4

LATIHAN SOALAN KBAT

Maklumat berikut berkaitan Revolusi Industri 4.0.
Revolusi Industri Keempat (RI4) ini ditandai dengan kemunculan superkomputer, robot pintar,
kenderaan tanpa pengemudi, suntingan genetik dan perkembangan neuroteknologi yang
memungkinkan manusia untuk lebih memaksimumkan fungsi. Sumber : The Fourth Industrial Revolution

Anda sebagai pemimpin generasi muda. Rancangkan satu pelan pembangunan bagi menghadapi
Revolusi Industri 4.0. Huraikan rancangan tersebut [8 markah]

PROSES PEMBENTUKAN TAMADUN SECARA UMUM

1. Bermula di sungai mana ?

1. Mesopotamia : Sg Tigris / Sg Euphrates
2. Mesir Purba : Sungai Nil
3. Indus : Sungai Indus
4. Hwang Ho : Sungai Hwang Ho / Sungai Kuning
2. Penempatan kekal
- Jalankan aktiviti pertanian / bina sistem pengairan
3. Pembentukan bandar?
1. Mesopotamia : Babylon, Ur, Akkad
2. Mesir Purba : Thinis, Thebes, Memphis
3. Indus : Mohenjo Daro – Harappa ( bandar terancang )
4. Hwang Ho : Anyang / Loyang

SUMBANGAN TAMADUN AWAL SECARA UMUM

1. ILMU PENGETAHUN : ilmu matematik, sains, geometri
2. ASTRONOMI : mencipta kalendar
3. SISTEM PENGAIRAN : bina saliran / subur kawasan pertanian /
kawal banjir
4. TULISAN ?
1. Mesopotamia : cuneiform
2. Mesir Purba : hieroglif
3. Indus : piktograf
4. Hwang Ho : ideogram
 - Sg Nil jadi
nadi
ekonomi / sg 5
lebar / dalam
- dijadikan
LATIHAN : TAMADUN MESIR PURBA : T4 B1 ms 17 -22
pelabuhan
sprt Thebes /
Memphis
Tamadun Mesir Purba dianggap sebagai “Anugerah Sungai Nil”.
- tarikan
pedagan (a) Apakah keistimewaan Sungai Nil sehingga membawa kepada
g
- sesuai pembentukan tamadun Mesir Purba ?
utk
pertania
n
- limpahan air
sg suburkan
padang pasir
- penduduk
bina
penempatan
kekal [ 2 markah ]
berasaskan
pertanian
- gabungan
(b) Jelaskan sumbangan tamadun Mesir Purba kepada masyarakat dunia
TIKUS )
T :tulisan yang kekal hingga ke hari ini.
hieroglif /
jurutulis
/ pegawai
kerajaan
I :ilmu
mate,sains,
astronomi,
geometri -
urus pertanian,
banjir, kawal
air Sg Nil
K :kalendar
kertas dari
pokok
papyrus U
:perubatan –
mumiakan
[ 4 markah ]
mayat
S
:senibina (c) Huraikan kualiti masyarakat yang diperlukan untuk membangunkan dan
piramid / memajukan sesebuah tamadun.
bangunan
- sistem
pengairan –
tukar
padang pasir
kepada
kawasan
pertanian
- sistem
pendidikan –
kpd kanak2
dari keluarga
CAAN TAMBAHAN
1. Ciri - ciri
tamadun
Mesir Purba
2. Peranan Firaun
-ketua hakim/ [ 4 markah ]
tentera /
pendeta
pemilik tanah
 6

PEMBENTUKAN & SUMBANGAN TAMADUN INDUS: T4 B1 ms 4-8 & 23 -28

Tamadun Indus sangat dikenali dengan bandar terancang

(a) Senaraikan 2 contoh bandar terancang tersebut.

i. Mohenjo-Daro
ii. Harappa
(i)

(ii)
[ 2 markah]
1. penempatan
kekal di lembah
Sg Indus (b) Terangkan ciri- ciri tamadun yang membawa kepada proses
2.bahasa dan
tulisan piktograf kehidupan dalam tamadun Indus.
3. agama dan
kepercayaan
kpd Tuhan Ibu
4.kehidupan
berorganisasi
diketuai pendeta
/ pedagang /
petani/buruh /
hamba
5. sistem
pemerintahan
6. pengkhususan
kerja sebagai
pedagangan emas,
manik / pertanian
barli, kacang /
pertukangan [ 4 markah ]
- perancangan
bandar
- bandar Mohenjo
(c) Jelaskan sumbangan tamadun Indus kepada peradaban dunia.
Daro / Harappa
- ada jalan raya
lurus
- ada sistem
kumbahan
- mahir buat batu
bata dr tanah
liat
- bersifat terbuka
- berhubung dgn
tamadun Mesir
Purba dan
Mesopotamia
- pertukaran
teknologi
- mahir ilmu
geometri, [ 4 markah ]
matematik
kesenian
- bangunan
berbentuk blok
segi empat
 Nota Tambahan :
HUKUM KANUN 7
12
- dipahat pada kayu
LATIHAN : PENINGKATAN TAMADUN ( PERUNDANGAN ) : T4 B2 ms 46-47
- diletak tempat
awan utk Maklumat berikut berkaitan sistem perundangan dalam tamadun manusia.
tatapan
Tamadun Sistem Perundangan
UNDANG UNDANG Tamadun Rom Hukum Kanun 12
JUSTINIAN
- kerana terlalu Tamadun China Falsafah Legalisme
byk
undang2,Maharaja
Justinian bukukan
(a) Mengapakah sistem perundangan tamadun Rom diterima oleh rakyatnya
undang2 dikenali

- semua manusia
sama disisi
undang2
- keadilan kpd
semua individu
- seseorg tidak
bersalah sehingga
terbukti bersalah
- hukuman
berasaskan bukti [ 2 markah

(b) Terangkan prinsip falsafah Legalisme dalam sistem perundangan

t dan kolektif tamadun
tamadun China
China
tk kawal tingkahlaku manusia
kasihan
nguatkuasaan perlu dipelihara
liki kuasa yg utuh untuk bendung tindakan liar manusia

[ 4 markah]

- jaga c) Undang –undang penting kepada sesebuah negara. Beri penjelasan anda.
keamanan
negara
- banteras jenayah
- jamin
keselamata
n
- kekalkan
kedaulatan
negara
- hindari keganasan
- kekalkan

[ 4 markah]
 8

- bentuk LATIHAN : PENINGKATAN TAMADUN ( EKONOMI ) : T4 B2 ms 50 - 53

muka bumi
yg
bergunung -
Kemajuan ekonomi membawa kepada peningkatan peradaban manusia dalam
ganang tamadun Yunani, India dan China.
tidak sesuai
utk
pertanian
(a) Jelaskan bukti yang menunjukkan negara kota Yunani memberi tumpuan
- jalankan dalam bidang perdagangan.
perdagangan
luar melalui jalan
laut
- perdagangan
di pesisir
pantai Mesir,
Syria
- Athens menjd
pusat
pengumpulan
barang
[ 2 markah]
- keduduka
n strategik
- perdagangan (b) Jelaskan faktor kepesatan aktiviti perdagangan dalam tamadun India
di dalam dan sejak abad ketiga sebelum Masihi.
luar
- pusat
perdagangan
Anga,
Kalinga,
Karusa
- hasilkan banyak
barang
dagangan
seperti gading
gajah, emas,
mutiara
- wujud
persatuan
perdagangan
dikenali
sresthin
- persatuan
tukang kayu, [ 4 markah]
kulit, logam

- penggunaa (c) Bagaimanakah kemajuan pertanian dalam tamadun China memberi

n tenggala sumbangan yang besar kepada peradaban dunia.
- cipta
batas
pertanian
- cipta kolar
kuda utk
menarik
tenggala /
penyisir tanah
/ kereta kuda
- sistem tanaman
bergilir utk jaga
kesuburan
tanah
- bina terusan /
[ 4 markah]
 - Matematik
- Geometri 9
- Astronomi
- Teorem
Pythagora LATIHAN : PENINGKATAN SAINS DAN TEKNOLOGI : T4 B2 ms 57 - 61
s
- Teori isipadu air
- Aquaduct Sains dan teknologi berkembang selari dengan peningkatan tamadun.
- Colloseum
- Pantheon
- Yin Yang
(a) Senaraikan dua contoh sumbangan tamadun dalam aspek sains dan
- Tembok besar teknologi.
China
- Ciptaan kertas
- Layar perahu
(i)
- Tenggala
(ii) - Kolar kuda
-Tanaman
bergilir
[ 2 markah]
- Angka Brahmin
/ dibaca dari
kiri ke kanan
-Ilmu kesihatan
(b) Apakah kesan daripada perkembangan sains dan teknologi
fisiologi / kepada tamadun dunia.
- Pembinaan
bangunan
acropolis/
aquaduct /
colloseum/
parthenon/
pantheon/
tembok
Besar China /
Stupa Besar

- Peningkatan
perhubungan
ciptaan
perahu / kapal
eratkan
hubungan luar [ 4 markah]
- lahir
ilmu
pelayara
n
(c) Kemajuan sains dan teknologi meningkatkan kemajuan negara Malaysia.
- perahu
yang lebih Buktikan kebenaran pernyataan tersebut.
besar
- alat
pengangkutan

Memajuka
n ekonomi
-teknologi
pembajakan
tenggala/batas/
cangkul

Seni bina dan fungsinya :

Colloseum

Parthenon
[ 4 markah]
- sistem
pengairan baik 10
- raja terlibat dlm
membina sistem
pengairan LATIHAN T4 B3 ms 76- 77 : KERAJAAN AGRARIA ( KERAJAAN ANGKOR )
- kedudukan
berhampiran
Tasik Tonle
Kerajaan Angkor merupakan kerajaan agraria yang kuat dan agung yang terletak
Sap di Lembah Sungai Mekong.
- iklim yg sesuai
- panas dan
lembab
(a) Jelaskan faktor-faktor perkembangan kerajaan Angkor?
sepanjang tahun
- tanah yg subur
di sekitar Tasik
Tonle Sap
- bekalan ikan
- Tasik Tonle
Sap sumber air
bg mengairi [ 2 markah]
- sumber air utama
- sumber minuman
(b) Mengapakah Tasik Tonle Sap mampu menjadikan kerajaan Angkor
- kawasan sebagai sebuah kerajaan yang kuat?
sekitar tasik yg
subur
- bekalan
sumber protein
/ ikan
- air tasik dpr
dialirkan ke
kwsn tanaman [ 2 markah]
padi
- sumber
pendapata (c ) Sektor pertanian merupakan elemen penting dalam membangunkan
n
ekonomi negara. Jelaskan pernyataan tersebut.
- peluang pekerjaan
- memenuhi
keperluan
bahan makanan
negara
- kurangkan
makanan
import
- elak
pengeluaran
[ 3 markah]
wang keluar
- jana aktiviti (d) Pada pendapat anda, adakah negara Malaysia lebih sesuai berkembang
agro menjadi negara agraria atau maritim. Beri hujah anda.
- AGRARIA
- Pertanian padi
/ada terusan
Wan Mat
Saman di Kedah
- FELDA - sawit
- BERNAS -padi
- FELCRA - getah
- RISDA - getah
- MARDI -
penyelidika
n pertanian
- MARITIM
- Pelabuhan
Klang, Tanjung
Pelepas, [ 3 markah]
P.Pinang
- LKIM -ikan
- APMM -
kawal
keselamatan
laut
- Kemudaha
n
 11

(a) LATIHAN T4 B3 ms 88- 92 : PENGARUH HINDU-BUDDHA DALAM KESENIAN

bangunan yang dibuat daripadaGambar
batu bata 1 dan Gambar 2 menunjukkan candi yang merupakan monumen agama
memperingati orang ternama/ peristiwa penting
aripada candi / kuil / wat /stupa
Hindu dan Buddha di Asia Tenggara.
ung

(b)
Gambar 1 Gambar 2
Gambar 1
Candi Angkor Wat
(a) Apakah maksud monumen? [ 2 markah]
Gambar 2
Candi Borobudur

(c)

t simpan abu jenazah raja dan keluarga

dewa utama kerajaan
merintah / kehebatan seni bina
(b) Namakan monumen yang terdapat dalam monumen di atas. [ 2 markah]
tau pusat alam – negara dianggap sebagai suatu alam semesta
i.
ii.

(c) Jelaskan fungsi candi yang dibina di Asia Tenggara. [ 3 markah]

(d)
san di sek
sejarah
(d) Bagaimanakah kita boleh mempertahankan warisan kesenian dan
jenazah raja dan keluarga kebudayaan negara kita? [ 3 markah]
ung dewa utama kerajaan
n pemerintah / kehebatan seni bina
os atau pusat alam – negara dianggap sebagai suatu alam
 (a)
mbah Allah 12
berhala F3 tiada nabi/kitab
uk F4hidup kucar-kacir F5 berjudi/ berzina
ak F6wanita dipandang LATIHANT4 B4 ms 118- 119 : ZAMAN JAHILIAH
Masyarakat Arab Jahiliah menentang dakwah Nabi Muhammad SAW di Makkah.
leh mewarisi harta
m bayi perempuan
(a) sekaliMengapakah
leh kahwin dgn beberapa perempuan gus masyarakat pada zaman tersebut dikenali sebagai
n riba F11 merompak masyarakat Arab Jahiliah [4 markah]
b F12 sistem kabilah
assabiah

(b) Mengapakah perubahan yang dibawa oleh Nabi Muhammad SAW mendapat tentangan
daripada masyarakat Quraisy Makkah? [8 markah]

(b)
F1 perbezaan dari
segi kepercayaan
F2 Islam sembah
Allah
F3 konsep
persamaan taraf
sesama manusia
sistem sosial Arab
F4 tolak konsep
persaudaraan
Islam
F5 tanggapan salah
terhadap tugas
Nabi / terpaksa (c) Wahyu pertama diturunkan Allah kepada Nabi Muhammad SAW ialah
tunduk kepada
kepimpinan Nabi
surah Al-Alaq (ayat 1-5) memerintahkan umat Islam supaya membaca.
F6 menggugat Huraikan kesan daripada turunnya surah tersebut kepada perkembangan
pengaruh dan tamadun manusia? [8 markah]
kedudukan
F7 menjejas eko
- perusahaan
mengukir patung
berhala
F8 islam larang
animisme

(c)
- Bermulanya era
tamadun islam
- Mementingkan
aktiviti membaca
- Galakkan kajian
- Membina tamadun
- kuasai pelbagai
bidang ilmu
- tingkatkan ilmu
pengetahuan
- mendapat
maklumat dan
informasi
- berfikiran optimis
 13

(a) LATIHAN T4 B5 ms 118- 119 : PERJANJIAN AQABAH I & AQABAH II

dan Khazraj hendaklah beriman kpd Allah dan Rasul
embantu perjuangan nabi
Perjanjian Aqabah Pertama dan Perjanjian Aqabah Kedua merupakan perjanjian
kan amalan jahiliah
yang dimeterai oleh Nabi Muhammad SAW dengan penduduk Yathrib pada
tahun 621 Masihi dan 622 Masihi.

(a) Nyatakan syarat Perjanjian Aqabah Pertama [2 markah]

(b)
s dan Khazraj memeluk islam
n taat setia kpd nabi
nabi dan org Islam Makkah berhijrah ke Madinah
sediakan tempat tinggal (b) Jelaskan syarat Perjanjian Aqabah Kedua [2 markah]
rtahan islam
_

(c)
(c)
n Khazraj di Madinah sering bertelagah Apakah tujuan perjanjian tersebut dimeterai. [ 3 markah]
uasai Yahudi F3 Memerlukan kepimpinan Rasulullah
an masyarakat yg bermusuh

(d) (d) Perjanjian tersebut telah memudahkan perjuangan Nabi Muhammad

Madinah F2 membentuk kerajaan Islam F3S.A.W untuk
Rasulullah diiktirafmenyebarkan
ajaran Islam
sbg pemimpin [ 3 markah]
 a. F1 Perlembagaan 14
bertulis yang
dirangka oleh nabi
Muhammad SAW LATIHAN T4 B5 ms 124 -129 : PIAGAM MADINAH
F2 Berpandukan Jadual berikut berkaitan intisari Piagam Madinah yang digubal oleh Nabi
wahyu Allah
F3 Asas Muhammad SAW.
pemerintahan Perkara Rumusan
kerajaan
Islam Politik Nabi Muhammad SAW ketua negara dan hakim
F4 Catat
peraturan, Perundangan Undang-undang Islam diguna pakai
tanggungjawab
ketua negara dan
Pertahanan Semua masyarakat hendaklah mempertahankan
rakyat Madinah
F5 Berasaskan
persetujuan Ekonomi Keadilan ekonomi
orang Islam
(Muhajirin dan
Sosial Pembentukan ummah
Ansar) dan bukan
Islam (Yahudi dan
suku Arab lain) a) Apakah maksud Piagam Madinah?
F6 Dikenali
sebagai Sahifah

puskan F3 Tiada diskriminasi merebut peluang ekonomi

gai ummah F5 Bekerjasama tanpa mengira bangsa [2 markah]

ma terhadap negara F7 Tidak boleh bermusuh sesama sendiri

b) b) Apakah perkara asas dalam piagam tersebut dalam aspek berikut:

i. Ekonomi
m pentadbiran dan perundangan F3 Pembentukan masyarakat sebagai satu ummah

intahan islam

[2 markah]
ii. Sosial

[2 markah]

(c) Piagam Madinah membawa kesan terhadap perkembangan

tamadun islam.
Gunakan pengetahuan sejarah dan pengetahuan am anda.
(c) KBAT

[4 markah]
 SIRI PEPERANGAN DALAM ISLAM 15
( BUKT ) B - BADAR
U - UHUD
K - KHANDAK T - TABUK

LATIHAN : PENYEBARAN ISLAM DI MADINAH : T4 B5 ms 129

nah dan membentuk kerajaan Islam Madinah pada tahun 622 M, Nabi Muhammad SAW meneruskan usaha penyebaran Isl
nghantar perutusan ke Rom Timur / Parsi
u peluk islam melalui warkah
ak memaksa memeluk Islam
nggunakan diplomasi
nunjukkan nilai-nilai yang baik
Nyatakan
(a) dua strategi yang digunakan oleh Nabi Muhammad SAW dalam usaha penyebaran tersebut.

- berperang [ 2 markah]
apabila
diserang oleh (b) Islam merupakan agama yang mementingkan perdamaian dan melarang
musuh peperangan serta perlu mengikut garis panduan yang ditetapkan.
- tujuan
mencari Beri hujah anda.
keamanan
- menjaga
rumah ibadat
- menjaga
maruah negara
- memelihara
harta benda/
melindungi
manusia yang
tidak bersalah
- menentang
kezaliman
- menjaga
maruah negara
/diri
- tidak [ 4 markah]
membunuh
sesuka hati (c) Sekiranya masyarakat dunia pada masa kini berpegang kepada prinsip di
- orang yang
lemah/ kanak- 1(b) dunia akan menjadi aman. Beri ulasan anda.
kanak / wanita
/ orang sakit /
org serah diri
- tidak bunuh
binatang
ternakan
- Bersikap
saling
menghormati/
toleransi
- Tidak campuri
urusan negara
lain
- Mengadakan
rundingan/
perjanjian [ 4 markah]
damai bagi
menyelesaikan
konflik
- tidak
musnahkan
masjid/ rumah
ibadat/
 1

T4B6 ms 144 -149 : SUMBANGAN KHULAFA AL-RASYIDIN DALAM PENTADBIRAN

NAMA KHALIFAH SUMBANGAN
1. Bahagikan Tanah Arab kepada 10 wilayah
Khalifah 2. Bayar gaji kepada tentera menggunakan harta rampasan perang
Abu Bakar al-Siddiq 3. Memperkenalkan undang –undang tanah
4. Memperkenalkan sistem cukai
5. Kumpul semula tulisan al-Quran
1. Tubuhkan Majlis Syura
Khalifah 2. Tubuhkan jabatan Polis, Jabatan Tentera
Umar bin al- 3. Bina markas tentera dan kubu pertahanan di sempadan
Khattab 4. Bahagikan jajahan takluk islam kepada beberapa wilayah yang diketuai wali ataugabenor
5. Hakim dibayar gaji tinggi untuk elak salah laku hakim
1. Tubuhkan tentera laut
Khalifah 2. Tubuhkan Baitulmal
Uthman bin Affan 3. Bina jalan raya dan jambatan
4. Bina rumah rehat untuk pengembara
5. Selaraskan bacaan al-Quran
Khalifah 1. Bina markas tentera
Ali bin Abu Talib 2. Teruskan bayaran jizyah
3. Selesaikan masalah berkaitan undang – undang islam

T4B6 ms 150 -158 : PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA

PROSES PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM SUMBANGAN KERAJAAN ISLAM

KERAJAAN BANI UMAIYAH 1. Bina masjid Cordova

1.Nama kerajaan sempena nama Umaiyah bin
Abdu Syam
2. Diasaskan oleh Muawiyah bin Abu Sufyan
3.Pemerintahan tahap pertama berpusat di
Damsyik dan pemimpinnya guna gelaran
khalifah
4.Pemerintahan tahap kedua pusat
pemerintahan berpusat di Cordova dan
pemimpinnya guna gelaran amir
2. Bina Baitulmal untuk seimbangkan sistem kewangan
3. Bina hospital sakit kusta
4. Buat Sistem Khalifah
5. Buat Sistem Wazarah dimanwazir ketuai pentadbiran pusat
6. Buat Sistem urus setia dengan membahagikanpentadbiran
kepada beberapa bahagian iaitu surat menyurat/cukai/
tentera/kehakiman
7. Buat Sistem hijabah iaitu pemeriksaan orang yangmahu
menemui khalifah
8. Tubuhkan Jabatan Cukai/ Jabatan Surat Menyurat/
jabatan Urusan Am/ Jabatan Cap Mohor
Pemerintah
9. Tubuhkan Diwanul Jundi untuk pertahanan negara
10. Kota Basrah tempat penyebaran ilmu
11. Cordova tempat perdagangan antarabangsa

KERAJAAN BANI ABBASIYAH 1. Kota Baghdad jadi pusat intelektual

1.diasaskan selepas berjaya menjatuhkan
kerajaan Bani Umaiyah melalui Revolusi
Abbasiyah
2. ditaja oleh Ali bin Abdullah
3. Penentangan secara sulit dan terbuka
4. Penentangan dibuat atas nama Ahlul Bait
( keluarga nabi )
5. Pusat operasi di Khurasan, Kufah
6. Nama kerajaan sempena nama bapa
saudara nabi al-Abbas
2. Tubuhkan baitulhikmah oleh Khalifah Harun al-Rasyid
3. Aktiviti penterjemahan falsafah dan sains Yunani
4. Terjemah karya asing seperti Sanskrit dan Suriani
5. Ulama terlibat dlm penulisan ilmu sejarah/ tafsir /fikah
6. Imam Malik menyusun buku al Muwatta’ / Iman Syafi’i
7. Penulisan ada 3 tahap ( catat idea/ kumpul idea
/ mengarang )
8. Mencipta dan membuat pembaharuan dalam karya
9. Penubuhan pusat pengajian tinggi
 2
a.
F1 Diasaskan Muawiyah
bin Abu Sufyan T4B6 ms 150 -154 : KERAJAAN UMAIYAH
F2 Berlaku penyerahan
Selepas kewafatan Khalifah Ali bin Abu Talib pada tahun 661 Masihi,
kuasa oleh Hassan bin
Ali kepada Muawiyah berakhirnya pemerintahan kerajaan Khulafa al-Rasyidin. Pemerintahan
F3 Mengelakkan umat kerajaan Islam diteruskan oleh Kerajaan Bani Umaiyah.
Islam berpecah belah
F4 Berpusat di Damsyik
F5 Pemimpin memakai (a) Nyatakan tentang pengasasan kerajaan Bani Umaiyah Tahap I.
gelaran khalifah
F6 Nama kerajaan
sempena keturunan
Bani Umaiyah iaitu
Umaiyah bin Abdul
Shams bin Abdu Manaf.
b.
F1 Sistem Khalifah
H1 ketua pemerintah
F2 Sistem Wazarah [4 markah]
H2a Wazir mengetuai
pentadbiran pusat
H2b Gabenor
(b) Jelaskan sumbangan kerajaan Bani Umaiyah terhadap peradaban
mengetuai wilayah dunia dalam bidang pentadbiran. [8 markah]
F3 Sistem Urus Setia
H3a Membahagikan
pentadbiran kepada
beberapa bahagian
H3b surat menyurat/
bahagian cukai/ polis
tentera/ kehakiman
H3c Beberapa pegawai
utama dilantik
F4 Sistem Hijabah
H4a pemeriksaan
keselamatan sblm
menemui khalifah
F5 Penubuhan Jabatan
H5a Jabatan Cukai /
Surat Menyurat /
Urusan am / Urusan
Cap Mohor Pemerintah

c. (c) Sistem pentadbiran yang sistematik dan undang-undang yang

berkesan penting kepada pembangunan sesebuah negara?
intah menjaga keselamatan/ kesejahteraan rakyatBerikan
H1c Penentangan/
ulasanpemberontakan
anda. dapat dielakkan [8 markah]
a
m negara H2c Peluang kerja bertambah
 John Crawford
- teori islam
dari 1
Semenanjung
Tanah Arab /
perdagangan
T4B7 ms 175 - 178 : TEORI KEDATANGAN ISLAM KE ASIA TENGGARA
Emanuel
Gadinho Eredia Maklumat berikut merupakan sejarawan Barat yang mengemukakan teori
– teori islam dari
China melalui kedatangan Islam ke Asia Tenggara.
perdagangan
Snouck Hurgronje [ ACI JES ]
- teori islam ARABJ  John Crowford
dari India CHINAE  Emanuel Gadinho Eredia
melalui INDIAS  Snouck Hurgronje
TEORI DARI ARAB
- Catatan China (a)
menyatakan
pedagang Arab Nyatakan teori kedatangan Islam ke Asia Tenggara yang dikemukakan
mempunyai oleh sejarawan tersebut.
pusat perniagaan
di Amoy/ Canton
- Pedagang Arab
kuasai
perdagangan
laut dari
pelabuhan
Iskandariah di
Mesir - China
- membina
perkampungan
mereka Ta Shih [ 2 markah]
di Sumatera
- pedagang Arab (b) Jelaskan bukti yang dikemukakan tentang teori kedatangan Islam ke Asia
berkahwin dgn
wanita Tenggara melalui Semenanjung Tanah Arab dan China
tempatan
- Adat resam dan
budaya Melayu
dipengaruhi
oleh budaya
Arab/ hormati
tetamu

TEORI
DARI
CHINA
- Canton menjadi
pusat
perniagaan
pedagang Arab
- Agama Islam [ 4 markah]
berkembang di
kalangan (c) Pedagang Islam memainkan peranan penting dalam penyebaran Islam di
pedagang Asia Tenggara. Buktikan.
China
- Perpindahan
beramai-ramai
pedagang Islam
dari Canton
atau Amoy ke
AT
- Batu
Bersurat
Terenggganu
- persamaan unsur

- kemurnian sikap
jd ikutan
penduduk [ 4 markah]
- bina
perkampungan
jd tempat
bincang agama
- semangat dakwah
- pedagang bw
ulama utk
sebar islam
- pedagang amal
sifat
mahmudah /
ai moral/ melalui cerita / teladan / cerita Sang Kancil
i ibu bapa
al keagamaan / fekah / tauhid / solat / tajwid 2
dat resam/ pantang larang/ pergaulan sosial
al menjaga maruah
ara berkelakuan baik
T4B8 ms 201 -203 : PENGARUH ISLAM DALAM PENDIDIKAN
n
Maklumat berikut berkaitan sistem pendidikan yang diamalkan orang Melayu

 Pendidikan tidak formal

 Pendidikan formal
(a) Apakah maksud pendidikan tidak formal?

/ dirumah tok guru

ingga 15 tahun
as solat zohor / Maghrib
m dan al Quran/tiada bayaran
adi pusat pengajian [ 2 markah]
menerima pengajaran Islam daripada Maulana Abu Bakar
ndakwah asing yang menetap di (b)
Melaka Jelaskan aspek yang dipelajari dalam pendidikan formal.
meluas di Kelantan / Kedah

/ mengikut tahap / diawasi mudir

[ 4 markah]
(c) Pendidikan tidak formal dan formal perlu diberi penekanan oleh segenap
lapisan masyarakat hari ini. Berikan hujah anda.

- kukuhkan
pegangan
agama
- dpt bezakan
baik buruk
- menjadi
manusia berjaya
- peluang kerjaya
- menambahkan
pendapatan
- menerapka
n akhlak
mulia
- kukuhkan
[ 4 markah]
ekonomi
 20

TINGKATAN : 4 BAB : 8
TAJUK : PENGARUH ISLAM DALAM PERCUKAIAN
MUKA SURAT : 211 RENTAK LAGU : Tanggal 31

Soalan : Faktor Kemajuan Kerajaan Melaka Dalam Perdagangan

Bila berniaga di Melaka
Cukai ditentukan.....pemerintah KERAJAAN MELAKA PASARAYA/
Bayarlah cukai.....sebelum berniaga KEDAI DI TEMPAT ANDA
Bayar cukai.....sebelum berniaga Kedudukan strategik Kedai dibina di tempat strategik
Tumpuan pedagang Jadi tumpuan pelanggan
Cukai sumber negara asing
Urus niaga di bazar Melaka Sistem timbang dan Ada penimbang barang
Bayarlah cukai.....sebelum berniaga sukat – guna dacing
Bayar cukai.....sebelum berniaga Syahbandar ketua Ada pengurus kedai
pelabuhan
Orang asing kepulauan Melayu Laksamana jaga urusan Ada pengawal keselamatan
Hanya dikenakan 3% saja kelautan
Orang asing lain pula Kaedah jual beli & tukar Peniaga jual dan pelanggan beli
Hanya dikenakan 6% kepada mereka barang barang
Undang- undang Laut Undang- undang di dalam kedai
Cukai terbahagi dua
Melaka –tugas nakhoda,
Cukai tetap dan cukai diraja
Bayarlah cukai.....sebelum berniaga jurumudi
Bayar cukai.....sebelum berniaga Sediakan kemudahan – Sediakan kemudahan kepada
pentadbiran licin / pelanggan
Beras......makanan free saja perdagangan lancar
6% pedagang arab India Guna Bahasa Melayu Gunakan Bahasa Melayu dalam
Bayarlah cukai.....sebelum berniaga sebagai lingua franca / urusan jual beli
Bayar cukai.....sebelum berniaga ada 84 bahasa
dipertuturkan
5% Jepun dan China
Orang asing bayar cukai juga Jelaskan faktor kepesatan kegiatan perdagangan di Melaka setelah kedatangan penga
Bayarlah cukai.....sebelum berniaga
Bayar cukai.....sebelum berniaga

Orang asing kepulauan Melayu

Hanya dikenakan 3% saja
Orang asing lain pula
Hanya dikenakan 6% kepada mereka

Cukai….cukai….cukai

En Yusuff B Ahmad @ Harun

Nyatakan
SMK Sultanpengaruh yang dibawa oleh Islam
Azlan Shah
dalam bidang ekonomi.
Pn. Norihan Bt Mohd Tahir
- SMK
Institusi
Tanbaitulmal
Sri Abdulsebagai
Aziz perbendaharaan negara
- Memperolehi dari hasil daripada zakat/ sedekah
- Menggalakkan umatnya rajin bekerja/ mencari reze ki
yang halal
- Melarang perbuatan mengemis/ menggalakkan ora
Islam berdagang
- Mengamalkan unsur-unsur halal semasa berniaga
- Amalan riba/penindasan/penipuan adalah dilarang
a. Ekonomi tradisional 1
F1 aktiviti ekonomi
seperti melombong,
bercucuk tanam, T4B10 ms 244 -247 : EKONOMI TRADISIONAL & DAGANGAN
menternak binatang Jadual berikut menunjukkan perbandingan kegiatan ekonomi tradisional
F2 Diusahakan secara
dan ekonomi dagangan yang membawa kewujudan dwieokonomi
kecil-kecilan
F3 dikenali sara diri Ekonomi Tradisional Aspek Ekonomi Dagangan
F4 Pengeluaran dalam
skala kecil/ pengunaan Kecil Skala Besar
teknologi rendah/ Rendah Teknologi Moden
modal kecil/ buruh Kecil Modal Besar
terhad/ pasaran kecil
Ekonomi dagangan:
Terhad Buruh Ramai
F1 kegiatan pertanian/ Keperluan sendiri Pasaran Eksport
perlombongan yang
melibatkan lebihan
pengeluaran untuk
(a) Nyatakan maksud kegiatan ekonomi berikut:
tujuan pemasaran
F4 Pengeluaran dalam i. Ekonomi tradisional [2 markah]
skala yang besar/
menggunakan buruh
yang ramai/ modal
besar/ teknologi tinggi/
pasaran lebih luas
(b) 261 – 161
F1 Sekatan British ii. Ekonomi dagangan [2 markah]
H1a Enakmen Tanah
Padi 1917/ larangan
tanam getah di Kawasan
tanaman padi
H1b premium
pembukaan tanah
baharu dinaikkan (b) Berikan dua sebab masyarakat Melayu kurang terlibat dengan tanaman
H1c Tanah Simpanan
Melayu dilarang dagangan. [4 markah]
menanam tanaman
dagangan
F2 Modal sedikit/
teknologi rendah
H2a tidak mampu
bersaing
H2b dipinggirkan
British/ tidak dapat
bantuan/ pinjaman
kewangan

(c) KBAT
Berjaya (c)Kerajaan berusaha menangani kewujudan dwiekonomi (ekonomi sara
F1 penubuhan FELDA diri dan ekonomi dagangan secara serentak) semasa era penjajah di
H1a Rakyat luar bandar
di beri tanah untuk negara kita. Berjayakah usaha tersebut? [4 markah]
tanam komersial/ getah
kelapa sawit
H1b peneroka terlibat
dlm ekonomi dagangan
/ punca pendapatan
F2 Penubuhan FAMA
H2a menanam tanaman
kontan selain getah,
kelapa sawit seperti
sayuran, pisang, jagung
H2b pemasaran hasil
tanaman dibantu FAMA
Inf ekonomi sara diri
semakin berkurang/
majoriti masyarakat
Melayu terlibat dalam
ekonomi dagangan
persoalan utama kerana tanah luasa dan penduduk tidak ramai
esar utk usahakan tanah 1
an tunggak kuasa pembesar
ahakan tanah
T4B10 ms 258 -261: DASAR BRITISH TERHADAP PERTANIAN :
ai UNDANG- UNDANG BERHUBUNG TANAH

Penjajah British telah memperkenalkan peraturan dan penggunaan tanah yang

amat berbeza dengan amalan masyarakat Melayu tradisional.

(a) Jelaskan amalan pemilikan tanah masyarakat Melayu sebelum

kedatangan British. [4 markah]

kan
ilik tanah dan mudahkan pentadbiran
n cukai, jual beli dan pajak tanah (b) Terangkan perubahan dalam peraturan serta penggunaan tanah semasa
gunan seperti tanah lombong/ladang/ peribumi
tanah penjajahan British di Tanah Melayu. [8 markah]
abat Tanah utk usahakan tanah dan kutip hasil hutan/rotan
utk dptkan modal

(c) Pada pandangan anda, mengapakah British memperkenalkan undang-

undang tanah tersebut? [8 markah]

- lindungi
kepentingan
ekonomi
British
- sistem pemilikan
tanah tradisional
tidak sesuai
- rekod penting
utk bukti
pemilikan tanah
- memudahkan
jual beli tanah
- tanah
peribumi tidak
boleh
dipindah milik
- lindungi
tanah
peribumi
- kekalkan org
Melayu sbg
petani
 - kawasan
kaya sumber
semulajadi
2
- menjadi pusat
ekonomi T4B10 ms 263 -270: KESAN DASAR PENTADBIRAN BRITISH TERHADAP
penjajah
- pertambahan PERBANDARAN, PENGANGKUTAN & KESIHATAN
penduduk
- pekan maju Dasar pentadbiran British di Tanah Melayu telah membawa kepada kemunculan
menjadi
bandar bandar-bandar baharu yang dilengkapi dengan sistem pengangkutan dan
- bandar jadi perhubungan.
pusat
pentadbiran dan
perbankan (a) Nyatakan faktor yang mendorong kemunculan bandar baharu. [4 markah]
- perlombongan
bijih timah
mewujudkan
bandar
Taiping
- Kuala Lumpur jadi
bandar besar
kerana
kedudukan
strategik
- Peningkatan hasil
kereta api
dpt diangkut ke pelabuhan
a api Taiping ke Port Weld dibina(b) Jelaskan perkembangan sistem pengangkutan dan perhubungan di Tanah
embukaan tanah baharu untuk tanaman getahMelayu. [8 markah]
berturap dibina
popular dgn pengenalan kenderaan bermotor
em perhubungan seperti telegraf dan telefon
khidmatan pos dan radio
tan pengangkutan udara diwujudkan

(c) Pada pendapat anda, apakah manfaat yang diperoleh hasil daripada
kemajuan sistem pengangkutan dan perhubungan di Malaysia?[8
markah]

in kepesatan pembangunan
makmuran ekonomi negara
ukan teknologi negara
i keselesaan kepada rakyat
bungkan setiap bandar utama
bungankan dengan kawasan pedalaman
njimatkan masa perjalanan
ukan pelancongan
san perniagaan lebih cepat
 AKTIVITI : PAK21 - PERGERAKAN TANGAN
24

T5 B1 ms 5-7 : Mengapakah imperialisme Barat menjajah negara-negara Asia

Tenggara antara abad ke 15 hingga awal abad ke 20 ?
Pelajar 1 : Banyak bahan mentah
- Tanah Melayu kaya dengan bijih timah / Thailand banyak kayu jati
- dijadikan keperluan industri di Eropah
Pelajar 2 : Ada sistem pengangkutan dan perhubungan
- penggunaan kapal wap - boleh bawa muatan yang banyak
- mempercepatkan perjalanan antara Timur dengan Barat
- Pembukaan Terusan Suez - memendekkan perjalanan / jimat kos
- penciptaan telegraf - beri arahan kepada pegawai dengan cepat
- perniagaan jadi mudah / perdagangan antarabangsa pesat
Pelajar 3 : Persaingan kuasa barat
- semakin luas tanah jajahan semakin tinggi sanjungan
- melambangkan kekuatan dan kekayaan kuasa Barat
Pelajar 4 : Beban Orang Putih dan Tugas Sebarkan Tamadun
- mendakwa mereka lebih maju
- bertanggungjawab memimpin orang Timur
Pelajar 5 : Revolusi Perindustrian di Eropah
- memerlukan bahan mentah yang banyak / pasaran baru
Pelajar 6 : Luaskan pasaran
- menjadikan China dan India sebagai sasaran
Pelajar 7 : Sebarkan agama Kristian
Pelajar 8 : Luaskan kuasa dan pengaruh
CONTOH SOALAN : SPM 2007
2d) Mengapakah kuasa-kuasa Barat bersaing untuk meluaskan pengaruh di Timur ?
[ 2 markah ]
CONTOH SOALAN : SPM 2011
7 a)

Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, terangkan sebab negara kita dijajah

oleh penjajah Barat [ 8 markah ]

CONTOH SOALAN : SPM 2014

3 b) Kuasa Barat menjadikan slogan Beban Orang Putih dan Tugas Menyebarkan
Tamadun sebagai alasan mereka utk menguasai negara lain.
Berikan komen anda terhadap pernyataan tersebut. [ 3 markah ]
- kukuh perpaduan
- kekalkan LATIHAN : Jelaskan persediaan yang perlu anda lakukan untuk mempertahankan
hubungan negara kita daripada dijajah. [4 markah]
baik
- tidak
wujudkan
persengketaan
- menggalakkan
aktiviti
perpaduan
- Sambutan
Hari
Kemerdekaan
- jgn bocor
rahsia negara
- mengelakka
n prasangka
 25
(a)
F1 Penubuhan
kerajaan Pusat T5B1 ms 8 -13 : PENGENALAN BIROKRASI BARAT
F2 Gabenor
Jeneral ketua Apabila kuasa-kuasa Barat menguasai Asia Tenggara, mereka telah
pentadbir
F3 Pentadbiran
memperkenalkan sistem birokrasi Barat.
melalui biro
F4 Pegawai Barat (a) Nyatakan ciri umum sistem birokrasi Barat
ketua biro
F5 Pengenalan i.
undang-undang
Barat
ii.
(b)
F1 Cukai tinggi [2 markah]
F2 Pelaksanaan
kerahan tenaga (b) Mengapakah penduduk Asia Tenggara membenci sistem birokrasiBarat
F3 Penindasan/
yang
hidup sengsara dilaksanakan ke atas negara mereka?
F4 Pemerintahan
beraja berakhir/
Pemerintahan
Dinasti Konbaung
di Burma /
Institusi beraja di
Melaka terhapus
F5 Kemerosotan
pemerintahan
tradisional/
pengaruh
golongan Datu di
Filipina merosot/
jawatan Residen
mengambil alih
peranan pembesar
tempatan di Tanah
Melayu [4 markah]
F6 Jawatan
pembesar (c) Bagaimanakah sistem pentadbiran di negara kita pada hari ini dapat
tempatan
terhapus/ jawatan dimantapkan?
di ambil alih
pegawai Barat

(c)

an kakitangan awam/ e-perkhidmatan/ pantas dan memudahkan urusan seperti pembayaran bil
n mantap membawa kepada kemajuan dan kemakmuran negara.

[4 markah]
 26

- tidak T5 B1 ms 22 : NASIONALISME DI THAILAND

bersifat anti
penjajah Thailand merupakan satu-satunya negara di Asia Tenggara yang berjaya
- rakyat gelisah
krn raja mempertahankan negara daripada mengalami imperialisme Barat.
berkuasa Namun,Thailand tetap mengalami gerakan nasionalisme.
mutlak/penguas
aan kerabat
raja (a) Apakah faktor tercetusnya gerakan nasionalisme tahap pertama di
- raja boros Thailand.
- tubuhkan
Parti Rakyat
dan lancarkan
Revolusi Thai
- tamatkan
sistem raja

- rakyat tidak
puas hati [ 2 markah]
ekonomi
dikuasai kapitalis
barat dan org
(b) Bagaimanakah gerakan nasionalisme tahap kedua di Thailand.
Cina
- Phibul Songram
luluskan
undang- undang
utk sekat
penguasaan
ekonomi org
Cina
- bubar sekolah
dan akhbar
Cina
- galak penduduk
peribumi
digalak terlibat
dlm eko
- tukar nama [ 4 markah]

- pentadbiran
(c) Birokrasi Barat dapat mempertahankan kedaulatan Thailand. Buktikan
moden yg
cekap
- gunakan
kepakaran
pelbagai
negara
- barat tiada
alasan campur
tangan
- mengamalkan
sistem Raja
Berperlembagaa
n
- rakyat terlibat
dlm
pentadbiran
- ada undang2
melindungi [ 4 markah]
hak peribumi
T5 Bab 2 : Sebab-Sebab Penentangan Pemimpin Tempatan ( PEH SAD )– ms 30 & 31 27

P : Pentadbiran British - Paksaan kepada penduduk tempatan

Contoh : sistem cukai, peraturan tanah

E : Eksploitasi Ekonomi - Menguasai ekonomi di TM

Contoh : Negeri - Negeri Selat dibenarkan menjalankan perlombongan

H : Hilang Kuasa - Pembesar hilang kuasa &

pengaruh / Rasa tidak puas hati pembesar

S : Kesulitan Penduduk - Menyulitkan kehidupan penduduk

- Terpaksa bekerjasama dgn British

A : Campurtangan dalam adat resam tempatan

- British paksa terima nilai2 bertentangan dengan adat tempatan
Contoh : J.W.W Birch campurtangan amalan orang suruhan di Perak

D : Dasar penaklukan British- ingin kukuhkan kedudukan politik

Contoh : Naning dipaksa jadi jajahan takluk British dan membayar ufti

CONTOH SOALAN : SPM 2008

7. Penentangan masyarakat tempatan terhadap campurtangan British bertujuan
untuk mempertahankan hak mereka daripada dicerobohi oleh kuasa luar.

a) Huraikan tindakan penjajah British yg membawa kepada penentangan

masyarakat tempatan. [ 6 markah
]

CONTOH SOALAN : SPM 2012

7. Perjuangan menentang penjajah British telah dilakukan oleh pemimpin
tempatan sejak abad ke 19
a) Terangkan faktor penentangan tersebut [ 8 markah ]

LATIHAN T5 : PERJUANGAN PEMIMPIN TEMPATAN : BAB 2 ms 30 - 44

Penentangan terhadap British berlaku di negeri-negeri Melayu pada abad ke-19.
(a) Huraikan peristiwa penentangan pemimpin tempatan berikut :

i. Dol Said [4 markah]

ii. Tok Janggut [3 markah]
iii. Yam Tuan Antah [3 markah]
iv. Rentap [3 markah]
v. Haji Abdul Rahman Limbong [3 markah]
(b) Mengapakah semangat perjuangan pemimpin tempatan menentang British di
(a) wajar dicontohi generasi muda masa kini? [4 markah]