Bab 5 Tari Modern
Bab 5 Tari Modern
Bab V
Alur Pembelajaran
WĞŶŐĞƌƟĂŶ
dĂƌŝDŽĚĞƌŶ
Jenis Gaya
dĂƌŝDŽĚĞƌŶ
dĂƌŝDŽĚĞƌŶ
Fungsi Gaya
dĂƌŝDŽĚĞƌŶ
EŝůĂŝƐƚĞƐŝƐ'ĂLJĂ
dĂƌŝDŽĚĞƌŶ
Seni Budaya 65
.HWLNDNDPXPHQ\DNVLNDQVHEXDKSHUWXQMXNNDQWDULDVSHN
DSDVDMD\DQJNDPXOLKDW"&REDNDPXDPDWLJDPEDUGLEDZDK
LQLXQWXNPHQJLGHQWLÀNDVLDVSHNDVSHNWHUVHEXW
1 2 3
4 5 6
3HUKDWLNDQODKJDPEDUWHUVHEXWDSDNDKSHUEHGDDQGDULEHU
EDJDLWDULDQWHUVHEXW"
$GDNDKSHUVDPDDQGDODPVHWLDSJHUDNWDULWHUVHEXW"-HODVNDQ
7LUXNDQODKJHUDNWDULPRGHUQ\DQJWHUGDSDWSDGDJDPEDU"
Seni Budaya 67
1 Gerak tari
2 Jenis tari
3 Fungsi tari
68 Kelas IX SMP/MTs
3HUNHPEDQJDQVHQLWHUPDVXNVHQLWDULWHUMDGLVHFDUDDODPLGDQ
VHVXDLGHQJDQWXQWXWDQ]DPDQ2OHKNDUHQDLWXPXQFXONHUDJDPDQ
VHQLWDULEDLNGL1XVDQWDUDPDXSXQGLOXDU1XVDQWDUD0DQFDQHJDUD
Berikut ini akan dipaparkan mengenai beberapa jenis tari modern.
1. Balet
%DOHWGDSDWGLWDPSLONDQVHQGLULDWDXVHEDJDLEDJLDQGDULVHEX
ah opera. Balet terkenal dengan teknik virtuosoQ\D VHSHUWL pointe
work, grand pas de deuxGDQPHQJDQJNDWNDNLWLQJJLWLQJJL7HNQLN
EDOHWEDQ\DN\DQJPLULSGHQJDQWHNQLNDQJJDUEDUDQJNDOLNDUHQD
NHGXDQ\D PXODL EHUNHPEDQJ GDODP SHULRGH \DQJ VDPD GDQ MXJD
NDUHQD NHGXDQ\D PHPEXWXKNDQ WHNQLN NHVHLPEDQJDQ GDQ SHU
JHUDNDQ \DQJ PLULS ,VWLODK EDOOR SHUWDPD NDOL GLJXQDNDQ ROHK
'RPHQLFRGD3LDFHQ]DGDODPDe ArteSaltandi et Choreas Ducendi
VHKLQJJDNDU\DQ\DGLNHQDOVHEDJDLballeti atau balli \DQJNHPXGLDQ
menjadi balle.
%DOHWEHUDNDUSDGDDFDUDSHUWHPXDQSDUDQLQJUDW,WDOLDGLPDVD
SHQFHUDKDQ6HODQMXWQ\DEDOHWGLNHPEDQJNDQGDODPballet decour,
\DLWXGDQVDVRVLDO\DQJGLODNXNDQEHUVDPDPXVLNSLGDWREHUSXLVL
Q\DQ\LDQGHNRUGDQNRVWXPROHKSDUDQLQJUDW
Seni Budaya 69
3. Tari Flamenco
7DUL ÁDPHQFR WHUPDVXN MHQLV WDULDQ
SHUJDXODQ \DQJ EHUDVDO GDUL WUDGLVL
JLSVL $QGDOXVLD 6SDQ\RO 6HODWDQ
Tarian ini biasa ditarikan sendiri atau
tunggal, berpasngan ataupun kelompok.
Pola ritmik dari beberapa hentakan
kaki penari,seperti hentakan ujung
kaki,tumit atau seluruh telapak. Tarian
ini diiringi gitar, tepukan tangan,
^ƵŵďĞƌ͗ǁǁǁ͘ŇĂŵĞŶĐŽͲƐŚŽǁ͘Ŷů
Gambar 5.5 dĂƌŝ &ůĂŵĞŶŐŐŽ hentakan kaki dan seruan dari para
ĚŝŝƌŝŶŐŝĚĞŶŐĂŶĂůĂƚŵƵƐŝŬŐŝƚĂƌ penonton.
4. Tari Salsa
6DOVD WHUPDVXN MHQLV WDUL \DQJ GLWDUL
NDQVHFDUDEHUSDVDQJDQ.DWD6DOVDEHU
DVDO GDUL EDKDVD 6SDQ\RO \DQJ EHUDUWL
VDXVGDODPKDOLQLUDVDDWDXJD\D6DOVD
ditarikan dengan menggunakan irama
GHODSDQNHWXNDQ\DLWXGXDEDU\DQJWHU
GLULGDULHPSDWNHWXNDQ8PXPQ\DVHWLDS
^ƵŵďĞƌ͗ ketukan menggunkan tiga langkah, satu
ĐĂƉŽĞŝƌĂLJŽŐLJĂŬĂƌƚĂ͘ďůŽŐƐƉŽƚ͘ĐŽŵ
NHWXNDQGLOHZDWL.HWXNDQ\DQJGLOHZDW
Gambar 5.6dĂƌŝ^ĂůƐĂ
70 Kelas IX SMP/MTs
5. Tari Disko
Tari disko termasuk jenis pergaulan
\DQJ GLWDULNDQ VHFDUD EHUDPDLUDPDL
WDUL NHORPSRN 7DULDQ LQL EHUDVDO GDUL
$PHULND 6HULNDW SDGD WDKXQ DQ
kemudian berkembang pesat di Jerman
^ƵŵďĞƌ͗ǁǁǁ͘ŝŶŝƐĂũĂŵƵƐƚŽƌŝ͘ĐŽŵ
GDQ 3UDQFLV SDGD WDKXDQ DQ Gambar 5.7dĂƌŝ'ĂŶŐŶĂŵƐƚLJůĞ
,UDPDODJX\DQJPHUXSDNDQSHUSDGXDQ ƚĂƌŝ 2012
ĚŝƐŬŽ LJĂŶŐ ƉŽƉƵůĂƌ ƚĂŚƵŶ
antara lagu rohani Negro, rhytm dan
blues sangat meriah sehingga mampu
merangsang orang lain untuk menari
6. Tari Waltz
7DUL ZDOW] WHUPDVXN MHQLV WDULDQ
berpasangan, tarian ini terkenal dalam
ELUDPDöGHQJDQWHPSR\DQJEHUEHGD
beda. Tarian ini berasal dari tari weller
WDULDQSHWDQL-HUPDQGDQWDULOHDQGHU
WDULDQ$XVWULD'L-HUPDQWDULDQLQL ^ƵŵďĞƌ͗ũŽŐũĂ͘ƚƌŝďƵŶŶĞǁƐ͘ĐŽŵ
ditarikan dengan tempo agak lambat, Gambar 5.7dĂƌŝtĂůƚnj
tetapi di Wina ditarikan dengan tempo
OHELK FHSDW GDQ EHUVHPDQJDW 7DULDQ
Seni Budaya 71
72 Kelas IX SMP/MTs
6HFDUDJDULVEHVDUDGDGXDNDUDNWHUULVWLNGDQVD\DQJSRSXOHU
\DNQLNDUDNWHULVWLNEDOOURRPVWDQGDUGDQNDUDNWHULVWLNGDQVDODWLQ
'DQVDODWLQPLVDOQ\DFKDFKDUXPEDVDPEDjive, dan paso double.
6HGDQJNDQ\DQJGLVHEXWGHQJDQEDOOURRPVWDQGDUDQWDUDODLQwaltz,
romantic, slow foxtrot, quick step dan tango.
Seni Budaya 73
^ƵŵďĞƌ͗WƌŝďĂĚŝ
Gambar 5.12dĂƌŝƐĞďĂŐĂŝƉĞƌƚƵŶũƵŬĂŶ
74 Kelas IX SMP/MTs
3HQJDODPDQHVWHWLNDGDULVHRUDQJSHQDULGDODPPHODNXNDQJH
UDNKDUXVGLOLKDWSXODGDODPNXDOLDWDVJHUDN\DQJGLODNXNDQQ\D
6HWLDSJHUDNWDULDQSDVWLPHPLOLNLQLODLHVWHWLVWHUVHQGLUL\DQJGDSDW
GLXUDLNDQGDQGLMHODVNDQVHFDUDFHUPDW-DGLDSDLWXHVWHWLV"+DO
\DQJSHUOXGLSDKDPLGDODPPHQJDPDWLNDU\DWDULDGDODKDGDQ\D
IDNWRUVXEMHNWLIGDQREMHNWLI%HQGDLWXVDQJDWHVWHWLVNDUHQDDGDQ\D
VLIDW\DQJPHOHNDWSDGDEHQGDGDQWLGDNWHUNDLWGHQJDQRUDQJ\DQJ
PHQJDPDWL6HODLQLWXMXJDGLNDWDNDQEDKZDPXQFXOQ\DHVWHWLVLWX
NDUHQD DGDQ\D WDQJJDSDQ SHUDVDDQ GDUL SHQJDPDW -DGL HVWHWLV
LWX DGD NDUHQD SURVHV KXEXQJDQ DQWDUD EHQGD NDU\D WDUL GDQ
DODPSLNLUDQRUDQJ\DQJPHQJDPDWL0DVLQJPDVLQJJHUDNVHWLDS
MHQLVWDULPRGHUQPHPLOLNLNHXQLNDQQ\DWHUVHQGLUL\DQJWLGDNELVD
WHUOHSDVGDULSHQJDUXKNHEXGD\DDQ\DQJDGDSDGDGDHUDKLWXVHQ
diri. GenreGDODPVXDWXGDHUDKMXJDPHPLOLNLSHQJDUXKEHVDUGD
lam menilai nilai estetis suatu gerak tari. Jenis tari berdasarkan
SHQ\DMLDQQ\DWHUEDJLPHQMDGLGXD\DLWXWDULWUDGLVLRQDOGDQNUHDVL
EDUX7DULNUHDVLEDUXDWDXWDULPRGHUQPHPLOLNLQLODLHVWHWLV\DQJ
berbeda dengan tari tradisional. Tari modern lebih menekankan
SDGDNHLQGDKDQJHUDNLQGLYLGXDO
'LVNXVLNDQ EHUVDPD GHQJDQ WHPDQ
WHPDQNDOLDQGDQEHULNDQDODVDQQ\D"
^ƵŵďĞƌ͗
Gambar 1.14 ƌĞĂŬĂŶĐĞůĞďŝŚŬĞƉĂĚĂŐĞƌĂŬ
ĂŬƌŽďĂƟŬ
Seni Budaya 75
2
3
4
E. Uji Kompetensi
z Pengetahuan
-HODVNDQ\DQJGLPDNVXGGHQJDQWDULPRGHUQGDQWDULNRQWHPSRHU"
6HEXWNDQFRQWRKWDULPRGHUQGDQVDWXFRQWRKWDULNRQWHPSRUHU
dilihat dari aspek gerak, kostum, tata rias, iringan musik dan
SURSHUWL"
6HEXWNDQGDQMHODVNDQIXQJVLGDULWDULPRGHUQ"
z Projek
%HQWXNODKNHORPSRNEHUDQJJRWDNDQRUDQJ
5DQFDQJNDU\DVHQLWDULPRGHUQNRQWHPSRUHU
%XDWODKSURSRVDO\DQJEHULVLKDOVHEDJDLEHULNXW
a. Judul tarian
b. Negara asal
F-HQLVWDUL
d. Jumlah penari
e. Kesan tentang taran tersebut dan
I.HXQLNDQWDULPHOLSXWLJHUDNNRVWXPPXVLNSURSHUWLGDQ
VHEDJDLQ\D
76 Kelas IX SMP/MTs
^ƵŵďĞƌ͗ ^ƵŵďĞƌ͗WƌŝďĂĚŝ
'ĂŵďĂƌϭ͘ϭϲ͘WĞƌƚƵŶũƵŬĂŶƚĂƌŝƌĞĂŬĂŶĐĞ 'ĂŵďĂƌϭ͘ϭϲ͘WĞƌƚƵŶũƵŬĂŶƚĂƌŝ<ŽŶƚĞŵƉŽƌĞƌ
Tugas Individu
1. Saksikan sebuah tari modern, seperti salsa, tango, balet
DWDXZDOW]PHODOXLWHOHYLVLDWDXUHNDPDQYLGHR
2. Buatlah laporan tertulis dan Jelaskan keunikan tarian
WHUVHEXWPHQXUXWSHQGDSDWPXPHOLSXWLJHUDNNRVWXP
PXVLNSURSHUWLGDQVHEDJDLQ\D
3. Presentasikan hasil laporanmu di depan kelas!
Seni Budaya 77
Tugas Praktek
%XDWODKNHORPSRN\DQJWHUGLULGDULRUDQJ
/DNXNDQODKJHUDNNDQ\DQJWHUGDSDWSDGDJDPEDU
3. Buatlah deskripsi gerak dengan menggunakan hitungan
4. Tampilkan di depan kelas
78 Kelas IX SMP/MTs
F. Evaluasi Pembelajaran
1. Penilaian Diri
Nama : ………………………………..….
Kelas : ……………………………………
Semester : ……………………………….…..
Waktu penilaian : ………………….....................
No Pernyataan Ya Tidak
Seni Budaya 79
No Pernyataan
Berusaha belajar dengan sungguh-sungguh
1
Ƒya Ƒtidak
Mengikuti pembelajaran dengan penuh perhatian
2
Ƒya Ƒtidak
3 Mengerjakan tugas yang diberikan guru tepat waktu
Ƒya Ƒtidak
Mengajukan pertanyaan jika ada yang tidak dipahami
4
Ƒya Ƒtidak
Berperan aktif dalam kelompok
5
Ƒya Ƒtidak
Menyerahkan tugas tepat waktu
6
Ƒya Ƒtidak
Menghargai ragam gerak yang terkandung didalam gerak tradisional
7 yang lain
Ƒya Ƒtidak
Menguasai dan dapat mengikuti kegiatan pembelajaran dengan baik
8
Ƒya Ƒtidak
Menghormati dan menghargai teman
9
Ƒya Ƒtidak
Menghormati dan menghargai guru
10
Ƒya Ƒtidak
80 Kelas IX SMP/MTs
%HUGDVDUNDQPDWHUL\DQJWHODKGLMHODVNDQGDSDWGLVLPSXONDQ
EDKZD 7DUL PRGHUQ PHPSXQ\DL EHQWXN PHQJHNVSUHVLNDQ DU
WLVWLN \DQJ EHUVLIDW LQGLYLGXDO $ZDO WDULDQ PRGHUQ DGDODK
NDUHQD DGDQ\D SHQRODNDQ WHUKDGDS EHQWXN \DQJ IRUPDO
seperi pada tari balet. Tari kontemporer berkembang karena
DGDQ\DSHQJDUXKGDPSDNPRGHUQLVDVLGDQGLJXQDNDQVHEDJDL
istilah umum sejak istilah Contemporary Art berkembang di
%DUDWVHEDJDLSURGXNVHQL\DQJGLEXDWVHMDN3HUDQJ'XQLD,,
-HQLV WDUL JD\D PRGHUQ WHUEDJL PHQMDGL WDUL %DOHW WDU :DO]W
WDUL 'LVNR 7DUL )ODPHQFR WDUL 7DQJR 7DUL 6DOVD 7DUL %UHDN
'DQFHGDQ7DUL.RQWHPSRUHU)XQJVLGDULWDUL\DLWXWDULVHEDJL
XSDFDUD WDUL VHEDJDL KLEXUDQ GDQ WDUL VHEDJDL SHUWXQMXNDQ
7DUL PHPLOLNL QLODL HVWHWLND \DQJ EHUEHGDEHGD QLODL HVWHWLV
pada gerak tari merupakan kemampuan dari gerak tersebut
untuk menimbulkan suatu pengalaman estetis. Pengalaman
estetika dari seorang penari dalam melakukan gerak harus
GLOLKDWSXODGDODPNXDOLDWDVJHUDN\DQJGLODNXNDQQ\D6HWLDS
JHUDNWDULDQSDVWLPHPLOLNLQLODLHVWHWLVWHUVHQGLUL\DQJGDSDW
GLXUDLNDQGDQGLMHODVNDQVHFDUDFHUPDW
Seni Budaya 81
82 Kelas IX SMP/MTs