lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

lsêe÷j·TqeT'

Äs¡´ø£<∏ëì~Û
|ü+#·eT uÛ≤>∑eTT

yê$*ø=\qT düTu≤“sêj·T
$s¡∫‘·eTT

lll ªªÄ+Å<Ûäyê©àøϵµ
l yê$*ø=\qT düTã“sêe⁄ (yêdüT<ëdü kÕ«$T)
l sêeTùdyê ≈£î{°s¡eTT, yê©àøÏ ÄÅX¯eTeTT (X¯è+–XË’\eTT),
ˇ+{Ï$T≥º, ø£&É|ü õ˝≤¢.

// 1 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

<ë‘ês¡+ düs¡«dü+|ü<ëyéT

˝Àø±_ÛsêeT+ lsêeT+
Ä|ü<ë eT|üVü≤sêÔs¡+

uÛÑ÷jÓ÷ uÛÑ÷jÓ÷ qe÷eT´Vü≤yéT

ø£+. ˙ bÕ<äø£eT\ ùdej·TT
˙ bÕ<ës¡Ã≈£î\ ‘√&ç HÓj·T´eTT qTì‘ê+
‘êbÕs¡ uÛÑ÷|ü<äj·Tj·TTqT
<ë|üdüeT+<ës¡ Hê≈£î <äj·Tùdj·T">∑<˚.

// 2 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
Äs¡´ø£<∏ëì~Û
◊<äe uÛ≤>∑eTT
1. <Ûäs¡àyê´<Ûä #·]Á‘·eTT
øö•≈£î"&ÉqT H=ø£ Áu≤Vü≤àD ≈£îe÷s¡T"&ÉT y˚<äeTT\" ã]ƒ+∫ <Ûäs¡ào*jÓÆT j·TT|üìwü‘·TÔ ˝…iÏ+– ‘·|ü
yÓTTqs¡Œe\j·TT qì eqeTTq≈£î" uÀe ìX¯ÃsTT+#·Tø=HÓqT. eè<äT∆˝…’q ‘·*¢<ä+Á&ÉT\‘·ì jÓT&É"u≤≥T H√s¡«ø£
XÀø£+ãTq q‘·ì" CÒs¡"Bdæ sTT≥¢ì].
‘·+Á&û! ˙ y=ø£"&Éy˚ e÷≈£î ≈£îe÷s¡T"&Ée⁄. Bs¡øÈ ±\eTT _&É\¶ T˝Òø£ ‘·|dü Tü \T <Ûës¡b˛dæ e+XÊ+≈£îs¡+ãT>∑
ìqTï" >∑+{Ï$T. e÷≈£î yês¡úø£<äX¯˝À ˙e⁄ ~ø£ÿ >∑T<äT eì e÷ $jÓ÷>±q+‘·s¡eTT ˙fi¯ófl $&ÉT‘·Teì ø=+&É+‘·
j·÷X¯jT· T+#·Tø=ì j·TTHêïeTT. Ç+‘·{Ï j·÷X¯‘√" >∑&TÉ |ü⁄ø£{ºÏ ø±\T>∑{ºÏ ìqTï" u…+∫ ô|<ä#› d˚ qæ +<äT≈£î Hê]®+#·T
X¯øÏÔ˝Òø£ H˚Á‘·bÕ≥eeTTqT ˝Òø£ eT÷&ÉTø±fi¯fl eTTdü*yês¡yÓTÆ |üs¡T\ ‘√&ÜŒ≥T ø√s¡Tø±\eTT˝À eTeTTà ˙e⁄ $&ç∫
b˛e⁄≥ bÕ&ç>±<äT. nìï j·÷ÁX¯eTeTT\˝ÀqT >∑èVü≤kÕúÁX¯eTeTT $T>∑T\ y˚T˝…’q~. ‘·øÏÿ q eT÷"&ÜÁX¯eTeTT\
yês¡TqT >∑èVü≤düTú e\qH˚ düTKJeqeTT #˚j·TT#·THêïs¡T. Á>∑T&ç¶ ≈£î+{Ï #Ó${Ïyês¡TqT $ø£˝≤+>∑T\TqT >∑èVü≤y˚T~Û
sT÷$ e\qH˚ Áã<äT≈£î#·THêïs¡T. n‹<∏äT\T nuÛ≤´>∑‘·T\T >∑èVü≤düTú qT|ü#ês¡eTT e\qH˚ j·÷Á‘·#˚j·TT"
>∑*–j·TTHêïs¡T. Ç+<äi s¡øÏå+∫q |ü⁄D´eTT >∑èVü≤düTúì #Ó+<äT#·Tqï~. Ç+‘·j˚T\? |æ|”\ø±~ »+‘·Te⁄\≈£îqT
>∑èVü≤düTú >∑èVü≤y˚T JeHê<Ûës¡yÓTÆ j·TTqï~. n{Ϻ >∑èVü≤düú <Ûäs¡àeTTqTe÷ì ø±qqeTTq H=+{Ï ‘·|üdüT‡ #˚j·TT≥
‘·>∑e⁄>±<äT. ÄÁX¯eT <Ûäs¡àeTT es¡Tdü>∑ Hê#·]+#·T≥ ÁX‚j·Tdüÿ s¡eTT. ‘·*¢<ä+Á&ÉT *+≥ qej·TT#·T+&É <ä|üdüT‡#˚dæ
˙ y˚ |ü⁄D´˝Àø£eTT\ kÕ~Û+|ü>\∑ e⁄? ‘·*¢ <ä+Á&ÉT\qT <ë‘·eTT‘êÔ‘\· qT ã÷s¡T«\qT ã÷s¡«‘·sT¡ \qT ìyêdüeTT\≈£î"
u≤|æ <äTs¡Z‘·T\bÕ ˝§q]à ˙ y˚ düT>∑‹ q+<ä>∑\e⁄? >∑èVü≤düú <Ûäs¡àeT+<äT" >∑&É‘˚i ˝Òìyê"&Ée⁄ ˙ $‘·s¡e÷s¡Z+
ãT\ H˚$T ø£&É‘˚i" >∑\e⁄? ‘·|üeTT#˚‘· <˚Vü≤eTTqT eTqdüT‡qT >±dæô|{Ϻq">±ì j·T$ ˙e⁄ #Ó|æŒq≥Tº $qeì
‘·\"|ü e\<äT. >∑èVü≤düú<Ûäs¡àeTT q&É|ü⁄≥ düTø£s¡eTT>±<äT. |ü⁄Á‘·T\≈£î" _‘·èX¯óÁX¯SwüeTT Åd”Ô\≈£î" ã‹ùdej·TT"
<ä|üeTT\˝À qT‘·ÔeT ‘·|üeTT\ì $TøÏÿ * ø£wüºkÕ<Ûä´eTT\ì XÊÅdüÔeTT\T |òüTÀwæ+#·T#·Tqï$. Bìe\qH˚ j·TuÛ≤´dü
X¯øÏÔ ã*$T ì+Á~j·T »j·TeTT düT\_Û eT>∑T#·Tqï~. Ç+≥ ¬>\Te˝Òì yê"&Ée⁄ s¡#·Ã ¬øøÏÿ j˚T$T ¬>\Te">∑\e⁄?
nì jÓT+‘· #Ó|Œæ qqT $qø£ j·TeT÷à&ÛÉ u≤\T" &É&$É øÏ"uÀsTT jÓTTø£ #Ó≥TºÁøÏ+<ä ≈£Ls¡TÃ+&ç ‘·|dü Tü ‡ #˚jT· T#·T+&ÓqT.
Ç≥T¢ ø=ìï ~qeTT\s¡T>∑ H=ø£Hê"&ÉT eT<Ûë´Vü≤ï düeTj·T+ãTq" <ä|üdüT‡ #˚j·TT q‘·ìô|’ H=ø£j·÷&ÉT ø=+>∑
¬s≥ºyÓ’#ÓqT. <ëìe\q yêì <Ûë´qeTT #Ó&ÉT≥j·TT yê"&ÉT <ëì" »+|üHÓ+∫ ø√|üeTTq" Á>∑÷s¡<äèwæºì Äj·÷"&ÉT
ø=+>∑qT p&É">± q~ –s¡–s¡ ‹]– #·∫à H˚\"ã&ÓqT.

n+‘· eT<Ûë´Vü≤ï_Ûø£å¬ø’ j·÷Áu≤Vü≤àD ≈£îe÷s¡T+&ÉT düMT|üeTTq qTqï jÓTTø£ Á>±eTeTTq≈£î" uÀsTT

|ü]X¯ó<ä∆eTT>∑ qTqï jÓTTø£ >∑èVü≤eTTq" C§∫à ªªuÛÑe‹ _Ûøå±+<˚Væ≤µµ j·Tì j·Ti#ÓqT. Ä sTT˝≤¢\TqT ªªñ+&ÉTeTT
e#ÓÃ<äµµ qì #Ó|æŒ ˝À|ü*øÏ"uÀsTT bÕÁ‘·eTTqT X¯ó~∆#˚dæ j·TqïeTT ‘Ó#·Tà düeTj·TeTTq≈£î dü]>∑ HêyÓT ô|ì$T{Ï
$TøÏÿ * j·÷"ø£≥ &Édæ‡ kı≥kı≥ ˝≤&ÉT#·T e#ÓÃqT.
Ä sTT˝≤¢\T #˚‹‘·≥º H˚\"u…{Ϻ j·÷j·Tq≈£î kÕïqeTTq≈£î ˙[fl∫à eT&ÉT">∑T eÅdüÔeTTì∫à j·Ts¡ΩÁøÏj·T\T
rs¡q ‘·s¡Tyê‘· Hêj·Tq≈£î" <äTwæº>∑ uÛÀ»q $T&ç Á|üøå±fi¯qeTTq≈£î ˙[fl∫à j·÷j·Tq uÛÑTõ+∫q bÕÁ‘·eT+<ä
// 3 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
uÛÑTø£ÔX‚wü+ãT <ëqT uÛÑTõ+∫ X¯j·T´|üiÏ∫ eT<ÛäTs¡yêø£´+ãT\ q‘·ì ˝≤*+∫ |üs¡T+&ç j·T‘·ìøÏ bÕ<äùde
ùdj·TT#·T+&ÉT düeTj·T+ãTq Áu≤Vü≤àDTì <ë qT+&ÉTeTì #Ó|üð≥ düà]+∫ \»®|ü&ç uÛÑs¡Ô j·TqT»„¬>’ø=ì b˛sTT
bÕÁ‘·eTTq nqïeTTqT rdæø=ì Áu≤Vü≤àDT H=<ä›≈£î e#ÓÃqT.
Ä sTT˝≤¢\T $TøÏÿ * |ü⁄D´#·]Á‘·. ÄyÓT≈£î |ü‹jÓT <Óe’ eTT. |ü‹Væ≤‘·eTTH˚ ø√s¡T#·T q‘·ì ∫‘êÔqTkÕs¡eTT
e]Ô+#·T#·T q‘·Ôe÷eT\≈£î" ã]#·s¡´ ùdj·TT#·T ej·TdüT‡q ∫qï<äj·TT´ >∑TDeTT\" u…<ä›<Ó’ kÕ<ÛäTes¡ÔqeTT. X¯ó
∫‘·«eTT >∑*– ≈£î≥T+ãVæ≤‘·eTT" >√s¡T#·T. <˚e‘ê‹~∏|üP»\T >±$+#·T#·T, uÛÑè‘·T´\qT <äq |ü⁄Á‘·T\e˝…
Hê<ä]+#·T#·T, >∑s¡«eTT˝Òø£ sTT+ ~j·TeTT\ »sTT+∫ e]Ô+#·T#·T+&ÉTqT. Ç≥T¢ _Ûø£å<Ó∫Ãq sT÷ >∑èVæ≤DÏì p∫
$Á|ü≈£îe÷s¡T" &ç≥¢ìjÓT.
@eTe÷à! H˚qT _Ûø£å j·T&ÉT>∑ qT+&ÉTeTì #Ó|æŒ sTT+{Ï˝ÀìøÏ"uÀsTT sTT+‘· C≤>∑T#˚dæ‹$. ˝Ò≈£î+&çq
q|üð&˚ ˝Ò<äT bıeTàqsê<ë? nìq" >√|üeTT#˚ eT+&ÉT Vü≤è<äj·TeTT >∑\ j·÷‘·ì‘√ Hê |ü‹Áe‘· sTT≥¢ìjÓT.
Áu≤Vü≤àD≤ ø£$å T+|ü⁄eTT. HêuÛsÑ j
Ô¡ T˚ Hê≈£î <Óe’ eTT. yês¡|ðü &˚ j·÷"ø£≥ q\"– e∫Ã]. yê] X¯óÁX¯SwüjT· +
<äT+&ÉT≥#˚ ì+‘· ‘·&ÉyêjÓTqT. nìq Áu≤Vü≤àDT"&ç≥¢ìjÓT. @MT! ˙eT>∑" &É+&É jÓT≈£îÿ e, Áu≤Vü≤àDT" &É+‘·
‘·≈î£ ÿ ejÓT´qT>∑<ë? >∑èVü≤düú <Ûsä à¡ eT+<äT+&çjT· T Áu≤Vü≤àDT\ qee÷ì+#Ó<eä ⁄. Ç+Á<ë~ <˚e‘·\TqT Áu≤Vü≤àDT\≈£î
qeTdüÿ ]+#·T≥ jÓTiT">∑yê n≥T¢+&É e÷qe⁄ ˝Ò$T˝…ø£ÿ ? zdæ bı>∑s¡TuÀ‘ê? ˙e⁄ ‘Ó*dæq<ëqe⁄>±e⁄.
ô|<ä›\e\q $qï<ëqe⁄ >±<äT. ø±≈£î+&çq $Á|ü⁄\T Á≈£î<äT∆˝…’q ˝Àø£eTT q+‘·j·TT <äVæ≤+|ü" >∑\s¡ì jÓTiT+>∑
≈£î+<äTyê? nìq Ä Åd”Ô sTT≥¢ìjÓT.
z Áu≤Vü≤àDT"&Ü! H˚qT ˙#˚ #·#·TÃ≥≈£î Ä&ÉT ø=+>∑qT>±qT ø√|üeTTqT $&ÉTe⁄eTT. ˙ ø√|üeTT qH˚ï$T
#˚jT· ">∑\<äT? H˚qT ãT~∆|Pü s¡«ø£eTT>∑ ìqïee÷ì+∫q <ëqqT>±qT. Áu≤Vü≤àDT\T <˚e‘·\T´\ì jÓTiT+>∑T<äTqT.
ø±e⁄q Hê j·T|üsê<Ûä+ãT ø£å$T+|ü⁄eTT. Áu≤Vü≤àD ø√|ü+ãT $<Ûä+ãT H˚ HÓiT+>∑ì<ëqqT >±qT. ˇø£"&ÉT
düeTTÁ<ä»\eTT Á<ë>∑sê≈£î+&ÉT q≥T¢>± X¯|æ+#ÓqT. ˇø£"&ÉT yê‘ê|æj·TqT eTVü‰düTs¡Tì ‹ì J]í+#·Tø=HÓqT.
ˇø£ Áu≤Vü≤àDTì Áø√<Ûë–ï <ä+&ÉeT+ ~|üŒ{ÏøÏ Hêi≈£îqï~. yê¬s+‘· ø√|ü>T∑ DeTT >∑\yês√ j·T+‘· <äj÷· >∑TDeTT
ø£\yês¡T.
Áu≤Vü≤àD≤! Çø£ Hê#·]Á‘·+ãT $ì qqTï ø£$å T+|ü⁄eTT. |ü‹X¯óÁX¯SwüjT· +<äT+&ç ìqTï eTi#·T≥ dü‘´· eTT.
Hê |ü‹j˚T Hê≈£î |üse¡ T <Óe’ ‘·eTT. <˚e‘·\ø£+f…qT Hê≈£î Hê uÛsÑ j Ô¡ T˚ |üPp´"&ÉT. ø±e⁄q ø=i"‘· ˝Ò≈î£ +&ÉTq≥T¢
düs¡«<ë Hê|ü‹ X¯óÁX¯Swüj˚T dü\T|ü⁄#·T+<äTqT. |ü‹ùde e\ì |òü\eTT ˙≈£î" <Ó*j·T" C…ô|Œ<ä $qTeTT. ˙
e&É$˝À" <ä|üyÓTTs¡TÃ#·T+&É H=ø£ j·÷"&ÉTø=+>∑ ˙ô|’ ¬s≥ºyÓ’#ÓqT. <ëìô|’ ˙ Áø√<Ûë–ïì ãi|æ <ëì e~Û+∫‹$.
Áø√<ÛäeTTH˚ >=|üŒ>∑ ø=ìj·÷&Óe⁄>±ì <ëìe\q ø°&Ü˝À∫+|üyÓ’‹$. ø√|üeTTe∫à $&ç∫q yÓ+≥H˚ ˙ eTqdæú ‡‹
<˚Vü≤dæú‹ jÓT≥Tº\T+&ÉTH√ ˙˝À ˙y˚ #·÷#·Tø=qTeTT. @qT">∑T ø£\"∫q ø£eT˝≤ø£s¡eTT ˙s¡eT+‘·j·TT" >∑\TwüyÓTÆ
‘êeTs¡‘·÷"&ÉT\T ‘Ó– |ü⁄wüŒeTT\T q\"– ø=ìï düeTj·TeTT\ H=&ÉT¶\T>∑÷&É qTs¡T\Tq≥T¢ ø√|üeTT#˚ eTqdüT‡
Á|üdüqï‘· #Ó&ç qs¡eTT\T dü&É* yÓT<ä&ÉT ø£\"ø£|ü&ç <˚Vü≤kÂwü˜ey˚T #Ó&ÉTqT. ø√|üeTT Bs¡ÈeTT q‹X¯j·TeT>∑T
ø=\"~ <˚Vü≤eTTq≈£î" >∑\T>∑T Vü‰ìj·TT q‹X¯sTT+∫ j·TT+&ÉTqT. ø√bÕ‹X¯j·TeTT #˚‘· s√>∑T˝…’q yês¡TqT
eT‹#Ó&çq yês¡TqT >∑\s¡T >∑<ë? y˚<ë<Ûä´j·Tq yÓTTq]Ãj·TT XÊÅdüÔeTT\T e*¢+∫j·TT nVæ≤+dü |üs¡eT<Ûäs¡à eTqT
yêø£´eTTqT ô|&É#Ó$ì #ÓøÏÿ ‹$. ˙ y˚{Ï Áu≤Vü≤àDT"&Ée⁄? Ä ø=+>∑ sT÷ »qàeTTq qqTuÛÑ$+|ü e\dæq
ÁbÕs¡ãø∆ s£ à¡ eT+‘·jT· T qqTuÛ$Ñ +|ü˙j·Tø£ <ëìì Væ≤+dæ+#·T≥#˚ <ëìøÏ" >∑*–+∫q ø°&TÉ ìq÷ïs¡ø£ $&ÉT#·THê?
n~ ˙ ‘·|üeTTq≈£î $|òüTïeTT ø±$+|üe\j·TTqì j·TT<˚›•+#ÓHê? n~ ˙≈£î" CÒdæq j·T|üø±s¡eTT |òüTÀs¡e÷.
eTqTwüß´+&Ée⁄ n+<äT Áu≤Vü≤àDT"&É ej·TT´ ˙e⁄ <ëì ≈£î<˚›•+∫ #˚dæq ø°&ÉT |òüTÀs¡yÓ÷ j·÷˝À∫+|ü⁄eTT. @
C≤‹ j·T+<äTqT Åd”Ô\e<Ûä´\qT≥ eTi∫‹$. <ëìøÏ" >±s¡DyÓTÆq q÷Væ≤+|üyÓ’‹$. eTqTwüß´\≈£î Áø√<ÛäeTTqT
$T+∫q X¯Á‘·Te⁄ ˝Ò"&ÉT. H˚qT Áu≤Vü≤àDT"&É H˚qT Áu≤Vü≤àDT"&É qì #Ó|üðø=qT≥ #˚‘·H˚ Áu≤Vü≤àD>ös¡eeTT
sê<äT. Ä jÓ÷>∑´‘· dü+bÕ~+#·T≥ <äTwüÿ s¡eTT. Áø√<Ûyä ÷Ó Vü≤eTT\ $&ç∫ düs«¡ uÛ÷Ñ ‘·eTT\+<äT <äjT· >∑*– dü‘´· eTT
‘·|üŒø£ y˚<ë<Ûä´j·Tq yÓTTq]à sTT+Á~j·TeTT\ ¬>*∫q Áu≤Vü≤àDT"&ÉT>±ì C≤‹ ù|s¡T #Ó|æŒ J$+#·Tyê"&ÉTqT
Áu≤Vü≤àDT"&Ü? ˙e⁄ #·~$q #·<äTe⁄q≈£î ÁX¯eTeTT e÷Á‘·y˚T |òü\yÓTÆj·TTqï~. u≤>∑T|ü&É" >√¬s<ä y˚ì $T~∏˝≤
q>∑s¡eTTq <Ûäs¡àyê´<ÛäT"&ÉqT ø£{Ïø£yêì jÓTT<ä›≈£î" u§eTTà ˙≈£î y˚T\>∑TqT. Åd”Ôq>∑T H˚qT #ê|ü\´eTTq e<ä]q
e÷≥\≈£î ø√|æ+|ü≈£îeTT. Åd”Ô \e<∏ä´\qT≥ düà]+|ü⁄eTT. nìq uÛÑ÷düTs¡T+ &ç≥¢ìjÓT.
‘·©¢! ˙ jÓT&É #ê\ dü+‘√wæ+∫‹ì. Áø√<ÛäeTT e<ä*‹ì. ˙e⁄ qqTï |ü*øÏq ìwüߘs¡eTT\T >∑Ts¡÷|ü<˚X¯
yêø£´eTT\T>∑ Á>∑Væ≤+∫‹ì. ø£˝≤´D°! ˙≈£î y˚T\>∑T">±ø£ b˛sTT e#ÓÃ<ä qì j·÷yÓT jÓTiTø£ ø±X¯Ãs¡´|ü&ÉT#·T
// 4 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
eq<äTs¡Z+ãT\T <ë"{Ï »q≈£î"&ÉT bÕ*+#·T $T~∏˝≤q>∑s¡+ãT kı∫à <Ûäs¡àyê´<ÛäT qTìøÏ jÓTiÏ+– j·T‘· &É+>∑&ç
j·T+<äT eTè>∑eTVæ≤cÕ<äT\ e÷+düeTT qiøÏ j·TeTTà#·T+&É" p∫ j˚Te–+∫ <ëj·T H=\¢ø£ <ä÷s¡+ãTq+<ä
ì\Te"ã&ç j·TT+&ÓqT.
<Ûäs¡àyê´<ÛäT"&ÉTqT Áu≤Vü≤àDTsêø£ jÓTiÏ"– ‘·≥T≈£îq q+>∑&çeT÷dæ ø±\Tùd‘·T\T ø£&ç–ø=ì j·T‘·"&ÉT+&ÉT
#√{ÏøÏ e∫à qeTdüÿ ]+∫ $qj·TeTT‘√ ì≥¢ìjÓT. Áu≤Vü≤àD≤! $T~∏\≈£î" u§eTàì ìH=ïø£ ÅdÔ” uÀ~Û+|ü e∫Ëqì
jÓTiT">∑T<äTqT. Hêe\q ˙≈£î" >±">∑\ ø±s¡´y˚T~? Ç~ ˙≈£îì\Te qs¡Ωd\úü eTT >±<äT. Hê sTT+{Ïø"Ï uÀe⁄<äeTT
s¡eTàì Áu≤Vü≤àDT"&ÉT eTT+<äTb˛e <Ûäs¡àyê´<ÛäT"&ÉT yÓqï+{Ï ‘·qsTT+{ÏøÏ" _\T#·Tø=ìb˛sTT bÕ<ä´ $T∫Ã
|”sƒ¡+ãT düeT]Œ+|ü q‘·"&ÉT düTKeTT>∑ >∑÷s¡TÃ+&ç sTT~ ¬s+&Ée j·÷X¯Ãs¡´eTì j·T‘·ì jÓTs¡Tø£≈£î yÓT#·TÃ#·T Hê
ø£{Ïø£yêì‘√ ì≥¢ìjÓT.
zsT÷! ˙e⁄ düT>∑TDdü+|ü‹Ô ø£\yê"&Ée⁄. <Ûäs¡à yÓTiÏ"–qyê"&É ej·TT´ JeVæ≤+dü #˚j·TT≥j·TT ì{Ϻ
j·TdüVü≤´yê´bÕs¡eTTq qT+&ÉT≥j·TT" <ä>∑ <äìq <Ûäs¡àyê´<ÛäT" &ç≥¢ìjÓT.
nj·÷´ ! Áu≤Vü≤àD≤ ! n≥Tº \q≈£îeTT. Hê ‘·+Á&çj·TT <ë‘·eTT‘êÔ‘· ˝§qs¡TÃ#·T+&ç q{Ϻj·TT
e+X¯bÕs¡+|üs´¡ eTT>∑ e∫Ãq{Ïj º T· T dü«≈£î\ eè‹ÔjT· + <äTHêï"&ÉqT. ÁuVü≤à Hê≈£î dü«uÛ≤eeTT>∑ H˚eè‹Ô ìj·T$T+#ÓH√
<ëìì H˚qT $&ÉTesê<äT. eTiÏjÓTTø£ ÁX‚wü˜ eè‹Ôj·T+<äT" C§s¡sê≈£î+&É ÁãVü≤à ˙ ø±\Tùd‘·T\T ø£{ϺyÓ’#ÓHê
j·T+<äTy˚yÓ÷ $qTeTT. ø£{Ϻ yÓ’#Ó qqT≥ j·Tdü‘·´eTT >±<äT.
~«. ‘·>∑ dü«düTw溑· |üs¡<Ûäs¡à+ãTø£+f…
$>∑TDyÓTÆqqT y˚T\T d”«j·T<Ûäs¡à+ãT
eTs¡DyÓTÆqqT dü«<Ûäs¡à+ãTq y˚T\T
|üs¡<Ûäs¡à yÓT|üð&ÉT uÛÑj·Tø±s¡D+ãT. ~«. uÛÑ.
nì uÛÑ>∑e+‘·T"&˚ ôd\$∫à j·TTqïyê"&ÉT. dü‘·Tÿ \ eT+<äT »ìà+#·T≥ <Ó’yêBÛqeTT. <Ó’eeTTq≈£î
Hêj·T+<äT ìcÕÿ s¡D ø√|üeTT>±ì ˙j·T+ <äqTÁ>∑V≤ü eTT>±ì ˝Ò<Tä . M~Ûy+Ó ≥" uÀe⁄>±* düTyêdüqqT <äTsê«düqqT
>=ìb˛e⁄ #·T+&ÉT Ø‹ Je⁄"&ÉTqT Äj·÷ »qàeTTq #˚dæq |ü⁄D´bÕ|üeTT\qT >=ìj˚T j·÷ <˚Vü≤eTTqT
$&ç∫b˛e⁄#·T+&ÉTqT. n‘·ì eTqdüT‡q qT+&çq ø√]ø£\qT yê"&=q]Ãq |ü⁄D´bÕ|üeTT\qT yê" &ÉqTuÛ$Ñ +#·T≥≈£î
qqTyÓ’q ≈£î\eTTq+<äT <˚X¯eTTq+<äT e+X¯eTTq+<äT eTiTdü{Ï »qàeT+<äT yê"&ÉT |ü⁄≥Tº#·T+&ÉTqT. ø±e⁄q
H=ø£"&ÉT |ü⁄s¡Twüß" &É>∑T≥≈£î, Åd”Ô j·T>∑T≥≈£î, eTqTwüß´" &É>∑T≥≈£î, |üX¯ó e>∑T≥≈£î, uÛ≤>∑´e+‘·T" &É>∑T≥≈£î",
<ä]Á<äT" &É>∑T≥≈£î, s√–j·T>∑T≥≈£î, Äs√>∑´e+‘·T" &É>∑T≥≈£î, Áu≤Vü≤àDT" &É>∑T≥≈£î" #·+&Ü\T" &É>∑T≥≈£î
yê"&ÉT yê"&ÉT ø±s¡D eT>∑TqT >±ì eTiÏ jÓTe«"&ÉTqT>±&ÉT. ˇø£ ÁX¯ó‹ >∑÷&çq MD… eTiÏjÓTTø£ ÁX¯ó‹j·T+<ä*
bÕ≥ ø£qTe⁄ |ü&É<äT. ø£&É‘·s¡>∑‹j·T+<äT" ã]ƒ+#·T u≤\T"&ÉT y˚T* ‘·s¡>∑‹ bÕsƒ¡eTT\T #·<äTe jÓ÷>∑T´"&ÉT
ø±"&ÉT CÀ>±&ÉT u≤\T"&ÉT ô|<äy› ê]e˝…" ãs¡T>¬ ‘·"Ô qs¡TΩ"&ÉT ø±"&ÉT. n≥Tº˝Ò ø=\"~ C≤‹j·T+<äT" ãT{Ïqº yê"&ÉT
eTiÏ >=|üŒC≤‹ ÁøÏj·T\ dü\T|üqs¡TΩ"&ÉT ø±"&ÉT. yêìøÏ kÕ«uÛ≤$ø£yÓTÆq ˝À|üeTT >∑\<äT. Ä‘·‘·Ô « yÓTiT">∑ø£
yÓ÷Væ≤jÓÆT j˚Tø±s¡DeTT #˚‘·HÓ’q qT‘·ÔeTC≤‹ ÁøÏj·T\ H=q]+|ü"ã÷qT V”≤qC≤‹yê"&ÉT ¬s+≥qT C…&ÉTqT. ˇø£
‘·s¡>∑‹j·T+ <ë]‘˚iÏ eTiÏjÓTTø£ ‘·s¡>∑‹øÏ" uÀe⁄≥j·TT, ˇø£ yÓTf…ºøÏÿ q ‘·s¡Tyê‘· eTiÏjÓTTø£ yÓTf…º≈£îÿ ≥j·TT
düTKs¡eTT ìs¡bÕj·TeTT>±ì yÓTT<ä{Ï ‘·s¡>∑‹j·T+<äT" ã÷s¡Tí"&ÉT >±ìyê"&ÉT yÓTT<ä{ÏyÓT≥Tº HÓø£ÿ ì yê"&ÉT
‘·{≤\Tq ô|’‘·s¡>∑‹øÏ ô|’ yÓT≥Tºq ¬ø>∑s¡"ã÷qT≥ j·TTqïdæú‹ì>∑÷&É" C…i#·Tø=qT≥πø. u≤\T"&ÉT eè<äT∆" &Ó’q≥T¢,
yÓTT>∑Z $ø£dæ+∫ |ü⁄wüŒyÓTÆq≥Tº yÓTT\ø£ #Ó≥ºsTTq≥Tº C≤‹j·T+<äTqT n_Ûeè~∆ Áø£eTÁø£eTeTT>∑ sêe\j·TTqT>±ì
‘·{≤\Tq sê<äT. yÓTT>∑Z˝Àì iÒ≈£î\T ã˝≤‘êÿ s¡eTT>∑ eTqeTT $∫Ãq q~ |ü⁄wüŒeT>∑THê? |ü]eT[+#·THê?
yÓTT\ø£qT ~q~qeTT ø=+#ÓeTT ô|ø’ Ï ˝≤>∑T#·T+&çq eèø£eå T>∑THê? |ò\ü eTT\ ì#·TÃHê? ‘=\T‘· ‘êqTqï dæ‹ú j·T+<äT
#·ø£ÿ ">∑ <äè&ÛÉ|ü&ç ‘·s¡Tyê‘· ô|’ <äX¯≈£î Á|üj·T‹ï+|üe\j·TTqT. ñqï dæú‹j·T+<äT eTqeTT |üPs¡Tí\ yÓTÆ‹y˚Tì ô|’
dæ‹ú eTqj·T‘·ïeTT ˝Òøj £ T˚ ø£\T>∑TqT. dü«uÛ≤eeTT>∑ e∫Ãq<ëìj·T+<˚ #·øÿ£ ">∑ q&ÉTe˝Òìyê"&ÉT Áø=‘·Ô <ëìj·T+<äT
HÓ≥T¢ <√wüeTT ˝Ò≈£î+&É q&ÉTe" >∑\&ÉT? »qàeTT <Ó’yêBÛqeTT >±ì bÂs¡TwüeTT ‘·q j·TBÛqy˚T ø±e⁄q H˚qT ˙#·
C≤‹j·T+<äT" ãT{Ϻ‹ qì ø±ì ˙#·ø£s¡à H=q]+|üe\dæ e#ÓÃqìø±ì <äT'K|ü&ÉqT. bÂs¡TwüeTTq j·T<ÛëX¯øÏÔ
bıs¡|ü&ÉqT. mìï$<ÛäeTT\" >∑wæº+∫jÓÆTq Hê ‘·*¢ <ä+Á&ÉT\qT H˚qT <Ó’eeTTe˝…" ã÷õ+∫ yê] düTKy˚T Hê
düTKeTT>∑" <ä\+‘·TqT. dü‘·´eTT ‘·|üŒqT. ‘·≈£îÿ eyê]ì ãs¡Vü≤dæ+|üqT. m≈£îÿ eyê]|ü≥¢ ndü÷j·T eVæ≤+|üqT.
j·T<ÛëX¯øÏÔ <ëq e÷#·]+‘·TqT. j·T<ÛëX¯øÏÔ |üs√|üø±s¡ yÓTTqs¡TÔqT. <˚e‘·\≈£î n‹<∏äT\≈£î uÛÑè‘·T´\≈£î ˙j·T">±
$T–*q~ uÛÑTõ+‘·TqT, me«]ì m>∑TZ˝≤&ÉqT. H˚qT e÷+düeTTqT uÛÑTõ+|üqT. JeVæ≤+dü #˚j·TqT. |üs¡T\
// 5 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
#·+|æ ‘Ó∫Ãq <ëìì yÓ\≈£î">=ì $Áø£sTT+‘·TqT. |ü]X¯ó<ä∆yÓTÆq j·÷Vü‰s¡eTT uÛÑTõ+#·T≥#˚ ∫‘·ÔX¯ó~∆ ø£\T>∑Tqì
jÓTiÏ"– <äTsê«düq>∑\ |ü<ës¡úeTT\qT, eT‘·TÔì#·TÃ |ü<ës¡úeTT\qT, dü‘·«eTT ø°åDÏ+|ü" CÒj·TT |ü<ës¡úeTT\qT
uÛÑTõ+|üqT. ñ|üyêdüeTT q+<äTqT $T‘·uÛÀ»qeTTq+<äTqT >∑\ >=|üŒ>∑TD yÓTiÏ"– Áe‘· ~qeTT\ qT|üyêdü
eTT+<äTqT. ‘·øÏÿ q~qeTT\ $T‘·eTT>∑H˚ uÛÑTõ+‘·TqT. ø£&ÉT|ü⁄q≈£î H˚qT u≤ìdü yê"&ÉqT >±qT, Hê eTqdüT‡ Hê
<˚Vü≤eTT H˚qT C…|æŒq≥T¢ q&Ée" CÒj·TT<äTqT. ndü‘·´ e÷&ÉqT. ÁbÕ]ú+|ü" ã&Éø£j˚T j·TT|üø±s¡ yÓTTqs¡TÔqT.
ø£weºü TT e#ÓÃqì <äT'œ+|üqT. düTKeTT e#ÓÃqì j·TTbıŒ+>∑qT. nìï{ÏøÏ uÛ>Ñ +∑ ‘·T"&˚ ø£\"&Éì q$Tà ìs¡“j ¤ T· eTT>∑
ì•Ã+‘·eTT>∑ qT+&ÉTqT. ‘Ó*dæjÓ÷ ‘Ó*j·Tø£jÓ÷ bıs¡bÕ≥Tq q<ë≥Tq H=ø£j·Tø±s¡´eTT #˚dæ‹H˚ì <ëì¬ø’
#ê\" ãXÊÑêÔ|ü |ü&ÉT<äTqT. n{Ϻ ø±s¡´eTT eTs¡\ #˚j·TH˚ #˚j·TqT. á ¬s+&ÉTe÷s¡ZeTT\qT CÒdæqbÕ|üeTT
ø£åj·TeT>∑TqT. Ä‘·à düTÔ‹#˚ Á|üdæ~∆øÏ sê">√s¡Tyê"&ÉT ãT~∆V”≤qT" &Éì jÓTiT">∑T<äTqT bÕ|üeTT <ë">∑<äì
jÓTiT">∑T<äTqT. eTqeTT #˚j·TTø±s¡´eTT\qT n+‘·sê‘·àj·T>∑T uÛÑ>∑+‘·T"&ÉT #·÷#·T#·THêï" &ÉqT≥ eTiTeqT.
á $<Ûeä TT>∑" ãTs¡Twüø±s¡eT+<˚ ˝À|üeTT sê≈£î+&ÉTq≥T¢ j·T<ÛëX¯øÔÏ Á|üe]Ô+‘·TqT. Ç{Ϻ #·s´¡ ≈£î C≤‹ j·T&É|¶ &ü <É Tä .
Á|ü‹es¡íeTTq+ <äT+&ÉTyê"&ÉTqT CÒj·Te\dæq sT÷ kÕe÷q´ <Ûäs¡àeTT\T ‘·|üŒø£ #˚j·TTyê"
&˚C≤‹j·T+<äT+&çq H˚$T? Ç$ #·øÿ£ ">∑" CÒjT· ìyê" &˚C≤‹j·T+<äT+&çq H˚$T? Áu≤Vü≤àDT\e˝… y˚<ë<Û´ä j·TqeTT
H˚qT CÒj·Tsê≈£î+&ÉT≥¬ø’ e>∑eqT. Ä ìùw<ÛäeTT Hê y˚T\Tqπø j·Tì jÓTiT+>∑T<äTqT. MD≤Hê<äeTT X¯+KeTTq"
ãT≥TºHê? MD…j·T+<Ó’q H=ø£ ‘·+‘Óe˝… eTiÏjÓTTø£ ‘·+‘Ó <Ûä«ì+#·THê? sêE\ j·T~Ûø±s¡eTT Hê≈£î sêø£b˛jÓT"
>∑<ë j·Tì <äT'œ+|üqT. Ä"uÀ‘·T\T yÓ÷j·Te\dæq uÛ≤s¡eTT y˚T"ø£ |æ\¢\T yÓ÷e">∑\yê? Ç≥Tº˝Ò ‘·øÏÿ q
es¡íeTT\yê]øÏ, ÄVü‰s¡eTT, Ä#ês¡eTT, <˚Vü≤‘·‘·Ô «eTT eTqdüÔ‘·«eTT dü«uÛ≤e>∑TDeTT\qT ã{Ϻ $~Û+∫q $X‚wü
<Ûäs¡àeTT\T Hê≈£î ˝Ò<äì ∫+‹+|üqT. Hê≈£î dü«uÛ≤eeTT>∑ e∫Ãq <ëìì »ø£ÿ ">∑ HÓiy˚s¡TÃ≥πø HêX¯øÏÔq+‘·j·TT
$ìjÓ÷–+‘·TqT.
eTiÏj·TT $qTeTT. uÛÑ>∑e+‘·T"&ÉT düs¡«düeTT"&ÉT. Äj·Tq≈£î" Áu≤DÏø√≥T\ìïj·TT düe÷qeTT\T. ñ
‘·eÔ T ≈£î\eTTq" ãT{Ïqº yê]øÏ e÷Á‘·yT˚ |ü⁄D´˝Àø£$T∫à ‘·øÿÏ q yê]ì qs¡øe£ TTq≈£î |ü+|ü&TÉ . uÛøÑ ÔÏ Á|ü<ëÛ qeTT>±ì
C≤‹ Á|ü<ÛëqeTT>±<äT. |ü⁄wüŒeTTq≈£î düTyêdüq Á|ü<ÛëqeTT>±ì s¡÷|üeTT >±<äT s¡÷|üeTT |ü]eTfi¯eTT ¬s+&ÉT
qT+&çq $X‚wüy˚T ø£<ë. uÛÑøÏÔ#˚‘· HÓes¡T |ü+&√ ø±jÓ÷ |ü⁄y√« ˙fiÀfl <˚ìì∫ÃqqT uÛÑ>∑e+‘·T"&ÉT Á>∑Væ≤+#·TqT.
ø±e⁄qH˚ ø£<ë ‘·q¬ø’ ÁbÕDeTT ì∫Ãq »{≤j·TTe⁄q≈£î lsêeTT"&ÉT yÓ÷ø£å$T#ÓÃqT. |æ&ç¬ø"&É≥T≈£î *∫Ãq
≈£î#˚\Tq≈£î lø£èwüßí" &çVü≤|üs¡ kÂK´eTT˝§dü"¬>qT. >∑Ts¡Te⁄\≈£î" ã]#·s¡´ dü\T|ü⁄#·T+&ç ‘·q≈£î |òü\eTT\
ì∫Ãq X¯ã]øÏ lsêeTT"&ÉT |ü⁄D´˝Àø£eTT\ ì#ÓÃqT. bÕVæ≤bÕVæ≤ j·Tìq+‘·H˚ uÛÑ>∑+‘·T"&ÉT ø£]sêEqT s¡øÏå+|ü
˝Ò<ë? Á<ÛTä e⁄"&ÉT, Á|üV‰ü <¢ Tä "&ÉT uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì <ä]Ù+∫q|ü⁄&ÉT u≤\Ts¡Tø±sê? uÛøÑ >ÔÏ *∑ –qyês¡T Åd˝Ô” q’… qT u≤\T¬sq’ qT
X¯SÁ<äT˝…’qqT eTiÏ jÓTe«¬s’qqT uÛÑ>∑e<äqTÁ>∑Vü≤eTTq≈£î bÕÁ‘·T\>∑T<äTs¡T. ø±e⁄q C≤‹ ‘·≈£îÿ e>∑T≥#˚" >∑\T>∑T
qwüºy˚T$T?
˝Àø£eTT˝Àì eTqTE \+<ä i=ø£$<ÛäyÓTÆq >∑TDeTTqT ˇø£ $<ÛäyÓTÆq ø£s¡àeTTqT >∑\yês¡T ø±s¡T, ø±e⁄q
H=ø=ÿ ø£ÿ $<Ûyä TÓ qÆ >∑TDø£sà¡ eTT\T >∑\yês¡+<äi=ø=ÿ ø£ÿ C≤‹yês¡T>∑ $uÛõÑ +|ü"ã&ç]. á >∑TDø£sà¡ \T eTqTwüß´\≈£î
dü«uÛ≤eeTT#˚ >∑\T>∑Tqì. ÁuVü≤à#·s¡´ ‘·|üdüT‡ eT+Á‘·|üsƒ¡qeTT dü‘·´eTT Ç$ Áu≤Vü≤àDTq≈£î dü«uÛ≤eø£s¡àeTT\T.
<Ûäs¡àeTT ‘·|üŒø£ Á|ü»\qT bÕ*+#·T≥ •wüߺ\qT s¡øÏå+#·T≥ <äTwüߺ\qT •øÏå+#·T≥ sêE\≈£î dü«uÛ≤e ø£s¡àeTT\T.
ø£èwæj·TT >√s¡ø£åDeTT yêDÏ»´eTT yÓ’X¯ó´\≈£î dü«uÛ≤e ø£s¡àeTT\T. |ü]#·s¡´ X¯SÁ<äT\≈£î dü«uÛ≤eø£s¡àeTT. á
<˚X¯eTTq≈£î sêE »q≈£î"&ÉT. Äj·Tq <Ûäs¡àeTT ‘·|üŒø£ ‘·|æŒ #·]+#·Tyê]ì #ês¡T\#˚ HÓiÏ"– <ä+&ç+#·TqT. á
<˚X¯eT+<äT Hê\T>∑T es¡íeTT\yês¡TqT yê] yê] esêís¡ΩeTT˝…’q ø£s¡àeTT˝Ò #˚j·TT#·T+<äTs¡T. >±q es¡í Áø£eTeTT
‘·|æŒ q&ÉTes¡T. <˚Vü≤eTTq≈£î •s¡düT‡, #˚‘·T\T, ‘=&É\T, bÕ<äeTT ˝…{Ϻy√ <˚X¯eTTq≈£î Áu≤Vü≤àDT\T, ø£åÁ‹j·TT\T.
yÓ’X¯ó´\T, X¯SÁ<äT\T q{Ϻyês¡T. ø±fi¯óflùdj·TT |üqT\T #˚‘·T\TqT CÒ‘·T\T ùdj·TT|üqT\T ø±fi¯óflqT CÒj·T"ã÷ìq
HÓ≥>¢ T∑ H√ j·Tf…j¢ TÓ Tø£ es¡eí TTyês¡T eTiÏjTÓ Tø£ es¡eí TTyê] ø±s¡´eTT\T #˚dqæ q>∑TqT. <˚V≤ü eTTq ø£ìï j·T+>∑eTT\T
eTTK´eTT \sTTq≥Tº \ìï es¡íeTT\T eTTK´eTT˝Ò. nìïj·TT düe÷qeTT˝Ò. ‘·eT ‘·eT ≈£î\<Ûäs¡àeT+<äT+&ÉTyês¡T
ãT~∆eT+‘·T\T, |üPE´\T ‘Ó*dæqyês¡T ‘·eT≈£î\<Ûäs¡àeTT ø£wüºeTì>±ì ˙#·eTì>±ì ‘·\"|üs¡T. <ëìì $&ç∫
eTiÏjÓTTø£] <Ûäs¡àeTT qe\+_+#·Tyê" &ÉTuÛÑj·T ÁuÛÑwüߺ"&ÉT. n{Ϻ ÁuÛÑwüߺ\T <˚X¯eTTq+ <Ó≈£îÿ e jÓT|üð&É>∑T<äTs√
j·T|üð&˚ <˚X¯eTT V”≤qdæú‹øÏ e#·TÃqT. ø±e⁄q e÷sêE esêíÁX¯e÷#ês¡eTT ˝…{Ϻyês¡TqT <ä|üŒ ≈£î+&ÉTq≥T¢ $TøÏÿ
* ôV≤#·Ã]ø£‘√ ø£ìô|{Ϻ j·TT+&ÉTqT. ≈£î\eTT ˙#·yÓTÆqqT ≈£î\<Ûäs¡àeTT\T ˙#·eTT\T >±e⁄. ø±e⁄q Hê~ ˙#·
≈£î\yÓTÆqqT H˚qT e]Ô+#·T <Ûäs¡àeTT\T ˙#·eTT\T >±e⁄. sêE \<Ûäs¡à Á|ües¡Ô≈£î \sTTπsì ˝Àø£eTTq <Ûäs¡àeTT

// 6 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
q•+#·TqT. n<Ûäs¡à yÓT≈£îÿ &É>∑TqT. n<Ûäs¡à yÓT≈£îÿ &É>∑T ø=\"~ HêHêyê´<ÛäT\T, ø£ie⁄\T, |”&É\T ˝Àq>∑Tq$
Á|ü»\qT ;&ç+#·TqT. n|üð&˚ >∑÷ìyê+Á&ÉT, ≈£î+{Ïyê+Á&ÉT, eTiT>∑TE®\T, bı{Ϻyê+Á&ÉT, ô|<䛑·\\yês¡T, Á>∑T&ç¶
yês¡T, q|ü⁄+dü≈£î\T ˝Àq>∑T $ø±s¡dü«s¡÷|ü⁄\T |ü⁄≥Tº<äTs¡T. Á|ü»\ j·T+<äT <äj·Tj·TT ãTTEÁ|ües¡ÔqeTT >∑*–
sTT+Á~j·TeTT\ »sTT+∫ <Ûäs¡àeTT ‘·|üŒì sêEq≈£î eTiÏ j˚T kÕVü‰j·T´ eTø£ÿ i˝Ò<äT. nì j·TH˚ø£ <Ûäs¡àeTT
\T|ü<˚•+#ÓqT.
nìïj·TT $ì øö•≈£î"&ÉT ˙ øÏ{ϺC≤„qeTT e÷Vü‰‘·à ´yÓT≥T¢ ø£*¬>qì j·÷uÀj·Tyêì q&ç¬>qT. Ä
yê´<ÛäT" &ç≥¢ìjÓT.
˙ Á|üX¯ïeTTq≈£î" Áã‘·T´‘·Ôs¡eTT ‘Ó*ô|<äqT. HêyÓ+≥ s¡eTàì j·T‘·ì eTiÏjÓTTø£ >∑~˝ÀìøÏ" <√&=ÿ ì
b˛sTT j·T+<äT ì]«#ês¡eTT>∑ düTKeTT>∑ düTKX¯j·T´\ô|’ Hêq+<äeTT‘√" >∑Ts¡TÃ+&ç j·TT+&çq ìs¡Te⁄s¡T
eTTdü*yê+Á&ÉqT <äq ‘·*¢ <ä+Á&ÉT\qT p|æ yê]øÏ" <ëqT qeTdüÿ ]+#ÓqT. Äeè<äT∆*s¡Te⁄s¡T |ü⁄Á‘·Tì"p∫
sTT≥¢ì].
Hêj·THê ! ˝Ò˝…eTTà. BsêÈj·TTwüà+‘·T"&Ée⁄ ø£eTTà Äs√>∑´e+‘·T"&Ée⁄ø£eTTà. ˙e+{Ï düT|ü⁄Á‘·Tì ø£ì
y˚TeTT <ÛäqT´\yÓTÆ‹$T. ˙e⁄ <Ûäs¡àeT+<äT+&ÉT≥#˚ e÷ ô|<ä› ˝…\¢s¡TqT ø£è‘·ø£è‘·T´˝…’ ‘·]+∫]. |æ‘·è|üP»j·T+<äT
˙e⁄ |üs¡X¯ósêeTTì‘√ düe÷qT"&Ée⁄. nì j·TH˚ø£ $<ÛäeTT\" >=&ÉT≈£îqT >=ì j·÷&ç sT÷j·Tq jÓTes¡ì
j·T&ç–]. <Ûäs¡àyê´<ÛäT"&ÉT ªªáj·Tq Áu≤Vü≤àDT"&ÉT. eTqj·T+ <äqTÁ>∑Væ≤+∫ eTq≈£î <äs¡Ùq$T#ÓÃqTµµ nì #Ó|æŒ
øö•≈£îì‘√ ì≥¢ìjÓT.
Áu≤Vü≤àD≤! Ms¡T HêbÕ*<Ó’e‘·eTT\T. <Ó’eeTTq≈£î" CÒj·Te\dæq |üP»\T ñ|ü#ês¡eTT\T H˚qT
M]πø>±$+‘·TqT. Ms¡THê≈£î" Áã‘·´ø£å <Ó’e‘·eTT\T. Mπs H˚qT |üPõ+#·T $Á>∑Vü≤eTT\T. Ç+Á<äT"&ÉT ˝Àq>∑T
eTT|üŒ~eTTe⁄«s¡T <˚e‘·\T ˝Àø£eTTq¬ø≥T¢ |üPE´˝À Ms¡T Hêø£≥T¢ |üPE´\T. M]H˚ H˚qT ãTwüŒeTT\#˚‘·qT
|òü\eTT\#˚‘·qT |üPõ+∫ dü+‘·Twæº|üiT‘·TqT. HêÁbÕDeTT\qT Hê uÛ≤s¡´qT _&ɶ\qT $TÁ‘·T\qT M] |üPC≤s¡úy˚T
$ìjÓ÷–+‘·TqT. H˚H˚ M]øÏ kÕïqeTT #˚sTT+∫ ‘·&çjÓTT‹Ô bÕ<äeTT\qT Á|üøå±[+∫ H˚H˚ j·÷Vü‰s¡$T‘·TÔqT. M]
eTqdüT‡q≈£î dü+‘√wüø£s¡eT>∑T |ü\T≈£î |ü\T≈£î<äTH˚ ø±ì j·TÁ|æj·T yÓTqï&ÉTqT ã\Tø£qT. M s¡<Ûäs¡àø±s¡´eTT
#Ó|æŒqqT ã<äT˝≤&Éø£ jÓTTqs¡TÔqT. ‘·*¢ j·TT"<ä+Á&çj·TT n–ïj·TT Ä‘·àj·TT >∑Ts¡Te⁄qT |ü⁄s¡Twüßq≈£î >∑Ts¡Te⁄\T.
Ms¡+<äiT" »ø£ÿ ">∑" ã÷C≤s¡TΩ\T. á $<ÛäeTT>∑ e]Ô+#·T >∑èVü≤düTú düs¡«<ë j·Tìï dü‘êÿ s¡eTT\T CÒdæqyê"&˚
j·Tìq Áu≤Vü≤àDT"&ÉT. nj·÷´ ! >∑Ts¡Teq HÓ{Ϻyê"&√ ‘Ó\T|ü⁄eTì j·T&ç–q <Ûäs¡àyê´<ÛäT" &ç≥¢ìjÓT.
˙ eT‘ê#ês¡ Á|üø±s¡eTT ˙≈£î |üs¡˝Àø£ kÕ<Ûäø£yÓTÆq Ä‘·àC≤„q yÓTes¡T uÀ~Û+‘·Ts√ yês¡T >∑Ts¡Te⁄\T.
nC≤„q eTHÓ&ç N"ø£{ìÏ b˛">=≥Tºyê"&ÉT >∑Ts¡Te⁄. >∑Ts¡Te>∑Tyê"&ÉT ˙ j·T+<ä* Å|‹” #˚ ìqTï<ä]∆ +|üe\j·TTqqT
q_ÛÁbÕj·TeTT‘√ ˙≈£î C≤„qeTT qT|ü<˚•+#·TqT. >∑Ts¡Te>∑Tyê"&ÉT ‘êqT C≤„qeTT >∑\yê"&ÉT>∑ qT+&Ée\j·TTqT.
n{Ϻ >∑Ts¡Te⁄qT Ä|üs¡<Ó’eeTì uÛ≤$+|ü⁄eTT. <ëdüTìe˝… ùd$+|ü⁄eTT. |üP»\T >±$+|ü⁄eTT. Á|ü‹~q eT‘·ì
>√Á‘·eTT dü÷Á‘·eTT ù|s¡T#Ó|Œæ <Ûë´ì+|ü⁄eTT. <äqjÓTT<ä› <Ûqä eTT˝Òìyê"&ÉT ‘êì‘·sT¡ \ øπ $T <ëqMTj·T" >∑\"&ÉT?
n≥Tº˝Ò Ä‘·àC≤„qeTT ˝Òìyê"&ÉT ˙ πø$T C≤„qeTT|ü<˚•+#·TqT? e÷ düe÷»eTT˝À" CÒs¡TeTT. e÷≈£î <Ûäq$TeTTà
nì <ÛäHêX¯#˚‘·H√ ‘·eT Á|ü‹wü˜ø=s¡ø√ ˙≈£î C≤„qeTT|ü<˚•+‘·Tqì e#·TÃyês¡T |ü>∑{Ï <=+>∑\ì ‘·\+|ü⁄eTT.
C≤„qeTT ø=ìq sê<äT. C≤„qT ˝…qï"&ÉTqT C≤„qeTTqT $Áø£sTT+|üs¡T. <Ûäq$T∫à ø=qT C≤„qeTT |üs¡˝Àø£ kÕ<Ûäø£eTT
ø±H˚s¡<äT. ì»yÓTÆq C≤„ì jÓTqï"&ÉTqT ˙eT‘·eTT ‘·|üŒq"&ÉT. ˙ <˚e⁄"&ÉT ì»yÓTÆq <˚e⁄"&ÉT ø±"&ÉT. e÷ <˚e⁄&˚
ì»yÓTÆq <˚e⁄"&Éì j·Tq"&ÉT e÷ eT‘·eTT˝À" >∑*dæq">±ì qqTï ùd$+∫q">±ì ˙≈£î eTTøÏÔ˝Ò<äq"&ÉT. Ç≥T¢
#Ó|üðyês¡T eT÷&ÛÉT\T. yÓ÷dü>±+Á&Éì ‘·\+|ü⁄eTT. ì»yÓTÆq >∑Ts¡Te⁄ ˙ X¯øÏÔjÓTiÏ"– ˙ eT‘ê#ês¡eTT\≈£î
$s√<Ûeä TT ˝Ò≈î£ +&ÉTq≥T¢ ˙≈£î" <ä–q $<Ûeä TT>∑" ã÷õ+|üH√ <Ûë´ì+|üH√ uÀ~Û+#·TqT. uÛ>Ñ e∑ +‘·T" &Éìï{ÏjT· +<äTqT
>∑\"&ÉT. Á|üV‰ü <¢ Tä "&ÉT ÁbÕ]ú+|ü">± uÛ>Ñ e∑ +‘·T"&ÉT dü+Ô uÛeÑ TTq qT<äsTT+|ü˝<Ò ë? e÷s¡ÿ +&˚jT· Tì s¡ø+åÏ |ü *+>∑eTT
qT+&ç •e⁄" &ÉT<äsTT+|ü˝<Ò ë? uÛsÑ ‘¡ T· ì Væ≤+dæ+|üH+Ó ∫q sêEqT $Á>∑V≤ü eTTqqT+&ç ãj·T\T yÓ&*É ø±[ø±<˚$
e~Û+|ü˝Ò<ë? ‘·T\d” eèø£åeTT \ø°Î<˚$j˚Tø£<ë. Á<ÛäTe⁄"&ÉT $Á>∑Vü≤eTTqT ã÷õ+#·T≥ #˚‘·H˚ ø£<ë uÛÑ>∑e+‘·Tì
<ä]Ù+|ü>∑*¬>qT. ø±e⁄q ˙e⁄ uÛÑøÏÔ‘√ <Ó’eeTì uÛ≤$+∫ j˚T|ü<ës¡úeTTqT ã÷õ+∫qqT ˙ ø√]ø£\T <ëì e\qH˚
dü|\üò eT>∑TqT. ø±e⁄q $Á>∑V≤ü eTT\qT |ü≥eTT\qT eèø£eå TT\qT uÛøÑ ‘ÔÏ √" ã÷õ+∫q |ò\ü eTT˝Ò<ìä ˙≈£î ø£\es¡eTT
|ü⁄{Ϻ+∫ ˙ uÛÑøÏÔì #ÓiT|ü" p#·Tyês¡T |üPs¡í C≤„qeTT˝Òìyês¡ì ‘·\+|ü⁄eTT. nìq Ä‘·àC≤„qeTq H˚$TjÓ÷
uÀ~Û+|ü⁄eTìq <Ûäs¡àyê´<ÛäT" &ç≥¢ìjÓT.
nj·÷´ ! H˚qT X¯SÁ<äT"&ÉqT. ˙e⁄ Áu≤Vü≤àDT"&Ée⁄. H˚qT ˙≈£î uÀ~Û+|üsê<äT. uÀ~Û+#·T>∑Ts¡Te⁄.
// 7 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
bÕÁ‘·eTìj·TT C≤„qeTT Äe⁄bÕ\ìj·TT" <ä\+|ü⁄eTT. yÓ+&çã+>±s¡T bÕÁ‘·eTT\˝Àq ìs¡à\yÓTÆq >√ø°ås¡eTTqT
Á<ë$q <˚V≤ü eTTq≈£î HÓ≈î£ ÿ e ã\eTT, |ü⁄wæ,º BsêÈjT· Te⁄ ø£\T>∑Tq≥T¢ ñ‘·eÔ TC≤‹ |ü⁄s¡Twüß\ e\q qT|ü<•˚ +|ü"ã&çq
C≤„qeTT eTqdüT‡qT ìs¡à\eTT#˚dæ bÕ|üeTT\qT+∫ s¡øÏå+#·TqT. sê–bÕÁ‘·eTTq+<äTqT d”dü bÕÁ‘·eTTq+<äTqT
qT+&çq bÕ\T $wü eT>∑Tq≥T¢ n<ÛäeT C≤‘·T\qT+&ç Á>∑Væ≤+|ü"ã&çq C≤„q eTqs¡úø£ eT>∑TqT. X¯+KeTT˝Àì
bÕ\T Á>∑Væ≤+|üe#·TÃqT>±ì |ü⁄i…¿˝Àì bÕ\T ‘ê"ø£HÓ’q ‘êø£e#·TÃHê? ÇfÒ¢ edüTÔe⁄ ‘ês¡‘·eT´eTT ‘Ó*dæø=ì
e]Ô+|ü⁄eTT. ø±e⁄q ˙ ø£+f…qT ‘·≈£îÿ e≈£î\eTT yê]e\q" >±ì jÓT≈£îÿ e≈£î\eTT yê¬s’qqT C≤„qeTT ˝Òìyê]
e\q" >±ì C≤„qeTT dü+bÕ~+|ü" Á|üj·T‹ï+|ü≈£îeTT. ‘·–q >∑Ts¡Te⁄ <=s¡øÏq|ü⁄&ÉT qeTkÕÿ s¡eTT\#˚‘·qT #·ø£ÿ
ì Á|üX¯ï\#˚‘·qT ùde#˚‘·qT q‘·ì dü+‘·Twüߺì CÒdæ C≤„qeTT dü+bÕ~+|ü⁄eTT.
$ÁbÕ! sTT+‘·ei≈£î ˙ e&ç–q Á|üX¯ïeTT\≈£î" Áã‘·T´‘·Ôs¡eTT *#·TÃ#·T+{Ïì. Ç"ø£ ˙≈£î Væ≤‘·yÓTÆq<ëìì
uÀ~Û+#Ó<äqT. Hê e÷≥q$Tà H˚qT C…|æŒq≥T¢ #˚j·TTeTT. ˙e⁄ düTK|ü&Ó<äe⁄. C≤„ì ejÓT´<äe⁄ ˙e⁄ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\
ìsêø£]+∫e∫Ë$. ˙¬ø’ j˚T&çà j˚T&çà yês¡T Á>∑T&ç¶yê¬s’ ø£wüº|ü&ÉT#·THêïs¡T. ˙e⁄ #·ø£ÿ ">∑ ì+{ÏøÏ"uÀsTT yê]øÏ"
ã]#·s¡´ ùdj·TTeTT. n+‘·ø£+f… ˙≈£î Áe‘·eTT ‘·|üeTT <ëqeTT nø£ÿ i˝Ò<äT. n~ $&ç∫ ˙ yÓìï#˚dæqqT
ìwüŒ¤\eTT\T. n~ jÓTTø£ÿ {Ï #˚dæ‹Hê nìïj·TT ‘·eT+‘·≥ ‘êy˚T ˙≈£î" >∑\T>∑TqT. Hê e÷≥ qeTTàeTì q‘·ì
jÓTiTø£≈£î ÄX¯Ãs¡´|ü&ç Áu≤Vü≤àDT" &ç≥¢ìjÓT. nj·÷´ ! Hê|ü⁄D´eTT ø=\"~ ˙ ùdïVü≤eTT Hê≈£î \_Û+#ÓqT.
eTq˝À ì|üð&ÉT y˚sTT+≥ H=ø£"&Ó’q dü]jÓÆTq <Ûäs¡àeTTqT uÀ~Û+#·Tyê"&ÉT ø£\"&√ ˝Ò"&√. XÊÅdüÔeTT\T #·<äTeì
yês¡T, #·~$qqT ns¡eú TT #˚døæ =qH˚sì¡ yês¡T, yêì j·T+<äT" Áãe÷DãT~∆ ˝Òìyês¡TqT <Ûsä à¡ eTTqT uÀ~Û+#Ó<eä Tì
<äTsê#ês¡eTT\ HÓ\¢ >=+‘Ó‹Ô $#·Ã\$&ç e<äs¡T#·THêïs¡T. ‘Ó*j·Tìyês¡T yÓ÷düb˛e⁄#·THêïs¡T. ‘·|üdüT‡#˚dæ
qs¡øe£ TTq≈£î" uÀeqTqï qqTï qT<ä]∆ +∫‹$. #ê\ dü+‘√wæ+∫‹ì. ˙e⁄ #Ó|Œæ q≥T¢ e]Ô+#Ó<qä T. ˙ C≤„qeTTqT
ã{Ϻ #·÷&É ˙e⁄ X¯SÁ<äT"&Ée⁄>±" ãT≥º" >±s¡DeTT˝Ò<äT. @ ø±s¡DeTT#˚ ˙e⁄ X¯SÁ<äT≈£î\eTTq" ãT{Ϻ‹$?
˝Àø£eTTq ˙yÓiT">∑ ì~ j·TT+&É<Tä . ø±e⁄q Hê ø¬ iÏ"–+|ü⁄eTT. ˙e⁄ Áu≤Vü≤àD‘·T\T´"&É eqH˚\? á »qàeTTqH˚
˙e⁄ Áu≤Vü≤àDT"&Ée⁄. nìq <Ûäs¡àyê´<ÛäT" &ç≥¢ìjÓT.
nj·÷´ ! |üPs¡«»qàeTTq H˚qT dü‘·Tÿ \eT+<äT" ãT{Ϻ y˚<ë<Ûä´j·Tq yÓTTq]Ãq Áu≤Vü≤àDT"&ÉqT. Hê≈£î
ø£åÁ‹j·TT" &=ø£"&ÉT $TÁ‘·T"&ÉT>± qT+&ÓqT. n‘·"&ÉT y˚"≥≈£î uÀe⁄#·T y˚&ÉTø£ø£ì qqTï" <√&=ÿ ì b˛jÓTqT.
n‘·ì‘√&É düVü≤yêdüeTT ã\eTT#˚ H˚qTqT <ÛäqT]«<ä´ H˚]à j·TT+&ç‹ì. Ä y˚≥j·T+<äT ãT~∆e÷* H˚ H=ø£
u≤DeTTqT H=ø£ eTè>∑eTTô|’ $&ç∫‹ì. n~ >∑TiÏ‘·|üŒ jÓTTø£ bı<ä˝À <ä|üdüT‡ #˚j·TT#·Tqï eTTìøÏ" <ä–˝…qT.
Äj·Tq >±j·T|ü&ç j·Ti#ÓqT. H˚qTqT ‘·{≤\Tq b˛sTT Hê j·T|üsê<ÛäeTT ø£å$T+|ü y˚"&ç‹ì. Äj·Tq #·Ts¡#·Ts¡
#·÷&Üÿ \‘√ qqT" p∫ ˙e⁄ Áu≤Vü≤àDT"&çej·TT´ JeVæ≤+dü j·T+<ä* ø√]ÿ e÷qyÓ‹’ $. >±e⁄q uÀj·Tyê"&Éy’Ó
|ü⁄≥TºeTì X¯|æ+#ÓqT. H˚ q‘·ì HÓìï $<ÛäeTT\H√ Á|ü|üqTïì"CÒdæ ÁbÕ]ú+|ü Hêj·Tq sTT≥¢ìjÓT.
zØ ! Hê XÊ|üeTT ‘·|üŒ<äT. dü‘·´eTT. ˙e⁄ uÀj·Tyê&ÉyÓ’ |ü⁄{Ϻ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ùde#˚dæ ø£&É‘˚s¡TeTT. Hê
j·TqTÁ>∑Vü≤eTTe\q ˙≈£î |üPs¡«»qà düà è‹ >∑*– eTs¡\ Væ≤+dü #˚j·T≈£î+<äTe⁄. Ä eTiT»qàeTTq ˙e⁄ eTs¡\
Áu≤Vü≤àD »qà q+<Ó<äe⁄ nì Á|ükÕ~+#ÓqT. ˙e⁄ düÁ<들Vü≤àDT"&Ée⁄. ‘·|üdæ‡$. ø±e⁄q ˙øÏ~ #Ó|挋ì. nì
<Ûäs¡àyê´<∏äT"&ÉT #Óô|ŒqT. Áu≤Vü≤àDT"&ÉTqT uÀj·Tyêì M&ÉTø√\Te&Édæ ‘·q sTT+{ÏøÏ"uÀsTT |æ‘·è X¯óÁX¯Swü#˚
<ÛäqT´" &ÉjÓT´qT.
2. XË’ã´#·]Á‘·eTT
|üPs¡« ø±\eTTq X¯‘·<ÛäqT"&ÉqT H=ø£ sêE >∑\"&ÉT. Äj·Tq uÛ≤s¡´ù|s¡T XË’ã´. ÄyÓT |üs¡eT |ü‹Áe‘·,
dü‘·´eTT XÖ#·eTT <äj·T>∑\ eTVü‰qTuÛ≤e. ÄyÓT $qj·TeTT, $y˚ø£eTT ˝Àq>∑T düs¡«\ø£åDeTT\#˚ H=|üð#·T+&ÓqT.
Ä X¯‘<· qäÛ T"&ÉT uÛ≤s¡´ ‘√&É ìj·TeTeTT eVæ≤+∫ »>∑Hêïj·T≈£î"&ÉTqT uÛøÑ »Ô£ q s¡ø≈å£ î£ "&ÉTqT q>∑T leTHêïsêj·TDTì
ã÷õ+#·T#·T qH˚ø£ Áe‘·eTT\T ìwü˜‘√&ÉqT, uÛÑøÏÔ‘√&ÉqT dü\T|ü⁄#·T+&ÓqT. Ç≥T¢ #˚j·TT#·T ø±]Ôø£e÷düeTTq
H˚ø±<ä• j·TT|üyêdüeTT+&ç eTiTdü{ÏHê"{Ï j·TT<äj·TeTTq uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô *s¡Te⁄s¡T >∑+>±q~ |ü⁄D´‘√j·TeTT\
kÕïqeTT #˚dæ eTs¡\ sTT+{ÏøÏ e#·TÃ#·T+&ç] Ç≥T¢ e#·TÃq|ü⁄&ÉT Á‘√e˝À Ä sêEq≈£î <ÛäqT]«<ä´ H˚]Œq >∑Ts¡Te⁄
bÕwü+&ÉT" &=ø£" &Ó<Tä s¬ ’ |ü\Tø£]+#ÓqT. n‘·"&ÉT bÕwü+&ÉT+ &Éì jÓTiÏ"–j·TT >∑Ts¡Te⁄>∑<ë j·TqT <ëøÏD å ´eTT‘√
s껑·ì‘√" >=+‘·ø±\eTT dü+uÛ≤wæ+#·T #·T+&ÓqT. XË’ã´ n‘·ì‘√ ã\Tø£H=\¢ø£ j·TT|üyêdüeTT+&ç j·T‘·ìì
p∫q <√wüeTTb˛e dü÷s¡T´ì" p∫ yÓTT¬øÿ qT. ‘·<äq+‘·s¡eTT <ä+|ü‘·T*s¡Te⁄s¡T >∑èVü≤eTTqπø– ø±s¡´eTT˝…\¢
B]Ã]. n+‘·" >=+‘·ø±\eTTq≈£î X¯‘·<ÛäqT"&ÉT eTs¡DÏ+#ÓqT. XË’ã´j·TT düVü≤>∑eTqeTT >±$+#ÓqT.
Ä sêE ñ|üyêdüeTT+&ç bÕwü+&ÉTì‘√ dü+uÛ≤wæ+∫q bÕ|üeTT#˚ eTiT»qàeTTq ≈£îø£ÿ jÓÆT |ü⁄f…ºqT. Ä
// 8 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
X¯óuÛ≤#ês¡j·TT ø±osêE ≈£L‘·T¬s’ |ü⁄f…ºqT. ÄyÓT≈£î ø£Hê´‘·«eTT sê">∑H˚ ‘·+Á&ç j·÷yÓT≈£î $yêVü≤ j·T‘·ïeTT
>±$+#ÓqT. >±ì Ä |ü⁄D´o\ ‘·+Á&çì yê]+∫ H˚qT >√s¡Tei≈£î Hê≈£î $yêVü≤eTT" ø±$+|üe\<äHÓqT. |ü⁄Á‹ø£
e÷≥ Á‘√dæy˚j·T H=\¢ø£ ‘·+Á&çj·TT q÷s¡≈£î+&ÓqT. |üPs¡«»qàeTTq" CÒdæq $wüßí|üP» Áe‘·eTT\T ˝Àq>∑T
|ü⁄D´ø£s¡àeTT\T |òü\eTT#˚ HêyÓT≈£î |üPs¡«»qà C≤„qeTT+&ÓqT. ‘·q |ü‹jÓÆTq X¯‘·<ÛäqT" <Ó#·Ã≥ qTHêï"&Ü j·Tì
Ä˝À∫+∫ C≤„q<äèwæº#˚ q‘·"&ÉT $~XÊ|ü⁄s¡eTTq" >∑Tø£ÿ jÓÆT |ü⁄{Ϻ j·TT+&ÉT≥ #·÷∫ <äT'œ+∫ ‘·+Á&çj·÷»„>=ì
e\dæq <ÛäqeTT ¬>’ø=ì $~XÊ|ü⁄s¡eTTq≈£î" uÀsTT j·÷≈£îø£ÿ qT >∑T]Ô+∫ düMT|æ+#ÓqT. n~j·TTqT uÛÖ uÛÖ j·Tì
ô|’ |ü&ç ø£iee#ÓÃqT. >±ì j·÷yÓT uÛÑj·T|ü&Éø£ <ëìøÏ e\dæq j·÷Vü‰s¡$T∫à XÊ+‹|üs¡∫ <ëìøÏ qeTdüÿ ]+∫
ÁbÕDÒX¯«sê ! ˙e⁄ ≈£îø£ÿ e⁄>±e⁄. |üPs¡«»qàeTTq ˙e⁄ X¯‘·<ÛäqT"&ÉqT sê»e⁄. H˚qT ˙ uÛ≤s¡´qT, bÕwü+&É
dü+uÛ≤wüDeTT#˚ ˙øÏ{ºÏ ≈£îø£ÿ <˚V≤ü eTT \uÛ´Ñ |ü&qÓ T. Ä˝À∫+∫ #·÷&ÉTe÷ j·Tìq q~j·TTqT |ü⁄D´ÅdÔ” dü+uÛ≤wüDeTT#˚"
>∑*–q C≤‹düàs¡‘·«eTTq ø£˙ïs¡TeTT˙ïs¡T>±" >±]à j·T~ yÓTT<ä ˝≤Vü‰s¡eTT eTT≥ºø£ ø=+&Éù|≥TqT+&ç <äT$TøÏ
<˚Vü≤eTT $&ç#ÓqT.
n+‘·≥ XË’ã´j·TT" <äqeT>∑"&ÉT eTs¡\ HÓ#·≥" ãTf…ºH√ j·Tì ∫+‹+∫, C≤„q<äèwæº#˚ ø√˝≤Vü≤\ |üs¡«‘·
eT+<äT eTè>±\s¡÷|üeTT <Û]ä +∫ j·TT+&ÉT≥ jÓTiÏ"– j·T#·Ã{Ïø"Ï uÀsTT <ëìøÏ ‘·–q j·÷Vü‰s¡ $T∫à Á|ü<øä DåÏ eTT
#˚dæ qeTdüÿ ]+∫ e\¢uÛ≤! ˙e⁄ qø£ÿ e⁄>±e⁄. X¯‘·<ÛäqT"&ÉqT sêE>± qT+&ç bÕwü+&ÉTì‘√ dü+uÛ≤wæ+#·T≥#˚ X¯ó
qø£yÓTÆ »ì+∫ sTT|üŒ&û s¡÷|üeTT eVæ≤+∫‹$. ˙ #·]Á‘·eTT ‘·\"#·T ø=eTàìq q~ $T>∑T\ $cÕ<ä|ü&ç
j·÷Vü‰s¡eTT eTT≥ºø£ <˚Vü≤eTT $&ç#ÓqT. ‘·s¡Tyê‘· XË’ã´j·TT X¯‘·<ÛäqT" &=ø£ ø±qq+ãTq" <√&˚˝…’ »ì+#·T≥
C≤„q<äèwæº HÓiÏ+– j·T#√Ã{ÏøÏ"uÀsTT eTTqT|ü{Ïe˝…H˚ j·T‘·ì |üPs¡«»qàeTT düà]+|ü" CÒôdqT. Ä eèø£eTT
XÀø£eTTq y˚TqT e<ä* eTiÏjÓTTø£#√≥ Á>∑<ä›jÓÆT |ü⁄f…ºqT. n~ jÓTiÏ"– XË’ã´j·TT q#·{ÏøÏ uÀsTT |üPs¡«eè‘·ÔeTT
düà]+|ü" CÒdæ Hê<∏ë! ˙e⁄ Á>∑<ä›e⁄ø±e⁄. X¯‘·<ÛäqT"&ÉqT sêE>± qT+&ç bÕwü+&ÉTì‘√ dü+uÛ≤wæ+∫q bÕ|üeTTq
‘=\T‘· ≈£îø£ÿ yÓ’ eTs¡\ qø£ÿ yÓ’ ‘·s¡Tyê‘· ‘√&˚˝…’ sTT|üð&ÉT Á>∑<ä›<˚Vü≤eTTqT <Ûä]+∫‹ eìq q~ XÀø£eTTq"
<ä|æ+∫ j·÷ ‘·qTe⁄qT e<ä* ø±øÏjÓÆT |ü⁄f…ºqT. XË’ã´j·TT q$«<Ûä yÓTiÏ"– <ëìøÏ |üPs¡«eè‘·ÔeTT ‘·\|æ+#ÓqT.
Äe\ q~ j·÷ <˚V≤ü eTT $&ç∫ ø=+>∑jTÆÓ |ü⁄f…qº T. XËã’ ´j·TT <ëìjÓTT<ä≈› î£ " uÀsTT |üPsê‘·q eè‘êÔ+‘·eT+‘·jT· T
yêìøÏ $ì|æ+∫q q~ #·∫à HÓeT*jÓÆT |ü⁄f…ºqT. XË’ã´j·TT Ä eTj·T÷s¡eTT H=<ä›≈£î"uÀsTT <ëìøÏ" <ä–q
j·÷Vü‰s¡$T∫Ãq <ëì yÓ+≥q+{Ï ‹s¡T>∑T#·T+&ÓqT. n|üð&ÉT $T~∏˝≤q>∑s¡eTT sê»>∑T »q≈£î"&ÉT nX¯«y˚T<Ûä
j·÷>∑eTT #˚j·TT#·T+&ÓqT. XË’ã´j·TT Ä HÓeT* HÓ‹Ôø=ìb˛sTT j·TX¯«y˚T<ÛäeT+<ä* neuÛÑè<∏äeTT ˙≥ kÕïqeTT
#˚sTT+∫ |æeTà≥ sTT≥ºìjÓT.
ÁbÕDÒX¯«sê ! ˙e⁄ HÓeT*$ ø±e⁄. X¯‘·<ÛäqT" &ÉqT sêE>±qT+&ç bÕwü+&É dü˝≤¢|üeTT#˚ ≈£îø£ÿ yÓ’ |ü⁄{Ϻ‹$.
H˚qT uÀ~Û+|ü">± Ä <˚Vü≤eTTqT $&ç∫ düè>±\yÓ’ eTs¡\ ‘√&˚\yÓ’ |ü<ä|ü&ç Á>∑<ä›yÓ’ ‘·s¡Tyê‘· ø±øÏyÓ’ eTiÏ ø=+>∑yÓ’
sTT|üð&ÉT HÓeT*yÓ’ j·TTHêïe⁄. düà]+|ü⁄eTìq q~j·TTqT Ä˝À∫+∫ ‘êqT CÒdæq bÕ|üeTTq≈£î ‘·q≈£î" >∑*–q
»qàeTT\≈£î $TøÏÿ * $cÕ<ä|ü&ç j·÷ <˚Vü≤eTTqT $&ç∫ »qø£ eTVü‰sêEq≈£î ø=&ÉT¬ø’ |ü⁄f…ºqT. ø±•sê»ø£q´j·TT
Ä eè‘êÔ+‘· yÓTiÏ+– j·T‘·"&ÉT j·TTø£Ôej·TdüTÿ "&ÉT ø±">± ‘·+Á&ç‘√ ‘·q dü«j·T+es¡eTT #ê{Ï+|ü⁄eTì #Ó|æŒ Ä
dü«j·T+es¡eTTq≈£î »qø£sê»≈£îe÷s¡T"&ÉT sê">± q‘·ì e]+∫ j·TH˚ø£ dü+e‘·‡s¡eTT\T düTœ+∫ |ü⁄Á‘·e‹jÓÆT
Vü‰sTT>∑ qT+&ÓqT. bÕwü+&ÉTì‘√ dü+uÛ≤wæ+∫q bÕ|üeTT nX¯«y˚T<ÛäeTT q+<äT neãè<∏äkÕïqeTT #˚dæq">±ì
b˛<äjÓT´qT. ø±e⁄q ÁX‚j·TdüT‡ ø√s¡Tyês¡T bÕbÕ‘·Tà\‘√ #Ó*$T #˚j·Tsê<äT. yê]‘√ dü+uÛ≤wæ+|üsê<äT. yê]ì
‘ê"ø£sê<äT. Ç$ eTTK´eTT>∑ <˚e |æ‘·èø±s¡´eTT ˝§qs¡TÃy˚fi¯ ≈£L&ÉH˚ ≈£L&É<äT. meìsTT+≥ H=ø£e÷düeTT
<˚e|üP» »s¡><∑ √ j·T{Ïyº êìì p∫qyê"&ÉT yÓ+≥H˚ dü÷s¡T´ìp∫ qeTdüÿ ]+|üe\j·TTqT. n≥T+&É bÕwü+&ÉT\
j·TqïeTT ‹qTyê]>∑‹ j˚T$T #Ó|Œü e\j·TTqT. n{Ïyº êìøÏ ì+≥ qqïeTT ô|≥Tº≥j·TT yêì‘√&É e÷≥˝≤&ÉT≥j·TT
yêì‘√&É" >∑÷&ç #·]+#·T≥j·TT bÕ|üø±s¡´eTT˝Ò. ì‘·´ HÓ’$T‹Ôø£ ø£s¡àeTT\T #˚j·Tìyê"&ÉTqT bÕ|üeTT#˚dæ
<ë"#·Tyê"&ÉTqT. m<äT≥ uÛÑ÷wæ+#·T≥ yÓqTø£ <ä÷wæ+#·T yê"&ÉTqT, dü‘·ÿ s¡àeTT\+<äT dü+<˚Vü≤eTT\T
|ü\T≈£îyê"&ÉTqT, ‘·q ø±s¡´eTTq¬ø’ |üs¡T\ ø±s¡´eTT #ÓiT#·T e+#·≈£î"&ÉTqT, <=+>∑ $qj·TeTT\T >∑\yê"&ÉTqT,
ùde<ä÷wü≈î£ "&ÉTqT, düÅ<+Zä <∏ä <ä÷wü≈î£ "&ÉTqT bÕwü+&ÉT \q+ã&ÉT<äTs¡T. Ç{Ïyº ê]ì e÷≥\#˚Hq’Ó >ös¡$+|üsê<äT.
Ç{Ϻ yê]ì p∫q <ä÷s¡eTTq+‘· ‘=\">∑ e\j·TTqT. yê]‘√ e÷≥˝≤&çq yê"&ÉT Ä ~qeTTq+<äT #˚dæq
|ü⁄D´eT+‘·j·TT e´s¡ú|üiT#·T ø=qTqT. n{Ϻyê]‘√ <˚e |æ‘·èø±s¡´eTT\T y˚fi¯ dü+uÛ≤wæ+#·T yês¡T qs¡ø£eTTq≈£î"
uÀe⁄<äTs¡T.

// 9 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
‘˚. edüT<Ûä" u≤wü+&ÉT‘√&ç dü+uÛ≤wüDeTTq
qs¡T\T <äTs¡Z‹bÕ\sTT j·Ts¡T>∑T#·T+&É
q|òüTeTT ˝§q]+#·T bÕwü+&ÉT" &Ó’q|ü⁄s¡Twüß"
&Ó{Ϻ qs¡ø±q πø>∑TH√ jÓTe«" &ÓiT">∑T
Ä. eT>∑"&ÉT |ü‹‘·T" &Ó’q eT>∑Te bÕ‹Áe‘·´
eTVæ≤eT"CÒdæ <Ûäe⁄ì eTqT|ü">∑\T>∑T
HÓìï »qàeTT\qT HÓ‹ÔqHÓ’qq
≥>∑T≥ dü‘·T\T |üP»´ \>∑T#·T ]|ü⁄&ÉT.
3. »&É uÛÑs¡‘√bÕU≤´qeTT
Á|ü‘·´ø£å $wüßíeì Á|üdæ~∆ ¬øøÏÿ q ãTTwüuÛÑTq≈£î uÛÑs¡‘·T"&ÉqT ≈£îe÷s¡T"&ÉT >∑\"&ÉT. Äj·Tq sêC…’ sT÷
uÛ÷Ñ $Tì bÕ*+#ÓqT. n‘·"&ÉT $TøÏÿ * <Ûsä êà‘·Tà"&ÉT. Á|ü»\ dü+‘√wüyT˚ ‘·q dü+‘√wüeTT>∑ HÓ+#·T#·T Á|ü‹ø±s¡´eTT
uÛÑ>∑e+‘·Tì ¬ø’+ø£s¡´eTT>∑" <ä\+#·T#·T X¯ó<ä∆yÓTÆq eTqdüT‡‘√ sê»´‘·+Á‘·eTT\T Bs¡Èø±\eTT q&ç|æ Áã<äT≈£î
XÊX¯«‘·eTT>±<äìj·TT dü+kÕs¡eTT ˝…+&Ée÷e⁄\ e+{Ïeìj·TT HÓi"Ï – yÓs’ ê>∑´+ãT eVæ≤+∫ sê»´eTT ø=&ÉT≈£î\≈£î
|ü+∫sTT∫à kÕ\Á>±eTeTT\T |ü⁄≥Tº >∑+&Éø°qB rs¡eTTq |ü⁄\Vü‰ÁX¯eTeTTq≈£î" uÀsTT ÁoeTHêïsêj·TDeT÷]Ôì
Á|ü‹~qeTT ‘·T\d” <äfi¯eTT\#˚‘·qT |üP\#˚‘·qT ã÷õ+#·T#·T ˙{Ï#˚‘·qT ø£+<äeT÷˝≤<äT\#˚‘·qT <˚Vü≤eTT
s¡øÏå+#·Tø=qT#·T ÄX¯\ìï e<ä* ø√]ø£ ø√|üeTT H=+<äø£ eT÷"&ÉT ø±\eTT\ kÕïqeTT #˚j·TT#·T >±\eTT
>∑&ÉT|ü⁄#·T+&ÓqT.
ˇø£Hê"&ÉT uÛÑs¡‘·T" &˚{Ï˝À ˙fi¯fl˝ÀqT+&ç ÁãVü≤àeT+ÁeTT »|üeTT#˚j·TT#·T+&ÉT düeTj·T+ãTq H=ø£ÿ
ì+&ÉT >∑]“¤DÏjÓÆTq Ä"&ÉTõ+ø£ Ä j˚T{ÏøÏ ˙s¡TÁ<ëe e#ÓÃqT. n~ ˙s¡T Á<ë>∑T#·T+&ÉT düeTj·T+ãTq dæ+Vü≤eTT
ø£s¡íø£sƒ√s¡eTT>∑ >∑]®+#ÓqT. Ä <Ûä«ì $ì Vü≤]DÏ uÛÑj·T|ü&ç ∫yê\Tq q~ì <ë"≥T≥¬ø’ jÓT–¬sqT. uÛÑj·TeTT#˚‘·qT
m–]q y˚>∑eTT #˚‘·qT >∑s¡“¤eTTq+ <äTqï •X¯óe⁄ ø£&ÉT|ü⁄˝ÀqT+&ç <ä÷dæ˙{Ï˝À" ã&ÓqT. Ä&ÉTõ+ø£ Äe*jÓTT&ÉT¶
q|ü&ç eTs¡DÏ+#ÓqT. n+‘·j·TT" p#·T#·T+&É uÛÑs¡‘·Tq≈£î ˙{Ïô|’ <˚\T#·Tqï õ+ø£ |æ\¢ô|’ $TøÏÿ * j·TqTsê>∑eTT
|ü⁄{Ϻ ‘·{≤\Tqb˛sTT <ëì HÓ‘·TÔø=ì jÓTT&ÉT¶q≈£îe∫à ‘·*¢˝Òì j·÷ |æ\¢qT n‘·´+‘· Á|”‹‘√ ãVüQ$<ÛäeTT\
ø±bÕ&ÉT#·T+&ÓqT. Ç≥T¢ <ëìøÏ y˚fi¯ ø±Vü‰s¡$T#·TÃ#·T, <˚Vü≤eTTq≈£î <äTyÓTÆ àq ‘·&ÉT#·T#·T, <ëì HÓ‹Ô ˝≤*+#·T#·T,
<ëì ~≈£îÿ ˝Òì dæú‹øÏ e>∑#·T#·T, ˇ+{Ï>∑ $&ç∫q @ |ü⁄* #·+|ü⁄H√ @ ‘√&˚ ˝…‹Ôø=ìb˛e⁄H√ mø£ÿ &É |”"øÏ‹qTH√
j·Tì uÛj Ñ T· |ü&ç <ëìì $&ÉTeø£ ≈£L&ÉH˚ j·TT+#·Tø=qT#·T, X¯sD¡ ì e∫Ãq<ëìì HÓ≥T¢ $&ÉT‘·Tqì j·TqTe÷ì+#·T#·T,
‘·qô|’ q~#·÷|ü⁄ eT≈£îÿ e≈£î dü+‘√wæ+#·T#·T, |òü\eTT\T, |üP\T, dü$T<Ûä\T ˝À˝…’q$ ‘˚"uÀe⁄ düeTj·T+ãTqqT
<√&=ÿ ìb˛e⁄#·T, y˚&ÉTø£¬ø’ <ëìì eT÷"|ü⁄\ô|’ qT+#·Tø=ì yÓ÷dæø=ìb˛e⁄#·T <ëìì ∫{Ϭø\Ty˚dæ Ä&ç+#·T#·T,
‘=&Éô|’ qT+#·Tø=ì y˚THÓ\¢ ìeTTs¡T#·T, HêkÕ$T Hê nqï Hê eTT<äT› ã+>±s¡Tø=+&É nì eTT<äT›\T ô|≥Tº#·T
»|üeTT#˚j·TT düeTj·TeTTq q~ y˚TqT>√øÏq yÓT\¢q e<ä*+#·T#·T, ø£qT\TeT÷dæø=ì »|üeTT#˚j·TT#·T+&çj·TT
NeT∫≥T≈£î eTìq ∫eT≥ ãTi¿ìq <ëì πø$T j·TTbÕj·TeTT e#·TÃH√ j·Tì ø£qTï\T $∫à #·÷#·T#·T <ëìì
MT"<ä #˚sTTyÓ’∫ ìÁ~+#·T#·T ˙ $<ÛäeTT>∑ Á|”‹#Ó+~ düs¡«ø±\ düsê«edüú\ <ëìH˚ düà]+#·T#·T »|üeTT eTi∫
‘·|üeTT $&ç∫ <˚e|üP»e÷ì yÓ÷Vü≤eTT|üPì uÛÑs¡‘·T" &ÉT+&ÉT düeTj·T+ãTq ˇø£ÿ Hê" &É~ j·TTqï≥Tº+&ç ˇø£ÿ
Hê" &É~ j·TTqï≥Tº+&ç ‘·|æŒ+#·Tø=ì j·TTiϬøqT.
n+‘·≥ uÛÑs¡‘·T"&ÉT õ+ø£|æ\¢ ‘·|æŒ+#·Tø=ì jÓT+<äT#·HÓH√ j˚T eTè>∑eTT yê‘·"ã&ÓH√ j˚T y˚"≥ø±&ÉT
#·+ô|H√ j·Tì <äT'œ+#·T#·T #Ó≥Tº#Ó≥Tº bı<äbı<ä >∑T≥º>∑T≥º ‹]– sT÷ y˚fi¯≈£î <ëìøÏ y˚T|ü⁄ ì#·TÃ#·T+&ç‹ì
>∑<ë. á y˚fi¯≈£î Hê&ç+#·T#·T+{Ïì >∑<ë. áy˚fi¯≈£î H˚qT »|üeTT #˚j·TTq|ü⁄&ÉT Hê ‘=&ÉMT"<ä qT+&ÉTqT >∑<ë,
njÓ÷´ ø£qï_&ɶe˝… ‘·*¢˝Òì |æ\¢qT kÕ"øÏ‹H˚. @$T #˚j·TT<äTqT? m+<äì yÓ<ä≈£î<äTqT? #·+Á<äTì˝À qT+&ÉTq~
Hê õ+ø£j˚TyÓ÷. •e⁄ì #˚‹˝À qT+&ÉTq~ Hê õ+ø£j˚TyÓ÷. yêj·TT<˚e⁄"&ÉT Hê õ+ø£|æ\¢ô|’ HÓøÏÿ ‹s¡T>∑T#êqï"
&˚yÓ÷ nì sT÷ $<ÛäeTT>∑ <ëìH˚ ‘·\"#·T#·T <ëì¬ø’ <äT'œ+#·T#·T <ëì >∑TDeTT\T e]í+#·T#·T <ëì s¡÷|üeTT
yÓT#·TÃø=qT#·T <ëì >∑TDeTT\T e]í+#·T#·T <ëì s¡÷|üeTT yÓT#·TÃø=qT#·T jÓ÷>±uÛ≤´düeTT e<ä* eè<∏ëø±\eTT
Á<√j·TT#·T+&ÓqT. jÓ÷>∑eTT|üPì uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì <Ûë´qeTT #˚jT· e\j·TTqì ô|+&Ü¢eTT _&É\¶ qT sê»´eTTqT uÛÀ>∑eTTqT
düs¡«eTT e÷ì yÓ’sê>∑´eTT"ã÷ì j·T&É$ #˚]q yêì ø£{Ϻ »+C≤≥eTT ø£*¬>qT. ø±\ã\eTT ø£s¡àã\eTT
MTisêì$ >∑<ë. Ç≥T¢ ø=ìïHêfi¯ófl ‘·|æ+∫q yÓqTø£ eTs¡\ Hê õ+ø£|æ\¢ ‘·q+‘·" <ëH˚ uÛÑs¡‘·TH=<ä›≈£î e#ÓÃqT.
// 10 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
<ëìì p∫ #·∫Ãq _&ɶ"&ÉT Áã‹øÏ e∫Ãq≥T¢ uÛÑs¡‘·T"&ÉT dü+‘√wæ+#ÓqT. á $<ÛäeTT>∑ <ëì‘√" Áu§<äT›\T
|ü⁄#·TÃ#·T+&É q‘·ìøÏ qekÕqø±\eTT ÁbÕ|æÔ+#ÓqT. njÓ÷´ Hê≈£î eTs¡De÷düqïyÓTÆq<˚. Ç"ø£ ˙ õ+ø£|æ\¢
HÓes¡T s¡øÏå+‘·Ts¡T? Ç~ j˚T eTè>∑eTT yê‘·"ã&ÉTH√ @ >∑‹ |ü{Ϻb˛e⁄H√ j·Tì <ëìH˚ düà]+#·T#·T ÁbÕDeTT\T
$&ç#ÓqT.
Áã‹øÏj·TTqï ø±\eTTq eTqdüT‡qT <ëìj·T+<˚ $X‚wüø±\eTT >±&ÛÉeTT>∑ qT+∫q ø±s¡DeTT#˚ q‘·"&ÉT
eTiT»qàeTTq õ+ø£jTÆÓ |ü⁄f…qº T. yÓs’ ê>∑´eTT eVæ≤+∫ jÓ÷>∑ eTuÛ´Ñ dæ+∫ uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì uÛøÑ ‘ÔÏ √" ã÷õ+∫j·TT+&çq
ø±s¡DeTT#˚ C≤‹ düàs¡DeTT >∑*– õ+ø£j·T+<ä* ‘·>∑T\eTT#˚" <äqøÏ{Ϻ eTè>∑‘·«eTT >∑*¬>" >∑<ëj·Tì ‘Ó*dæ
$TøÏÿ * ‘·|æ+∫ ‘·*¢ì u≤dæ |üPs¡«»qàeTTq" <ë qT+&çq |ü⁄\Vü‰ÁX¯eTeTTq≈£î" uÀsTT jÓT+&çq Ä≈£î\T
|ü∫Ãø£ ‹qT#·T H˚{Ï ˙s¡T Á‘ê>∑T#·T ˙ <˚Vü‰ekÕq yÓT|üð&ÉT >∑\T>∑THê j·Tì <˚e⁄ì <Ûë´ì+#·T#·T+&ÓqT.
eTqTwüß´\T J$‘·ø±\eT+<äT HÓ≈£îÿ e eT≈£îÿ e#˚‘·" >±ì uÛÑj·TeTT#˚‘·">±ì <˚ìì düà]+#·T#·T+<äTs√
Ä s¡÷|üeTTH˚ eTiT»qàeTTq" u§+<äT<äTs¡T. |ü#·Ã|ü⁄s¡Te⁄qT <Ó∫à ‘·TyÓTà<ä >∑÷≥" qT+#·">± q~ ‘·TyÓTà<ä>±H˚
e÷iTqT >∑<ë. nfÒ¢ eTqTwüß´\TqT ≈£îø£ÿ \ô|’ Á|”‹qT+∫q ≈£îø£ÿ \T >±qT, õ+ø£\ô|’ Á|”‹qT+∫q õ+ø£\T>±qT,
eTqTwüß´\ô|’ Á|”‹qT+∫q eTqTwüß´\T>±qT, Ä]®+∫ bÕ‹ô|{Ïqº <Ûqä eTTô|’ eTqdüT+∫q <ëìì s¡ø+åÏ #·T düsŒ¡ eTT
>±H√ <äj·T´eTT>±H√ |ü⁄≥Tº<äTs¡T. ø±e⁄q eTqTwüß´ \+<äiT u≤\T¬s’qqT eè<äT∆˝…’qqT Åd”Ô˝…’qqT |ü⁄s¡Twüß˝…’qqT
uÛ>Ñ e∑ +‘·TìH˚ düà]+#·T#·T+&Ée\j·TTqT. uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì #·]Á‘·eTT\T>±ì |ü⁄D≤´‘·Tà\ #·]Á‘·\T>±ì #·<Tä e\j·TTqT.
dü‘T· Œs¡Twüß\ ‘√&ÉH˚ düV≤ü yêdüeTT #˚jT· e\j·TTqT. ≈£îå Á<äT\‘√ yÓTÁÆ ‹ #˚jT· sê<äT. ≈£îå Á<ä Á>∑+<∏eä TT\T #·<Tä esê<äT.
≈£åîÁ<ä|ü<ës¡úeTT\ô|’ eTqdüTdüT uÀ˙j·Tsê<äT. Ç~ eTqTwüß´\T>± qT+&ç u≤>∑T|ü&É" >√s¡Tyês¡+<äiT eTqdüT‡q
<äè&ÛÉeTT>± qT+#·Tø=qe\j·TTqT.
4. Á<ÛäTe#·]Á‘·eTT
˝Àø£eTTq≈£î yÓTT<ä{ÏsêC…’q eTqTe⁄q≈£î X¯‘·s¡÷|ü j·TqT uÛ≤s¡´ø£\<äT yê]øÏ Á|æj·TÁe‘·T &Éìj·TT ñ‘êÔ
qbÕ<äT"&Éìj·TT ìs¡Te⁄s¡T ø=&ÉT≈£î\T. n+<äT ñ‘êÔqbÕ<äTq≈£î düT˙‹ düTs¡T∫ j·TqT sTTs¡Te⁄s¡T uÛ≤s¡´\T.
kÂ+<äs¡´e‹jÓÆTq düTs¡T∫ì eTs¡– j·÷yÓT uÀ<Ûä\T ‘·\¬øø£ÿ ˙‹eT+‘·Tsê˝…’q ô|<ä› uÛ≤s¡´qT >ös¡$+|üø£ j·÷yÓT
sTT+{ÏøÏì uÀø£ j·÷yÓTqT |ü\Tø£]+|üø£ sêE uÀqø£ ‘˚Ô\≈£î u‘ÓÔ$T#·TÃq≥Tº ÄyÓT≈£îqT ~q~qeTT ã‘ÓÔeTT
ø=*∫sTT∫à |ü+|ü⁄#·T+&ÓqT.
Ç≥T¢+&É H=ø£Hê"&ÉT düTs¡T∫ ø=&ÉT≈£î ñ‘·ÔeTT"&ÉqT yê"&ÉT ‘·+Á&ç jÓT&ÉeT ‘=&ÉMT"<ä ≈£Ls¡TÃ+&ç
˝≤*+|ü"ã&ÉT#·T+&ÓqT. düT˙‹ø=&ÉT≈£î Á<ÛTä e⁄" &ÉqTyê"&ÉTqT u≤\T"&É>T∑ ≥#˚ ‘·+Á&ç ≈£î&ç‘=&É jÓTø£ÿ "uÀjÓTqT.
n|üð&ÉT n+<äTqï düTs¡T∫ ø√|üeTT#˚ HÓiH¿ q’Ó ø£qTï\‘√ u§eTeTT&ç j·÷&ç+#·T#·T y˚T"ø£|\æ ô¢ |’ <äTeTT≈£î Ä"&ÉT|ü⁄*
e˝… ‘·{≤\Tq yêìô|’≈£îiÏøÏ yêìì ¬s≥º|ü{Ϻ ˝≤– sT÷e\ø°&çà ªªzØ Ä>∑s¡“¤<ä]Á<äT"&Ü! <ëdæø=&ÉTø±! ˙e"≥sê
Hê ø=&ÉT≈£î‘√ düe÷qeTT>∑ Hê uÛÑs¡Ô‘=&É HÓø£ÿ " <ä\+∫‹$. ˙ Áã‘·T≈£î ˙ jÓ÷>∑´‘· Ä˝À∫+|üø£ Hê ø=&ÉT≈£î
m&ÉeT ‘=&Éô|’qT+&É ˙e⁄ ≈£î&ç‘=&É HÓø£ÿ ">√¬s<äyê? ˙ ¬ø+‘· b˛‘·s¡eTTsê? Hê ø=&ÉT≈£î‘√ sê»´düTKeTT\T
|ü+#·Tø=qT≥≈£î e∫Ëe≥sê <ëj·÷<äT"&Ü? ìsꓤ>∑T´sê* ø£&ÉT|ü⁄q" ãT{Ϻq ˙≈£îqT sêE ‘=&É HÓø£ÿ jÓ÷>∑´‘·
ø£\<ë? ˙ eTTU≤q q≥Te+{Ï Áyê‘·j˚T j·TT+&çq Hê ø£&ÉT|ü⁄qH˚ |ü⁄{ϺsTT+<äTe⁄>±ì <ëdæ ø£&ÉT|ü⁄q H˚\
|ü⁄≥Tº<äTe⁄sê? ˙e⁄ #˚dæq |üP»ø=\"~ ˙≈£î »qàeTTø£*¬>qT. Hê ø=&ÉT≈£î uÛÑ>∑e+‘·Tì ã+>±s¡T|üP\‘√"
ã÷õ+#ÓqT. ø±e⁄q Hêø£&ÉT|ü⁄q |ü⁄f…ºqT. ˙e⁄ eT{Ϻ|üP\‘√ ã÷õ+∫‹$ ø±e⁄q Hê <ëdæøÏ" ãT{Ϻ‹$. ˙
|ü⁄≥TºyÓ’q ˙e⁄ Ä˝À∫+|üø£ ø√s¡sêì ø√]ø£\T ø√¬s<äyê? ˙ø£+‘· ø±es¡e÷ ‘ês¡‘·eT´C≤„q eTø£ÿ s¡˝Ò<ë ˙≈£î
‘·+Á&ç‘=&É jÓTø£ÿ e\j·TTqì ø√]ø£j·TT+&ÓHê <˚e⁄&Ü qqTï düTs¡T∫ø£&ÉT|ü⁄q" ãT≥ºCÒj·TTeTì ÁbÕ]ú+∫ jÓTø£ÿ
&ÉHq’Ó " uÀsTT #·∫à Hê ø£&TÉ |ü⁄q" ãT≥TºeTT. ˙ ‘·*¢ Hê≈£î <ëdæ. ˙e⁄ Hê ø=&ÉT≈£îq≈£î <ëdüT"&Ée⁄. eTiÏjTÓ Tø£kÕ]
sTT≥T¢ #˚j·T"<ä\"#Ó<äyê ìqTï ¬s+&ÉT>∑"J*à qT|üð˝À q÷s¡y˚j·TT<äTqT. C≤Á>∑‘·Ô NÛ Äe\bıeTTà nì yêì
ãT>∑Z\T qT*$T <Óã“\Tø={Ϻ yÓT&Éã{Ϻ <ä÷s¡eTT>∑ HÓf…ºqT. á Ø‹>∑ ø£s¡íø£sƒ√s¡eTT˝…’q yêø£´eTT\T |æqï‘·*¢
‘·qTï" ã\T≈£î≥j·TT ‘·+Á&ç j˚T$Tj·TT" C…|üŒø£ j·TTù|øÏå+∫ j·TT+≥Tj·TT"p∫ Á<ÛäTe⁄"&ÉT ø£qTï\T |ü⁄\TeTT
ø=\T#·T yÓøÏÿ yÓøÏÿ j˚T&ÉTÃqT ø£qï‘·*¢ jÓTT<ä›≈£î" uÀjÓTqT. ÄyÓTj·TTqT ø=&ÉT≈£îqT CÒs¡"Bdæ Hêj·THê! j˚T\
j˚T&ÓÃ<äe⁄? ‘·+Á&û! ˙‘√&ç j·÷≥u≤\≈£î\T ìqTï" >={Ϻsê? ‹{Ϻsê ˝Òø£ ˙ edüTÔe⁄\T rdæø=ìsê? ˝Òø£
jÓT+<Ó’q" ãs¡T $&ÉT#·T" ã&ç‹yê? me¬s’q u…<ä]+∫sê? |üdüs¡ y˚T<Ó’q" u§&ÉTe e#ÓÃHê? Hêj·THê ! j˚T\
sTT+‘·>∑ H˚&ÓÃ<äe⁄? ‘·+Á&û ! #Ó|üðeTì ‘=&É\ô|’ ≈£Ls¡TÃ+&É" u…≥Tºø=ì ø£˙ïs¡T ‘·T&ç∫ düe÷<Ûëq |üiÏ∫
j·T&ç¬>qT. Á<ÛäTe⁄"&ÉTqT @&ÉTÃ#·TH˚ ‘·qTï düe‹‘·*¢ j·Tqïe÷≥\qT ‘·+Á&ç‘=&É HÓø£ÿ ˙j·T≈£î+&É ãiãi˝≤>∑T
// 11 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
≥j·TT" C…ô|ŒqT. n|üð&ÉT düT˙‹ $T>∑T\ <äT'œ+#·T#·T ø=&ÉT≈£î‘√ ì≥¢ìjÓT.

‘·+Á&û ! ˙ y˚\ <äT'K|ü&çjÓT<äe⁄. |üPs¡« »qàeTTq y˚T\T #˚dæqyês¡T y˚T\TqT, ø°&ÉT#˚dæqyês¡T ø°&ÉTqT
á »qàeTTq+<äT nqTuÛÑ$+|ü e\j·TTqT >∑<ë. n~ ‘·|üŒ<äT. n≥T¢+&É eTq y˚TbÕ|üeTT #˚dæ‹yÓ÷ eTqøÏ{Ϻ
<äTs¡edüú ø£*¬>qT. >=|üŒ e+X¯eTTq" ãT{Ϻq H˚qT <ëdæj·Tì j·Tì|æ+#·Tø=qT≥≈£î eTVü‰sêEq≈£î" ãT{Ϻq
˙e⁄ <ëdæø=&ÉT ø£ì|æ+#·T ø=qT≥≈£î HÓ+‘·bÕ|üeTT #˚dæ‹yÓ÷? me] y˚T\T#·÷∫ jÓ÷s¡«˝Òø£ b˛sTT‹yÓ÷ @
uÛ≤sê´ uÛÑs¡Ô\qT ‘·+Á&ç>=&ÉT≈£î\qT HÓ&É\" u≤|æ‹yÓ÷ Ä bÕ|ü$T|üð&ÉT nqTuÛÑ$+#·T#·THêïeTT. m+‘· >=|üŒ
≈£î\eTTq" ãT{ϺqqT mìï $<ä´\T H˚]ÃqqT m+‘· C≤„qe+‘·T"&Ó’qqT ‘êqT #˚dæq ø£s¡àeTT\ |òü\eTqTuÛÑ$+|üø£
‘·|æŒ+#·T ø=q˝Ò"&ÉT >∑<ë. Hêj·THê! n–ïkÕøÏå>∑ ô|+&ç¢#˚dæø=ì <Ûäs¡àeT+<äT ns¡úeT+<äT ø±eT eT+<äT ìqTï
e<ä\qì Á|üe÷DeTT #˚dqæ eT>∑"&ÉT qqTï <ëdæø+£ f…qT ìø£èwüߺ sê*">∑" p#·T#·THêï"&ÉT. n{Ϻ ìsꓤ>T∑ ´sê\e>∑T
Hê ø£&ÉT|ü⁄q ˙ y˚\ |ü⁄{Ϻ‹$? |ü⁄Á‘ê! ˙ düe‹‘·*¢ ì»y˚T #Óô|ŒqT. uÛÑ>∑e+‘·Tì ÄÁX¯sTT+∫‹y˚ì ˙ ø√]ø£
\ìïj·TT HÓiy˚iTqT. ~≈£îÿ ˝Òìyê]¬ø\¢ <˚e⁄"&=ø£ÿ "&˚ ~≈£îÿ, nHê<ÛäT\≈£î <˚e⁄" &=ø£ÿ "&˚ ~≈£îÿ . s¡ø£å≈£î"&ÉT
Äj·Tq≈£î u≤\T"&Éì eè<äT∆"&Éì Åd”Ô j·Tì |ü⁄s¡Twüß"&Éì uÛ≤>∑´e+‘·T"&Éì <ä]Á<äT"&Éì ‘ês¡‘·eT´eTT ˝Ò<äT. m{Ϻ
yê"&Ó’qqT ‘·qTï uÛÑøÏÔ‘√ ùd$+#ÓH˚ì ‘·|üŒø£ s¡øÏå+#·TqT. ø√]q ø√]ø£\ìïj·TT ì#·TÃqT. ø±e⁄q ˙e⁄qT u≤>∑T|ü&É
e\j·TTqì ˙ düe‹‘·*¢ #Ó|æŒq≥T¢ uÛÑ>∑e+‘·Tì Äsê~Û+∫ eTiT»qàeTTq HêyÓT ø£&ÉT|ü⁄q" ãT≥TºeTT ˙ ø£ìï
y˚T\T#˚j·T" >∑\qT. H˚Hê j·÷"&ÉT<ëqqT. ~≈£îÿ ˝Òì<ëqqT. Hê düe‹øÏ <ëdæe˝…H˚ j·TTqï<ëqqT. Ç{Ϻ H˚qT
˙ <äT'K yÓT{≤¢"|ü⁄<äTqT. ˙ ø√]ø£\T Bs¡Œ">∑\yê"&ÉT <˚e⁄"&=ø£ÿ "&˚ j·Tìq Á<ÛäTe⁄"&ÉT ‘·{≤\Tq ˝Ò∫
‘·*¢jÓT<äT≥ ì\"ã&ç ne÷à ! H˚qT düe‹‘·*¢ ø£&ÉT|ü⁄q" ãT≥ºH˚ |ü⁄≥ºqT. ˙ø£&ÉT|ü⁄qH˚ |ü⁄{Ϻ‹ì. ˙ πø ø°]Ô
‘Ó#ÓÃ<äqT. HêX¯øÏÔ #·÷&ÉTeTT <˚e⁄" &ÉqTyê" &Ó#·Ã≥qTHêï"&ÉT? H˚H˚$T #˚dæq Hê ø√]ø£\qT Bs¡TÃqT? nìq
‘·*¢ sTT≥¢ìjÓT. ‘·+Á&ç ! <˚e⁄"&ÉT nìï #√≥T\qTHêï"&ÉT ˇø£#√≥ qTHêï"&ÉT ˇø£#√≥ ˝Ò"&Éì #Ó|üŒsê<äT.
Á<ÛäTe⁄"&ÉT : Äj·Tq πø$T ù|s¡T?
düT˙‹ : nìï ù|s¡T¢ Äj·Tq ù|s¡T˝Ò. ˙ yêj·TqqT ñ<˚›•+∫ j˚T ù|s¡T‘√" _*∫qqT Äj·Tq ˙≈£î" ã\T≈£îqT.
n+<äT˝À eTTK´yÓTÆqù|s¡T leTHêïsêj·TDT"&ÉT.
Á<ÛäTe⁄"&ÉT : Äj·Tq jÓTe]e˝… qT+&ÉTqT? s¡÷|ü yÓT{Ϻ~?
düT˙‹ : ˙ y˚s¡÷|üeTT >∑\yêì">∑ <Ûë´ì+‘·Ts√ Äs¡÷|üeTT‘√H˚ ˙≈£î ø£q"ã&ÉTqT. ‘ê H˚<√ jÓTTø£ s¡÷|üeTTqT
e÷Á‘·eTT |üPìj·TT+&çq Äs¡÷|üeTTqT <Ûë´ì+#·T≥≈£î n+<äi≈£î X¯øÏÔø£\T>∑TH√ ø£\T>∑<√ ˇø£ ù|s¡T e÷Á‘·y˚T
ô|≥Tºø=ì j·TT+&çq Ä ù|s¡+<äi≈£î ‘Ó*j·TTH√ ‘Ó*j·T<√ j·Tì ˝À≈£î\j·T+<äT $TøÏÿ * <äj·T>∑\yê&Ó’ yê]
yê] sTTwüºeTT e∫Ãq≥Tº yês¡T yês¡T <Ûë´ì+|ü ìeTàì n+<äi≈£î düT\uÛÑT"&Ó’ j·TTHêï&ÉT.
Á<ÛäTe⁄"&ÉT : ne÷à ! <˚e⁄" &Ó+‘· <äj·T>∑\yê"&˚, nf…Æq <˚e⁄ì <Ûë´ì+#·T≥ düTfi¯óy˚.
düT˙‹ : eTqdüT‡ ì\ø£&É >∑\yê]øÏ düTfi¯óe⁄ >±ø£ ø£wüº y˚T\ j·T>∑TqT? Ç~ei≈£î Ä&ÉTø=qT edüTÔe⁄\MT"<ä ˙
yÓ+‘· Áù|eTj·TT+∫ nqïeTTq≈£î ˙fi¯fl≈£î H˚qT _*∫qqT sêø£ j·TT+{Ïy√ n{Ϻ Áù|eTqT uÛÑ>∑e+‘·Tì
j·T+<äT+#·TeTT.
// 12 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
Á<ÛäTe⁄"&ÉT : ne÷à ! n≥Tº˝Ò #˚ôd<äqT >±ì H˚HÓ≥T¢ <Ûë´ì+|ü e\j·TTH√ mf…¢Ìq Hê≈£î düT\uÛÑeTT>± Hêsêj·TD
eT÷]Ô" ø£q"ã&ç Hêø√]ø£\T Bs¡TÃH√ Ä $<ÛäeTTqT <Ó\T|ü⁄eTT.
düT˙‹ : Hêj·THê! <Ó*ô|<ä $qTeTT. uÛÑ>∑e+‘·T"&ÉT ‘êH˚ j·÷ø±s¡eTT >∑\yê"&√ j·T{Ϻ j·÷ø±s¡eTT >∑\yê]ì
>±H˚ eTqTwüß´\qT düèõ+#ÓqT. ø±e⁄q ˙e⁄qT n{Ϻ j·÷ø±s¡eTT >∑\yêìì>∑ <˚e⁄ì <Ûë´ì+|ü⁄eTT.
nì j·Tee÷qeTT düVæ≤+|üH√|üø£ ∫qïu≤\Tq øÏ~ kÕ<Ûä´e÷ j·Tì jÓÆTq" <ä\"|üø£ uÛÑ>∑e+‘·T"&ÉT
uÛøÑ |Ô£ sü êBÛqT"&ÉT>∑<ë j·Tì q$Tà ÄyÓT ø=&ÉT≈£îqT uÀ~Û+∫ |ü+ô|qT. Á<ÛTä e⁄"&ÉTqT s√wü+ãTq HÓ≥Tº˝q’… Hêsêj·TDTì
<ä]Ù+∫ ‘·q ø√]ø£ HÓiy˚s¡TÃø=ì ‘·+Á&ç Á|üuÛÑT‘·«eTTqø£+f… >=|üŒ Á|üuÛÑT‘·«eTTqT ◊X¯«s¡´eTTqT dü+bÕ~+#·e\
j·TTqì j·÷ $wüj·TeT+<˚ ‘·–*j·TT+&ÉT≥#˚" <ëH˚ Á‘√e HÓ#·Ã{ÏøÏ" uÀe⁄q~≈£L&É HÓiT">∑ø£ #·ø£ÿ ">∑
qs¡D´eT<Ûä´eTTq" uÀe⁄#·T+&ÓqT. »+≈£îø=+≈£î˝Òì eTqdüT‡#˚ HÓe«"&ÉT uÛÑ>∑e+‘·Tì ùde #˚j·Te\j·TTqì
ìX¯ÃsTT+#·Tø=qTH√ j·T{ϺyêìøÏ" q‘·ìøÏ" <Ó*j·Te\dæq $wüj·TeTT\T #˚j·Te\dæq ø±s¡´eTTqT b˛ee\dæq
Á‘√e\T uÛÑ>∑e+‘·T&˚ jÓ÷>∑T´\e\q">±ì eTiÏj˚T eT÷\eTTq">±ì ‘Ó\T|ü⁄qT. ø±e⁄q uÛÑ>∑e+‘·Tì>∑÷]Ã
‘·|dü Tü ‡#˚jT· e\j·TTqì <äè&ÛìÉ X¯Ãj·TeTT‘√" uÀe⁄ q‘·ìøÏ Hês¡<Tä " &Ó<Tä s¬ ’ u≤\ø±! ˙ yÓe«"&Ée⁄? á j·Ts¡D´eTT
q+<äT ˇ+{Ï>∑ H˚\b˛e⁄#·THêïe⁄ mø£ÿ &É≈£î b˛e⁄#·THêïe⁄ ! nì j·T&ç¬>qT. Á<ÛäTe⁄"&ÉTqT kÕcÕº+>∑qeTkÕÿ
s¡eTT >±$+∫ ‘·q ù|s¡T #Ó|æŒ ‘·qTï düe‹‘·*¢ ‹≥Tº≥j·TT ‘·+Á&ç j·TTù|øÏå+#·T≥j·TT ‘·*¢ uÀ<ÛäeTTqT <Ó*ô|qT.
Hês¡<äT"&ÉTqT ø£åÁ‹j·TC≤‹ jÓT+‘·bÂs¡TwüeTT>∑\~j·Tì j·÷X¯Ãs¡´|ü&ÉT#·T ì≥¢ìjÓT.
Hês¡ : u≤\ø±! ‘·|üdüT‡#˚j·T" uÀjÓT<äq+{Ïy˚ ‘·|üdü‡q>± H˚yÓ÷ ‘Ó*j·TTHê?
Á<ÛäTe⁄"&ÉT : H˚ Hê&ÉTø=qT edüTÔe⁄\+ <Ó+‘· Á|”‹ HÓ\¢|üð&ÉT+∫j·TT+{ÏH√ j·T{Ϻ Á|”‹ì uÛÑ>∑e+‘·Tìj·T+ <äT+∫
Äj·TqH˚ düà]+#·T≥ ‘·|üdü‡ì e÷ ‘·*¢ #Óô|ŒqT.
Hês¡ : uÛÑ>∑e+‘·T" &Óø£ÿ &É qTHêï"&Éì Äj·TqqT ˙e⁄ <Ûë´ì+#Ó<äe⁄?
Á<ÛäT : H˚ HÓø£ÿ &É qTHêï"&Éì ‘·\"∫q qø£ÿ &ÉH˚ j·TTHêï" &Éì e÷ neTà #Óô|ŒqT.
Hês¡ : MT j·TeTà dü‘·´y˚T #Óô|ŒqT>±ì ˙e⁄ |æ\¢yê"&Ée⁄ ˙≈£î Hê\T¬>’<äT dü+e‘·‡s¡eTT\ ej·Tôd’‡q qTqï<√
˝Ò<√. ø±e⁄q ˙e⁄#˚j·TT ø±s¡´eTT q+<ä* ø£wüºdüTKeTT˝…iT+>∑e⁄. ˙yê Ä&ÉTø=qT u≤\T"&Ée⁄. áÁbÕj·TeT+<äT
˙≈£î e÷qeTq H˚$T nee÷qeTqH˚$T? n~j·TTqT>±ø£ ìÁ<ëVü‰s¡eTT\T e<ä* jÓTìïjÓ÷ »qàeTT\T
jÓ÷>∑eTTqqT C≤„qeTTqqT >∑&ÉT|ü⁄ eTVü‰jÓ÷>∑T\≈£îqT uÛÑ>∑e+‘·T"&ÉT ø±qsê"&ÉT. u≤\T"&ÉyÓ’q ˙ ¬ø≥T¢
ø±qe#·TÃqT? n‘·"&ÉT yÓT#·TÃq≥T¢>∑ Hêsê~Û+|ü ˙≈£î kÕ<Ûä´e÷? ø±"ã{Ϻ ˙≈£î qkÕ<Ûä´yÓTÆq |üìøÏ"ã÷qø£
sTT+{ÏøÏ"u§eTTà. Á|ü‹ eTqTwüß´q≈£î düTKeTT\T <äT'KeTT\T Äj·÷ ø±\eTTq |üPs¡«eTTq yê"&ÉTyê"&ÉT
#˚dæq |ü⁄D´bÕ|üeTT\ø=\"~ ø£\T>∑T#·T+&ÉTqT. <ëìì düVæ≤+#·Tø=ìqyê"&˚ C≤„ì.
Á<ÛäT : nj·÷´ ! <˚e⁄"&ÉT $TøÏÿ * <äj·T>∑\yê"&Éì |æ\¢yê"&ÉT ô|<ä›yê"&ÉT nì eTqTwüß´\≈£î+&ÉT ‘ês¡‘·eTàãT~∆
Äj·Tq≈£î ˝Ò<äì, <ëìe\q HÓes¡T |üPõ+∫qqT dü+‘√wæ+∫ yê]yê] ø√]ø£\T ø=qkÕ–+#·Tqì, e÷ neTà
#Óô|ŒqT. ø±e⁄q H˚qT <Ûë´ì+∫qqT <˚e⁄"&ÉT dü+‘√wæ+∫ Hê≈£î ø£q"ã&ç Hê ø√]ø£\T Bs¡TÃqT.
Hês¡ : Hê yÓ+≥ s¡eTTà. ˙ ‘·+Á&ç‘√" C…|æŒ ìqTï #·ø£ÿ ">∑ ˝≤*+|ü" CÒôd<äqT.
Á<ÛäT : H˚qT sêqT. ˇø£kÕ] j·Tee÷ì+∫q ‘·s¡Tyê‘· eTs¡\ q#·Ã{ÏøÏ b˛e⁄≥≈£î H˚qT e÷qV”≤qT"&ÉHê? ‘·+Á&ç
>∑<ë j·TqT Á|”‹#˚‘· H˚qT ‘=&ÉHÓø£ÿ b˛">± sê»´uÛ≤>∑eTT Hê•+∫ e∫Ëqì düe‹‘·*¢ ‹f…ºqT. Ç{Ϻ ≈£åîÁ<äsê»´
yÓTe]øÏ" >±e\j·TTqT? H˚qT <˚e⁄ì ùd$+∫‹Hê ˝Àø£eTT q+‘·j·TT $T+∫qyê"&É q>∑T<äTqì e÷ ‘·*¢
#Óô|ŒqT. e÷ ‘·*¢ ndü‘·´eTT #Ó|üŒ<äT. ˇø£ ]#·TÃsê»´eTT Hê ø£ø£ÿ i˝Ò<äT.
Hês¡ : u≤\ø±! ììï{Ϻ ø±s¡´eTTq≈£î Áù|]+∫qyê"&ÉT uÛ>Ñ e∑ +‘·T"&˚. ìqï&É–¶ +|üsê<äT. MT ‘·*¢ #Ó|Œæ q yêø£´eTT\T
dü‘·´eTT\T. nsTTqqT ˙≈£î uÛÑ>∑e+‘·T"&ÉT düTfi¯óe⁄>± ø£q"ã&ÉT qTbÕj·TeTT #Óô|Œ<äqT. <˚e⁄"&Ü <˚e⁄"&Ü
j·Tì j·T÷s¡¬ø ‘·\"#·T≥ø£+f… qs¡úe+‘·yÓTÆ eTVæ≤eT>∑\ eT+Á‘·eTT#˚ <Ûë´ì+#·T≥ j·TT‘·ÔeTeTT. Ä eT+Á‘·eTT
eTT|ü<˚•+#Ó<äqT, nì j·T‘·ìøÏ Hês¡<äT"&ÉT |ü+Á&Ó+&Éø£ås¡eTT\T >∑\ eT+Á‘·eTT qT|ü<˚•+#ÓqT.
Á<ÛäT : á eT+Á‘·eTTqT m≥T¢ »|æ+|ü e\j·TTqT? uÛÑ>∑e+‘·Tì m≥T¢ <Ûë´ì+|ü e\j·TTqT? <äj·Tj·TT+∫
#Ó|üð"&ÉT.
Hês¡ : ø±s¡´dæ~∆H=+<ä" >√s¡Tyês¡T X¯ó∫jÓÆTq düú\eTTq+<äT »|üeTT ùdj·Te\j·TTqT. ø±e⁄q ˙e⁄ j·TeTTHê
rs¡eTTq qT+&ÉT eT<ÛäTeqeTTq≈£î" u§eTTà. n#·Ã≥ qT+&ç Á|ü‹~qeTT y˚≈£îeC≤eTTqH˚ j·÷ j˚T{Ï˙{Ï˝À
kÕïqeTT #˚j·TTeTT. kÕïqeTT #˚j·TTq|ü⁄&ÉT eTqôd‡#·Ã{Ïø√ b˛˙j·Tsê<äT. Ä˙s¡eTT ˝À≈£î\≈£î uÛÑ>∑e+‘·T"&ÉT

// 13 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
Bs¡Èj·TTe⁄ Äs√>∑´eTT ø£*–+#·T≥¬ø’ düèõ+#Óqìj·TT <ëì e\q˙≈£îqT Äs√>∑´eTT Äj·TTe⁄ ∫‘·ÔXÊ+‹
ø£\T>∑Tqìj·TT ‘·\+#·T#·T Ä ˙{Ïì≈£L&É uÛÑ>∑e+‘·Tì dü«s¡÷|üeTT>±H˚ ‘·\+#·T#·T+&ÉTeTT. Ä <Ûë´qeTTH˚
e<ä\ø£ jÓTe«]‘√&ÉqT $X‚wüeTT e÷≥˝≤&Éø£ uÛÑ>∑e+‘·Tì ‘·\+#·T#·T |ü]X¯ó<ä∆yÓTÆq eT{Ϻ‘√">±ì sê‹#˚">±ì
˝ÀVü≤eTT#˚">±ì #·÷#·T≥≈£î ì+ô|’q $Á>∑Vü≤eTTqT X¯ó∫jÓÆTq düú\eT+<äT>±ì ˙{Ïj·T+<äT">±ì ì\T|ü⁄eTT.
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT ˝Òì dü\ú eTT |üse¡ ÷DTe⁄≈£L&É ˝Ò<ìä MT ‘·*¢ #Ó|Œæ qe÷≥ eTieø£ Ä $Á>∑V≤ü eTTH˚ uÛ>Ñ e∑ +‘·T"&Éì
‘·\+∫ ø±*Áy˚\T yÓTT<ä\T •s¡eTTei≈£î Ä $Á>∑Vü≤eTT#˚ #·÷#·T#·T Ç‘·s¡ ∫+‘·\ìï e÷ì uÛÑ>∑e+‘·T"&˚ j˚T
ne‘ês¡eTT˝À H˚ j˚T ø±s¡´eTT\T #˚ôdH√ @ j˚T uÛÑ≈£îÔ\ HÓf…¢≥T¢ s¡øÏå+#ÓH√ Ä #·]Á‘·eTT \ìïj·TT MT neTà ˙≈£î
#Ó|ðü #·T+&ÉTqT >∑<ë. neìï <Ûë´ì+#·T#·T ø√eT\eTT˝…q’ bÕ<äøe£ T\eTT\T >∑\yê"&Éìj·TT Ä bÕ<äeTT\j·T+<äT"
ãT{Ϻq >∑+>±<˚$j˚T ˝Àø£bÕ|üeTT\ Vü≤]+#·T#·Tqï <äìj·TT n≥Tº˝Ò #˚‘·T\j·T+<äT X¯+K #·Áø£eTT\T, ø£+sƒ¡eTTq
eqe÷*ø£j·TTqT, eø£ådüú\eTTq \ø°Î<˚$j·TT, |”‘ê+ãs¡eTT, |ü⁄+&ÉØø£eTT\e+{Ï ø£qTï\T, s¡‘·ïeTj·TyÓTÆq
øÏØ≥eTT ˝ÀHÓq’ j·÷uÛsÑ D¡ eTT\T ø£\yê"&Éìj·TT, düT+<äsêø±s¡eTT >∑\yê"&Éìj·TT <Ûë´ì+|ü⁄eTT. Ä $Á>∑V≤ü eTTqT
|üP\#˚‘H· √ ‘·T\dæ#‘˚ H· √ |ü‹]Ô #˚‘H· √ >∑&¶ç b˛#·\#˚‘H· √ uÛøÑ #ÔÏ "˚ ã÷õ+|ü⁄eTT. ˙≈£î <=s¡øqÏ ÄVü‰s¡eTT uÛ>Ñ e∑ +‘·TìøÏ
ìy˚~+|ü⁄eTT. Ç≥T¢ ø=ìï ~qeTT\T <Ûë´ì+∫‹y˚ì ‘·s¡Tyê‘· ˙ eTqdüT‡qT uÛÑ>∑e+‘·T"&˚ ‘·q e+ø£≈£î
˝≤>∑Tø=qTqT. ø±e⁄q eTiÏjÓTTø£ $wüj·TeTTô|’ bıeTàqïqT b˛<äT, ˙ ø±"ø£* jÓÆTq|üð&ÉT |ü+&√ ø±jÓ÷
ø£+<äeT÷\eTT˝À @~ \_Û+∫q q~ uÛÑøÏå+|ü⁄eTT. uÛÑøÏå+#·T |ü<ës¡úeTT\qT #·÷∫ sTT≥T¢ ‘·\"|ü⁄eTT. H˚qT ‘·q
ùde#˚dæ ø£è‘ês¡Tú"&É ø±e\j·TTqì Hêø° <˚Vü≤eTT ì∫à Bs¡Èø±\eTT s√>∑eTT H=|üð\T ˝Ò≈£î+&ÉTq≥T¢ ‘êH˚
j·÷Vü‰s¡yÓTÆ sT÷ <˚Vü≤eTTqT s¡øÏå+#·TqT>∑<ë á j·÷Vü‰s¡eTTq Hê≈£î ã\eTT ‘˚»eTT >∑\T>∑TqT>±ø£ nì sT÷
$<ÛäeTT>∑" <ä\"#·T#·T uÛÑ>∑e+‘·Tq≈£î ìy˚~+∫ ‘·s¡Tyê‘· uÛÑTõ+|ü⁄eTT. ˙e⁄ uÛÑTõ+#·T |ü<ës¡úeTT uÛÑ>∑e‘·‡ «
s¡÷|üeTìj˚T ‘·\+|ü⁄eTT. ˙e⁄ BsêÈjT· Te⁄ ø√s¡T≥ uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì ùd$+#·T≥πø ø±ì ‘·T#·Ãø¤ ±s¡´eTT\T #˚jT· T≥≈£î"
>±<äT. á $<ÛäeTT>∑ ˙e⁄ <Ûë´ì+∫‹y˚ì MT ‘·*¢ #Ó|æŒq≥T¢ Hêsêj·TDeT÷]Ô ˙ y˚$<ÛäeTT>∑ <Ûë´ì+∫‹H√
j·T{Ϻ j·÷ø±s¡eTTH˚ eVæ≤+∫ ˙≈£î Á|ü‘·´ø£åeT>∑TqT. ˙ ø√]ø£\T HÓs¡y˚s¡TÃqT. X¯óuÛÑeT>∑TqT. bıeTàì Hês¡<äT"&ÉT
e÷j·TyÓTÆ b˛jÓTqT. Á<ÛäTe⁄"&ÉTqT neTTàìì ‘·\"∫ qeTdüÿ ]+∫ eT<ÛäTeqeTTq≈£î uÀjÓTqT.
Hês¡<äT"&ÉT Á<ÛäTe⁄q≈£î uÛÑøÏÔe÷s¡Z eTT|ü<˚•+∫ j·TT‘êÔqbÕ<äTì" p&É"uÀjÓTqT. ñ‘êÔqbÕ<äT"&ÉTqT
Hês¡<Tä ì" >∑ì ˝Ò∫ qeTdüÿ ]+∫ ‘·–q j·÷düqeTT düeT]Œ+∫ ‘êqT>∑ H˚$Tj·TT" ã\Tø£ø£ eTTKeTT Áy˚\yÓ∫’ ø=ì
≈£Ls¡TÃ+&ç j·TT+&ÓqT. Hês¡<Tä "&ÜsêEqT p∫ sTT≥¢ìjÓT. eTVü‰sêC≤! j˚T\ <äT'KeTT#˚" ;&ç+|ü"ã&çqyêìe˝…
eTTKeTTq $ø±düeTT ˝Òø£ j·TTHêïe⁄? ˙ Á|æj·TuÛ≤s¡´ düTs¡T∫ düTKeTT>∑ qTqï~ ø£<ë? ˙ Á|æj·T|ü⁄Á‘·T"&ÉT ñ
‘·ÔeTT" &Üs√>∑´e+‘·T"&Ü? ˙ ô|<ä›uÛ≤s¡´ sTT+ø£qT J$+∫ j·TTqï<ë? nìq ñ‘êÔqbÕ<äT" &ç≥¢ìjÓT.
eTT˙+Á<ë ! Hê <äT'KeTT H˚ H˚eTì #Ó|üðø=+<äTqT. ø£&ÉT|ü⁄˝Àì <äT'KeTTqT ‘·qy˚T\T ø√s¡Tyê]‘√"
C…|æŒq ‘·>∑TZqì $+<äTqT. ø±e⁄q $qï$+#·Tø=HÓ<äqT. ø=ìï ~qeTT\ ÁøÏ+<ä≥ H˚ ì#·≥" >∑÷s¡TÃ+&çj·TT+&É
Hê ∫qï uÛ≤s¡´ ø=&ÉT≈£î ñ‘·ÔeTT"&ÉT Hê ‘=&Éô|’ ≈£Ls¡TÃ+&ÓqT. n|üð&˚ Hê ô|<ä›uÛ≤s¡´ ø=&ÉT≈£î Á<ÛäTe⁄"&ÉTqT
eTiÏjÓTTø£ ‘=&É HÓø£ÿ e#ÓÃqT. u≤\T"&ÉT yêìπø$T ‘Ó*j·TTqìjÓÆTq" <ä\"|üø£ Hê ∫qï uÛ≤s¡´ yêìì H√{ÏøÏ
e∫Ãq≥Tº Hê jÓT<äT≥H˚ ‹{Ϻ ¬s≥º|ü{Ϻ˝≤– sTT\T¢ yÓ&É\" >=f…ºqT. yÓ÷Vü≤bÕX¯eTT\≈£î" õøÏÿ ãT~∆ |ü⁄s¡T|ü⁄
y˚Tdæb˛e H˚H˚$T #Ó|æŒq q~ j˚T$T ø√|æ+#·TH√ j·Tì uÛÑj·T|ü&ç ‘˚s¡ø±ìe˝…" p#·T#·T+&ç‹ì >±ì <ëìì
~Ûø£ÿ ]+|üHÓ’‹ì. u≤\Tì düe÷<Ûëq|üiT|ü HÓ’‹ì. n‘·"&ÉT πøe\eTT u≤\T"&Éj·TT´qT $qj·TeTT dü<äTZDeTT
|æ‘·èuÛÑøÏÔ ÁX¯<ä∆>∑\yê"&ÉT. Hê ô|<ä›ø=&ÉT≈£î. ô|<ä›uÛ≤s¡´j·T+<äT" ãT{Ϻqyê"&ÉT. yÓøÏÿ yÓøÏÿ j˚T&ÉTÃ#·T ì+{ÏøÏ"uÀsTT
‘·*¢‘√" <äq≈£î y˚TeTT #˚dæq |üsêuÛÑeeTT #Ó|üðø=HÓqT. ÄyÓT ˙≈£î <˚e⁄"&˚ ~≈£îÿ bıeTàì j·T&É$øÏ" ã+ô|qì
$+{Ïì. n{Ϻ >∑TD<ÛäqT´ì Hê j·TC≤„qeTT#˚ Åd”Ô yÓ÷Vü≤eTT#˚" uÀ">=≥Tºø=+{Ïì. ø£qï‘·*¢ jÓÆTqqT ø=&ÉT≈£îq
πø<√ düe÷<ÛëqeTT #Ó|üŒø£ rÁes√wüeTT eVæ≤+∫ j·T&Ée⁄\≈£î" ã+ô|qT. ≈£î˝≤\+ø±s¡T ≈£îe÷s¡T" uÀ>=≥Tºø=ì
sTT≥Tº˝Ò&ÉTÃ#·THêï"&ÉqT. Åd”ÔøÏ ˝À|ü&ç sTT{Ϻ ø±s¡´eTTqT CÒj·TT Hê e+{Ï eTqTwü´ |üX¯óe⁄ ˝Àø£eTTq qTqï H˚$T
˝Ò≈£îqï H˚$T? eTTìesê! ˝Àø£eTTq qqTï" ~≥ºìyês¡T ˝Òs¡T. q\Te⁄]ì p#·T≥≈£î |ü⁄s¡eTTq M<∏äT\yÓ+≥"
uÀe⁄≥≈£î yÓTT>∑eTT #Ó\¢≈£îqï~. njÓ÷´ Hê ø=&ÉT≈£îqT ‘·s¡Tyê‘· yÓ<äøÏ+∫‹ì>±ì jÓT+<äTqT >±qsê"&ÉjÓT´.
@ |ü⁄* Á$T+–b˛jÓTH√, @ ‘√&˚\T yê‘·y˚dæø=HÓH√ H˚ ì"ø£ H˚$T#˚j·TT<äT eTT˙+Á<ë! ˙y˚ ~≈£îÿ . qqTï
s¡øÏå+#·T uÛ≤s¡eTT ˙~ j·Tì $TøÏÿ * $cÕ<ä|ü&ç ø£˙ïs¡T>±s¡Œ q‹ì"p∫ Hês¡<äT" &ç≥¢ìjÓT.
sêC≤! Åd˝Ô” À\T¬s’ ø£qTï\T >±qø£ eT‹e÷* eTT+<ä ø±s¡´eTT\T #˚dæ yÓqTø£ H˚&TÉ Ã yês¡+<äiT ˙j·T{Ïyº êπs.
n–ïkÕøÏå>∑ $yêVü≤eTT #˚dæø=ìq |ü‹ïì >ös¡$+|üø£ b˛sTT‹$. ˙e⁄ kÂ+<äs¡´eTTqT eTTK´eTT>∑" p∫ ∫qï

// 14 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
uÛ≤s¡´ e\\≈£î" õøÏÿ ‹$ ø±ì >∑TDe‹jÓÆTq ô|<ä›uÛ≤s¡´qT Ä<ä]+|üyÓ’‹$. m|üð &ç{Ϻ j·Tø±s¡´eTT #˚dæ‹y√
ÄHê"&˚ ˙ ãT~∆ |ü⁄s¡T« y˚Tôdqì ‘·\"∫ e÷uÀ"{Ïyês¡eTT ˙eTTKeTT #·÷&É s√dæ ˙ jÓTT<ä›≈£î e#·TÃ≥j·TT,
ìqTï" p#·T≥j·TT, ˙‘√ dü+uÛ≤wæ+#·T≥j·TT bÕ|üeTTq≈£î ùV≤‘·Te>∑Tqì sêø£ e÷ì‹$T. ‘=+&É eTT~]
}düsy¡ *Ó ¢ j·TjÓT´qT. <ëì|ò\ü $T|üð&ÉqTuÛ$Ñ +#·T#·THêïe⁄. ø±e⁄q ˙ bÕ|üeTT düeTj·TT#·Tqï~. Äø±s¡DeTT#˚
ìqTï"p&É e∫Ëì. eTVü‰|ü‹Áe‘·jÓÆTq ˙ ô|<ä›uÛ≤s¡´ ø=&ÉT≈£îq ¬ø{Ϻ j·÷|ü<ä\T sê"C≤\e⁄. ÄyÓT j·T‘·ìøÏ
ø£{qºÏ s¡øj å£ T˚ j·T‘·ì düs«¡ uÛj
Ñ T· eTT\qT+&ç bÕ|ü⁄qT. ˙ ø=&ÉT≈£î leTHêïsêj·TDTì Á|ü‘´· ø£eå TT#˚døæ =ì sTT‘·sT¡ \≈£î
<äTs¡u¢ yÑÛ TÓ qÆ es¡eTTqT|ü<$ä ìu§+~ e#·TÃqT. n‘·ìø¬ ’ ˙e⁄ $#ês¡|&ü ≈É î£ eTT. nì j·T÷sê]à Hês¡<Tä "&ÉT Vü≤]HêeT
düàs¡D #˚jT· T#·T Äø±X¯e÷s¡eZ TTq" uÀjÓTqT. ñ‘êÔqbÕ<äT"&ÉTqT Hês¡<Tä yêø£´eTT\q$Tà dü+‘·Twüß"º &Ó’ sê»´eTT
q+<äTqT uÛ≤s¡´j·T+<äTqT Á;‹" u≤dæ #·]+#·T#·T+&ÓqT. nø£ÿ &É Á<ÛäTe⁄"&ÉT eT<ÛäTeqeTT" CÒ] j·TeTTqj·T+<äT
kÕïqyÓTTq]à X¯ó∫jÓÆT jÓTe«]‘√&ÉqT ã\Tø£ø£ eTqdüT dæús¡ |üi#·Tø=ì #·*+|ü˙ø£ Hês¡<äT"&ÉT #Ó|æŒq≥Tº
Hêsêj·TD $Á>∑Vü≤+ãTqT ã÷õ+#·T#·T q~jÓT Hêsêj·TDT"&Éì <Ûë´ì+#·T#·T, ‘·q <˚Vü≤dæú‹ qqTdü]+∫
s¬ +&ÉT eT÷"&ÉT ~qeTT\ ø=ø£kÕ] yÓ\>∑|+ü &ÉT¢ sπ ">∑T|ü+&ÉT¢ ÄVü‰s¡eTT>±" >=qT#·T H=ø£e÷düeTT Vü≤]ì|üPõ+∫.
s¬ +&Ée HÓ\j·T+<äT $wüßí Hêsê~Û+∫ ‘=$Tà~ ~qeTT\ ø=ø£kÕ] »\eTTe÷Á‘·eTT Á‘êe⁄#·T eT÷"&Ée HÓ\j·T+<äT
uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì ã÷õ+∫ |ü+Á&Ó+&ÉT ~q+ãT\ ø=ø£kÕ] yêj·TT HêVü‰s¡eTT>±">=qT#·T Hê\¢>e∑ e÷dü+ãTq ÄVü‰s¡yT˚
e<ä* }s¡TŒ _>∑sTT+∫ Vü≤] $Á>∑Vü≤+ãTqT <ä\+#·T#·T H=+{ÏbÕ<ä+ãTq ì\Te+ã&ç ◊<äe e÷dü+ãTqT
»]ô|qT. Ç≥T¢ eTqdü‡+‘·j·TT H˚ø±Á>∑eTT>∑ $wüßíìj·T+<˚ ì*|æ <Ûë´qeTT #˚j·TT#·T+&É q‘·ì uÛÑøÏÔøÏ yÓT∫Ã
>∑Ts¡T&É yêVü≤Hês¡÷&ÛÉT"&ÉsTT eTVü‰\ø°Î‘√&É leTHêïsêj·TDT" &É‘·ìøÏ" Áã‘·´ø£åyÓTÆ jÓT<äT≥ì*∫.
u≤\ø±! nìï |ü<+ä ãT\ø£+f… qT‘·eÔ T|ü<+ä ãT">√] ˙e⁄ ‘·|+ü ãT #˚jT· T≥ jÓTiT+>∑T<äT. ˙ $wüjT· +ãTq
˙ |üPs¡«»qà eT+<˚ dü+‘·Twüߺ"&É HÓ’‹ì, n|üð&ÉT ˙e⁄ $Á|ü⁄"&ÉyÓ’ qqïH˚ø£ uÛÑøÏÔ#˚ Hêsê~Û+∫‹$. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\
X¯óÁX¯Swü#d˚ æ dü<ë#ês¡eTTq e]Ô\T¢#T· +{Ï$. n{Ϻ düeTj·TeTTq ˙ø=ø£ >=|üŒ sê» ≈£îe÷s¡T"&ÉT $TÁ‘·T"&ÉjTÓ ´qT.

yêì jÓÆTX¯«s¡´eTTp∫ H˚qT Ç{Ϻ sê»|ü⁄Á‘·T"&ÉT>±" ãT{Ϻj·TT+&Ésê<ë j·Tì ‘·\+∫‹$. Ä ø±s¡DeTT#˚ ˙

$|üð&ÉT sê»|ü⁄Á‘·T"&É yÓ’‹$. qqTï uÛÑõ+#·Tyê] ø√]ø£\T Bs¡TÃuÛ≤s¡eTT Hê~. Ä |òü\ eTqTuÛÑ$+#·T uÛ≤s¡eTT
yê]~. yÓ÷ø£åeTT>√]q uÛÑ≈£îÔ\≈£î yÓ÷ø£åeTT ˙j·T dü+dæ<äT∆"&ÉHÓ’ j·TT+&É HÓ’X¯«s¡´ $T#·TÃ≥ #Ó|üŒH˚\? Ç‘·s¡T\≈£î
<äTs¡u¢ yÑÛ TÓ qÆ ~j·TT, Á|üfij
¯ T· ø±\eT+<äTqT q•+|üì~ j·T>∑T Á<ÛTä eøÏ‹å |ü<+ä ãT ˙ ø=dü+>∑‹. ˙e⁄ ˙ q>∑s+¡ ãTq≈£î
uÀsTT ˙ ‘·+Á&ç j·Ts¡D´eTTq≈£î" uÀsTTq |ü<ä|ü&ç ˙ yê sê»´eTT ø=ìï y˚\ dü+e‘·‡s¡eTT\T bÕ*+∫ qqTï"
>∑÷]à j·T»„eTT ˝§q]à |æ<ä|ü dü|üÔ]¸ eT+&É\eTTqø£+f… qTqï‘·yÓTÆq |ü<ä+ãT H=+<ä">∑\e⁄. ˙ ‘·*¢j·T>∑T≥#˚
düT˙‹j·TT ˙ düMT|üeT+<äT qø£åÁ‘·yÓTÆ ˙‘√bÕ≥T+&É" >∑\<äT. nì j·TqTÁ>∑Væ≤+∫ ‹s√Væ≤‘·T"&ÉjÓT´.
Á<ÛäTe⁄"&ÉTqT eTs¡* q>∑s¡eTTq≈£î e#ÓÃqT. n‘·"&ÉT e#·TÃyês¡Ô #ês¡T\#˚ HÓiÏ"– sêE @qT">∑T\T
>∑Ti¿eTT\T ˝ÀHÓq’ yêì‘√ HÓ<Tä s¡T>∑"uÀsTT |ü≥|º ⁄ü fÒqT>∑Tô|’ q‘·ì" >∑÷s¡TÃ+&É"u…{ºÏ eTVü‰yÓu’ eÑÛ eTT‘√ q>∑sT¡ q≈£î"
<Ó#ÓÃqT. düT˙‹j·TT q‘·ì" >ö>∑*+#·Tø=ì #·∫Ãqyê"&ÉT eTs¡\ Áã‹øÏq≥T¢ dü+‘√wæ+#ÓqT. uÛÑ>∑e<䓤≈£îÔ\+<äT
HÓe«s¡T <˚«wüeTT eVæ≤+|üH=\¢s¡T ø±e⁄q düTs¡T∫ |üPs¡«eTT ‘êqTCÒdæq <äTwüºø±s¡´eTT eTi∫ Áù|eT‘√ >ös¡$+∫
øö"–*+#·Tø=HÓqT. ñ‘·ÔeTT"&ÉTqT Á<ÛäTe⁄"&ÉTqT |üs¡düŒs¡eTT Á|”‹>∑*– yÓT\>∑T#·T+&ç].
// 15 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'

‘·s¡Tyê‘· ø=ìï~q+ãT\≈£î ñ‘êÔqbÕ<äT+&ÉT sê»´eTT Á<ÛäTe⁄q øÏ∫à ‘·|üeTT#˚j·T qs¡D´eTTq≈£î"

uÀjÓTqT. Äe\" >=ìï~qeTT\≈£î ñ‘·eÔ TT"&ÉT y˚"≥¬øu’ ÀsTT jÓTTø£ j·T≈£îå ì#˚" »+|ü"ã&çjTÓ qT. Ä <äT'KeTT#˚
q‘·ì ‘·*j ¢ T· T q&Ée⁄\"ã&ç b˛e⁄#·T ø±s¡T∫#·TÃ˝À" <ä>T∑ \Tø=ì eTs¡D+Ï #ÓqT. Á<ÛTä e⁄" &Üyê s¡$ì j·T≈£îå \‘√"
uÀ] yês¡\HÓ\¢ »sTT+∫ eTs¡* |ü⁄s¡eTTq≈£î e∫à Hê´j·TeTT ‘·|Œü ø£ Á|üC≤bÕ\q+ãT #˚jT· T#·T nH˚ø£ j·T»„eTT\T
>±$+#·T#·T Vü≤]HêeTdüàs¡D #˚j·TT#·T+&ÓqT. n+‘·" >=ìïHêfi¯fl ø=ø£Hê"&ÉT |ü~~≈£îÿ \T yÓ\T>∑"CÒj·TT
$e÷q+ãTqT ¬>’ø=ì #·‘·Ts¡T“¤E\TqT #êeTì #êj·T y˚Tìyês¡TqT ø£eT\eTT\e+{Ï ø£qTï\T>∑\ yês¡TqT
>∑<ë<Ûäs¡T\TqT düT+<äs¡T\T q>∑T ì<ä›iT ~e´|ü⁄s¡Twüß \s¡T<Ó+∫ Á<ÛäTe⁄ì‘√ ì≥¢ì], sêC≤ ! ˙≈£î X¯óuÛÑeT>∑T>±ø£.
◊<äT dü+e‘·‡s¡eTT\ ÁbÕj·TeTTyê"&ÉT ˙e⁄ $wüßí<˚e⁄ì uÛÑøÏÔ‘√" ã÷õ+∫‹$>∑<ë. Ä uÛÑ>∑e+‘·T"&ÉT ìqTï"
<√&ÉTø=ìs¡eTàì $e÷q eT+ô|qT. <äjT· ùdj·TTeTT nì q+<äT"&ÉT düTq+<äT"&ÉT nqTyês¡\T #Ó|Œæ q dü+‘√wæ+∫
kÕïq e÷#·]+∫ Vü≤]ì <Ûë´ì+∫ eTT˙+Á<äT\#˚ qqT»„e&Édæ q+<ä düTq+<äT\≈£î qeTdüÿ ]+∫ $e÷qeTTq≈£î"
ã<äøÏåDe÷#·]+∫ @$TjÓ÷ j·÷˝À∫+#·T#·T $e÷q yÓTø£ÿ ø£ ì\"ã&çq Á<ÛäTe⁄ì ‘·\+ô|iÏ"– Vü≤]<ä÷‘·
*≥¢ì]. sêCÒ+Á<ë ! ‘·*¢ì $&ç∫ jÓT≥T¢ b˛<äTeì ˙e⁄#˚j·TT Hê˝À#·q HÓiÏ"–‹$T. ˙ e+{Ï $wüßí uÛÑ≈£îÔì
>∑qï‘·*ø¢ Ï qT‘·eÔ T˝Àø£eTT\T ÁbÕ|æ+Ô #·T≥ j˚T$T j·÷X¯Ãs¡´eTT. |ü⁄Á‘·T\T <Óe’ uÛøÑ ÔÏ >∑\yê¬s’ bÕ|ü⁄\sTTq ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\qT
‘·]+|ü"CÒj·TT<äTs¡q eTVü‰|ü‹Áe‘·jÓÆTq ˙‘·*¢ ˙#˚ ñ‘·ÔeT|ü⁄D´˝Àø£eTT\T |ü&Éj·TT≥ #Ó|üŒe\j·TTHê? ˇø£
e+X¯eTTq¬ø\¢ H=ø£ jÓ÷– |ü⁄{ϺqqT Ä e+X¯eTT yê¬s\¢" <Ûä]+‘·Ts¡T. n<Ó eTT+<äTqï $e÷qeTTq qTqï~ MT
‘·*¢j˚T ø£<ë #·÷&ÉTeTT. nìq Á<ÛäTe⁄"&ÉT dü+‘·dæ+∫ $e÷q yÓTøÏÿ ‘·*¢‘√&É Hêø±X¯e÷s¡ZeTTq"uÀjÓTqT. á
Á<ÛäTeqø£åÁ‘·eTT H˚"{ÏøÏ ñ‘·Ôs¡|ü⁄ ~≈£îÿ q >±qe#·TÃqT. Bìì #·T{Ϻ dü|üÔs¡T¸\TqT düeTdüÔ Á>∑Vü≤qø£åÁ‘·eTT\T
‹s¡T>∑T#·T+&ÉTqT. ø±e⁄q uÛÑ≈£îÔ\ HÓ{Ϻyês¡T qee÷ì+|üsê<äT. yê] ¬ø+<äTqT ø°&ÉT˝Ò<äT. n{Ϻyê]ì >∑qï ‘·\T¢\
uÛ≤>∑´y˚T uÛ≤>∑´eTT. |ü⁄Á‘·Tq≈£î Vü≤]uÛÑøÏÔ qT|ü<˚•+∫ düT˙‹j·TT XÊX¯«‘·˝Àø£eTT" >±+#ÓqT.

// 16 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
5. $Áø£e÷s¡Tÿ ì |üPs¡«»qà ø£<∏ä
ñ»®j·T˙ q>∑s¡eTTqT ã]bÕ*+#·T#·T+&çq $Áø£e÷s¡ÿ eTVü‰sê C§ø£Hê"&ÉT ªªH˚qT |ü⁄D´eTTqT
|üPs¡«»qàeTTq #˚dj æ T· T+&ÉT≥#˚ Hê øÏ{ºÏ >=|üŒ|ü<$ä \_Û+#ÓqTµµ nì j·÷˝À∫+∫ dü‘´· eTT ‘Ó*j·TT qTbÕj·TeTT
>±qø£ eT+Á‘·T\ q+<äi" _*|æ+∫ ‘·q j·T_ÛÁbÕj·TeTTqT <Ó*ô|qT. n|üð &É‘ì· eT+Á‹j·TT qTbÕj·T|üsT¡ "&ÉT
q>∑T uÛÑ{Ϻ sTT≥¢ìjÓT.
eTVü‰sêC≤ ! MT ø√]ø£ e÷ e\q HÓiy˚iTq~ ø±<äT. jÓ÷>∑T\Tø±ì MT Á|üX¯ïeTTq ≈£î‘·Ôs¡eTT #Ó|üŒ"
C≤\s¡T. H˚ H=ø£ j·TTbÕj·TeTT #Óô|Œ<äqT. <˚X¯eT+ <ä+‘·≥qT Á|ü‹ Á>±eTeT+<äTqT MT Á|üX¯ï≈£î" Áã‘·T´‘·Ôs¡eTT
ÄiTHÓ\˝À #Ó|üðyêìøÏ ã+>±s¡T >∑TeTà&çø±j·T yÓsTT´ jÓTø£s¡eTT\ Á>±eTeTT ì#ÓÃ<äqìj·TT, #Óô|Œ<äqì e∫Ã
#Ó|üŒ≈£î+&çqqT ndü‘·´eTT #Ó|æŒqqT ‘·\ rsTT+‘·T qìj·TT" C≤{Ï+|ü"ã+|ü⁄"&ÉT. nìq q~ eT+∫j·TTbÕj·T
eTì sê»fÒ¢ ø±$+#ÓqT.
ˇø£ |ü˝…¢j·T+<äT ãVüQ≈£î≥T+_ j·T>∑T Áu≤Vü≤àDT"&ÉT ø£\"&ÉT. n‘·"&ÉT πøe\eTT <ä]Á<äT"&ÉT. ô|≈£îÿ
eT+~ _&ɶ\T ø£\yê"&ÉT. ~qeTTq ø=ø£|üP≥H√ ¬s+&ÉT ~qeTT\ ø=ø£ |üP"≥H√ bı\eTT\˝À H˚i">± õøÏÿ q
–+»\qT ‘˚">± Ä ø=+#ÓeTTqT yês¡+<äiT ‹qT#·T+&ç]. Ç+‘· ø£wüº|ü&ÉT#·TqïqT <˚Væ≤j·Tì jÓTe«]ì
j·÷∫+|ü"&ÉT. <ä]Á<äT"&Ó’q sT÷ Áu≤Vü≤àDT"&ÉT sêE #ê{Ï+|ü" CÒdæq yês¡Ô$ì sTT≥T¢ ‘·\"#ÓqT. @ <äT'KyÓTÆq
qqTuÛÑ$+|üe#·TÃqT>±ì <ë]Á<ä´ <äT'KeTqTuÛÑ$+|üsê<äT. n+<äT ≈£î≥T+ã b˛wüDeTT <äTwüÿ s¡ ø±s¡´eTT. ø±˙
H˚ H=ø£ j·TTbÕj·TeTT #˚ôd<äqT. sêEq≈£î" ã÷s¡«»qàeè‘êÔ+‘·eTT #Ó|ðü ≥¬ø’ b˛jÓT<äqT. #Ó|Œü ">∑*–q jÓTÆ X¯«s¡´eTT
e#·TÃqT. #Ó|Œü ø£b˛sTT‹Hê eTè‹ ‘·|Œü <äT. |ò\ü yÓT≥Tº \T+&çqqT ÄiTHÓ\\T sêEì+≥ ø£&TÉ |ü⁄ì+&É ÄVü‰s¡yTÓ qÆ
<=s¡≈£îqT. ù|\|æ+&ç $dæ]qeTà≈£î u§øÏÿ q<˚ Ä<ëj·T eTqTø=HÓ<äqT. nì uÛ≤s¡´qTp∫ H˚qT sêEq≈£î |üPs¡«
»qàeè‘êÔ+‘·eTT #Ó|üŒ" uÀe⁄#·THêïqT. nì #Ó|æŒ _&ɶ\ q+<äi Hêos¡«~+∫ sTTf…Æq _&ɶ\≈£î bÕ\T nf…Æq yÓ’
‘·s¡D° >√<ëq eTqTø=qT#·T Á|üj·÷DyÓTÆ b˛jÓTqT.
Ç≥T¢ b˛e⁄#·T sêÁ‘·T\+<äT n&É$˝À #Ó≥¢ô|’ |üs¡T+&ÉT#·T |ü>∑{Ï|üP"≥ q&É#·T#·T ø=ìï ~qeTT\Tb˛sTT
jÓTTø£Hê"&ÉT _\« eqeTT Á|üy˚•+∫ j·÷ sêÁ‹ jÓTTø£ ô|<ä› #Ó≥Tº MT"<ä" ã+&ÉTø=HÓqT.
ns¡úsêÁ‘·eTT ø±">±H˚ #Óe⁄\T |ü–*b˛e⁄ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq <Ûä«qT\T $eqe#ÓÃqT. yÓsTT´ ø±>∑&Ü\T
y˚dæq+‘· yÓ\T‘·Ts¡T ø±qe#ÓÃqT. <ë">∑b˛sTTq#√≥ <äj·÷´\ b˛s¡qï≥Tº © j·T&É$˝À ì~j˚T$T i+|üì
#·÷#·T#·T+&É Á|üeT<∏äT\ ‘√&É bÕs¡«r |üs¡y˚TX¯«s¡T\T n#·Ã{ÏøÏ e∫Ã]. Ä eqeTT\+<ä* ãTTw”X¯«s¡T \+<äiT
>öØX¯+ø£sT¡ \qT ã÷õ+#·T#·T+&ç]. Áu≤Vü≤àDT"&ÉT |ü⁄D≤´‘·Tà"&ÉT ø±e⁄q ì~ j·T+‘·jT· T Äj·Tq≈£î ø£q"ã&ÓqT.
Áu≤Vü≤àDT"&ÉTqT >=|üŒ uÛÑ≈£îÔ"&ÉT >∑qTø£ ÁyÓTTø£ÿ "uÀsTTq <˚es¡ jÓT<äTs¡T>∑ e#ÓÃqì ‘·\"∫ yÓ+≥H˚ #Ó≥Tº
~–e∫à |üs¡y˚TX¯«s¡Tì bÕ<äeTT\ ô|’"ã&ç <˚yê sTTìï ~qeTT\TìqTï uÛÑõ+#·T#·T+&çqqT Hê<ë]Á<ä´eTT rs¡Œ
yÓ’‹$. ìqTï q$Tàqyês¡T #Ó&çb˛sTTs¡ìq n|üø°]Ô ˙πøø£<ë e#·TÃqT !
qs¡T\qT q$Tàq #Ó&çb˛<äTs¡T>±ì <Ó’eeTTqT q$Tàj·TT" C…&çqyê"&ÉT ø£\"&Ü ! H˚qT ˙ _&ɶqT >±Hê?
_&ɶô|’" >√|æ+‘·Tsê j·Tì j·TH˚ø£ $<ÛäeTT\" Áu≤]ú+#ÓqT. |üs¡y˚TX¯«s¡T" &Üj·Tqj·T+<äT ø£s¡TDÏ+∫ sTT≥¢ìjÓT.
Áu≤Vü≤àDT"&Ü ! ˙e⁄ Hê uÛÑ≈£îÔ"&Éeì H˚ HÓiT">∑T<äTqT. ˙≈£î ÁbÕs¡ã∆yÓTÆq bÕ|üeTT ã\e+‘·yÓTÆ <ëì ˙
eqTuÛÑ$+|üe\dæ j·TT+&ÉT≥#˚ ìqTï qTù|øÏå+∫‹ì. Hê<äs¡ÙqeTTq ˙bÕ|üeTT\ìïj·TT q•+#ÓqT. ˙
j·T_ÛÁbÕj·TeTT H˚ HÓiT">∑T<äTqT. ˙e⁄ sêE H=<ä›≈£î u§eTTà. ˙ e‘·ì |üPs¡«»qà eè‘êÔ+‘· $T{Ϻ<äì #Ó|æŒq
qeTà"&ÉT. <ëì q‘·" &ÓiT">∑ qTbÕj·TeTT #Óô|Œ<äqT. n‘·ìjÓTT<ä≈› î£ ˙e⁄b˛sTT ªªsêC≤ ˙ |üPs¡«»qàeè‘êÔ+‘·eTT
H˚qT C…|æŒq ˙e⁄ qeTàe⁄. ãTTEe⁄ |üiT|ü⁄eTHÓ<äe⁄. ø±e⁄q ˙≈£î qeTàø£eTT>∑ ì»eTT ‘Ó*j·T" ãiÏ#Ó<äqT ˙
q>∑se¡ TTq≈£î" <ä÷s¡TŒq s¬ +&ÉTÁø√düT\ <ä÷s¡eTT˝À H=ø£ >±+&É¢ yêìsTT\T¢ ø£\<äT. Ä sTT+≥ H=ø£ Á>∑T&çj
¶ TÓ <äTq› ï~.
ne÷yêdü´ Hê"{Ï sêÁ‹ ˙e⁄ •e|üP»#˚dæ j·T#·{ÏøÏ"uÀsTT s¡Vü≤dü´eTT>∑ <ëì q&ÉT>∑TeTT. MT"<ä »s¡T>∑e\dæq
eè‘êÔ+‘·eTT ˙πø ‘Ó*j·TTqTµµ nì #Ó|üðeTT. ˙≈£î X¯óuÛÑeT>∑TqT. bıeTàì j·T+<äi‘√ e÷j·TyÓTÆ b˛jÓTqT.
Áu≤Vü≤àDT"&ÉT dü+‘√wüeTT‘√ HêsêÁ‹ j·T#·Ã≥H˚ j·TT+&ç ‹qï>∑ Á|üj÷· DeTT #˚dæ j·TT»®jT· ìøÏ" uÀsTT sêEqT
p∫ •e⁄"&ÉT‘·q‘√ #Ó|æŒq≥Tº $Áø£e÷s¡Tÿ q≈£î #Óô|ŒqT.
Ä e÷≥\T$ì sêE dü+‘√wæ+∫j·TT Áu≤Vü≤àDTì" p∫ sTT≥¢ìjÓT. nj·÷´ ˙e÷≥ dü‘·´yÓ÷
j·Tdü‘·´yÓ÷ H˚qT ãØøÏå+∫ #Ó|üðes¡≈£î ˙ yÓ#·Ã{ÏøÏ" uÀsê<äT. Ç#·Ã≥H˚ j·TT+&ç ø£&ÉTbÕs¡uÛÑTõ+#·T#·T ˙≈£î"
>±e\dæq edüTÔe⁄\T ¬>’ø=qT#·T+&ÉTeTT nì #Ó|æŒ ne÷yêdü´Hê"&ÉT •e|üP» >±$+∫ nø£å‘·\T |üP\T ø£‹Ô
πø\"ã÷ì ˙fi¯ó¢rdæø=ì #·ø£ÿ >± >±+&É¢ yêì sTT+{ÏøÏ"uÀsTT n+<äiqT <ä÷s¡eTT>∑" u§eTàì Ä Á>∑T&ç¶jÓT<äT›ô|’
// 17 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
nø£å‘·\T |üP\T ˙fi¯ó¢ #·*¢ eèwüuÛÑsêC≤? Hê |üPs¡«»qà eè‘êÔ+‘·eTT #Ó|üðeTHÓqT. n~ sêEqT p∫ ø£˙ïs¡T
>±s¡TÃ#·T ªªsêC≤ ! ìqT" p&É">∑H˚ Hê πø<√ $+‘·C≤„q eTT<äsTT+∫q~. n~ eTs¡\" uÀe⁄q≥T¢qï~. ˙|üPs¡«
eè‘êÔ+‘·eTT H˚HÓiT">∑T<äTqT. nsTTqqT <ëì ˙≈£î #Ó|üŒe\<äì <˚e‘·\j·÷»„. ˙q>∑s¡eTTq≈£î Äi≤eT&É
<ä÷s¡eTTq H=ø£ j·T&É$ j·TTqï~. n+<=ø£ eTiÏ¿#Ó≥TºMT"<ä H=ø£|æXÊ∫ j·TTqï~. ˙e#·{ÏøÏ ne÷yêdü´Hê"{Ï
sêÁ‹ b˛sTT qqï&ç– qfÒ¢ <ëì q&ÉT>∑TeTT uÛj Ñ T· |ü&≈É î£ eTT. n~ ˙≈£î Á|ü‘T· ´‘·sÔ ¡ $T#·TÃqT. nì #Ó|Œæ j·T<∏ëÁ|üø±s¡eTT
m<äT›yÓTT<äT› dü«s¡÷|üeTT>± qT+&ÓqT.
sêJ e÷≥\T $ì j·÷X¯Ãs¡´|ü&ç ‘·q q>∑]øÏe∫à eTiTdü{Ï j·Te÷yêdü´Hê"&ÉT m<äT› #Ó|Œæ q≥T¢ •e|üP»
#˚dæ nø£‘å \· T |üP\T ˙fi¯ó¢ rdæø=ì j·÷ j·T&É$øÏ b˛sTT m<äT› #Ó|Œæ q eTiÏ#¿ ≥ Ó TºqT >∑T]Ô+∫ <ëìì CÒs"¡ uÀjÓTqT.
n#·Ã{ÏøÏ"uÀe">±H˚ Vü‰Vü‰j·Tì uÛ…’s¡e s¡eeTT‘√ ~≈£îÿ \T|ü>∑T\Hês¡TÃ#·T uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq y˚wüeTT‘√ H=ø£
|æXÊ∫ sêEô|’ |ü&Ée#ÓÃqT. $Áø£e÷s¡Tÿ "&ÉTqT uÛÑj·T|ü&Éø£ ‘êqT <Ó∫Ãq nø£å‘·\T ˙fi¯ó¢ |üP\T <ëìô|’" »*¢
|æXÊN ! Hê |üPs¡«»qà eè‘êÔ+‘·eTT #Ó|ðü eTì j·T&ç>¬ qT. nø£‘å \· T MT"<ä|&ü "É >±H˚ j·÷ |æXÊ∫ <äTX‚Ãwü\º Te÷ì
>√\T>√\Tq H˚&ÉTe Hês¡+_Û+∫ ø=+‘·ùd|ü{ÏøÏ ì≥¢ìjÓT. sêC≤! <˚e‘·\ø£s¡TD#˚ ˙ |üPs¡«»qà eè‘êÔ+‘·eTT Hê
eè‘êÔ+‘·eTT≈£L&É »„|æÔøÏ e∫Ãq~. nsTTqqT <ëìì ˙≈£î" C…|üðq≥T¢ <˚e‘·\ j·÷»„˝Ò<äT. ˙ ô|<ä›eT+Á‹øÏ
‘=$Tà~ dü+e‘·‡s¡eTT\ e\j·TdüT‡ >∑\ jÓTTø£ ≈£L"‘·Ts¡Tqï~. <ëìì ˙ y˚ø±+‘·eTTq qqï&ç–qfÒ¢ j·T&ÉT>∑TeTT.
n~ ˙≈£î ‘Ó*j·T"C…|üðqT. Ç"ø£ ˙$ø£ÿ &ÉqT+&É sê<äT. <˚e‘·*∫Ãq ‘Ó*$ ‘·|üð#·Tqï~. á ‘Ó*$ ‘·ô|ŒHê
H˚qT ˙≈£î ø°&ÉT>±$+‘·TqT. oÁ|òüTeTT>∑"u§eTTà nì #Óô|ŒqT. sêC≤ e÷≥\T $ì n‹ ‘·«]‘·eTT>∑ e∫Ã
sTT\T¢#˚] j˚T$T~ j·÷X¯Ãs¡´eTì ‘·\"#·T#·T+&ÓqT.
eTiTHê" &ÉT<äj·TeTTq $Áø£e÷s¡Tÿ "&ÉT ‘·q ô|<ä› eT+Á‹ì _*∫ j·T‘·ì‘√ H˚ eè‘êÔ+‘·eTT C…|üŒø£
πs|ü{Ï j·Te÷yêdü´ Hê"{ÏsêÁ‹ H˚qT sTT+{ÏøÏe∫à •e|üP»#˚dæ ‘=$Tà~ dü+e‘·‡s¡eTT\ ÁbÕj·TeTT>∑\ ˙
|ü⁄Á‹ø£qT @ø±+‘·eTTq" p&Ée\dæj·TTqï~. <ëìøÏ <ä–q j˚TsêŒ≥T #˚j·TTeTì #Óô|ŒqT. eT+Á‹ j·T≥Tº˝Ò
ø±ì+&Éì #Óô|ŒqT>±ì ‘·q _&ɶqT •e⁄q≈£î ø±[øÏ sêE ã*sTT#·TÃH˚yÓ÷ j·Tì $TøÏÿ * <äT'K|ü&ÉT#·T+&ÓqT.
ne÷yêdü´ sêH˚e#ÓÃqT. ÄHê"&Ü sTT+{Ï˝À H=ø£s¡øÏì ø±≥TÁy˚dæqqT yÓTT>∑eTTq HÓ‘·TÔs¡T ˝Ò<äT. ˇø£¬s’qqT
yÓT‘·T≈£î eTT≥º˝Ò<äT. n+<äiT XÀø±+<Ûäø±s¡eTTq eTTì"–j·TT+&ç]. N"ø£{Ï|ü&É">±H˚ sêE #·+Á<äVü‰düeTT
<Ûä]+∫ #·ø£ÿ >∑ eT+Á‹sTT+{ÏøÏ e∫à ‘·q≈£î">± H˚sêŒ≥T #˚dæj·TT+∫q >∑~˝ÀìøÏ Ä _&ɶqT ‘√&√ÿìb˛sTT
•e|üP» >±$+∫ j·Tø£å‘·\T ˙fi¯ófl |üP\T Ä _&ɶô|’ »*¢ ne÷àsT÷ ! Hê |üPs¡«»qàeè‘êÔ+‘·eTT #Ó|üðe÷ j·Tì
j·T&ç¬>qT. Ä _&ɶj·TT dæ>∑TZq ‘·\e+#·Tø=ì sTT≥¢ìjÓT. sêC≤! Hê πø~jÓ÷ jÓTTø£$+‘·C≤„q eTT<äsTT+∫
#Ó|ðü #·THêïqT. ˙ |üPs¡« eè‘êÔ+‘·eTT Hê |üPs¡«eè‘êÔ+‘·eTT Hê≥ø£e÷&çq≥T¢ Hê≈£î ø£qT\≈£î >√#·]+#·T#·Tqï~.
<ëììp∫ #Ó|üð#·THêïqT $qTeTT.
Ç|üŒ{ÏøÏ q÷iTdü+e‘·‡s¡eTT\≈£î eTT+<äT >√<ëeØrs¡eTTq H=ø£ÿ Á>±eTeT+<äT sêeTXÊÅdæÔj·TqT H=ø£
Áu≤Vü≤àDT"&ÉT+&ÓqT. n‘·ì ø=ø£ uÛ≤s¡´j·TT ø=&ÉT≈£î ø√&É\T ø£\s¡T. Äj·Tq $TøÏÿ * <ä]Á<äT&ÉT. _Ûøå±≥qeTT#˚
J$+#·T#·T+&ÓqT. Ç≥T¢+&É ˇø£kÕ] eT÷"&ÉôVAsêÁ‘·eTT\T $&ÉTeø£ »&çyêq >±* |ü{Ϻ sTT+{Ï˝Àìyês¡T
ãj·T≥ ‘·\ #·÷|ü≈£î+&ÉTq≥T¢ ≈£î+&É\‘√ Á≈£îeTà]+∫q≥T¢ e]¸+#ÓqT. bÕeTT\qT Áy˚\"Bdæq≥T¢ »\<Ûës¡\T
|ü&ÉT#·T+&ÓqT. ÄeT÷"&ÉT~qeTT\sTTq ‘·s¡Tyê‘· Ä Áu≤Vü≤àDT"&ÉT _#·ÃeTTq¬ø’ ãj·T\T <˚iÏb˛jÓTqT. Ç+&ÉT¢
>√&É\T #·ø£ÿ #˚dæø=qTyês¡TqT, bı\eTT\T #·÷&É" uÀe⁄yês¡THÓ’ »qT\+<äiT yê]yê] ø±s¡´eTT\T yês¡T
#˚dæø=qT#·T+&ÉT≥#˚ ˙j·Tq≈£î ø±e\dæq+‘· _#·ÃeTT |ü⁄≥º<äjÓT´qT. @<√ ‘·>∑Te÷Á‘·eTT <=s¡ø£">± <ëìì
‘Ó∫à uÛ≤s¡´jÓTT<ä› ì#ÓÃqT. ÄyÓTj·TTqT nqïeTT dæ<ä∆eTT#˚dæ <˚e‘ês¡Ãq ø±">±H˚ q\Te⁄s¡≈£î Hê\T>∑T $düÔfi¯fl˝À
düeTuÛ≤>∑eTT\T>± e&ç¶+#ÓqT. Ä düeTj·TeTTq≈£î dü]>∑ ì<ä›iT Áu≤Vü≤àDT\T Äø£*#˚ b˛*b˛e⁄#·Te∫à nj·÷´!
Ä"ø£*#˚ ÁbÕDeTT\T b˛e⁄#·Tqï$. ø=+#ÓeTT nqïeTT+&çq ô|f…º<äsê j·Tì j·T&ç–]. Ä e÷≥\T $ìq‘√&ÉH˚
ô|ì$T{Ï >∑TDyÓTiÏ"–q <ä>∑T≥#˚‘· Ä sTT˝≤¢\T iÒ"#·T≈£îø£ÿ e˝… πs"– eT>∑ìì ~{Ϻ yÓT{Ïø£\T $iÏ∫ ‘·q $düÔ]
‘·q ø=&ÉT≈£î $düÔ] jÓT‹Ôø=ìb˛sTT ˝À|ü\" >∑÷s¡TÃ+&ç ø=&ÉT≈£î‘√" >∑÷&É uÛÑTõ+|ü yÓTT<ä\Tô|f…ºqT. ≈£L&ÉT˝Òø£
#êe˙ nì ø√&É* MT"<ä ø√|üeTT#˚ HêyÓTì düÔ] jÓT‘·TÔø=ì b˛˝Ò<äT. sêeTXÊÅdæÔj·TT ø√&É*ì#·÷∫ ne÷à ! ˙
y˚eTHÓ<äe⁄? nHÓqT. H˚qT MT‘√ bÕ{Ï<ëqH˚ j·Tì j·÷yÓT #Óô|ŒqT. n|üð&Ü >∑èVü≤düTú e∫Ãqyê] Hê~+∫
‘·eT ¬s+&ÉT $düÔfi¯ófl yê] eTT+<äT+#ÓqT. Ç+{Ï˝Àì ø£˝À¢\eTT $qïyês¡>∑T≥#˚ Ä sTT<ä›iT Áu≤Vü≤àDT\T
nj·÷´ e÷ j·÷"ø£*e+{Ï<˚ MT j·÷"ø£*. ˙e⁄ ô|<ä› yê"&Ée⁄. ˙ ø√&É\T ∫qï|ü&ÉT#·T. MT≈£î ˝Ò≈£î+&É y˚TeTT
uÛÑTõ+|üsê<äT. nì ã˝≤‘·ÿ ]+∫ ø√&É*#˚‘· Ä j·TqïeTTqT Hê\T>±≈£î\˝À e&ç¶+|ü"CÒdæ q\Te⁄s¡T uÛÑTõ+∫].

// 18 //
 lsêeT#·+Á<ëj·TqeT'
sêCÒ+Á<ë! Ä sêeTXÊÅdæÔj˚T ˙e⁄ nì #Óô|ŒqT.
Ä e÷≥\T $ì Ä sêeTXÊÅdæÔ uÛ≤s¡´ ø=&ÉT≈£î˝…ø£ÿ &É |ü⁄{ϺHês¡ì sê»&ç–q Ä ∫qï~ sTT≥¢ìjÓT.
>∑j·÷´[>∑+>∑jÓÆT jÓTTø£] düTK<äT'KeTT\‘√ qø£ÿ i˝Òø£ ‘·qø£&ÉTù| ôV≤#·TÃ>∑" p#·T#·T+&ÉT≥#˚ ÄyÓT |æXÊ∫jÓÆT
|ü⁄f…ºqT. ‘·q≈£î <˚e⁄"&ÉT ø£qTï\T ãT~∆ sTT∫Ãj·TT yêìì #·ø£ÿ ">∑ qT|üjÓ÷–+|üø£ <äTwüߺsê\>∑T ‘·*¢ jÓT{°¢&çÃq
q≥T¢ b˛e⁄≥#˚ Äj·Tqø=&ÉT≈£î >±qT¬><äT›>±" ãTf…ºqT. ˙e⁄ #·÷∫q jÓT<äT›, |æXÊ∫ yê]s¡Te⁄πs. #˚dæø=qïyê]øÏ
#˚dæø=qï+‘· j·Tì ø£\<äTø£<ë j·Tìq Ä ø√&É ˝…#·Ã≥ qTqï<äì $Áø£e÷s¡Tÿ " &É&ç¬>qT. <ëì ø±yÓT Á|ü‘·T´‘·Ôs¡eTT
#Ó|üŒø£ ‘·\e+#·Tø=ì ì\"ã&ç j·TT+&ÓqT. ˙y˚ø£<ë j·÷ ø√&É\ìq ne⁄qì ‘·\j·T÷"#ÓqT.
sêC≤ e÷≥\≈£î dü+‘√wæ+∫ Ä |æ\¢‘√ yÓ\T|ü\≈£î e∫à eT+Ár ! ˙ ≈£L‘·Ts¡T #ê\ ãT~∆eT+‘·Tsê\T.
ÄyÓT ãT~∆øÏ H˚qT yÓT∫Ëì. Hê ø√&É\T>∑ Bìì ã]Á>∑Væ≤+∫‹ì. ˙ j·T_ÛÁbÕj·T y˚TeTHÓqT. #·∫Ãq_&ɶ
Áã‹øÏe∫Ãq≥T¢ dü+‘√wü |ü&ÉT#·T+&çqyê"&ÉT ø±e⁄q sêE qqTÁ>∑Vü≤eTTq≈£î eTiÏ+‘· dü+‘√wæ+∫ Á|üuÛÑTe⁄
˝…≥T¢#Ó|æŒq qfÒ¢j·Tì eT+Á‹ Á|ü‘·T´‘·Ôs¡ $T#ÓÃqT. düT~qeTT düTeTTVüAs¡ÔeTT #·÷∫ sêE $yêVü≤eTT »]|æ
Áu≤Vü≤àDTq≈£î" <ëqT #Ó|æŒq≥T¢ ã+>±s¡T >∑TeTà&çø±j·Tj·TT yÓsTT´ mø£s¡eTT\ Á>±eTeTT <ëq´eTT ì#ÓÃqT.
lsêe÷s¡ŒDeTdüTÔ

// 19 //