ab 2c
Faktorkan
Kenalpasti j) 15 pq 20qr
w) 12 x 2 yz 18xy 2 z
Untuk setiap sebutan
k) 4 p 2 10
tulis x) 4a 2 2ab 7a
jika seluruh sebutan difaktorkan
l) y 6 y
2
tinggal y) 9 pq 6 p 2 3 p
Disemak dengan
m) 5mn m 2 z) 15ef 5e 10 f
Latihan 9 : Faktorkan dengan lengkap
a) xy xz n) 4 p 16 p 2
b) ef fg o) k3 k a b a b
c) f
2
f p) 2 y 3 y
3 2
a 2 b 2 a ba b
d) p p
2
q) egh fgh
www.mywikischool.com 109
Bandingkan x2 9 c) m2 4
a2
ab
2 2
b2
9x 2 4 y 2 d) 25 y 2
a 2 b2
2a 2b
e) 5 p2 5
a 2 b2 4m 1
2
3 p 2 3q 2
g) 3x 2 75
BILA
4 2
9 2
BAGAIMANA
16 2
25 2
h) 9 x 2 49
36 2
49 2
SEBELUM
1 2
9x 2 ( )2
i) 27 12 y 2
4y (
2
) 2
25 p (
2
) 2
b) 7m 2 7n 2
www.mywikischool.com 110
k) 9 x 2 1 BILA BAGAIMANA
Pastikan dalam bentuk
l) 4 16r 2
Terus tukar ke
Faktorkan dengan lengkap
m) 16m2 25n 2
x 2 2 xy y 2
x 2 2x 1
n) 4 p 9q
2 2 p 2 2 pq q 2
x 2 6x 9
3m 6mn 3n
2 2
o) 16e2 f 2
x 2 14 x 49
4 x 2 4 xy y 2
p) 18c 2 8d 2
2 x 2 8x 8
x 2 6 xy 9 y 2
a b2
3x 2 6 x 3
a b 2
a 12 4 x 2 20 xy 25 y 2
4 x 2 20 x 25
Proses terbalik juga dikenali sebagai
pemfaktoran.
www.mywikischool.com 111
Latihan 11 : Faktorkan dengan lengkap
h)
16 p 2 40 pq 25q 2 p) 2 x 2 16 x 32
a) a 2 2ab b 2
b) e 2 2eg g 2
q) 9a 2 12a 4
i) x2 2x 1
c)
2 p 4 pq 2q
2 2
r) 25x 2 20 x 4
j) x2 6x 9
d)
x 2 4 xy 4 y 2
k) x 2 10 x 25
a b c d
e)
m 2 6mn 9n 2
l) x 2 8 x 16
Faktorkan dengan lengkap
ax bx
4a 12ab 9b
2 2 m) x 12 x 36
2
f)
ax bx
n) 5 x 2 10 x 5 a x y b x y
ax y x y
px 3 2qx 3
www.mywikischool.com 112
4a3c 1 3c 1 ac ad bd bc a 2 2a ab 2b
Ulangkaji
a b ( a b ( 4ap 6bp 2aq 3bq
ac ad bd bc
a b ( a b (
a b ( a b (
a b ( a b (
7mn 10 14n 5m
ac ad bc bd
ab ba
ab ba
a b
ba BILA
ax ay bx by
ba a b BAGAIMANA
ab ba
Faktorkan dengan lengkap ax ay x y
ax ay bx by
www.mywikischool.com 113
mp np mq nq ax 3 y ay 3 x Untuk memfaktor
b) h)
A)
B)
ac bc bd ad
c)
x 2 xy x y C)
i)
D)
ax ay by bx 2ax 4ay 7 x 14 y
d) j)
Kenalpasti
x 2 2x x 2 2x 1
pr ps qr qs 4ap 10aq 2 p 5q x2 y2 x2 y2
e) k)
x2 4 x 2 4x 4
4x 2 9 4x 2 9x
2 x 2 18 2 x 2 18 x
ep eq fp fq xy 10 5 x 2 y x2 4y2 9 x 2 16 y 2
f) l)
x 2 2 xy y 2 x 2 xy x
x 2 2 x xy 2 y
g)
x 2 3x xy 3 y 6ef 10 12 f 5e Latihan 13 : Faktorkan dengan lengkap
m)
a) x2 x
b) x2 x
www.mywikischool.com 114
c) x 2 1 p) 5 20 x 20 x 2 Faktorkan dengan lengkap
x 1x 1 8
d) x2 9x q) x 2 xy
e) x2 9 r) x2 y 2
x 1x 3 3
f) x2 6x 9 s) x 2 2 xy y 2
h) 9 x 2 1 x 2 xy 2 x 2 y
u)
9x 6x 1
2
i)
a b2 4ab
xy x y 1
v)
j) 9x 6x
2
w) x 6 xy 9 y
2 2
k) 3x 2 12 x
3x 2 12 x) x 6 xy
2
l)
m) 3x 2 12 x 12 y) x 2 9y 2
Latihan 14 : Faktorkan dengan lengkap
n) 5 20 x
2
x 9 x xy 9 y
2
a) a a 2 5a
z)
o) 5x 20 x 2
www.mywikischool.com 115
b) p 3 p 3 5 Yang manakah boleh dipermudahkan? x 1y
ab ab 1 aa b x 1
a a a
32m 1
a 2 ab
6m2m 1
c) m 6 m 1 6 a
ab ab x 2 3x
ab ab
x3
d) g 32 9 a b
ba ab 2ac
3b 6c
aa b aa b
ab a b
x y
e) 7 xy x x y
a b 2
x2 y2
ab
a2 b2 4x 2 9
ab 4x 6
f) g 32 12 g
Yang manakah boleh dipermudahkan? a 2 2ab b 2
2x 1 2x 2 ab
2 2
k 2k 3 5k 7 p2 9
g)
Permudahkan pecahan algebra berikut
p2 6 p 9
4x 6
Untuk mempermudahkan pecahan algebra
2
3x 9
6
www.mywikischool.com 116
Latihan 15 : Permudahkan pecahan algebra m2 n2 ab
j)
berikut mn c
5x 10 ab
a)
5 pq c
k)
p2 q2 a b
2m 8n c
b)
6
x2 1 a b
l)
x 1 c
6
a bc
c)
9 3p 2 2
2s 10
m)
s 2 25 a bc
xy 2 y 2 2
d)
x2 a bc
x2 4 y2
n)
2x 4 y 2 2
3 pq 3q a bc
e)
p2 p 2 2
9 p2 q2
o)
15 p 5q Membawa tanda ke dalam pecahan (yang
x y
f) ada tambah/tolak)
yx
a 2 2ab b 2
p)
a b
x y
g) Permudahkan yang berikut
yx
x 4
2
2 x 5x
q)
x 4x 4
2
3 3
e2f
h) 7x x
10 f 5e
6 6
ab ab 3x 9 x
3 p 2 q pq
i) c c 4 4
6p 2
www.mywikischool.com 117
x x2 x 1 x x
x
2 2 4 9 2
2x
3x
5
x 1
x
3x 2 2 x 3 3
x x6 2 3
4 4
www.mywikischool.com 118
p p3 8m 1 2m 1 q 1 5 q
d) h) l)
3 3 6 6 4 12
2y y 3 x 1 x 1
e) i)
5 5 2 3
m 2m 1
m)
4 6
3x 1 x 5 2 p 1 p 3
f) j)
4 4 4 3
d
n) d
3
3f
o) 2f
4
7x 5 x 3
k)
3x x 3 6 2 m3
g) p) m 1
4 4 6
www.mywikischool.com 119
Permudahkan yang berikut 1
1
...
VS ab ac ... FSTB untuk pembolehubah yang sama
2 3 ab ac
dengan kuasa/indeks berlainan
x x
1 1
2
...
VS a2 a ...
a a
5a a 1 Isikan tempat kosong
b b x ___ 4 x a ___ ab
GSTK
4 ___ 4 x b ___ ab
a b
2 ___ 4 x q ___ pqr
a2 a 2 x __ 4 x xz __ xyz
7n 3n
ab a
5m 5m
a ___ a 2 3 xz ___ 12 x 2 yz
2a b
a ___ a 3 6 x 2 ___ 12 x 2 yz
5x x 6
3a 4b a 2 __ a 3 2 yz ___ 12 x 2 yz
2y 2y
3a 9b Tukar ke pembawah yang diberikan
1 1
4a 6b
x 4x x 7x
ab bc 1 1
2a 3ab 2p 4p 3p 24 p
x2 x 2 5
2ab 2 4b
x 1 x 1 3k 6k 3k 12k
2 3
2ab 5b 1 1
x y x y 2 3 3x 2 6x
2 2
x y 1 1
x y x y Untuk mencari GSTK untuk sebutan x xy x x2
algebra, semak
2 3
x xyz x x 2y
setiap
www.mywikischool.com 120
1 2 2s 1 s 3 3 2
2
2
2a 6a b 3ab 6a b 4s 2s 10a b 15ab 2
2
1 1
x x x 1 x xx 1
Bila perlu hapuskan kurungan
m 2m
3n 3n 2 3n 18n 2 p x x 1
1 2
3
x 1
a ab abc
Permudahkan yang berikut 1 xx 1
1 1 x x 1 x3
3 2
x 1 x 12
x 2x
3 x 2 2x 1 3x 2
2 5
2 x 1 4
x xy
2 1
x 1x 3 xx 2
x2 x
x 2x 3
3 7
4b 6a 1 1
2 p
x y
3 pq q 1 1
2
x 2x
p q
p 1 p 1
2q 3 p
6p 2p 1 r 1
4s 6rs
1 1
x x 1
www.mywikischool.com 121
3 1 5n n 9 3 n
c) h)
x3 x2 3m 3m m 2
m
3 5
i)
5 pq p
1 1 1
5 x 3
j)
m n q 8x 2x
2x2 6x
d)
x 1 x x3 x3
x 3 x 1
1 n3
k)
a 3 b 3
2 2
m 3mn
e)
ab ab
5 3s 6
l)
Latihan 17 : Permudahkan berikut ke 2r 2rs
bentuk termudah
q 1 q
a)
p p
3a 2a 3
b)
b b
1
3
3 y 1
f) m)
2k 8k y 2 y2
3 4
g)
ab a
www.mywikischool.com 122
2 4 1 3 2 x3 x2
n) t) x)
pq pqr p x 2 x 1 x 2 x 1
a 1 3
o)
a 2 a 2
2
4 1
u)
x2 x4
p 1 5
y)
8 p 12 p
1 1
p)
e f
1 4p
q) v)
1 2 3
2 pq 3r a b c
1 y6
z)
e f 1 p2 2y 5y
r) w)
p
3f 5e p 3 p 3
1
1
5 2p 3
s) aa)
m m2 6 6p
www.mywikischool.com 123
3 m 1 a b2 mn p Darab pecahan algebra
ab)
5m m 2 b3 a3 p2q m
3q 5 2ab b 2
p 2p 3 4a
a 1 a 2
a 1 Latihan 18 : Permudahkan berikut ke
b3 b 2
ac) x5 x3 bentuk termudah
9a 6ab
x 1 x 5 2p 4p m2 m
a) b)
3q r n n3
c
a b 2
ab c2
x2 y 2 3mn 2 n
c) d)
2 x 2 y
x yz x 3 z 2 9m
x y
4 1
ad) 2
2
x y xy 2a 3a 2b
e)
9b 2 4c
a b
c 4
a 2b
ae) 3a 6b
ab 3b m 1 m 4
f)
m4 m
2 7 b
af) 5
ab bc ac x2 y2 k 1 k 3
x y g)
k 2 k 1
Permudahkan yang berikut
2 x 6
a c a c x
p 1
2 p 6
h)
b d b b x3
p2 9
a a2 a2 b
b3 b b2 a
www.mywikischool.com 124
p Permudahkan yang berikut 6a
i) 3 p2 6 p b) 4ab 2
p2 a c b
bc ab
qr
c) 4 p q
2
a 3p
y2 y y 2 3a 2
j) 7b
y 3 y 1
p4 p4
d)
3a 3b p 1
2a b
p
8
k) x y
x
x y2
2
h 2 2h h 2
e)
g 2h 2g
l)
x 12 x
4 p 2q 2q f)
4a 2 4b 2 3a 3b
x2 x 1 a 2b ab 2
p q
2 2
pq
m)
x
5x 5
x2 1 Bahagi pecahan algebra p2 4 p 4 p 2
g) 2
p 4p 4 p 2
a c
x 2 2 xy y 2
b d h) x y
x y
b
a Latihan 19 : Permudahkan berikut ke
c
bentuk termudah
a
c xy y 2 z
b a)
z x
www.mywikischool.com 125
a
x
1
f)h 2k h 2k h 2
g) 32 p 5 p 3
5
b
2
x
c 1
d
5 h) 2 p q 2 q4 p q
a i) 3x 12 7 x 4
1
b x
3
c 1 3) Faktorkan
x
a 3 a) 3m mk b) 4 x xy 2
b c) 5 p 10 d) 3x 2 12 x 12
c 1
1 e) 5 20k 2 f) 2 x 6
x
1
1 g) 12 3x 2 h) 50 2m 2
x
1 x
i) 4e 12ef j) 3x 2 48
2
2 k) 9 xy 3 x
2
e) 2 p 3q p 5q
www.mywikischool.com 126
Jawapan
1) a) 9 x 3 b) 10 g 2 gk
c) 2q pq d) 3h 2 13h 10
e) 9m 2 6mn n 2
15 f
2)a) 3n p b)
e
c) 2n 7 d) 13m 14k
e) p 8q f) 4k 2
g) p 6
2
h) 4 p2
i) 9 x 2 13x 3
3) a) m3 k b) x2 y 2 y
c) 5 p 2 3x 2
2
d)
e) 51 2k 1 2k f) 2 x 3
i) 4e1 3 f j) 3 x 4 x 4
k) 3 x3 y x
11m 3 8 p
4) a) b)
6 6q
k 1 7n
c) d)
2mk 3n
4w v 1
e) f)
2n 3mv
m 1 2 p 1
g) h)
3m 2 mp
www.mywikischool.com 127
Formula Algebra Subjek untuk formula Diberi x y 5
y x 1 y 3x 4 a) Cari nilai x jika y3
Bila x 2 , y A r 2
Bila x 3 , y c a2 b2
m 3n 4m
Subjek
y2 x 2
BILA
Bila x 7 , cari nilai y
BAGAIMANA
y x y
Diberi y 7x
Bila x 4 , cari nilai y
Diberi y z x
a) Cari nilai y jika x 5
a) Cari nilai x jika y 10, z 8
Kuantiti yang
b) Cari nilai y jika x 2, z 7
Pembolehubah
Kuantiti yang
www.mywikischool.com 128
c) Cari nilai z jika x 3, y 4 e) Cari nilai z jika y 5, x 2 d) Cari nilai b jika a 2, c 4
www.mywikischool.com 129
Jadikan x sebagai subjek b) m n p [m ] Diberi a bcd
a) x y z a) Cari nilai a jika b 2, c 1, d 3
mn p [n]
b) z x y
d) y x z
e f g [g]
e) z x y f
Diberi e
d) r s t [s] g
a) Cari nilai f jika e 3, g 2
f) y z x
r s t [t ]
Diberi y 3x
h) y z x a) Cari nilai y jika x 4
ab c [b ]
www.mywikischool.com 130
b) Cari nilai z jika y 10, x 2 b) Cari nilai z jika x 4, y 3 m m
e) a f) p
x 3k
n
II) Diberi m Jadikan x sebagai subjek
p b) Cari nilai w jika V 40, l 2, h 5
1 4
a) Cari nilai n jika m 2, p 4 a) xy b) y x
c 7
xy x 1
b) Cari nilai p jika m 2, n 6 Jadikan m sebagai subjek c) 3 d)
z yz k
a) mx 9 b) n 4m
xy
III) Diberi 6 Jadikan p sebagai subjek
z c) kmn p d) q mp
1 3
a) Cari nilai y jika x 3, z 5 a) q b) e
p mp
www.mywikischool.com 131
Latihan 4 : Jadikan kuantiti di dalam [] a a 1 3 1 3
f) c [a] c [b ] j) [a ] [b ]
sebagai subjek b b a b a b
a) p qr [q] p qr [r ]
s s 1 y 1 y
g) v [s] v [t ] k) [x] [y]
b) ax by [a] ax by [b ] t t x 3 x 3
ax by ax by 1 1 a c a c
[x] [y] h) xy [x] xy [y] l) [a ] [b ]
z z b d b d
c) ef gh [e] ef gh [h ]
1 a c a c
xy [z] [c ] [d ]
z b d b d
1
d) n [m ] 3r 3r
m i) 5 pq [p] 5 pq [q ]
s s 1 1
m) pr [x] pr [r ]
xy xy
3
e) x [y] 3r 3r
y 5 pq [r ] 5 pq [s]
s s n) b a c [b ]
www.mywikischool.com 132
b Latihan 5 Jadikan x sebagai subjek
o) ab c [ b ] p) c [b ]
a I) Diberi y 2 5x a) 3x 2 y z
a) Cari nilai y jika x 1
Diberi y 2x 1
8 b) y 2x 3
a) Cari nilai y jika x 3 b) Cari nilai x jika y
Diberi 3 y 4x 5
d) ax by 2c
a) Cari nilai y jika x 2
www.mywikischool.com 133
b) a x b c ax b c
g) d k) d
c ax b
xb
c) c
a
ax b 1
h) d l) ax c
c b
x
d) bc
a
a 1 1
i) xc d m) ax
b b c
a
e) c
xb
j)
a
x c d n)
a 1
x c
b b d
a
f) bc
x
www.mywikischool.com 134
1 1 1 pq 2r 3 [r ] pq r x [q]
o)
x a b
c) 4m 3n p [m ]
pq r x [r ]
4m 3n p [n ]
f) m3 n 4
Latihan 6 : Jadikan kuantiti di dalam []
[m ]
sebagai subjek
a) ax b c [x]
d) ab cd ef [a ]
m3 n 4 [n ]
ax b c [a]
ab cd ef [d ]
eg
g) h [e ]
f
ax b c [b ]
ab cd ef [e ]
eg
h [g]
b) pq 2r 3 [p] f
e) p q r x [p]
www.mywikischool.com 135
eg j) 43 f 2 g e
h [ f]
[ f] f
x c p [ f]
f 3
c
m) d [p]
p 43 f 2 g e [g] pq r
h) r s [p]
q
p u 2v
r s [q] k) a [u ]
c
q 3 d [r ]
pq r
u 2v
a [v ]
p 3
r s [r ]
2
q n) y xc [x]
3
m
i) p [m ]
n3 l)
f
x c p [x]
3
m o) y
2
x 4 [x]
p [n] 3
n3
www.mywikischool.com 136
p) y m x 3 [x] 2 1 Ulangkaji
s) x y z [x]
3 4 xx 7x x
3x 4 x mx 3 x
x kx 3x xy
kx 3 x ax bx
1
q) ef 3 [e ]
g Jadikan x sebagai subjek
2 1
x y z [y]
a) 6x y 2x k
3 4
1
ef 3 [g]
g
b) mx 3 x 7
t) A
1
a bh [a ]
2
1 1
r) pq [p] c) y kx x
r s
1 1 1
u) [u ]
f u v
d) 3 x k x 1
1 1
pq [r ]
r s
www.mywikischool.com 137
e) a x 3 b1 3 x mx
c) y
xc
4x
a) y
x4 x3
f) x
k
hapuskan
yang ada subjek di
yang tiada subjek di
yang ada subjek
x pindah
g) xc
y
x7 b) ht m h
Diberi y . Cari nilai x jika y 10 [h ]
x2
www.mywikischool.com 138
c) 4eg k f e [e ] m 1 p 3
g) 3m c [m ] j) q [p]
k p 1
d) 4 x 2 y k y c [y]
y
1 3x k 2
h) [x] k) m [k ]
x 5k
e) xy m2 x y [x]
f
c 5s 1
1 d
i) [c ] l) r [s ]
f) d [d ] 2c 3 s4
c
www.mywikischool.com 139
e3 Jadikan x sebagai subjek Jadikan x sebagai subjek
m) f [e ]
f e a) y x y x a
2 2
a)
b) y x a
2
y ax
2
b)
c) y x a
2
2
x
c) y
Selesaikan a
a) x
2
9 b) x 5
x2
d) y
a
2
a
d) y
x
www.mywikischool.com 140
y x a y p x q r
2
b) d)
c) y xa
Jadikan x sebagai subjek
a) y a x b
d) ya x
e) x y z
2 2 2
x x2 a
e) y b) y
a b
Lathian 8 : Jadikan kuantiti di dalam []
sebagai subjek
a) y x2 3 [x]
Sebelum pindah punca kuasa dua
Pastikan dalam bentuk
xa
Bila pindah c) y3
Kuasa duakan b
sebelah yang lain 2
2f
b) e [ f]
3
Selesaikan
a) x
3
8 b) 3 x 3
www.mywikischool.com 141
c 2k 3 x 2t V
2
[k ] h) [x] 4
c) l) V r 3 [r ]
3
3h 2 k
i) y [h]
c2 a2 b2 [b ]
y 2 x 1
2 t m)
d) [x]
k2 7
e) x 3 a [a] 1) k km 8 [ m ] 2) y [k ]
3
v
s 3 y
j) [t ] 3) ky [ y ] 4) qr s p [ r ]
1 t 5
3n nk
5) r 7 p [ r ] F
2
6) [n ]
5
4y 3 2 p 3
f) 3 p q [p] 7) 2 [ y ] 8) 5[ p]
y p k
k 8
Jawapan 1) m 2) k 3 y 7
k
3 5k ps
k) A r 2 [r ] 3) y 4) r
6 q
g) r 3 st [r ] 5) r p7 6) n
5F
3k
2p 3 5k
7) y [ y ] 8) p 3
2 2
www.mywikischool.com 142
Persamaan Serentak (Persamaan Linear 2)
Tambah/Tolak Persamaaan Linear d) 5 x 2 y 4
Persamaan Linear dalam 2 pembolehubah 2x 2 y 7
Cth : x y 4 , 3a 5b 7 :
www.mywikischool.com 143
2x y 1 m n 1 2 p 3q 3
b) b) d)
x y 5 m 5n 13 p 3q 6
x 3y 4
c)
x y 3
3x 2 y 7
d)
3x y 1
5x 2 y 1
e)
3x 2 y 2
Hapuskan pembolehubah
e f 2 4s 3t 10
c) e)
e 2 f 13 2s 3t 2
www.mywikischool.com 144
Langkah e f 7 2u v 12
b) d)
Susun dan e4f 4 3u v 2
yang mempunyai
Pilih
Selesaikan
s 2t 5
Latihan 1 : Selesaikan persamaan serentak e)
3x y 3 3s 2t 17
berikut c)
3 x 2 y 12
ab 5
a)
a b 9
www.mywikischool.com 145
2 x 5 y 9 5a 2b 5 a) 2x 4 y 6
f) h)
x 5 y 2 3a 2b 1 2:
b) 5 x 10 y 25
5:
1
c) x y 3
2
2:
1 1
d) a b5
2 4
5 4
e) u v7
9 3
a) 2x y 6
2:
2m 3n 1 3:
Selesaikan persamaan serentak berikut
g)
2m n 11 2 x y 15
4: a)
x 3y 4
b) a 3b 4
2:
3:
c) 2u 3v 7
2:
4:
www.mywikischool.com 146
2a 3b 4 2x 3y 7 3x 4 y 7
b) d) d)
3a b 5 3x 2 y 8 4x 3y 1
2u 3v 0
c)
4u 5v 2
3x 4 y 1
b)
x 3y 5
4x 3y 4
c)
5 x 9 y 3
www.mywikischool.com 147
e 2 f 3 2u 3v 5 2x 3y 2
c) e) g)
3e 4 f 19 4u 2v 14 3 x 2 y 16
5a 3b 9
h)
7g h 9 6s 5t 7 3a 2b 5
f)
d)
2 g 5h 8 3s 7t 1
www.mywikischool.com 148
Cara penggantian x y 5 ATAU
c)
x y 7 x y 1 2x y 3
a)
3y 6 3x y 7
x y 4
b)
yx 2x y 3
d)
3x y 7
y 3x 2x 3y 3
c) d)
2x 5 y 1 3x 5 y 7
www.mywikischool.com 149
Ketaksamaan Linear Isikan dengan atau x 4:
: 3 0 0 2
: 3 0 0 2
: Isikan dengan atau
: 3 x 7:
2 1 4
a b adalah ba
3 2 1 4
3 2 1 4
a lebih besar daripada 3
3 2 1 4 x 0:
a kurang daripada 3
Nilai-nilai integer yang mungkin
b lebih besar atau sama
Nyatakan nilai-nilai integer yang mungkin
dengan 4
untuk x dalam setiap kes berikut
x 2 :
b kurang atau sama dengan 5 x 4:
c sekurang-kurangnya 4 x 4:
x 7:
c selebih-lebihnya 3 x 0: x 3 :
Lebih besar
Lebih kecil
Ada sama dengan
Tiada sama dengan
www.mywikischool.com 150
Tuliskan ketaksamaan yang diwakili setiap Selesaikan ketaksamaan berikut 4 x3 2 1 x
garis nombor berikut x35
Semak : x 3 5 37x 2 x 5
x 2 7
tanda ketaksamaan
x37 x37
x 10 x 4
www.mywikischool.com 151
g) 3 x 1 h) 10 3 x Bila pindah 6 2 x 3 9x
tanda ketaksamaan
42 68
i) 9 7 x Darab 2 x 1
3 x2
Bahagi 2
2 4
Darab 1
3 ___ 2
2 ___ 5 x x
3 6
42 68 4 ___ 6 3 2
Darab 2 3 ___ 2
Bahagi 2 6 ___ 2
3 ___ 4 x 2
Tanda ketaksamaan 1 x4
bila 7 3
Tanda ketaksamaan
bila
3x 6 8 2x
x3 x3
3x 6 4x 2
3 x 3 x
x x 2 x 8 4 x 12
3 4
2 3
www.mywikischool.com 152
Bila pindah e) 10 2 x f) 12 3 x 2 x 3x
o) p) 3
tanda ketaksamaan 3 2 4
x
x24 2 x 4 4
2 g) 8 2 x h) 18 6 x
x
x2 4 2x 4 4 Selesaikan ketaksamaan berikut
2 2x 1 5 3x 2 4
x 1
i) 4 j) x 2
3 5
Tanda ketaksamaan tidak berubah bila
Tanda ketaksamaan berubah bila 1 5 x 11 7 4x 1
3 1 x
k) x l) 3
2 6 7
5 2x 1 atau 5 2x 1
2 x
m) x 2 n) 3
7 3
c) 2 x 6 d) 10 x 5
www.mywikischool.com 153
6 4 2x atau 6 4 2x x 2 6x 3 g) 1 3 x 5 h) 5 4 x 3
i) 15 1 7 x j) 5 9 2 x
2 x 1 6 atau 2 x 1 6
Latihan 3 : Selesaikan ketaksamaan berikut
a) 3 x 4 1 b) 2 x 3 2
k) 3 1 4 x l) 27 6 7 x
x2 x
4 1 4
2 2 c) 3 5 x 12 d) 5 3 x 11
m) 3 x 3 12 n) 23 x 4
3x 8 x e) 7 2 x 5 f) 6 3 x 15
www.mywikischool.com 154
x x4 w) 5 x 2 x 11
o) 2 5 p) 4
7 3
1 3 x Bagaimanakah mewakili
q) 5 x 2 r) 1
3 5 x lebih besar daripada 2 tetapi kurang
Gabungkan ketaksamaan berikut dan
dari 9 ?
senaraikan semua integer x yang
memuaskan kedua-dua ketaksamaan
x 3 dan x 6
x di antara a dan b
s) 5 x x 8 t) 2 x 4 3 x 7
x 2 dan x 2
u) 6 x 7 2 x 5 v) x 1 3 x 7
www.mywikischool.com 155
x 3 dan x 1 x 3 dan x 5 Senaraikan semua integer x yang
memuaskan 3 2 x 1 7
atau 3 2 x 1 7
Bentuk lain
x 3 dan x 5
www.mywikischool.com 156
Latihan 4 : x f) 3 7 2 x dan 5 4 x 1
c) 2 dan 2 x 4
I) Senaraikan semua integer x yang 2
memuaskan kedua-dua ketaksamaan
berikut
x
a) x 2 5 dan 3
2
x 1 x
g) 3 dan 1 2
d) 4 x 7 dan 4 1 x 2 2
b) x 3 2 dan 2 x 6
e) 2 x 3 1 dan 1 2 x 9 2x 1 x
h) 1 dan 5 2
3 2
www.mywikischool.com 157
II) Senaraikan semua integer x yang 3x Soalan PMR Tahun-tahun Lepas
c) 6 9
memuaskan 2 I) Selesaikan tiap-tiap ketaksamaan berikut
a) 3 2 x 3 5 a) n 4 7 b) 5r 9 2r 3
c) 2 g 5 d) 5r 2 10 3r
e) w 6 2 f) 8 4v 9 2v
g) 7 5 x 6 x
www.mywikischool.com 158