Jawapan
Praktis 1 Bahagian A
Soalan 1
Latihan 1 (i) mencongkil – mencungkil
(i) senarai para peserta – senarai
peserta
(ii) pembalak – pembalakan
(iii) puluh-puluh – puluhan
(iv) satu juta Ringgit Malaysia –
Ringgit Malaysia satu juta
Latihan 2
(i) tendangkan – menendang
(ii) masukkan – memasukkan
(iii) dipijak – terpijak
(iv) di atas – atas
Latihan 3
(i) menangguhkan – ditangguhkan
(ii) memperkuatkan – menguatkan
(iii) mengembang – berkembang
(iv) antara – di antara
Latihan 4
(i) mencakar – pencakar
(ii) memberi – pemberian
(iii) berbaring – terbaring
(iv) di – pada
Latihan 5
(i) ke – di
(ii) tiga setengah jam – tiga jam
setengah
(iii) membincangkan tentang –
membincangkan
(iv) teramat lembut sekali – teramat
lembut/lembut sekali
Latihan 6
(i) Perdana Menteri-Perdana
Menteri – Perdana-perdana
Menteri
(ii) emak jahit – dijahit oleh emak
(iii) Sejak dari tadi – Sejak tadi
(iv) Mulai dari sekarang – Mulai
sekarang
Soalan 2
Latihan 1 membendung masalah
(i) belok – blok
© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018
(ii) katun – kartun
(iii) kolestrol – kolesterol
Latihan 2 membendung masalah
(ii) tektik – taktik
(iii) manafaatnya – manfaatnya
Latihan 3
(i) psaikologi – psikologi
(ii) gulungan – golongan
(iii) dasyat – dahsyat
Latihan 4
(i) mengsyorkan – mengesyorkan
(ii) instutisi – institusi
(iii) perlabuhan – pelabuhan
Latihan 5
(i) pengubal – penggubal
(ii) samada – sama ada
(iii) masaalah – masalah
Latihan 6
(i) satey – sate
(ii) stem – setem
(iii) memperuntukan –
memperuntukkan
Soalan 3
Latihan 1 (i) Seluar ayah yang koyak itu telah
(i) (a) Kehidupan remaja kini
semakin mencabar.
(b) Kehidupan remaja kini
semakin sukar dikawal.
(ii) (a) Para pakar pemakanan
sepakat berpendapat
bahawa keperluan asasi
tubuh kita dapat dipenuhi
dengan makan buah-
buahan segar.
(b) Para pakar pemakanan
sepakat berpendapat
bahawa keperluan asasi
tubuh kita dapat dipenuhi
dengan makan sayur-
sayuran segar.
(iii) (a) Pihak polis perlu
bekerjasama untuk
ponteng sekolah dalam
1 Drill in KSSM Bahasa Melayu Tingkatan 2 (Jawapan)
kalangan murid.
(b) Pihak ibu bapa perlu
bekerjasama untuk
ponteng sekolah dalam
kalangan murid.
(iv) (a) Kejadian ragut memberikan
kesan buruk dari segi fizikal.
(b) Kejadian ragut memberikan
kesan buruk dari segi
kewangan.
(v) (a) Saban hari rakyat
menghadapi kesesakan lalu
lintas ke tempat kerja.
(b) Pertambahan jumlah
kenderaan berlaku pada
setiap hari.
Latihan 2
(i) Ayat penyata.
(ii) Ayat perintah.
(iii) Ayat tanya.
(iv) Ayat perintah.
(v) Ayat seruan.
(vi) Ayat penyata.
(vii) Ayat tanya.
(viii) Ayat perintah.
Latihan 3
dijahit oleh ibu.
(ii) Barang yang dipesan oleh kakak
itu belum lagi saya beli.
(iii) Majlis rumah terbuka akan
dianjurkan oleh pengarah yang
baik hati itu.
(iv) Ular sawa yang masuk ke rumah
Pak Samad telah ditangkap oleh
pihak bomba.
(v) Empat pasang baju sejuk telah
dibeli oleh Hana sebagai
persediaan belajar di London.
Soalan 4
Latihan 1
(i) Bagaimana acuan, begitulah
kuihnya.
(ii) Melentur buluh biarlah dari
rebung.
Latihan 2 (ii) • Kita hendaklah sedar akan
(i) Mati kutu. sifat manja yang ada dalam diri
(ii) Bidan terjun. kanak-kanak.
• Ibu bapa hendaklah
Latihan 3 menunaikan tanggungjawab
(i) Berakit-rakit ke hulu, berenang- mereka terhadap anak-anak.
renang ke tepian, bersusah- (iii) • Melakukan aktiviti bersama-
susah dahulu, bersenang- sama seperti membersihkan
senang kemudian. kawasan rumah, memasak
(ii) Murah hati. dan membasuh kereta.
• Meraikan hari-hari penting
Latihan 4
seperti hari lahir dan ulang
(i) Air dicencang tidak akan putus.
tahun perkahwinan.
(ii) Di mana ada gula, di situ ada
semut. Latihan 2 – Pantun Kiasan • Berilmu. Contohnya, ilmu
(i) Jangan mengikut sikap negatif
Latihan 5
seseorang yang suka
(i) Bulat air kerana pembetung,
mengheboh­kan kebaikan yang
bulat manusia kerana muafakat.
dilakukan.
(ii) Seperti lembu dicucuk hidung.
(ii) Asonansi.
Latihan 6 (iii) • Mengelakkan berlakunya
(i) Indah khabar daripada rupa. pembaziran.
(ii) Harapkan pagar, pagar makan • Memastikan masa depan
padi. yang lebih terjamin.
Latihan 7 Latihan 3 – Pantun Budi (i) Kegembiraan anak-anak sewaktu
(i) anak angkat (i) Sekiranya besi dipandang hina
(ii) kaki langit kerana karatnya, manusia pula
dipandang hina jika tidak tahu
Latihan 8 berbudi bahasa dan beradab
(i) di mana bumi dipijak, di situ sopan.
langit dijunjung (ii) • Orang yang tidak berbudi
(ii) ibarat mencurah air di daun keladi bahasa akan dipandang hina.
Latihan 9 • Sikap masyarakat yang
(i) Kaki bangku. mementingkan kebendaan
(ii) Bagai cincin dengan permata. dan kekayaan akan
menyebabkan mereka lupa
Latihan 10 akan nilai budi bahasa.
(i) Sedikit-sedikit lama-lama menjadi (iii) Amalan berbudi bahasa
bukit. semakin terpinggir disebabkan
(ii) Berakit-rakit ke hulu, berenang- arus kemodenan yang
renang ke tepian; bersakit-sakit memandang harta kekayaan.
dahulu, bersenang-senang Langkah untuk mengatasinya
kemudian. adalah melalui didikan ibu bapa
di rumah dan kempen-kempen
yang berkaitan oleh kerajaan.
Praktis 2 Bahagian B
Latihan 4 – Pantun Nasihat
Pemahaman Antologi
(i) • Membuat sesuatu pekerjaan
Puisi Tradisional – Pantun itu janganlah berlebih-lebih
Latihan 1 – Pantun Alam Remaja sehingga tidak kena pada
(i) Penulis cuba menyampaikan tempatnya.
bahawa anak-anak berasa • Pekerjaan yang jahat
gembira dan selamat apabila hendaklah dihindarkan sama
berada di samping kedua-dua sekali.
ibu dan bapanya. (ii) • Ketabahan
© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018 2 Drill in KSSM Bahasa Melayu Tingkatan 2 (Jawapan)
• Kesederhanaan
(iii) • Dapat mengelakkan
persengketaan atau
perselisihan faham.
• Dapat menjaga hati dan
perasaan orang di sekeliling
kita.
Latihan 5 – Pantun Kasih Sayang
(i) • Keadilan. Contohnya, pemimpin
perlu bersikap adil kepada
rakyat terutamanya sewaktu
menjalani perbicaraan dan
mentadbir negara.
pengetahuan ialah perkara
yang menjadi syarat dan
keutamaan untuk menjadi
pemimpin.
(ii) • Rima akhirnya a-b-a-b.
• Terdiri daripada lima rangkap
(iii) • Berilmu pengetahuan.
• Bijak, adil dan saksama.
Latihan 6 – Pantun Alam Remaja
menyambut kepulangan ibu bapa
mereka.
(ii) Asonansi
(iii) • Bertanggungjawab terhadap
sesama ahli keluarga
• Sayang-menyayangi antara
satu sama lain.
Latihan 7 – Pantun Kiasan
(i) Amalan membazir merupakan
amalan yang merugikan.
(ii) • Kita mestilah mengamalkan
sikap berjimat cermat agar
tidak menanggung kerugian.
• Kita hendaklah memiliki
keyakinan untuk melakukan
sesuatu perkara untuk
memperoleh kejayaan.
(iii) • Membeli barang yang
diperlukan sahaja.
• Memastikan harga barang
yang dibeli bersesuaian
dengan kualiti barang yang
dibeli.
• Membandingkan harga barang
yang sama tapi di tempat yang
berbeza.
Latihan 8 – Pantun Budi
(i) Orang yang tidak berbudi bahasa
akan dipandang hina.
(ii) Imej alam
(iii) • Kita hendaklah berbudi
bahasa.
• Menjadi golongan yang
bijaksana dan berilmu.
• Jangan berlagak sombong.
Latihan 9 – Pantun Nasihat
(i) Tidak berlebih-lebihan dalam
melakukan sesuatu kebaikan.
(ii) • Sentiasa melakukan kebaikan
dan menghindari kejahatan.
• Adat orang merantau mestilah
pandai membawa diri.
(iii) • Memilih kawan yang baik.
• Memenuhi masa lapang
dengan perkara-perkara
yang berfaedah.
Latihan 10 – Pantun Kasih Sayang
(i) Kasih sayang
(ii) • Mempunyai lima rangkap.
• Empat baris bagi setiap
rangkap.
(iii) • Mengelakkan perselisihan
faham atau pergaduhan.
• Melahirkan masyarakat yang
harmoni, aman dan tenteram.
Puisi Tradisional – Syair
Latihan 1 – Syair Nasihat
(i) Kepentingan menuntut ilmu jika
anak-anaknya dilantik sebagai
raja atau menteri supaya dapat
memimpin negara dengan jujur
dan ikhlas.
(ii) • Setiap pemimpin diwajibkan
menuntut ilmu.
• Pengadilan dan perbicaraan
perlu dijalankan
berlandaskan ilmu
pengetahuan supaya tidak
tersilap dalam menjatuhkan
hukuman.
(iii) • Berilmu pengetahuan.
• Bersikap adil dan tidak
melakukan kezaliman
terhadap rakyat.
Puisi Moden – Sajak
Latihan 1 – Dalam Persekitaran
Kata-kata
(i) Asonansi.
(ii) • Kita hendaklah mempelajari
bahasa dengan bersungguh-
sungguh.
© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018
• Kita hendaklah memikir dan
menghayati ciptaan Tuhan.
(iii) • Memudahkan untuk
berkomunikasi.
• Dapat menambahkan ilmu
pengetahuan.
Latihan 2 – Roti
(i) Penyajak menyatakan sekiranya
ramai orang yang beriman, maka
berkuranglah orang yang
menderita di dunia ini. Orang yang
susah akan bersyukur kerana
mereka dibantu oleh golongan
yang beriman dan berada.
(ii) • Terdiri daripada lima rangkap.
• Rima akhirnya bebas.
(iii) • Mereka merupakan
sebahagian daripada
masyarakat.
• Memerlukan bantuan untuk
meneruskan hidup.
Latihan 3 – Kucari Damai di Sini
(i) Penghargaan terhadap
kedamaian dan kesejahteraan
negara.
(ii) • Kedamaian perlu diusahakan
kerana kedamaian tidak
boleh datang sendiri.
• Kedamaian akan wujud
dengan adanya kasih sayang.
(iii) • Mengelakkan perselisihan
faham/pertelingkahan dalam
masyarakat.
• Menghayati perjuangan
pejuang-pejuang
kemerdekaan tanah air.
Latihan 4 – Pada Sekuntum Mawar
(i) Kemusnahan maruah anak gadis
merupakan satu kemusnahan
yang tidak sanggup diterima oleh
seseorang ibu.
(ii) Metafora
(iii) • Memilih rakan-rakan yang
baik.
• Tingkatkan keimanan dalam
diri/mendapat didikan agama
yang baik.
Prosa Tradisional
Latihan 1 – Pelanduk Mengajar
Memerang
(i) Pelanduk merupakan salah
seorang Perdana Menteri Nabi
3 Drill in KSSM Bahasa Melayu Tingkatan 2 (Jawapan)
Allah Sulaiman yang termasyhur
arif kebijaksanaannya.
(ii) • Di sebuah lubang – tempat
tinggal memerang laki bini
dengan tujuh ekor anaknya.
• Di singgahsana – tempat
memerang menghadap Nabi
Allah Sulaiman.
(iii) • Mengelakkan daripada
berlakunya perselisihan
faham yang akhirnya
menyebabkan pergaduhan.
• Mengelakkan kemusnahan
atau kerosakan kepada diri
sendiri, keluarga dan negara.
Latihan 2 – Pelanduk Mengajar
Memerang
(i) Sang Udang melihat Sang
Sebarau mudik berikat pinggang
seperti orang dalam kesusahan.
(ii) • Prihatin, iaitu raja mengambil
berat masalah rakyatnya.
• Tanggungjawab, iaitu raja
bertanggungjawab menjaga
kebaikan rakyatnya.
(iii) Hidup binatang tidak akan
sempurna, kucar-kacir dan
keadilan tidak akan tercapai.
Prosa Moden – Cerpen
Latihan 1 – Banjir di Mata Emak
(i) ‘Saya’ adalah seorang insan
yang amat bersimpati dengan
nasib Mak Piah. ‘Saya’
mengenali Mak Piah tanpa
sengaja apabila tersalah
mendail nombor telefon rumah
rakannya.
(ii) • Seorang yang prihatin.
• Seorang yang menepati janji.
(iii) • Sentiasa menziarahi mereka
dan bertanya khabar.
• Melengkapi keperluan fizikal
seperti makanan, minuman
dan memantau masalah
kesihatan mereka.
Latihan 2 – Banjir di Mata Emak
(i) Kemuliaan hati seorang ibu
yang sangat menyayangi anak-
anaknya.
(ii) • Masyarakat yang tidak
bertanggungjawab.
• Masyarakat kampung.
(iii) • Sentiasa meluangkan waktu
untuk menziarahi mereka.
• Memastikan keperluan
mereka mencukupi.
Latihan 3 – Talia dan Raksasa
Qadqad adalah tentang kemajuan dalam
(i) Talia menemui seekor haiwan
sebesar kepala budak, rupanya
mirip seekor katak dan
mempunyai sepasang tanduk
kecil di kepalanya.
(ii) Simile.
(iii) Konsep ‘buat baik dibalas baik’
dapat dikaitkan apabila Talia
telah merawat anak raksasa
Qadqad ketika kecil akibat
dilibas dengan gergaji ketika
adik Talia, Jini perlu dibawa ke
hospital dengan segera dan
juga ketika petempatan mereka
mahu dimusnahkan oleh
kumpulan pelombong dan
pembalak.
Latihan 4 – Menuai Emas menyebabkan kematian
(i) Konflik yang dihadapi oleh Aliff
dan penduduk kampung adalah
apabila tanah sawah di
kampung mereka mahu dibeli
dan dibangunkan sebagai tapak
kawasan perumahan.
(ii) Cerpen ini bertemakan
kesungguhan dalam melakukan
sesuatu perkara akan
menghasilkan kejayaan.
(iii) • Pendedahan melalui kempen
tentang kelebihan atau
pertanian moden.
• Menyediakan kemudahan
pinjaman untuk memulakan
pertanian.
Latihan 5 – Talia dan Raksasa
Qadqad
(i) • Anak kepada Dodo dan Misa.
• Seorang budak perempuan
kecil berketurunan orang asli.
• Bersifat belas kasihan dan
suka menolong.
(ii) • Di sempadan huma.
• Di Bukit Ungu.
(iii) Raksasa Qadqad menyerang
perkampungan orang asli
kerana Binjah dan pengikutnya
hendak memusnahkan
© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018
perkampungan orang asli itu
untuk dijadikan kawasan
perlombongan.
Latihan 6 – Menuai Emas
(i) Tema bagi cerpen tersebut
bidang pertanian, iaitu
penanaman padi.
(ii) • Penjualan tanah sawah untuk
dijadikan projek perumahan.
• Lulusan universiti tidak
semestinya bekerja makan
gaji.
(iii) • Kita hendaklah yakin dengan
kebolehan sendiri.
• Kita hendaklah tabah dalam
menghadapi segala dugaan
untuk memperoleh kejayaan.
Prosa Moden – Drama malas kepada rajin. Di samping itu,
Latihan 1 – Mahkamah terdapat juga masyarakat yang tegas
(i) • Kes Bulat bin Leper yang
didakwa melakukan
kesalahan sehingga
seorang warga emas.
• Kes melibatkan seorang warga
Jepun, Akinomoto yang
didakwa mencuri beruk subsidi
milik penguasa tempatan.
(ii) • Kita hendaklah bersikap
rasional ketika menjalankan
tugas.
• Kita mestilah menghormati
bahasa Melayu yang menjadi
bahasa kebangsaan
terutamanya dalam urusan-
urusan rasmi.
(iii) • Dapat meningkatkan rasa
kasih sayang dan hormat-
menghormati antara satu
sama lain.
• Dapat mengelakkan
seseorang itu daripada
melakukan perkara-perkara
yang negatif.
Latihan 2 – Mahkamah
(i) Nenek yang terpijak kulit pisang
tergelincir jatuh dan
menyebabkan pinggangnya
patah akhirnya mati dalam
perjalanan ke hospital.
(ii) • Masyarakat intelektual.
• Masyarakat yang hidup miskin.
4 Drill in KSSM Bahasa Melayu Tingkatan 2 (Jawapan)
(iii) • Memerlukan masa yang
panjang untuk
mengumpulkan bukti-bukti
yang kukuh.
• Tugas menjatuhkan hukuman
terhadap seseorang itu
bukanlah mudah.
Praktis 2 Bahagian B
NOVEL
Latihan 1
Jalan ke Puncak
Novel yang saya kaji ialah Jalan ke
Puncak. Latar masyarakat yang
terdapat dalam novel ini ialah
masyarakat yang mampu berubah.
Contohnya, anak-anak muda di
kampung Laiman berubah daripada
diri. Contohnya, Laiman berpegang
kepada prinsip untuk tidak tergesa-
gesa menerima sesuatu tawaran
pekerjaan. Antara lain, latar
masyarakat yang terdapat dalam
novel ini ialah masyarakat yang taat
akan perintah agama. Contohnya,
Laiman rajin menunaikan solat.
Meniti Impian
Novel yang saya kaji ialah Meniti
Impian. Antara latar masyarakat
yang terdapat dalam novel ini ialah
masyarakat yang penyayang.
Contohnya, Pak Yusuf sangat
menyayangi Zahar dan telah
menganggapnya seperti anak
sendiri. Selain itu, latar masyarakat
yang sedar akan kepentingan
pendidikan turut diselitkan dalam
novel ini. Contohnya, Suhaili, Zahar
dan anak-anak Pak Karim berlumba-
lumba untuk meneruskan pengajian
mereka selepas mendapat
keputusan SPM. Seterusnya,
pengarang turut memasukkan latar
masyarakat yang mempunyai
keazaman yang tinggi. Contohnya,
walaupun Zahar tidak mendapat
keputusan yang baik dalam
peperiksaan SPM dan hanya
ditawarkan pengajian ke Institut
Kemahiran Mara, namun dia
berazam untuk membuktikan bahawa
lulusan IKM juga boleh berjaya.
Jejak Monpus
Novel yang saya kaji ialah Jejak
Monpus. Antara latar masyarakat
yang terdapat dalam novel ini ialah
masyarakat yang suka berdendam.
Contohnya, Ripin berdendam
terhadap Zahar dan sentiasa
mencari jalan untuk berbuat khianat.
Seterusnya, masyarakat yang
percaya kepada bomoh dan perkara
tahyul. Contohnya, penduduk
kampung telah memanggil bomoh
untuk menghalau ulat bulu yang
menyerang kampung mereka. Selain
itu, terdapat juga latar masyarakat
yang pemaaf dalam novel ini.
Contohnya, Qistina memaafkan
kesalahan Baharuddin yang telah
berlaku curang kepadanya.
Darah Titik di Semantan
Novel yang saya kaji ialah Darah Titik
di Semantan. Antara latar masyarakat
yang terdapat dalam novel ini ialah
masyarakat yang cinta akan tanah air.
Contohnya, Datuk Bahaman dan para
pengikutnya gigih berjuang untuk
membebaskan tanah air daripada
belenggu penjajah. Latar masyarakat
yang seterusnya ialah masyarakat
yang mengenang budi. Contohnya,
Lajis mengucapkan terima kasih
kepada Zahid dan rakan-rakannya
kerana telah menyelamatkan isterinya
yang telah diganggu oleh dua orang
pemuda Melayu yang merupakan tali
barut Inggeris. Antara lain, latar
masyarakat yang mementingkan
agama turut dimasukkan oleh
pengarang. Contohnya, penduduk
daerah Semantan menunaikan
sembahyang secara berjemaah di
masjid.
Latihan 2
Jalan ke Puncak
Novel yang saya kaji ialah Jalan ke
Puncak. Antara pengajaran yang
terdapat dalam novel ini ialah kita
hendaklah berusaha bersungguh-
sungguh untuk mencapai kejayaan.
Contohnya, Laiman bekerja keras bagi
© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018
memastikan projeknya berjaya.
Pengajaran seterusnya ialah kita
hendaklah menerima pandangan
orang lain dengan hati yang terbuka.
Contohnya, keputusan Kedek dan
Muali untuk meninggalkan projek
diterima oleh Laiman dengan hati yang
terbuka. Selain itu, kita hendaklah
bertanggungjawab dalam
melaksanakan sesuatu tugas.
Contohnya, Laiman menyiapkan kerja
yang diarahkan oleh pengurus syarikat
dengan penuh tanggungjawab.
Meniti Impian
Novel yang saya kaji ialah Meniti
Impian. Pengajaran yang terdapat
dalam novel ini ialah kita janganlah
menghina orang yang rendah tahap
pendidikannya. Contohnya, Suhaili
memutuskan hubungannya dengan
Zahar hanya kerana Zahar hendak
meneruskan cita-cita untuk belajar di
IKM. Pengajaran seterusnya ialah,
kita mestilah mempunyai keyakinan
yang tinggi untuk melakukan sesuatu
hingga berjaya. Contohnya, Zahar
berusaha bersungguh-sungguh
untuk membuktikan bahawa lulusan
IKM juga mampu berjaya.
Pengajaran seterusnya ialah kita
mestilah berjimat cermat.
Contohnya, Zahar berjimat cermat
dalam membelanjakan wang
elaunnya kerana tidak mahu
menyusahkan ibunya.
Jejak Monpus
Novel yang saya kaji ialah Jejak
Monpus. Pengajaran pertama yang
terdapat dalam novel ini ialah kita
mestilah menyayangi ibu yang telah
banyak berjasa kepada kita.
Contohnya, Zahar amat menyayangi
ibunya, Qistina yang telah
mengasuhnya sejak ditinggalkan
oleh ayahnya. Kedua, kita haruslah
bersabar dalam melakukan sesuatu
perkara. Contohnya, Zahar begitu
sabar dalam mencari formula untuk
menyelamatkan penduduk kampung
daripada serangan ulat bulu. Ketiga,
kita tidak seharusnya menyimpan
dendam terhadap orang lain.
Contohnya, Ripin berdendam
5 Drill in KSSM Bahasa Melayu Tingkatan 2 (Jawapan)
terhadap Zahar yang telah
membelasahnya sehingga sanggup
mencuri formula ciptaan Zahar.
Darah Titik di Semantan
Novel yang saya kaji ialah Darah Titik
di Semantan. Antara pengajaran
yang diperoleh daripada novel ini
ialah kita hendaklah memiliki sifat
kepimpinan yang baik. Contohnya,
Datuk Bahaman memiliki
kepimpinan yang tinggi dalam
memimpin pasukannya menentang
Inggeris. Seterusnya, kita hendaklah
sentiasa berwaspada dalam
bertindak . Contohnya, Datuk
Bahaman berhati-hati dalam setiap
tindakannya semasa menghadapi
pihak Inggeris. Antara lain, kita
haruslah menepati janji. Contohnya,
Datuk Bahaman menepati janjinya
dengan Sultan untuk mengarahkan
askar-askarnya menembak ke udara
ketika bertempur dengan askar-
askar Sultan.
Latihan 3
Jalan ke Puncak
Novel yang saya kaji ialah Jalan ke
Puncak. Watak utama novel ini
dipegang oleh Laiman. Antara
perwatakannya ialah cinta akan ilmu.
Contohnya, Laiman tetap
menamatkan pengajiannya dalam
bidang kejuruteraan walaupun dia
tidak berminat untuk menjadi
jurutera. Selain itu, Laiman juga taat
akan perintah agama. Contohnya,
Laiman rajin bersolat. Seterusnya,
Laiman merupakan seorang yang
jujur. Contohnya, Laiman tidak
merahsiakan jumlah wang
simpanannya daripada pengetahuan
pembantunya, Milan.
Meniti Impian
Novel yang saya kaji ialah Meniti
Impian. Watak utama dalam novel ini
ialah Zahar. Antara perwatakan
Zahar adalah tidak mudah berputus
asa. Contohnya, Zahar tidak
berputus asa walaupun dihina oleh
Suhaili sewaktu hendak meneruskan
pembelajaran di IKM. Selain itu,
Zahar merupakan seorang yang
penyayang. Contohnya, Zahar amat
menyayangi emak dan dua orang
adiknya kerana sering pulang ke
kampung untuk bertemu dengan
mereka. Antara lain, Zahar juga
seorang yang setia. Contohnya,
Zahar tetap setia dengan Norimi
walaupun Suhaili cuba menjalinkan
hubungan dengannya semula.
Jejak Monpus
Novel yang saya kaji ialah Jejak
Monpus. Zahar memegang watak
utama dalam novel tersebut. Antara
perwatakan Zahar ialah seorang yang
berani. Contohnya, berani berlawan
dengan Ripin yang datang
menceroboh rumahnya. Selain itu,
Zahar juga suka membantu orang lain.
Contohnya, Zahar berusaha untuk
membantu penduduk kampung yang
diserang ulat bulu berbintik hitam.
Seterusnya, Zahar juga merupakan
seorang yang bijak. Contohnya,
penyelidikan Zahar telah mendapat
pengiktirafan dan memperoleh
Anugerah Biasiswa Kerusi Canselor.
Darah Titik di Semantan
Novel yang saya kaji ialah Darah Titik
di Semantan. Datuk Bahaman
merupakan watak utama dalam
novel ini. Antara perwatakan Datuk
Bahaman ialah seorang yang
penyayang. Contohnya, Datuk
Bahaman sayang akan sultan dan
berasa susah hati apabila Inggeris
menganggap sultan
menyebelahinya. Selain itu, beliau
juga seorang yang tidak
mementingkan pangkat dan gelaran.
Contohnya, Datuk Bahaman tidak
berasa sedih apabila gelaran dan
pangkatnya telah ditarik semula oleh
sultan. Namun, perjuangan
menentang pihak Inggeris tetap
diteruskan. Seterusnya, beliau juga
merupakan seorang yang berani.
Contohnya, Datuk Bahaman telah
kembali ke Lubuk Terua seorang diri
setelah mendapat tahu pihak
Inggeris membakar kampung-
kampung di Semantan. Dia telah
berjaya membunuh banyak mata-
© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018
mata pihak Inggeris walaupun
seorang diri.
Latihan 4
Jalan ke Puncak
Novel yang saya kaji ialah Jalan ke
Puncak. Terdapat banyak nilai murni
yang dipaparkan dalam novel ini.
Pertama, nilai keprihatinan.
Contohnya, Sukri memberikan
perhatian kepada Laiman dan mahu
memastikan bahawa Laiman
mendapat pendidikan tinggi. Kedua,
nilai kasih sayang. Contohnya, nenek
Laiman sanggup membelanjakan
wang yang banyak untuk
memastikan Laiman mendapat
pendidikan tinggi. Ketiga, nilai baik
hati. Contohnya, Laiman tidak
menampakkan sikap marah apabila
Kedek dan Muali yang dilatihnya
bertindak keluar daripada projek
yang diusahakannya.
Meniti Impian
Novel yang saya kaji ialah Meniti
Impian. Antara nilai murni yang
terdapat dalam novel ini ialah
berjimat cermat. Contohnya, Zahar
berjimat cermat menggunakan wang
elaun sebanyak RM200.00 yang
diterimanya setiap bulan. Seterusnya
ialah nilai berwawasan. Contohnya,
Zahar bercita-cita untuk membuka
bengkel perabotnya sendiri. Antara
lain, nilai yang terdapat dalam novel
ini adalah mengenang budi.
Contohnya, Zahar tetap mengenang
budi Pak Yusuf yang telah banyak
membantunya sehingga dia berjaya
membuka sebuah bengkel perabot.
Jejak Monpus
Novel yang saya kaji ialah Jejak
Monpus. Antara nilai murni yang
terdapat dalam novel ini ialah
keberanian. Contohnya, Zahar dan
rakan-rakannya berani menjelajah
Pulau Pisang yang dikatakan
mempunyai terlalu banyak kisah
seram semata-mata hendak
membuat kajian tentang ulat bulu.
Seterusnya ialah nilai kesabaran.
Contohnya, Zahar begitu sabar
ketika mencari formula untuk
menyelamatkan penduduk
6 Drill in KSSM Bahasa Melayu Tingkatan 2 (Jawapan)
kampungnya daripada serangan ulat
bulu. Antara lain, nilai yang terdapat
dalam novel ini ialah nilai berhemah
tinggi. Contohnya, Qistina tidak
menyimpan dendam terhadap
Baharuddin, suaminya kerana
berlaku curang.
Darah Titik di Semantan
Novel yang saya kaji ialah Darah Titik
di Semantan. Antara nilai murni yang
terdapat dalam novel ini ialah nilai
pengorbanan. Contohnya, Datuk
Bahaman dan para pengikutnya
sanggup berkorban untuk
membebaskan tanah air daripada
belenggu penjajah. Selain itu, nilai
kebijaksanaan ditunjukkan melalui
watak Datuk Bahaman yang
meregang rantai besi di dalam
sungai untuk memerangkap musuh-
musuhnya. Antara lain, nilai patuh
turut diselitkan dalam novel ini.
Contohnya, para pengikut Datuk
Bahaman patuh akan arahan beliau.
Latihan 5
Jalan ke Puncak
Novel yang saya kaji ialah Jalan ke
Puncak. Tema novel ini ialah
kegigihan seorang pemuda dalam
membina kecemerlangan dalam
kerjayanya. Contohnya, Laiman yang
berkelulusan ijazah kejuruteraan
enggan bekerja makan gaji,
sebaliknya dia memilih untuk bekerja
sendiri dengan mengusahakan ladang
tembikai di kampungnya. Laiman juga
turut mengusahakan kolam ikan air
tawar, udang harimau, berniaga kedai
makan dan menjadi peraih hasil
pertanian di kampungnya. Berkat
usaha gigih Laiman, dia akhirnya
berjaya dalam bidang yang
diceburinya dan mendapat
pengiktirafan daripada pihak kerajaan.
Persoalan yang terdapat dalam novel
ini pula ialah ketabahan dalam
menghadapi dugaan hidup. Laiman
tabah menghadapi segala rintangan
terutama daripada keluarganya yang
tidak bersetuju dengan keputusannya
untuk bekerja sendiri. Seterusnya,
persoalan keberanian menceburi
bidang pertanian. Contohnya, Laiman
berani menolak tawaran bekerja di
jabatan kerajaan dengan mengambil
keputusan untuk mengusahakan
ladang tembikai dan menternak ikan
air tawar serta udang harimau. Antara
lain, persoalan pengorbanan demi
kejayaan ahli keluarga. Abang dan
nenek Laiman telah mengorbankan
wang ringgit demi membiayai
pengajian Laiman di universiti.
Meniti Impian
Novel yang saya kaji ialah Meniti
Impian. Tema novel ini adalah
semangat dan kesungguhan Zahar
dalam meningkatkan martabat
seorang pelatih IKM sehingga
mampu menjadi tukang perabot
yang berjaya. Persoalan yang
terdapat dalam novel ini pula ialah
kasih sayang dalam keluarga.
Contohnya, Zahar amat menyayangi
emak dan dua orang adiknya. Dia
juga amat menyayangi bapa
saudaranya, iaitu Pak Yusuf kerana
telah banyak membantu keluarganya
selepas kematian bapanya.
Persoalan seterusnya ialah sanggup
berkorban demi keluarga.
Contohnya, Zahar telah
mengorbankan hasratnya untuk
meneruskan pelajaran di kolej
swasta kerana ibunya tidak mampu
memandangkan dua orang adiknya
masih bersekolah. Atas alasan
tersebut dia menerima tawaran
melanjutkan pelajaran ke IKM dan
membuktikan pelatih IKM juga
mampu berjaya setanding dengan
lulusan IPTA yang lain.
Jejak Monpus
Novel yang saya kaji ialah Jejak
Monpus. Tema novel ini ialah
kecintaan seorang pemuda terhadap
ilmu sains dan dunia penyelidikan.
Contohnya, Zahar yang berusia 22
tahun amat menyukai pelbagai jenis
serangga dan gemar melakukan
pelbagai penyelidikan terhadapnya.
Minatnya itu tersemai sejak dia masih
kecil lagi. Dia banyak mengumpul
serangga seperti kumbang, ulat
beluncas dan labah-labah. Dia juga
mempunyai sebuah makmal khas
untuk memupuk minat dalam bidang
© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018
penyelidikan terhadap serangga-
serangga yang dikumpulnya. Antara
persoalan yang terdapat dalam novel
ini ialah kasih sayang seorang ibu
terhadap anaknya. Contohnya,
Qistina keberatan melepaskan Zahar
pergi ke Pulau Pisang untuk mencari
spesies ulat bulu pus pus kerana
bimbang akan keselamatan anaknya.
Hal ini demikian kerana Zahar pernah
cedera semasa mengikuti
Perkhemahan Kembara Biologi Alam.
Persoalan berikutnya ialah
kepentingan ilmu dalam kehidupan.
Contohnya, Zahar telah
mengaplikasikan pengetahuannya
dalam bidang Sains Hayat untuk
mencipta penawar bagi
menyelesaikan masalah ulat bulu
yang melanda Kampung Maju Jaya.
Selain itu, persoalan sifat suka
berdendam dalam masyarakat juga
diketengahkan oleh pengarang
dalam novel ini. Contohnya, Ripin
menaruh dendam terhadap Zahar
yang telah menangkapnya kerana
mencuri tong gas. Walau
bagaimanapun, kejadian tersebut
tidak dilaporkan kepada pihak
berkuasa. Sejak kejadian itu, dia
sentiasa mencari peluang untuk
membalas dendam.
Darah Titik di Semantan
Novel yang saya kaji ialah Darah Titik
di Semantan. Semangat perjuangan
penduduk tempatan menentang
penjajah Inggeris demi
mempertahankan tanah air.
Contohnya, Datuk Bahaman dan
pengikut-pengikutnya telah
menentang pihak Inggeris kerana
mencabuli perjanjian yang telah
dipersetujui dan menindas
penduduk tempatan. Antara
persoalan yang terdapat dalam novel
ini ialah kerjasama dalam
menghadapi penjajah. Contohnya,
Zahid bekerjasama dengan rakan-
rakannya untuk menentang penjajah
Inggeris. Penduduk Semantan
bersatu menentang pihak Inggeris
semasa Datuk Bahaman sedang
menawan Lubuk Terua. Persoalan
seterusnya ialah keberanian
penduduk tempatan menentang
7 Drill in KSSM Bahasa Melayu Tingkatan 2 (Jawapan)
penjajah Inggeris. Contohnya, Lajis
dengan berani bersumpah bahawa
dia akan menentang penjajah
Inggeris. Antara lain ialah persoalan
kebijaksanaan mengatur strategi.
Datuk Bahaman telah memasang
rantai merentangi sungai untuk
menewaskan musuh.
Latihan 6
Jalan ke Puncak
Novel yang saya kaji ialah Jalan ke
Puncak. Antara latar tempat yang
terdapat dalam novel ini ialah loji
minyak dekat pekan Lutong,
Sarawak, iaitu tempat Laiman
menjalani latihan industri. Latar
seterusnya ialah di rumah Laiman.
Contohnya, tempat Laiman dimarahi
oleh bapanya kerana menolak
tawaran kerja bergaji tetap. Antara
lain ialah di tanah paya, iaitu tempat
Laiman mengusahakan kolam
ternakan ikan air tawar.
Meniti Impian
Novel yang saya kaji ialah Meniti
Impian. Antara latar tempat yang
terdapat dalam novel ini ialah
Kampung Ceruk Petitih, Sik Kedah
yang merupakan tempat tinggal
Zahar, Suhaili, Pak Yusof dan lain-
lain. Latar seterusnya ialah bengkel
Pak Yusof, iaitu tempat Zahar mula
menceburi bidang pertukangan
kayu. Antara lain ialah IKM Sungai
Petani yang menjadi tempat Zahar
dan rakan-rakannya belajar dan
bertemu dengan Norimi.
Jejak Monpus
Novel yang saya kaji ialah Jejak
Monpus. Latar tempat yang terdapat
dalam novel ini ialah makmal kecil di
sebelah rumah Zahar. Di sinilah
Zahar melakukan penyelidikan
terhadap ulat-ulat bulu
kesayangannya. Selain itu, latar
Kampung Maju Jaya merupakan
tempat tinggal Zahar bersama
dengan ibunya setelah kedua-dua
ibu bapanya berpisah. Latar
seterusnya ialah Sekolah
Kebangsaan Sri Yasin, iaitu tempat
ibu Zahar bertugas.
Darah Titik di Semantan
Novel yang saya kaji ialah Darah Titik
di Semantan. Antara latar tempat
yang terdapat dalam novel ini ialah
rumah Datuk Bahaman yang
menjadi tempat Zahid, Samad,
Awang dan lain-lain berbincang
untuk membina kubu di Lubuk
Sengarat. Latar seterusnya ialah
rumah pasung, iaitu tempat Datuk
Bahaman mengambil anak kunci
penjara untuk melepaskan Pak Uda
Ismail, Pak Abas dan Samad. Antara
lain ialah latar Darat Kelubi, iaitu
tempat Mat Kilau menemui Datuk
Bahaman sambil membawa satu
salinan surat pengampunan yang
telah ditandatangani oleh Sultan
Ahmad.
Latihan 7
Jalan ke Puncak
Novel yang saya kaji ialah Jalan ke
Puncak. Antara gaya bahasa yang
terdapat dalam novel ini ialah simile.
Contohnya, ‘…bagaikan air hujan di
tepi-tepi longkang’ dan ‘Laiman
seperti berputus asa’. Gaya bahasa
seterusnya ialah peribahasa.
Contohnya ‘selurus-lurus ekor
anjing, ada juga bengkoknya’, ‘nasi
sudah menjadi bubur’ dan
‘mencontengkan arang ke muka’.
Antara lain ialah gaya bahasa inversi.
Contohnya, ‘Sebentar lagi dia akan
meneruskan kerjanya di luar pula’
dan ‘Di sana dia makan’.
Meniti Impian
Novel yang saya kaji ialah Meniti
Impian. Antara gaya bahasa yang
terdapat dalam novel ini ialah
penggunaan bahasa Inggeris.
Contohnya, ‘surat dari girlfriend, ya?’
dan ‘no problem, chief!’. Gaya
bahasa seterusnya ialah simile.
Contohnya, ‘Kata-kata Zahar bagai
sembilu menghiris kalbunya’ dan ‘…
bagai bunga di taman larangan’.
Antara lain, ialah peribahasa.
Contohnya ‘Wah, kau dengan Suhaili
tu patutlah macam isi dengan kuku!’
dan ‘…Zahar tidak pernah berat
mulut menasihati…’.
© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018
Jejak Monpus
Novel yang saya kaji ialah Jejak
Monpus. Antara gaya bahasa yang
terdapat dalam novel ini ialah
personifikasi. Contohnya, ‘bahang
yang mula menggigit…’ dan
‘burung-burung berkicauan
menyambut kedatangan…’. Gaya
bahasa kedua ialah metafora.
Contohnya, ‘lautan masa’, ‘kotak
ingatan’ dan ‘tirai kehidupan’. Gaya
bahasa ketiga pula ialah peribahasa.
Contohnya, ‘ke mana tumpahnya
kuah kalau tidak ke nasi’, ‘bagai ikan
pulang ke lubuk’ dan ‘seperti
mencurah air ke daun keladi’.
Darah Titik di Semantan
Novel yang saya kaji ialah Darah Titik
di Semantan. Antara gaya bahasa
yang terdapat dalam novel ini ialah
bahasa istana. Contohnya ‘baginda
berangkat ke Pulau Tawar dan
bersemayam di sana’. Seterusnya
ialah bahasa klasik. Contohnya,
‘Datuk Bahaman berhenti kira-kira
lima hasta dari pintu pagar rumah
pasung itu’. Antara lain, gaya bahasa
yang terdapat dalam novel ini ialah
simile. Contohnya, ‘bahagian tengah
pisang itu hancur seperti kena tikam’.
Praktis 3 Bahagian C
Karangan Pemindahan
Maklumat
Latihan 1
Masalah pencemaran yang semakin
berleluasa menyebabkan bumi
semakin panas dan penyakit mudah
merebak. Antara langkah untuk
mengatasi masalah pencemaran ini
adalah dengan tidak menebang
hutan sesuka hati. Penebangan
pokok perlu dirancang terlebih
dahulu. Aktiviti penebangan pokok
ini perlu diganti dengan menanam
semula pokok-pokok baharu dan
memeliharanya dengan baik. Selain
itu, undang-undang juga perlu
dikuatkuasakan. Penguatkuasaan
undang-undang dan tindakan tegas
perlu bagi memastikan tidak ada
pihak yang menebang pokok sesuka
8 Drill in KSSM Bahasa Melayu Tingkatan 2 (Jawapan)
hati demi mengaut keuntungan
semata-mata. Akhir sekali,
masyarakat juga boleh
mengurangkan pencemaran dengan
menggunakan kenderaan yang
mesra alam seperti kereta yang
menggunakan tenaga solar.
(93 patah perkataan)
Latihan 2
Malaysia merupakan negara yang
mempunyai pelbagai kaum seperti
Cina, India, Melayu, Punjabi dan lain-
lain. Sehubungan dengan itu, kita
perlu mengekalkan penggunaan
bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi
supaya semua kaum dapat
berkomunikasi antara satu sama lain.
Seterusnya, penggunaan bahasa
Melayu sebagai bahasa komunikasi
mampu mewujudkan perpaduan
kaum antara masyarakat. Perpaduan
akan dapat mewujudkan suasana
harmoni dalam sesebuah negara.
Selain itu, bahasa Melayu juga
digunakan sebagai bahasa pengantar
di sekolah-sekolah dan IPTA.
Keadaan ini juga menunjukkan
keharmonian setiap masyarakat tanpa
mengira kaum menuntut ilmu dengan
menggunakan bahasa Melayu
sebagai bahasa pengantar.
(87 patah perkataan)
Latihan 3
Pameran Pertanian 2016 bertujuan
untuk mempamerkan teknologi
dalam pertanian dan hasil-hasil
pertanian. Pertunjukan ini diadakan
pada setiap tahun bagi
membangunkan sektor pengeluaran
makanan. Peningkatan dalam sektor
pertanian mampu mengurangkan
import makanan dari luar negara.
Secara tidak langsung, peningkatan
sektor makanan menyumbang
kepada pendapatan negara kerana
tidak berlaku pengaliran wang ke
luar negara. Masyarakat juga boleh
menikmati hasil pertanian negara
dengan kos yang lebih murah dan
segar. Pameran ini juga memberikan
peluang kepada usahawan untuk
berkongsi ilmu tentang teknologi
terkini yang boleh digunakan dalam
sektor pertanian dan dapat
meningkatkan hasil pengeluaran di
samping menjimatkan kos
pengeluaran.
(95 patah perkataan)
Latihan 4
Keadaan dunia yang semakin maju
dan teknologi yang semakin canggih
menyebabkan masyarakat mula
mengabaikan gaya hidup sihat.
Seseorang yang mengamalkan gaya
hidup sihat akan sentiasa kelihatan
sihat dan ceria. Gaya hidup sihat juga
mampu mengelakkan pelbagai jenis
penyakit kronik seperti kencing manis,
obesiti, penyakit jantung, darah tinggi
dan lain-lain. Mengamalkan gaya
hidup sihat bermakna kita
mengamalkan pengambilan makanan
seimbang mengikut piramid makanan.
Selain itu, orang yang mengamalkan
gaya hidup sihat juga akan melakukan
senaman atau riadah sekurang-
kurangnya dua atau tiga kali seminggu
bagi memastikan diri mereka
mendapat rehat yang cukup dan
mengekalkan berat badan yang ideal.
(95 patah perkataan)
Latihan 5
Budi bahasa merupakan satu aspek
yang penting kerana dapat melahirkan
insan yang mulia dan unggul demi
merealisasikan misi negara. Antara
langkah yang boleh diambil untuk
menjadi medan penerapan budi
bahasa adalah melalui sistem
pendidikan. Melalui pendidikan, kita
diajar, dibimbing dan diasuh untuk
menjadi insan kamil. Selain itu,
peranan ibu bapa sangat penting.
Kelakuan ibu bapa akan menjadi
ikutan anak-anak kerana ibu bapa
merupakan guru pertama mereka.
Akhir sekali, kita juga perlu
mengadakan kempen yang lebih
berkesan. Melalui kempen-kempen,
maklumat penting tentang kebaikan
berbudi bahasa boleh disebarkan.
Budi bahasa tidak boleh dijual beli.
Oleh itu, amalan berbudi bahasa wajar
dipulihkan semula.
(99 patah perkataan)
Latihan 6
Permainan tradisional merupakan
permainan warisan bangsa yang tak
lapuk dek hujan, tak lekang dek panas
walaupun popularitinya semakin
berkurangan. Kerajaan wajar
menganjurkan pertandingan
permainan tradisional di semua
peringkat sosial. Pelbagai hadiah yang
menarik wajar disediakan. Permainan
tradisional seperti wau, gasing,
congkak dan sebagainya wajar
dijadikan sebagai acara bulanan atau
tahunan agar pendedahannya lebih
kerap dan bukan sekadar melepaskan
batuk di tangga. Selain itu, permainan
tradisional perlu diserapkan dalam
aktiviti kokurikulum di peringkat
prasekolah, sekolah menengah dan
institusi pengajian tinggi bak kata
pepatah, melentur buluh biarlah dari
rebungnya. Permainan tradisional
wajar dikembalikan kegemilangannya
kerana merupakan warisan bangsa
yang tidak ternilai harganya.
(97 patah perkataan)

© Oxford Fajar Sdn. Bhd. (008974-T), 2018 9 Drill in KSSM Bahasa Melayu Tingkatan 2 (Jawapan)