SULIT

JAWAPAN
PEMAHAMAN
Salam sejahtera kepada cikgu sekalian,

Harap usaha saya ini dapat memberi kebaikan kepada murid-murid cikgu untuk
menghadapi peperiksaan. Soalan ini saya kumpul dan diubahsuai bagi memudahkan
murid-murid kita membuat latih tubi mengikut format UPSR. Sekiranya ada kesilapan
jawapan saya mohon maaf dan harap cikgu dapat membetulkan kesilapan tersebut.
 kalau ada typing error…maaf ye

1
SULIT

JAWAPAN BAHAGIAN A - TATABAHASA

1. KATA NAMA AM KONKRIT

1. C 11. D 21. B 31. B
2. D 12. A 22. D 32. A
3. C 13. D 23. D 33. D
4. A 14. C 24. D 34. B
5. C 15. B 25. C 35. D
6. D 16. B 26. B
7. C 17. D 27. A
8. B 18. B 28. A
9. C 19. D 29. A
10. A 20. D 30. B

2. KATA GANTI NAMA

TUNJUK
1. A 12. A 23. A
2. A 13. A 24. A
3. B 14. D 25. A
4. C 15. C 26. D
5. B 16. B 27. B
6. B 17. A 28. D
7. D 18. B 29. B
8. A 19. A 30. B
9. D 20. C 31. D
10. B 21. B 32. B
11. A 22. B 33. B

3. IMBUHAN
1. A 12. D 23. A
2. C 13. D 24. D
3. A 14. B 25. C
4. B 15. D 26. C
5. C 16. B 27. B
6. B 17. C 28. B
7. C 18. C 29. C
8. B 19. A 30. C
9. A 20. A 31. D
10. D 21. D 32. C
11. A 22. A 33. C
34 D

4. PENJODOH BILANGAN
1. D 11. C 21. C 31. C
2. B 12. D 22. B 32. D
3. D 13. B 23. D 33. D
4. A 14. C 24. A 34. A
5. D 15. A 25. C
6. A 16. C 26. A
7. C 17. D 27. C
8. B 18. D 28. C
9. B 19. A 29. C
10. B 20. C 30. A
2
SULIT

5. KATA NAMA KHAS TAK HIDUP

6. IMBUHAN PINJAMAN
1. A 13. B
1. B 11. C
2. B 14. A
2. A 12. A
3. D 15. B
3. A 13. C
4. A 16. B
4. B 14. A
5. C 17. A
5. C 15. A
6. C 18. C
6. A 16. C
7. D 19. A
7. A 17. D
8. A 20. B
8. D 18. D
9. A 21. C
9. A 19. C
10. D 22. C
10. A 20. D
11. A 23. C
21. A
12. D 24. B
25. B

7. KATA HUBUNG PANCANGAN

1. B 11. B 21. C 31. A
2. D 12. B 22. A 32. D
3. C 13. D 23. D 33. C
4. C 14. A 24. C 34. B
5. A 15. C 25. C 35. C
6. B 16. D 26. A 36. A
7. B 17. C 27. A 37. B
8. D 18. D 28. D 38. B
9. A 19. A 29. B 39. D
10. D 20. C 30. C 40. A

8. KATA ADJEKTIF & KATA PENGUAT

1. B 11. B 21. C 31. A 41. D
2. A 12. A 22. A 32. D 42. C
3. C 13. A 23. B 33. B 43. D
4. D 14. C 24. B 34. B 44. B
5. C 15. B 25. B 35. D 45. C
6. D 16. B 26. C 36. B 46. B
7. B 17. B 27. D 37. D 47. D
8. C 18. C 28. A 38. C 48. D
9. D 19. B 29. C 39. C
10. D 20. A 30. A 40. A

3
SULIT

8. BIJAK BAHASA 2 - KATA ADJEKTIF & KATA PENGUAT

A B C

1. lebih 1. sangat keras 1. amat bangga

2. sangat 2. sangat baik 2. manis sekali
3. sungguh 3. pendek amat 3. bersih sungguh
4. amat 4. amat halus 4. agak kecewa
5. paling 5. kemas amat 5. amat sayang
6. sekali 6. sangat kecil 6. agak jauh
7. benar 7. sangat masam 7. sangat lapar
8. agak 8. amat masin 8. amat malang
9. sungguh 9. gemuk sangat
10. sekali 10. lambat sangat
11. amat 11. sangat penting
12. lebih 12. amat perlu

9. KATA PERINTAH
1. D 14. B
2. A 15. D
3. B 16. D
4. C 17. B
5. D 18. A
6. C 19 B
7. D 20. C
8. A 21. B
9. A 22. C
10. A 23. B
11. B 24. A
12. B 25. A
13. C

10. KATA BANTU

1. C 12. A 23. D
2. C 13. D 24. A
3. D 14. B 25. D
4. A 15. B 26. A
5. D 16. C 27. D
6. B 17. D 28. C
7. B 1. A 29. D
8. B 19. B 30. A
9. D 20. A 31. B
10. B 21. A 32. D
11. C 22. D 33. A

4
SULIT

11. KATA PEMERI

1. adalah 11. adalah 21. ialah
2. ialah 12. ialah 22. ialah
3. ialah 13. adalah 23. adalah
4. adalah 14. adalah 24. ialah
5. adalah 15. ialah 25. ialah
6. ialah 16. adalah 26. adalah
7. adalah 17. ialah 27. adalah
8. ialah 18. adalah
9. ialah 19. ialah
10. ialah 20. adalah

12. KATA GANDA

1. D 11. B 21. D 31. A 41. B
2. C 12. D 22. C 32. C 42. B
3. B 13. D 23. B 33. D 43. D
4. C 14. A 24. A 34. D 44. D
5. B 15. A 25. C 35. B 45. A
6. D 16. D 26. B 36. D 46. C
7. C 17. A 27. A 37. B 47. A
8. D 18. C 28. D 38. A 48. B
9. D 19. C 29. B 39. A 49. C
10. B 20. B 30. D 40. B 50. A

13. AYAT SAMA MAKSUD – ms

1. D 11. B 21. D
2. C 12. A 22. A
3. B 13. A 23. D
4. C 14. B 24. A
5. A 15. A 25. B
6. D 16. D 26. B
7. C 17. A 27. D
8. D 18. C 28. C
9. D 19. D 29. C
10. D 20. B 30. C

14. AYAT YANG BETUL – ms 118-

1. A 11. A 21. A
2. A 12. B 22. A
3. B 13. D 23. B
4. B 14. C 24. A
5. C 15. C 25. D
6. D 16. B 26. A
7. C 17. A 27.
8. B 18. D 28.
9. D 19. A 29.
10. D 20. B 30.

5
SULIT
15. KATA KERJA
1. B 13. C 25. B 37. C 49. D
2. A 14. C 26. C 38. B 50. B
3. D 15. A 27. A 39. C 51. B
4. D 16. D 28. B 40. B 52. C
5. D 17. D 29. C 41. B 53. A
6. A 18. C 30. D 42. C 54. A
7. D 19. A 31. C 43. A 55. B
8. A 20. B 32. C 44. B 56. C
9. C 21. B 33. A 45. D 57. A
10. B 22. C 34. A 46. B 58. D
11. B 23. D 35. B 47. A 59. B
12. C 24. C 36. A 48. C

PEMAHAMAN BAHAGIAN B

JAWAPAN : SOALAN 17 - 20

PRAKTIS 1 PRAKTIS 11

1. C 2. D 3. C 4. C 1. B 2. D 3. A 4. B

PRAKTIS 2 PRAKTIS 12

1. D 2. C 3. A 4. D 1. B 2. C 3. D 4. C

PRAKTIS 3 PRAKTIS 13

1. B 2. C 3. D 4. A 1. D 2. D 3. B 4. A

PRAKTIS 4 PRAKTIS 14

1. A 2. B 3. D 4. C 1. B 2. D 3. D 4. A

PRAKTIS 5 PRAKTIS 15

1. C 2. D 3. A 4. C 1. D 2. B 3. C 4. D

PRAKTIS 6 PRAKTIS 16

1. A 2. C 3. A 4. C 1. D 2. B 3. C 4. B

PRAKTIS 7 PRAKTIS 17

1. B 2. B 3. D 4. A 1. B 2. C 3. D 4. A

PRAKTIS 8 PRAKTIS 18

1. A 2. B 3. B 4. B 1. A 2. B 3. D 4. D

PRAKTIS 9 PRAKTIS 19

1. B 2. D 3. A 4. A 1. A 2. A 3. C 4. B

PRAKTIS 10 PRAKTIS 20
6
1. A 2. B 3. A 4. A 1. B 2. B 3. D 4. D
SULIT

PEMAHAMAN BAHAGIAN B

JAWAPAN : SOALAN 21

SKOP PINTAR 1

1. untuk, agar, sewaktu, sekiranya.

2. senyap sekali, kurang perihatin, kerap benar, amat baik.
3. helai, buah, batang, bidang.
4. membantu, membesar, membersih, menggosok.
5. sebilah, sebatang, sebuah, serumpun.
6. dan, untuk, apabila, kerana.
7. yang, untuk, kerana, dan
8. dan, sering, antara, namun
9. tentang, dari, dengan, kerana.
10. mengadakan, membaiki, membersihkan, disediakan
11. terbayang-bayang, membelok, terburu-buru, menanggung
12. dipertahankan, melambangkan, digayakan, mengadakan
13. dan , masih, daripada, untuk
14. jika, apabila, tetapi, kerana

SKOP PINTAR 2

A. 1. membilang-bilang, bersiar-siar, berkepul-kepul, terbahak-bahak

2. ke , supaya
3. Yang Mulia , Yang Arif
B. Χ, √, Χ, √
C. √, √, Χ, √
D. √, Χ, √, Χ
E. Χ, √, √, Χ

SKOP PINTAR 3
1. mengait, menguis, mengikat, menggali.
2. sukarelawan, Juruhebah, seniman, hartawan.
3. menonton, mengintip, merenung, menyaksikan

SKOP PINTAR 4
A. terduduk, tercengang, disambar, diberkas.
B. membaca, ditanak, bergelut, menceritakan.
C. tampan, rindu, layu, tumpul.
D. kepada, oleh, daripada, sebagai
E. agak, sangat, amat, paling
F. hanyir, lancar, suntuk, kecewa

7
SULIT

PEMAHAMAN BAHAGIAN B

JAWAPAN : SOALAN 22 ( a )

1. Apakah kemudahan-kemudahan yang disediakan di kawasan rekreasi ini ?

2. Apakah faktor utama untuk melahirkan otak yang cerdas ?
3. Mengapakah kamu basah kuyup ?
4. Apakah pekerjaan ayah kamu ?
5. Mengapa kamu tidak hadir ke sekolah semalam ?
6. Dia mendengar berita itu daripada siapa ?
7. Apakah perusahaan yang dijalankan oleh ayah kamu ?
8. Ke manakah kamu dan keluarga melancong semasa cuti sekolah yang lalu?
9. Mengapakah kita tidak digalakkan berjalan sendirian di tempat-tempat sunyi ?
10. Mengapakah budaya penting untuk dikekalkan ?
11. Di manakah kempen Ganyang Aedes peringkat Temerloh akan diadakan ?
12. Mengapakah kamu menangis ?
13. Berapa orang muridkah yang menyertai perkhemahan pengakap yang diadakan pada hari
hari Ahad itu ?
14. Bagaimanakah layanan yang diberikan oleh Puan Marlia kepada pelanggan yang datang ke
restorannya ?
15. Bagaimanakah Suhaila berkenalan dengan kawan baiknya ?
16. Ke manakah kamu dan Farhana pergi waktu rehat tadi ?
17. Siapakah yang akan membantu ibu membuat kuih baulu ?
18. Menara Berkembar Petronas terletak di Kuala Lumpur.
19. Bilakah latihan kebakaran itu akan diadakan ?
20. Siapakah yang layak menyertai pertandingan mewarna poster kemerdekaan itu ?
21. Kasut sekolah saya cuci.
22. Kebersihan mata perlu kamu jaga.
23. Cermin mata dibersihkan oleh beliau setiap hari.
24. Bas sekolah dinaiki oleh Haikal dan rakan-rakannya.
25. Kampung kami telah dilanda oleh banjir kilat pada petang semalam.
26. Laporan tentang tahap kebersihan kantin sedang disiapkan oleh Cikgu Halim.
27. Julia sedang diajar oleh Puan Maria cara-cara mencuci sayur itu dengan betul.
28. Tangan hendaklah kita basuh dengan bersih sebelum menyentuh makanan.
29. Kami dilayan dengan mesra sekali oleh Puan Azlina dan suaminya.
30. Ceramah cara menyimpan wang kami dengar.
31. Cikgu Norhanizan dibantu oleh Siti Saleha dan Anita membungkus makanan.
32. Kunjungan daripada Datin Seri Lily membuatkan Puan Zaharah terharu.
33. Lelaki tua itu diberikan tempat duduk oleh Kamal di atas bas.
34. Juadah berbuka puasa diberi kepada jiran di sebelah rumah oleh Faridah.
35. Pak Leman menghasilkan perahu itu secara tradisional.
36. Murid-murid sedang membersihkan dewan sekolah itu.
37. Saya menjawab dengan tepat soalan kuiz tentang kesihatan itu.
38. Rakan baiknya sering membantu Julia dalam subjek Matematik.
39. Penduduk kampung membaiki rumah Pak Abu secara sukarela.
40. Aiman sedang membaca buku yang tebal itu.
41. Abang mengajak adik bersenam di taman permainan.
42. Sharifah Azah telah mengahwini Yang Mulia Ungku Abdul Aziz

8
SULIT

43. Kucing jiran sebelah rumah saya telah melarikan seekor ikan cencaru.
44. Sebuah syarikat yang terkenal telah membiayai yuran pelajaran anak-anak yatim itu.
45. Tolong buang sampah ini ke dalam tong sampah.
46. Husna, letakkan semua buku itu di rak.
47. Khalif, tolong ayah menyapu syelek pada rak buku ini.
48. Hafiz, tolong belikan dua tiket orang dewasa dan dua tiket untuk kanak-kanak.
49. Nadia, tolong ambilkan buku di atas meja itu.
50. Jemputlah hadir ke kenduri rumah pak cik saya nanti.
51. Amirul , bacalah buku-buku cerita ini dan buat catatan dalam buku NILAM.
52. Ambil dan baca risalah yang ayah cetak ini.
53. Jangan bawa buku itu ke sekolah.

( sebarang jawapan yang sesuai )

PEMAHAMAN BAHAGIAN B

CONTOH JAWAPAN : SOALAN 22 ( b )

1. Lebih baik kita ambil pakej percutian di dalam negera kerana memerlukan bajet yang
rendah.
2. Saya menggunakan pencuci muka dan penyegar wajah ini, Puan Donna.
3. Baiklah, Puan Badariah. Kalau begitu saya akan minta pengesahan pegawai tersebut
terlebih dahulu.
4. Terima kasih, Asraf. Nenek sudah tua dan tidak larat lagi berjalan pantas.
5. Saya sedang membaca buku Sejarah Tanah Melayu.
6. Aduh, kaki aku ! ( sebarang jawapan munasabah )
7. Patik menjunjung titah,tuanku.
8. Baiklah, saya akan berjumpa dengan Cikgu Laili sekarang.
9. Saya minta maaf, encik. Lain kali saya akan mematuhi peraturan jalan raya.
10. Sejak bilakah encik mula menternak ikan air tawar ini ?
11. Selamat pagi. Berapakah harga sekilogram ikan ini ?
12. Baiklah, tuanku. Patik akan berangkat ke Gunung Ledang untuk meminang Tuan Puteri
sekarang juga.
13. Alia, kamu gagal dalam ujian Bahasa Melayu.
14. Mereka masih di khemah peserta, cikgu.
15. Caranya mudah sahaja Akmal. Kraf yang bermutu biasanya diperbuat daripada bahan yang
elok dan halus buatannya.
16. Opah, berapa lamakah masa yang diambil untuk menyiapkan sehelai tikar mengkuang ini.
17. Terima kasih cikgu kerana mengajar dan mendidik saya selama ini.
18. Jebat, pastikan Perairan Selat Melaka bebas daripada ancaman lanun durjana.
19. Baiklah Amirul. Selamat jalan, berhati-hati di jalan raya. Kita berjumpa lagi petang ini.
20. Saya mengalami demam selsema dan batuk-batuk ini sudah dua hari, doktor.
21. Selamat sejahtera Lim. Khabar baik. Saya akan berlepas ke Paris pada pagi esok.

9
SULIT

22. Saya sudah bersedia untuk menyampaikan cerita saya.

23. Saya terpilih sebagai Tokoh Usahawan kerana memiliki perusahaan membuat perabot di
seluruh negeri Perak.
24. Mereka telah menyediakan bekalan makanan yang mencukupi dan menyimpan dokumen-
dokumen yang penting.
25. Baiklah tuanku permaisuri. Patik akan sediakan persalinan tuanku permaisuri sekarang juga.
26. Baiklah, tuanku. Titah tuanku akan patik laksanakan dengan segera.
27. Baiklah. Persilakan mereka ke balairung selepas beta santap.
28. Nama hamba, Tun Mamat. Hajat hamba ke mari adalah untuk meminang Tuan Puteri
Gunung Ledang bagi Sultan Melaka.
29. Nah, minum air ni Sang Monyet! Inilah akibatnya jika kamu tidak mahu mendengar
nasihat orang lain.
30. Baiklah, kakak. Adik akan menutup makanan di atas meja itu dengan tudung saji.
31. Baiklah, cikgu. Saya akan memberitahu rakan-rakan saya bahawa latihan sukan pada petang
ini telah dibatalkan.
32. Baiklah, cikgu. Saya akan menghias dewan sekolah bersama-sama dengan mereka.
33. Baiklah, ayah. Saya akan mengikat tali topi keledar saya denga ketat.
34. Baik cikgu. Saya akan menyuruh mereka beratur di padang sekarang.

PEMAHAMAN BAHAGIAN B

CONTOH JAWAPAN : SOALAN 22 ( c )

1. Makan angin.
2. Sediakan payung sebelum hujan.
3. Bagai pinang dibelah dua / seperti cincin dengan permata
4. Ambil Berkat
5. Buah Tangan / kecil tapak tangan nyiru saya tadahkan.
6. Seperti rusa masuk kampung
7. Bagai aur dengan tebing.
8. Berat sama dipikul ringan sama dijinjing
9. Bagai aur dengan tebing
10. Bagai pinang dibelah dua / seperti cincin dengan permata
11. Belakang parang kalau di asah lagikan tajam.
12. Berdikit-dikit , lama-lama menjadi bukit.
13. Bagaimana acuan, begitulah kuihnya
14. Jaga mulut
15. Melentur buluh biarlah dari rebungnya.
16. Sepandai-pandai tupai melompat, akhirnya jatuh ke tanah juga.
17. Api itu tatkala kecil menjadi kawan, apabila besar menjadi lawan.
18. Berat sama dipikul, ringan sama dijinjing.
19. Seperti anjing dengan kucing
20. Sepandai-pandai tupai melompat, akhirnya jatuh ke tanah juga.
21. Berat mata memandang, berat lagi bahu memikul
22. Indah khabar dari rupa
23. ayam tambatan, batu api, cacing kepanasan, hati emas
24. Orang yang tidak tahu mengenang budi.
25. Ringan mulut
10
SULIT

26. Malu bertanya sesat jalan

27. Bagai mencurahkan air ke daun keladi
28. Ibarat mendengar guruh di langit, air tempayan dicurahkan.
29. Bagai layang-layang putus talinya.
30. Seperti murai tercabut ekornya.
31. Sesal dahulu pendapatan, sesal kemudian tidak berguna.
32. Seperti kera sumbang.
33. Biar putih tulang, jangan berputih mata.

PEMAHAMAN BAHAGIAN B - PETIKAN

Untuk mendapat markah penuh , murid mesti menjawab soalan secara lengkap.

CONTOH JAWAPAN : SOALAN 23

Praktis 1

a. menambahkan ilmu pengetahuan.

b. Keseronokan membaca dapat dipupuk jika bahan bacaan yang diambil menyeronokkan dan
memberikan nilai tambah kepada pembaca.
c. √…Χ

Praktis 2

a. menambahkan baik ciri keselamatan pada eskalator

b. i ) Tidak duduk, bermain atau bersandar pada eskalator.
ii ) Elakkan berdiri terlalu dekat dengan bahagian tepi eskalator
c. Χ…√

Praktis 3

a. kek cawan
b. Khayla menggunakan media sosial, iaitu melalui aplikasi Facebook, Instagram dan blog
untuk mengambil tempahan kek cawannya.
c. Kebaikan : Perkhidmatan media sosial adalah percuma
Keburukan : Kemungkinan ditipu oleh pelanggan

Praktis 4

a. Sarawak
b. Dua buah negara yang menjadi rujukan untuk projek perumahan hijau dan mesra alam ini
ialah Singapura dan China.
c. Dapat menerapkan amalan gaya hidup sihat.
Dapat mengurangkan impak terhadap aktiviti pembangunan.

11
SULIT

Praktis 5

a. busana Melayu Tradisional

b. Songket dipakai untuk majlis tertentu sahaja kerana songket merupakan pakaian yang eksklusif
dan mahal.
c. Χ…√

Praktis 6

a. mudah dan pantas.

b. WhatsApp memerlukan internet manakala SMS dikenakan caj daripada syarikat
telekomunikasi.
c. √…Χ

Praktis 7

a. sekurang-kurannya 70 spesies
b. Periuk kera menjerat serangga dengan sejenis cecair melekit yang akan menyebabkan
serangga tergelincir lalu masuk ke dalam mulut periuk kera.
c. √…Χ…..√….√

Praktis 8

a. umpan yang digunakan untuk memancing ialah cacing.

b. Peristiwa yang menimpa Husin ialah hampir lemas dihanyut air sungai.
c. √…Χ…..√….√

Praktis 9

a. di kawasan pinggir pantai

b. pohon kelapa digelar pohon seribu guna kerana semua bahagiannya berguna.
c. √…√…..√….Χ

Praktis 10

a. kecuaian pengguna
b. memakai baju pantulan cahaya
c. √…Χ…..√….√

12
SULIT

Praktis 11

a. perhubungan.
b. Cara yang digunakan untuk memberitahu tentang program COMBI adalah melalui poster.
c. Langkah yang boleh diambil adalah dengan membersihkan kawasan yang telah dikenal pasti
tempat pembiakan nyamuk aedes.
d. Kita perlu menjaga kebersihan tempat tinggal supaya kesihatan terjamin dan dapat hidup
dalam persekitaran yang bersih.

Praktis 12

a. taklimat
b. Tujuan gotong royong itu diadakan untuk memastikan kebersihan sungai terjaga dan tidak
tercemar.
c. Faedah gotong-royong adalah dapat mengeratkan hubungan silaturahim, menyihatkan badan
serta kawasan persekitaran dapat dibersihkan dengan cepat.
d. Aktiviti lain yang boleh dilakukan adalah meraikan perayaan dengan mengunjungi antara
satu dengan yang lain serta mengadakan aktiviti sukan dan permainan bagi membentuk
perpaduan dalam kalangan masyarakat.

Praktis 13

a. sumazau
b. Tarian Datum Julud ditarikan bagi menandakan berakhir musim menuai padi.
c. Χ…….√
d. Langkah-langkah yang boleh diambil adalah dengan mengadakan pertandingan tarian dan
menyelitkannya dalam proses pengajaran dan pembelajaran.

Praktis 14

a. aman dan makmur

b. Semangat cinta akan negara perlu dipupuk dalam diri generasi muda kerana merekalah
yang akan mentadbir dan memajukan negara pada masa akan datang.
c. Χ……√
d. Antara peranan ibu bapa adalah membawa anak-anak melawat ke tempat bersejarah,
membeli buku-buku yang berkaitan dengan sejarah dan membawa anak-anak menyertai
sambutan Hari Kemerdekaan.

13
SULIT

Praktis 15

a. Lampu isyarat
b. Sistem lampu isyarat pertama kali diperkenalkan di daerah Westminster, England.
c. √……Χ
d. Lampu isyarat dicipta untuk melancarkan pergerakan lalu lintas dari satu arah ke satu arah
yang lain dan memudahkah pengguna jalan raya menggunakan jalan raya dengan betul.

Praktis 16

a. kesepakatan
b. Malaysia disegani di mata dunia kerana berjaya mengekalkan keharmonian masyarakat
berbilang kaum
c. Amalan yang biasa dilakukan apabila tiba musim perayaan adalah mengadakan rumah
terbuka dan saling menziarahi antara satu dengan yang lain.
d. Negara akan huru-hara dan rakyat akan berpecah-belah jika perpaduan kaum tidak dijaga.

Praktis 17

a. kestabilan
b. Tumbuh-tumbuhan menjadi unsur penting kerana mengeluarkan gas oksigen dan sumber
makanan kepada haiwan.
c. Hutan penting sebagai kawasan tadahan hujan dan menjadi habitat pelbagai jenis haiwan.
d. Pada pendapat saya, sekiranya kita tidak menjaga alam sekitar semua hidupan di muka bumi
akan pupus.

Praktis 18

a. meninggal dunia
b. Penyebab utama berlakunya kemalangan jalan raya ialah pemandu tidak patuh kepada
peraturan atau undang-undang jalan raya.
c. Sistem brek perlu berfungsi dengan baik supaya kemalangan dapat dielakkan.
d. Ya, saman perlu dinaikkan lebih tinggi supaya pemandu tidak akan mengulangi kesalahan.

Praktis 19

a. nama pokok bijirin tempatan yang dikenal sebagai pokok piai.

b. Pokok bakau melindungi kawasan pesisir pantai daripada hakisan dan mencegah banjir,
di samping memberikan perlindungan serta menggalakkan pembiakan ikan, ketam, udang,
dan hidupan lain.
c. Tanjung Piai digambarkan sebagai “Tanah Paling Selatan Benua Asia” kerana
kedudukannya yang terletak di titik paling akhir Benua Asia.
d. Pada pendapat saya, kita haruslah sentiasa menjaga kebersihan alam sekitar untuk
memelihara khazanah alam semula jadi di hutan paya bakau.

14
SULIT

Praktis 20

a. mengakibatkan / menyebabkan
b. Gejala penyakit jantung boleh dicegah melalui amalan pengambilan makanan.
Masyarakat haruslah mengurangkan pengambilan makanan yang berkolestrol tinggi, malah
lebih banyak mengambil makanan yang berkhasiat seperti susu, sayur-sayuran, ikan segar
dan buah-buahan.
c. Masyarakat kota sibuk mengejar kerjaya sehingga mengabaikan soal-soal kesihatan.
d. Penyakit kronik yang lain ialah kanser, diabetes, hipertensi, sakit buah pinggang, dan
sebagainya.

Praktis 21

a. Tugas yang telah diberikan kepada Zarul ialah menemu ramah pegawai di ladang
penternakan yang dilawati oleh mereka.
b. Kelebihan lembu pedaging baka Brakmas ialah mempunyai daya tahan pelbagai jenis
penyakit serta boleh menyesuaikan diri dengan iklim di Malaysia.
c. Lembu daging Brakmas mempunyai 50 peratus daging yang lebih banyak berbanding
dengan lembu tempatan. Di samping itu, lembu ini juga lebih cepat membiak dan
membesar.
d. Pada pendapat saya, masa depan penternakan lembu pedaging baka Brakmas di Malaysia
sangat berpotensi dan boleh diceburi oleh syarikat multinasional supaya Negara kita tidak
perlu mengimport daging dari luar negara lagi yang kita sendiri tidak pasti akan halal dan
haramnya.

Praktis 22

a. Maksud rangkap pertama pantun ialah sekolah yang bersih dapat menjamin ketenangan
semasa belajar.
b. Kita hendaklah sentiasa memastikan kawasan sekolah bersih dengan tidak membuang sampah
di merata-rata.
c. √……Χ
d. Maksud baris-baris pantun di atas adalah kita perlu sama-sama menanam pokok dan
membersihkan kawasan persekitaran supaya udara di sekeliling kita menjadi segar dan fikiran
cerdas.

Praktis 23

a. Rangkap pertama pantun di atas bermaksud apabila seseorang anak itu dilahirkan, maka ibu
bapa meletakkan harapan agar anaknya menjadi manusia berguna.
b. Pada rangkap kedua pantun.
c. √……Χ
d. Anak-anak yang dididik dengan kasih sayang sejak kecil akan mengamalkan hidup berkasih
sayang juga apabila dewasa kelak.

15
SULIT

Praktis 24

a. Maksud rangkap pertama pantun adalah masyarakat tidak akan terabai jika sentiasa hidup
bersatu padu.
b. Kita hendaklah sentiasa tolong-menolong dan bermaufakat.
c. √……Χ
d. Maksud baris di atas adalah jika kita mahu hidup dalam keadaan aman dan damai, kita
hendaklah bersatu hati sesama kaum dalam melakukan sesuatu perkara.

Praktis 25

a. Maksud rangkap pertama pantun ialah kita hendaklah menghormati jiran supaya dapat hidup
dalam keadaan selamat dan harmoni.
b. Saling mengunjungi jiran
c. Χ……√
d. Maksud baris di atas adalah jika kita saling membantu sesama jiran, kita akan sama-sama
merasai hasilnya.

Praktis 26

a. Maksud rangkap pertama pantun ialah penyajak yang berhijrah meninggalkan kampungnya
untuk menjadi orang yang berjaya.
b. Penyajak meninggalkan desa kelahirannya demi memajukan negara tercinta.
c. Χ……√
d. Maksud baris di atas adalah kita perlu mengasihi dan menyayangi ibu bapa supaya tidak
dituduh menjadi anak derhaka.

Praktis 27

a. Maksud rangkap terakhir sajak ialah penyajak berharap sahabatnya sentiasa

mendoakan persahabatan mereka terus utuh hingga ke akhir hayat.
b. Penyajak menganggap sahabatnya bukan seperti kawan biasa kerana sahabatnya
sentiasa berada di sisinya ketika senang dan susah.
c. √……Χ
d. Ciri-ciri sahabat yang baik ialah pertama, mereka sentiasa bersama kita di saat
susah atau senang. Kedua, mereka menerima segala kekurangan dan kelebihan kita
dan akhir sekali, sahabat yang baik tidak akan mengkhianati persahabatan mereka.

16
SULIT

Praktis 28

a. Maksud rangkap kelima pantun tersebut ialah menggambarkan rasa bangga menjadi rakyat
Malaysia yang berjaya menaikkan nama di seluruh negara.
b. Kerusi roda mudah alih dicipta untuk memberi kemudahan kepada golongan orang
kurang upaya.
c. √……Χ
d. Dengan terciptanya alat pembakaran sampah tanpa asap ini, alam sekitar akan menjadi lebih
bersih dan tiada pencemaran udara.

Praktis 29

a. Maksud rangkap pertama pantun ialah kita hendaklah berwaspada menghadapi hidup yang
mencabar.
b. Sikap buruk yang harus kita tinggalkan ialah bertengkar sesama manusia.
c. Χ……√
d. Maksud baris-baris pantun tersebut ialah kita hendaklah menjadikan sikap saling menolong
sebagai amalan supaya kerja yang berat menjadi ringan.

Praktis 30

a. Maksud rangkap keempat sajak ialah alam akan kekal indah sekiranya manusia tidak
melakukan kerosakan dan mencintai alam serta sentiasa bersyukur.
b. Sumbangan alam kepada manusia ialah memberikan sumber rezeki kepada manusia dan
haiwan seperti oksigen, makanan dan sebagainya.
c. Χ……√
d. Maksud baris-baris sajak di atas ialah langit yang biru menjadikan alam kelihatan indah
manakala matahari memberikan sinar cahaya yang menyinari bumi.

Praktis 31

a. Maksud engkau pelita hidupku dalam rangkap pertama sajak ialah guru merupakan orang
yang memberi ilmu kepada penulis.
b. Peranan seorang guru berdasarkan sajak ini ialah membimbing dan mendidik.
c. √……Χ
d. Cara yang paling baik untuk membalas jasa guru ialah belajar dengan bersungguh-sungguh
kerana dengan cara itu, guru akan rasa dihargai.

Praktis 32

a. Murid-murid perlu hormatkan guru kerana guru ialah insan yang memberikan kita
ilmu pengetahuan.
b. Menghormati guru
c. Χ……√
d. Kita mestilah mengamalkan nilai-nilai murni seperti berbudi bahasa, berbuat baik, merendah
diri, berhemah tinggi, peramah, dan baik hati.

17
SULIT

Praktis 33

a. Maksud fajar menyinsing ialah matahari sedang bersinar pada waktu pagi.
b. Adik perlu dipimpin ketika melintas jalan untuk menjaga keselamatannya.
c. Χ……√
d. Jika kita tidak mematuhi peraturan jalan raya, banyak perkara yang boleh berlaku antaranya
seperti kemalangan, kerosakan harta benda atau mungkin kehilangan nyawa.

Praktis 34

a. Sungai telah dicemari dengan sampah sarap.

b. Unggas berterbangan ke sana sini kerana hidupan ini sukar untuk mencari makanan setelah
sungai tercemar.
c. Χ……√
d. Pada pendapat saya, jika sungai tercemar, manusia dan haiwan akan kehilangan sumber air
bersih untuk kegunaan harian. Seterusnya, sungai yang tercemar akan menyebabkan
kepupusan flora dan fauna.

Praktis 35

a. Maksud rangkap pertama pantun di atas ialah kita perlu meminta maaf dengan ikhlas atau
setulus hati apabila telah melakukan kesalahan.
b. Kita perlu membantu jiran yang susah.
c. Χ……√
d. Sikap saling membantu akan merapatkan hubungan antara sesama manusia seterusnya
menjamin kehidupan yang lebih sentosa.

18