PERTEMUAN PERTAMA
1
PEMBAGIAN KATA )كلِّ َمة
َ (الأDALAM BAHASA ARAB
اِّ أسم
(Kata Benda)
َح أرف
(Kata Tugas)
2
BAB I
ام الأ َكلِّ َمة َ أَق
ُ أس
PEMBAGIAN KATA DALAM BAHASA ARAB
Kata dalam bahasa arab terbagi menjadi 3:
A. اسمISIM (Kata Benda)
Isim artinya kata benda yang meliputi manusia, hewan, tumbuhan, tempat
dan kata sifat.
Contoh :
Manusia إِّنسان أ Muhammad ُُم َّمد َ
Hewan َحيَوان Gajah فِّ أيل
Tumbuhan نَبات Pohon Kurma ََنأل
Tempat َمكان Rumah بَ أيت
Kata sifat ِّ
صفة indah َِّ
َج أيل
ِّمات أ
اْل أس ِّم ِّات أ ِّ
ُ َع ََل/اْل أس ِّم ُ ِس Ciri-ciri Isim
1. Menerima tanwin, misal :
Rumah بَ أيت
Gajah فِّ أيل
Indah َِّ
َج أيل
2. AL )(ال, misal :
3
ْلَ ِّر) 3. Menerima huruf jar
اأ ف
(ح أر ُ
َ
ِّم َن الأ َم أكتَ بَ ِّة ِّم أن +الأ َم أكتَ بَةُ ِّيف الأب أي ِّ
ت َ تِّيف +الأبَ أي ُ
ِّم َن الس أو ِّق ِّم أن +الس أو ُق ِّيف ال َأم أع َه ِّد ِّيف +ال َأم أع َه ُد
ص ِّل ِّ ِّ ِّيف ال َأم أس ِّج ِّد ِّيف +ال َأم أس ِّج ُد
م َن الأ َف أ ص ُل م أن +الأ َف أ
الضافِّية
دات أِّ
الأ ُم أف َر ُ
Kosa-kata Tambahan
Pasar السو ُق Koran ا أْلَ ِّريأدة
Universitas اْل ِّ
أامعة Majalah الأ َم َجلَّة
Kelas صل
الأ َف أ
Kisah الأ ِّق َّ
صة
Kamar tidur غُ أرفَةُ النَّ أوِّم Surat kabar الص ِّح أيفة
َّ
Ruang tamu غُ أرفَةُ ا أْلُلُ ِّ
وس Perpustakaan الأ َم أكتَبة
4
اللِّ َقاءُ الثَّ ِّان
PERTEMUAN KE DUA
5
B. فِّ أعلFI’IL (Kata Kerja)
Fi’il artinya kata yang menunjukkan pada sebuah aktivitas (pekerjaan, perbuatan,
aksi) yang dilakukan pada waktu lampau, sekarang dan atau yang akan datang.
Contoh :
ب
اُ أكتُ أ ب
ُ ُيَ أكت ب
َ ََكت
tulislah sedang menulis telah menulis
6
3. فِّ أع ُل أاْلَ أم ِّرFI’IL AMR
Fi’il Amr adalah kata kerja perintah yang digunakan untuk menyuruh orang lain.
Contoh :
اِّ أِسَ أع اِّقأ َرأ ب
اُ أكتُ أ
dengarlah bacalah tulislah
C. َح أرفHURUF
Huruf (kata tugas) adalah lafadz yang digunakan untuk menghubungkan,
mengaitkan dan menyatukan antara isim, fi’il atau antara bagian kalimat.
Huruf ada 3 jenis :
1. Huruf yang hanya masuk kedalam isim saja yaitu :
- ف ا أْلَ ِّر
ُ ُح ُرأو Huruf-huruf jar adalah huruf yang menjadikan isim sesudahnya
berharokat kasrah.
ف ا أْلَ ِّر
ُ ُح ُرأو
هلل ِّ ل ِّ ِّيف الأب أي
ت يف
َ
Milik Allah Milik/untuk dirumah di/didalam
ِّبلأ َقلَ ِّم ِّ ب َّ َعلَى
الش َج َرة َعلَى
Dengan pena Dengan diatas pohon diatas
َكالأ َق َم ِّر َك ِّم َن الس أو ِّق ِّمن
Seperti bulan Seperti dari pasar dari
َع ِّن النَِّّب َعن إِّ َل الأ َم أس ِّج ِّد إِّ َل
Dari nabi Dari/ tentang ke masjid ke
ُ التَّ أد ِّريأ
بات
Latihan
1. Letakkan kata-kata berikut ini kedalam kolom yang sesuai !
اِّق َأرأ- ب – َعلَى ِّ ِّ ِّ
قَ َرأَ – بَ َق َرة – إِّ َل – فاطمة – َِس َع – الس أو ُق – م أن – ِّيف – َم أد َرسة – اُ أكتُ أ
َح أرف فِّ أعل اِّ أسم
…………………. …………………. ………………….
…………………. …………………. ………………….
…………………. …………………. ………………….
…………………. …………………. ………………….
…………………. …………………. ………………….
2. Tentukan isim, fi’il atau huruf dalam kata-kata yang digaris bawahi!
8
KATA TUGAS TAMBAHAN BERUPA KETERANGAN TEMPAT
ِّ ف الأم
)كان َ ُ (ظَ أر
ِّ أَمام الأب أي
ت ت
ُ الأبَ أي+ َمام
َ َ َ أ َمام
َ أ
didepan rumah didepan
السم ِّاء
َّ تَ ََتأ ُالسماء
َّ + ت
َ ََتأ ت
َ ََتأ
dibawah langit dibawah
ِّالشجرة ِّ ِّ ِّ
َ َّ ب
َ جان َّ + ب
ُالش َجرة َ جان ب
َ جان
disamping pohon disamping
َح أو َل الأبُ أستا ِّن الأبُ أستا ُن+ َح أو َل َح أو َل
disekitar taman disekitar
ُ التَّ أد ِّريأ
بات
Latihan
Terjemahkan kalimat dibawah ini ke dalam bahasa arab kemudian tulislah!
1. Muhammad di dalam masjid. ……………………………………………….
2. Fatimah dari sekolah. ……………………………………………….
3. Sapi tersebut dibelakang rumah. ……………………………………………….
4. Pohon tersebut disamping ma’had. ……………………………………………….
5. Gajah tersebut didepan taman. ……………………………………………….
9
!Bacalah kalimat dibawah ini kemudian terjemahkan dalam bahasa Indonesia
ُُ ) ١مَ َّمد يَ أق َرأُ الأ ُق أرآ َن يف ال َأم أس ِّجد.
ت السماء. ) ٢أاْلَ أر ُ
ض ََتأ َ
السماءُ فَ أو َق أاْلَ أرض.
َّ ) ٣
فاطمة ِّم َن الس أوق. ِّ ) ٤
10
ُ ِّاللِّ َقاءُ الثَّال
ث
PERTEMUAN KE TIGA
11
PEMBAGIAN ISIM )سم ِّ
(ا أKATA BENDA
ُم َذ َّكر
Laki-laki
ُنَ أو ُعه
Jenis kelamin
ُم َؤنَّث
Perempuan
ُم أف َرد
Satu/tunggal
ََجأع
Banyak ِّأَنأواعُ أ
اْل أس ِّم
PEMBAGIAN ISIM
نَ ِّكرة
Umum
ُتَ أعيِّأي نُه
َم أع ِّرفة Penentuan
Khusus/tertentu
ُم أع َرب
Mu’rob
ُإِّ أعرابُه
I’rob
َم أب ِّن
Mabni
12
BAB II
PEMBAGIAN ISIM
A. ISIM DITINJAU DARI ASPEK JENIS KELAMIN
َّ (م َذ
Isim ditinjau dari jenis kelaminnya terbagi menjadi 2 : Mudzakkar )كٌر ُ dan
Muannats)( ُم َؤنَّث.
ِّ َََم
b. Mudzakkar majazi )ازي (م َذ َّكر
ُ (kiasan) yaitu dzatnya di kategorikan laki-
laki: seperti:
صل
فَ أ كِّتَاب
Kelas Buku
بُ أستان قَ لَم
Taman Pena
ِّجدار بَ أيت
Tembok Rumah
13
2. Isim Muannats )(اِّ أسم ُم َؤنَّث
Isim muannats adalah setiap isim yang menunjukkan kepada jenis
perempuan berupa manusia, hewan dan selain dari keduanya.
Dan isim muannats terbagi menjadi 2: Muannats hakiki )( ُم َؤنَّث َح ِّق أي ِّقي dan
ِّ َََم
muannats majazi (kiasan))ازي ( ُم َؤنَّث.
c. Muannats hakiki )( ُم َؤنَّث َح ِّق أي ِّقي yaitu dzatnya betul-betul perempuan:
seperti:
ِّط أفلة ِّ
فاطمة
Balita Fatimah
بَ َقرة ُم َد ِّرسة
Sapi betina Guru
فِّ أيلة طَبِّأيبة
Gajah Dokter
14
• Cara menjadikan isim mudzakkar menjadi muannats dengan di
tambahkan Ta’ Marbuthoh pada akhir kata )ة / (ة
Contoh:
ُم َؤنَّث ُم َذ َّكر
ُم َد ِّرسة ُم َد ِّرس
طَبِّأيبة طَبِّأيب
……….. ُستاذ
أأ
……….. فِّ أيل
……….. َِّ
َج أيل
………..
َكثِّ أي
………..
……….. قَلِّ أيل
……….. َكبِّ أي
……….. صغِّ أي
َ
……….. َِِّس أي
………..
ََِّن أيف
15
Latihan
Letakkan kata-kata dibawah ini kedalam kolom yang sesuai!
16
اللِّ َقاءُ الرابِّ ُع
PERTEMUAN KE EMPAT
17
B. ISIM DITINJAU DARI ASPEK BILANGAN )ُ(ع َد ُده
َ
Isim ditinjau dari segi bilangan terbagi menjadi 3 :
Mufrod )(م أف َرد
ُ , mutsanna )(مثَن
ُ , jamak )(َجأع
َ .
1. Isim Mufrod )ُم أف َرد (اِّ أسم
Mufrod artinya tunggal/satu. Yaitu setiap kata benda yang menunjukkan
pada bentuk tunggal, mudzakkar )(م َذ َّكر
ُ maupun muannats )(م َؤنَّث
ُ.
Contoh :
قَ لَم طالِّبة طالِّب
Pena Siswi Siswa
طَبِّأيب سيارة َم أكتَب
Dokter Mobil Meja
19
3. Jamak )(َجأع
َ
Jamak artinya isim yang menunjukkan benda yang jumlah atau bilangannya
banyak baik manusia maupun selainnya.
Jamak terbagi menjadi 3 :
ِّ
َ ُم َد ِّرس أ
ي ُم َد ِّر ُسو َن ُم َد ِّرس
Guru-guru/ para guru
Orang-orang shalih ِّ
َ صالِّ أ
ي ِّ
صالُو َن صالِّح
ي ِّ ِّ منافِّ ُقو َن ُمنافِّق
َ ُمنافق أ
Orang-orang munafik
20
ُ التَّ أد ِّريأ
بات
Latihan
1. Rubahlah kata-kata benda mufrod dibawah ini menjadi jamak mudzakkar
salim!
Arti ِّي أ ون م أفردُ َُ
ِّ ُم أؤِّمنُو َن
َ ُم أؤمنِّ أ
ي مؤمن
Orang-orang beriman
21
b. Jamak Muannats Salim )الس ِّال
َّ ثِّ َّ( ََجأع الأم َؤن
ُ ُ
Jamak Muannats Salim adalah jamak untuk khusus perempuan manusia
dan selain manusia dengan menambahkan ) (اتdi akhir isim mufrod.
Contoh :
Arti (َجع) ات Penghapusan ) ة/ (ة ُم أف َرد
Wanita-wanita muslimah ُم أسلِّ َمات ُم أسلِّ َم ُم أسلِّ َمة
Wanita- wanita mukminah ُم أؤِّمنَات ِّ
َ ُم أؤمن ُم أؤِّمنَة
Guru-guru perempuan ُم َد ِّر َسات ُم َد ِّر َس ُم َد ِّر َسة
ِّ
صالَات ِّ ِّ
َصال صالَة
Wanita-wanita sholihah
22
ُ التَّ أد ِّريأ
بات
Latihan
1. Rubahlah kata-kata benda mufrod dibawah ini menjadi jamak muannats
salim!
Arti ون ُ م أفرد َُ
Wanita-wanita mukminah ُم أؤِّمنات ُم أؤِّمنة
………………………. ………………………. ُمسافِّرة
………………………. ………………………. ُمنافِّقة
………………………. ………………………. ِّ
صالة
………………………. ………………………. صائِّمة
………………………. ………………………. كافِّرة
………………………. ………………………. انئِّ َمة
………………………. ………………………. طائَِّرة
………………………. ………………………. ُم َد ِّر َسة
23
c. Jamak Taksir )(َجأ ُع تَ أك ِّس أي
َ
Jamak taksir adalah jamak yang tidak beraturan, mencakup manusia dan
selain manusia.
Contoh :
Arti َجع َأ م أفردَُ
Buku-buku ُكتُب كِّتاب
pena-pena أَق َأَلم قَ لَم
Rumah-rumah بُيُوت بَ أيت
Kelas-kelas صول
ُ ُف صل
فَ أ
Sekolah-sekolah ِّ َم
دارس َم أد َرسة
Masjid-masjid ِّ م
ساجد َم أس ِّجد
َ
Anak-anak أ أَوَْلد َولَد
Surat-surat َرسائِّل ِّرسالة
Para dokter َطباءِّ أ طَبِّأيب
Para balita أَطأفال ِّط أفل
Siswa طََُّلب طالِّب
Para balita تَ ََل ِّم أيذ تِّل ِّأم أيذ
24
التَّ أد ِّريأ ُ
بات
Latihan
)Rubahlah isim-isim mufrod dibawah ini menjadi (Mutsanna, dan Jamak yang sesuai
ََجأ ُع التَّ أك ِّس أي الس ِّال
ث َََّجأع الأم َؤنَّ ِّ
ُ ُ الس ِّال
ََجأ ُع ال ُأم َذ َّك ِّر َّ ُمثَن ُم أف َرد الرقأم
َّ
يأ َن أو َن يأ ِّن اأ ِّن
25
MATERI PENGAYAAN SHOROF
عال ِّم أن ماض َو ُمضارِّع َو أ أَمر
قائِّمةُ أاْلَفأ ِّ
kolom kata-kata kerja lampau, sedang, perintah
تَ أر ََجة فِّ أع ُل أاْلَ أم ِّر ارع فِّ أعل ُم َ
ض ِّ فِّ أعل َماض
Terjemah Kata kerja Kata kerja sedang kata kerja lampau
perintah / akan
Menulis ب اُ أكتُ أ بيَ أكتُ ُ ب
َكتَ َ
Membaca اِّق َأرأ يَ أق َرأُ قَ َرأَ
س اِّجلِّ س ِّ
َأَيل ُ سَجلَ َ
Duduk
أ أ
Masuk اُ أد ُخ أل يَ أد ُخلُ َد َخ َل
Keluar اُ أخ ُر أج ج
ََيأ ُر ُ َخ َر َج
ب ِّ
ا أذ َه أ بيَ أذ َه ُ ب
ذَ َه َ
Pergi
27
C. ISIM DITINJAU DARI ASPEK TA’YIN
Isim ditinjau dari aspek ta’yin terbagi menjadi 2, ma’rifah dan nakiroh.
1. Isim Ma’rifah )الَأع ِّرفة (اِّ أس ُم
Isim ma’rifah yaitu isim yang menunjukakan makna yang khusus atau jelas
penunjukkannya (tertentu).
Berikut ini termasuk dari isim-isim ma’rifah :
a. Isim yang ber )(ال, contoh :
Rumah tersebut تُ الأبَ أي
Bulan tersebut الأ َق َم ُر
Anak tersebut الأ َولَ ُد
ُ الأ ُم َد ِّر
س
Guru tersebut
ِّ َالن
2. Isim Nakiroh )كرة (اِّ أس ُم
Isim nakiroh yaitu setiap isim yang menunjukkan makna umum, belum jelas
penunjukkannya (tidak tertentu).
Contoh :
َِسَك ِّجدار بَ َق َرة بَ أيت
Ikan Tembok Sapi betina Rumah
28
• Ciri utama dalam isim nakiroh adalah tidak ber )(ال
ُ التَّ أد ِّريأ
بات
Latihan
Tentukan isim ma’rifah dan nakiroh dari teks dibawah ini!
ِّيف.الصباح
َّ لسيارة ِّيف َّ ب إِّ َل الأ َم أد َرسة ِّب َ بَ أي ِّت قَ ِّريأب.َهذا بَ أي ِّت
ُ أَان أَ أذ َه.من الأ َم أد َرسة
. أَان أُ ِّحب َم أد َر َس ِّت.صغِّ أي ر ِّ
َ صل َجديأد و َم أسجد
ِّ الشجرة فَ أ
َ َّ مام َ َ أ.الأ َم أد َرسة َش َجرة َكبِّ أية
29
RANGKAIAN ISIM-ISIM MABNI (أَ أِساء َم أبنِّية)
َِساء َمبأنِّية
أأ
Isim-isim Mabni
صول ِّ
الَّ ِّذي ،الَِّّت ا أسم َم أو ُ
Kata Sambung
30
BAB III
PEMBAGIAN ISIM MABNI
A. ISIM DHAMIR
Isim dhamir adalah kata ganti, yang terbagi menjadi 2 jenis : dhamir
ِّ م أن َف
munfasil )صل (ض ِّم أي ر ِّ (ض ِّم أي ر مت
َ dan dhamir muttashil )َّصل
ُ ُ َ .
ِّ م أن َف
1. Dhamir Munfashil )صل (ض ِّم أي ر
َ
ُ
Yaitu dhamir yang dapat berdiri sendiri dan tidak bersambung dengan
kata yang lain.
ِّ منأ َف
Dhamir Munfashil )صل (ض ِّم أي ر
َ terbagi menjadi 5 bagian :
ُ
➢ Dhomir Ghaib )(ض ِّم أي غائِّب
َ kata ganti orang ke 3 laki-laki (yang
dibicarakan).
Dia (laki-laki) ُه َو
Mereka 2 (laki-laki) ُهَا
Mereka (laki-laki) ُه أم
31
➢ Dhomir Mukhathab )(ض ِّم أي ُُماطَب
َ kata ganti orang ke 2 laki-laki (yang
diajak bicara).
Kamu (laki-laki)
َ أَنأ
ت
Kalian 2 (laki-laki) أَنأتُ َما
Kalian (laki-laki) أَنأتُ أم
32
Table Contoh Penggunaan Dhomir Munfashil Dalam kalimat Sederhana
33
Terjemahkan kalimat dibawah ini kedalam Bahasa Arab!
No Kalimat Terjemah
1 Saya adalah siswa di universitas ………………………………
2 Mereka (lk) adalah orang-orang beriman ………………………………
3 Kamu adalah murid di taman kanak-kanak ………………………………
4 Kami adalah orang-orang sholeh ………………………………
5 Dia adalah muslimah di desa ………………………………
6 Kalian adalah para dokter di rumah sakit ………………………………
7 Dia adalah guru di sekolah ………………………………
8 Kamu (pr) adalah dokter ………………………………
ِّ الأم أن َف
Tabel Dhomir Munfashil)صل َّ (قَائِّمة
الض ِّم أي
ُ
Mutakallim Mukhatabah Mukhathab Ghaibah Ghaib
أَ َان ِّ أَنأ
ت َ أَنأ
ت ِّه َي ُه َو
أَنأتُ َما أَنأتُ َما ُهَا ُهَا
َأَن ُن َُّ أَنأ
ت أَنأتُ أم ُه َّن ُه أم
34