BAB 2

KEKAYAAN HASIL BUMI MENDORONG

CAMPUR TANGAN BRITISH

OBJEKTIF
PEMBELAJARAN

PENGETAHUAN

MASTER
PENGUKUHAN
OBJEKTIF PEMBELAJARAN

1. Menyenaraikan faktor campur tangan British di negeri-negeri Melayu.

2. Menghubungkaitkan keadaan di Perak,Selangor, N. Sembilan dan Pahang
yang memberi peluang campur tangan British.
3. Menjelaskan tindakan Residen yang menggugat kuasa sultan dan
pembesar.
4. Menganalisis pengukuhan kuasa British melalui pembentukan Negeri-Negeri
Melayu Bersekutu 1896.
5. Membuat infrens penubuhan persekutuan 1896 mencabar kewibawaan
sultan.
PENGETAHUAN

2.1 1.1 CAMPUR TANGAN BRITISH DI NEGERI-NEGERI MELAYU.

DASAR

2.2 KEADAAN DI PERAK,SELANGOR, N. SEMBILAN DAN PAHANG

YANG MEMBERI PELUANG CAMPUR TANGAN BRITISH.

2.3 RESIDEN YANG MENGGUGAT KUASA SULTAN DAN PEMBESAR.

2.4 PENGUKUHAN KUASA BRITISH MELALUI PEMBENTUKAN

NEGERI-NEGERI MELAYU BERSEKUTU.

2.5 PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN 1896 MENCABAR
KEWIBAWAAN SULTAN.
 2.1 Dasar Campur Tangan British di Negeri-Negeri Melayu

British melibatkan diri secara

Faktor langsung dalam pentadbiran di
Negeri-Negeri Melayu

Kekayaan Hasil Bumi :-

Negeri-negeri Melayu kaya dengan
hasil bumi Seperti emas, b.besi dan
arang batu.
Revolusi Perindustrian :-
Perusahaan mengetin makanan
memerlukan bijih timah dan tempat
untuk memasarkanhasil keluaran
kilang
Terusan Suez dan kapal wap:-
Terusan Suez memendekkan lagi
jarak perjalanan dari England ke
T.Melayu.
kapal wapmempercepatkan
perjalanan dan membawa muatan
yang lebih banyak.
Campur tangan Birtish
Pertukaran Kerajaan :-
P Liberal ke Pi Konservatif
(amal dasar campur
tangan)
Desakan pedagang:-
Pertelingkahan pembesar
dan pergaduhan
kongsi gelap
Kesan
Sistem Residen diperkenalkan
dan menggugat kuasa sultan
dan pembesar
Cara
Menguasai pentadbiran :
Sultan,pembesar kehilangan
kuasa kerana residen
Mengawal pentadbiran
Memaksa sultan menerima
nasihat residen
Mencampuri adat &
menghapuskan amalan warisan
Mengambil alih pungutan cukai
m/s 29-32
 Timah

Revolusi Perindustrian
Pembukaan Terusan Suez
Emas

Faktor-faktor
Campurtangan

Pengenalan Kapal Wap

Desakan Pedagang

Campurtangan Kuasa Eropah Lain Pertukaran Dasar Kerajaan British

 Perubahan dasar politik
FAKTOR LUARAN YANG MENYEBABKAN

British
CAMPURTANGAN

Terusan Suez

Pembukaan Terusan Suez

Peranan Andrew Clarke

PENGETAHUAN

2.2 KEADAAN DI PERAK, N. SEMBILAN DAN PAHANG

YANG
1.1 MEMBERI PELUANG CAMPUR TANGAN BRITISH.

2.2.1 KEADAAN DI PERAK.

2.2.2 KEADAAN DI SELANGOR.

2.2.3 KEADAAN DI N. SEMBILAN.

2.2.4 KEADAAN DI PAHANG.

2.2.5 Pentadbir Yang Terlibat Dalam Usaha British Campur Tangan

Di Negeri- Negeri Melayu.

2.2.6 Faktor Dalaman Yang Memberi Peluang British Campurtangan.
 2.2.1 KEADAAN DI PERAK YANG MEMBERI PELUANG
CAMPUR TANGAN BRITISH.

Pergaduhan antara Campurtangan

kongsi gelap. Kapten Speedy

Campurtangan
Perebutan takhta Punca Tindakan
kerabat diraja Andrew Clarke
PERAK
Tokoh Kesan

Gee Han
Hai San
Perjanjian Pangkor
Raja Abdullah JWW Birch(Residen)
Raja Ismail
Raja Yusof

Pergaduhan Perebutan tahta antara 3 tokoh ( Raja

Kongsi Gelap Yusof, Raja Ismail dan Raja Abdullah )
selepas Sultan Ali mangkat.
 Punca
Perebutan takhta Pergaduhan antara
kerabat diraja kongsi gelap.

Hai San Gee Han

Sistem Pewarisan Takhta Perak

Sultan
Merebut kawasan lombong di Larut
Raja Muda

Raja Bendahara Berlaku Perang Larut

Raja Di Hilir
Ngah Ibrahim meninta bantuan
Kapten Speedy (Timbalan
Pesuruhjaya Polis)
Perebutan tahta antara 3 tokoh ( Raja
Yusof, Raja Ismail dan Raja Abdullah )
selepas Sultan Ali mangkat.

Raja Abdullah disokong Dato’Maharaja Lela

dan Dato’ Sagor.RA meminta bantuan Alasan British Campur Tangan
Andrew Clarke ( Gabenor Negeri Selat)
 2.2.2 KEADAAN DI SELANGOR YANG MEMBERI PELUANG

CAMPUR TANGAN BRITISH.

Klang

Perebutan lombong British campur tangan

bijih timah melalui Tg Kudin

Punca Tindakan
SELANGOR
Tokoh Kesan
Raja Mahadi Residen British
Raja Abdullah (J.G Davidson)

Pertikaian R. Mahadi &

Tengku Kudin Pergaduhan
Kongsi Gelap

Kapal dagang British diserang

berhampitan Kuala Langat
 Punca
Perebutan takhta Pergaduhan antara
Rompakan ke atas
kerabat diraja kongsi gelap.
kapal dagang
British di Kuala
Langat
Perebutan Takhta
Merebut kawasan lombong
Raja Sulaiman Rumah api
British di
T. Rachado Terlibat dalam Perang Klang
Serah Klang Kawasan lain diserang
kepada diserah kepada
Raja Abdullah Raja Mahadi Berlaku Perang Klang
British desak
Sultan
Klang maju R. Mahadi Campur tangan British atas
meletakka
kerana timah cemburui permintaan T. Kudin
n Selangor
kemajuan Klang
di bawah
naungan
Perebutan Klang meletuskan Perang British
Klang. Cuba diselesaikan oleh T Kudin

T.Kudin meminta bantuan British

Alasan British Campur Tangan
 2.2.3 KEADAAN DI N. SEMBILAN YANG MEMBERI PELUANG

CAMPUR TANGAN BRITISH.

Dato Kelana Dato Bandar
Dato Kelana – disokong
British

Perebutan Dato Bandar – disokong

Sg Linggi pembesar

Punca Tindakan
N. SEMBILAN

Tokoh Kesan
British membantu Residen British -PJ Murray
Dato Kelana kerana di Sg Ujong
menguntungkan
mereka.

N Sembilan - Matrin Lister

Pergaduhan antara selepas disatukan
Dato Kelana & Dato
Bandar
 Punca

Dato’Kelana Dato’Bandar

Bersengketa untuk berkuasa

Bimbang pengaruh D.Bandar
lalu meminta bantuan British Disokong penduduk dan
pelombong cina
Perjanjian Perlindungan
1874
Tidak iktiraf perjanjian
1. Beliau diiktiraf pemerintah Sg. Ujong
2. British berhak kutip cukai di Sg Linggi
3. PJ Murray sebagai residen Tewas dan dibuang negeri
ke Singapura
British menguasai Rembau, Jelebu dan
Seri Menanti melalui penempatan pegawai
Majistret dan Pemungut Cukai

Membentuk persekutuan : N. Sembilan

Residen : Martin Lister Pertapakan kuasa British
 2.2.4 KEADAAN DI PAHANG YANG MEMBERI PELUANG
CAMPUR TANGAN BRITISH.
Jerman

Kemasukan Perancis
pelabur Eropah
Rusia
British melantik
Hugh Clifford
Kematian warga
British iaitu Go Punca Tindakan
Hui SELANGOR
Tindakan Sultan Tokoh Kesan
mencontohi
tindakan Sultan Residen British
Johor menghalang JP Roger
British bertapak di
Johor

Sultan Ahmad
Go Hui
 Punca

Perebutan kuasa Pembunuhan

Wan Ahmad Wan Mutahir

Go Hui (cina),rakyat British
ditemui mati berhampiran
Menjadi Sultan istana.

Wan Ahmad Dijadikan alasan mendesak

British pujuk menerima terima residen kerana Sultan
Residen - gagal gagal kawal keamanan.

Menerima residen
setelah dipujuk S.Johor

Hugh Clifford menjadi

residen tetapi kuasa terhad

1888 : Sultan Ahmad menerima JP Rodger sebagai

residen akibat tekanan British
Pentadbir Yang Terlibat Dalam Usaha British Campur Tangan
Di Negeri- Negeri Melayu

PERAK SELANGOR PAHANG

N. SEMBILAN
Faktor Dalaman Yang Memberi Peluang
British Campurtangan
 2.3 RESIDEN YANG MENGGUGAT KUASA SULTAN DAN PEMBESAR.

RESIDEN TUGAS RESIDEN KESAN KEHADIRAN RESIDEN

Menguasai Pentadbiran sultan

& pembesar hilang kuasa.
Membantu sultan dalam pentadbiran
kecuali agama Islam dan adat Melayu.
Memaksa sultan menerima
JWW BIRCH
nasihat residen.

Menghapuskan amalan adat

Melayu seperti penghambaan.

JG DAVIDSON Pungutan cukai dimonopoli

residen melalui Majistret dan
Pemungut Hasil.

Sultan, pembesar & rakyat

menentang residen.
JP RODGER

MARTIN LISTER
 2.4 PENUBUHAN NEGERI MELAYU BERSEKUTU

Kelemahan Sistem Residen Perkongsian Pakar

Tiada keseragaman pentadbiran Jimat belanja

di antara residen-residen.

FAKTOR
PENUBUHAN NMB

Faktor Keselamatan

Krisis kewangan Pahang Kukuhkan pertahanan

Perbelanjaan negeri meningkat

Sistem Perhubungan

Landasan kereta api dan jalanraya

ditingkatkan
m/s 45-46
 KESAN
Ciri-Ciri

MENCABAR KEWIBAWAAN SULTAN.

2.5 PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN 1896
Penglibatan orang Melayu dalam
Kuasa Pentadbiran dipegang
jabatan dihadkanoleh British
oleh Residen Jeneral
Sultan dikehendaki menurut nasihat
Berkuasa dalam bidang :Kewangan, Residen Jeneral kecuali agama & adat.
Cukai eksport
Kuasa sultan & Majlis Mesyuarat Negeri
diambil alih oleh Residen Jeneral.
Kerajaan Pusat
Sultan tidak puas hati dengan
Jabatan : Kehakiman, Kewangan, peraturan baru.
Perhubungan dan Perkhidmatan Awam
Penubuhan Durbar(istana raja) rujuk
kepada perjumpaan raja-raja.

AJK: Pesuruhjaya Tinggi, Raja-raja

Melayu, Residen Jeneral & 4 Residen

Durbar Pertama Durbar Kedua di

NEGERI MELAYU
di Kuala Kangsar Kuala Lumpur
BERSEKUTU

Sultan Idris
a. Kritk pemusatan kuasa
Kesan Durbar diganti b. Mohon
Majlis Mesyuarat kembalikan kuasa raja
Persekutuan. Residen c. Tambah
Jeneral diganti Ketua pegawai Melayu
Setiausaha. d. B Melayu bahasa
Serah kuasa mentadbir kepada
Durbar Pertama rasmi
 PENGUKUHAN

2.1 1.1 CAMPUR TANGAN BRITISH DI NEGERI-NEGERI MELAYU.

DASAR

2.2 KEADAAN DI PERAK,SELANGOR, N. SEMBILAN DAN PAHANG

YANG MEMBERI PELUANG CAMPUR TANGAN BRITISH.

2.3 RESIDEN YANG MENGGUGAT KUASA SULTAN DAN PEMBESAR.

2.4 PENGUKUHAN KUASA BRITISH MELALUI PEMBENTUKAN

NEGERI-NEGERI MELAYU BERSEKUTU.

2.5 PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN 1896 MENCABAR
KEWIBAWAAN SULTAN.

KBKK
 SOALAN PENGUKUHAN

FAKTOR –
FAKTOR
CAMPUR
TANGAN
BRITISH

m/s 29-32
 JAWAPAN

Kekayaan hasil bumi negeri- Revolusi Perindustrian

negeri Melayu menarik mendesak campur tangan
perhatian British British

FAKTOR –
Pembukaan Terusan Suez FAKTOR Bimbang kuasa Eropah lain
dan penciptaan kapal wap bertapak di Asia Tenggara
CAMPUR
TANGAN
BRITISH

Pertukaran kerajaan Desakan pedagang

di Britain Negeri-Negeri Selat

m/s 29-32
 SOALAN PENGUKUHAN

Tahun Negeri
1786 Pulau Pinang
1819 Singapura
1824 Melaka

Jadual di atas merujuk kepada petempatan British di Negeri-negeri Melayu.

Apakah rumusan mengenai tindakan British tersebut ?

A Membentuk Negeri-negeri Selat

B Melindungi masyarakat pribumi
C Menjaga kepentingan ekonomi tempatan
D Melaksanakan dasar campur tangan di Tanah Melayu

A
m/s 29
Pengukuhan

Penciptaan kapal wap membawa kesan yang penting kepada

perdagangan Barat dan Timur kerana ms 31

I Harga arang batu dalam pasaran menjadi tinggi

II Permintaan bijih timah meningkat dengan mendadak
III Perjalanan di antara Barat dan Timur dipercepatkan
IV Kapal wap boleh membawa muatan yang lebih banyak

A I dan II
B II dan III
C III dan IV
D I dan IV

C
 SOALAN PENGUKUHAN

•Perebutan takhta
•Pergaduhan kongsi gelap

Senarai di atas merupakan masalah yang berlaku di Perak pada abad ke-19.
Apakah kesannya terhadap Perak ?

A British mula campur tangan

B Persengketaan kaum berlaku
C Pembesar merampas kuasa raja
D Raja menubuhkan negeri naungan

A
m/s 33-34
2
Dasar kerajaan
British Tidak Campur tangan
di negeri-negeri campur tangan
Melayu

Apakah kesan perubahan dasar tersebut ke atas Tanah Melayu? ms 44

A Pengenalan Sistem Residen

B Berlakunya perebutan takhta
C Pergaduhan antara kongsi gelap
D Pembentukan Negeri-negeri Selat

A
 J.G Davidson - Selangor
Martin Lister - N Sembilan
J.P Rodger - Pahang
James W.W Birch - Perak

Pegawai-pegawai British di atas dikatakan telah menggugat kuasa

Sultan dan pembesar di negeri-negeri Melayu.
Bagaimanakah mereka berbuat demikian? Ms 44

I Mengambil alih kuasa memungut ufti

II Memaksa Sultan menerima nasihat mereka
III Mencampuri adat resam sultan dan pembesar
IV Melucutkan kedudukan sultan dan pembesar

A I, dan II
B II dan III
C III, dan IV B
D I dan IV
Apakah kelemahan akibat pengenalan Sistem Residen? (m/s 45)
I Residen menjadi terlalu berkuasa
II Kuasa Sultan bertambah kukuh
III Pembesar dibenarkan mengutip cukai
IV Pentadbiran setiap negeri tidak seragam

A I dan II
B II dan III
C III dan IV
D I dan IV

D
Lengkapkan

Residen Jeneral

Residen Selangor

Martin Lister
JP Rodger

m/s 46
 SOALAN PENGUKUHAN

4. Pada tahun 1896, Negeri-negeri Melayu Bersekutu ditubuhkan.

Antara berikut, yang manakah berkaitan dengan pentadbiran Negeri-negeri Melayu
Bersekutu?

I Jawatan residen dihapuskan

II Majlis Mesyuarat ditubuhkan
III Diketuai oleh Residen Jeneral
IV Pusat pentadbiran di Kuala Lumpur

A I, II dan III
B I, II dan IV
C I, III dan IV
D II, III dan IV

D
m/s 47
 2.5 PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN 1896
MENCABAR KEWIBAWAAN SULTAN.

1. Ketua Persekutuan 1896 ialah ………………….

2. Apakah kuasa yang dimiliki oleh Sultan semasa persekutuan ini?
i. ……………………………………………………………………..
ii ……………………………………………………………………..
3. Ketua persekutuan mengawal dua bidang
i. ……………………………………………………………………..
ii ……………………………………………………………………..
4. 3 Jabatan yang ditubuhkan di kerajaan pusat ialah
i. ……………………………… ii. ………………………………………..
iii ………………………………………………..
5. Apakah yang dimaksudkan Durbar .
………………………………………………………………………………………
6 Durbar ialah ………………………………………………………………………
7 Namakan 2 tempat di mana Durbar dianjurkan.
i. ……………………………….. Ii. …………………………………
8 3 kesan Durbar di Kuala Lumpur
i. ……………………………… ii. ………………………………………..

iii ……………………………………………….. m/s47-49

Lengkapkaan jadual mengikut ruangaan yang sesuai