Microsoft Word - DSKP PENDIDIKAN ISLAM TAHUN 1 2017

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA
KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH
Pendidikan Islam
Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran
Tahun 1
Bahagian Pembangunan Kurikulum
Mei 2015
Terbitan 2016
© Kementerian Pendidikan Malaysia
Hak Cipta Terpelihara. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan isi kandungan buku ini dalam apa juga
bentuk dan dengan cara apa jua sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat kebenaran
bertulis daripada Pengarah, Bahagian Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pendidikan Malaysia, Aras 4-8, Blok E9, Parcel E, Kompleks
Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 62604 Putrajaya.
ISBN: 978-967-420-102-9
KANDUNGAN
Rukun Negara........................................................................................................................................................................... v
Falsafah Pendidikan Kebangsaan.............................................................................................................................................. vi
Definisi Kurikulum Kebangsaan ............................................................................................................................................... vii
Kata Pengantar.......................................................................................................................................................................... viii
Pendahuluan............................................................................................................................................................................... 1
Matlamat .................................................................................................................................................................................. 2
Objektif ....................................................................................................................................................................................... 2
Kerangka Kurikulum Standard Sekolah Rendah........................................................................................................................ 3
Fokus ......................................................................................................................................................................................... 4
Elemen Perpaduan .................................................................................................................................................................... 5
Kemahiran Abad Ke- 21............................................................................................................................................................. 5
Kemahiran Berfikir Aras Tinggi................................................................................................................................................... 7

Strategi Pengajaran dan Pembelajaran ..................................................................................................................................... 8
Elemen Merentas Kurikulum ...................................................................................................................................................... 11
Pentaksiran ................................................................................................................................................................................ 14
Organisasi Kandungan .............................................................................................................................................................. 16
Perincian Kandungan ................................................................................................................................................................. 18
Glosari ......................................................................................................................................................................................... 68
Panel Penggubal......................................................................................................................................................................... 69
RUKUN NEGARA
BAHAWASANYA Negara kita Malaysia mendukung cita-cita hendak:
Mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalangan seluruh masyarakatnya;
Memelihara satu cara hidup demokratik;
Mencipta satu masyarakat yang adil di mana kemakmuran negara
akan dapat dinikmati bersama secara adil dan saksama;
Menjamin satu cara yang liberal terhadap tradisi-tradisi
kebudayaannya yang kaya dan berbagai corak;
Membina satu masyarakat progresif yang akan menggunakan sains
dan teknologi moden;
MAKA KAMI, rakyat Malaysia, berikrar akan menumpukan seluruh tenaga dan usaha
kami untuk mencapai cita-cita tersebut berdasarkan prinsip-prinsip yang berikut:
KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN

KESETIAAN KEPADA RAJA DAN NEGARA
KELUHURAN PERLEMBAGAAN
KEDAULATAN UNDANG-UNDANG
KESOPANAN DAN KESUSILAAN
v
FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN
“Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan

ke arah lebih memperkembangkan potensi individu secara menyeluruh
dan bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan harmonis
dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani, berdasarkan kepercayaan
dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bertujuan
untuk melahirkan warganegara Malaysia yang berilmu pengetahuan,
berketerampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab
dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberi
sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga,
masyarakat dan negara.”
Sumber: Akta Pendidikan 1996 (Akta 550)
vi
DEFINISI KURIKULUM KEBANGSAAN
Kurikulum Kebangsaan
3 (1) Kurikulum Kebangsaan ialah suatu program pendidikan yang termasuk

kurikulum dan kegiatan kokurikulum yang merangkumi semua pengetahuan,
kemahiran, norma, nilai, unsur kebudayaan dan kepercayaan untuk membantu
perkembangan seseorang murid dengan sepenuhnya dari segi jasmani, rohani,
mental dan emosi serta untuk menanam dan mempertingkatkan nilai moral
yang diingini dan untuk menyampaikan pengetahuan.
Sumber: Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997

[PU (A) 531/97]
vii
KATA PENGANTAR
Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) yang dilaksanakan DSKP yang dihasilkan juga telah menyepadukan enam tunjang
secara berperingkat mulai tahun 2011 telah disemak semula bagi kerangka KSSR, mengintegrasikan pengetahuan, kemahiran dan
memenuhi dasar baharu di bawah Pelan Pembangunan nilai, serta memasukkan secara eksplisit Kemahiran Abad Ke-21
Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025 supaya kualiti kurikulum dan Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT). Penyepaduan
yang dilaksanakan di sekolah rendah setanding dengan standard tersebut dilakukan untuk melahirkan insan seimbang dan harmonis
antarabangsa. Kurikulum berasaskan standard yang menjadi dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani sebagaimana tuntutan
Falsafah Pendidikan Kebangsaan.
amalan antarabangsa telah dijelmakan dalam KSSR menerusi
penggubalan Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran Bagi menjayakan pelaksanaan KSSR, pengajaran dan
(DSKP) untuk semua mata pelajaran yang mengandungi Standard pembelajaran guru perlu memberi penekanan kepada KBAT
Kandungan, Standard Pembelajaran dan Standard Prestasi. dengan memberi fokus kepada pendekatan Pembelajaran
Berasaskan Inkuiri dan Pembelajaran Berasaskan Projek, supaya
Usaha memasukkan standard pentaksiran di dalam dokumen
murid dapat menguasai kemahiran yang diperlukan dalam abad
kurikulum telah mengubah landskap sejarah sejak Kurikulum
ke-21.
Kebangsaan dilaksanakan di bawah Sistem Pendidikan
Kebangsaan. Menerusinya murid dapat ditaksir secara berterusan Kementerian Pendidikan Malaysia merakamkan setinggi-tinggi
untuk mengenal pasti tahap penguasaannya dalam sesuatu mata penghargaan dan ucapan terima kasih kepada semua pihak yang
pelajaran, serta membolehkan guru membuat tindakan susulan terlibat dalam penggubalan KSSR. Semoga pelaksanaan KSSR
bagi mempertingkatkan pencapaian murid. akan mencapai hasrat dan matlamat Sistem Pendidikan
Kebangsaan.
DR. SARIAH BINTI ABD. JALIL

Pengarah
Bahagian Pembangunan Kurikulum
viii
KSSR PENDIDIKAN ISLAM TAHUN 1 2017
PENDAHULUAN
pengajaran dan pembelajaran (PdP) amat dititikberatkan.
Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) Pendidikan Islam
Perubahan tingkah laku murid hasil daripada proses tersebut akan
dibina bagi memenuhi keperluan Pendidikan Islam secara holistik,
ditaksir dan dinilai. Manakala Pentaksiran dan penilaian
bersepadu dan berkembang serta bersifat autentik selaras dengan
dilaksanakan semasa dan selepas proses PdP berlangsung perlu
keperluan Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang diperkenalkan
direkod serta dilaporkan. Perkembangan murid akan dapat dilihat
dalam sistem pendidikan negara. Pendidikan Islam sekolah
dan dilaporkan secara lebih holistik dan autentik, guru juga dapat
rendah memberi penekanan kepada konsep ilmu oleh Imam
membuat penambahbaikan pada proses pengajaran mereka.
al-Ghazali. Ilmu dalam Pendidikan Islam merangkumi
pengetahuan, kemahiran dan nilai. Oleh itu, bagi memenuhi Melalui transformasi kurikulum, dokumen kurikulum turut disemak
keperluan ilmu, kurikulum Pendidikan Islam dibangunkan dan terhasilnya Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran
merangkumi tujuh bidang iaitu al-Quran, Hadis, Akidah, Ibadah, (DSKP). DSKP Pendidikan Islam merupakan satu dokumen
Sirah, Adab, dan Jawi. Ilmu dari bidang-bidang tersebut yang kurikulum yang lengkap bagi setiap tahun persekolahan,
merangkumi pengetahuan, kemahiran dan nilai perlu disampaikan mengandungi penerangan kurikulum, lajur standard kandungan,
dengan berkesan melalui pelbagai pendekatan, kaedah dan teknik standard pembelajaran dan standard prestasi. DSKP diharapkan
yang lebih menarik. dapat membantu dan memandu guru untuk menyampaikan ilmu
yang sahih dan melaksanakann proses PdP dengan berkesan
Kemahiran Abad Ke -21, Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT),
serta dapat mengukur perkembangan murid secara lebih holistik
dan kemahiran menaakul turut dimasukkan secara eksplisit dalam
dan autentik.
dokumen kurikulum Pendidikan Islam agar modal insan yang
dihasratkan mampu memenuhi keperluan masa kini. Transformasi DSKP Pendidikan Islam diharapkan berupaya membantu guru
kurikulum yang dilaksanakan melalui KSSR mula dilaksanakan membentuk modal insan yang bercita-cita tinggi, berdaya tahan,
pada tahun 2011. Kurikulum Pendidikan Islam juga turut bersemangat juang, gigih berusaha dan mampu mengubah diri
mengalami perubahan seiring dengan perubahan kurikulum arus berperanan sebagai khalifah yang menyumbang kepada tamadun
perdana. Melalui kurikulum ini keberkesanan dalam proses bangsa dan negara.
1
MATLAMAT 5. Membaca dan memahami hadis-hadis terpilih dan

mengamalkan tuntutan hadis serta menghayati
Matlamat KSSR Pendidikan Islam ialah untuk membina dan
kepentingannya dalam kehidupan harian.
membentuk hamba dan khalifah Allah SWT yang berilmu, beriman,
6. Meyakini dan merumuskan asas-asas akidah untuk
bertaqwa, beramal soleh, berakhlak mulia dan berketerampilan
diamalkan sebagai pegangan dan benteng dalam
berdasarkan al-Quran dan al-Sunnah serta menyumbang ke arah
kehidupan harian serta asas dalam tindakan.
mempertingkatkan tamadun bangsa dan negara serta
7. Mengamalkan konsep asas ibadat sebagai memenuhi
kesejahteraan alam demi mencapai kesejahteraan dunia dan
tuntutan fardu ain dan fardu kifayah untuk diamalkan
akhirat.
secara istiqamah dalam kehidupan harian.
OBJEKTIF 8. Mengaplikasikan iktibar daripada sirah Rasulullah SAW
bagi menanam rasa kecintaan kepada baginda dan
KSSR Pendidikan Islam bertujuan membolehkan murid mencapai
mengamalkan sunnahnya dalam kehidupan harian.
objektif berikut:
9. Menghayati dan mengamalkan konsep adab dan nilai-nilai
akhlak dalam kehidupan harian serta sebagai asas dalam
1. Membaca surah-surah terpilih daripada al-Quran dengan
betul dan bertajwid menggunakan mushaf al-Quran serta tindakan.
10. Membaca, membina dan menulis ayat atau teks dalam
mengamalkan pembacaannya dalam kehidupan harian.
tulisan jawi dan khat serta mencintainya sebagai warisan
2. Menghafaz surah-surah terpilih daripada al-Quran untuk
budaya bangsa.
mengamalkan hafazannya dalam solat dan ibadat harian.
3. Memahami sejarah penurunan al-Quran dan maksud
beberapa surah terpilih untuk dihayati pengajarannya
secara berterusan.
4. Membaca al-Quran menggunakan hukum tajwid dengan
betul secara berterusan.
2
KERANGKA KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH Kesepaduan ini bertujuan membangunkan modal insan yang
menghayati nilai-nilai murni berteraskan keagamaan,
KSSR Pendidikan Islam dibina berasaskan enam tunjang, iaitu
berpengetahuan, berketerampilan, berpemikiran kritis dan kreatif
Komunikasi; Kerohanian, Sikap dan Nilai; Kemanusiaan;
serta inovatif sebagaimana yang digambarkan dalam Rajah 1.
Keterampilan Diri; Perkembangan Fizikal dan Estetika; serta Sains
Kurikulum Pendidikan Islam digubal berdasarkan 6 tunjang
dan Teknologi. Enam tunjang tersebut merupakan domain utama
kerangka KSSR.
yang menyokong antara satu sama lain dan disepadukan dengan
pemikiran kritis, kreatif dan inovatif.
Rajah 1 : Kerangka Kurikulum Standard Sekolah Rendah
3
FOKUS 3. Amalan
Amalan bermaksud mengamalkan ilmu yang dipelajari dalam
PdP KSSR Pendidikan Islam menekankan aspek ilmu, amali,
kehidupan harian. Contohnya setelah mempelajari tentang
amalan, penghayatan dan pembudayaan. Berikut adalah
teori solat dan melaksanakan solat secara amali murid
maksud kepada setiap satu aspek tersebut mengikut konteks
hendaklah dibimbing agar mengamalkan solat dalam
Pendidikan Islam KSSR.
kehidupan harian. Murid perlu sentiasa diingatkan agar
1. Ilmu mendirikan solat walau apa keadaan sekali pun.
Ilmu bermaksud isi kandungan atau fakta ilmu yang
4. Penghayatan
ditentukan di dalam standard kandungan (SK) dan standard
Penghayatan bermaksud menghayati kesan dan pengajaran
pembelajaran(SP). Contohnya dalam tajuk solat
dari amalan-amalan yang dilaksanakan. Contohnya
mengandungi fakta tentang hukum solat, syarat wajib, syarat
matlamat pensyariatan solat ialah bagi mencegah daripada
sah, rukun solat dan sebagainya. Isi kandungan atau fakta
melakukan perkara keji dan mungkar. Murid perlu diingatkan
tersebut disampaikan secara teori kepada murid.
agar sentiasa menjauhi perkara keji dan mungkar kerana
mereka telah melaksanakan solat.
2. Amali
Amali bermaksud melaksanakan secara amali teori-teori 5. Pembudayaan
yang dipelajari. Contohnya setelah murid diajar secara teori Pembudayaan bermaksud menjadikan amalan-amalan baik
tentang sujud iaitu meletakkan dahi, dua tapak tangan, dua yang diamalkan secara individu sebagai amalan yang
lutut dan dua hujung kaki ke lantai, murid diminta dilaksanakan secara berjamaah atau beramai-ramai.
melaksanakan sujud secara amali. Amali sangat penting Contohnya amalan melaksanakan solat dijadikan amalan
dilaksanakan bagi memastikan kefahaman yang betul semua warga sekolah, akhirnya akan wujud budaya solat
tentang sesuatu teori. Guru perlu membetulkan sekiranya berjamaah di sekolah.
mendapati ada kesilapan semasa murid melakukan amali.
4
ELEMEN PERPADUAN KEMAHIRAN ABAD KE-21
Satu daripada hasrat KSSR adalah untuk melahirkan murid

Elemen Perpaduan diterjemahkan secara eksplisit dalam
yang mempunyai Kemahiran Abad Ke-21 dengan memberi
kurikulum Pendidikan Islam. Ia dijelmakan melalui tiga konstruk
fokus kepada kemahiran berfikir serta kemahiran hidup dan
utama perpaduan iaitu menerima, menghormati dan mengurus
kerjaya yang berteraskan amalan nilai murni. Kemahiran
kepelbagaian. Setiap konstruk utama pula mempunyai sub
Abad Ke-21 bermatlamat untuk melahirkan murid yang
konstruk masing-masing yang sebenarnya merupakan elemen
mempunyai ciri-ciri yang dinyatakan dalam profil murid seperti
perpaduan yang perlu dipupuk dalam kalangan murid.
dalam Jadual 1 supaya berupaya bersaing di peringkat global.
Sub konstruk menerima kepelbagaian merujuk kepada murid Penguasaan SK dan SP dalam kurikulum Pendidikan Islam
yang bersifat terbuka, bertoleransi, percaya dan sanggup menyumbang kepada pemerolehan Kemahiran Abad Ke-21
bekerjasama walaupun bebeza agama, bangsa, budaya dan dalam kalangan murid.
bahasa. Manakala sub konstruk menghormati kepelbagaian
Jadual 1: Profil Murid
merujuk kepada murid yang boleh mengamalkan sikap atau
tingkah laku yang berhemah tinggi, menghargai dan perihatin PROFIL MURID PENERANGAN
walaupun berbeza agama, bangsa, budaya dan bahasa.
Berdaya Tahan Mereka mampu menghadapi dan
Seterusnya sub konstruk mengurus kepelbagaian pula merujuk mengatasi kesukaran, mengatasi cabaran
kepada murid yang boleh mengamalkan sikap atau tingkah laku dengan kebijaksanaan, keyakinan,
toleransi, dan empati.
yang amanah, adil dan rasional walaupun berbeza agama,
bangsa, budaya dan bahasa. Mahir Mereka menyuarakan dan meluahkan
Berkomunikasi fikiran, idea dan maklumat dengan yakin
Guru-guru yang mengajar mata pelajaran ini hendaklah dan kreatif secara lisan dan bertulis,
menyesuaikan elemen ini dengan tajuk yang berkaitan dengan menggunakan pelbagai media dan
teknologi.
perpaduan tanpa mengubah disiplin dan kandungan mata
pelajaran ini.
5
PROFIL MURID PENERANGAN PROFIL MURID PENERANGAN
Pemikir Mereka berfikir secara kritikal, kreatif dan Berprinsip Mereka berintegriti dan jujur,
inovatif; mampu untuk menangani masalah kesamarataan, adil dan menghormati
yang kompleks dan membuat keputusan maruah individu, kumpulan dan komuniti.
yang beretika. Mereka berfikir tentang Mereka bertanggungjawab atas tindakan,
pembelajaran dan diri mereka sebagai akibat tindakan serta keputusan mereka.
pelajar. Mereka menjana soalan dan
bersifat terbuka kepada perspektif, nilai
dan tradisi individu dan masyarakat lain. Bermaklumat Mereka mendapatkan pengetahuan dan
Mereka berkeyakinan dan kreatif dalam membentuk pemahaman yang luas dan
menangani bidang pembelajaran yang seimbang merentasi pelbagai disiplin
baru. pengetahuan. Mereka meneroka
pengetahuan dengan cekap dan berkesan
Kerja Mereka boleh bekerjasama secara dalam konteks isu tempatan dan global.
Sepasukan berkesan dan harmoni dengan orang lain. Mereka memahami isu-isu etika / undang-
Mereka mengalas tanggungjawab undang berkaitan maklumat yang
bersama serta menghormati dan diperoleh.
menghargai sumbangan yang diberikan
oleh setiap ahli pasukan. Mereka Penyayang / Mereka menunjukkan empati, belas
memperoleh kemahiran interpersonal Prihatin kasihan dan rasa hormat terhadap
melalui aktiviti kolaboratif, dan ini keperluan dan perasaan orang lain.
menjadikan mereka pemimpin dan ahli Mereka komited untuk berkhidmat kepada
pasukan yang lebih baik. masyarakat dan memastikan kelestarian
alam sekitar.
Bersifat Ingin Mereka membangunkan rasa ingin tahu
Tahu semula jadi untuk meneroka strategi dan Patriotik Mereka mempamerkan kasih sayang,
idea baru. Mereka mempelajari kemahiran sokongan dan rasa hormat terhadap
yang diperlukan untuk menjalankan inkuiri negara.
dan penyelidikan, serta menunjukkan sifat
berdikari dalam pembelajaran. Mereka
menikmati pengalaman pembelajaran
sepanjang hayat secara berterusan.
6
KEMAHIRAN BERFIKIR ARAS TINGGI KBAT ialah keupayaan untuk mengaplikasikan pengetahuan,
kemahiran dan nilai dalam membuat penaakulan dan refleksi
Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) dinyatakan dalam
bagi menyelesaikan masalah, membuat keputusan, berinovasi
kurikulum secara eksplisit supaya guru dapat
dan berupaya mencipta sesuatu. KBAT merangkumi kemahiran
menterjemahkan dalam pengajaran dan pembelajaran bagi
berfikir kritis, kreatif dan menaakul dan strategi berfikir.
merangsang pemikiran berstruktur dan berfokus dalam
kalangan murid. Penerangan KBAT adalah berfokus kepada Kemahiran berfikir kritis adalah kebolehan untuk menilai
empat tahap pemikiran seperti Jadual 2. sesuatu idea secara logik dan rasional untuk membuat
pertimbangan yang wajar dengan menggunakan alasan dan
Jadual 2: Tahap pemikiran dalam KBAT bukti yang munasabah.
TAHAP PEMIKIRAN PENERANGAN Kemahiran berfikir kreatif adalah kemampuan untuk
Mengaplikasi Menggunakan pengetahuan, kemahiran, menghasilkan atau mencipta sesuatu yang baharu dan bernilai
dan nilai dalam situasi berlainan untuk dengan menggunakan daya imaginasi secara asli serta berfikir
melaksanakan sesuatu perkara
tidak mengikut kelaziman.
Menganalisis Mencerakinkan maklumat kepada
bahagian kecil untuk memahami dengan Kemahiran menaakul adalah keupayaan individu membuat
lebih mendalam serta hubung kait antara pertimbangan dan penilaian secara logik dan rasional.
bahagian berkenaan
Menilai Membuat pertimbangan dan keputusan Strategi berfikir merupakan cara berfikir yang berstruktur dan
menggunakan pengetahuan,
berfokus untuk menyelesaikan masalah.
pengalaman, kemahiran, dan nilai serta
memberi justifikasi
Mencipta Menghasilkan idea atau produk atau
kaedah yang kreatif dan inovatif
7
KBAT boleh diaplikasi dalam bilik darjah melalui aktiviti STRATEGI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN
berbentuk menaakul, pembelajaran inkuiri, penyelesaian
Keberkesanan PdP bergantung kepada kreativiti guru
masalah dan projek. Guru dan murid perlu menggunakan alat
merancang, mengolah serta melaksanakan pendekatan, kaedah
berfikir seperti peta pemikiran dan peta minda serta penyoalan
dan teknik secara bersepadu dan sitematik. PdP yang
aras tinggi untuk menggalakkan murid berfikir.
berpusatkan murid bagi menggalakkan penglibatan yang aktif
dapat menimbulkan suasana pembelajaran yang menarik.
Dalam konteks Pendidikan Islam pelbagai strategi PdP

digunakan untuk menyampaikan ilmu kepada murid.
Pembelajaran secara ‘hands-on’ dan ‘Berpusatkan Murid’ amat
ditekan dalam proses tersebut. Antara strategi yang
dicadangkan adalah seperti berikut:
Pendekatan Berpusatkan Murid
Strategi PdP dalam mata Pendidikan Islam haruslah

berpusatkan murid bagi membolehkan mereka berinteraksi dan
menguasai kemahiran belajar melalui pengalaman sendiri.
Pembelajaran Berasaskan Projek
Murid menggunakan maklumat lama dan baharu untuk

menghasilkan sesuatu yang nyata. Kaedah ini melibatkan murid-
murid mengkaji sesuatu isu, menyiasat dan mempersembahkan
dapatannya. Hal ini juga dapat membantu guru menilai
8
perkembangan atau kualiti pembelajaran murid. Murid lebih dapat mengukuhkan pemahaman murid terhadap konsep yang
bermotivasi kerana dapat menghasilkan sesuatu produk. dipelajari semasa di dalam bilik darjah, memberi pengalaman
pembelajaran dalam situasi yang sebenar, mengembangkan
Pembelajaran Kontekstual
kemahiran sosial dan kerja berpasukan.
Pembelajaran kontekstual adalah kaedah pembelajaran yang
mengaitkan isi pelajaran dengan pengalaman harian individu, Pembelajaran Konstruktivisme
masyarakat dan persekitaran. Kaedah ini menyediakan
Konstruktivisme ialah suatu kaedah pembelajaran yang
pembelajaran secara konkrit yang melibatkan aktiviti ‘hands on’
menggalakkan murid membina sendiri pengetahuan atau
dan ‘mind-on’. Pembelajaran berlaku apabila murid berupaya
konsep secara aktif berdasarkan pengetahuan dan pengalaman
menghubungkaitkan pengetahuan baharu secara bermakna dan
sedia ada. Dalam proses ini, murid akan menyesuaikan ilmu
menghayati kerevelenan pembelajaran dalam kehidupan
pengetahuan yang diterima dengan pengetahuan sedia ada
mereka.
untuk membina pengetahuan baru. Pembelajaran ini menjadikan
Pembelajaran Masteri murid lebih faham, yakin dan seronok belajar dan mengamalkan
Pembelajaran ini memastikan semua murid menguasai hasil sepanjang hayat.
pembelajaran dalam sesuatu unit sebelum berpindah ke unit

Pembelajaran Berasaskan Inkuiri
pembelajaran yang lain. Pembelajaran ini dipecahkan kepada
beberapa unit kecil untuk mudah dikuasai. Murid mesti Kemahiran inkuiri merupakan kaedah pengajaran dan
menguasai 80% aras masteri sebelum berpindah ke unit pembelajaran yang berpusatkan murid. Murid berperanan
pembelajaran yang lain. merancang dan menjalankan aktivit pembelajaran. Mereka
melibatkan diri secara aktif untuk mencari dan mengumpul
Pembelajaran Luar Bilik Darjah
maklumat melalui pelbagai aktiviti seperti memerhati,
Aktiviti kurikulum yang dilaksanakan di luar bilik darjah secara mendengar, menyoal, berbincang, membuat rujukan dan kaji
terancang dan berstruktur serta berpusatkan murid. Kaedah ini siasat. Aktiviti ini boleh dijalankan secara berasingan atau
9
digabungkan dalam pelbagai teknik pembelajaran seperti kerja Daya kreativiti dan inovatif murid perlu dibangunkan ke tahap
projek, simulasi, lawatan, main peranan dan kuiz. optimum supaya murid mampu menyumbang ke arah
pembangunan agama, masyarakat, bangsa dan negara. Guru
Talaqqi dan musyafahah
yang kreatif dan inovatif dalam proses pengajaran dan
Kaedah talaqqi dan musyafahah dilaksanakan dengan cara guru pembelajaran akan merangsang dan memotivasikan murid bagi
berhadapan dengan murid atau bersemuka. Guru akan meneroka bidang ilmu yang baharu, menjana idea untuk
memperdengarkan bacaan ayat al-Quran sebagai bacaan menghasilkan tugasan dengan lebih kreatif, menilai kualiti hasil
contoh dan meminta murid mendengarnya dan memerhati kerja dan mengerah pemikiran bercapah seterusnya
pergerakkan bibir dengan teliti. Setelah bacaan itu diulang oleh menyerlahkan personaliti individu yang kreatif. Kreativiti ini juga
guru beberapa kali, guru meminta murid membacanya dan guru akan dapat menjana idea murid dalam mengaitkan ilmu Islam
mendengar dengan teliti dan membetulkan bacaan murid sama dengan ilmu sains, teknologi dan kemanusiaan.
ada dari segi makhraj dan hukum tajwid.
Guru Pendidikan Islam mempunyai akauntibiliti untuk
Bagi memastikan sesuatu pengajaran dan pembelajaran berjaya memastikan kemahiran berfikir aras tinggi berlaku dalam setiap
dan mencapai objektif, guru perlu memahami dan menguasai sesi pengajaran dan pembelajaran Pendidikan Islam supaya
standard kandungan, standard pembelajaran dan standard Islam dapat direalisasikan sebagai satu cara hidup.
prestasi dengan jelas dan tepat. Kemahiran guru
mengaplikasikan pendekatan, kaedah dan teknik dalam proses
pengajaran dan pembelajaran Pendidikan Islam akan membantu
murid mencapai standard kandungan dan standard
pembelajaran yang ditetapkan. Guru juga perlu merancang dan
melaksanakan pentaksiran bagi mengesan standard prestasi
dapat dicapai oleh murid mengikut kebolehan masing-masing.
10
ELEMEN MERENTAS KURIKULUM 3. Nilai Murni

• Nilai murni diberi penekanan dalam semua mata
Elemen Merentas Kurikulum (EMK) ialah unsur nilai tambah
pelajaran supaya murid sedar akan kepentingan dan
yang diterapkan dalam proses PdP selain yang ditetapkan dalam
mengamalkannya.
standard kandungan. Elemen-elemen ini diterapkan bertujuan
• Nilai murni merangkumi aspek kerohanian, kemanusiaan
mengukuhkan kemahiran dan keterampilan modal insan yang
dan kewarganegaraan kebangsaan dan global yang
dihasratkan serta dapat menangani cabaran semasa dan masa
menjadi amalan dalam kehidupan harian.
hadapan. Elemen-elemen di dalam EMK adalah seperti berikut:
4. Sains dan Teknologi

1. Bahasa
• Menambahkan minat terhadap sains dan teknologi dapat
• Penggunaan bahasa pengantar yang betul perlu meningkatkan literasi sains serta teknologi dalam
dititikberatkan dalam semua mata pelajaran. kalangan murid.
• Semasa PdP bagi setiap mata pelajaran, aspek sebutan, • Penggunaan teknologi dalam pengajaran dapat
struktur ayat, tatabahasa, istilah dan laras bahasa perlu membantu serta menyumbang kepada pembelajaran
diberi penekanan bagi membantu murid menyusun idea yang lebih cekap dan berkesan.
dan berkomunikasi secara berkesan. • Pengintegrasian Sains dan Teknologi dalam PdP
merangkumi empat perkara iaitu:
2. Kelestarian Alam Sekitar
o Pengetahuan sains dan teknologi (fakta, prinsip,
• Kesedaran mencintai dan menyayangi alam sekitar dan
konsep yang berkaitan dengan sains dan teknologi);
dalam jiwa murid perlu dipupuk melalui PdP semua mata
o Kemahiran saintifik (proses pemikiran dan kemahiran
pelajaran.
manipulatif tertentu);
• Pengetahuan dan kesedaran terhadap kepentingan alam
o Sikap saintifik (seperti ketepatan, kejujuran,
sekitar dalam membentuk etika murid untuk menghargai
keselamatan); dan
alam dan kehidupan.
o Penggunaan teknologi dalam aktiviti PdP.
11
5. Patriotisme 7. Keusahawanan
• Semangat patriotik dapat dipupuk melalui semua mata • Penerapan elemen keusahawanan bertujuan membentuk
pelajaran, aktiviti kokurikulum dan khidmat masyarakat. ciri-ciri dan amalan keusahawanan sehingga menjadi satu
budaya dalam kalangan murid.
• Semangat patriotik dapat melahirkan murid yang
mempunyai semangat cintakan negara dan berbangga • Ciri keusahawanan boleh diterapkan dalam PdP melalui
sebagai rakyat Malaysia. aktiviti yang mampu memupuk sikap seperti rajin, jujur,
amanah dan bertanggungjawab serta membangunkan
6. Kreativiti dan Inovasi
minda kreatif dan inovatif untuk memacu idea ke pasaran.
• Kreativiti adalah kebolehan menggunakan imaginasi
untuk mengumpul, mencerna dan menjana idea atau 8. Teknologi Maklumat dan Komunikasi
mencipta sesuatu yang baharu atau asli melalui ilham • Penerapan elemen TMK dalam PdP memastikan murid
atau gabungan idea yang ada. dapat mengaplikasi dan mengukuhkan pengetahuan dan
kemahiran asas TMK yang dipelajari.
• Inovasi merupakan pengaplikasian kreativiti melalui ubah
suaian, membaiki dan mempraktikkan idea. • Pengaplikasian TMK bukan sahaja mendorong murid
menjadi kreatif malah menjadikan PdP lebih menarik dan
• Kreativiti dan inovasi saling bergandingan dan perlu untuk
menyeronokkan serta meningkatkan kualiti pembelajaran.
memastikan pembangunan modal insan yang mampu
menghadapi cabaran abad ke-21. • TMK diintegrasikan mengikut kesesuaian topik yang
hendak diajar dan sebagai pengupaya bagi meningkatkan
• Elemen kreativiti dan inovasi perlu diintegrasikan dalam
lagi kefahaman murid terhadap kandungan mata
PdP.
pelajaran
12
9. Kelestarian Global yang mengandungi elemen kewangan secara eksplisit

• Elemen Kelestarian Global bermatlamat melahirkan seperti pengiraan faedah mudah dan faedah kompoun.
murid berdaya fikir lestari yang bersikap responsif Penerapan secara sisipan pula diintegrasikan melalui
terhadap persekitaran dalam kehidupan harian dengan tajuk-tajuk lain merentas kurikulum. Pendedahan kepada
mengaplikasi pengetahuan, kemahiran dan nilai yang pengurusan kewangan dalam kehidupan sebenar adalah
diperolehi melalui elemen Penggunaan dan Pengeluaran penting bagi menyediakan murid dengan pengetahuan,
Lestari, Kewarganegaraan Global dan Perpaduan. kemahiran dan nilai yang dapat diaplikasikan secara
• Elemen Kelestarian Global penting dalam menyediakan berkesan dan bermakna.
murid bagi menghadapi cabaran dan isu semasa
di peringkat tempatan, negara dan global.
• Elemen ini diajar secara langsung dan secara sisipan
dalam mata pelajaran yang berkaitan.
10. Pendidikan Kewangan

• Penerapan elemen Pendidikan Kewangan bertujuan
membentuk generasi masa hadapan yang berkeupayaan
membuat keputusan kewangan yang bijak, mengamalkan
pengurusan kewangan yang beretika serta berkemahiran
menguruskan hal ehwal kewangan secara
bertanggungjawab.
• Elemen Pendidikan Kewangan boleh diterapkan dalam
PdP secara langsung ataupun secara sisipan. Penerapan
secara langsung adalah melalui tajuk-tajuk seperti Wang
13
PENTAKSIRAN ditingkatkan melalui aktiviti pengayaan. Pentaksiran Sumatif

pula dikaitkan dengan pentaksiran pada akhir unit pembelajaran,
Pentaksiran adalah kaedah yang digunakan dalam proses
penggal, bulan atau tahun. Ia dilaksanakan untuk menentukan
pengajaran dan pembelajaran untuk menentukan objektif
tahap penguasaan dan pencapaian murid serta membuat
pembelajaran telah dicapai. Kepentingan pentaksiran kepada
perbandingan diantara seorang individu murid dengan murid
guru adalah untuk memberi gambaran tentang perkembangan
yang lain.
murid, menilai keberkesanan pengajaran dan pembelajaran,
membantu memperbaiki pengajaran dan pembelajaran dan Pentaksiran dalam KSSR perlu melalui Tahap Penguasaan yang
membantu menyusun perancangan untuk melaksanakan telah ditetapkan mengikut keperluan mata pelajaran. Tahap
tindakan susulan. Kepentingan pentaksiran kepada murid pula Penguasaan adalah kriteria pencapaian yang berasaskan setiap
adalah untuk memahami tujuan mereka belajar, meningkatkan kelompok standard kandungan dan standard pembelajaran yang
motivasi dan keyakinan diri dan memaklumkan kepada murid telah ditetapkan. Tahap Penguasaan dalam Pendidikan Islam
tentang tindakan susulan yang perlu diambil untuk mereka telah dibina secara umum dan khusus. Tahap Penguasaan
mencapai standard yang ditetapkan. Umum Pendidikan Islam dibina bagi memudahkan guru dan
murid mengetahui dan menentukan apakah tahap penguasaan
Pelbagai kaedah pentaksiran digunakan untuk membolehkan
yang dapat dicapai oleh murid bagi memastikan mereka
pentaksiran yang lebih autentik dan holistik dapat dijalankan.
mencapai standard yang telah ditetapkan dalam Pendidikan
Dua bentuk pentaksiran dijalankan, iaitu pentaksiran formatif dan
Islam. Tahap Penguasaan Umum Pendidikan Islam dapat dilihat
pentaksiran sumatif. Pentaksiran formatif dijalankan secara
dalam Jadual 3. Manakala Tahap Penguasaan Khusus dibina
berterusan dalam proses pembelajaran dan pengajaran.
mengikut kemahiran bagi setiap bidang dalam Pendidikan Islam.
Maklumat yang diperolehi memberi maklum balas tentang
sejauhmana sesuatu hasil pembelajaran telah dikuasai. Guru
dapat mengetahui kelemahan dan kekuatan serta potensi
seseorang murid. Kelemahan murid yang dikenal pasti perlu
diatasi melalui aktiviti pemulihan dan kekuatan murid perlu
14
Jadual 3 :Pernyataan Tahap Penguasaan Umum Pendidikan Tahap Penguasaan Keseluruhan.

Islam
Tahap penguasaan keseluruhan perlu ditentukan bagi memberi
TAHAP satu nilai tahap penguasaan murid di akhir sesi persekolahan.
TAFSIRAN
PENGUASAAN
Tahap penguasaan keseluruhan ini merangkumi domain
psikomotor, kognitif dan efektif murid secara kolektif dan holistik
Murid dapat menguasai asas pengetahuan, kemahiran
1 ILMU dan nilai dalam setiap kandungan yang dipelajari mengikut dengan melihat semua aspek semasa proses PdP murid secara
keupayaan masing-masing.
berterusan melalui pelbagai kaedah. Guru boleh membuat
pertimbangan profesional untuk memberi satu nilai tahap
Murid dapat menjelaskan konsep atau menggunakan
pengetahuan, kemahiran dan nilai secara praktik dalam penguasaan keseluruhan murid berdasarkan pengalaman guru
2 AMALI
kandungan yang dipelajari mengikut keupayaan masing-
masing. bersama murid, kebijaksanaan serta melalui perbincangan
rakan sejawat.Tahap penguasaan keseluruhan diberi selepas
Murid dapat menjelaskan dan mengaplikasikan
pengetahuan, kemahiran dan nilai daripada kandungan murid mempelajari bidang-bidang yang terdapat dalam
3 AMALAN
yang dipelajari mengikut keupayaan masing-masing dalam
kehidupan harian. organisasi Pendidikan Islam .
Murid berkebolehan menghuraikan dan mengaplikasikan
pengetahuan, kemahiran dan nilai daripada kandungan
4 ILTIZAM yang dipelajari secara bersungguh-sungguh dan
bertanggungjawab melaksanakannya dalam kehidupan
harian.
Murid berkebolehan memberikan justifikasi serta

istiqamah terhadap tindakan yang dilakukan dalam
5 PENGHAYATAN
kehidupan harian berdasarkan pengetahuan, kemahiran
dan nilai daripada kandungan yang dipelajari.
Murid berkebolehan merumuskan pengetahuan,

mengaplikasikan kemahiran dan nilai daripada
kandungan yang dipelajari dalam bentuk perubahan
6 PENTABIATAN
tingkah laku serta mempamerkan ciri-ciri kepimpinan
sebagai seorang yang bertaqwa dan boleh dicontohi
atau boleh membimbing orang lain.
15
ORGANISASI KANDUNGAN 4. Bidang Ibadah

Bidang Ibadah menumpukan perkara berikut:
Organisasi kandungan KSSR Pendidikan Islam dibahagikan
4.1. Fardhu Ain
kepada 7 bidang pembelajaran.
4.2. Fardhu Kifayah
1. Bidang Al-Quran.
Bidang al-Quran menumpukan perkara berikut: 5. Bidang Sirah
1.1. Bacaan ayat al-Quran pilihan Bidang Sirah menumpukan perkara berikut:
1.2. Hafazan ayat al-Quran pilihan 5.1. Sirah Rasulullah
1.3. Kefahaman ayat al-Quran pilihan
6. Bidang Adab
2. Bidang Hadis Bidang Adab menumpukan perkara berikut:
Bidang Hadis menumpukan perkara berikut: 6.1. Adab terhadap diri sendiri
2.1. Bacaan Hadis pilihan 6.2. Adab dalam kehidupan bersosial
2.2. Kefahaman Hadis pilihan 6.3. Adab terhadap Allah
6.4. Adab terhadap Rasulullah
3. Bidang Aqidah
Bidang Aqidah menumpukan perkara berikut: 7. Bidang Jawi
3.1. Rukun Iman Bidang Jawi menumpukan perkara berikut:
3.2. Rukun Islam 7.1. Huruf jawi tunggal
3.3. Asmaul Husna 7.2. Membaca, membina dan menulis rangkaikata
3.4. Sifat 20 7.3. Membaca, membina dan menulis pelbagai jenis teks
3.5. Penyelewengan Aqidah 7.4. Mengenal dan menulis Khat Nasakh dan Raqa’ah
16
Jadual 4: Organisasi DSKP
Standard Kandungan Standard Pembelajaran Standard Prestasi
Penyataan spesifik tentang perkara Suatu penetapan kriteria atau Suatu set kriteria umum yang
yang murid patut ketahui dan boleh indikator kualiti pembelajaran dan menunjukkan tahap-tahap prestasi
lakukan dalam suatu tempoh pencapaian yang boleh diukur bagi yang perlu murid pamerkan sebagai
persekolahan merangkumi aspek setiap standard kandungan. tanda bahawa sesuatu perkara itu
pengetahuan, kemahiran dan nilai. telah dikuasai murid (indicator of
success)
17
@âýg@åÔí†í†äÏ@âìàÇ@æõbaìÌÏ@Ñçbm@æõbmbqŠÏ
@ @@æÐm @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm
@pìØîÌß@ðŠuýÏ…@Íí@åËë†ãb×@Òbîn@a…@ðýîã@æa…@æçbà×@LæaìçbnÌÏ@÷ba@ðõbaìÌß@oÏa…@†í‰ìß
ìàÜÇ @ @1
@ @٢Íîbß@æõbíbÏëd×
@åËë†ãb×@a…@Ùîn×ŠÏ@a‰b‚@ðýîã@æa…@æçbà×@LæaìçbnÌÏ@å×bãìšÌß@ëbma@Ñîãì×@åØÜväß@oÏa…@†í‰ìß
@ @ïÜàÇ @ @2
@ @N٢Íîbß@æõbíbÏëd×@pìØîÌß@ðŠuýÏ…@Íí
@pìØîÌß@ðŠuýÏ…@Íí@åËë†ãb×@†Ï‰…@ðýîã@æa…@æçbà×@LæaìçbnÌÏ@åØîbØîÜÐÌß@æa…@åØÜväß@oÏa…@†í‰ìß
@ @åÜàÇ @ @3
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@٢Íîbß@æõbíbÏëd×
@ðŠuýÏ…@Íí@åËë†ãb×@†Ï‰…@ðýîã@æa…@æçbà×@LæaìçbnÌÏ@åØîbØîÜÐÌß@æa…@åØía‰ìèÌß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ @âaŒnÛa @ @4
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@sä×bãbÔÜß@laìvËìšÌmŠi@æa…@êìšËì@MêìšËìŠi@a‰b‚
@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@å×ì×ü…@Íí@åÓ†äîm@Ò…bçŠm@òßbÔna@bmŠ@ïbØîÐînìu@åØí¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ @åmbîÏ @ @5
@ @NðŠuýÏ…@Íí@åËë†ãb×@†Ï‰…@ðýîã@æa…@æçbà×@LæaìçbnÌÏ@å×Ša…Ši
@a…@ðŠuýÏ…@Íí@åËë†ãb×@†Ï‰…@ðýîã@æa…@æçbà×@åØîbØîÜÐÌß@LæaìçbnÌÏ@@åØìßëŠß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ïçìnãì…@éîÛìi@æa…@ôìÔmŠi@Íí@Î‰ëd@ðb™bj@åäîÐàîÐ×@٢ð@å×ßbÐ¾@bmŠ@ì×ü@éØÌîm@åèiëŠÏ@Öìnäi@ @³ÈîjĐäÏ @ @6
@ @ Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma
18
Î†îi@pìØîÌß@âìàÇ@æõbaìÌÏ@Ñçbm@æõbmbqŠÏ
@ @HñëýmI ‫ ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬Î†îi
@ @NsãõbbjàÏ@åØÜàÈÌß@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@∆A’j¥ªA@†Ï‰…@éîÜîÏŠm@ñ‰ì@æa…@éàÜ×@„bj¾@Z@‫ﺍﻭﺑﺠﻴﻜﺘﻴﻒ‬
@åÏë†îè×@a…@säØÜàÈÌß@éßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@∆A’j¥ªA@„bj¾@æçbà×@åË…@åØÜØi…@†í‰ìß@Z ‫ﻓﻮﻛﻮﺱ‬
@ @@Nåí‰bç
@ @æÐm @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm
@ @NìnämŠm@٢ñ‰ì@æa…@éàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß ìàÜÇ @ @1
@ @NÕíõbi@åË…@ìnämŠm@٢ñ‰ì@æa…@éàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @ïÜàÇ @ @2
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@ìnämŠm@٢ñ‰ì@æa…@éàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @åÜàÇ @ @3
N‫„@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬bj¾@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@ìnämŠm@٢ñ‰ì@æa…@éàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @âaŒnÛa @ @4
@ @N‫„@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬bj¾@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@ìnämŠm@٢ñ‰ì@æa…@éàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @åmbîzÌÏ @ @5
@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@ìnämŠm@٢ñ‰ì@æa…@éàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ @³ÈîjĐäÏ @ @6
@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾
19
@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @NòflznžÏ- @í‰biŠi@òîöbvç@ÒëŠyïqìi@pìjrß@éîÛìi@†í‰ìß @ @ ‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬.1
@ @ìàÜÇ 1
@ @@Z@ñëým *
@Íí òîöbvç@ÒëŠy@ïqìi@pìjrß 1.1.1
@òflznžÏ- @í‰biŠi@òîöbvç@ÒëŠy@ïqìi@pìjrß@éîÛìi@†í‰ìß @æa…@Þìni@åË…@òflznžÏ- @í‰biŠi @ïqìi@pìjrß 1.1
@ @ïÜàÇ 2 @@@@@òîöbvç@ÒëŠy
@ @ NÕíõbi@åË… @ @N†íì£Ši
@òîöbvç@ÒëŠy@ïqìi@aˆîi@Íí†äj¾ 1.1.2 @Íí@Hð@–@aI
@òflznžÏ- @í‰biŠi@òîöbvç@ÒëŠyïqìi@pìjrß@éîÛìi@†í‰ìß
@Þìni@åË…@ïqìi@âb@Ðàç@Íí @åË…ìmb@í‰biŠi
@æõbbjàÏ@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… @ åÜàÇ 3
@ @N†íì£Ši@æa… @ @†íì£Ši@æa…@Þìni
@ @N‫ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬
@ @@
@í‰biŠi@òîöbvç@ÒëŠyïqìi@pìjrß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ @âaŒnÛa 4
@ @Ntbbj¾@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@òflznžÏ-
@í‰biŠi@òîöbvç@ÒëŠyïqìi@pìjrß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ @@³íbzÌÏ 5
@ @Ntbbj¾@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@òflznžÏ-
@í‰biŠi@òîöbvç@ÒëŠyïqìi@pìjrß@åèîÛìj×Ši †í‰ìß
@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@òflznžÏ-@ @³ÈîjĐäÏ 6
@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi
20

@í‰biŠi@òàÜ×@æa…@ÎìjßbŠi@ÒëŠy@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @æa…@ÎìjßbŠi@ÒëŠy@„bj¾ 1.2.1 @ÎìjßbŠi@ÒëŠy@„bj¾ 1.2
ìàÜÇ 1
@Þìni@åË…@òznÏ@í‰biŠi@òàÜ× @ìmb@í‰biŠi@òàÜ×@æa…
@ @Nìmb
@ @N†íì£Ši@æa… †íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
@í‰biŠi@òàÜ×@æa…@ÎìjßbŠi@ÒëŠy@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß
ïÜàÇ @ÒëŠy@ïËë†ãbÌß@Íí@òàÜ×@„bj¾ 1.2.2 @ @
@ @ NÕíõbi@åË…@ìmb 2
@†ß@æõbbi@a†äm@æa…@H@a@I@†ß
@í‰biŠi@òàÜ×@æa…@ÎìjßbŠi@ÒëŠy@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß @ @N†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@@ìmb åÜàÇ 3 @æa…@ÎìjßbŠi@ÒëŠy@„bj¾ 1.2.3
@ @ Nåí‰bç@åÏë†îè× @Þìni@åË…@ñŠ×@í‰biŠi@òàÜ×
@òàÜ×@æa…@ÎìjßbŠi@ÒëŠy@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @@N†íì£Ši@æa…
@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@ìmb@í‰biŠi âaŒnÛa 4 @ÒëŠy@ïËë†ãbÌß@Íí@òàÜ×@„bj¾ 1.2.4
@ @Ntbbj¾ @†ß@æõbbi@a†äm@æa…@H@ð@I@†ß
@òàÜ×@æa…@ÎìjßbŠi@ÒëŠy@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @N†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@mc…@ìmb@í‰biŠi @³íbzÌÏ 5 @æa…@ÎìjßbŠi@ÒëŠy@„bj¾ 1.2.5
@ @Ntbbj¾ @Þìni@åË…@‫@ﺿﻤﺔ‬í‰biŠi@òàÜ×
@òàÜ×@æa…@ÎìjßbŠi@ÒëŠy@„bj¾@åèîÛìj×Ši †í‰ìß @ @@N†íì£Ši@æa…
@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@mc…@ìmb@í‰biŠi ³ÈîjĐäÏ 6
@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…
21

@ÒëŠy@ïËë†ãbÌß@Íí@òàÜ×@„bj¾ 1.2.6
@†ß@æõbbi@a†äm@æa…@H@ë@I@†ß
@ @N†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.3.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.3
@ @N‫ ﺿﻤﺘﻴﻦ‬æa… ‫ ﻛﺴﺮﺗﻴﻦ‬،‫ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬ ìàÜÇ 1
æa… ‫ ﻛﺴﺮﺗﻴﻦ‬،‫@ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬ïËë†ãbÌß  ‫ﺘ‬‫@ﹶﻓ‬ïËë†ãbÌß@Íí@òía
،‫ﻴﻦﹺ‬‫ﺘ‬‫ﺤ‬
@ @†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫ﺿﻤﺘﻴﻦ‬ @åË…@‫ﻴ ﹺﻦ‬‫ﺘ‬‫ﻤ‬َ ‫ﺿ‬
 æa… ‫ﻴ ﹺﻦ‬‫ﺗ‬‫ﺮ‬ ‫ﺴ‬
@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß  ‫ﹶﻛ‬
@ @ NÕíõbi@åË…@‫ ﺿﻤﺘﻴﻦ‬æa… ‫ ﻛﺴﺮﺗﻴﻦ‬،‫ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬ ïÜàÇ 2
@æa…@òàÜ×@æõbbi@aˆîi@Íí†äj¾@1.3.2 †íì£Ši@æa…@Þìni
@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß
@‫ ﺿﻤﺘﻴﻦ‬æa… ‫ ﻛﺴﺮﺗﻴﻦ‬،‫ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬
@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫@ﺿﻤﺘﻴﻦ‬æa… ‫ ﻛﺴﺮﺗﻴﻦ‬،‫ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬ åÜàÇ 3
@ @†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
@ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a…@åØÜàÇ…
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @æa…@òàÜ×@æõbbi@‫@ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ïÔÜm@1.3.3
@æa…@Þìni@åË…@‫ ﺿﻤﺘﻴﻦ‬æa… ‫ ﻛﺴﺮﺗﻴﻦ‬،‫@ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬ïËë†ãbÌß âaŒnÛa 4 @ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@ @Ntbbj¾@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši @‫@ﺿﻤﺘﻴﻦ‬æa… ‫ ﻛﺴﺮﺗﻴﻦ‬،‫ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
@æa…@Þìni@åË…@‫ ﺿﻤﺘﻴﻦ‬æa… ‫ ﻛﺴﺮﺗﻴﻦ‬،‫@ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬ïËë†ãbÌß @³íbzÌÏ 5
@ @Ntbbj¾@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši
22

@æa…@òàÜ×@æõbbi@åØîbØîÜÐÌß 1.3.4
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši †í‰ìß @ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@æa…@Þìni@åË…@‫@ ﺿﻤﺘﻴﻦ‬æa… ‫ ﻛﺴﺮﺗﻴﻦ‬،‫@ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬ïËë†ãbÌß @‫ ﺿﻤﺘﻴﻦ‬æa… ‫ ﻛﺴﺮﺗﻴﻦ‬،‫ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬
³ÈîjĐäÏ 6
@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši @a…@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
@ @Nåíõü@Î‰ëa N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@1.4.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.4

‫@ﻧﻮﻥ‬ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß
،‫ ﻧﻮﻥ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬æõbbi@ïËë†ãbÌß @æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía
‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ‬٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﺳﺎﻛﻨﺔ‬ ìàÜÇ 1
،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬æõbbi ،‫ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬ @Þìni@åË… ‫ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬
@ @N‫ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬æa… ‫ﺳﺎﻛﻨﺔ‬
‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ ﺩﺍﻥ‬٢‫ﺣﺮﻭﻑ‬ @ @†íì£Ši@æa…
@æa…@Þìni@åË… ‫ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬
‫@ﻧﻮﻥ‬ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß †íì£Ši
‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ‬٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﺳﺎﻛﻨﺔ‬ ïÜàÇ 2 @ @
@ @ NÕíõbi@åË…@‫ﺳﺎﻛﻨﺔ ﺩﺍﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬
23

@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß @æa…@òàÜ×@æõbbi@‫@ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ïÔÜm@1.4.2
٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﻧﻮﻥ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬ @æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
åÜàÇ 3
@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ ﺩﺍﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬ ،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﻧﻮﻥ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬
@ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a…@åØÜàÇ…@bmŠ ٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ﺣﺮﻭﻑ‬
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß ‫ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ ﺩﺍﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬
،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫@ﻧﻮﻥ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬ïËë†ãbÌß †íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
âaŒnÛa 4
@ @
@æa…@Þìni@åË…@‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ ﺩﺍﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬٢‫ﺣﺮﻭﻑ‬
@ @Ntbbj¾@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši @æa…@òàÜ×@æõbbi@åØîbØîÜÐÌß@1.4.3
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß ‫@ﻧﻮﻥ‬ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫@ﻧﻮﻥ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬ïËë†ãbÌß ٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﺳﺎﻛﻨﺔ‬
@³íbzÌÏ 5
‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ﻗﻠﻘﻠﺔ‬
@æa…@Þìni@åË…@‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ ﺩﺍﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬٢‫ﺣﺮﻭﻑ‬
@ @Ntbbj¾@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši @æa…@Þìni@åË… ‫ﺩﺍﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši †í‰ìß @ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a… †íì£Ši
،‫ ﻗﻠﻘﻠﺔ‬٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬،‫ ﻣﻴﻢ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫@ﻧﻮﻥ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬ïËë†ãbÌß
@æa…@Þìni@åË…@‫ ﻫﺠﺎﺋﻴﺔ ﺳﺎﻛﻨﺔ ﺩﺍﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬٢‫ ﺣﺮﻭﻑ‬³ÈîjĐäÏ 6
@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši
@ @Nåíõü@Î‰ëa
24

@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@1.5.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.5
@ @Nmc…@í‰biŠi@sßìÜj@Íí@éä×b@ëaë@æa…@õbí@ÒëŠy ìàÜÇ 1
@ëaë@æa…@õbí@ÒëŠy@ïËë†ãbÌß æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía
@í‰biŠi@sßìÜj@Íí@éä×b @æa…@Þìni@åË… ‫ﻟﻴﻦ‬
@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß
@ @†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… mc… @ @†íì£Ši
mc…@í‰biŠi@sßìÜj@Íí@éä×b@ëaë@æa…@õbí@ÒëŠy ïÜàÇ 2
@ @ NÕíõbi@åË… @æa…@òàÜ×@æõbbi@aˆîi@Íí†äj¾@1.5.2
@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
mc…@í‰biŠi@sßìÜj@Íí@éä×b@ëaë@æa…@õbí@ÒëŠy @Hð@æa…@ëI@†ß@æõbbi åË… ‫ﻟﻴﻦ‬
åÜàÇ 3
@æõbbjàÏ@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… @ @†íì£Ši@æa…@Þìni@a‰b‚
@ @ N‫ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬
@æa…@òàÜ×@æõbbi@òèÏb’ß@ïÔÜm@1.5.3
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ÒëŠy@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@í‰biŠi@sßìÜj@Íí@éä×b@ëaë@æa…@õbí@ÒëŠy@ïËë†ãbÌß âaŒnÛa 4
@sßìÜj@Íí@éä×b@ëaë@æa…@õbí
@ @Ntbbj¾@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… mc…
@æa…@Þìni@åË…@mc…@í‰biŠi
@ @†íì£Ši
@í‰biŠi@sßìÜj@Íí@éä×b@ëaë@æa…@õbí@ÒëŠy@ïËë†ãbÌß @³íbzÌÏ 5
@ @Ntbbj¾@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… mc…
25

@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši †í‰ìß
@ÒëŠy@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@í‰biŠi@sßìÜj@Íí@éä×b@ëaë@æa…@õbí@ÒëŠy@ïËë†ãbÌß
³ÈîjĐäÏ 6 @sßìÜj@Íí@éä×b@ëaë@æa…@õbí
@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… mc…
@æa…@Þìni@åË… mc…@í‰biŠi
@ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a… †íì£Ši
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@1.6.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.6
ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß
Lñ†‘@æìã@ÒëŠy ïËë†ãbÌß @Þìni@åË…@†í†’mŠi@Íí@òía
@†í†’mŠi@òîöbvç@٢ÒëŠy@Lñ†‘@áîß@æa…@æìã@ÒëŠy ìàÜÇ 1
@òîöbvç@٢ÒëŠy@Lñ†‘@áîß @ @†íì£Ši@æa…
@ @NòÛý¦a@ÅÐÛ@æa…
@åË…@òÛý¦a@ÅÐÛ@æa…@†í†’mŠi
@ @†íì£Ši@æa…@Þìni
@æa…@‫@ﺗﻔﺨﻴﻢ‬æõbbi@aˆîi@Íí†äj¾@1.6.2
@†í†’mŠi@òîöbvç@٢ÒëŠy@Lñ†‘@áîß@æa…@æìã@ÒëŠy ïÜàÇ 2
@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@†Ï@ÕîÓŠm
@ @ NÕíõbi@åË…@òÛý¦a@ÅÐÛ@æa…
@åË…@òÛý¦a@ÅÐÛ ïËë†ãbÌß@Íí
ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß @ @†íì£Ši@æa…@Þìni
@†í†’mŠi@òîöbvç@٢ÒëŠy@Lñ†‘@áîß@æa…@æìã@ÒëŠy
åÜàÇ 3 @æa…@òàÜ×@æõbbi@òèÏb’ß@ïÔÜm 1.6.3
@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@òÛý¦a@ÅÐÛ@æa…
@ @ N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a… ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
26

@Lñ†‘@áîß Lñ†‘@æìã@ÒëŠy
@æa…@†í†’mŠi@òîöbvç@٢ÒëŠy
@òîöbvç@٢ÒëŠy@Lñ†‘@áîß Lñ†‘@æìã@ÒëŠy ïËë†ãbÌß
âaŒnÛa 4 @æa…@Þìni@åË…@òÛý¦a@ÅÐÛ
@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… òÛý¦a@ÅÐÛ@æa…@†í†’mŠi
@ @†íì£Ši
@ @Ntbbj¾@âaŒnÛaŠi
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@òîöbvç@٢ÒëŠy@Lñ†‘@áîß Lñ†‘@æìã@ÒëŠy ïËë†ãbÌß @Lñ†‘@áîß Lñ†‘@æìã@ÒëŠy
@³íbzÌÏ 5
@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… òÛý¦a@ÅÐÛ@æa…@†í†’mŠi @æa…@†í†’mŠi@òîöbvç@٢ÒëŠy
@ @Ntbbj¾@òßbÔna @æa…@Þìni@åË…@òÛý¦a@ÅÐÛ
@ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a… @†íì£Ši
@òîöbvç@٢ÒëŠy@Lñ†‘@áîß Lñ†‘@æìã@ÒëŠy ïËë†ãbÌß
³ÈîjĐäÏ 6
@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… òÛý¦a@ÅÐÛ@æa…@†í†’mŠi
@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…@éîÛìi
27

ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@1.7.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.7
ìàÜÇ 1
@ @N‫@اﻗﻼب‬æa…@‫@ﺍﺧﻔﺎء‬æõbbi ،‫@ﺍﺧﻔﺎء ﺣﻘﻴﻘﻲ‬æõbbi@ïËë†ãbÌß @æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía
ïËë†ãbÌß@@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @åË… ‫@اﻗﻼب‬æa…@‫ﺍﺧﻔﺎء ﺷﻔﻮﻱ‬ @åË… ‫@اﻗﻼب‬æa…@‫ﺍﺧﻔﺎء‬
ïÜàÇ 2
@ @ NÕíõbi@åË… ‫@اﻗﻼب‬æa…@‫@ﺍﺧﻔﺎء‬æõbbi @ @†íì£Ši@æa…@Þìni @ @†íì£Ši@æa…@Þìni
ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß
‫ ﻛﻠﻤﺔ ﺩﺍﻥ‬æõbbi ‫@ﺗﻠﻘﻲ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬1.7.2
@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… ‫@اﻗﻼب‬æa…@‫@ﺍﺧﻔﺎء‬æõbbi åÜàÇ 3
‫ ﺍﺧﻔﺎء‬ïËë†ãbÌß ‫ ﺍﻳﺔ ﻳﻎ‬åËìmìÏ
@ @ N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a…@åØÜàÇ…
‫ ﺍﺧﻔﺎء ﺷﻔﻮﻱ ﺩﺍﻥ اﻗﻼب‬،‫ﺣﻘﻴﻘﻲ‬
@ @‫ ﺑﺘﻮﻝ ﺩﺍﻥ ﺑﺮﺗﺠﻮﻳﺪ‬åË…
@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… ‫@اﻗﻼب‬æa…@‫@ﺍﺧﻔﺎء‬æõbbi ïËë†ãbÌß âaŒnÛa 4
@ @Ntbbj¾@âaŒnÛaŠi@bmŠ ‫ ﻛﻠﻤﺔ ﺩﺍﻥ‬æõbbi åØîbØîÜÐÌß@1.7.3
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß ‫ ﺍﺧﻔﺎء‬ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… ‫@اﻗﻼب‬æa…@‫@ﺍﺧﻔﺎء‬æõbbi ïËë†ãbÌß @³íbzÌÏ 5 ‫ ﺍﺧﻔﺎء ﺷﻔﻮﻱ ﺩﺍﻥ اﻗﻼب‬،‫ﺣﻘﻴﻘﻲ‬
@ @Ntbbj¾@òßbÔna@bmŠ ‫ ﺩﺍﻥ ﺑﺮﺗﺠﻮﻳﺪ ﺩﺍﻟﻢ‬Þìni@åË…
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši †í‰ìß @ @.‫ ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ
@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… ‫@اﻗﻼب‬æa…@‫@ﺍﺧﻔﺎء‬æõbbi ïËë†ãbÌß
³ÈîjĐäÏ 6
@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ
@ @Nåíõü
28

@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@1.8.1 @òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾1.8
@ @ìàÜÇ 1 ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻣﻊ‬æõbbi@ïËë†ãbÌß @@ æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí
@ @N‫› ﺍﻟﻐﻨﻪ ﺩﺍﻥ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺴﻲ‬I ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬L‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻣﻊ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬æõbbi @æa…@Þìni@åË…@‫ﺍﺩﻏﺎﻡ‬
‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬æa…@‫› ﺍﻟﻐﻨﻪ‬I ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬L‫ﺍﻟﻐﻨﻪ‬
@ @†íì£Ši
ïËë†ãbÌß@@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… ‫ﺷﻤﺴﻲ‬
@‫ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺴﻲ‬æa… ‫› ﺍﻟﻐﻨﻪ‬I ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬L‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻣﻊ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬æõbbi @ @ïÜàÇ 2

@‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻣﻊ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬æõbbi@aˆîi@Íí†äj¾@1.8.2
@ @ NÕíõbi@åË… @Þìni åË…@‫› ﺍﻟﻐﻨﻪ‬I ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬æa…
ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß @ @†íì£Ši@æa…
@‫ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺴﻲ‬æa… ‫› ﺍﻟﻐﻨﻪ‬I ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬L‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻣﻊ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬æõbbi
@ @åÜàÇ 3 ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺴﻲ‬æõbbi@aˆîi@Íí†äj¾1.8.3
@æõbbjàÏ@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
‫ ﺑﺘﻮﻝ ﺩﺍﻥ‬åË… ‫ﺩﺍﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬
@ @ N‫ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬
@ @.‫ﺑﺮﺗﺠﻮﻳﺪ‬
æa… ‫› ﺍﻟﻐﻨﻪ‬I ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬L‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻣﻊ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬æõbbi ïËë†ãbÌß @æa…@òàÜ×@æõbbi@‫@ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ïÔÜm@1.8.4
@ @âaŒnÛa 4
‫ ﺍﺩﻏﺎﻡ‬ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺴﻲ‬
Ntbbj¾ æa… ‫› ﺍﻟﻐﻨﻪ‬I ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬L‫ﻣﻊ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬
29

@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @æa…@Þìni@åË…@‫ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺴﻲ‬
æa… ‫› ﺍﻟﻐﻨﻪ‬I ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬L‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻣﻊ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬æõbbi ïËë†ãbÌß @ @†íì£Ši
@ @@³íbzÌÏ 5
@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺴﻲ‬
@æa…@òàÜ×@æõbbi@åØîbØîÜÐÌß@1.8.5
@ @Ntbbj¾ ‫ ﺍﺩﻏﺎﻡ‬ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši †í‰ìß æa… ‫ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬ýi ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬L‫ﻣﻊ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬
æa… ‫ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬ýi ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬L‫ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻣﻊ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬æõbbi ïËë†ãbÌß @æa…@Þìni@åË… ‫ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺴﻲ‬
@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫@ @ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺴﻲ‬³ÈîjĐäÏ 6 @ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a… †íì£Ši
Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…
@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@1.9.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.9

@ @ìàÜÇ 1
@ @Næõbbi@†Ï@…bîm@æa…@åîÛìm@†Ï@…a@Íí@ëaë@æa…@‫ﺍﻟﻴﻒ‬ Ùîn×@ÑîÛa@æõbbi@ïËë†ãbÌß @‫@ﺍﻟﻴﻒ‬ïËë†ãbÌß@Íí@òía
@ïËë†ãbÌß@@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @æa…@Þìni@åË…@‫@ﻭﻗﻒ‬æa…@@‫ﻭﺻﻞ‬ @åîÛìm@†Ï@…a@Íí@ëaë@æa…

@ @†íì£Ši @åË…@æõbbi@†Ï@…bîm@æa…
@åË…@æõbbi@†Ï@…bîm@æa…@åîÛìm@†Ï@…a@Íí@ëaë@æa…@‫@ @ ﺍﻟﻴﻒ‬ïÜàÇ 2
@ @ NÕíõbi
30

@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß Ùîn×ÑîÛa@æõbbi@aˆîi@Íí†äj¾@1.9.2
@åË…@æõbbi@†Ï@…bîm@æa…@åîÛìm@†Ï@…a@Íí@ëaë@æa…@‫@ @ ﺍﻟﻴﻒ‬åÜàÇ 3 @‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×ÑîÛa@æa…@@‫ﻭﺻﻞ‬
@ @ N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni @ @†íì£Ši@æa…@Þìni åË…
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@1.9.3
@åîÛìm@†Ï@…a@Íí@ëaë@ïËë†ãbÌß
@†Ï@…bîm@æa…@åîÛìm@†Ï@…a@Íí@ëaë@æa…@‫@ﺍﻟﻴﻒ‬ïËë†ãbÌß @ @âaŒnÛa 4
@Þìni@åË…@æõbbi@†Ï@…bîm@æa…
Ntbbj¾@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@æõbbi @ @†íì£Ši@æa…
@æa…@òàÜ×@æõbbi@‫@ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ïÔÜm@1.9.4
@ëaë@ ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@†Ï@…bîm@æa…@åîÛìm@†Ï@…a@Íí@ëaë@æa…@‫@ﺍﻟﻴﻒ‬ïËë†ãbÌß@ @@³íbzÌÏ 5
@†Ï@…bîm@æa…@åîÛìm@†Ï@…a@Íí
Ntbbj¾@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@æõbbi
@ @@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@æõbbi
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši †í‰ìß @æa…@òàÜ×@æõbbi@åØîbØîÜÐÌß 1.9.5
@‫@ﺍﻟﻴﻒ‬ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@†Ï@…bîm@æa…@åîÛìm@†Ï@…a@Íí@ëaë@æa…@‫@ﺍﻟﻴﻒ‬ïËë†ãbÌß
@ @³ÈîjĐäÏ 6 @æa…@åîÛìm@†Ï@…a@Íí@ëaë@æa…
@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@æõbbi
@æa…@Þìni@åË…@æõbbi@†Ï@…bîm
Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi @ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a…@†íì£Ši
31

@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.10.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.10
@ @ìàÜÇ 1
@ @N†ß@æõbbi @†ß@~@òÜ•@†ß@æõbbi@ïËë†ãbÌß @æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía
@ïËë†ãbÌß@@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß ‫@ﻣﺪ ﺟﺎﺋﺰ‬bmŠ@Ý–nß@kuaë @æa…@Þìni@åË…@†ß
@ @ NÕíõbi@åË…@†ß@æõbbi @ @ïÜàÇ 2 @åË…@‫¬ ﻛﻠﻤﻲ‬k‹ ‫ ﻣﺪ‬,‫ﻣﻨﻔﺼﻞ‬ N†íì£Ši
†íì£Ši@æa…@Þìni
@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß @ @
@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@†ß@æõbbi @ @åÜàÇ @@òÜ•@†ß@æõbbi@aˆîi@Íí†äj¾@1.10.2

3
@ @ N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ @ æa…@ñ–Ó@òÜ•@†ß@åË…@òÜíì
‫@ﻣﺪ ﺟﺎﺋﺰ‬åË…@Ý–nß@kuaë@†ß
@ @†íì£Ši@æa…@Þìni åË…@‫ﻣﻨﻔﺼﻞ‬
@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@†ß@æõbbi@ïËë†ãbÌß @ @âaŒnÛa 4
Ntbbj¾ @æa…@òàÜ×@æõbbi@òèÏb’ß@ïÔÜm 1.10.3
@æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@ @@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@†ß
@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@†ß@æõbbi@ïËë†ãbÌß@ @³íbzÌÏ 5
Ntbbj¾
32

@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši †í‰ìß @æa…@òàÜ×@æõbbi@åØîbØîÜÐÌß 1.10.4
@æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@†ß@æõbbi@ïËë†ãbÌß@ @³ÈîjĐäÏ 6
@a…@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@†ß
Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…
@ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ
@ @N‫„@ﺣﺮﻭﻑ ﻓﻮﺍﺗﺢ ﺍﻟﺴﻮﺭ‬bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1 @åË… ‫„@ﺣﺮﻭﻑ ﻓﻮﺍﺗﺢ ﺍﻟﺴﻮﺭ‬bj¾@1.11.1 ‫„@ﺣﺮﻭﻑ ﻓﻮﺍﺗﺢ‬bj¾ 1.11
NÕíõbi@åË…@‫„@ﺣﺮﻭﻑ ﻓﻮﺍﺗﺢ ﺍﻟﺴﻮﺭ‬bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @ïÜàÇ 2
@ @†íì£Ši@æa…@Þìni @æa…@Þìni@åË… ‫ﺍﻟﺴﻮﺭ‬
@ @†íì£Ši
@æa…@Þìni@åË…@‫„@ﺣﺮﻭﻑ ﻓﻮﺍﺗﺢ ﺍﻟﺴﻮﺭ‬bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß ‫@ﺣﺮﻭﻑ‬æõbbi@òèÏb’ß@ïÔÜm@1.11.2
@ @åÜàÇ 3
N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši @æa…@Þìni@åË… ‫ﻓﻮﺍﺗﺢ ﺍﻟﺴﻮﺭ‬
@Þìni@åË…@‫„@ﺣﺮﻭﻑ ﻓﻮﺍﺗﺢ ﺍﻟﺴﻮﺭ‬bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @@†íì£Ši
@ @âaŒnÛa 4
@ @Ntbbj¾@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši@æa… ‫@ﺣﺮﻭﻑ‬æõbbi@åØîbØîÜÐÌß@1.11.3
@Þìni@åË…@‫„@ﺣﺮﻭﻑ ﻓﻮﺍﺗﺢ ﺍﻟﺴﻮﺭ‬bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @æa…@Þìni@åË… ‫ﻓﻮﺍﺗﺢ ﺍﻟﺴﻮﺭ‬
@ @@³íbzÌÏ 5
Ntbbj¾@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa… @ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a… †íì£Ši
@Þìni@åË…@‫„@ﺣﺮﻭﻑ ﻓﻮﺍﺗﺢ ﺍﻟﺴﻮﺭ‬bj¾@åèîÛìj×Ši †í‰ìß
@ @
@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@ @³ÈîjĐäÏ 6
Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾
33

ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@1.12.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.12
@ @ .‫ ﻭﻗﻒ‬٢‫@ @ ﺗﻨﺪﺍ‬ìàÜÇ 1
@Þìni@åË…@‫@ﻭﻗﻒ‬٢a†äm@ïËë†ãbÌß ٢‫@ﺗﻨﺪﺍ‬ïËë†ãbÌß@Íí@òía
@ @†íì£Ši@æa… @æa…@Þìni@åË…@‫ﻭﻗﻒ‬
@ @ïÜàÇ 2 @ @†íì£Ši
@ @ NÕíõbi@åË…@‫ ﻭﻗﻒ‬٢‫ﺗﻨﺪﺍ‬ @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@îîÛbãbÌß@1.12.2
@‫@ﻭﻗﻒ‬٢a†äm@ïËë†ãbÌß@Íí@òía
ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß
@ @Þìni@åË…
@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫ ﻭﻗﻒ‬٢‫@ @ ﺗﻨﺪﺍ‬åÜàÇ 3
N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ @æa…@òàÜ×@æõbbi@òèÏb’ß@ïÔÜm 1.12.3

@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @٢a†äm@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫ ﻭﻗﻒ‬٢‫ ﺗﻨﺪﺍ‬ïËë†ãbÌß @ @âaŒnÛa 4 @ @†íì£Ši@æa… Þìni@åË…@‫ﻭﻗﻒ‬
Ntbbj¾@âaŒnÛaŠi
@Íí@æõbbi@åØîbØîÜÐÌß@1.12.4
@Þìni@åË…@‫@ﻭﻗﻒ‬٢a†äm@ïËë†ãbÌß
@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫ ﻭﻗﻒ‬٢‫ ﺗﻨﺪﺍ‬ïËë†ãbÌß@ @@³íbzÌÏ 5
@ @æaõŠÔÛa@æõbbjàÏ@a…
@ @Ntbbj¾@òßbÔna
@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫ ﻭﻗﻒ‬٢‫ ﺗﻨﺪﺍ‬ïËë†ãbÌß@ @³ÈîjĐäÏ 6
@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…
34

ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.13.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.13
،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬،‫@ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫@ﺗﺎء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬æõbbi ،‫ ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬،‫@ﺗﺎء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬ïËë†ãbÌß æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía
@ @ìàÜÇ 1 @Þìni@åË…@‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×
Ùîn×@‫ ﻣﺪ‬bÐäm ‫ ﺩﻭﺍ ﺣﺮﻭﻑ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ﻧﻮﻥ ﺷﺪﺓ‬ ‫ ﺩﻭﺍ ﺣﺮﻭﻑ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ﻧﻮﻥ ﺷﺪﺓ‬
†íì£Ši@æa…
@ @ .‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ﻭﻗﻒ ﺩﺍﻥ ﺣﺮﻭﻑ ﻗﻠﻘﻠﻪ ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬ ‫ ﻣﺪ ﺩﺍﻥ ﺣﺮﻭﻑ ﻗﻠﻘﻠﻪ‬bÐäm
@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Þìni@åË…@‫@ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬
،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬،‫@ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﺗﺎء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬æõbbi @ @†íì£Ši@æa…
Ùîn×@‫ ﻣﺪ‬bÐäm ‫ ﺩﻭﺍ ﺣﺮﻭﻑ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫@ @ ﻧﻮﻥ ﺷﺪﺓ‬ïÜàÇ 2

@æa…@òàÜ×@æõbbi@‫@ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ïÔÜm@ 1.13.2
@åË…@‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ﻭﻗﻒ ﺩﺍﻥ ﺣﺮﻭﻑ ﻗﻠﻘﻠﻪ ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬ æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@ @ NÕíõbi @æa…@Þìni@åË…@‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×
@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß @ @†íì£Ši
،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬،‫@ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﺗﺎء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬æõbbi
@æa…@òàÜ×@æõbbi@åØîbØîÜÐÌß@1.13.3
Ùîn×@‫ ﻣﺪ‬bÐäm ‫ ﺩﻭﺍ ﺣﺮﻭﻑ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫@ @ ﻧﻮﻥ ﺷﺪﺓ‬åÜàÇ 3
æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@Þìni@åË…@‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ﻭﻗﻒ ﺩﺍﻥ ﺣﺮﻭﻑ ﻗﻠﻘﻠﻪ ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬
N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…
35

@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @æa…@Þìni@åË…@‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×
@‫ ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬،‫@ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﺗﺎء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬æõbbi ïËë†ãbÌß @ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a… †íì£Ši
‫ ﺩﻭﺍ ﺣﺮﻭﻑ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﻧﻮﻥ ﺷﺪﺓ‬،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn× @ @âaŒnÛa 4
Ùîn×@‫ ﻭﻗﻒ ﺩﺍﻥ ﺣﺮﻭﻑ ﻗﻠﻘﻠﻪ ﺑﺮﺗﺸﺪﻳﺪ‬Ùîn×@‫ ﻣﺪ‬bÐäm

Ntbbj¾@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫ﻭﻗﻒ‬
@‫ ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬،‫@ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﺗﺎء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬æõbbi@ïËë†ãbÌß
‫ ﺩﻭﺍ ﺣﺮﻭﻑ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﻧﻮﻥ ﺷﺪﺓ‬،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@ @@³íbzÌÏ 5

@ @Ntbbj¾@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫ﻭﻗﻒ‬
@‫ ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬،‫@ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﺗﺎء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬æõbbi ïËë†ãbÌß
‫ ﺩﻭﺍ ﺣﺮﻭﻑ ﺳﺎﻛﻨﺔ‬،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﻧﻮﻥ ﺷﺪﺓ‬،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×
@ @³ÈîjĐäÏ 6
@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@‫ﻭﻗﻒ‬
36

@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@1.14.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.14
@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi@ïËë†ãbÌß æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía
‫@ﺿﻤﺔ‬æa…@‫ ﻛﺴﺮﺓ‬،‫@ﻓﺘﺤﺔ‬í‰biŠi @Þìni@åË… ‫ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬
‫@ﺿﻤﺔ ﺩﺍﻥ‬،‫ ﻛﺴﺮﺓ‬،‫@ﻓﺘﺤﺔ‬í‰biŠi@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi @ @ìàÜÇ 1
@ @†íì£Ši@æa…
@ @NåíìämŠi@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬ÐÜ@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi @ @†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.14.2
@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi@ïËë†ãbÌß
@åË… åíìämŠi@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬ÐÜ
‫@ﺿﻤﺔ ﺩﺍﻥ‬،‫ ﻛﺴﺮﺓ‬،‫@ﻓﺘﺤﺔ‬í‰biŠi@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi @ @ïÜàÇ 2
@ @ NÕíõbi@åË… åíìämŠi@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬ÐÜ@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi
@æa…@òàÜ×@æõbbi@aˆîi@Íí†äj¾@@1.14.3
@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@@éîÛìi@†í‰ìß ،‫@ﻓﺘﺤﺔ‬í‰biŠi@‫ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬
‫@ﺿﻤﺔ ﺩﺍﻥ‬،‫ ﻛﺴﺮﺓ‬،‫@ﻓﺘﺤﺔ‬í‰biŠi@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi
@æa…@Þìni@åË… ‫@ﺿﻤﺔ‬æa…@‫ﻛﺴﺮﺓ‬
@æa…@Þìni@åË…@åíìämŠi@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬ÐÜ@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi @ @åÜàÇ
3
@ @@†íì£Ši
@ @ N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši
37

@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @æa…@òàÜ×@æõbbi@‫@ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ïÔÜm@1.14.4
@،‫ ﻛﺴﺮﺓ‬،‫@ﻓﺘﺤﺔ‬í‰biŠi@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi@ïËë†ãbÌß æõbbi@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ
@åË… åíìämŠi@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬ÐÜ@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi ‫@ @ ﺿﻤﺔ ﺩﺍﻥ‬âaŒnÛa
4
،‫@ﻓﺘﺤﺔ‬í‰biŠi@‫ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬
@ @Ntbbj¾@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni
‫ ﻫﻤﺰﺓ‬æõbbi@æa… ‫@ﺿﻤﺔ‬L@‫ﻛﺴﺮﺓ‬
@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @åíìämŠi@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬ÐÜ@‫ﻭﺻﻞ‬
@،‫ ﻛﺴﺮﺓ‬،‫@ﻓﺘﺤﺔ‬í‰biŠi@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi@ïËë†ãbÌß @ @†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
@åË… åíìämŠi@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬ÐÜ@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi ‫@@ @ﺿﻤﺔ ﺩﺍﻥ‬³íbzÌÏ
5
@ @Ntbbj¾@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni @æa…@òàÜ×@æõbbi@åØîbØîÜÐÌß 1.14.5

،‫@ﻓﺘﺤﺔ‬í‰biŠi@‫ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬
@،‫ ﻛﺴﺮﺓ‬،‫@ﻓﺘﺤﺔ‬í‰biŠi@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi@ïËë†ãbÌß
@åË… åíìämŠi@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬ÐÜ@‫ ﻫﻤﺰﺓ ﻭﺻﻞ‬æõbbi ‫ﺿﻤﺔ ﺩﺍﻥ‬ ‫ ﻫﻤﺰﺓ‬æõbbi@æa… ‫@ﺿﻤﺔ‬L@‫ﻛﺴﺮﺓ‬
@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@ @³ÈîjĐäÏ
6 @åíìämŠi@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬ÐÜ@‫ﻭﺻﻞ‬
Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾ @a… †íì£Ši@æa…@Þìni@åË…
@ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ
38
@ @HåÄÐyI ‫ ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬Î†îi
@ @Nåí‰bç@ñ…bjÇ@æa…@ñý•@a…@æõbbi@Öìnãëa ‫†@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬Ï‰…@ñ‰ì@ÅÐzÌß@Z@ @ÑînØîëa
Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@säØÜàÈÌß@éßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@ìnämŠm@@٢ñ‰ì@ÅÐzÌß@æçbà×@åË…@åØÜØi…@†í‰ìß@Z@ @@‫ﻓﻮﻛﻮﺱ‬
‫ﺗﻔﺴﻴﺮﻥ‬ @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm
@ @NìnämŠm@٢ñ‰ì@ÅÐzÌß@éîÛìi@†í‰ìß @ @ìàÜÇ @ @1
@ @NÕíõbi@åË…@ìnämŠm@٢ñ‰ì@ÅÐzÌß@éîÛìi@†í‰ìß @ @ïÜàÇ @ @2
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@ìnämŠm@٢ñ‰ì@ÅÐzÌß@éîÛìi@†í‰ìß @ @åÜàÇ @ @3
@ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬ÅÐzÌß@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@ìnämŠm@٢ñ‰ì@ÅÐzÌß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @âaŒnÛa @ @4
@ @N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬ÅÐzÌß@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@ìnämŠm@٢ñ‰ì@ÅÐzÌß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @@³íbzÌÏ @ @5
@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@ìnämŠm@٢ñ‰ì@ÅÐzÌß@åèîÛìj×Ši †í‰ìß @ @³ÈîjĐäÏ @ @6
39
@ @
@ @ïbníŠÏ@…‰†än æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @‫@ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ‬ñ‰ì@ÅÐzÌß 2.1.1 @åÄÐy *
@ @N‫@ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@éîÛìi@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
@æa…@ÅÐzÌß@2.1
@Þìni@åË… ‫@ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ‬ñ‰ì@ÅÐzÌß 2.1.2
@ñ‰ì@åØÜàÈÌß
@ @ NÕíõbi@åË… ‫@ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@éîÛìi@†í‰ìß @ @ïÜàÇ 2 @ @†íì£Ši@æa…
Þìni@åË… ‫ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ‬
‫@ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ‬ñ‰ì@åÄÐy@å×ŠË…ŠÐ¾ 2.1.3 @ @†íì£Ši@æa…
@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË… ‫@ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@éîÛìi@†í‰ìß
@ @åÜàÇ 3 @†íì£Ši@æa… Þìni@åË…
@ @ Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@åØÜàÇ…@bmŠ
@æa…@Þìni@åË… ‫@ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß Þìni@åË… ‫@ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ‬ñ‰ì@@xbj¾@ 2.1.4
@ @âaŒnÛa 4 @ìmb@éÛb@ðb™bj@†íì£Ši@æa…
@ @NsÄÐzÌß@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši
@säØÜàÈÌß@æa…@ñý•@æì×ë‰
@æa…@Þìni@åË… ‫@ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ @@³íbzÌÏ 5 åí‰bç@åÏë†îè×@a…
@ @NsÄÐzÌß@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši
@æa…@Þìni@åË… ‫@ﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@åèîÛìj×Ši †í‰ìß
@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@ @³ÈîjĐäÏ 6
@ @åíõü@Î‰ëa
40
@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än @åËë†ãb×@…‰†än @

@ @‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì@ÅÐzÌß 2.2.1 @åØÜàÈÌß@æa…@ÅÐzÌß@2.2
@ @N@‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@éîÛìi@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1 @åË…@‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì
@åË…@‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì@ÅÐzÌß 2.2.2
@ @†íì£Ši@æa…@Þìni †íì£Ši@æa… Þìni
@ @ NÕíõbi@åË…@‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@éîÛìi@†í‰ìß @ @ïÜàÇ 2

@ñ‰ì@åÄÐy@å×ŠË…ŠÐ¾ 2.2.3
@†íì£Ši@æa… Þìni@åË…@‫اﻹﺧﻼص‬
@æa…@Þìni@åË…@‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@éîÛìi@†í‰ìß
@ @åÜàÇ 3
@ @ Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši @@‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì@åÄÐy@åØÜàÈÌß@ 2.2.4
åí‰bç@åÏë†îè×æa…@ñý•@a…
@æa…@Þìni@åË…@‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ @âaŒnÛa 4
@ @NsÄÐzÌß@âaŒnÛaŠi@bmŠ@†íì£Ši
@æa…@Þìni@åË…@‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ @@³íbzÌÏ 5
@ @NsÄÐzÌß@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši
@æa…@Þìni@åË…@‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@åèîÛìj×Ši †í‰ìß

@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@ @³ÈîjĐäÏ 6
41
@ @Î†îi@pìØîÌß@âìàÇ@æõbaìÌÏ@Ñçbm@æõbmbqŠÏ
@ @ñ†îÔÇ@Î†îi
@ @Nâb™aŠi@åÏë†îè×@a…@Íînäîi@æa…@åÌšÏ@ðb™bj@ñ†îÔÇ@÷ba@Ôîß@æa…@ïàè¾@: ‫ﺍﻭﺑﺠﻴﻜﺘﻴﻒ‬
@oÏa…@bmŠ@pìjŠm@ñ†îÔÇ@Ñîãì×@Ínäm@åàèÐ×@åØìßëŠß@Öìnãëa@åèîÛìj×Ši@œÌîè@ñ†îÔÇ@÷ba@Ñîãì×@åË…@åØÜØi…@†í‰ìß@Z ‫ﻓﻮﻛﻮﺱ‬
N@åÓ†äîm@a…@÷ba@ðb™bj@säØí…bväß
@ @Nñ†îÔÇ@÷ba@Ñîãì×@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ @ @1
@ @Nñ†îÔÇ@Ñîãì×@åØÜväß@†í‰ìß @ @ïÜàÇ @ @2
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@säàèÐ×@åØîbØîÜÐÌß@æa…@ñ†îÔÇ@@Ñîãì×@åØÜväß@†í‰ìß @ @åÜàÇ @ @3
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@åÌšÏ@ðb™bj@säØí…bväß@åË…@ñ†îÔÇ@Ñîãì×@åàèÐ×@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß @ @âaŒnÛa @ @4
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@åÓ†äîm@÷ba@ðb™bj@säØí…bväß@æa…@ñ†îÔÇ@Ñîãì×@åàèÐ×@îîÛbãbÌß@†í‰ìß @ @@³íbzÌÏ @ @5
ïçìnãì…@éîÛìi@æa…@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@åÓ†äîm@÷ba@ðb™bj@säØí…bväß@bmŠ@ñ†îÔÇ@Ñîãì×@åàèÐ×@åØìßëŠß@†í‰ìß
@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma
42
@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @æb¹a@æì×ë‰@´mŠÌÏ@å×bmbrß@@3.1.1 ñ†îÔÇ@@@.3
@ @Næb¹a@æì×ë‰@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
@ @æb¹a@æì×ë‰@åØía‰bärß 3.1.2 @îÔîß@æa…@÷ìßëŠß 3.1

@ @Næb¹a@æì×ë‰@åØÜväß@†í‰ìß @ @ïÜàÇ @bmŠ@æb¹a@æì×ë‰
2 @æb¹aŠi@åÌînäÐ×@åØìßëŠß @3.1.3
@ðb™bj@säØí…bväß
@åÏë†îè×@a…@æb¹a@æì×ë‰@†Ð×
@säàèÐ×@ïbØîÜÐÌß@æa…@æb¹a@æì×ë‰@åØÜväß@†í‰ìß @÷ba@æa…@åÌšÏ
@ @ åí‰bç
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a… @ @åÜàÇ 3
@åÏë†îè×@a…@åÓ†äîm
@æa…@æb¹a@æì×ë‰@îÔîß@@3.1.4 åí‰bç
@æa…@æb¹a@æì×ë‰@åË…@æb¹aŠi@åÌînäÐ×@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß
@a…@åÌšÏ@ðb™bj@säØí…bväß
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@@åÌšÏ@ðb™bj@säØí…bväß @ @âaŒnÛa 4
åÏë†îè×
@æa…@æb¹a@æì×ë‰@åË…@æb¹aŠi@åÌînäÐ×@åØìßëŠß@†í‰ìß
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@åÓ†äîm@÷ba@ðb™bj@säØí…bväß@ @@³íbzÌÏ 5
@æb¹a@æì×ë‰@åË…@æb¹aŠi@åÌînäÐ×@åØìßëŠß@†í‰ìß @ @
@åÏë†îè×@a…@åÓ†äîm@÷ba@ðb™bj@säØí…bväß@bmŠ @ @³ÈîjĐäÏ 6
@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…@éîÛìi@æa…@åí‰bç @ @
Nåíõü
43

@ @âýg@æì×ë‰@´mŠÌÏ@å×bmbrß@@3.2.1 @æa…@îÔîß@L÷ìßëŠß@@ 3.2
@ @Nâýg@æì×ë‰@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
@âýg@æì×ë‰@åØÜàÈÌß
@ @âýg@æì×ë‰@åØía‰bärß 3.2.2
åí‰bç@åÏë†îè×@a…
@ @Nâýg@æì×ë‰@åØÜväß@†í‰ìß @ @ïÜàÇ 2 @†Ð×@æb¹aŠi@ åÌînäÐ×@÷ìßëŠß@@3.2.3
@säàèÐ×@ïbØîÜÐÌß@æa…@âýg@æì×ë‰@åØÜväß@†í‰ìß @åÏë†îè×@a…@âýg@æì×ë‰
@ @åí‰bç
@âýg@æì×ë‰@åË…@æb¹aŠi@åÌînäÐ×@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß
@æa…@ âýg@ æì×ë‰@ îÔîß@ @ 3.2.4
@a…@êìšËì@–@êìšËìŠi@a‰b‚@säØÜàÈÌß@æa… @ @âaŒnÛa 4 @ @åí‰bç@åÏë†îè×@a…@säØÜàÈÌß
Nåí‰bç@åÏë†îè×
@åÌînäÐ×@ïbØîÐînìu@ð¾@æa…@îîÛbãbÌß@†í‰ìß
@åÏë†îè×@a…@âýg@æì×ë‰@åË…@ÝàÇŠi@æa…@æb¹aŠi@ @@³íbzÌÏ 5
Nåí‰bç
@åË…@ÝàÇŠi@æa…@æb¹aŠi@åÌînäÐ×@åØìßëŠß@†í‰ìß
ïçìnãì…@éîÛìi@æa…@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@âýg@æì×ë‰ @ @³ÈîjĐäÏ 6
@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma
44

@æa…@å»ŠÛa@a@âbã@÷ba@Ñîãì×@å×bmbrß@†í‰ìß
@æa…@å»ŠÛa@´mŠÌÏ@å×bmbrß @îÔîß@æa…@÷ìßëŠß@3.3
@ @NáîyŠÛa @ @ìàÜÇ
3.3.1
1
@ @áîyŠÛa @a@‫÷@@ﻧﺎﻡ‬ba@Ñîãì×
@æa…@å»ŠÛa@a@âbã@÷ba@Ñîãì×@åØÜväß@†í‰ìß @bmŠ@@áîyŠÛa@æa…@å»ŠÛa
@ @ïÜàÇ 2
@a@‫@ﻧﺎﻡ‬ïÜÔã@ÝîÛ…@åØËŠäß
@ @NáîyŠÛa 3.3.2 @åÌšÏ@ðb™bj@säØí…bväß
@æa…@å»ŠÛa@a@âbã@÷ba@Ñîãì×@åØÜväß@†í‰ìß @áîyŠÛa@æa…@å»ŠÛa @a…@åÓ†äîm@÷ba@æa…
@ @åÜàÇ 3 @ @åí‰bç@åÏë†îè×
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@säàèÐ×@ïbØîÜÐÌß@bmŠ@áîyŠÛa @áîyŠÛa@æa…@å»ŠÛa@Ï@ÝäÌß 3.3.3
@ @
@áîyŠÛa@æa…@å»ŠÛa@a@âbã@Ínäm@‫@ﻛﻔﻬﻤﻦ‬åØía‰ìèÌß@†í‰ìß @ @‫@ﻣﺨﻠﻮﻕ‬Ò…bçŠm@a
@ @âaŒnÛa 4
@ @@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@@åÌšÏ@ðb™bj@säØí…bväß@åË…
@a ‫@ﻧﺎﻡ‬Ò…bçŠm@åäîÔî×@åØînÓìj¾ 3.3.4
@áîyŠÛa@æa…@å»ŠÛa@a@âbã@Ínäm@‫@ﻛﻔﻬﻤﻦ‬îîÛbãbÌß@†í‰ìß
@ðõìÛýß@áîyŠÛa@æa…@å»ŠÛa
@åÏë†îè×@a…@åÓ†äîm@÷ba@ðb™bj@säØí…bväß@æa…@ @@³íbzÌÏ 5
@æa…@ðŠí…@Ò…bçŠm@åÓ†äîm
@ @Nåí‰bç
ā‰aìÜ×
@áîyŠÛa@æa…@å»ŠÛa@a@âbã@Ínäm@‫@ﻛﻔﻬﻤﻦ‬åØìßëŠß@†í‰ìß
@åÏë†îè×@a…@åÓ†äîm@÷ba@ðb™bj@säØí…bväß@bmŠ @ @³ÈîjĐäÏ 6
@ @åíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…@éîÛìi@æa…@åí‰bç
45
@ @ñ…bjÇ@Î†îi
@ @N‫@ﻓﺮﺽ ﻋﻴﻦ ﺩﺍﻥ ﻓﺮﺽ ﻛﻔﺎﻳﺔ‬åmìnãìm@ïçìä¾@ðb™bj@ñ…bjÇ@÷ba@åØÜàÈÌß@æa…@ïàè¾@@Z ‫ﺍﻭﺑﺠﻴﻜﺘﻴﻒ‬
@åÏë†îè×@a…@éßbÔna@a‰b‚@ñ…bjÇ@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@÷ìßëŠß@oÏa…@ÙíŠß@œÌîè@ñ…bjÇ@÷ba@Ñîãì×@åË…@åØÜØi…@†í‰ìß@@Z@ @‫ﻓﻮﻛﻮﺱ‬
Nåí‰bç
@ @Nñ…bjÇ@÷ba@Ñîãì×@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ @ @1
@ @Nñ…bjÇ@@Ñîãì×@åØØîn×ŠÐ¾@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @ @ïÜàÇ @ @2
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@Þìni@åË…@ñ…bjÇ@@Ñîãì×@åØîbØîÜÐÌß@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @ @åÜàÇ @ @3
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@bã‰ìÐ@a‰b‚@ñ…bjÇ@@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß @ @âaŒnÛa @ @4
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@òßbÔna@bmŠ@bã‰ìÐ@a‰b‚@ñ…bjÇ@@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@îîÛbãbÌß@†í‰ìß @ @³íbzÌÏ @ @5
@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@òßbÔna@a‰b‚@ñ…bjÇ@@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@åØìßëŠß@†í‰ìß @ @³ÈîjĐäÏ

@ @6
46

@ÕÜĐß@Šíõa@æõbãìš×@æa…@Šíõa@٢´™bèi@å×bmbrß@†í‰ìß @ @NŠíõa@R´™bèi@å×bmbrß@4.1.1 @ @ñ…bjÇ@.4
@ @ìàÜÇ 1
@ @Nsä×bãìšÌß@l…a@bmŠ
@ @@N ÕÜĐß Šíõa@Rîäu@åØËŠäß@@4.1.2 @Šíõa@٢´™bèi@ïàè¾@@@4.1
@ÕÜĐß@Šíõa@æõbãìš×@æa…@Šíõa@R´™bèi@åØÜväß@†í‰ìß
@ @ïÜàÇ 2 @ @@ÕÜĐß@Šíõa@æõbãìš×@åØÜväß@@4.1.3 @sãõbãìš×@æa…@ÕÜĐß
@ @Nsä×bãìšÌß@l…a@bmŠ
@l…a@åØÜàÈÌß@bmŠ
@ÕÜĐß@Šíõa@æõbãìš×@æa…@Šíõa@٢´™bèi@åØÜväß@†í‰ìß @Šíõa@æõbãìšÌÏ@l…a@ïbØîÜÐÌß@@4.1.4
Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@Þìni@åË…@sä×bãìšÌß@l…a@bmŠ @ @åÜàÇ 3
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a… @a…@Šíõa@æõbãìšÌÏ
@ @@åí‰bç@åÏë†îè×
@ÕÜĐß@Šíõa@æõbãìš×@æa…@Šíõa@٢´™bèi@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß @ @@ @@ @
@åÏë†îè×@a…@@bã‰ìÐ@a‰b‚@sä×bãìšÌß@l…a@bmŠ @ @âaŒnÛa 4
@ @Nåí‰bç
@ÕÜĐß@Šíõa@æõbãìš×@æa…@Šíõa@٢´™bèi@îîÛbãbÌß@†í‰ìß
@a‰b‚@sä×bãìšÌß@l…a@bmŠ@sä×bãìšÌß@l…a@bmŠ@ @@³íbzÌÏ 5
Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@òßbÔna@bmŠ@bã‰ìÐ
@ÕÜĐß@Šíõa@æõbãìš×@æa…@Šíõa@R´™bèi@åØìßëŠß@†í‰ìß
@ @
@åÏë†îè×@a…@òßbÔna@a‰b‚@sä×bãìšÌß@l…a@bmŠ
@ @³ÈîjĐäÏ 6
@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@åí‰bç
@ @
@ Nåíõü
47

@ @N‫´@ﺍﺳﺘﻨﺠﺎء‬mŠÌÏ@å×bmbrß 4.2.1 @åØÜàÈÌß@æa…@ïàè¾ 4.2
@ @N‫÷@ﺍﺳﺘﻨﺠﺎء‬ba@Ñîãì×@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
@ @N‫@ﺑﺮﺍﺳﺘﻨﺠﺎء‬٢oÛa@åØía‰bärß 4.2.2 ‫ﺍﺳﺘﻨﺠﺎء‬Ši@Ñîãì×
@ @N‫@ﺑﺮﺍﺳﺘﻨﺠﺎء‬a‰b@åØÜväß 4.2.3 ‫ ﻫﺎﺭﻳﻦ‬åÏë†îè× ‫ﺩﺍﻟﻢ‬
@a‰b@Öì¬ìm@æa…@÷ba@Ñîãì×@åØÜväß@†í‰ìß
@ @ïÜàÇ 2 @ @N‫@ﺑﺮﺍﺳﺘﻨﺠﺎء‬åÌînäÐ×@îîÛbãbÌß 4.2.4
@ @N‫ﺍﺳﺘﻨﺠﺎء‬
@÷b@L@âìÜj٢l…a@ïbØîÜÐÌß@ 4.2.5
@åØîbØîÜÐÌß@æa…@÷ba@Ñîãì×@åØÜväß@†í‰ìß Nouby@‫@ﻗﻀﺎء‬ÐÜ@æa…
@ @åÜàÇ 3
@ @NÞìni@åË…@‫@ﺍﺳﺘﻨﺠﺎء‬a‰b
@åË…@‫@ﺍﺳﺘﻨﺠﺎء‬a‰b@åØîbØîÜÐÌß@æa…@ða‰ìèÌß@†í‰ìß
@ @âaŒnÛa 4
@ @Nbã‰ìÐ
@a‰b‚@‫@ﺍﺳﺘﻨﺠﺎء‬a‰b@å×ì×ýß@æa…@îîÛbãbÌß@†í‰ìß
@ @@ Nsä×ì×ýß@åÌînäÐ×@å×bßbmëbÌß@åË…@bã‰ìÐ@ @@³íbzÌÏ 5
@a‰b‚@‫@ﺍﺳﺘﻨﺠﺎء‬a‰b@å×ì×ýß@æa…@åØìßëŠß@†í‰ìß
@éîÛìi@bmŠ@sä×ì×ýß@åÌînäÐ×@å×bßbmëbÌß@åË…@bã‰ìÐ@ @³ÈîjĐäÏ 6
@ Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…
48

@ @N‫´@ﻭﺿﻮء‬mŠÌÏ@å×bmbrß@4.3.1 @åØÜàÈÌß@æa…@ïàè¾@4.3
@ @Nbã‰ìÐ@åË…@‫÷@ﻭﺿﻮء‬ba@Ñîãì×@åØÜväß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1 @åË…@‫@ﺑﺮﻭﺿﻮء‬Ñîãì×
@ @N‫@ﺑﺮﻭﺿﻮء‬æaìuìm@åØËŠäß@4.3.2
@ @Nbã‰ìÐ
@ @Nbã‰ìÐ@åË…@‫@ﻭﺿﻮء‬åØØîn×ŠÐ¾@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @ @N‫@ﻭﺿﻮء‬٢æì×ë‰@åØÜväß@4.3.3 @ @
@ @ïÜàÇ 2
@æa…@òä@٢a‰b×ŠÏ@îîÛbãbÌß@4.3.4 @ @
@ @N‫@ﺑﺮﻭﺿﻮء‬Ùîn×@êëŠØß @ @
@bã‰ìÐ@åË…@‫@ﻭﺿﻮء‬åØîbØîÜÐÌß@æa…@åØÜväß@†í‰ìß
@ @
@åØÜĐj¾@Íí@٢a‰b×ŠÏ@îîÛbãbÌß@4.3.5 @ @
N‫ﻭﺿﻮء‬ @ @
@a‰b‚@‫@ﻭﺿﻮء‬ïß‹ýß@bmŠ@åØÜàÈÌß@~åØía‰ìèÌß@†í‰ìß
Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@@bã‰ìÐ @ @âaŒnÛa 4 @åË… ‫@ﺑﺮﻭﺿﻮء‬a‰b@ïbØîÜÐÌß@4.3.6
@ @Nbã‰ìÐ
@bã‰ìÐ@a‰b‚@‫@ﻭﺿﻮء‬åØÜàÈÌß@æa…@îîÛbãbÌß@†í‰ìß
@ @@³íbzÌÏ 5 @åÏë†îè×@a…@‫@ﻭﺿﻮء‬ïß‹ýß 4.3.7
Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@òßbÔna@bmŠ
Nåí‰bç
@òßbÔna@a‰b‚@‫@ﻭﺿﻮء‬åØÜàÈÌß@æa…@åØìßëŠß@†í‰ìß
@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@ @³ÈîjĐäÏ 6
49
@ @N‫@ﻓﺮﺽ‬ñý•@÷ba@Ñîãì×@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
@æa… ‫@ﻓﺮﺽ‬ñý•@´mŠÌÏ@å×bmbrß 4.4.1 @åØÜàÈÌß@æa…@ïàè¾ 4.4
@ @NsäØíbãìäß@âìØy @ @‫@ﻓﺮﺽ‬ñý•
@ñý•@åØØîn×ŠÐ¾@æa…@÷ba@Ñîãì×@åØÜväß@†í‰ìß
@ @ïÜàÇ 2
@ @N‫ﻓﺮﺽ‬ @åÐîuaì×@âìØy@åØËŠäß 4.4.2
@åØîbØîÜÐÌß@æa…@÷ba@Ñîãì×@åØÜväß@†í‰ìß @@‫@ﻓﺮﺽ‬ñý•@åØíbãìäß
@ @åÜàÇ 3
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@Þìni@åË…@‫@ﻓﺮﺽ‬ñý• @NïÜÔã@ÝîÛ…@å×Ša…Ši
‫@ﻓﺮﺽ ﺩﺍﻥ‬ñý•@÷ba@Ñîãì×@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß @æa…@‫@ﻓﺮﺽ‬ñý•@åØía‰ìèÌß
@ @âaŒnÛa 4 4.4.3
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@@ìnÓë@Þëc…@säØÜàÈÌß NsäØíbãìäß@ìnÓë
‫@ﻓﺮﺽ ﺩﺍﻥ‬ñý•@÷ba@Ñîãì×@îîÛbãbÌß@†í‰ìß
@åØíbãìäß@åÌînäÐ×@îîÛbãbÌß 4.4.4
@a…@säØíbãìäß@òßbÔna@bmŠ@ìnÓë@Þëc…@säØÜàÈÌß@ @@³íbzÌÏ 5
.‫@ﻓﺮﺽ‬ñý•
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×
‫@ﻓﺮﺽ ﺩﺍﻥ‬ñý•@÷ba@Ñîãì×@åØìßëŠß@†í‰ìß @Þëc… ‫@ﻓﺮﺽ‬ñý•@åØîbØîÜÐÌß 4.4.5
@a…@säØíbãìäß@òßbÔna@a‰b‚@ìnÓë@Þëc…@säØÜàÈÌß @ @NìnÓë
@ @³ÈîjĐäÏ 6
@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@åí‰bç@åÏë†îè×
Nåíõü@Î‰ëa
50

@ @Nñý•@æì×ë‰@´mŠÌÏ@åØËŠäß 4.5.1 @åØÜàÈÌß@æa…@ïàè¾ 4.5
@ @Nñý•@æì×ë‰@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
@åË…@ñý•@æì×ë‰
@Nñý•@æì×ë‰@îîÛbãbÌß 4.5.2
@ @Nbã‰ìÐ
@ @Nñý•@æì×ë‰@åØÜväß@†í‰ìß @ @ïÜàÇ 2 @ñý•@òîã@ÅÐzÌß@æa…@„bj¾ 4.5.3
@ïÜàÇ@å×ì×ýß@bmŠ@‫ﻓﺮﺽ‬
@a…@säØîbØîÜÐÌß@æa…@ñý•@æì×ë‰@åØÜväß@†í‰ìß
@ @åÜàÇ 3 @ @Nñý•
@a…@säØîbØîÜÐÌß@æa…@ñý•@æì×ë‰@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß @åË…@‫ ﻓﺮﺽ‬ñý•@åØíbãìäß 4.5.4
âaŒnÛa 4
Nbã‰ìÐ
NêìšËì@–@êìšËìŠi@a‰b‚@åí‰bç@åÏë†îè×
@åË…@ñý•@æì×ë‰@åØîbØîÜÐÌß@æa…@îîÛbãbÌß@†í‰ìß
@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@sä×ì×ýß@åÌînäÐ×@å×bßbmëbÌß@ @³íbzÌÏ 5
NòßbÔna@a‰b‚
@åË…@ñý•@æì×ë‰@åØîbØîÜÐÌß@æa…@åØìßëŠß@†í‰ìß
@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@sä×ì×ýß@åÌînäÐ×@å×bßbmëbÌß
@ @³ÈîjĐäÏ 6
@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…@éîÛìi@æa…@òßbÔna@a‰b‚
51
@ @ê@Î†îi
@ @Na†äîši@†Ð×@æõbnäî‚×@÷a‰@bäß@ï™bi@áÜë@éîÜÇ@a@óÜ•@a@Þì‰@ê@†Ï‰…@‰bjnÇa@ÝîjàÌß@æa…@ïàè¾@Z@ @‫ﺍﻭﺑﺠﻴﻜﺘﻴﻒ‬
@ðb™bj@t‰bjnÇa@åØîbØîÜÏbÌß@æa…@ñ@aìîníŠÏ@åØìßëŠß@åèîÛìj×Ši@ÙíŠß@œÌîè@|îz•@Íí@ñ@‫@ﻓﻜﺘﺎ‬åË…@åØÜØi…@†í‰ìß@Z@ @‫ﻓﻮﻛﻮﺱ‬
@ @Nsèä@åÜàÇ@ðõìÛýß@a†äîši@†Ð×@æõbnäî‚×@Óìi
N@a@Þì‰@ê@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ @ @1
@ @N@a@Þì‰@ê@†Ï‰…@aìîníŠÏ@åØÜväß@†í‰ìß @ @ïÜàÇ @ @2
@ @Nåí‰bç åÏë†îè×@a…@t‰bjnÇa@åØîbØîÜÐÌß@æa…@@a@Þì‰@ê@aìîníŠÏ@åØÜväß@†í‰ìß @ @åÜàÇ @ @3
@–@êìšËìŠi@a‰b‚@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@t‰bjnÇa@åØîbØîÜÐÌß@æa…@@a@Þì‰@ê@aìîníŠÏ@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß
@ @âaŒnÛa @ @4
@ @NêìšËì
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@òßbÔna@a‰b‚@t‰bjnÇa@åØîbØîÜÐÌß@æa…@@a@Þì‰@ê@aìîníŠÏ@îîÛbãbÌß@†í‰ìß @ @@³íbzÌÏ @ @5
@@a@Þì‰@†Ð×@bnäî@÷a‰@åØÓì¬ìäß@ï™bi@t‰bjnÇa@åØîbØîÜÐÌß@æa…@@a@Þì‰@ê@aìîníŠÏ@åØìßëŠß@†í‰ìß
@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@åÓ†äîm@ðõìÛýß
52

‫ ﺳﻴﺮﻩ‬.5
@ @N@†àª@ã@æçý×@aìîníŠÏ@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
@æa…@éÜîÜ@å×bmbrß 5.1.1 @æa…@‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬ÝîjàÌß 5.1
@†àª@ã@åãë‰ìn×@æõaìîàîníd× @@†àª@ã@ðõbnäî‚nß
@ @N@†àª@ã@æçý×@aìîníŠÏ@åØÜväß@†í‰ìß @ @ïÜàÇ 2
N @aìîníŠÏ@ðõìÛýß
@æa…@@†àª@ã@æçý×@aìîníŠÏ@åØÜväß@†í‰ìß @æõaìîàîníd×@îîÛbãbÌß
@ @åÜàÇ 3
5.1.2
@ @a†äîši@æçý×
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß @æçý×@åØînÓìj¾@Íí@aìníŠÏ
@æa…@@†àª@ã@æçý×@aìîníŠÏ@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß @ @Nã@Î‰ëõb
@a‰b‚@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß @ @âaŒnÛa 4 @é–Ó@åÌînäÐ×@@åØía‰ìèÌß 5.1.3
NêìšËì@–@êìšËìŠi @Íí@@†àª@ã@æaììrÏ
@æa…@@†àª@ã@æçý×@aìîníŠÏ@îîÛbãbÌß@†í‰ìß @ð…bjíŠÏ@åÓìnäjàÏ@ïçë‰bÌÐ¾
@a‰b‚@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß@ @@³íbzÌÏ 5 Na†äîši
NòßbÔna @aìîníŠÏ@†Ï‰… ‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬ÝîjàÌß@@5.1.4
@æa…@@†àª@ã@æçý×@aìîníŠÏ@åØìßëŠß@†í‰ìß N@†àª@ã@æçý×
@a‰b‚@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß
³ÈîjĐäÏ 6
@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…@éîÛìi@æa…@òßbÔna
@ @Nåíõü
53

@Íí@@†àª@ã@‫@ﺻﻴﻔﺖ‬å×bmbrß@@5.2.1 ‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ ﺩﺍﻥ‬ÝîjàÌß 5.2
@ @N@†àª@ã@@æõaìîàîníd×@٢ð@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
ÞìšËëa @ïçìnãì‚äß
@ã@Õí†•@‫@ﺻﻴﻔﺖ‬åØÜväß@@5.2.2 @٢ð
@ @N@†àª@ã@@æõaìîàîníd×@٢ð@åØÜväß@†í‰ìß @ @ïÜàÇ 2
@ÞìšËëa@Íí@@†àª @æõaìîàîníd×
@†àª@ã@@æõaìîàîníd×@٢ð@åØÜväß@†í‰ìß @ã@Õí†•@‫@ﺻﻴﻔﺖ‬îîÛbãbÌß@@5.2.3 @ã@Õí†• ‫ﺻﻴﻔﺖ‬
@ @åÜàÇ 3 @ðõìÛýß@ÞìšËëa@Íí@@†àª @ @N@†àª
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß@æa…
N@é–Ó @ @@@@@@@@@@@@@
@@†àª@ã@@æõaìîàîníd×@٢ð@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß
@a@Þì‰@åÓ†äîm@ïçìnãì‚äß@5.2.4 @ @
@a‰b‚@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß@æa… @ @âaŒnÛa 4
@Íí@@@†àª@ã@é–Ó@†Ï‰…
@ @NêìšËì@–@êìšËìŠi
NÕí†•@‫ﺻﻴﻔﺖ‬Ši
@@†àª@ã@@æõaìîàîníd×@٢ð@îîÛbãbÌß@†í‰ìß
@a‰b‚@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß@æa…@ @³íbzÌÏ 5
@ @NòßbÔna
@@†àª@ã@@æõaìîàîníd×@٢ð@åØìßëŠß@†í‰ìß @ @@
@a‰b‚@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß@æa…
@ @³ÈîjĐäÏ 6
@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…@éîÛìi@æa…@òßbÔna
Nåíõü
54

@åÏë†îè×@a…@@†àª@ã@åí…bjíŠÐ×@å×bmbrß@†í‰ìß @@†àª@ã@åí…bjíŠÐ×@å×bmbrß@@5.3.1 ‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ ﺩﺍﻥ‬ÝîjàÌß 5.3
@ @ìàÜÇ 1
@ @Nā‰aìÜ×Ši @ @Nā‰aìÜ×Ši@åÏë†îè×@a… @åí…bjíŠÐ×@ïã…ýäß
@åÏë†îè×@a…@@†àª@ã@åí…bjíŠÐ×@åØÜväß@†í‰ìß @a…@@†àª@ã
@ @ïÜàÇ 2 ïçìnãì‚äß ‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ ﺩﺍﻥ‬ÝîjàÌß@@5.3.2
@ @Nā‰aìÜ×Ši @åÏë†îè×
@†àª@ã@åí…bjíŠÐ×@ò–Ó@†Ï‰…
@åÏë†îè×@a…@@†àª@ã@åí…bjíŠÐ×@åØÜväß@†í‰ìß @ @Nā‰aìÜ×Ši
Nā‰aìÜ×Ši@åÏë†îè×@a…@
@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß@æa…@ā‰aìÜ×Ši @ @åÜàÇ 3
@ @Nåí‰bç @ @
@åÏë†îè×@a…@@†àª@ã@åí…bjíŠÐ×@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß
@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß@æa…@ā‰aìÜ×Ši @ @âaŒnÛa 4
@ @NêìšËì@–@êìšËìŠi@a‰b‚@åí‰bç
@åÏë†îè×@a…@@†àª@ã@åí…bjíŠÐ×@îîÛbãbÌß@†í‰ìß
@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß@æa…@ā‰aìÜ×Ši@ @@³íbzÌÏ 5
NòßbÔna@a‰b‚@åí‰bç
@åÏë†îè×@a…@@†àª@ã@åí…bjíŠÐ×@åØìßëŠß@†í‰ìß
@åÏë†îè×@a…@t‫@ﺍﻋﺘﻴﺒﺎﺭ‬åØîbØîÜÐÌß@æa…@ā‰aìÜ×Ši
³ÈîjĐäÏ 6
@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…@éîÛìi@æa…@òßbÔna@a‰b‚@åí‰bç
55
@ @l…a@Î†îi
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@‫@اﺧﻼق‬٢ðýîã@ïmbîzÌß@æa…@åØÜàÈÌß@Lïàè¾@Z ‫ﺍﻭﺑﺠﻴﻜﺘﻴﻒ‬
@a…@éßbÔna@a‰b‚@l…a@åØÜàÈÌß@æa…@÷ìßëŠß@Öìnãëa@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß@œÌîè@@òîßýg@l…a@÷ba@Ñîãì×@åË…@åØÜØi…@†í‰ìß@Z@ @‫ﻓﻮﻛﻮﺱ‬
@ @Nl…a@÷ba@Ñîãì×@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ @ @1
@ @Nl…a@Ñîãì×@åØØîn×ŠÐ¾@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @ @ïÜàÇ @ @2
@ @NÞìni@åË…@l…a@Ñîãì×@åØîbØîÜÐÌß@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @ @åÜàÇ @ @3
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@êìšËì@–@êìšËìŠi@a‰b‚@l…a@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß @ @âaŒnÛa @ @4
@ @Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@òßbÔna@a‰b‚@l…a@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@îîÛbãbÌß@†í‰ìß @ @@³íbzÌÏ @ @5
@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@ëbma@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@òßbÔna@a‰b‚@l…a@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@åØìßëŠß@†í‰ìß @ @³ÈîjĐäÏ @ @6
56

@pìØîÌß@ðŠí…@åèî×@ābväß@٢l…a@å×bmbrß@†í‰ìß @ābväß@´mŠÌÏ@åØËŠäß 6.1.1 l…a .6
@ @ìàÜÇ 1
@ @N@a@Þì‰@éä @ @@NðŠí…@åèî× @æa…@ÞìÔÈäß 6.1
@ābväß@٢l…a@åØØîn×ŠÐ¾@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @ābväß@٢l…a@åØía‰ìèÌß 6.1.2 @l…a@åØÜàÈÌß
@ @ïÜàÇ 2
@ @NðŠí…@åèî× @ðŠí…@Ò…bçŠm
@ @N@a@Þì‰@éä@pìØîÌß@ðŠí…@åèî×
@ābväß@٢l…a@åØîbØîÜÐÌß@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @åØÜàÈÌß@åÌînäÐ× åØìßëŠß 6.1.3 @pìØîÌß@ðŠí†ä
@ @åÜàÇ 3 @ðŠí…@åèî×@ābväß@٢l…a @ @Z@a@Þì‰@éä
@ @NÞìni@åË…@@a@Þì‰@éä@pìØîÌß@ðŠí…@åèî×
@ @NsäØíbibÌß@òjÓbÇ@æa… @åèî×@ābväß@M
@åèî×@ābväß@٢l…a@åØÜàÈÌß@æa…@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß
ðŠí…
@–@êìšËìŠi@åË…@@a@Þì‰@éä@pìØîÌß@ðŠí… @ @âaŒnÛa 4 @ābväß@٢l…a@åØÜàÈÌß@@6.1.4
@ @@
Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@êìšËì @åÏë†îè×@a…@ðŠí…@åèî×
@ābväß@٢l…a@åØÜàÈÌß@æa…@îîÛbãbÌß@†í‰ìß @a@Þì‰@éä@pìØîÌß@åí‰bç
@a‰b‚@@a@Þì‰@éä@pìØîÌß@ðŠí…@åèî×@ @@³íbzÌÏ 5 @ @ N
@ @Nsä×ì×ýß@åÌînäÐ×@å×bßbmëbÌß@åË…@òßbÔna
@ābväß@٢l…a@åØÜàÈÌß@æa…@åØìßëŠß@†í‰ìß
@a‰b‚@@a@Þì‰@éä@pìØîÌß@ðŠí…@åèî×
@éîÛìi@bmŠ@sä×ì×ýß@åÌînäÐ×@å×bßbmëbÌß@åË…@òßbÔna ³ÈîjĐäÏ 6
@Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@ïçìnãì…
57

@ @@ā‰aìÜ×@…ì–Ôß@åØËŠäß@6.2.1 @æa…@ÞìÔÈäß 6.2
@ @Nā‰aìÜ×@Ò…bçŠm@٢l…a@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
@Ò…bçŠm@l…a@åØía‰ìèÌß 6.2.2 @a…@l…a@åØÜàÈÌß
@Ò…bçŠm@٢l…a@åØØîn×ŠÐ¾@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @ @Nā‰aìÜ× @åÏë†îè×
@ @ïÜàÇ 2
@åØÜàÈÌß@åÌînäÐ× åØìßëŠß 6.2.3 @ÞbîìŠi
@ @Nā‰aìÜ×
@Ò…bçŠm@٢l…a@åØîbØîÜÐÌß@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @æa…@ā‰aìÜ×@Ò…bçŠm٢l…a @éä@pìØîÌß
@ @åÜàÇ 3 @ @@@NsäØíbibÌß@òjÓbÇ @M@Z@@a@Þì‰
@ @NÞìni@åË…@ā‰aìÜ×
@Ò…bçŠm@٢l…a@åØÜàÈÌß@6.2.4 @ @@ā‰aìÜ×
@Ò…bçŠm@٢l…a@åØÜàÈÌß@æa…@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß
@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@ā‰aìÜ×
@åÏë†îè×@a…@êìšËì@MêìšËìŠi@a‰b‚@ā‰aìÜ× @ @âaŒnÛa 4
@ @@N@a@Þì‰@éä@pìØîÌß
Nåí‰bç
@Ò…bçŠm@٢l…a@åØÜàÈÌß@æa…@îîÛbãbÌß@†í‰ìß
@åÌînäÐ×@å×bßbmëbÌß@åË…@òßbÔna@a‰b‚@ā‰aìÜ×@ @@³íbzÌÏ 5
Nsä×ì×ýß
@Ò…bçŠm@٢l…a@åØÜàÈÌß@æa…@åØìßëŠß@†í‰ìß
@åÌînäÐ×@å×bßbmëbÌß@åË…@òßbÔna@a‰b‚@ā‰aìÜ×
@ @³ÈîjĐäÏ 6
@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@sä×ì×ýß
@Nåíõü
58

@aŠ×‡@…ì–Ôß@åØËŠäß 6.3.1 @æa…@ÞìÔÈäß 6.3
@ @NØí‡Ši@l…a@÷ba@Ñîãì×@å×bmbrß@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
N a@Þì‰@éä@pìØîÌß @l…a@åØÜàÈÌß
@l…a@÷ba@Ñîãì×@åØØîn×ŠÐ¾@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @ @NØí‡@٢êìnãì@åØÜväß 6.3.2 @a@Ò…bçŠm
@ @ïÜàÇ 2
@ @@Øí‡Ši l…a@Ï@ÝäÌß 6.3.3 @aŠ×‡@ðõìÛýß
NØí‡Ši
@÷ba@Ñîãì×@åØîbØîÜÐÌß@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @åØÜàÈÌß@åÌînäÐ×@îîÛbãbÌß 6.3.4 @Óìi@ðb™bj
@ @åÜàÇ 3 @òjÓbÇ@æa…@Øí‡Ši l…a @ @@sînÇbĐäß
@ @NÞìni@åË…@Øí‡Ši@l…a
@ @NsäØíbibÌß
@l…a@÷ba@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß
@åÏë†îè×@a…@Øí‡@åØÜàÈÌß 6.3.5
@åÏë†îè×@a…@êìšËì@MêìšËìŠi@a‰b‚@Øí‡Ši @ @âaŒnÛa 4
@³ÇbĐ×@Óìi@ðb™bj@åí‰bç
Nåí‰bç
Na@†Ð×
@l…a@÷ba@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@îîÛbãbÌß@†í‰ìß
@åÌînäÐ×@å×bßbmëbÌß@åË…@òßbÔna@a‰b‚@Øí‡Ši@ @@³íbzÌÏ 5
@ @Nsä×ì×ýß
@l…a@÷ba@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@åØìßëŠß@†í‰ìß
@ @
@åÌînäÐ×@å×bßbmëbÌß@åË…@òßbÔna@a‰b‚@Øí‡Ši
@ @³ÈîjĐäÏ 6
@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@sä×ì×ýß
@ @
@ @@Nåíõü
59

@a@Þì‰@Ò…bçŠm@l…a@÷ba@Ñîãì×@å×bmbrß@†í‰ìß @Þì‰@Ò…bçŠm@l…a@å×bmbrß 6.4.1 @æa…@ÞìÔÈäß 6.4
@ @ìàÜÇ 1
@ @NpaìÜ•@ðõìÛýß@@ @ @Na @l…a@åØÜàÈÌß
@l…a@÷ba@Ñîãì×@åØØîn×ŠÐ¾@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @æa…@paìÜ•@…ì–Ôß@åØÜväß 6.4.2 @Þì‰@Ò…bçŠm
@ @ïÜàÇ 2
NpaìÜ•@ðõìÛýß@@@a@Þì‰@Ò…bçŠm .٢êìnãì @ðõìÛýß@@@a
@÷ba@Ñîãì×@åØîbØîÜÐÌß@æa…@åØÜväß@†í‰ìß @paìÜ•Ši@l…a@îîÛbãbÌß 6.4.3 @ðb™bj@paìÜ•
@åË…@paìÜ•@ðõìÛýß@@@a@Þì‰@Ò…bçŠm@l…a @ @åÜàÇ 3 Na†äîši@ïèîbÌß@Óìi@ðb™bj @ÇbĐäß@Óìi
@ @NÞìni @òjÓbÇ@æa…@åÌînäÐ×@÷ìßëŠß 6.4.4 @ïèîbÌß@æa…
@Ò…bçŠm@l…a@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@åØía‰ìèÌß@†í‰ìß @paìÜ•@åØÜàÈÌß@Ö†îm @ @Na†äîši
@MêìšËìŠi@a‰b‚@paìÜ•@ðõìÛýß@@@a@Þì‰ @ @âaŒnÛa 4 @ @Na†äîši@Ò…bçŠm
Nåí‰bç@åÏë†îè×@a…@êìšËì @Þì‰@Ò…bçŠm@l…a@åØÜàÈÌß 6.4.5
@a@Þì‰@Ò…bçŠm@l…a@åØÜàÈÌß@æa…@îîÛbãbÌß@†í‰ìß @paìÜ•@ðõìÛýß@@@a
@å×bßbmëbÌß@åË…@òßbÔna@a‰b‚@paìÜ•@ðõìÛýß@@@ @@³íbzÌÏ 5 @æa…@ÇbĐäß@Óìi@ðb™bj
Nsä×ì×ýß@åÌînäÐ× @åÏë†îè×@a…@a†äîši@ïèîbÌß
@Þì‰@Ò…bçŠm@l…a@åØÜàÈÌß@æa…@åØìßëŠß@†í‰ìß @ @Nåí‰bç
@å×bßbmëbÌß@åË…@òßbÔna@a‰b‚@paìÜ•@ðõìÛýß@@@a @ @
³ÈîjĐäÏ 6
@éîÛìi@ëbma@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@sä×ì×ýß@åÌînäÐ×
@ @@Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾
60
@ @ðëbu@Î†îi
@ @NbÌi@bía…ìi@åí‰aë@ðb™bj@síõbnäî‚äß@bmŠ@ðëbu@îÛìäß@æa…@„bj¾@ @ZÑjnØîëa
@†í‰ìß@œÌîè@ðëbu@÷@Ùîm@æa…@æõbmb×ŠÏ@Lpb×@ì×ì@Lðëbu@٢ÒëŠy@îÛìäß@æa…@L„bj¾@Lpìjrß@æçbà×@åË…@åØÜØi…@†í‰ìß@ @Z ‫ﻓﻮﻛﻮﺱ‬
Nðëbu@åîÛìm@a…@÷@Ùîm@ëbma@pbía@îÛìäß@æa…@„bj¾@åèîÛìj×Ši
@ @Nðëbu@åîÛìm@a…@æõbmb×ŠÏ@æa…@pb×@ì×ì@LÒëŠy@îÛìäß@æa…@„bj¾@Lpìjrß@éîÛìi@†í‰ìß @ @ìàÜÇ @ @1
@ @NÕíõbi@åË…@ðëbu@åîÛìm@a…@æõbmb×ŠÏ@æa…@pb×@ì×ì@LÒëŠy@îÛìäß@æa…@„bj¾@Lpìjrß@éîÛìi@†í‰ìß @ @ïÜàÇ @ @2
@ @NÞìni@åË…@ðëbu@åîÛìm@a…@æõbmb×ŠÏ@æa…@pb×@ì×ì@LÒëŠy@îÛìäß@æa…@„bj¾@Lpìjrß@éîÛìi@†í‰ìß @ @åÜàÇ @ @3
@ @NéÛìØ…@sä×bía…ìj¾@æa…@Þìni@åË…@ðëbu@åîÛìm@a…@æõbmb×ŠÏ@æa…@pb×@ì×ì@LÒëŠy@îÛìäß@æa…@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @âaŒnÛa @ @4
@ @NåëŠmŠi@æa…@Þìni@åË…@ðëbu@åîÛìm@a…@÷@Ùîm@ëbma@pbía@îÛìäß@æa…@bäîj¾@L„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @@³íbzÌÏ @ @5
@éîÛìi@ëbma@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@Þìni@åË…@ðëbu@åîÛìm@a…@÷@Ùîm@ëbma@pbía@îÛìäß@æa…@bäîj¾@L„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @³ÈîjĐäÏ
@ @6
@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾
@ @
61
ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än
@ðëbu@٢ÒëŠy@îÛìäß@æa…@pìjrß@LÝäÌß@éîÛìi@†í‰ìß @٢ÒëŠy@pìjrß@æa…@ÝäÌß@ 7.1.1 @ðëbu .7

@ @ìàÜÇ
@ @NÝšËìm
1
@NÝšËìm@ðëbu @æa…@pìjrß@LÝäÌß 7.1
@٢ÒëŠy@îÛìäß
@@ðëbu@٢ÒëŠy@îÛìäß@æa…@pìjrß@LÝäÌß@éîÛìi@†í‰ìß @ðb™bjÜÏ@Öìnäj¾@æa…@Š×ýß@ 7.1.2
@ @ïÜàÇ 2
@Íí@åí‰b™@æa…@Ö‰ì
@ @NÝšËìm@ðëbu
@ @NÞìni@åË…@ÝšËìm @ @
NÒëŠy@Öìnäi@ðõbÏëŠrß
@@ðëbu@٢ÒëŠy@îÛìäß@æa…@pìjrß@LÝäÌß@éîÛìi@†í‰ìß
@ @åÜàÇ 3
@Íí@ðëbu٢ÒëŠy@å×aˆîj¾
@ @Nà×@æa…@Þìni@åË…@ÝšËìm 7.1.3
@@@@@@@@@@@@NÖìnäi@âb
@@ðëbu@٢ÒëŠy@îÛìäß@æa…@pìjrß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@sä×bía…ìj¾@éîÛìi@bmŠ@à×@æa…@Þìni@åË…@ÝšËìm @ @âaŒnÛa 4 @ÝšËìm@ðëbu@٢ÒëŠy@îÛìäß 7.1.4
NÞìni@åË…
@ @NéÛìØ…
@@ðëbu@٢ÒëŠy@îÛìäß@æa…@pìjrß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß @ @
@ @@³íbzÌÏ 5
@ @NåëŠmŠi@a‰b‚@à×@æa…@Þìni@åË…@ÝšËìm
@@ðëbu@٢ÒëŠy@îÛìäß@æa…@pìjrß@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@æa…@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@à×@æa…@Þìni@åË…@ÝšËìm@ @³ÈîjĐäÏ 6
@ @Nåíõü@å×a‰@†Ð×@ÍîjàîjàÏ@ð…bväß
62
@ @NÚìiŠm@pb×ì×ì@Ímbj¾ 7.2.1 @æa…@@„bj¾@@7.2

@ @NÚìiŠm@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
@îÛìäß
@ÒëŠy@Öìnäi@îÛìäß@æa…@ÝäÌß 7.2.2
@ @@ÚìiŠm@pb×ì×ì
@ÚìiŠm@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@@ÚìiŠm@pb×ì×ì@Þëc…
@ @ïÜàÇ 2
@ @@ÎìjßbŠi@éîÛìi
@ @
@ @NÞìni@åË…@ÒëŠy@@Îìjßbrß@@ê†ÇbÓ@pìØîÌß
@åË…@@ÚìiŠm@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @åË…@ÚìiŠm@pb×ì×ì@îÛìäß 7.2.3
@ @åÜàÇ 3
@ @@@@@@@@@@NÞìni@Íí@a‰b
@ @Nà×@æa…@Þìni
@@ÚìiŠm@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ @âaŒnÛa 4
@ @@NåëŠmŠi@a‰b‚@oÐm@æa…@à×LÞìni@åË…
@ÚìiŠm@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@sä×bía…ìj¾@éîÛìi@bmŠ@oÐm@æa…@à×LÞìni@åË…@ @@³íbzÌÏ 5
@ @NéÛìØ…
@ÚìiŠm@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@æa…@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@oÐm@æa…@à×LÞìni@åË…@ @³ÈîjĐäÏ 6
63
@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@æõbmb×ŠÏ@„bj¾@æa…@bäîj¾ 7.3.1 @îÛìäß@æa…@@„bj¾@@7.3

@ @ìàÜÇ 1
@ @@NÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰… @pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm @ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ
@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @NÚìiŠm @@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…
@@Îìjßbrß@@ê†ÇbÓ@pìØîÌß@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰… @ @ïÜàÇ 2
@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@bäîj¾ 7.3.2
@ @@ÚìiŠm
@ @NÞìni@åË…@ÒëŠy @ @
@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm
@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @@NÞìni@Íí@a‰b@åË…@ÚìiŠm
@ @åÜàÇ 3
@ @Nà×@Íí@åîÛìm@åË…@@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…
@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@„bj¾@Lbäîj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@æa…@éÌm…@LÞëc…@@ÎìjßbŠi
@à×~Þìni@åË…@@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm @ @âaŒnÛa 4
@ @@@@@@@N‫…ﺃﺧﻴﺮ‬
@ @@NåëŠmŠi@a‰b‚@oÐm@æa…
@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@@„bj¾@Lbäîj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@à×~Þìni@åË…@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm@ @@³íbzÌÏ 5
@ @NéÛìØ…@sä×bía…ìj¾@éîÛìi@bmŠ@oÐm@æa…
@à×~Þìni@åË…@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm
@ @³ÈîjĐäÏ 6
@ÍîjàîjàÏ@ð…bväß@æa…@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@oÐm@æa…
@ @Nåíõü@å×a‰@†Ð×
64
@ @NÒìmìmŠm@@pb×ì×ì@bvîÌß 7.4.1 @îÛìäß@æa…@@„bj¾@@7.4

@ @NÒìmìmŠm@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @ìàÜÇ 1
@ÒìmìmŠm@@pb×ì×ì@îÛìäß 7.4.2 @ @@ÒìmìmŠm@pb×ì×ì
@ @@NÞìni@Íí@a‰b@åË… @ @
@ÒìmìmŠm@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß
@ @ïÜàÇ 2
@ @NÞìni@åË…@ÒëŠy@@Îìjßbrß@@ê†ÇbÓ@pìØîÌß
@@ÒìmìmŠm@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß
@ @åÜàÇ 3
@ @Nà×@Íí@åîÛìm@åË…
@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@ @âaŒnÛa 4
@ @@NåëŠmŠi@a‰b‚@oÐm@æa…@à×~Þìni@åË…@ÒìmìmŠm
@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@éîÛìi@bmŠ@oÐm@æa…@à×~Þìni@åË…@ÒìmìmŠm@ @@³íbzÌÏ 5
@ @NéÛìØ…@sä×bía…ìj¾
@pb×@ì×ì@îÛìäß@æa…@„bj¾@åèîÛìj×Ši@†í‰ìß
@éîÛìi@bmŠ@oÐm@æa…@à×~Þìni@åË…@ÒìmìmŠm@ @³ÈîjĐäÏ 6
@ @Nåíõü@å×a‰@†Ð×@ÍîjàîjàÏ@ð…bväß@æa…@ïçìnãì…
65
@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@æõbmb×ŠÏ@„bj¾@æa…@bäîj¾ 7.5.1 @îÛìäß@æa…@„bj¾@@7.5

@ @ìàÜÇ 1
@ @@NÒìmìmŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰… @pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm @ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ
@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @NÒìmìmŠm @@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…
@@Îìjßbrß@@ê†ÇbÓ@pìØîÌß@ÒìmìmŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰… @ @ïÜàÇ 2
@ @@ÒìmìmŠm
@ @NÞìni@åË…@ÒëŠy @pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm
@ @
@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @@NÞìni@Íí@a‰b@åË…@ÒìmìmŠm
@ @åÜàÇ 3
@ @Nà×@Íí@åîÛìm@åË…@@ÒìmìmŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…
@æa…@éÌm…@LÞëc…@@ÎìjßbŠi
@åË…@@ÒìmìmŠm@@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm @ @âaŒnÛa 4
@ @@@@@@@@@@N‫…ﺃﺧﻴﺮ‬
@ @@NåëŠmŠi@a‰b‚@oÐm@æa…@à×~Þìni
@à×~Þìni@åË…@ÒìmìmŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm@ @@³íbzÌÏ 5
@ @NéÛìØ…@sä×bía…ìj¾@éîÛìi@bmŠ@oÐm@æa…
@à×~Þìni@åË…@ÒìmìmŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm
@ @³ÈîjĐäÏ 6
@ÍîjàîjàÏ@ð…bväß@æa…@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@oÐm@æa…
@ @Nåíõü@å×a‰@†Ð×
66
@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@„bj¾@æa…@bäîj¾ 7.6.1 @îÛìäß@æa…@@„bj¾@@7.6

@ @ìàÜÇ 1
@ @@NÒìmìmŠm@æa…@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰… @æa…@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰… @†Ï‰…@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ
@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ @NÒìmìmŠm @æa…@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…
@@ê†ÇbÓ@pìØîÌß@ÒìmìmŠm@æa…@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰… @ @ïÜàÇ 2 @ @@ÒìmìmŠm
@ @NÞìni@åË…@ÒëŠy@@Îìjßbrß @ @
@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm
@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@a‰b@åË…@ÒìmìmŠm@æa…@ÚìiŠm
@Íí@åîÛìm@åË…@ÒìmìmŠm@æa…@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰… @ @åÜàÇ 3
@ @@NÞìni
@ @Nà×
@åË…@ÒìmìmŠm@æa…@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm @ @âaŒnÛa 4
@ @@NåëŠmŠi@a‰b‚@oÐm@æa…@à×~Þìni
@åË…@ÒìmìmŠm@æa…@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm@ @@³íbzÌÏ 5
@ @NéÛìØ…@sä×bía…ìj¾@éîÛìi@bmŠ@oÐm@æa…@à×~Þìni
@åË…@ÒìmìmŠm@æa…@ÚìiŠm@pb×ì×ì@aë…@†Ï‰…@ðŠí…Šm
@ @³ÈîjĐäÏ 6
@†Ð×@æa…@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@oÐm@æa…@à×~Þìni
67
ïbníŠÏ@æa…@ìØí‰ì×@…‰†än@åßì×ë…@ð‰bìÜ™
Nmc…@í‰biŠi@sßìÜj@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬ïmbß@ëaë@æa…@mc…@í‰biŠi@sßìÜj@ïmbß@ëaë@†Ï@pìj½@O@ÕãìÛ@æõbbi@Z@ @@´Û@æõbbi@ @@ .1
NòÈĐÔß@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬O@ñ‰ì@ÚìjàÏ@‫@ﺣﺮﻭﻑ‬Z@ @@‰ìÛa@‫ﻓﻮﺍﺗﺢ‬ .2
NÎìjŠi@æõbbi@Ùîn×@…bîm@æa…@æõüìßŠÏ@†Ï@…a@Íí@êŒàç@Z@ @@Ý•ë@êŒàç .3
.‫ ﺍﻟﻴﻒ ﻟﺎﻡ ﺷﻤﺴﻴﺔ‬: ‫ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺲ‬ .4
.‫ ﺍﻟﻴﻒ ﻟﺎﻡ ﻗﻤﺮﻳﺔ‬: ‫ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻗﻤﺮﻱ‬ .5

.‫ ﻟﻔﻆ ﻛﻠﻤﺔ اﻟﻠﻪ‬: ‫ﻟﻔﻆ ﺟﻼﻟﺔ‬ .6
.‫ ﻣﻮﻟﻮﺕ‬bšËë‰ ‫ ﺗﺒﻞ ﺩﺍﻥ ﻣﻤﻨﻮﻫﻲ‬: ‫ﺗﻔﺨﻴﻢ‬ .7
Öìnäi@a…@ì×üŠi@ïÔÜm@îëŠÏ@Në‰ì™@pìÛìß@†Ï‰…@æõbbi@ÝîjàÌß : ‫ﺗﻠﻘﻲ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ .8
Næõbbi@åØèÌß@ë‰ì™@„bj¾@†í‰ìß@NpìØîÌß@†í‰ìß@æa…@„bj¾@ë‰ì™@@@ @@ @@@
.‫@ﻣﻮﻟﻮﺕ‬bšËë‰ ‫@ﺩﺍﻥ ﺗﻴﺪﻕ ﻣﻤﻨﻮﻫﻲ‬îÐîã : ‫ﺗﺮﻗﻴﻖ‬ .9
@Në‰bèi@Íí@‫@ﻧﺎﻓﺲ‬åË…@æõbbi@üì@Îìjàrß@òîã@åË…@ÙînØ@äçŠi : ‫ﻭﻗﻒ‬ .10
.ÎìjŠi : ‫ﻭﺻﻞ‬ .11
68
PANEL PENGGUBAL
1. Idrus bin Abd Rahman Bahagian Pembangunan Kurikulum
2. Nor Azza binti Ibrahim Bahagian Pembangunan Kurikulum
3. Muhamad Fauzi bin Abdul Bahagian Pembangunan Kurikulum
4. Hasruddin bin Hassan Bahagian Pembangunan Kurikulum
5. Prof Madya Dr. Asmawati binti Suhid Universiti Putera Malaysia
6. Fadhilah binti Mustafa IPG Kampus Pendidikan Islam
7. Azmi bin Abdul Hamid Jabatan Pendidikan Pulau Pinang
8. Upiq Asmar binti Zainal SK Bukit Damansara, Kuala Lumpur.
9. Razali bin Lajis SK Bukit Jalor, Negeri Sembilan
10. Saifuddin bin Asri SMA Maahad Nurul Fazdliah Perak
11. Mohd Khairi bin Ramli SMKA Kuala Lumpur
69

Microsoft Word - DSKP PENDIDIKAN ISLAM TAHUN 1 2017

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Microsoft Word - DSKP PENDIDIKAN ISLAM TAHUN 1 2017

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH

© Kementerian Pendidikan Malaysia

Falsafah Pendidikan Kebangsaan.............................................................................................................................................. vi

Definisi Kurikulum Kebangsaan ............................................................................................................................................... vii

Kata Pengantar.......................................................................................................................................................................... viii

Kerangka Kurikulum Standard Sekolah Rendah........................................................................................................................ 3

Elemen Perpaduan .................................................................................................................................................................... 5

Kemahiran Abad Ke- 21............................................................................................................................................................. 5

Kemahiran Berfikir Aras Tinggi................................................................................................................................................... 7

Elemen Merentas Kurikulum ...................................................................................................................................................... 11

Organisasi Kandungan .............................................................................................................................................................. 16

Perincian Kandungan ................................................................................................................................................................. 18

KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN

“Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan

Sumber: Akta Pendidikan 1996 (Akta 550)

3 (1) Kurikulum Kebangsaan ialah suatu program pendidikan yang termasuk

Sumber: Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997

DR. SARIAH BINTI ABD. JALIL

MATLAMAT 5. Membaca dan memahami hadis-hadis terpilih dan

Rajah 1 : Kerangka Kurikulum Standard Sekolah Rendah

ELEMEN PERPADUAN KEMAHIRAN ABAD KE-21

Satu daripada hasrat KSSR adalah untuk melahirkan murid

PROFIL MURID PENERANGAN PROFIL MURID PENERANGAN

TAHAP PEMIKIRAN PENERANGAN Kemahiran berfikir kreatif adalah kemampuan untuk

Dalam konteks Pendidikan Islam pelbagai strategi PdP

Pendekatan Berpusatkan Murid

Strategi PdP dalam mata Pendidikan Islam haruslah

Pembelajaran Berasaskan Projek

Murid menggunakan maklumat lama dan baharu untuk

Pembelajaran ini memastikan semua murid menguasai hasil sepanjang hayat.

pembelajaran dalam sesuatu unit sebelum berpindah ke unit

ELEMEN MERENTAS KURIKULUM 3. Nilai Murni

4. Sains dan Teknologi

9. Kelestarian Global yang mengandungi elemen kewangan secara eksplisit

10. Pendidikan Kewangan

PENTAKSIRAN ditingkatkan melalui aktiviti pengayaan. Pentaksiran Sumatif

Jadual 3 :Pernyataan Tahap Penguasaan Umum Pendidikan Tahap Penguasaan Keseluruhan.

Murid berkebolehan memberikan justifikasi serta

Murid berkebolehan merumuskan pengetahuan,

ORGANISASI KANDUNGAN 4. Bidang Ibadah

Jadual 4: Organisasi DSKP

Standard Kandungan Standard Pembelajaran Standard Prestasi

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@1.4.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.4

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@‫ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺴﻲ‬æa… ‫› ﺍﻟﻐﻨﻪ‬I ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬L‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻣﻊ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬æõbbi @ @ïÜàÇ 2

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ïËë†ãbÌß@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@1.9.1 @åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾ 1.9

@ïËë†ãbÌß@@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @æa…@Þìni@åË…@‫@ﻭﻗﻒ‬æa…@@‫ﻭﺻﻞ‬ @åîÛìm@†Ï@…a@Íí@ëaë@æa…

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@†ß@æõbbi @ @åÜàÇ @@òÜ•@†ß@æõbbi@aˆîi@Íí†äj¾@1.10.2

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ @æa…@òàÜ×@æõbbi@òèÏb’ß@ïÔÜm 1.12.3

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@‫ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﺷﻤﺴﻲ‬æa… ‫› ﺍﻟﻐﻨﻪ‬I ‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ‬L‫@ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻣﻊ ﺍﻟﻐﻨﻪ‬æõbbi @ @ïÜàÇ 2

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ïËë†ãbÌß@@Íí@òía@åËìmìÏ@æa…@òàÜ×@„bj¾@éîÛìi@†í‰ìß @æa…@Þìni@åË…@‫@ﻭﻗﻒ‬æa…@@‫ﻭﺻﻞ‬ @åîÛìm@†Ï@…a@Íí@ëaë@æa…

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@a…@åØÜàÇ…@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@†ß@æõbbi @ @åÜàÇ @@òÜ•@†ß@æõbbi@aˆîi@Íí†äj¾@1.10.2

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

N‫@ﺍﻟﻘﺮءﺍﻥ‬æõbbjàÏ @æa…@òàÜ×@æõbbi@òèÏb’ß@ïÔÜm 1.12.3

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

،‫ ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ‬،‫@ﻭﻗﻒ‬Ùîn×@‫ ﺗﺎء ﻣﺮﺑﻮﻃﺔ‬æõbbi @ @†íì£Ši@æa…

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @Ntbbj¾@òßbÔna@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni @æa…@òàÜ×@æõbbi@åØîbØîÜÐÌß 1.14.5

@ @Nåíõü@Î‰ëa@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma@sãõbbi@ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@†íì£Ši@æa…@Þìni@åË…@ìnämŠm@٢ñ‰ì@ÅÐzÌß@åèîÛìj×Ši †í‰ìß @ @³ÈîjĐäÏ @ @6

@ @ïbníŠÏ@…‰†än æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än @åËë†ãb×@…‰†än @

@ @ NÕíõbi@åË…@‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@éîÛìi@†í‰ìß @ @ïÜàÇ 2

@æa…@Þìni@åË…@‫@ اﻹﺧﻼص‬ñ‰ì@ÅÐzÌß@åèîÛìj×Ši †í‰ìß

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @æb¹a@æì×ë‰@åØía‰bärß 3.1.2 @îÔîß@æa…@÷ìßëŠß 3.1

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@Íîjàîj¾@éîÛìi@ëbma ïçìnãì…@éîÛìi@bmŠ@åí‰bç@åÏë†îè×@a…@òßbÔna@a‰b‚@ñ…bjÇ@@Ñîãì×@åØÜàÈÌß@æa…@åØìßëŠß@†í‰ìß @ @³ÈîjĐäÏ

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @Nåí‰bç åÏë†îè×@a…@t‰bjnÇa@åØîbØîÜÐÌß@æa…@@a@Þì‰@ê@aìîníŠÏ@åØÜväß@†í‰ìß @ @åÜàÇ @ @3

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

@ @ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm æŠuýjàÏ@…‰†än åËë†ãb×@…‰†än

ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ðëbu@٢ÒëŠy@îÛìäß@æa…@pìjrß@LÝäÌß@éîÛìi@†í‰ìß @٢ÒëŠy@pìjrß@æa…@ÝäÌß@ 7.1.1 @ðëbu .7

ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @NÚìiŠm@pb×ì×ì@Ímbj¾ 7.2.1 @æa…@@„bj¾@@7.2

ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@æõbmb×ŠÏ@„bj¾@æa…@bäîj¾ 7.3.1 @îÛìäß@æa…@@„bj¾@@7.3

ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ @NÒìmìmŠm@@pb×ì×ì@bvîÌß 7.4.1 @îÛìäß@æa…@@„bj¾@@7.4

ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @Íí@æõbmb×ŠÏ@„bj¾@æa…@bäîj¾ 7.5.1 @îÛìäß@æa…@„bj¾@@7.5

ïbníŠÏ@…‰†än @ @æõbaìÌÏ@Ñçbm @ @æŠuýjàÏ@…‰†än @ @åËë†ãb×@…‰†än

@ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@îÛìäß@æa…@„bj¾@Lbäîj¾@éîÛìi@†í‰ìß @ðŠí…Šm@Íí@æõbmb×ŠÏ@„bj¾@æa…@bäîj¾ 7.6.1 @îÛìäß@æa…@@„bj¾@@7.6

Öìnäi@a…@ì×üŠi@ïÔÜm@îëŠÏ@Në‰ì™@pìÛìß@†Ï‰…@æõbbi@ÝîjàÌß : ‫ﺗﻠﻘﻲ ﻣﺸﺎﻓﻬﺔ‬ .8

@Në‰bèi@Íí@‫@ﻧﺎﻓﺲ‬åË…@æõbbi@üì@Îìjàrß@òîã@åË…@ÙînØ@äçŠi : ‫ﻭﻗﻒ‬ .10

.ÎìjŠi : ‫ﻭﺻﻞ‬ .11