Anda di halaman 1dari 45

MONITORING DAN EVALUASI

DINAS SUMBER DAYA AIR


PROVINSI JAWA BARAT

Disampaikan Oleh :
DIKKY ACHMAD SIDIK, ST., MT.
KEPALA DINAS SDA PROVINSI JAWA BARAT

pada:
Rapat Kerja dengan Komisi IV DPRD Provinsi Jawa Barat
Dalam Rangka Evaluasi Anggaran 2020, Monitoring Program
Tahun Anggaran 2021 dan Pembahasan Rencana Tahun
Anggaran 2022

Tasikmalaya, 22 Februari 2021

Dinas Sumber Daya Air Provinsi Jawa Barat


Jl. Braga No. 137 Bandung
PENGELOLAAN SUMBER DAYA AIR DI JAWA BARAT
PERMASALAHAN
1. Degradasi Sumber Daya Air 5. Konflik Penggunaan Sumber

2. Kondisi Jaringan Irigasi Daya Air dan Pengelolaan TANTANGAN


Aset Daerah 1. Ketahanan Air-Pangan-Energi
3. Penyediaan Air Baku
2. Meningkatnya Kebutuhan Sumber
4. Banjir dan Kekeringan 6. Pencemaran Air Daya Air
7. Perubahan/Alih Fungsi Lahan 3. Layanan Air Baku untuk Air Minum
(MDGs)
4. Keberlanjutan Pengelolaan Sumber
Daya Air dan Irigasi
HAMBATAN
5. Perubahan Iklim dan Cuaca
1. Belum adanya kesepakatan sharing pengelolaan Sumber Daya 6. Rendahnya Partisipasi Masyarakat
Air antara Pemerintah Pusat, Provinsi dan Kab/Kota dan Dunia Usaha
7. Manajemen Kelembagaan SDA
2. Terbatasnya kuantitas dan rendahnya kualitas Sumber Daya 8. Koordinasi Antar Pihak
Manusia Pengelola Sumber Daya Air 9. Perkembangan IPTEK dan Inovasi
10.Meningkatkan PAD dari Nilai
3. Keterbatasan Data dan Informasi Sumber Daya Air yang benar Perolehan Air (NPA) Permukaan
dan akurat

4. Terbatasnya sarana dan prasarana pendukung dalam


pengelolaan Sumber Daya Air
Lima Tahunan Provinsi Jawa Barat

Mencapai
Pemantapan Daya Kemandirian
Peningkatan Daya Saing Daerah Menuju Masyarakat Jawa
Saing Daerah Melalui Kemandirian Barat
Pemantapan
Peningkatan Kesejahteraan Percepatan
Kesejahteraan Masyarakat dan Pemulihan Ekonomi
Masyarakat dan Pelayanan Publik dan Penguatan Sistem
Pelayanan Publik melalui Percepatan Kesehatan Daerah
Penanganan Pandemi
Covid-19
3
DINAS SDA PROV. JABAR

Tugas pokok:
WS. Citarum Melaksanakan urusan pemerintahan bidang Pekerjaan Umum dan
WS. Cimanuk- Penataaan Ruang sub urusan Sumber Daya Air, meliputi perencanaan
WS. Ciliwung- Cisanggarung teknik, bina konstruksi, bina operasi dan pemeliharaan serta bina
Cisadane manfaat yang, yang menjadi kewenangan Provinsi, melaksanakan tugas
dekonsentrasi dan melaksanakan tugas pembantuan sesuai bidang
tugasnya berdasarkan ketentuan peraturan perundangan

Fungsi:
a. Penyelenggaraan perumusan kebijakan teknis bidang sumber
daya air, yang menjadi kewenangan Provinsi;
WS. Citanduy b. Penyelengaraan kebijakan teknis di bidang sumber daya air,
WS. Cisadea-Cibareno yang menjadi kewenangan Provinsi;
c. Penyelenggaraan administrasi Dinas;
d. Penyelenggaraan evaluasi dan pelaporan Dinas; dan
WS. Ciwulan-Cilaki e. Penyelenggaraan fungsi lain sesuai dengan tugas pokok dan
Wilayah Sungai Di Jawa Barat fungsinya.
(pergub 52 th.2016)

Luas Wilayah: 35.377, 76 Km2


Enam (6) Wilayah Sungai (WS) Situ : 831 Buah
DAS : 200 Bh Pantai : 724,85 Km
(250 yg dikelola provinsi)
Sungai : 3.504 Buah (65.540 km) • Pantai selatan : 356,75 km
Waduk : 20 Buah
Lintas Provinsi : 4 Buah • Pantai Utara : 368,10 km
(4 Waduk Besar)
Lintas Kabupate : 2.261 Buah
Lokal : 1.239 Buah

Luas Areal Sawah : 878.318,93 Ha.


• Irigasi Pusat : 19 DI. (368.409,26 Ha)
Curah Hujan Tahunan : 1500 - 4000 mm Pos Duga Air (PDA) : 149 (66 Prov)
• Irigasi Provinsi : 99 DI. (76.870,68 Ha)
Potensi Air Permukaan : + 48 Milyar m3 /Tahun Pos Curah Hujan (PCH) : 138 (70 Prov)
• Irigasi Kab/Kota : 3.795 DI. (199.826,99 Ha)
Mata Air : > 1.488 (identifikasi awal) Pos Klimatologi : 10 ( 7 Prov)
• Irigasi Desa : 3.939 DI (144.180 Ha)
• Sawah Tadah Hujan : 89.032 Ha
4
Pemerintah Daerah
Provinsi Jawa Barat Tahun 2018-2023

Terwujudnya Jawa Barat Juara Lahir Batin


dengan Inovasi dan Kolaborasi

5
M I S I 3
Mempercepat Pertumbuhan dan Pemerataan Berbasis
Lingkungan dan Tata Ruang yang Berkelanjutan Melalui
Peningkatan Konektivitas Wilayah dan Penataan Daerah MISI
T U J U A N 2
Meningkatnya Daya Dukung dan Daya Tampung
Lingkungan
TUJUAN

S A S A R A N 2
Meningkatnya Ketersediaan Air untuk Menunjang
Produktivitas Ekonomi dan Domestik
SASARAN

INDEKS PENGGUNAAN AIR

2019 2020 2021 2022 2023

1,1923 1,1927 – 1,1925 1,1922 – 1,1920 1,1912 – 1,1910 1,1902 – 1,1900


1,1920 1,1928
6
2019 2020 2021 2022 2023
SASARAN STRATEGIS IKU KEPALA DINAS

0.31 0.02 0.2 0.25 0.25


Meningkatnya Kapasitas Persentase Peningkatan

Sumber Daya Air Kapasitas Tampung


Sumber Daya Air

Meningkatnya Kinerja Indeks Kinerja Sistem


Layanan Irigasi Irigasi (IKSI)

52.31 52.20 54.50 55.50 56.50

7
STRUKTUR ANGGARAN APBD PERUBAHAN V 2020

BELANJA TIDAK LANGSUNG


Rp. 49.629.150.990,00
(19,80 %)
BELANJA PEGAWAI
PAGU ANGGARAN Rp. 19.163.647.776,00
Rp. 250.600.091.980,00 (9,54 %)

BELANJA LANGSUNG BELANJA BARANG DAN JASA


Rp. 200.970.940.990 ,00 Rp. 108.477.504.399,00
(80,20 %) (53,98 %)

BELANJA MODAL
Rp. 73.329.788.815,00
(36,49 %)
JUMLAH PROGRAM

46
PEMERINTAH PROVINSI JAWA BARAT
JUMLAH KEGIATAN
DINAS SUMBER DAYA AIR
168 8
PENYERAPAN DINAS SUMBER DAYA AIR PROV. JABAR
s.d BULAN DESEMBER 2020
100,00 DEV. KEU DEV.FIS
BULAN
% %
90,00
-2,04 -1,75 Januari
80,00
RENCANA DAN REALISASI -2,01 -1,82 Februari
70,00
-2,58 -2,58 Maret
60,00
-4,52 -1,86 April
Renc. Keu
50,00
Renc. Fisik -9,18 -0,90 Mei
40,00 Real. Fisik
-19,08 -8,70 Juni
Real. Keu
30,00
-14,50 -2,25 Juli
20,00
-16,97 -8,52 Agustus
10,00
-20,50 -15,29 September
- -21,64 -8,26 Oktober
-27,49 -12,97 November

-12,74 -5,11 Desember

Sampai dengan akhir DESEMBER 2020 Penyerapan Anggaran Belanja Langsung Sebesar Rp. 188.181.849.643 atau sebesar
87,26 % dengan target sebesar Rp. 215.655.898.931 atau sebesar 100 % sehingga terjadi deviasi sebesar -12,74 %, Untuk
Capaian Fisik Sebesar 94,89% dengan Target 100 % sehingga terjadi deviasi sebesar -5,11 % 9
• Anggaran yang tidak terserap terbesar adalah DAK dikarenakan adanya Surat Menteri Keuangan Nomor S-
247/MK.07/2020 Tanggal 27 Maret 2020 Tentang Penghentian Proses Pengadaan Barjas DAK Fisik Tahun
2020, walaupun dimunculkan kembali melalui Peraturan Presiden Nomor 72 Tanggal 24 Juni, Tahun 2020
Tentang Perubahan Postur dan Rincian Anggaran Pendapatan dan Belanja Negara Tahun 2020 dan
Peraturan Menteri Keuangan Nomor 76/PMK.07/2020 Tanggal 30 Juni Tentang Pengelolaan Cadangan
Dana Alokasi Khusus (DAK) Fisik Tahun Anggaran 2020, namun karena terbatasnya waktu tidak semua
dapat dilelangkan adapun paket yang dilelangkan melampaui tenggat waktu 30 September 2020 sebagai
batas akhir penerimaan dokumen persayaratan penyaluran DAK

• Kegiatan Sarana Prasarana berkurang penyerapannya diantaranya: Makan Minum dikarenakan efisiensi
Video Conference, Perjalanan Dinas sesuai Urgensi serta proses SPJ3 yang sedang berjalan sedangkan
pekerjaan sudah dilaksanakan

• Terdapat anggaran pembebasan lahan yang tidak dapat terserap dikarenakan tidak adanya kesepakatan
antara harga hasil appraisal dengan harga permintaan masyarakat 10
STRUKTUR ANGGARAN DINAS SUMBER DAYA AIR TA. 2021
BELANJA BARANG DAN JASA
Rp. 147.867.014.677,00
(24,55 %)
BELANJA OPERASI
Rp. 220.065.960.641,00
(36,53 %) BELANJA PEGAWAI
Rp. 72.198.945.964,00
(11,99 %)

BELANJA MODAL JARINGAN, DAN IRIGASI


Rp. 351.112.646.785,00
PAGU ANGGARAN
(58,29 %)
Rp. 602,380,833,075,00
BELANJA MODAL TANAH
Rp. 26.527.894.146,00
JUMLAH PROGRAM BELANJA MODAL (4,40 %)
Rp. 382.314.872.434,00
3 (63,47 %) BELANJA MODAL PERALATAN DAN MESIN
JUMLAH KEGIATAN
Rp. 3.214.082.203,00
(0,53 %)
8
JUMLAH SUBKEGIATAN BELANJA MODAL GEDUNG DAN BANGUNAN
Rp. 1.375.249.300,00
46 (0,23 %)

BELANJA MODAL ASET TETAP LAINNYA


PEMERINTAH PROVINSI JAWA BARAT Rp. 85.000.000,00
(0,01 %)
DINAS SUMBER DAYA AIR
11
ALOKASI ANGGARAN APBD TA. 2021
DINAS SUMBER DAYA AIR
1 Kegiatan Strategis Tahun 2021 (PEN) 165,597,405,717
Penataan dan Revitalisasi Waduk Darma 40,937,173,555
Penataan dan Revitalisasi Situ Ciburuy 35,558,155,981
Penataan dan Revitalisasi Rawa Kalong 20,505,737,933
Pembangunan Breakwater Pantai Barat Pangandaran 18,927,032,224
Penataan dan Revitalisasi Kalimalang 17,640,989,555
Penataan dan Revitalisasi Situ Wangi 15,098,568,178
Penunjang Kegiatan Strategis (Manajemen Konstruksi, Supervisi dan Anggaran Penunjang Kegiatan) 11,295,300,876
Penataan dan Revitalisasi Situ Gede 5,634,447,415
2 Perbaikan dan Pemeliharaan Sungai Wilayah Sungai Provinsi 3,509,070,000
Penanganan Sungai Cilangla (PEN) 2,909,070,000
Penanganan Sungai Cikunten 200,000,000
Penanganan Sungai Cilonggan 200,000,000
Penanganan Sungai Cibanjaran 200,000,000
3 Pembebasan lahan Cilember Kab. Bandung 27,537,028,969
4 Perencanaan Detail Penataan Situ, Sungai Waduk dan Pantai di Jawa Barat 5,100,000,000

12
Lanjutan Alokasi 2021

5 DAK (Dana Alokasi Khusus) 120,121,522,710


Rehabilitasi DI. Ciherang 30,000,000,000
Pembangunan DI. Caringin 28,621,600,736
Rehabilitasi Cihoe-Cikumpeni 23,641,373,308
Penanganan Sungai Cidamar 19,950,000,000
Rehabilitasi DI. Gunungputri 12,929,386,956
Rehabilitasi DI. Cimandiri 3,030,000,000
Rehabilitasi DI. Cibutul 1,949,161,710
6 IPDMIP 43,999,775,746
Rehabilitasi DI.Merjan 10,021,361,774
Rehabilitasi DI. Cikarang Nguluwung 8,750,000,000
Rehabilitasi DI. Lame 8,067,716,231
Rehabilitasi DI. Cigasong 7,350,036,165
Rehabilitasi Di. Ujungjaya 6,503,832,115
Rehabilitasi DI. Cipalebuh 3,306,829,461
7 Biaya OP Irigasi (93 DI Kewenangan Provinsi) 63,977,746,542
13
Lanjutan Alokasi 2021
8 Rehabilitasi Jaringan Irigasi 12,693,143,804
1) Rehabilitasi Bendung Biuk , Kab. Tasikmalaya (PEN) 3,732,400,000
2) DI. Bantarjati : Kab. Bogor (PEN) 2,400,000,000
3) DI. Cibeunying Ciateul : Kab. Bandung 1,999,999,616
4) DI. Ciregol : Rehab Tuntas, Lintas Kab./Kota Bandung 1,999,999,616
5) DI. Pundong : Perbaikan Bangunan dan Perbaikan Saluran Pasangan, Kab. Purwakarta 360,744,572
6) DI. Biuk : Perbaikan Saluran Pasangan (Saluran Induk)
200,000,000
Ds. Karangmukti, Kec. Salawu, Kab. Tasikmalaya
7) DI. Biuk : Perbaikan Saluran Pasangan ( Saluran Induk) Kec. Mangunreja, Kab. Tasikmalaya 200,000,000
8) DI. Cibanjaran: Perbaikan Saluran Pasangan ( Saluran Induk) Kec. Sukaratu, Kab. Tasikmalaya 200,000,000
9) DI. Cibanjaran: Perbaikan Saluran Pasangan ( SS. Warung Sabeulah) Ds. Gunungsari, Kec. Sukaratu, Kab. Tasikmalaya 200,000,000
10) DI. Ciramajaya : Perbaikan Saluran Pasangan ( Saluran Induk) Ds. Mangunreja, Kec. Mangunreja, Kab. Tasikmalaya 200,000,000
11) DI. Ciramajaya : Perbaikan Saluran Pasangan ( Saluran Induk) Kec. Tanjungjaya, Kab. Tasikmalaya 200,000,000
12) DI. Padawaras : Pembuatan Sal. Pasangan ( SS. Tobongjaya) Ds. Tobongjaya, Kec. Cipatujah, Kab. Tasikmalaya 200,000,000
13) DI. Padawaras : Perbaikan Linning Beton ( Saluran Induk) Ds. Bantarkalong, Kec. Cipatujah, Kab. Tasikmalaya 200,000,000
14) DI. Padawaras : Perbaikan Linning Beton ( Saluran Induk) Ds. Tobongjaya, Kec. Cipatujah, Kab. Tasikmalaya 200,000,000

15) DI. Cibalok 200,000,000

16) DI. Cisadane Empang : Saluran Induk Pas. Linning Ruas 1-2 (Lanjutan) 200,000,000

14
Lanjutan Alokasi 2021

9 Biaya OP Situ (92 Situ) 15,972,153,382


10 Pemantauan DAS 9,576,964,740
11 Gaji dan Tunjangan ASN 72,198,945,964
12 Pembangunan Gudang Dan Lahan Parkir UPTD PSDA WS Citarum 1,185,000,000
13 Pembangunan Embung Juara di Jawa Barat 12,552,826,179
Pembangunan Embung Tanjungwangi (PEN) 4,000,000,000
Pembangunan Embung Ciima (PEN) 2,448,601,130
Pembangunan Embung Cikanyere 2,250,000,000
Pembangunan Embung Kiarapayung 2,000,000,000
Pembangunan Embung Cimahi 1,154,225,049
Pembangunan Embung Bunikasih 700,000,000
Kegiatan Penunjang Tupoksi Dinas SDA (Kegiatan Penyediaan Bahan Banjiran, Kegiatan
14 21,189,459,111
Penunjang DAK, Kegiatan Pada Bidang)
15 Fixed Cost 27,169,790,211
TOTAL 602,380,833,075

15
Penataan dan Revitalisasi Situ, Embung
dan Bangunan Pengaman Pantai
Situ, Embung, Sungai
dan Bangunan Pengaman Pantai 2021

17
Situ, Embung, Sungai
dan Bangunan Pengaman Pantai 2022

18
Situ, Embung, Sungai
dan Bangunan Pengaman Pantai 2022
Pembangunan Embung dan Penampung Air Lainnya Pembangunan Unit Air Baku

1 Embung Arjasari 5,000,000,000 17 Embung Kandang Mejangan 2,800,000,000 1 Penyediaan Sarana Air Baku Ciburial Lanjutan 200,000,000

18 Embung Karang tirta 2,500,000,000 2 Penyediaan Sarana Air Baku Cengal 200,000,000
2 Embung Babakan 1,750,000,000
3 Penyediaan Air Baku Pabangbon Awi 200,000,000
3 Embung Bubulak 1 2,400,000,000 19 Embung Kiarapayung Tahap 2 3,000,000,000
4 Penyediaan Air Baku Pasir Salam 200,000,000
4 Embung Bubulak 3 2,000,000,000 20 Embung Legok Nyeleng 3,000,000,000
5 Penyediaan Air Baku Wates 200,000,000
5 Embung Bunikasih Tahap 2 1,000,000,000 21 Embung Mekarjaya 1 1,400,000,000
6 Penyediaan Air Baku Lemah Duhur 200,000,000
6 Embung Ciaruteun Hilir 5,000,000,000 22 Embung Nagrak 700,000,000
7 Penyediaan Air Baku Pasir Kondang 200,000,000
7 Embung Ciawisurat 2,000,000,000 23 Embung Pabuaran 5,000,000,000 8 Penyediaan Air Baku Babakan 200,000,000

8 Embung Cibeureum 210,000,000 24 Embung Pangabuan 350,000,000 9 Penyediaan Air Baku Lokapurna 200,000,000

9 Embung Cibogo 8,408,504,400 25 Embung Pejaten 8,235,619,200 10 Penyediaan Air Baku Sinar Wangi 200,000,000

26 Embung Purwasari 5,000,000,000 11 Penyediaan Air Baku Tapos I 200,000,000


10 Embung Cieurih 2,500,000,000
12 Penyediaan Air Baku Ciangsana 200,000,000
11 Embung Cikembang 700,000,000 27 Embung Rancabungur 5,000,000,000
13 Penyediaan Air Baku Neglasari 200,000,000
12 Embung Cilalanang 2,000,000,000 28 Embung Tarumajaya 875,000,000
14 Penyediaan Air Baku Cibolay 200,000,000
13 Embung Citiis 2,500,000,000 29 Situ Cimacan 3,000,000,000
15 Instalasi Air Baku Desa Cimahi 200,000,000
14 Embung Darmaga 5,000,000,000 30 Situ Cinangsih 3,000,000,000
16 Instalasi Air Baku Desa Ciwiru 450,000,000
15 Embung Gunung Bunder II 5,000,000,000 31 Situ Cirawad 3,000,000,000 17 Pengamanan Mata Air Cidehem 300,000,000

16 Embung Hiang 2,801,762,400 32 Situ Rawabadak 5,000,000,000 18 Pengamanan Mata Air Cicapar 300,000,000

19
Situ, Embung, Sungai
dan Bangunan Pengaman Pantai 2022

Rehabilitasi Embung dan Penampungan Air Lainnya Pembangunan Seawall dan Bangunan Pengaman Pantai Lainnya
1 Embung Datarnangka 1,000,000,000 1 Pengamanan Pantai Batu Karas 30,000,000,000
2 MK Lanjutan Penataan Waduk Darma Kab. Kuningan 3,605,250,000 2 Pengamanan Pantai Legokjawa 30,000,000,000
3 Kawah Gunung Galunggung : Pemasangan Linner (lanjutan) 2,500,000,000 3 Pembangunan Breakwater Pantai Barat 25,000,000,000
4 Lanjutan Penataan Waduk Darma Kab. Kuningan 75,900,000,000 (Lanjutan)
5 Penataan Embung Cibeureum 1,200,000,000
6 Penataan Embung Legoknangka 1,200,000,000
7 Penataan Situ Sanghiang 7,000,000,000
Normalisasi/Restorasi/Pemeliharaan Sungai
8 Rehabilitasi Situ Citamiang, 990,000,000
Lanjutan Normalisasi Sungai
9 Rehabilitasi Situ Ninikadrem, 990,000,000 1 3,000,000,000
Karangsemut
10 Rehabilitasi Situ Nyesel. 990,000,000 Lanjutan Anak Sungai Blok Cibeureum
2 3,000,000,000
11 Revitalisasi dan Penataan Situ Panjalu 30,000,000,000 Cikadu
12 Situ Cibeureum 7,000,000,000 Lanjutan Tpt Sungai Sandaan Anak
3 3,000,000,000
Sungai Cijalu
13 Situ Cimiut 195,500,000
4 Normalisasi Sungai Cidadap 3,000,000,000
14 Situ Cipajaran 10,000,000,000
5 Normalisasi Sungai Cijalu 3,000,000,000
15 Situ Cisuba 195,700,000
6 Normalisasi Sungai Cijulang 3,000,000,000
16 Situ Denuh 1,000,000,000 7 Normalisasi Sungai Citonjong 3,000,000,000
17 Situ Gede 30,000,000,000 8 Normalisasi Sungai Bontos Cialit 3,000,000,000
18 Situ Malingping 1,000,000,000 9 Normalisasi Sungai Cikelewung 3,000,000,000
19 Situ Panyinangan 193,700,000 10 Normalisasi Sungai Cikembulan 3,000,000,000
20 Situ Pasirlangkap 192,000,000
21 Situ Rancabali 195,000,000
22 Situ Rawa Kalong 195,000,000
23 Situ Waluran 195,000,000
20
Situ, Embung, Sungai
dan Bangunan Pengaman Pantai 2022

Normalisasi/Restorasi/Pemeliharaan Sungai

11 Normalisasi Sungai Cikiray 3,000,000,000 35 Sungai Cimandiri Rumain : Pembuatan TPT 200,000,000
12 Normalisasi Sungai Cipeuteuy 3,000,000,000
13 Sodetan Sungai Cidolog 30,000,000,000 36 Sungai Cimawate : Pembuatan TPT dan pemasangan Bronjong
2,500,000,000
14 Sungai Cariang 900,000,000
15 Sungai Cibalapulang : Pembuatan TPT 198,500,000 37 Sungai Cimedang : Pembuatan TPT
2,000,000,000
16 Sungai Cibodas, 1,600,000,000
38 Sungai Cininini 900,000,000
17 Sungai Cibuni : Pembuatan TPT 198,000,000
18 Sungai Cicatih : Pembuatan TPT 200,000,000 39 Sungai Ciomas 900,000,000
19 Sungai Cidaun : Pembuatan TPT 199,700,000
20 Sungai Ciganda : Pembuatan TPT 200,000,000 40 Sungai Cipalabuhan : Pembuatan TPT 200,000,000
21 Sungai Cigepeng : Pembuatan TPT 200,000,000
41 Sungai Cipalebuh : Pembuatan TPT dan Pemasangan Bronjong
22 Sungai Cijalu (Tasikmalaya) : Pembuatan TPT 800,000,000 3,500,000,000
23 Sungai Cijantel 200,000,000 42 Sungai Cipalu : Pembuatan TPT 800,000,000
24 Sungai Cijati 900,000,000
25 Sungai Cijeruk : Pembuatan TPT 198,000,000 43 Sungai Cisadea : Pembuatan TPT 200,000,000
26 Sungai Cikaso : Pembuatan TPT 191,500,000
27 Sungai Cikengan : Pemasangan Bronjong 3,000,000,000 44 Sungai Ciseupan : Pembuatan TPT 200,000,000
28 Sungai Cikeruh : Pembuatan TPT 3,000,000,000
45 Sungai Citarik : Pembuatan TPT 200,000,000
29 Sungai Cikunir : Pemasangan Bronjong Kawat 1,000,000,000
30 Sungai Cikupa : Pembuatan TPT 200,000,000 46 Sungai Citarik Tonjong : Pembuatan TPT 200,000,000
31 Sungai Cilangla Blok Parakanhonje : Pemasangan Bronjong 1,000,000,000
32 Sungai Cilumping : Perbaikan Check Dam 600,000,000 47 Sungai Citiis : Pembuatan TPT 200,000,000
33 Sungai Cimandiri : Pembuatan TPT 200,000,000
48 Sungai Ciwaringin 200,000,000
34 Sungai Cimandiri Cijurey : Pembuatan TPT 198,500,000

21
REHABILITASI JARINGAN
IRIGASI
INDEKS KINERJA SISTEM IRIGASI (%)
LUAS AREAL
NO. NAMA DAERAH IRIGASI
(Ha)
Prasarana Produktivitas Sarana Organisasi
Dokumentasi P3A/GP3A/IP3A Jumlah
Fisik (Padi) Penujang Personalia

1 UPTD PSDA WS. CILIWUNG-CISADANE 5.096,00 21,16 7,91 6,08 12,35 4,35 3,44 55,29

2 UPTD PSDA WS. CISADEA-CIBARENO 12.727,00 20,27 9,01 3,55 8,07 3,07 4,82 48,78

3 UPTD PSDA WS. CITARUM 26.044,00 22,28 11,13 5,95 9,83 3,57 3,46 56,21

4 UPTD PSDA WS. CIMANUK CISANGGARUNG 19.991,00 24,84 11,71 6,20 5,22 3,00 2,83 53,81

5 UPTD PSDA WS. CIWULAN-CILAKI 5.805,00 29,65 10,33 3,99 6,63 3,18 3,57 57,35

6 UPTD PSDA WS. CITANDUY 4.985,00 22,14 9,01 4,48 9,78 1,70 1,72 48,83

TOTAL 74.648 23,39 9,85 5,04 8,64 3,14 3,31 53,38

KONDISI JARINGAN
NO UPTD PSDA WILAYAH SUNGAI Baik Rusak Ringan Rusak Sedang Rusak Berat
(%) (%) (%) (%)

1 UPTD PSDA WS. CILIWUNG-CISADANE 21,73 10,11 28,36 39,80


2 UPTD PSDA WS. CISADEA-CIBARENO 36,56 9,96 25,92 27,56
3 UPTD PSDA WS. CITARUM 38,05 13,25 26,58 22,11
4 UPTD PSDA WS. CIMANUK-CISANGGARUNG 43,58 14,25 24,33 17,83
5 UPTD PSDA WS. CIWULAN 59,04 10,45 11,76 18,75
6 UPTD PSDA WS. CITANDUY 44,03 11,30 25,12 19,55
TOTAL 40,50 11,55 23,68 24,27 23
Rehabilitasi Irigasi 2021

24
Rehabilitasi Irigasi 2022

25
Rehabilitasi Irigasi 2022
1 DI. Ambit 1,000,000,000 21 DI. Cilandak 1,183,000,000 41 DI. Lame 200,000,000

2 DI. Angke V 7,518,000,000 22 DI. Ciliwung-Katulampa 4,405,000,000 42 DI. Leuwijawa 1,000,000,000


3 DI. Babancong 1,175,750,000 23 DI. Cimandiri 985,000,000 43 DI. Merjan 20,454,300,000
4 DI. Bantarjati 7,745,000,000 24 DI. Cimulu 1,000,000,000 44 DI. Padawaras 28,000,000,000
5 DI. Biuk 3,879,031,000 25 DI. Cipager 5,200,000,000 45 DI. Paniis Lebak 500,000,000
6 DI. Ciaro/Cisaat 1,000,000,000 26 DI. Cipalebuh 6,200,000,000 46 DI. Parakanjati 4,042,428,000
7 DI. Cibacang 800,000,000 27 DI. Cipanas I 2,500,000,000
47 DI. Sasak 25,890,000,000
8 DI. Cibalok 4,653,500,000 28 DI. Cipeundeuy 5,000,000,000
48 DI. Sentig 3,000,000,000
9 DI. Cibanjaran 1,950,000,000 29 DI. Cipurut 200,000,000
49 DI. Setupatok 1,000,000,000
10 DI. Cibanon 1,875,000,000 30 DI. Ciputrahaji 14,000,000,000
50 DI. Tojong Panto 1,386,000,000
11 DI. Cibeurem 1,363,000,000 31 DI. Ciramajaya 2,740,000,000
51 DI. Wangundireja 600,000,000
12 DI. Cibutul 2,100,000,000 32 DI. Cirongkob 800,000,000
Pengadaan Patok HM dan Papan Eksploitasi di Cimanuk
13 DI. Cidadali 1,576,000,000 33 DI. Cisadane Empang 86,035,000,000 52 200,000,000
- Cisanggarung
14 DI. Cigangsa 785,200,000 34 DI. Cisalada 784,000,000 53 Perbaikan Pintu Air di SUP Cimanuk Hilir – Kaliwedi 200,000,000
15 DI. Cigede 3,000,000,000 35 DI. Cisamaya 800,000,000 54 Perbaikan Pintu Air di SUP Cimanuk Hulu - Cipanas 200,000,000
16 DI. Cigolempang 800,000,000 36 DI. Ciseureuh-Cibeureum 1,390,000,000 55 Perbaikan Pintu Air di SUP Ciwaringin - Suba 200,000,000
17 DI. Cijangkelok 8,800,000,000 37 DI. Cisimpen 1,000,000,000
56 Perbaikan Pintu Air di SUP Kalijaga - Cisanggarung 200,000,000
18 DI. Cikamangi 9,500,000,000 38 DI. Jawa 1,000,000,000 Perbaikan/Pembuatan Nomenklatur Cimanuk
57 200,000,000
19 DI. Cikarang Cigangsa 786,000,000 39 DI. Katiga 800,000,000 Cisanggarung
20 DI. Cikeruh 9,000,000,000 Total 298,201,209,000
40 DI. Kranji 5,600,000,000
26
PENGENDALIAN BANJIR
DI JAWA BARAT
PENGENDALIAN BANJIR DI JAWA BARAT

• Pengendalian Banjir Citarum Hulu (Bandung Raya)


→ WS. Citarum
• Pengendalian Banjir Citarum Hilir (Karawang dan Bekasi)
→ WS. Citarum
• Pengendalian Banjir Bodebek (Bogor, Depok, Bekasi)
→ WS. Ciliwung Cisadane
• Pengendalian Banjir Pangandaran
→ WS. Ciwulan Cilaki
• Pengendalian Banjir Palabuhanratu
→ WS. Cisadea Cibareno
28
PENGENDALIAN BANJIR CITARUM HULU

29
PENGENDALIAN BANJIR CITARUM HULU

30
PENGENDALIAN BANJIR CITARUM HILIR

No KEGIATAN 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 Manfaat

1 Pembangunan Bendungan Cibeet di Kab. Bogor Mengurangi banjir di Bekasi dan Kab. Karawang
2 Normalisasi Sungai Ciparage Mengurangi banjir di Kab. Karawang
3 Normalisasi Sungai Ciderwalk Mengurangi banjir di Kab. Karawang
4 Normalisasi Sungai Cikaranggelam Mengurangi banjir di Kab. Karawang
5 Normalisasi sungai perkotaan di Kab. Karawang Mengurangi banjir di Kab. Karawang
6 Normalisasi Sungai Kalen Bawah Mengurangi banjir di Kab. Karawang
7 Normalisasi Sungai Cibulan Bulan Mengurangi banjir di Kab. Karawang
8 Pemeliharaan sungai Cikao Mengurangi banjir di Kab. Purwakarta
10 Normalisasi Sungai Cilamaya Mengurangi banjir di Kab. Karawang dan Kab. Subang
10 Normalisasi Sungai Ciasem Mengurangi banjir di Kab. Subang
11 Pembangunan Bendungan Sadawarna di Kab. Mengurangi banjir di Kab. Subang
Subang dan Kab. Sumedang
12 Pembangunan Waduk Cijurei di Kab. Bogor Mengurangi banjir di Kab. Bogor
13 Penanganan Banjir DAS Cipunagara Mengurangi banjir di Kab. Subang
Sumber: BBWS Citarum, Februari 2020

31
ZONA WS CITARUM HILIR
Bendungan : Cibeet, Sadawarna.
Normalisasi Sungai : Sungai Cilamaya, Sungai Ciasem (Desain 2007).
Manfaat : Pengendalian Banjir di Kab. Bekasi, Kab. Karawang dan Kab. Subang.

BENDUNGAN SADAWARNA PENINGKATAN KAPASITAS SUNGAI PENANGANAN BANJIR DAS CIPUNAGARA


Pengendalian Banjir : Kab.Subang CILAMAYA DAN SUNGAI CIASEM Detail Desain : 2020-2022 (Loan EDCF)
Irigasi : 4500 Ha Pengendalian Banjir : Kab. Karawang, Pengendalian Banjir : Kab. Subang
Air Baku : 4,5 m³/det Kab. Subang.
Energi Listrik : 2 MW
Kapasitas Tampung : 44,6 Jt.m³ Sumber: BBWS Citarum, Feb 2020

Wilayah Banjir Subang


Wil. Banjir Pamanukan
Kab. Bekasi

Wil. Banjir
Kab. Karawang

Bendungan Cibeet
BENDUNGAN CIBEET
Pengendalian Banjir : Kab. Karawang
Kab. Bekasi.
Detail Desain : Tahun 2017
Manfaat
Reduksi Banjir : 59 % dari Q50 = 532 m³/dt
Irigasi : 4.500 Ha
Air Baku : 3,74 m3/dt Bendungan Sadawarna
Kapasitas Tampungan: 63 jt.m³
AMDAL, LARAP dan Sertifikasi desain 32
terhambat masalah Sosial (2018)
Penanganan Struktural Banjir Citarum Hulu (Bekasi – Karawang – Subang)
Berdasarkan Skema Aliran Sungai Wilayah Sungai Citarum
Laut Jawa Banjir Kab Bekasi & Banjir Subang & Karawang
Karawang

S. Citarum

S.Cilamaya

Cidongkol
Sukamaju

Bugel
Sewo
Cirandu
Cireungit
Cikarokok

Cigemari

Batangleutik
Cibadak

Cibanteng
Cibadar Dua

S. Cibodas
Cisaga
Sedari

S. Ciasem

S. Cipunagara
Bendung Bendung
Bekasi Walahar Bendung
Siphon Cibeet Banjir Subang Salamdarma
Saluran Tarum Barat Saluran Tarum Timur
Siphon Bekasi Bendung Bendung
Bendung Bendung Curug Bendungan

Cijengkol
Macan
Cipancuh

Cilamatan
Cikarang Cibeet
Bendungan
S. Cikarang

Cisomang Cikao
Ir. H. Djuanda
S. Bekasi

Cibeet
Bendung

Cibodas
Bendungan Cileuleuy

Ciherang
Cirata
Cipamingkis

Bendungan Bendung

Cisokan
Saguling Leuwinangka

Rencana Bendungan Bendung Bendung


Cibeet dan Cijurey Cipamingkis Cihea
(Kab. Bogor) Cisondari

Cimeta

Cibeber
Ciwidey

Cimahi
Rencana Bendungan
Sadawarna (Kab Subang)

Cikapundung
Bendungan
Cileunca Sumber: BBWS Citarum, Feb 2020
Bendungan
Cikeruh

Cipanunjang
Cisangkuy

Cisarea

Citarik

33

Situ Cisanti
Sumber: BBWS Citarum, Feb 2020

34
Sumber: BBWS Citarum, Feb 2020

35
Sumber: BBWS Citarum, Feb 2020

PENGENDALI BANJIR WILAYAH SUBANG

Artist Impression

36
Sumber: BBWS Citarum, Feb 2020

37
Sumber: BBWS Citarum, Feb 2020

38
PENGENDALIAN BANJIR BODEBEK

No Program/Kegiatan 2020 2021 2022 2023 2024 Instansi

1 Pembangunan Bendungan Ciawi (Lanjutan) BBWS Ciliwung - Cisadane


2 Pembangunan Bendungan Sukamahi (Lanjutan) BBWS Ciliwung - Cisadane
3 Pembangunan Bendungan Narogong BBWS Ciliwung - Cisadane
4 Pembangunan Sabo DAM Hulu Bendungan Sukamahi BBWS Ciliwung - Cisadane
5 Pembangunan Sabo DAM Hulu Bendungan Ciawi BBWS Ciliwung - Cisadane
6 Polder/Kolam Retensi DAS Bekasi Sungai Cileungsi BBWS Ciliwung - Cisadane
7 Polder/Kolam Retensi DAS Bekasi Sungai Cikeas BBWS Ciliwung - Cisadane
8 Polder/Kolam Retensi DAS Cikarang BBWS Ciliwung - Cisadane
9 Normalisasi Kanal Banjir CBL BBWS Ciliwung - Cisadane
10 Perkuatan Tebing Kali Bekasi BBWS Ciliwung - Cisadane
11 Perkuatan Tebing Kali Cikarang BBWS Ciliwung - Cisadane
12 Pengendalian Banjir Kali Bekasi, Cikeas, Cileungsi (lanjutan) BBWS Ciliwung - Cisadane
13 Pengendalian Banjir Kali Cikarang BBWS Ciliwung - Cisadane
14 Pengendalian Banjir Kali Cilemah Abang BBWS Ciliwung - Cisadane
15 Pengendalian Banjir Sungai Cipinang Gading BBWS Ciliwung - Cisadane
16 Pengendalian Banjir Sungai Cibening/Bojong Rangkong BBWS Ciliwung - Cisadane
17 Pengendalian Banjir Sungai Jatiluhur BBWS Ciliwung - Cisadane
18 Rehabilitasi Drainase Utama Kota Bekasi BBWS Ciliwung - Cisadane
19 Revitalisasi Situ-Situ di Kab Bogor BBWS Ciliwung - Cisadane
20 Revitalisasi Situ-Situ di Kota Depok BBWS Ciliwung - Cisadane
21 Revitalisasi Situ-Situ di Kota Bekasi BBWS Ciliwung - Cisadane
22 Revitalisasi Situ-Situ di Kab Bekasi BBWS Ciliwung - Cisadane

Sumber: BBWS Ciliwung Cisadane, Januari 2020


39
PENGENDALIAN BANJIR BODEBEK
9 (SUNGAI CIKEAS, CILEUNGSI, BEKASI DAN CIKARANG BEKASI LAUT)
S. Bekasi – Bendung Cikarang
Cikarang Bekasi Laut Kali L = 17,89 km
Qd = 1.490 m3/detik 10 Bekasi Lama Rencana
Bendung
LAUT Qe = 482 m3/detik
L = 11,51 km
S. Bekasi – S. Jambe
L = 5,83 km
Bendung Gerak
CBL Cikarang
JAWA S. Jambe – S. Sadang
L = 2 km
S. Sadang – Bendung Cikarang
L = 10,06 km

Saluran Pembuang Sungai Bekasi Hilir


Irigasi (DT.9) Qd = 747 m3/detik Sungai Pasir Sungai Sadang
Qe = 284 m3/detik Qd = 29 m3/detik Qd = 141 m3/detik
L = 21,951 km Qe = 15,7 m3/detik
Sungai Jambe
Qd = 131 m3/detik
Qe = 77 m3/detik
8 11
Qe = 69 m3/detik Sungai Cikarang
Qd = 356 m3/detik
Qe = 187 m3/detik
Bendung
Bekasi

Saluran
Tarum Barat
Syphon
Tarum Barat

KETERANGAN : Jalan Tol


Jakarta - Cikampek
Qd : Q Desain Sungai Bekasi Hulu
Qd = 663 m3/detik
Qe : Q Eksisting Qe = 548 m3/detik Sumber: BBWS Ciliwung-Cisadane,
L = 11,53 km
: Bendung Eksisting Januari 2020
: Rencana Bendungan S. Cikeas
Qd = 482 m3/detik S. Cileungsi
: Rencana Bendung Qe = 228 m3/detik Qd = 543 m3/detik 6
L = 57,25 km Qe = 520 m3/detik
: Rencana Grounsill L = 61,18 km Rencana
: Rencana Dropstructure dengan Bendungan 3
pintu
7 Rencana
Bendung Air Baku
Narogong

: Aliran Air
Klapanunggal
Kali Cibadak
L = 13,62 km
40
Hulu Hulu
Gunung Geulis Gunung Pancar
BENDUNGAN CIAWI DAN SUKAMAHI KAB. BOGOR

Bendungan Ciawi
Kapasitas tampung : 6,05 juta m3
Debit banjir : 111,75 m3/det
Biaya : 798,7 Milyar
Masa pelaksanaan :
Des 2016 - Mei 2021
Progress :
Fisik : 44,97 %
Lahan : 92,19 %

Bendungan Sukamahi
Kapasitas tampung : 1,68 juta m3
Debit banjir : 15,47 m3/det
Biaya : 453,66 Milyar
Masa pelaksanaan :
Des 2016 – Feb 2021
Progress :
Fisik : 37,00 %
Lahan : 90.31 %
41
Sumber: BBWS Ciliwung Cisadane, Januari 2020
PENGENDALIAN BANJIR PANGANDARAN

No. KEGIATAN 2017 2018 2019 2020 2021 202 INSTANSI


2

1 Normalisasi Sungai Cikidang Hilir Dinas SDA Prov. Jabar

2 Pengerukan Muara Sungai Cikidang BBWS Citanduy


Perencanaan Teknis Banjir Dinas SDA Prov. Jabar
3
Pangandaran
4 Normalisasi Sungai Cikidang Hulu Q15 BBWS Citanduy
Pembuatan tanggul di Sungai BBWS Citanduy
5
Ciputrapinggan

6 Perencanaan Sungai Citonjong Dinas SDA Prov. Jabar

7 Pembebasan Lahan Sungai Cikidang Dinas SDA Prov. Jabar


42
8 Normalisasi Sungai Cikidang Q25 Dinas SDA Prov. Jabar
Sumber: Dinas SDA Prov. Jabar , Januari 2020
PENGENDALIAN BANJIR PELABUHAN RATU

No. KEGIATAN 2020 2021 2022 2023 INSTANSI


Perencanaan Sungai Cipalabuan dan Dinas SDA Prov.
1 Jabar
Sungai Ciranca
Dinas SDA Prov.
2 Studi LARAP dan AMDAL
Jabar
Pelaksanaan konstruksi penanganan Dinas SDA Prov.
3
Sungai Cipalabuan dan Sungai Ciranca Jabar

Sumber: Dinas SDA Prov. Jabar , Januari 2020

43
Pengendalian Banjir Tahun 2021
Pembuatan TPT Sungai Sarana dan Prasarana

Sungai Ciwulan (TPT dan Bronjong) 4,000,000,000.00


Pengendalian, Pemeliharaan, Pemantauan
Banjir dan Kekeringan Sungai dan atau Drainase 29,000,000,000
Pembuatan Tembok Penahan Tebing Sungai Cipelang 1,000,000,000
Utama
Sungai Cilangla (TPT dan Bronjong) 1,000,000,000.00
Sungai Cijalu Pangandaran (TPT dan Bronjong) 1,000,000,000.00
Perbaikan Darurat Irigasi Kewenangan Provinsi 60,000,000,000
Pembuatan Tembok Penahan Tebing Sungai Cicatih 400,000,000

Pembuatan Tembok Penahan Tebing Sungai Cipalabuhan 200,000,000 Penyediaan Bahan dan Peralatan Pengendalian
Daya Rusak Air untuk
Pembuatan Tembok Penahan Tebing Sungai Cimandiri Penanggulangan/Perbaikan Darurat
200,000,000
Leuwibitung 1. Bahan Banjiran, Karung, Bronjong, Dolken,
Geotextile, Batu Bronjong
Pembuatan Tembok Penahan Tebing Sungai Cibalapulang 200,000,000
2. Peralatan setiap UPTD PSDA (Mobil Crane -
Excavator Long arm - Excavator Amphibi - 97,730,000,000
Pembuatan Tembok Penahan Tebing Sungai Cisuda 200,000,000
Pondton - Dumptruck sampah - Self loader -
TOTAL 8,200,000,000.00 Pompa Penyerap Banjir (PompaHydrant 500
GPM) - Mobil Hino Dutro Cargo 110 SDR -
Pengadaan Perahu karet + Mesin -
Pemeliharaan Perahu 6 Karet + 6 Mesin -
Pakaian Kerja Lapangan (Rompi) (150
Orang) - Jas hujan (150 Orang) - Sepatu
Lapangan (150 Orang) –Handytalkie)

TOTAL 186,730,000,000

44
Hatur Nuhun

Anda mungkin juga menyukai