KATA PENGANTAR

Puji dan syukur saya panjatkan kehadirat Allah SWT, yang telah memberikan izin dan
kekuatan kepada saya, sehingga saya dapat menyelesaikan mini project ini dengan
judul ’’ Insiden Penyakit ISPA Bulan Oktober - Desember 2016 Di Puskesmas Sialang Buah
Serdang Bedagai” tepat pada waktunya.

Tugas ini ditujukan untuk memenuhi tugas dalam menjalankan Program Intership Dokter,
juga saya mengucapkan terimakasih kepada dr. H. T. Kesuma Putera selaku pendamping
saya, dan semua pihak yang tidak sempat saya sebutkan satu per satu yang turut membantu
kelancaran dalam penyusunan mini project ini.

Saya menyadari bahwa mini project ini masih banyak kekurangan dan kelemahannya, baik
dalam isi maupun sistematikanya. Hal ini disebabkan oleh keterbatasan pengetahuan dan
wawasan. Oleh sebab itu, saya sangat mengharapkan kritik dan saran untuk menyempurnakan
makalah ini.

Akhirnya, saya mengharapkan semoga mini project ini dapat memberikan manfaat,
khususnya bagi rekan sejawat dan umumnya bagi pembaca.

Serdang Bedagai, 10 Februari 2017

dr. Cut Nabila Azhar

i
 DAFTAR ISI

Halaman

Kata Pengantar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i
Daftar Isi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ii

BAB I. PENDAHULUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
I. 1. Latar Belakang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
I. 2. Rumusan Masalah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
I. 3. Tujuan Penelitian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
I. 3. 1. Tujuan Umum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
I. 3. 2. Tujuan Khusus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
I. 4. Manfaat penelitian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

BAB II. TINJAUAN PUSTAKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

II. 1. Definisi ISPA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
II. 2. Etiologi ISPA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
II. 3. Gejala ISPA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
II. 4. Komplikasi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
II. 5. Terapi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
II. 6. Pencegahan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
II. 7. Peranan SDM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
II. 8. Pemberantasan Penyakit ISPA Ditinjau dari Teori Fishbone Diagram . . 6
II. 9. Metode Penatalaksanaan ISPA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
II. 10. SDM (Tenaga Kesehatan) Pengelola ISPA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
- Dokter Puskesmas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
- Paramedis Puskesmas / Pustu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
- Kader Kesehatan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
II. 11. Sarana Pemberantasan ISPA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
II. 12. Anggaran ISPA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
II. 13. Alat-Alat Diagnosa ISPA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

BAB III. GAMBARAN UMUM PUSKESMAS SIALANG BUAH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

III. 1. Geografis / Wilayah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
III. 2. Pelayanan Kesehatan Dasar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
III. 2. 1. Poliklinik Umum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
III. 2. 2. Poliklinik Gigi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
III. 2. 3. KIA / KB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
III. 2. 4. Pelayanan Kesehatan Rujukan dan Penunjang . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

BAB IV. METODE PENELITIAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

IV. 1. Jenis Penelitian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
IV. 2. Lokasi dan Waktu Penelitian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
IV. 3. Sampel Penelitian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
IV. 4. Metode Penelitian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
IV. 5. Variabel Penelitian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

ii
 IV. 6. Definisi Operasional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
IV. 7. Penyajian dan Analisis Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

BAB V. HASIL DAN PEMBAHASAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

BAB VI. KESIMPULAN DAN SARAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

DAFTAR PUSTAKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

iii