Anda di halaman 1dari 50

Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd.

1
120 Limit Fungsi Trigonometri

SOAL DAN PEMBAHASAN LIMIT FUNGSI TRIGONOMETRI


2 tan 𝑥−sin 𝑥
1. Nilai lim𝜋 = ⋯.
𝑥→ cos 𝑥
3
3
A. 3√3 D. 4 √3
5 1
B. √3 E. 4 √3
2
3
C. √3
2
Pembahasan
2 tan 𝑥 − sin 𝑥 𝜋 𝜋
lim𝜋 2 tan 3 − sin 3
𝑥→ cos 𝑥 = 𝜋
3 cos 3
1
2. √3 − 2 √3
=
1
2
4√3 − √3
= 2
1
2
4√3 − √3
=
1
= 3√3

Jawaban A
sin 2𝑥
2. Nilai lim𝜋 sin 𝑥+ cos 𝑥 = ⋯.
𝑥→
4

A. √2 D. 0
1
B. 2 √2 E. −1
C. 1
Pembahasan
sin 2𝑥 𝜋
lim𝜋 sin 2.
= 4
𝑥→ sin 𝑥 + cos 𝑥 𝜋 𝜋
4 sin 4 + cos 4
𝜋
sin 2
= 𝜋 𝜋
sin 4 + cos 4
1
=
1 1
2 √2 + 2 √2
1
=
√2
1
= √2
2

Jawaban B

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 2
120 Limit Fungsi Trigonometri

1−2 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
3. Nilai lim𝜋 cos 𝑥−sin 𝑥 = ⋯.
𝑥→
4

A. 0 D. √2
1
B. 2 √2 E. ∞
C. 1
Pembahasan
1 − 2 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥 + 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 − 2 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
lim𝜋 = lim𝜋
𝑥→ cos 𝑥 − sin 𝑥 𝑥→ cos 𝑥 − sin 𝑥
4 4
𝑐𝑜𝑠 𝑥 − 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
2
= lim𝜋
𝑥→ cos 𝑥 − sin 𝑥
4
(cos 𝑥 − sin 𝑥)(cos 𝑥 + sin 𝑥)
= lim𝜋
𝑥→ cos 𝑥 − sin 𝑥
4
= lim𝜋(cos 𝑥 + sin 𝑥)
𝑥→
4
𝜋 𝜋
= cos + sin
4 4
1 1
= √2 + √2
2 2
= √2

Jawaban D

cos 2𝑥
4. Nilai lim𝜋 cos 𝑥−sin 𝑥 = ⋯.
𝑥→
4
1
A. −√2 D. 2 √2
1
B. − 2 √2 E. √2
C. 0

Pembahasan
cos 2𝑥 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥 − 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
lim𝜋 = lim𝜋
𝑥→ cos 𝑥 − sin 𝑥 𝑥→ cos 𝑥 − sin 𝑥
4 4
(cos 𝑥 − sin 𝑥)(cos 𝑥 + sin 𝑥)
= lim𝜋
𝑥→ cos 𝑥 − sin 𝑥
4
= lim𝜋(cos 𝑥 + sin 𝑥)
𝑥→
4
𝜋 𝜋
= cos + sin
4 4
1 1
= √2 + √2
2 2
= √2

Jawaban E

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 3
120 Limit Fungsi Trigonometri

1−2 sin 𝑥.cos 𝑥


5. Nilai lim𝜋 = ⋯.
𝑥→ sin 𝑥−cos 𝑥
4
A. 1 D. 0
1
B. 2 √2 E. −1
1
C. 2
Pembahasan
1 − 2 sin 𝑥 . cos 𝑥 sin2 x+cos2 x−2 sin 𝑥.cos 𝑥
lim𝜋 = lim𝜋 ;karena sin2 x + cos 2 x = 1
sin 𝑥−cos 𝑥
𝑥→ sin 𝑥 − cos 𝑥 𝑥→
4
4
(sin 𝑥 − cos 𝑥)2
= lim𝜋
𝑥→ sin 𝑥 − cos 𝑥
4
= lim𝜋(sin 𝑥 − cos 𝑥)
𝑥→
4
𝜋 𝜋
= sin − cos
4 4
1 1
= √2 − √2
2 2
=0
Jawaban D
𝑠𝑖𝑛2 2𝑥−𝑐𝑜𝑠2 2𝑥
6. Nilai dari lim𝜋 = ….
𝑥→ sin 2𝑥−cos 2𝑥
8
1
A. 0 D. √2
2
1
B. E. 1
2
C. √2
Pembahasan
𝑠𝑖𝑛2 2𝑥 − 𝑐𝑜𝑠 2 2𝑥 (sin 2𝑥 − cos 2𝑥)(𝑠𝑖𝑛 2𝑥 + cos 2𝑥)
lim𝜋 = lim𝜋
𝑥→ sin 2𝑥 − cos 2𝑥 𝑥→ sin 2𝑥 − cos 2𝑥
8 8
= lim𝜋(𝑠𝑖𝑛 2𝑥 + cos 2𝑥)
𝑥→
8
𝜋 𝜋
= (𝑠𝑖𝑛 2. + cos 2. )
8 8
𝜋 𝜋
= sin + cos
4 4
1 1
= √2 + √2
2 2
= √2

Jawaban C

𝑥 𝑐𝑜𝑡 2 𝑥
7. Nilai dari lim𝜋 1−sin 𝑥 = ….
𝑥→
2
A. −2𝜋 D. 𝜋
B. – 𝜋 E. 2𝜋
C. 0

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 4
120 Limit Fungsi Trigonometri

Pembahasan
𝑥 𝑐𝑜𝑡 2 𝑥 𝑥 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 (1 + sin 𝑥)
lim𝜋 = lim𝜋 2
. 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
𝑥→ 1 − sin 𝑥 𝑥→ 𝑐𝑜𝑠 𝑥(1 − sin 𝑥) (1 + sin 𝑥) ;𝑐𝑜𝑡 2 𝑥 = 𝑐𝑜𝑠2 𝑥
2 2
𝑥 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥. (1 + sin 𝑥)
= lim𝜋
𝑥→ 𝑠𝑖𝑛2 𝑥(1 − 𝑠𝑖𝑛2 𝑥) ;1 − 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 = 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥
2
𝑥 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥. (1 + sin 𝑥)
= lim𝜋
𝑥→ 𝑠𝑖𝑛2 𝑥. 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥
2
𝑥 (1 + sin 𝑥)
= lim𝜋
𝑥→ 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
2
𝜋 𝜋
(1 + sin 2 )
= 2
𝜋
𝑠𝑖𝑛2 2
𝜋
(1 + 1)
=2 2
1
𝜋
.2
=2
1
=𝜋
Jawaban D

sin 𝑥 −cos 𝑥
8. Nilai lim𝜋 = ⋯.
𝑥→ 1−tan 𝑥
4
1
A. −√2 D. 2 √2
1
B. − 2 √2 E. √2
C. 0

Pembahasan
sin 𝑥 − cos 𝑥 = lim𝜋
sin 𝑥 −cos 𝑥 sin 𝑥
; karena tan 𝑥 = cos 𝑥
lim𝜋 𝑥→ 1−
sin 𝑥
𝑥→ 1 − tan 𝑥 4 cos 𝑥
4
sin 𝑥 − cos 𝑥
= lim𝜋
𝑥→ cos x − sin 𝑥
4
cos 𝑥
cos 𝑥 (sin 𝑥 − cos 𝑥)
= lim𝜋
𝑥→ cos x − sin 𝑥
4
= lim𝜋 − cos 𝑥
𝑥→
4
𝜋
= − cos
4
1
= − √2
2

Jawaban B

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 5
120 Limit Fungsi Trigonometri

sin 2𝑥 −2 sin 𝑥
9. Nilai lim = ⋯.
𝑥→ 0 𝑥3
3
A. D. −1
2
1
B. E. −2
2
1
C. − 2
Pembahasan
sin 2𝑥 − 2 sin 𝑥 2 sin 𝑥 cos 𝑥 − 2 sin 𝑥
lim 3
= lim
𝑥→ 0 𝑥 𝑥→ 0 𝑥3
2 sin 𝑥 (cos 𝑥 − 1)
= lim 3
𝑥→ 0 𝑥
1
2 sin 𝑥 (−2𝑠𝑖𝑛2 2 𝑥)
= lim
𝑥→ 0 𝑥3
1 1
sin 𝑥 . sin 2 𝑥 . sin 2 𝑥
= −4 lim
𝑥→ 0 𝑥3
1 1
sin 𝑥 sin 2 𝑥 sin 2 𝑥
= −4 lim lim . lim
𝑥→ 0 𝑥 𝑥→ 0 𝑥 𝑥→ 0 𝑥
1 1
= −4. .
2 2
=−1

Jawaban D

2−𝑐𝑠𝑐 2 𝑥
10. Nilai lim𝜋 adalah ….
𝑥→ 1−cot 𝑥
4
A. – 2 D. 1
B. – 1 E. 2
C. 0

Pembahasan

2 − 𝑐𝑠𝑐 2 𝑥 2 − (1 + 𝑐𝑜𝑡 2 𝑥)
lim𝜋 = lim𝜋
𝑥→ 1 − cot 𝑥 𝑥→ 1 − cot 𝑥
4 4
1 − 𝑐𝑜𝑡 2 𝑥
= lim𝜋
𝑥→ 1 − cot 𝑥
4
(1 − cot 𝑥)(1 + cot 𝑥)
= lim𝜋
𝑥→ 1 − cot 𝑥
4
= lim𝜋(1 + cot 𝑥)
𝑥→
4
𝜋
= (1 + cot )
4
=1+1
=2

Jawaban E

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 6
120 Limit Fungsi Trigonometri

lim  cos 4 x. sin x 


11. Nilai  …
x  0 5x 
5
A.
3
B. 1
3
C.
5
1
D.
5
E. 0

Pembahasan

cos 4𝑥. sin 𝑥 sin 𝑥


lim = lim cos 4𝑥 . lim
𝑥→ 0 5𝑥 𝑥→ 0 𝑥→ 0 5𝑥
1
= cos 4.0 . 5
1
= 1.
5
1
=
5

Jawaban D

sin 3𝑥
12. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 2𝑥
2
A. 3 D. 3
1
B. 2 E. 2
1
C. 1 2
Pembahasan
sin 3𝑥 3 1
lim = =1
𝑥→0 2𝑥 2 2
Jawaban C

sin 8𝑥
13. lim tan 2𝑥
𝑥→0
2
A. 4 D. 3
1
B. 3 E. 2
C. 2

Pembahasan
sin 8𝑥 sin 8𝑥 8𝑥 2𝑥 sin 8𝑥 2𝑥 8𝑥 8
lim = lim . . = lim . lim . = 1.1. = 4
𝑥→0 tan 2𝑥 𝑥→0 tan 2𝑥 8𝑥 2𝑥 𝑥→0 8𝑥 𝑥→0 tan 2𝑥 2𝑥 2

Jawaban A

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 7
120 Limit Fungsi Trigonometri

2𝜃
14. Nilai lim sin 4𝜃 = ⋯.
𝜃→0
1
A. D. 2
4
1
B. E. 4
2
C. 0
Pembahasan
2𝜃 2 1
lim = =
𝜃→0 sin 4𝜃 4 2

Jawaban B

sin 2𝑥
15. Nilai lim sin 6𝑥 =….
𝑥→0
1
A. D. 3
6
1
B. E. 6
3
C. 2
Pembahasan
sin 2𝑥 2 1
lim = =
𝑥→0 sin 6𝑥 6 3

Jawaban B

tan 5𝜃
16. Nilai lim sin 2𝜃 = ⋯.
𝜃→0
5 2
A. D. 3
2
3 2
B. E. 5
2
C. 2

Pembahasan
tan 5𝜃 5
lim =
𝜃→0 sin 2𝜃 2

Jawaban A

𝑥 cos 2𝑥
17. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 sin 𝑥
A. −2 D.1
B. −1 E.2
C. 0

Pembahasan
𝑥 cos 2𝑥 𝑥
lim = lim . lim cos 2𝑥 = 1. cos 2.0 = 1.1 = 1
𝑥→0 sin 𝑥 𝑥→0 sin 𝑥 𝑥→0

Jawaban D

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 8
120 Limit Fungsi Trigonometri

2𝑥 tan 𝑥
18. Nilai lim 𝑥 = ⋯.
𝑥→0 𝑡𝑎𝑛2 6
1
A. D. 36
3
B. 3 E. 72
C. 12

Pembahasan
2𝑥 tan 𝑥 2𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 2 1
lim 𝑥 = lim 𝑥 . lim = . = 12.6 = 72
𝑥→0 𝑡𝑎𝑛2 𝑥→0 tan 𝑥→0 tan 𝑥 1 1
6 6 6 6 6
Jawaban E

tan 2𝑥.tan 3𝑥
19. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 3𝑥 2
A. 0 D. 2
2
B. 3 E. 6
3
C. 2

Pembahasan
tan 2𝑥 . tan 3𝑥 tan 2𝑥 tan 3𝑥 2
lim 2
= lim . lim = .3 = 2
𝑥→0 3𝑥 𝑥→0 3𝑥 𝑥→0 𝑥 3
Jawaban D

sin 4𝑥−sin 2𝑥
20. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 6𝑥
1 2
A. D. 3
6
1
B. E.1
3
1
C. 2

Pembahasan
1 1
sin 4𝑥 − sin 2𝑥 2 cos 2 (4𝑥 + 2𝑥) . sin 2 (4𝑥 − 2𝑥)
lim = lim
𝑥→0 6𝑥 𝑥→0 6𝑥
2 cos 3𝑥 . sin 𝑥
= lim
𝑥→0 6𝑥
2 sin 𝑥
= lim cos 3𝑥 . lim
6 𝑥→0 𝑥→0 𝑥
2
= 6 . cos 0.1
1
= . 1.1
3
1
=
3
Jawaban B

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 9
120 Limit Fungsi Trigonometri

sin 5𝑥+sin 𝑥
21. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 6𝑥
1
A. −2 D. 2
B. −1 E.1
1
C. 3

Pembahasan
sin 5𝑥 + sin 𝑥 sin 5𝑥 sin 𝑥 5 1 6
lim = lim + lim = + = =1
𝑥→0 6𝑥 𝑥→0 6𝑥 𝑥→0 6𝑥 6 6 6

Jawaban E

sin 7𝑥 +tan 3𝑥−sin 5𝑥


22. Nilai lim =⋯
𝑥→0 tan 9𝑥−tan 3𝑥 −sin 𝑥
A. 9 D. 3
B. 7 E. 1
C. 5

Pembahasan
sin 7𝑥 + tan 3𝑥 − sin 5𝑥 7 + 3 − 5 5
lim = = =1
𝑥→0 tan 9𝑥 − tan 3𝑥 − sin 𝑥 9−3−1 5

Jawaban E

sin 4𝑥+sin 2𝑥
23. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 3𝑥 cos 𝑥
A. 0,25 D. 1,50
B. 0,50 E. 2,00
C. 1,00

Pembahasan
sin 4𝑥 + sin 2𝑥 sin 4𝑥 + sin 2𝑥 1 4+2 1 6 1 6
lim = lim . lim = . = . = =2
𝑥→0 3𝑥 cos 𝑥 𝑥→0 3𝑥 𝑥→0 cos 𝑥 3 cos 0 3 1 3

Jawaban E

4𝑥 cos 𝑥
24. Nilai lim sin 𝑥+ sin 3𝑥 = ⋯.
𝑥→0
A. 4 D. 1
3
B. 3 E. 4
4
C. 3
Pembahasan
4𝑥 cos 𝑥 4𝑥 4 4
lim = lim . lim cos 𝑥 = . cos 0 = . 1 = 1
𝑥→0 sin 𝑥 + sin 3𝑥 𝑥→0 sin 𝑥 + sin 3𝑥 𝑥→0 1+3 4
Jawaban D

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 10
120 Limit Fungsi Trigonometri

𝑥−sin 2𝑥
25. Nilai lim 𝑥+sin 3𝑥 = ⋯.
𝑥→0
2 2
A. − 3 D. 3
1 3
B. − 4 E. 4
1
C. 4
Pembahasan
𝑥 − sin 2𝑥 𝑥 sin 2𝑥
lim − 𝑥
𝑥→0 𝑥 + sin 3𝑥 = lim 𝑥
𝑥→0 𝑥 sin 3𝑥
+
𝑥 𝑥
sin 2𝑥
1− 𝑥
= lim
𝑥→0 sin 3𝑥
1+ 𝑥
sin 2𝑥
lim 1 − lim 𝑥
= 𝑥→0 𝑥→0
sin 3𝑥
lim 1 + lim 𝑥
𝑥→0 𝑥→0
1−2
=
1+3
−1
=
4
Jawaban B
sin 𝑥+tan 2𝑥
26. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 3𝑥−sin 4𝑥
A. −3 D. 3
B. 0 E. ∞
C. 1
Pembahasan
sin 𝑥 + tan 2𝑥 sin 𝑥 tan 2𝑥
lim + 𝑥
𝑥→0 3𝑥 − sin 4𝑥 = lim 𝑥
𝑥→0 3𝑥 sin 4𝑥
𝑥 − 𝑥
sin 𝑥 tan 2𝑥
lim + lim
𝑥 𝑥
= 𝑥→0 𝑥→0
sin 4𝑥
lim3 − lim 𝑥
𝑥→0 𝑥→0
1+2
=
3−4
3
=
−1
= −3
Jawaban A

sin 4𝑥.𝑡𝑎𝑛2 3𝑥+6𝑥 2


27. Nilai lim =….
𝑥→0 2𝑥 2 +sin 3𝑥.𝑐𝑜𝑠2𝑥
A. 0 D. 5
B. 3 E. 7
C. 4

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 11
120 Limit Fungsi Trigonometri

Pembahasan
sin 4𝑥 . 𝑡𝑎𝑛2 3𝑥 + 6𝑥 2 sin 4𝑥 . 𝑡𝑎𝑛2 3𝑥 6𝑥 2
lim + 𝑥
𝑥→0 2𝑥 2 + sin 3𝑥 . 𝑐𝑜𝑠2𝑥 = lim 𝑥
𝑥→0 2𝑥 2 sin 3𝑥 . 𝑐𝑜𝑠2𝑥
𝑥 + 𝑥
sin 4𝑥 . 𝑡𝑎𝑛2 3𝑥
lim + lim6𝑥
𝑥
= 𝑥→0 𝑥→0
sin 3𝑥 . 𝑐𝑜𝑠2𝑥
lim 2𝑥 + lim
𝑥→0 𝑥→0 𝑥
𝑠𝑖𝑛4𝑥 2
lim 𝑥 . lim 𝑡𝑎𝑛 3𝑥 + lim6𝑥
= 𝑥→0 𝑥→0 𝑥→0
sin 3𝑥
lim 2𝑥 + lim 𝑥 . lim cos 2𝑥
𝑥→0 𝑥→0 𝑥→0
4. 02 + 0
=
0 + 3.1
0
=
3
=0
Jawaban A
𝜋
sin(𝑥+ )
3
28. Nilai lim𝜋 𝜋 = ⋯.
𝑥→− (𝑥+ )
3 3
1
A. − 3 D. 1
1
B. − 2 E. 2
C. 0

Pembahasan
𝜋
Misalkan 𝑦 = (𝑥 + 3 )
𝜋
Jika 𝑥 → − 3 maka 𝑦 → 0
𝜋
sin(𝑥+ ) sin 𝑦
3
Jadi lim𝜋 𝜋 = lim =1
𝑥→− (𝑥+ ) 𝑦→0 𝑦
3 3

Jawaban D

sin 𝑥 sin(𝜋𝑥−𝜋)
29. Jika lim = 1, maka lim =⋯
𝑥→0 𝑥 𝑥→1 (𝑥−1)
1
A. 0 D. 𝜋
𝜋
B. 1 E. 2
C. 𝜋
Pembahasan
sin(𝜋𝑥 − 𝜋) sinπ(𝑥 − 1)
lim = lim
𝑥→1 (𝑥 − 1) 𝑥→1 (𝑥 − 1)
Misalkan (𝑥 − 1) = 𝑦
Jika 𝑥 → 1 maka 𝑦 → 0
sinπ(𝑥 − 1) sinπ 𝑦
lim = = lim =𝜋
𝑥→1 (𝑥 − 1) 𝑦→0 𝑦
Jawaban C

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 12
120 Limit Fungsi Trigonometri

cos 3𝑥.sin(12𝑥−3𝜋)
30. Nilai lim𝜋 =⋯
𝑥→ tan(4𝑥−𝜋)
4
3 3
A. √3 D. − 2 √2
2
3 3
B. √2 E. − 2 √3
2
C. 0
Pembahasan
cos 3𝑥 . sin(12𝑥 − 3𝜋) cos 3𝑥 . sin(12𝑥 − 3𝜋)
lim𝜋 = lim𝜋
𝑥→ tan(4𝑥 − 𝜋) 𝑥→ tan(4𝑥 − 𝜋)
4 4
sin(12𝑥 − 3𝜋)
= lim𝜋 cos 3𝑥 lim𝜋
𝑥→ 𝑥→ tan(4𝑥 − 𝜋)
4 4

𝜋 1
Untuk lim𝜋 cos 3𝑥 = cos 3. 4 = − 2 √2
𝑥→
4
sin(12𝑥−3𝜋)
Untuk lim𝜋
𝑥→ tan(4𝑥−𝜋)
4
Misalkan 4𝑥 − 𝜋 = 𝑦
𝜋
Jika 𝑥 → 4 maka 𝑦 → 0 sehingga
sin(12𝑥 − 3𝜋) sin 3𝑦
lim𝜋 = lim =3
𝑥→ tan(4𝑥 − 𝜋) 𝑦→0 tan 𝑦
4
sin(12𝑥−3𝜋) 1 3
Jadi lim𝜋 cos 3𝑥 lim𝜋 = − 2 √2. 3 = − 2 √2
𝑥→ 𝑥→ tan(4𝑥−𝜋)
4 4
Jawaban D
𝜋 𝜋
31. Nilai lim𝜋 sin ( 4 − 𝑥) tan (4 + 𝑥) adalah ….
𝑥→
4
A. 2 D. −1
B. 1 E. −2
C. 0
Pembahasan
𝜋 𝜋 𝜋 𝜋 𝜋
lim𝜋 sin ( − 𝑥) tan ( + 𝑥) = lim𝜋 sin ( − 𝑥) cot ( − ( + 𝑥))
𝑥→ 4 4 𝑥→ 4 2 4
4 4
𝜋 𝜋
= lim𝜋 sin ( − 𝑥) cot ( − 𝑥)
𝑥→ 4 4
4
𝜋
𝜋 cos ( 4 − 𝑥)
= lim𝜋 sin ( − 𝑥) 𝜋
𝑥→ 4 sin ( 4 − 𝑥)
4
𝜋
= lim𝜋 cos ( − 𝑥)
𝑥→ 4
4
𝜋 𝜋
= cos ( − )
4 4
= cos 0
=1

Jawaban B

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 13
120 Limit Fungsi Trigonometri

𝑠𝑖𝑛2 2𝑥
32. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 𝑥2
A. 1 D. 6
B. 2 E. 8
C. 4
Pembahasan
𝑠𝑖𝑛2 2𝑥 sin 2𝑥 sin 2𝑥
lim 2
= lim . lim = 2.2 = 4
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥
Atau dengan cara berikut
𝑠𝑖𝑛2 2𝑥 sin 2𝑥 2
lim 2
= (lim ) = 22 = 4
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥
Jawaban C
sin3 2x
33. Nilai lim 1 = ⋯.
𝑥→0 tan3 2x
3
A. 2 D. 26
B. 24 E. 25
C. 25
Pembahasan
3 3
sin3 2x sin 2𝑥 2
lim = (lim ) = ( ) = (2.2)3 = (22 )3 = 26
𝑥→0 1 𝑥→0 1 1
tan3 2 x tan 2 𝑥 2
Jawaban D

4 sin2 2x
34. Nilai dari lim 𝑥 tan 2𝑥 adalah ….
𝑥→0
A. −8 D. 4
B. −4 E. 8
C. 0
Pembahasan
4 sin2 2x sin 2𝑥 sin 2𝑥 sin 2𝑥 sin 2𝑥 2
lim = 4lim = 4 lim . lim = 4.2. = 8
𝑥→0 𝑥 tan 2𝑥 𝑥→0 𝑥. tan 2𝑥 𝑥→0 𝑥 𝑥→0 tan 2𝑥 2
Jawaban E

1
2 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
2
35. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 𝑥 tan 𝑥
1
A. −2 D. 2
B. −1 E. 1
1
C. − 2
Pembahasan
1 1 1
2 𝑠𝑖𝑛2 2 𝑥 sin 2 𝑥 sin 2 𝑥 1 1 1
lim = 2lim . lim = 2. . =
𝑥→0 𝑥 tan 𝑥 𝑥→0 𝑥 𝑥→0 tan 𝑥 2 2 2
Jawaban D

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 14
120 Limit Fungsi Trigonometri

1
sin 𝑥 tan 4√𝑥
2
36. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 2𝑥√𝑥
1
A. D. 1
8
1
B. E. 2
4
1
C. 2
Pembahasan
1 1
sin 2 𝑥 tan 4√𝑥 1 sin 2 𝑥 tan 4√𝑥
lim = lim . lim
𝑥→0 2𝑥 √𝑥 2 𝑥→0 𝑥√𝑥 𝑥→0 √𝑥
1 1
= . .4
2 2
4
=
4
=1
Jawaban D
√2𝑥 2 +1−1
37. Nilai lim = ….
𝑥→0 √3 𝑠𝑖𝑛5 𝑥+𝑥 4
1
A. 0 D. 2
√2
B. E. 1
√3
√3
C.
√4
Pembahasan
√2𝑥 2 + 1 − 1 √2𝑥 2 + 1 − 1 √2𝑥 2 + 1 + 1
lim = lim ×
𝑥→0 √3 𝑠𝑖𝑛5 𝑥 + 𝑥 4 𝑥→0 √3 𝑠𝑖𝑛5 𝑥 + 𝑥 4 √2𝑥 2 + 1 + 1
(2𝑥 2 + 1) − 1
= lim
𝑥→0 (√3 𝑠𝑖𝑛5 𝑥 + 𝑥 4 )(√2𝑥 2 + 1 + 1)
2𝑥 2
= lim
𝑠𝑖𝑛5 𝑥 + 𝑥 4 )(√2𝑥 2 + 1 + 1)
𝑥→0 (√3

2𝑥 2 1
= lim lim
𝑥→0 (√3 𝑠𝑖𝑛5 𝑥 + 𝑥 4 ) 𝑥→0 (√2𝑥 2 + 1 + 1)

2𝑥 2
𝑥2 1
= lim lim
𝑥→0 √3 𝑠𝑖𝑛5 𝑥 + 𝑥 4 𝑥→0 (√2𝑥 2 + 1 + 1)
( )
𝑥2
2 1
= lim lim
𝑥→0 3 𝑠𝑖𝑛5 𝑥 𝑥 4 𝑥→0 (√2𝑥 2 + 1 + 1)
(√ + 4)
𝑥4 𝑥
2 1
= lim lim
𝑥→0 3 𝑠𝑖𝑛4 𝑥 𝑥→0 (√2𝑥 2 + 1 + 1)
(√ . sin 𝑥 + 1)
𝑥4
2 1
= .
3 𝑠𝑖𝑛4 𝑥 (√2. 02 + 1 + 1)
(√lim . lim sin 𝑥 + 1)
𝑥→0 𝑥4 𝑥→0

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 15
120 Limit Fungsi Trigonometri

2 1
= .
(√3.0 + 1) (√1 + 1)
2 1
= .
1 2
=1
Jawaban E

𝑥 𝑎 𝑠𝑖𝑛4 𝑥
38. Jika lim = 1, nilai 𝑎 yang memenuhi adalah ….
𝑥→0 𝑠𝑖𝑛6 𝑥
A. 1 D. 4
B. 2 E. 5
C. 3
Pembahasan
𝑥 𝑎 𝑠𝑖𝑛4 𝑥 𝑥𝑎 𝑠𝑖𝑛4 𝑥 𝑥𝑎 𝑥𝑎
lim = lim . lim = lim . 1 = lim
𝑥→0 𝑠𝑖𝑛6 𝑥 𝑥→0 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝑥→0 𝑠𝑖𝑛4 𝑥 𝑥→0 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝑥→0 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
𝑥𝑎
lim 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 = 1 hanya terjadi jika nilai 𝑎 sama dengan pangkat dari sin 𝑥, yaitu 𝑎 = 2
𝑥→0
Jawaban B

1−𝑐𝑜𝑠3 𝑥
39. Nilai lim =….
𝑥→0 𝑥.tan 𝑥
1
A. D. 2
2
B. 1 E. 3
3
C. 2
Pembahasan
1 − 𝑐𝑜𝑠 3 𝑥 (1 − cos 𝑥)(1 + cos 𝑥 + 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥)
lim = lim
𝑥→0 𝑥. tan 𝑥 𝑥→0 𝑥. tan 𝑥
(1 − cos 𝑥)
= lim lim (1 + cos 𝑥 + 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥)
𝑥→0 𝑥. tan 𝑥 𝑥→0
1
2 . 𝑠𝑖𝑛2 2 𝑥
= lim lim(1 + cos 𝑥 + 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥)
𝑥→0 𝑥. tan 𝑥 𝑥→0
1 1
sin 𝑥 sin 𝑥
= 2lim 2 lim 2 . lim lim(1 + cos 𝑥 + 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥)
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 tan 𝑥 𝑥→0 𝑥→0
1 1
= 2. . . (1 + cos 0 + 𝑐𝑜𝑠 2 0)
2 2
1
= (1 + cos 0 + 𝑐𝑜𝑠 2 0)
2
1
= (1 + 1 + 12 )
2
3
=
2

Jawaban C

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 16
120 Limit Fungsi Trigonometri

1−𝑐𝑜𝑠2 𝑥
40. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 𝑥 tan 𝑥
A. 3 D. −1
B. 1 E. −3
C. 0
Pembahasan
1 − 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 sin 𝑥 sin 𝑥
lim = lim = lim . lim = 1.1 = 1
𝑥→0 𝑥 tan 𝑥 𝑥→0 𝑥 tan 𝑥 𝑥→0 𝑥 𝑥→0 tan 𝑥
Jawaban B

𝑥 .tan 2𝑥
41. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 1−𝑐𝑜𝑠2 𝑥
1
A. D. 2
4
1
B. E. 4
2
C. 1
Pembahasan
𝑥 . tan 2𝑥 𝑥 . tan 2𝑥 𝑥 tan 2𝑥
lim = lim = lim . lim = 1.2 = 2
𝑥→0 1 − 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥 𝑥→0 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝑥→0 sin 𝑥 𝑥→0 sin 𝑥
Jawaban C

1−𝑐𝑜𝑠2 𝑥
42. Nilai lim 𝜋 = ⋯.
𝑥→0 𝑥 2 tan(𝑥+ 4 )
1
A. −1 D. 2 √2
B. 0 E. √3
C. 1
Pembahasan
1 − 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
lim 𝜋 = lim 𝜋
𝑥→0 2 𝑥→0
𝑥 tan (𝑥 + 4) 𝑥 2 tan (𝑥 + 4 )
sin 𝑥 sin 𝑥 1
= lim . lim . lim 𝜋
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥 𝑥→0
tan (𝑥 + 4)
1
= 1.1. 𝜋
tan (0 + 4)
1
= 1.
1
=1

Jawaban C
1−𝑐𝑜𝑠2 𝑥
43. Nilai lim 𝜋 = ⋯.
𝑥→0 𝑥 2 cot(𝑥− 3 )

A. 1 D.−√2
B. 0 E.−√3
1
C. − 3 √3

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 17
120 Limit Fungsi Trigonometri

Pembahasan
1 − 𝑐𝑜𝑠 2 𝑥 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
lim 𝜋 = lim 𝜋
𝑥→0 2 𝑥→0
𝑥 cot (𝑥 − 3 ) 𝑥 2 cot (𝑥 − 3)
sin 𝑥 sin 𝑥 1
= lim . lim . lim 𝜋
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥 𝑥→0
cot (𝑥 − 3 )
1
= 1.1. 𝜋
cot (0 − 3 )
1
= 𝜋
cot (− )
3
𝜋
= − tan
3
= −√3
Jawaban E
𝑐𝑜𝑠2 𝑥−1
44. Nilai lim 2 sin 2𝑥 tan 𝑥 = ⋯.
𝑥→0
1
A. −4 D.− 2
1
B. −2 E.− 4
C. −1
Pembahasan
𝑐𝑜𝑠 2 𝑥 − 1 −𝑠𝑖𝑛2 𝑥
lim = lim
𝑥→0 2 sin 2𝑥 tan 𝑥 𝑥→0 2 sin 2𝑥 tan 𝑥

1 sin 𝑥 sin 𝑥
= − lim . lim
2 𝑥→0 sin 2𝑥 𝑥→0 tan 𝑥
1 1
= − . .1
2 2
Jawaban E
1−𝑐𝑜𝑠2 (𝑥−1)
45. Nilai lim = ⋯.
𝑥→1 4𝑥 2 −8𝑥+4
A. 0 D.1
1
B. 4 E. 2
1
C. 2
Pembahasan
1 − 𝑐𝑜𝑠 2 (𝑥 − 1) 𝑠𝑖𝑛2 (𝑥 − 1)
lim = lim
𝑥→1 4𝑥 2 − 8𝑥 + 4 𝑥→1 4(𝑥 2 − 2𝑥 + 1)
1 sin(𝑥 − 1) sin(𝑥 − 1)
= lim . lim
4 𝑥→1 (𝑥 − 1) 𝑥→1 (𝑥 − 1)
1
= . 1.1
4
1
=
4

Jawaban B

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 18
120 Limit Fungsi Trigonometri

x2 −4x+4
46. Nilai lim 1−cos2 (x−2) =….
x→2
1 1
A. − 4 D. 2
B. 0 E. 1
1
C. 4
Pembahasan
x 2 − 4x + 4 (𝑥 − 2)2
lim = lim
x→2 1 − cos 2 (x − 2) x→2 sin2 (x − 2)
(𝑥 − 2) (𝑥 − 2)
= lim . lim
x→2 sin(x − 2) x→2 sin(x − 2)
= 1.1
=1
Jawaban E

2𝑥 tan 3𝑥
47. Nilai lim 1−𝑐𝑜𝑠2 𝑥 = ⋯.
𝑥→0
A. 0 D.6
B. 2 E.12
C. 3
Pembahasan
2𝑥 . tan 3𝑥 2𝑥 . tan 3𝑥 2𝑥 tan 3𝑥
lim 2
= lim 2
= lim . lim = 2.3 = 6
𝑥→0 1 − 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑥→0 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑥→0 sin 𝑥 𝑥→0 sin 𝑥
Jawaban D

1−𝑐𝑜𝑠 𝑥
48. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 sin 𝑥
A. 0 D.1
1
B. 4 E. 2
1
C.
2
Pembahasan
1 1
1 − 𝑐𝑜𝑠 𝑥 2 𝑠𝑖𝑛2 2 𝑥 sin 2 𝑥 1 1 1
lim = lim = 2. lim . lim sin 𝑥 = 2. . sin . 0 = 0
𝑥→0 sin 𝑥 𝑥→0 sin 𝑥 𝑥→0 sin 𝑥 𝑥→0 2 2 2
Jawaban A

sin2 3x
49. Nilai lim 1−cos 𝑥 =….
𝑥→0
A. 3 D. 12
B. 6 E. 18
C. 9
Pembahasan
sin2 3x sin2 3x
lim = lim
𝑥→0 1 − cos 𝑥 𝑥→0 1
2 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
2
1 sin 3𝑥 sin 3𝑥
= lim . lim
2 𝑥→0 sin 1 𝑥 𝑥→0 sin 1 𝑥
2 2

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 19
120 Limit Fungsi Trigonometri

1 3 3
= . .
2 1 1
2 2
9
=
1
2
= 18
Jawaban E

1−cos 𝜃
50. Nilai lim = ⋯.
𝜃→0 𝜃2
1 1
A. − D.
4 4
1 1
B. − 2 E. 2
C. 0
Pembahasan
1 − cos 𝜃 1
lim 2 𝑠𝑖𝑛2 2 𝜃
𝜃→0 𝜃2 = lim
𝜃→0 𝜃2
1
𝑠𝑖𝑛2 2 𝜃
= 2 lim
𝜃→0 𝜃2
1 1
𝑠𝑖𝑛 2 𝜃 𝑠𝑖𝑛 2 𝜃
= 2 lim . lim
𝜃→0 𝜃 𝜃→0 𝜃
1 1
= 2. .
2 2
1
=
2

Jawaban E

1−cos 8𝑥
51. Nilai lim =….
𝑥→0 4𝑥 2
A. 0 D. 4
B. 1 E. 8
C. 2
Pembahasan
1 − cos 8𝑥 2 𝑠𝑖𝑛2 4𝑥
lim = lim
𝑥→0 4𝑥 2 𝑥→0 4𝑥 2
2 𝑠𝑖𝑛2 4𝑥
= lim
4 𝑥→0 𝑥 2
1 sin 4𝑥 sin 4𝑥
= lim . lim
2 𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥
1
= . 4.4
2
=8
Jawaban E

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 20
120 Limit Fungsi Trigonometri

1−𝑐𝑜𝑠 2𝑥
52. Nilai lim 1−cos 4𝑥 =….
𝑥→0
1
A. − 2
1
B. − 4
C. 0
1
D. 16
1
E. 4
Pembahasan
1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 2 sin2 x
lim = lim
𝑥→0 1 − cos 4𝑥 x→0 2 sin2 2x
sin2 x
= lim 2
x→0 sin 2x
sin 𝑥 sin 𝑥
= lim . lim
𝑥→0 sin 2𝑥 𝑥→0 sin 2𝑥
1 1
= .
2 2
1
=
4
Jawaban E

1−𝑐𝑜𝑠 2𝑥
53. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 𝑥 𝑡𝑎𝑛𝑥
A. −8 D.2
B. 0 E.4
C. 1
Pembahasan
1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 2𝑠𝑖𝑛2 𝑥
lim = lim
𝑥→0 𝑥 𝑡𝑎𝑛𝑥 𝑥→0 𝑥 𝑡𝑎𝑛𝑥
sin 𝑥 sin 𝑥
= 2 lim
𝑥→0 𝑥 𝑡𝑎𝑛𝑥
sin 𝑥 sin 𝑥
= 2 lim . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 tan 𝑥
= 2.1.1
=2

Jawaban D

(1−cos 4𝑥) sin 𝑥


54. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 𝑥 2 tan 3𝑥
128 8
A. D. 3
3
32 4
B. E. 3
3
16
C. 3
Pembahasan
(1 − cos 4𝑥) sin 𝑥 2. 𝑠𝑖𝑛2 2𝑥. sin 𝑥
lim = lim
𝑥→0 𝑥 2 tan 3𝑥 𝑥→0 𝑥 2 tan 3𝑥

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 21
120 Limit Fungsi Trigonometri

𝑠𝑖𝑛2 2𝑥. sin 𝑥


= 2 lim 2
𝑥→0 𝑥 tan 3𝑥
sin 2𝑥 2 sin 𝑥
= 2 (lim ) . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 tan 3𝑥
1
= 2. 22 .
3
8
=
3

Jawaban D

cos 4𝑥 −1
55. Nilai lim
𝑥→0 𝑥 tan 2𝑥
A. 4 D.−2
B. 2 E. −4
C. −1
Pembahasan
cos 4𝑥 − 1 −2𝑠𝑖𝑛2 2𝑥
lim = lim
𝑥→0 𝑥 tan 2𝑥 𝑥→0 𝑥 tan 2𝑥
𝑠𝑖𝑛2 2𝑥
= −2 lim
𝑥→0 𝑥 tan 2𝑥
sin 2𝑥 sin 2𝑥
= −2. lim . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 tan 2𝑥
2
= −2.2.
2
= −4
Jawaban E

cos 6𝑥 −1
56. Nilai lim 1
𝑥→0 𝑥 sin2𝑥
A. 36 D.−9
B. 9 E. −36
C. 0
Pembahasan
cos 6𝑥 − 1 −2𝑠𝑖𝑛2 3𝑥
lim = lim
𝑥→0 1 𝑥→0 1
𝑥 sin 2 𝑥 𝑥 sin 2 𝑥
𝑠𝑖𝑛2 3𝑥
= −2 lim
𝑥→0 1
𝑥 sin 2 𝑥
sin 3𝑥 sin 3𝑥
= −2. lim . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 1
sin 2 𝑥
3
= −2.3.
1
2
= −36
Jawaban E

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 22
120 Limit Fungsi Trigonometri

4x cos 6𝑥 −4𝑥
57. Nilai lim =
𝑥→0 (2𝑥)2 .sin 5𝑥
18
A. − D. 2
5
5 18
B. − 18 E. 5
5
C. 18
Pembahasan
4x cos 6𝑥 − 4𝑥 4𝑥(cos 6𝑥 − 1)
lim = lim
𝑥→0 (2𝑥)2 . sin 5𝑥 𝑥→0 (2𝑥)2 . sin 5𝑥
4𝑥(−2 𝑠𝑖𝑛2 3𝑥)
= lim
𝑥→0 (2𝑥)2 . sin 5𝑥
−8𝑥. sin 3𝑥 sin 3𝑥
= lim
𝑥→0 (2𝑥)2 . sin 5𝑥
−8𝑥 sin 3𝑥 sin 3𝑥
= lim . lim . lim
𝑥→0 sin 5𝑥 𝑥→0 2𝑥 𝑥→0 2𝑥

−8 3 3
= . .
5 2 2
18
=−
5
Jawaban A

cos 𝑥−1 1 4
58. Jika diketahui 𝑚 = lim cos 2𝑥−1 dan 𝑛 = lim [𝑥−2 − 𝑥 2 −4], maka 𝑚 + 𝑛 =….
𝑥→0 𝑥→2
1
A. −1 D. 2
1
B. − 2 C. 1
C. 0
Pembahasan
cos 𝑥 − 1 1 4
𝑚 = lim 𝑛 = lim [ − 2 ]
𝑥→0 cos 2𝑥 − 1 𝑥→2 𝑥 − 2 𝑥 −4
1 𝑥+2 4
−2 𝑠𝑖𝑛2 2 𝑥 𝑛 = lim [ 2 − 2 ]
𝑚 = lim 𝑥→2 𝑥 − 4 𝑥 −4
𝑥→0 −2 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝑥+2−4
1 𝑛 = lim [ 2 ]
𝑠𝑖𝑛2 2 𝑥 𝑥→2 𝑥 −4
𝑚 = lim 𝑥−2
𝑥→0 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝑛 = lim [ 2 ]
1 2 𝑥→2 𝑥 − 4
𝑠𝑖𝑛 2 𝑥 𝑥−2
𝑚 = (lim ) 𝑛 = lim
𝑥→0 𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑥→2 (𝑥 − 2)(𝑥 + 2)
1
1 2 𝑛 = lim
𝑥→2 (𝑥 + 2)
𝑚=( )
2 1
1 𝑛=
𝑚= 2+2
4 1
𝑛=
4
1 1 1
Nilai 𝑚 + 𝑛 = 4 + 4 = 2
Jawaban D

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 23
120 Limit Fungsi Trigonometri

(𝑥 2 −4) tan(𝑥+2)
59. Nilai dari lim =….
𝑥→−2 sin2 (x+2)
A. −4 D. 4
B. −3 E. 5
C. 0
Pembahasan
(𝑥 2 − 4) tan(𝑥 + 2) (𝑥 − 2)(𝑥 + 2) tan(𝑥 + 2)
lim = lim
𝑥→−2 sin2 (x + 2) 𝑥→−2 sin2 (x + 2)
(𝑥 + 2) tan(𝑥 + 2)
= lim (𝑥 − 2) lim . lim
𝑥→−2 𝑥→−2 sin(x + 2) 𝑥→−2 sin(x + 2)
= (−2 − 2).1.1
= −4
Jawaban A

𝑥 tan(2𝑥−6)
60. Nilai lim = ⋯.
𝑥→3 sin(𝑥−3)
A. 6 D. 1
B. 3 E.0
C. 2
Pembahasan
𝑥 tan(2𝑥 − 6) tan(2𝑥 − 6)
lim = lim 𝑥. lim
𝑥→3 sin(𝑥 − 3) 𝑥→3 𝑥→3 sin(𝑥 − 3)
tan 2(𝑥 − 3)
= lim 𝑥. lim
𝑥→3 𝑥→3 sin(𝑥 − 3)
= 3.2
=6
Jawaban A

cos 𝑥−cos 5𝑥
61. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 1−cos 4𝑥
1
A. D.2
3
1
B. E.3
2
3
C. 2
Pembahasan
cos 𝑥 − cos 5𝑥 −2 sin 3𝑥 . sin(−2𝑥) Rumus
lim = lim
𝑥→0 1 − cos 4𝑥 𝑥→0 2 𝑠𝑖𝑛2 2𝑥 1 1
cos 𝐴 − cos 𝐵 = −2𝑠𝑖𝑛 (𝐴 + 𝐵) sin (𝐴 − 𝐵)
2 2
2 sin 3𝑥 . sin 2𝑥
= lim
2 𝑥→0 𝑠𝑖𝑛2 2𝑥
sin 3𝑥 . sin 2𝑥
= lim
𝑥→0 𝑠𝑖𝑛2 2𝑥
sin 3𝑥 . sin 2𝑥
= lim
𝑥→0 sin 2𝑥 . sin 2𝑥

sin 3𝑥
= lim
𝑥→0 sin 2𝑥

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 24
120 Limit Fungsi Trigonometri

3
=
2
Jawaban C

𝑥.tan 5𝑥
62. lim cos 2𝑥−cos 7𝑥 = ⋯.
𝑥→0
2 1
A. D. − 9
9
1 2
B. E. − 9
9
C. 0
Pembahasan
𝑥. tan 5𝑥 𝑥. tan 5𝑥
lim = lim
𝑥→0 cos 2𝑥 − cos 7𝑥 𝑥→0 9 5
−2 sin 2 𝑥 sin (− 2) 𝑥
1 𝑥. tan 5𝑥
= lim
2 𝑥→0 sin 9 𝑥 sin 5 𝑥
2 2
1 𝑥 tan 5𝑥
= lim . lim
2 𝑥→0 sin 9 𝑥 𝑥→0 sin 5 𝑥
2 2
1 1 5
= . .
2 9 5
2 2
2
=
9
Jawaban A
1−cos 8𝑥
63. Nilai lim sin 2𝑥 tan 2𝑥 = ⋯.
𝑥→0
A. 16 D. 4
B. 12 E. 2
C. 8
Pembahasan
1 − cos 8𝑥 2 𝑠𝑖𝑛2 4𝑥
lim = lim
𝑥→0 sin 2𝑥 tan 2𝑥 𝑥→0 sin 2𝑥 tan 2𝑥
sin 4𝑥 . sin 4𝑥
= lim
𝑥→0 sin 2𝑥 tan 2𝑥
sin 4𝑥 sin 4𝑥
= lim . lim
𝑥→0 sin 2𝑥 𝑥→0 tan 2𝑥
4 4
= .
2 2
=4
Jawaban D

1−2𝑠𝑖𝑛2 𝑥−𝑐𝑜𝑠3 2𝑥
64. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 5𝑥 2
4 4
A. D. 5
25
2
B. E.1
5
3
C. 5

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 25
120 Limit Fungsi Trigonometri

Pembahasan
1 − 2𝑠𝑖𝑛2 𝑥 − 𝑐𝑜𝑠 3 2𝑥 cos 2x − cos 3 2x karena 𝟏 − 𝟐𝒔𝒊𝒏𝟐 𝒙 =
lim = lim 𝐜𝐨𝐬 𝟐𝒙
𝑥→0 5𝑥 2 x→0 5x 2
cos 2x (1 − cos 2 2x)
= lim
x→0 5x 2
cos 2x sin2 2x
= lim
x→0 5x 2
1 sin 2𝑥 2
= 5 lim cos 2𝑥. (lim 𝑥 )
x→0 x→0
1
= . cos 2.0 . (2)2
5
1
= . 1.4
5
4
=
5

Jawaban D
1−cos2 x−cos x sin2 x
65. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 𝑥4
1
A. −1 D. 2
B. 0 E. 1
1
C. 4
Pembahasan
1 − cos2 x − cos x sin2 x sin2 x − cos x sin2 x
lim = lim
𝑥→0 𝑥4 𝑥→0 𝑥4
sin2 x(1 − cos x)
= lim
𝑥→0 𝑥4
1
sin2 x. 2 𝑠𝑖𝑛2 2 x
= lim
𝑥→0 𝑥4
1
sin2 x. 𝑠𝑖𝑛2 2 x
= 2 lim
𝑥→0 𝑥4
1
sin2 x sin2 2 x
= 2 lim 2 . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥2
2
2 1
sin 𝑥 sin 2 𝑥
= 2 (lim ) . (lim )
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥

2
1 2
= 2. 1 . ( )
2
1
=2. 4
2
=
4
1
=
2
Jawaban D

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 26
120 Limit Fungsi Trigonometri

5𝑥 2 −2𝑥
66. Nilai lim sin 5𝑥−tan 2𝑥 = ⋯.
𝑥→0
2 5
A. − 7 D.− 3
2 5
B. − 3 E.− 2
C. −1
Pembahasan
5𝑥 2 − 2𝑥 5𝑥 2 2𝑥
lim
𝑥→0 sin 5𝑥 − tan 2𝑥 = lim 𝑥 − 𝑥
𝑥→0 sin 5𝑥 tan 2𝑥

𝑥 𝑥
5𝑥 − 2
= lim
𝑥→0 sin 5𝑥 tan 2𝑥
𝑥 − 𝑥
lim 5𝑥 − lim2
= 𝑥→0 𝑥→0
sin 5𝑥 tan 2𝑥
lim 𝑥 − 𝑥
𝑥→0
0−2
=
5−2
2
=−
3
Jawaban B
𝑥 2 +𝑠𝑖𝑛2 3𝑥
67. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 2𝑡𝑎𝑛2 𝑥 2
1
A. 5 D. 2
2
B. 2 E. 5
C. 1
Pembahasan
𝑥 2 + 𝑠𝑖𝑛2 3𝑥 1 𝑥 2 + 𝑠𝑖𝑛2 3𝑥
lim = lim
𝑥→0 2𝑡𝑎𝑛2 𝑥 2 2 𝑥→0 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 2
𝑠𝑖𝑛2 3𝑥
1 lim 1 + lim
𝑥2
= . 𝑥→0 𝑥→0
2 𝑡𝑎𝑛 𝑥 2
2
lim
𝑥→0 𝑥2
1 1+9
= .
2 1
10
=
2
=5

Jawaban A
2𝑥 2 +𝑥
68. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 sin 𝑥
A. −1 D. 2
B. 0 E. 3
C. 1
Pembahasan
2𝑥 2 + 𝑥 𝑥(2𝑥 + 1)
lim = lim
𝑥→0 sin 𝑥 𝑥→0 sin 𝑥
SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 27
120 Limit Fungsi Trigonometri

𝑥
= lim . lim(2𝑥 + 1)
𝑥→0 sin 𝑥 𝑥→0
= 1. (2.0 + 1)
= 1.1
=1
Jawaban C

𝑥 2 +2𝑥
69. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 tan 𝑥
1
A. 2 D. 4
B. 1 E.0
1
C. 2
Pembahasan
𝑥 2 + 2𝑥 𝑥(𝑥 + 2)
lim = lim
𝑥→0 tan 𝑥 𝑥→0 tan 𝑥
𝑥
= lim . lim (𝑥 + 2)
𝑥→0 tan 𝑥 𝑥→0
= 1. (0 + 2)
= 1.2
=2
Jawaban A

√1+tan 𝑥−√1+sin 𝑥
70. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 𝑥3
1
A. −1 D. 4
1
B. − 4 E.1
C. 0
Pembahasan
√1 + tan 𝑥 − √1 + sin 𝑥 √1 + tan 𝑥 − √1 + sin 𝑥 √1 + tan 𝑥 + √1 + sin 𝑥
lim = lim ×
𝑥→0 𝑥3 𝑥→0 𝑥3 √1 + tan 𝑥 + √1 + sin 𝑥
(1 + tan 𝑥) − (1 + sin 𝑥)
= lim
𝑥→0 𝑥3 (√1 + tan 𝑥 + √1 + sin 𝑥)
tan 𝑥 − sin 𝑥
= lim
𝑥→0 𝑥3 (√1 + tan 𝑥 + √1 + sin 𝑥)
sin 𝑥
− sin 𝑥
cos 𝑥
= lim
𝑥→0 𝑥3 (√1 + tan 𝑥 + √1 + sin 𝑥)

sin 𝑥 − sin 𝑥 . cos 𝑥


cos 𝑥
= lim
𝑥→0 𝑥3 (√1 + tan 𝑥 + √1 + sin 𝑥)

sin 𝑥 (1 − cos 𝑥)
= lim
𝑥→0 𝑥3 cos 𝑥 (√1 + tan 𝑥 + √1 + sin 𝑥)

1
sin 𝑥 (2. 𝑠𝑖𝑛2 𝑥)
2
= lim
𝑥→0 𝑥 cos 𝑥 (√1 + tan 𝑥 + √1 + sin 𝑥)
3

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 28
120 Limit Fungsi Trigonometri

1 2
sin 𝑥 sin 𝑥 1
= 2lim . (lim 2 ) . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥 𝑥→0 cos 𝑥 (√1 + tan 𝑥 + √1 + sin 𝑥)

1 2 1
= 2.1. ( ) .
2 cos 0 (√1 + tan 0 + √1 + sin 0)
1 1
= 2. .
4 1(√1 + √1)
2
=
8
1
=
4
Jawaban D

√1+sin 𝑥−√1−sin 𝑥
71. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 𝑥
A. −1 D. √2
1
B. − E. 1
4
1
C. √2
4
Pembahasan
√1 + sin 𝑥 − √1 − sin 𝑥 √1 + sin 𝑥 − √1 − sin 𝑥 √1 + sin 𝑥 + √1 − sin 𝑥
lim = lim ×
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥 √1 + sin 𝑥 + √1 − sin 𝑥
(1 + sin 𝑥) − (1 − sin 𝑥)
= lim
𝑥→0 𝑥(√1 + sin 𝑥 + √1 − sin 𝑥)
2 sin 𝑥
= lim
𝑥→0 𝑥(√1 + sin 𝑥 + √1 − sin 𝑥)
2 sin 𝑥 1
= lim . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 (√1 + sin 𝑥 + √1 − sin 𝑥)
1
= 2.
(√1 + sin 0 + √1 − sin 0)
1
= 2.
(1 + 1)
2
=
2
=1
Jawaban E

(1−√cos 𝑥) cot 𝑥
72. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 𝑥
1 1
A. − 2 D. 4
1 1
B. − 4 E. 2
C. 0
Pembahasan
(1 − √cos 𝑥) cot 𝑥
lim
𝑥→0 𝑥

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 29
120 Limit Fungsi Trigonometri

(1 − √cos 𝑥) cot 𝑥 (1 + √cos 𝑥)


= lim ×
𝑥→0 𝑥 (1 + √cos 𝑥)
(1 − cos 𝑥) cot 𝑥
= lim
𝑥→0 𝑥(1 + √cos 𝑥)
1
2 sin 2 2 x
= lim
𝑥→0 𝑥(1 + √cos 𝑥) tan 𝑥
1 1
2 sin 2 𝑥 sin 2 𝑥 1
= lim . lim . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 tan 𝑥 𝑥→0 (1 + √cos 𝑥)
1 1 1
= 2. . .
2 2 1 + √cos 0
1 1
= .
2 2
1
=
4
Jawaban D
𝑥 2 −9
73. Nilai lim sin(𝑥−3) = ⋯.
𝑥→3
A. 9 D.3
B. 7 E.1
C. 6
Pembahasan
𝑥2 − 9 (𝑥 − 3)(𝑥 + 3)
lim = lim
𝑥→3 sin(𝑥 − 3) 𝑥→3 sin(𝑥 − 3)
(𝑥 − 3)
= lim . lim (𝑥 + 3)
𝑥→3 sin(𝑥 − 3) 𝑥→3
= 1. (3 + 3)
=6
Jawaban C
(𝑥 2 −1) sin 6𝑥
74. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 𝑥 3 +3𝑥 2 +2𝑥
A. −3 D. 1
B. −1 E. 6
C. 0
Pembahasan
(𝑥 2 − 1) sin 6𝑥 (𝑥 2 − 1) sin 6𝑥
lim = lim
𝑥→0 𝑥 3 + 3𝑥 2 + 2𝑥 𝑥→0 𝑥(𝑥 2 + 3𝑥 + 2)
(𝑥 2 − 1) sin 6𝑥
= lim . lim
𝑥→1 (𝑥 2 + 3𝑥 + 2) 𝑥→1 𝑥
(02 − 1)
= 2 .6
(0 + 3.0 + 2)
−1
= .6
2
= −3
Jawaban A

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 30
120 Limit Fungsi Trigonometri

𝑥 3 −(𝑎+1)𝑥 2 +𝑎𝑥
75. Nilai lim (𝑥 2 −𝑎) tan(𝑥−1) = ⋯.
𝑥→1
A. 1 D. 0
B. 1 − 𝑎 E. 2 − 𝑎
C. 𝑎
Pembahasan
𝑥 3 − (𝑎 + 1)𝑥 2 + 𝑎𝑥 𝑥(𝑥 2 − (𝑎 + 1)𝑥 + 𝑎)
lim 2 = lim
𝑥→1 (𝑥 − 𝑎) tan(𝑥 − 1) 𝑥→1 (𝑥 2 − 𝑎) tan(𝑥 − 1)
𝑥(𝑥 − 𝑎)(𝑥 − 1)
= lim 2
𝑥→1 (𝑥 − 𝑎) tan(𝑥 − 1)
𝑥(𝑥 − 𝑎) (𝑥 − 1)
= lim 2 . lim
𝑥→1 (𝑥 − 𝑎) 𝑥→1 tan(𝑥 − 1)
1(1 − 𝑎)
= 2 .1
(1 − 𝑎)
1−𝑎
=
1−𝑎
=1

Jawaban A

(𝑥 2 −1) sin 2(𝑥−1)


76. Nilai lim = ⋯.
𝑥→1 −2 𝑠𝑖𝑛2 (𝑥−1)
1
A. −2 D.− 4
B. −1 E.0
1
C. − 2
Pembahasan
(𝑥 2 − 1) sin 2(𝑥 − 1) (𝑥 − 1)(𝑥 + 1) sin 2(𝑥 − 1)
lim = lim
𝑥→1 −2 𝑠𝑖𝑛2 (𝑥 − 1) 𝑥→1 −2 𝑠𝑖𝑛2 (𝑥 − 1)
1 (𝑥 − 1)(𝑥 + 1) sin 2(𝑥 − 1)
= − lim
2 𝑥→1 sin(𝑥 − 1) . sin(𝑥 − 1)
1 (𝑥 − 1) sin2(𝑥 − 1)
= − lim . lim . lim (𝑥 + 1)
2 𝑥→1 sin(𝑥 − 1) 𝑥→1 sin(𝑥 − 1) 𝑥→1
1
=− 2 . 1.2. (1 + 1)
= −2

Jawaban A

𝑥
2 𝑠𝑖𝑛2
2
77. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 𝑥 sin 𝑥
A. 0 D. 2
1
B. 4 E. 4
1
C. 2

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 31
120 Limit Fungsi Trigonometri

Pembahasan
𝑥 𝑥 𝑥
2 𝑠𝑖𝑛2 2 sin 2 . sin 2
lim = 2 lim
𝑥→0 𝑥 sin 𝑥 𝑥→0 𝑥 sin 𝑥
𝑥 𝑥
sin 2 sin 2
= 2 lim . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 sin 𝑥
1 1
= 2. .
2 2
1
=
2

Jawaban C
sin 4𝑥
78. Nilai lim 1−√1−𝑥 = ⋯.
𝑥→0
A. 8 D. −6
B. 6 E.−8
C. 4
Pembahasan
sin 4𝑥 sin 4𝑥 1 + √1 − 𝑥
lim = lim .
𝑥→0 1 − √1 − 𝑥 𝑥→0 1 − √1 − 𝑥 1 + √1 − 𝑥
sin 4𝑥(1 + √1 − 𝑥)
= lim
𝑥→0 1 − (1 − 𝑥)
sin 4𝑥(1 + √1 − 𝑥)
= lim
𝑥→0 𝑥
sin 4𝑥
= lim . lim(1 + √1 − 𝑥)
𝑥→0 𝑥 𝑥→0
= 4. (1 + √1 − 0)
= 4(1 + 1)
=8

Jawaban A
tan(3𝑥−𝜋) cos 2𝑥
79. Nilai lim𝜋 = ⋯.
𝑥→ sin(3𝑥−𝜋)
3
1 1
A. − 2 D. 2 √3
1 3
B. E. 2
2
1
C. √2
2
Pembahasan
tan(3𝑥 − 𝜋) cos 2𝑥 tan(3𝑥 − 𝜋)
lim𝜋 = lim𝜋 . lim𝜋 cos 2𝑥
𝑥→ sin(3𝑥 − 𝜋) 𝑥→ sin(3𝑥 − 𝜋) 𝑥→
3 3 3
𝜋
= 1. cos (2. )
3
2𝜋
= cos ( )
3
1
=−
2
Jawaban A

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 32
120 Limit Fungsi Trigonometri

(𝑥−2) cos(𝜋𝑥−2𝜋)
80. Nilai dari lim =….
𝑥→2 tan(2𝜋𝑥−4𝜋)
1
A. 2𝜋 D. 𝜋
1
B. 𝜋 E. 2𝜋
C. 0
Pembahasan
(𝑥 − 2) cos(𝜋𝑥 − 2𝜋) (𝑥 − 2) cos 𝜋(𝑥 − 2)
lim = lim
𝑥→2 tan(2𝜋𝑥 − 4𝜋) 𝑥→2 tan2𝜋(𝑥 − 2)
(𝑥 − 2)
= lim . lim cos 𝜋(𝑥 − 2)
𝑥→2 tan2𝜋(𝑥 − 2) 𝑥→2
1
= . cos 𝜋(2 − 2)
2𝜋
1
= . cos 0
2𝜋
1
= .1
2𝜋
1
=
2𝜋
Jawaban E
𝑥 2 +6𝑥+9
81. Nilai lim = ⋯.
𝑥→−3 2−2 cos(2𝑥+6)
1
A. 3 D.
3
1
B. 1 E. 4
1
C. 2
Pembahasan
𝑥 2 + 6𝑥 + 9 (𝑥 + 3)2
lim = lim
𝑥→−3 2 − 2 cos(2𝑥 + 6) 𝑥→−3 2(1 − cos(2𝑥 + 6))
1 (𝑥 + 3)2
= lim
2 𝑥→−3 (1 − cos 2(𝑥 + 3))
1 (𝑥 + 3)2
= lim
2 𝑥→−3 2 sin2 (𝑥 + 3)
1 (𝑥 + 3)2
= lim
4 𝑥→−3 sin2 (𝑥 + 3)
2
1 (𝑥 + 3)
= { lim }
4 𝑥→−3 sin(𝑥 + 3)
1
= . 12
4
1
=
4
Jawaban E
2−2 cos(𝑥+2)
82. Nilai lim =….
𝑥→−2 𝑥 2 +4𝑥+4
A. 4 D. 1
1
B. 2 E. 2
1
C. 4

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 33
120 Limit Fungsi Trigonometri

Pembahasan
2 − 2 cos(𝑥 + 2) 2(1 − cos(𝑥 + 2))
lim = lim
𝑥→−2 𝑥 2 + 4𝑥 + 4 𝑥→−2 (𝑥 + 2)2
1
2. 𝑠𝑖𝑛2 2 (𝑥 + 2)
= 2 lim
𝑥→−2 (𝑥 + 2)2
2
1
sin 2 (𝑥 + 2)
= 4 . { lim }
𝑥→−2 (𝑥 + 2)
12
= 4 .{ }
2
1
= 4.
4
=1
Jawaban D

tan(𝑥−1) sin(1−√𝑥)
83. Nilai lim 𝑥 2 −2𝑥+1
= ⋯.
𝑥→1
1
A. −1 D. 2
1
B. − 2 E. 1
C. 0
Pembahasan
tan(𝑥 − 1) sin(1 − √𝑥) tan(𝑥 − 1) sin(1 − √𝑥)
lim = lim
𝑥→1 𝑥 2 − 2𝑥 + 1 𝑥→1 (𝑥 − 1)(𝑥 − 1)
tan(𝑥 − 1) sin(1 − √𝑥)
= lim
𝑥→1 (𝑥 − 1)(√𝑥 − 1)(√𝑥 + 1)

tan(𝑥 − 1) sin(1 − √𝑥) 1


= lim . lim . lim
𝑥→1 (𝑥 − 1) 𝑥→1 (√𝑥 − 1) 𝑥→1 (√𝑥 + 1)
1
= 1. (−1).
(√1 + 1)
−1
=
2
Jawaban B

(𝑥 2 +𝑥−2)sin(𝑥−1)
84. lim = ⋯.
𝑥→1 𝑥 2 −2𝑥+1
1
A. 4 D. − 4
1
B. 3 E. − 2
C. 0
Pembahasan
(𝑥 2 + 𝑥 − 2)sin(𝑥 − 1) (𝑥 + 2)(𝑥 − 1) sin(𝑥 − 1)
lim = lim
𝑥→1 𝑥 2 − 2𝑥 + 1 𝑥→1 (𝑥 − 1)(𝑥 − 1)
sin(𝑥 − 1)
= lim (𝑥 + 2) . = lim
𝑥→1 𝑥→1 (𝑥 − 1)

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 34
120 Limit Fungsi Trigonometri

= (1 + 2). 1
=3
Jawaban B

(𝑥+2) tan(𝑥−4)
85. Nilai lim = ⋯.
𝑥→4 2𝑥 2 −7𝑥−4
3
A. 0 D. 2
2
B. E. 2
3
C. 1
Pembahasan
(𝑥 + 2) tan(𝑥 − 4) (𝑥 + 2) tan(𝑥 − 4)
lim = lim
𝑥→4 2𝑥 2 − 7𝑥 − 4 𝑥→4 (2𝑥 + 1)(𝑥 − 4)
(𝑥 + 2) tan(𝑥 − 4)
= lim . lim
𝑥→4 (2𝑥 + 1) 𝑥→4 (𝑥 − 4)
(4 + 2)
= .1
(2.4 + 1)
6
=
9
2
=
3
Jawaban B
(2𝑥+1) tan(𝑥−2)
86. Nilai dari ekspresi lim (𝑥 2 −4)
sama dengan ….
𝑥→2
A. 1,25 D. 2,50
B. 1,50 E. 5,00
C. 2,00
Pembahasan
(2𝑥 + 1) tan(𝑥 − 2) (2𝑥 + 1) tan(𝑥 − 2)
lim = lim
𝑥→2 (𝑥 2 − 4) 𝑥→2 (𝑥 + 2)(𝑥 − 2)
(2𝑥 + 1) tan(𝑥 − 2)
= lim . lim
𝑥→2 (𝑥 + 2) 𝑥→2 (𝑥 − 2)
(2.2 + 1)
=
(2 + 2)
5
=
4
=1,25
Jawaban A

(3𝑥+1) sin(𝑥−1)
87. Nilai lim = ⋯.
𝑥→1 𝑥 2 +2𝑥−3
A. 4 D. 1
B. 3 E. 0
C. 2
Pembahasan
(3𝑥 + 1) sin(𝑥 − 1) (3𝑥 + 1) sin(𝑥 − 1)
lim = lim
𝑥→1 𝑥 2 + 2𝑥 − 3 𝑥→1 (𝑥 + 3)(𝑥 − 1)

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 35
120 Limit Fungsi Trigonometri

(3𝑥 + 1) sin(𝑥 − 1)
= lim . lim
𝑥→1 (𝑥 + 3) 𝑥→1 (𝑥 − 1)
(3.1 + 1)
= .1
(1 + 3)
4
=
4
=1
Jawaban D
(𝑡 2 −5𝑡+6) sin(𝑡−2)
88. Nilai lim (𝑡 2 −𝑡−2)2
= ⋯.
𝑡→2
1 1
A. D.−
3 9
1 1
B. E.− 3
9
C. 0
Pembahasan
(𝑡 2 − 5𝑡 + 6) sin(𝑡 − 2) (𝑡 − 2)(𝑡 − 3) sin(𝑡 − 2)
lim = lim 2
𝑡→2 (𝑡 2 − 𝑡 − 2)2 𝑡→2
((𝑡 − 2)(𝑡 + 1))
(𝑡 − 2)(𝑡 − 3) sin(𝑡 − 2)
= lim
𝑡→2 (𝑡 − 2)2 (𝑡 + 1)2
(𝑡 − 3) sin(𝑡 − 2)
= lim
𝑡→2 (𝑡 + 1)2 (𝑡 − 2)
(𝑡 − 3) sin(𝑡 − 2)
= lim 2
. lim
𝑡→2 (𝑡 + 1) 𝑡→2 (𝑡 − 2)
(2 − 3)
= .1
(2 + 1)2
1
=−
9
Jawaban D
1
1−
𝑥
89. Nilai lim sin 𝜋(𝑥−1) =….
𝑥→1
2 1
A. D. − 𝜋
𝜋
1 2
B. E. − 𝜋
𝜋
C. 0
Pembahasan
1 𝑥−1
1−𝑥
lim = lim 𝑥
𝑥→1 sin 𝜋(𝑥 − 1) 𝑥→1 sin 𝜋(𝑥 − 1)
(𝑥 − 1)
= lim
𝑥→1 x. sin 𝜋(𝑥 − 1)
1 (𝑥 − 1)
= lim . lim
𝑥→1 𝑥 𝑥→1 sin 𝜋(𝑥 − 1)
1 1
= .
1 𝜋
1
=
𝜋
Jawaban B

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 36
120 Limit Fungsi Trigonometri

sin(𝑥−𝜋)
90. Nilai lim = ⋯.
𝑥→ 𝜋 2(𝑥−𝜋)+tan(𝑥−𝜋)
1 1
A. − 2 D. 3
1 2
B. − 4 E. 5
1
C. 4

Pembahasan
Misalkan 𝑥 − 𝜋 = 𝑦
Jika 𝑥 → 𝜋 maka 𝑦 → 𝜋 − 𝜋 = 0
sin(𝑥 − 𝜋) sin 𝑦
lim = lim
𝑥→ 𝜋 2(𝑥 − 𝜋) + tan(𝑥 − 𝜋) 𝑦→ 0 2𝑦 + tan 𝑦
sin 𝑦
𝑦
= lim
𝑦→ 0 2𝑦 tan 𝑦
+
𝑦 𝑦
sin 𝑦
lim
𝑦→ 0 𝑦
= tan 𝑦
lim 2 + lim 𝑦
𝑦→ 0 𝑦→ 0
1
=
2+1
1
=
3
Jawaban D

𝜋 𝜋
sin(𝑥− )+sin 5(𝑥− )
3 3
91. Nilai lim𝜋 𝜋 = ⋯.
𝑥→ 6(𝑥− )
3 3

A. 1 D.3
7
B. 2 E. 2
5
C. 2

Pembahasan
𝜋
Misalkan 𝑥 − 3 = 𝑦
𝜋 𝜋 𝜋
Jika 𝑥 → 3 maka 𝑦 → 3 − 3 = 0
𝜋 𝜋 sin 𝑦 + sin 5𝑦
sin (𝑥 − 3) + sin 5 (𝑥 − 3) = lim
lim𝜋 𝜋 𝑦→0 6𝑦
𝑥→
3 6 (𝑥 − 3) sin 𝑦 sin 5𝑦
= lim + lim
𝑦→0 6𝑦 𝑦→0 6𝑦
1 5
= +
6 6
=1
Jawaban A

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 37
120 Limit Fungsi Trigonometri

𝑥−𝑎
92. Nilai lim sin(𝑥−𝑎)−2𝑥+2𝑎 = ⋯.
𝑥→𝑎
A. 6 D. −1
B. 3 E. −3
C. 1
Pembahasan
Misalkan 𝑥 − 𝑎 = 𝑦
Jika 𝑥 → 𝑎 maka 𝑦 → 𝑎 − 𝑎 = 0

𝑥−𝑎 𝑥−𝑎
lim = lim
𝑥→𝑎 sin(𝑥 − 𝑎) − 2𝑥 + 2𝑎 𝑥→𝑎 sin(𝑥 − 𝑎) − 2(𝑥 − 𝑎)
𝑦
= lim
𝑦→0 sin 𝑦 − 2𝑦
𝑦
𝑦
= lim
𝑦→0 sin 𝑦 2𝑦
𝑦 − 𝑦
lim 1
𝑦→0
=
sin 𝑦
lim 𝑦 − lim 2
𝑦→0 𝑦→0
1
=
1−2
= −1
Jawaban D
tan 𝑥 𝑥−𝑎
93. Jika diketahui lim 𝑥 = 1, maka lim tan(𝑥−𝑎)+3𝑥−3𝑎 =….
𝑥→0 𝑥→𝑎
1
A. 0 D. 2
1
B. E. 1
4
1
C. 3
Pembahasan
Misalkan 𝑥 − 𝑎 = 𝑦
Jika 𝑥 → 𝑎 maka 𝑦 → 𝑎 − 𝑎 = 0
𝑥−𝑎 𝑥−𝑎
lim = lim
𝑥→𝑎 tan(𝑥 − 𝑎) + 3𝑥 − 3𝑎 𝑥→𝑎 tan(𝑥 − 𝑎) + 3(𝑥 − 𝑎)
𝑦
= lim
𝑦→0 tan 𝑦 + 3𝑦
𝑦
𝑦
= lim
𝑦→0 tan 𝑦 3𝑦
𝑦 + 𝑦
lim 1
𝑦→0
= tan 𝑦
lim 𝑦 + lim 3
𝑦→0 𝑦→0
1
=
1+3
1
=
4
Jawaban B

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 38
120 Limit Fungsi Trigonometri

1−cos 𝑥
94. Nilai lim cos 3𝑥−cos 𝑥 = ⋯.
𝑥→0
1 1
A. − 8 D. 4
1 1
B. − 4 E. 8
1
C. − 2
Pembahasan
1 − cos 𝑥 1
lim 2 𝑠𝑖𝑛2 2 𝑥
𝑥→0 cos 3𝑥 − cos 𝑥 = lim
𝑥→0 −2 sin 2𝑥 . 𝑠𝑖𝑛𝑥
1 1
sin 2 𝑥 . sin 2 𝑥
= lim
𝑥→0 − sin 2𝑥 . 𝑠𝑖𝑛𝑥
1 1
sin 2 𝑥 sin 2 𝑥
= lim . lim
𝑥→0 − sin 2𝑥 𝑥→0 sin 𝑥
1
1
=−2.
2 2
1
=−
8
Jawaban A

cos 𝑥−cos 5𝑥
95. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 12𝑥 tan 2𝑥
1 1
A. D.− 6
6
1 1
B. E. − 12
2
1
C. − 2
Pembahasan
cos 𝑥 − cos 5𝑥 −2 sin 3𝑥 sin(−2𝑥)
lim = lim
𝑥→0 12𝑥 tan 2𝑥 𝑥→0 12𝑥 tan 2𝑥
2 sin 3𝑥 sin 2𝑥
= lim
12 𝑥→0 𝑥 tan 2𝑥
1 sin 3𝑥 sin 2𝑥
= lim . lim
6 𝑥→0 𝑥 𝑥→0 tan 2𝑥
1 2
= . 3.
6 2
1
=
2
Jawaban B

sin 𝑥 cos 𝑥−cos 2𝑥


96. Jika diketahui lim = 1, maka lim =….
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥2
1 3
A. D. 2
2
2
B. E. 2
3
C. 1

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 39
120 Limit Fungsi Trigonometri

Pembahasan
cos 𝑥 − cos 2𝑥 3 1
lim 2 sin 2 𝑥 sin 2 𝑥
𝑥→0 𝑥2 = lim
𝑥→0 𝑥2
3 1
sin 2 𝑥 sin 2 𝑥
= 2. lim . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥
3 1
= 2. .
2 2
3
=
2
Jawaban D

cos 𝑚𝛼−cos 𝑛𝛼
97. lim =….
𝑎→0 𝛼2
𝑚−𝑛 𝑚+𝑛
A. D.
2 2
𝑚2 −𝑛2 𝑛2 −𝑚2
B. E.
2 2
𝑚2 +𝑛2
C. 2
Pembahasan
cos 𝑚𝛼 − cos 𝑛𝛼 (𝑚𝛼 + 𝑛𝛼) (𝑚𝛼 − 𝑛𝛼)
lim −2 sin . sin
𝑎→0 𝛼2 = lim 2 2
𝑎→0 𝛼2
(𝑚𝛼 + 𝑛𝛼) (𝑚𝛼 − 𝑛𝛼)
−2 sin sin
= lim 2 . lim 2
𝑎→0 𝛼 𝑎→0 𝛼
𝛼(𝑚 + 𝑛) 𝛼(𝑚 − 𝑛)
−2 sin sin
= lim 2 . lim 2
𝑎→0 𝛼 𝑎→0 𝛼
(𝑚+𝑛) (𝑚−𝑛)
= −2. 2 . 2
(𝑚 + 𝑛)(𝑚 − 𝑛)
=
2
𝑚 2 − 𝑛2
=
2
Jawaban B

lim sin 5 x  sin x


98. Nilai dari …
x  0 x cos x
A. 0
B. 1
C. 3
D. 4
E. 5

Pembahasan
sin 5𝑥 − sin 𝑥 2 cos 3𝑥 sin 2𝑥
lim = lim
𝑥→0 𝑥 cos 𝑥 𝑥→0 𝑥 cos 𝑥

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 40
120 Limit Fungsi Trigonometri

2 cos 3𝑥 sin 2𝑥
= lim . lim
𝑥→0 cos 𝑥 𝑥→0 𝑥
2 cos 3.0
= .2
cos 0
2.1
= .2
1
=4
Jawaban D

sin 3𝑥−sin 3𝑥 cos 2𝑥


99. Nilai lim = ⋯.
𝑥→0 2𝑥 3
A. 4 D.1
1
B. 3 E.3
C. 2
Pembahasan
sin 3𝑥 − sin 3𝑥 cos 2𝑥 sin 3𝑥(1 − cos 2𝑥)
lim = lim
𝑥→0 2𝑥 3 𝑥→0 2𝑥 3
sin 3𝑥. 2 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
= lim
𝑥→0 2𝑥 3
sin 3𝑥. 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
= lim
𝑥→0 𝑥3
sin 3𝑥 sin 𝑥 sin 𝑥
= lim . lim . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥

= 3.1.1
=3
Jawaban B

tan 𝜃−sin 𝜃
100. Nilai lim =….
𝜃→0 𝜃3
1
A. D. 2
4
1
B. E. 3
2
C. 1
Pembahasan
tan 𝜃 − sin 𝜃 sin 𝜃
lim
𝜃→0 𝜃3 = lim cos 𝜃 − sin 𝜃
𝜃→0 𝜃3
1
sin 𝜃 (cos 𝜃 − 1)
= lim
𝜃→0 𝜃3
1 − cos 𝜃
sin 𝜃 ( cos 𝜃 )
= lim
𝜃→0 𝜃3
1
sin 𝜃 (2 𝑠𝑖𝑛2 2 𝜃)
= lim
𝜃→0 cos 𝜃 . 𝜃 3

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 41
120 Limit Fungsi Trigonometri

1
tan 𝜃 ( 𝑠𝑖𝑛2 2 𝜃)
= 2lim
𝜃→0 𝜃3
1 2
tan 𝜃 sin 2 𝜃
= 2lim . (lim )
𝜃→0 𝜃 𝜃→0 𝜃
1 2
= 2.1. (2)
1
=2. 4
1
=
2
Jawaban B
𝑥3
101. Jika lim tan 𝑥−sin 𝑥 = 𝐴 − 2, maka nilai dari (𝐴 + 2) adalah ….
𝑥→0
A. −2 D.4
B. 0 E. 6
C. 2
Pembahasan
𝑥3 𝑥3
lim = lim
𝑥→0 tan 𝑥 − sin 𝑥 𝑥→0 tan 𝑥 (1 − 𝑐𝑜𝑠𝑥)
𝑥3
= lim
𝑥→0 1
tan 𝑥 . 2 𝑠𝑖𝑛2 2 𝑥
1 𝑥 𝑥2
= lim . lim
2 𝑥→0 tan 𝑥 𝑥→0 𝑠𝑖𝑛2 1 𝑥
2
2
1 𝑥 𝑥
= lim . (lim )
2 𝑥→0 tan 𝑥 𝑥→0 𝑠𝑖𝑛 1 𝑥
2
1 1
= . 1.
2 1
4
=2
Nilai dari 𝐴 − 2 = 2 sehingga A = 4
Jadi A+2 = 4 + 2 = 6
Jawaban E

1−𝑐𝑜𝑠2 (𝑥−2)
102.Nilai lim 3𝑥 2 −12𝑥+12 = ⋯.
𝑥→2
1
A. D.1
3
1
B. E.2
2
C. 0
Pembahasan
1 − 𝑐𝑜𝑠 2 (𝑥 − 2) sin2 (𝑥 − 2)
lim 2 = lim
𝑥→2 3𝑥 − 12𝑥 + 12 𝑥→2 3(𝑥 2 − 4𝑥 + 4)
sin2 (𝑥 − 2)
= lim
𝑥→2 3(𝑥 − 2)2

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 42
120 Limit Fungsi Trigonometri

sin(𝑥 − 2) sin(𝑥 − 2)
= lim . lim
𝑥→2 3(𝑥 − 2) 𝑥→2 (𝑥 − 2)
1
= .1
3
1
=
3

Jawaban A

𝜋 3𝜋
(𝑥− ) sin(3𝑥− )
4 4
103. Nilai lim𝜋 = ⋯.
𝑥→ 2(1−sin 2𝑥)
4
3 3
A. D.−
4 4
1 3
B. E. −
4 2
C. 0
Pembahasan
𝜋 𝜋 𝜋
Misalkan 𝑥 − = 𝑦 ⇔ 𝑥 = 𝑦 + sehingga 2𝑥 = 2𝑦 +
4 4 2
𝜋
Jika 𝑥 → 4 maka 𝑦 → 0
𝜋 3𝜋 𝜋 𝜋
(𝑥 − 4 ) sin (3𝑥 − 4 ) (𝑥 − 4) sin 3 (𝑥 − 4)
lim𝜋 = lim𝜋
𝑥→ 2(1 − sin 2𝑥) 𝑥→ 2(1 − sin 2𝑥)
4 4
𝑦 sin 3𝑦
= lim 𝜋
𝑦→0
2 (1 − sin (2𝑦 + 2 ))
𝑦 sin 3𝑦
= lim
𝑦→0 2. (1 − 𝑐𝑜𝑠2𝑦)
1 𝑦 sin 3𝑦
= lim
2 𝑦→0 2. sin2 y
1 𝑦 sin 3𝑦
= . lim . lim
4 𝑦→0 sin 𝑦 𝑦→0 sin 𝑦
1
= . 1.3
4
3
=
4
Jawaban A
4(𝑥−𝜋)cos2 x
104. Nilai lim𝜋 𝜋 = ⋯.
𝑥→ 𝜋(𝜋−2𝑥) tan(𝑥− 2 )
2
A. −2 D. 1
B. −1 E. 2
C. 0
Pembahasan
𝜋 𝜋
Misalkan 𝑦 = 𝑥 − 2 maka 𝑥 = 2 + 𝑦

4(𝑥 − 𝜋)cos 2 x 𝜋 𝜋
lim 4 ( 2 + 𝑦 − 𝜋) cos2 (2 + 𝑦)
𝜋
𝑥→ 𝜋(𝜋
𝜋 = lim
2 − 2𝑥) tan (𝑥 − 2) 𝑦→0 𝜋
𝜋 (𝜋 − 2. (2 + 𝑦)) tan 𝑦

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 43
120 Limit Fungsi Trigonometri

𝜋 𝜋
4 (𝑦 − 2) cos2 ( 2 + 𝑦)
= lim
𝑦→0 𝜋(−𝑦) tan 𝑦
(4𝑦 − 2𝜋)(− sin 𝑦)2
= lim
𝑦→0 𝜋(−𝑦) tan 𝑦
(4𝑦 − 2𝜋) sin 𝑦 sin 𝑦
= lim . lim . lim
𝑦→0 −𝜋 𝑦→0 𝑦 𝑦→0 tan 𝑦
(4.0 − 2𝜋) 1
= . 1.
−𝜋 1
−2𝜋
=
−𝜋
=2

Jawaban E
tan 𝑥−tan 𝑦
105. Nilai lim 𝑥 = ⋯.
𝑥→𝑦 (1−𝑦)(1+tan 𝑥 tan 𝑦)

A. y D. −1
B. 1 E. – 𝑦
C. 0
Pembahasan
tan 𝑥 − tan 𝑦 tan(𝑥 − 𝑦)
lim 𝑥 = lim
𝑥→𝑦
(1 − ) (1 + tan 𝑥 tan 𝑦) 𝑥→𝑦 𝑥
𝑦 (1 − )
𝑦
tan(𝑥 − 𝑦)
= lim 𝑦 − 𝑥
𝑥→𝑦
( 𝑦 )
tan(𝑥 − 𝑦)
= lim
𝑥→𝑦 1
(𝑦
𝑦 − 𝑥)
tan(𝑥 − 𝑦)
= 𝑦lim
𝑥→𝑦 (𝑦 − 𝑥)
tan(𝑥 − 𝑦)
= 𝑦lim
𝑥→𝑦 −(𝑥 − 𝑦)
tan(𝑥 − 𝑦)
= −𝑦lim
𝑥→𝑦 (𝑥 − 𝑦)
= −𝑦. 1
= −𝑦
Jawaban: E

tan 𝑎−tan 𝑏
106. Nilai lim 𝑎 𝑎 = ⋯.
𝑎→𝑏 1+(1−𝑏) tan 𝑎 tan 𝑏−𝑏
A. b D. −1
B. 1 E. – 𝑏
C. 0
Pembahasan
tan 𝑎 − tan 𝑏 tan 𝑎 − tan 𝑏
lim 𝑎 𝑎 = lim 𝑎 𝑎
𝑎→𝑏 𝑎→𝑏
1 + (1 − ) tan 𝑎 tan 𝑏 − (1 − ) + (1 − ) tan 𝑎 tan 𝑏
𝑏 𝑏 𝑏 𝑏

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 44
120 Limit Fungsi Trigonometri

tan 𝑎 − tan 𝑏
= lim 𝑎
𝑎→𝑏
(1 − ) (1 + tan 𝑎 tan 𝑏)
𝑏
tan(𝑎 − 𝑏)
= lim 𝑎
𝑎→𝑏
(1 − )
𝑏
tan(𝑎 − 𝑏)
= lim
𝑎→𝑏 𝑏−𝑎
( )
𝑏
tan(𝑎 − 𝑏)
= lim
𝑎→𝑏 1
(𝑏 − 𝑎)
𝑏
tan(𝑎 − 𝑏)
= 𝑏lim
𝑎→𝑏 (𝑏 − 𝑎)
tan(𝑎 − 𝑏)
= 𝑏lim
𝑎→𝑏 −(𝑎 − 𝑏)
tan(𝑎 − 𝑏)
= −𝑏lim
𝑎→𝑏 (𝑎 − 𝑏)
= −𝑏. 1
= −𝑏
Jawaban E

2𝑥− 𝜋
107. Nilai lim𝜋 = ⋯.
𝑥→ cos 𝑥
2
A. 4 D. −2
B. 2 E. −4
C. 0
Pembahasan
𝜋 𝑦
Misalkan 𝑦 = 2𝑥 − 𝜋 sehingga 𝑥 = 2 + 2
𝜋
Jika 𝑥 → 2 maka 𝑦 → 0
2𝑥 − 𝜋 𝑦 𝑦 1
lim𝜋 = lim 𝜋 𝑦 = lim 𝑦 = = −2
𝑥→
2
cos 𝑥 𝑦→0
cos (2 + 2) 𝑦→0 −sin 2 − 1
2
Jawaban D

sin 𝜋𝑥
108. Nilai lim = ⋯.
𝑥→1 𝑥−1
A. −𝜋 D. 1
B. −1 E. 𝜋
C. 0
Pembahasan
Misalkan 𝑦 = 𝑥 − 1 sehingga 𝑥 = 𝑦 + 1
Jika 𝑥 → 1 maka 𝑦 → 0
sin 𝜋𝑥 sin 𝜋(𝑦 + 1) sin(𝜋𝑦 + 𝜋) −sin 𝜋𝑦
lim = lim = lim = lim = −𝜋
𝑥→1 𝑥 − 1 𝑦→0 𝑦 𝑦→0 𝑦 𝑦→0 𝑦
Jawaban A

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 45
120 Limit Fungsi Trigonometri

tan 𝜋𝑥
109. Nilai lim = ⋯.
𝑥→−2 𝑥+2
A. −𝜋 D. 1
B. −1 E. 𝜋
C. 0
Pembahasan
Sifat yang digunkan: tan(2𝜋 − 𝑎) = − tan 𝑎

Misalkan 𝑦 = 𝑥 + 2, sehingga 𝑥 = 𝑦 − 2
Jika 𝑥 → −2 maka 𝑦 → −2 + 2 = 0
tan 𝜋𝑥 tan 𝜋(𝑦 − 2) tan(𝜋𝑦 − 2𝜋) tan 𝜋𝑦
lim = lim = lim = lim =𝜋
𝑥→−2 𝑥 + 2 𝑦→0 𝑦 𝑦→0 𝑦 𝑦→0 𝑦
Jawaban E
1+cos 𝑥
110. Nilai dari lim =….
𝑥→𝜋 (𝑥−𝜋)2
A. −0,50 D. 0,25
B. −0,25 E. 0,50
C. 0

Pembahasan
Misalkan 𝑦 = 𝑥 − 𝜋, sehingga 𝑥 = 𝜋 + 𝑦
Jika 𝑥 → 𝜋 maka 𝑦 → 𝜋 − 𝜋 = 0
1 + cos 𝑥 1 + cos(𝜋 + 𝑦)
lim = lim
𝑥→𝜋 (𝑥 − 𝜋)2 𝑦→0 𝑦2
1 − cos 𝑦
= lim
𝑦→0 𝑦2
1
2 𝑠𝑖𝑛2 2 𝑦
= lim
𝑦→0 𝑦2
1 2
sin 2 𝑦
= 2 (lim )
𝑦→0 𝑦

12
= 2.
2
2
=
4
= 0,50
Jawaban E

sin 2𝑥
111. Nilai lim𝜋 𝜋 =...
𝑥→ 𝑥−
2 2

A. −2 D. 1
B. −1 E. 2
C. 0

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 46
120 Limit Fungsi Trigonometri

Pembahasan
𝜋 𝜋
Misalkan 𝑥 − = 𝑦 atau 𝑥 = 2 + 𝑦
2
𝜋
sin 2𝑥 = sin 2 ( + 𝑦) = sin(𝜋 + 𝑦) = − sin 𝑦
2
sin 2𝑥 − sin 𝑦 sin 𝑦
lim𝜋 = lim
𝜋 𝑦→0 𝑦 = − lim = −1
𝑥→ 𝑥 − 𝑦→0 𝑦
2 2

Jawaban B
𝑥−𝜋
112. Nilai lim sin 𝑥 =....
𝑥→𝜋
A. −2 D. 1
B. −1 E. 2
C. 0
Pembahasan
Misalkan 𝑥 − 𝜋 = 𝑦 atau 𝑥 = 𝜋 + 𝑦
sin 𝑥 = sin(𝜋 + 𝑦) = − sin 𝑦
Jika 𝑥 → 𝜋 maka 𝑦 → 0
𝑥−𝜋 𝑦 𝑦
lim = lim = − lim = −1
𝑥→𝜋 sin 𝑥 𝑦→0 −sin 𝑦 𝑦→0 sin 𝑦
Jawaban B
1−sin 𝑥
113. Nilai lim𝜋 (𝜋−2𝑥)2 =....
𝑥→
2
1
A. 8 D. 2
1
B. 4 E. 8
C. 2
Pembahasan
𝜋 𝑦
Misalkan 𝜋 − 2𝑥 = 𝑦 sehingga 𝑥 = 2 − 2
𝜋 𝑦 𝑦
sin 𝑥 = sin ( − ) = cos
2 2 2
𝜋
Jika 𝑥 → 2 maka 𝑦 → 0
1 − sin 𝑥 𝑦
lim𝜋 1 − cos 2
𝑥→ (𝜋 − 2𝑥)
2 = lim
2 𝑦→0 𝑦2
𝑦
2 𝑠𝑖𝑛2 4
= lim
𝑦→0 𝑦2
𝑦 𝑦
sin 4 sin 4
= 2lim . lim
𝑦→0 𝑦 𝑦→0 𝑦
1 1
= 2. .
4 4
1
=
8

Jawaban E

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 47
120 Limit Fungsi Trigonometri

𝜋𝑥
114. Nilai lim(1 − 𝑥) tan ( 2 )=….
𝑥→1
𝜋
A. D. 𝜋
2
2
B. E. 0
𝜋
3
C. 𝜋
Pembahasan
Misalkan (1 − 𝑥) = 𝑦
𝜋𝑥
lim(1 − 𝑥) tan ( ) = lim 𝑦 tan (𝜋(1 − 𝑦))
𝑥→1 2 𝑦→0 2
𝜋 𝜋
= lim 𝑦 tan ( − 𝑦)
𝑦→0 2 2
𝜋
= lim 𝑦 cot ( 𝑦)
𝑦→0 2
𝑦
= lim 𝜋
𝑦→0
tan ( 2 𝑦)
1
=𝜋
2
2
=
𝜋
Jawaban B

1+cos 𝑥
115. Nilai lim =….
𝑥→𝜋 𝑡𝑎𝑛2 𝑥
1
A. −1 D. 2
1
B. − 2 E. 1
C. 0
Pembahasan
Misalkan 𝑥 − 𝜋 = 𝑡 → 𝑥 = 𝜋 + 𝑡
Jika 𝑥 → 𝜋 maka 𝑡 → 0
1 + cos 𝑥 1 + cos(𝜋 + 𝑡)
lim 2 = lim
𝑥→𝜋 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑡→0 𝑡𝑎𝑛2 (𝜋 + 𝑡)
1 − cos 𝑡
= lim
𝑡→0 𝑡𝑎𝑛2 𝑡
1
2 𝑠𝑖𝑛2 2 𝑡
= lim
𝑡→0 𝑡𝑎𝑛2 𝑡
1 1
sin 2 𝑡 sin 2 𝑡
= 2 lim . lim
𝑡→0 tan 𝑡 𝑡→0 tan 𝑡
1 1
= 2. .
2 2
1
=
2

Jawaban D

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 48
120 Limit Fungsi Trigonometri

tan(𝑥 2 −1)
116. lim (𝑥−1)
=….
𝑥→1
A. 2 D. −2
1 1
B. 2 E. − 2
C. 0
Pembahasan
tan(𝑥 2 − 1) tan(𝑥 2 − 1)
lim = lim
𝑥→1 (𝑥 − 1) 𝑥→1 (𝑥 − 1)
tan(𝑥 2 − 1) (𝑥 + 1)
= lim .
𝑥→1 (𝑥 − 1) (𝑥 + 1)
tan(𝑥 2 − 1)
= lim . lim (𝑥 + 1)
𝑥→1 (𝑥 2 − 1) 𝑥→1
(1
= 1. + 1)
=2
Jawaban A
√1−cos 𝑥
117. Nilai lim adalah ….
𝑥→0 𝑥
1
A. −√2 D. 2 √2
1
B. − 2 √2 E. √2
C. 0
Pembahasan
√1 − cos 𝑥 √1 − cos 𝑥
lim = lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 √𝑥 2
1 − cos 𝑥
= lim √
𝑥→0 𝑥2

1 − cos 𝑥
= √ lim
𝑥→0 𝑥2
1
√ 2 𝑠𝑖𝑛2 2 𝑥
= lim
𝑥2
𝑥→0
1 1
√ sin 2 𝑥 sin 2 𝑥
= 2lim . lim
𝑥→0 𝑥 𝑥→0 𝑥
1 1
= √2. .
2 2
1
= √2
2

Jawaban D

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 49
120 Limit Fungsi Trigonometri

𝑎𝑥 sin 𝑥+𝑏
118. Jika diketahui lim = 1, maka nilai 𝑎 dan 𝑏 yang memenuhi adalah ….
𝑥→0 cos 𝑥−1
1
A. 𝑎 = − 2 , 𝑏 = 0 D. 𝑎 = 1, 𝑏 = −1
B. 𝑎 = 1, 𝑏 = 1 E. . 𝑎 = 1, 𝑏 = 0
1
C. 𝑎 = 2 , 𝑏 = 0
Pembahasan
Karena cos 𝑥 − 1 bernilai 0 untuk 𝑥 = 0 dan nilai limit 1, maka bagian pembilang
harus bernilai 0
𝑎. 0. sin 0 + 𝑏 = 0 sehingga 𝑏 = 0
𝑎𝑥 sin 𝑥 + 𝑏
lim =1
𝑥→0 cos 𝑥 − 1
𝑎𝑥 sin 𝑥
⇔ lim =1
𝑥→0 cos 𝑥 − 1
𝑎𝑥 sin 𝑥
⇔ lim =1
𝑥→0 1
−2 𝑠𝑖𝑛2 2 𝑥
𝑎𝑥 sin 𝑥
⇔ lim . lim = −2
𝑥→0 1 𝑥→0 1
sin 2 𝑥 sin 2 𝑥
𝑎 1
⇔ . = −2
1 1
2 2
1 1
⇔ 𝑎 = −2 × = −
4 2
Jawaban A
119. Misalkan 𝛼 dan 𝛽 adalah akar-akar persamaan 𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐 = 0, maka
1−cos(𝑎𝑥 2 +𝑏𝑥+𝑐)
lim (𝑥−𝛼)2
sama dengan ….
𝑥→𝛼
𝛼2
A. 0 D. (𝛼 + 𝛽)2
2
1 𝛽2
B. (𝛼 − 𝛽)2 E. (𝛼 − 𝛽)2
2 2
𝛼2
C. (𝛼 − 𝛽)2
2
Pembahasan
1 − cos(𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐) 1
lim 2 sin2 2 (𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐)
𝑥→𝛼 (𝑥 − 𝛼)2 = lim
𝑥→𝛼 (𝑥 − 𝛼)2
1
2 sin2 2 (𝑥 − 𝛼)(𝑥 − 𝛽)
= lim
𝑥→𝛼 (𝑥 − 𝛼)2
2
1
sin 2 (𝑥 − 𝛼)(𝑥 − 𝛽)
= 2 (lim )
𝑥→𝛼 (𝑥 − 𝛼)
2
1
sin 2 (𝑥 − 𝛼)(𝑥 − 𝛽) (𝑥 − 𝛽)
= 2 (lim . )
𝑥→𝛼 (𝑥 − 𝛼) (𝑥 − 𝛽)
2
1
(𝑥 − 𝛽)sin (𝑥 − 𝛼)(𝑥 − 𝛽)
= 2 (lim 2 )
𝑥→𝛼 (𝑥 − 𝛼)(𝑥 − 𝛽)

SMAN 12 MAKASSAR
Muhammad Arif,S.Pd,M.Pd. 50
120 Limit Fungsi Trigonometri

2
1
sin 2 (𝑥 − 𝛼)(𝑥 − 𝛽)
= 2 (lim (𝑥 − 𝛽)lim )
𝑥→𝛼 𝑥→𝛼 (𝑥 − 𝛼)(𝑥 − 𝛽)
2
1
= 2 ((𝛼 − 𝛽). )
2
1
= 2. (𝛼 − 𝛽)2
4
1
= (𝛼 − 𝛽)2
2

Jawaban B
𝑓(𝑥+2ℎ)−2𝑓(𝑥)+𝑓(𝑥−2ℎ)
120. Jika 𝑓(𝑥) = cos 2𝑥 maka lim (2ℎ)2
= ⋯.
ℎ→0
A. 2 cos 2𝑥 D. −4 cos 2𝑥
B. −2 sin 2𝑥 E. 2 cos 4𝑥
C. 4 sin 2𝑥
Pembahasan
o 𝑓(𝑥) = cos 2𝑥
o 𝑓(𝑥 + 2ℎ) = cos 2(𝑥 + 2ℎ) = cos(2𝑥 + 4ℎ)
o 𝑓(𝑥 − 2ℎ) = cos 2(𝑥 − 2ℎ) = cos(2𝑥 − 4ℎ)
o 𝑓(𝑥 + 2ℎ) − 𝑓(𝑥 − 2ℎ) = cos(2𝑥 + 4ℎ) − cos(2𝑥 − 4ℎ)
1 1
𝑓(𝑥 + 2ℎ) − 𝑓(𝑥 − 2ℎ) = 2 cos (2𝑥 + 4ℎ + 2𝑥 − 4ℎ) cos (2𝑥 + 4ℎ − 2𝑥 + 4ℎ)
2 2
𝑓(𝑥 + 2ℎ) − 𝑓(𝑥 − 2ℎ) = 2 cos 2𝑥 cos 4ℎ
Sehingga

𝑓(𝑥 + 2ℎ) − 2𝑓(𝑥) + 𝑓(𝑥 − 2ℎ) 2 cos 2𝑥 cos 4ℎ − 2 cos 2𝑥


lim = lim
ℎ→0 (2ℎ)2 ℎ→0 (2ℎ)2
2 cos 2𝑥 (cos 4ℎ − 1)
= lim
ℎ→0 4ℎ2

2 cos 2𝑥 (−2. 𝑠𝑖𝑛2 2ℎ)


= lim
ℎ→0 4. ℎ2
− cos 2𝑥 . sin 2 2ℎ
= lim
ℎ→0 ℎ2
sin 2 2ℎ
= lim − cos 2𝑥 lim
ℎ→0 ℎ→0 ℎ2
sin 2ℎ sin 2ℎ
= − cos 2𝑥 lim . lim
ℎ→0 ℎ ℎ→0 ℎ
= − cos 2𝑥 . 2.2
= −4 cos 2𝑥

Jawaban D

Kritik dan saran: arifsman12@gmail.com

SMAN 12 MAKASSAR

Anda mungkin juga menyukai