Anda di halaman 1dari 17

MAKALAHPSI

KOLOGIPENDI
DIKAN

"
Teor
iPe
mbe
laj
ara
nPe
ril
aku"

Na
ma:AYUPERMATABUNDA

NI
M :A1C319040

Ke
lasRe
gul
erB2019

Dos
enPe
nga
mpu:

DI
ANPERTI
WIRASMI
,S.
Pd.
,M.
Pd.

Dr
s.MENZAHENDRI
,M.
Pd.

PROGRAM STUDIPENDI
DIKANFI
SIKA

FAKULTASKEGURUANDANI
LMUPENDI
DIKAN

UNI
VERSI
TASJ
AMBI

2021

1
KATAPENGANTAR

Puj
ida
nsyukurka
mipa
nja
tka
nke
hadi
ratAl
la
hSWTya
ngt
el
ahme
mbe
rika
nli
mpa
han
r
ahma
tda
nhi
daya
h-Nyas
ehi
ngga
,ma
kal
ahya
ngbe
rte
maka
npe
nge
mba
nga
nsi
la
busda
nrppi
ni
da
patdi
sel
esa
ika
nde
nga
nba
ik.Se
lanj
utnyaka
mis
ampa
ika
nsha
lawa
tse
rtas
ala
mse
moga
di
li
mpa
hka
nke
padaNa
bibe
sarMuha
mma
dSAW,pa
dake
lua
rga
nya
,sa
haba
tnya
,da
nki
ta
s
eba
gaiuma
tnya
.

Ma
kal
ahi
nibe
rte
maka
nte
nta
ng“
Teor
iPe
mbe
laj
ara
nPe
ril
aku”s
eca
rakhus
us
me
nde
skr
ips
ika
nte
nta
ngt
eor
ipe
mbe
laj
ara
npe
ril
akuda
lamps
ikol
ogipe
ndi
dika
n.Ma
kal
ahi
ni
di
sus
uns
eba
gait
uga
sda
rima
takul
ia
hPs
ikol
ogiPe
ndi
dika
n.

Uc
apa
nte
rima
kas
ihs
ayas
ampa
ika
nke
padados
enma
takul
ia
hPs
ikol
ogiPe
ndi
dika
nya
ng
t
el
ahba
nya
kme
mbe
rika
npe
tunj
ukda
lampe
mbua
tanma
kal
ahi
ni,Se
lanj
utnyake
padaor
angt
ua
da
nte
man-
tema
nya
ngt
el
ahme
mbe
rika
ndukunga
nma
ter
ilma
upunmor
il
.

Sa
yame
nya
dar
iba
hwa
sanyama
kal
ahi
nima
sihj
auhda
ris
empur
na,t
et
apimuda
h-
muda
hanma
kal
ahi
nida
patbe
rma
nfa
atba
gipe
nul
isd
ala
mme
nca
rii
lmuda
nunt
ukpa
ra
pe
mba
cas
emuada
lamme
namba
hpe
nge
tahua
n.Unt
uki
tupe
nul
isme
ngha
rapka
nkr
it
ikda
n
s
ara
nya
ngs
ifa
tnyame
mba
ngunguname
nye
mpur
naka
nma
kal
ahi
ni.

J
ambi
,29a
gus
tus2021

Pe
nul
is

2
DAFTARI
SI

KATAPENGANTAR.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.2

DAFTARI
SI.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.3

BABIPENDAHULUAN.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
4

1.
1La
tarBe
laka
ng.
..
..
..
..
..
..
.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
4

1.
2Rumus
anma
sal
ah.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.5

1.
3Tuj
uan
...
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
5

BABI
IPEMBAHASAN.
..
.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.6

2.
1Pe
nge
rti
anPe
mbe
laj
ara
n..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.6

2.
2Se
jar
aht
eor
ipe
mbe
laj
ara
n..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
7

2.
3Be
ber
apapr
ins
ippe
mbe
laj
ara
npe
ril
aku.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.10

2.
4Sumba
nga
nte
oripe
mbe
laj
ara
nsos
ialba
gipe
maha
manki
tat
ent
angpe
mbe
laj
ara
n

ma
nus
ia.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
13

2.
5Cont
ohpe
rma
sal
aha
nte
oripe
mbe
laj
ara
npe
ril
aku
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
14

BABI
IIPENUTUP.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
16

3.
1Ke
simp
ula
n..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.16

3.
2Sa
ran.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
.16

DAFTARPUSTAKA.
..
..
..
.
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
17

3
BABI

PENDAHULUAN

1.
1La
tarBe
laka
ng

Duni
ape
ndi
dika
ndiI
ndone
siame
mil
ikil
anda
sanhukuma
tauUnda
ng-
unda
ngnyas
endi
ri
ya
kniUUNo20t
ahun2003t
ent
angSi
st
emPe
ndi
dika
nNa
siona
l.Pa
sal1a
yat1UUNo20t
ahun
2003t
ent
angSI
SDI
KNASbe
rbunyi“
Pendi
dika
nada
lahus
ahas
ada
rda
nte
renc
anaunt
uk
me
wuj
udka
nsua
sanabe
laj
arda
npr
ose
spe
mbe
laj
ara
naga
rpe
ser
tadi
diks
eca
raa
kti
f
me
nge
mba
ngka
npot
ens
idi
ri
nyaunt
ukme
mil
ikike
kua
tans
pir
it
ualke
aga
maa
n,pe
nge
nda
li
an
di
ri
,ke
pri
badi
an,ke
cer
das
an,a
khl
akmul
ia
,se
rtake
ter
ampi
la
nya
ngdi
per
luka
ndi
ri
nya
,
ma
sya
raka
t,ba
ngs
ada
nNe
gar
a”.

Be
rda
sar
kanl
anda
sant
ers
ebuts
eba
gipe
ndi
dik/c
alonpe
didi
kte
ntunyaha
rusme
mha
mi
t
ent
angs
ifa
t,wa
tak,pe
ril
aku,ba
kat
,ke
ahl
ia
nana
kdi
diknyaa
garma
mpume
nga
rahka
nana
k
di
diknyame
nja
dia
nakdi
dikya
ngs
esua
ide
nga
nla
nda
sanpe
ndi
dika
nUUNo20t
ahun2003
t
ent
angSI
SDI
KNASPa
sal1a
yat1.Unt
ukme
wuj
udk
ans
emuai
tuma
kac
alonpe
ndi
dika
tau
pe
ndi
dikh
arusme
nge
rtit
ent
angt
eor
ipe
mbe
laj
ara
npe
ril
aku,ya
ngdi
manat
eor
ite
rse
butme
mua
t
be
rba
gaima
cami
lmuya
ngbi
sadi
per
guna
kanda
lamme
maha
mit
ingka
hla
kua
nakdi
dikk
ela
k.
De
was
ainiba
nya
kana
k-a
nakya
ngpi
nta
rda
lams
egia
kade
mikt
et
apikur
angda
ris
egipe
ril
aku,
ma
kada
rii
tus
anga
tpe
nti
ngba
gic
alo
npe
ndi
dika
taupunpe
ndi
dikme
maha
mit
ent
angt
eor
i
pe
mbe
laj
ara
npe
ril
akua
gara
nakdi
diknyat
ida
kha
nyapa
nda
ida
ris
egia
kade
miks
ajat
et
apiba
ik
j
ugada
ris
egipe
ril
aku.

Me
lal
uima
kal
ahi
nis
ayaa
kanme
nje
las
kant
ent
angt
eor
ipe
mbe
laj
ara
npe
ril
aku,s
eja
rah
t
eor
ipe
mbe
laj
ara
npe
ril
aku
,pr
ins
ip-
pri
nsi
ppe
mbe
laj
ara
nda
nsumba
nga
nte
oripe
mbe
laj
ara
n
pe
ril
akut
ent
angpe
mbe
laj
ara
nte
rha
dapma
nus
iaya
ngdi
har
apka
nma
mpume
nja
wabt
ant
anga
n
da
nme
mbe
rika
nsol
usike
padapa
rac
alonpe
ndi
dika
gars
iapda
lampr
ose
spe
mbe
laj
ara
nke
lak
s
ehi
nggape
ser
tadi
dikt
ida
kha
nyapa
nda
ida
ris
egia
kade
miks
aja
,me
lai
nka
nbe
rimba
ngde
nga
n
pe
ril
akunya
.

4
1.
2Rumus
anMa
sal
ah

1.J
ela
ska
npe
nge
rti
anpe
mbe
laj
ara
n?
2.Ba
gai
manas
eja
raht
eor
ipe
mbe
laj
ara
npe
ril
aku?
3.Apas
ajapr
ins
ip–pr
ins
ippe
mbe
laj
ara
npr
il
aku?
4.Sumba
nga
nte
oripe
mbe
laj
ara
nsos
ials
epe
rtia
paka
hya
ngbe
rgunaba
gipe
maha
manki
ta
t
ent
angpe
mbe
laj
ara
nma
nus
ia?
5.J
ela
ska
ncont
ohpe
rma
sal
aha
nte
oripe
mbe
laj
ara
npe
ril
akuda
lamke
hidupa
nse
har
i-
har
i
da
nsol
usi
nya
!

1.
3Tuj
uan

1.Me
nge
tahuipe
nge
rti
anpe
mbe
laj
ara
n.
2.Me
nge
tahuis
eja
raht
eor
ipe
mbe
laj
ara
npe
ril
aku.
3.Me
nge
tahuipr
ins
ip-
pri
nsi
pte
oripe
mbe
laj
ara
npe
ril
aku.
4.Me
nge
tahuiSumba
nga
nte
oripe
mbe
laj
ara
nsos
ialba
gipe
maha
manki
tat
ent
ang
pe
mbe
laj
ara
nma
nus
ia.
5.Me
nge
tahuic
ont
ohpe
rma
sal
aha
nte
oripe
mbe
laj
ara
npe
ril
akus
ert
asol
usi
nya
.

5
BABI
I

PEMBAHASAN

2.
1Pe
nge
rti
anpe
mbe
laj
ara
n

Pe
nge
rti
ant
eor
ipe
mbe
laj
ara
nme
nur
utpa
raa
hli
.

a
)Unda
ng-
Unda
ngNo.
20Ta
hun2003Te
nta
ngSi
sdi
kna
sPa
sal1Aya
t20Pe
mbe
laj
ara
n
me
rupa
kans
ebua
hpr
ose
sint
era
ksia
nta
rape
ser
tadi
dikde
nga
npe
ndi
dikda
nsumbe
r
be
laj
arda
lams
uat
uli
ngkunga
nbe
laj
ar.
b)Di
mya
tida
nMudj
iono,Pe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kana
kti
vit
aspe
ndi
dika
taugur
use
car
a
t
erpr
ogr
amme
lal
uide
sai
nins
truks
iona
laga
rpe
ser
tadi
dikda
patbe
laj
ars
eca
raa
kti
fda
n
l
ebi
hme
neka
nka
npa
das
umbe
rbe
laj
arya
ngdi
sedi
aka
n.
c
)Wa
rsi
ta
,Pe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kans
uat
ube
ntukus
ahada
lamme
mbua
tpe
ser
tadi
dika
gar
ma
ube
laj
ara
taus
uat
ube
ntuka
kti
vit
asunt
ukme
mbe
laj
arka
npe
ser
tadi
dik
d)Sudj
ana
,Pe
mbe
laj
ara
nia
lahs
eti
apupa
yaya
ngs
ist
ema
ti
kda
nse
nga
jaunt
ukme
nci
pta
kan
ke
gia
tani
nte
raks
iya
nge
duka
ti
fant
aragur
uda
npe
ser
tadi
dik.
e
)Cor
ey,Pe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kanpr
ose
sdi
man
asua
tul
ingkunga
nse
car
adi
senga
ja
di
kel
olaunt
ukme
ngha
sil
kanr
espont
erha
daps
it
uas
ida
nkondi
sit
ert
ent
uya
ngma
na
pe
mbe
laj
ara
ninime
rupa
kans
ubs
tans
ida
ripe
ndi
dika
n.
f
) Tr
iant
o,Pe
mbe
laj
ara
nada
lahs
ala
hsa
tua
spe
kda
rike
gia
tanma
nus
ias
eca
rakompl
eks
ya
ngt
ida
kse
penuh
nyabi
sadi
je
las
kana
taudi
ja
bar
kan.Se
car
ale
bihs
impe
l,pe
mbe
laj
ara
n
me
rupa
kanpr
odukda
rii
nte
raks
iya
ngbe
rke
lanj
uta
nant
arape
nge
mba
nga
nda
n
pe
nga
lama
n.Se
car
aumum,pe
mbe
laj
ara
nia
lahus
ahaya
ngdi
la
kuka
nse
car
asa
darya
ng
di
la
kuka
nse
ora
ngpe
ndi
dikunt
ukme
mbe
laj
arka
npe
ser
tadi
diknyade
nga
nme
mbe
rika
n
a
raha
nse
sua
ide
nga
nsumbe
r-s
umbe
rbe
laj
arl
ai
nnyaunt
ukme
nca
pais
ebua
htuj
uanya
ng
di
ingi
nka
n.
g)Sl
avi
n,Pe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kanpe
ruba
hant
ingka
hla
kus
ese
ora
ngi
ndi
viduya
ng
di
seba
bka
nol
ehs
ebua
hpe
nga
lama
n.
h)Knowl
es,Pe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kanc
arape
ngkoor
dina
sia
npe
ser
tadi
dikunt
uk
me
ngga
pait
ujua
nda
ripe
ndi
dika
n.
i
) Muni
fCha
ti
b,Pe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kans
uat
upr
ose
str
ans
feri
lmuda
riduaa
rahya
kni

6
a
nta
rape
ndi
dik(
seb
aga
isumb
eri
lmua
taui
nfo
rma
si)da
npe
ser
tadi
dik(
seba
gai
pe
ner
imai
nfor
mas
i)
.
j
) Sya
ifulSa
gal
a,Pe
mbe
laj
ara
nia
lahme
mbe
laj
arka
npe
ser
tadi
dikde
nga
nme
ngguna
kan
a
taume
ner
apka
nas
aspe
ndi
dika
nat
aupunt
eor
ibe
laj
arya
ngma
nape
mbe
laj
ara
n
me
rupa
kanpe
nent
ute
rpe
nti
ngda
nut
amada
lamke
ber
has
il
anpe
ndi
dika
n.
k)Ra
hilMa
hyuddi
n,Pe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kans
ebua
hpr
ose
spe
ruba
hant
ingka
hla
kuya
ng
di
dal
amnyame
li
bat
kanke
ter
ampi
la
nke
ogni
ti
fya
knipe
ngua
saa
nte
rha
dapi
lmuda
n
pe
rke
mba
nga
nke
ter
ampi
la
nya
ngi
nte
lek.
l
) Ac
hja
rCha
li
l,Pe
mbe
laj
ara
nia
lahs
ebua
hpr
ose
sint
era
ksia
nta
ras
iswade
nga
ngur
unya
da
nsumbe
rbe
laj
art
erha
dapl
ingkunga
nbe
laj
ar.
m)Wool
fol
k,Pe
mbe
laj
ara
nbi
sabe
rla
kuj
ikas
ebua
hpe
nga
lama
nme
ngha
sil
kanpe
ruba
han
ya
ngke
kalda
lamt
ingka
hla
kuda
npe
nge
tahua
nnya
.
n)G.A.
Kimbl
e,Pe
mbe
laj
ara
nada
lahpe
ruba
hanya
ngke
kals
eca
rar
ela
ti
fda
lamupa
ya
t
ingka
hla
kua
kiba
tda
ril
at
iha
nya
ngdi
per
kua
t.
o)Oe
marHa
mal
ik,Pe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kankombi
nas
iya
ngt
ert
at
ame
li
put
ise
gal
auns
ur
ma
nus
iawi
,pe
rle
ngka
pan,f
asi
li
ta
s,pr
ose
dury
angs
ali
ngme
mpe
nga
ruhida
lamme
nca
pai
t
ujua
nda
ripe
mbe
laj
ara
n.Be
li
aume
nge
muka
kant
igar
umus
anya
ngdi
angga
ppe
nti
ng
t
ent
angpe
mbe
laj
ara
n,ya
it
uPe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kanupa
yada
lamme
ngor
gani
sas
ika
n
l
ingkunga
npe
ndi
dika
nunt
ukme
nci
pta
kans
it
uas
ida
nkondi
sibe
laj
arba
gis
iswa
.
Pe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kanupa
yape
nti
ngda
lamme
mpe
rsi
apka
nsi
swaunt
ukme
nja
di
wa
rgama
sya
raka
tya
ngba
ikda
ndi
har
apka
n.Pe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kanpr
ose
sda
lam
me
mba
ntus
iswaunt
ukme
ngha
dapike
hidupa
nat
aut
erj
undil
ingkunga
nma
sya
raka
t.
Be
rda
sar
kanpe
nda
patpa
raa
hlid
iat
asda
patdi
si
mpul
kanba
hwape
nge
rti
anpe
mbe
laj
ara
n
me
rupa
kans
ebua
hpr
ose
sint
era
ksia
nta
rape
ser
tadi
dikde
nga
npe
ndi
dikda
nsumbe
rbe
laj
ar
da
lams
uat
uli
ngkunga
nbe
laj
ar.

2.
2Se
jar
ahTe
oriPe
mbe
laj
ara
n

Ri
seta
walt
ent
angpe
mbe
laj
ara
nme
mel
aj
arida
mpa
kra
ngs
anga
npa
dape
ril
akur
efl
eks
.
Sa
lahs
eor
angpe
nel
it
iawa
lya
ngt
erpe
nti
nga
dal
ahI
vanPa
vlov.Dia
nta
rape
nel
it
ike
mudi
anha
ri,
B.
FSk
inne
rdi
angga
ppe
nti
ng.

7
a
)Pa
vlov:Pe
ngkondi
si
anKl
asi
k
Cl
ass
icc
ondi
ti
oni
ng(
pengkondi
si
ana
taupe
rsya
rat
ankl
asi
k)a
dal
ahpr
ose
sya
ng
di
te
muka
nPa
vlovme
lal
uipe
rcoba
annyat
erha
dapa
nji
ng,di
manape
rangs
anga
slida
n
ne
tra
ldi
pas
angka
nde
nga
nst
imul
usbe
rsya
rats
eca
rabe
rul
ang-
ula
ngs
ehi
ngga
me
munc
ulka
nre
aks
iya
ngdi
ingi
nka
n.Eks
per
ime
n-e
kspe
rime
nya
ngdi
la
kuka
nPa
vlov
da
nahl
ila
int
ampa
knyas
anga
tte
rpe
nga
ruhpa
nda
nga
nbe
havi
ori
sme
,di
manage
jal
a-
ge
jal
ake
ji
waa
nse
seor
angdi
li
hatda
ripe
ril
aku
nya.
Hali
nis
esua
ide
nga
npe
nda
pat
Ba
kke
rba
hwaya
ngpa
li
ngs
ent
ralda
lamhi
dupma
nus
iabuka
nha
nyapi
kir
an,pe
ran
an
ma
upunbi
car
a,me
lai
nka
nti
ngka
hla
kunya
.Pi
kir
anme
nge
nait
uga
sat
aur
enc
anaba
ru
a
kanme
nda
pat
kana
rtiya
ngb
ena
rji
kai
abe
rbua
tse
sua
tu.Be
rti
ti
ktol
akda
ria
sums
inya
ba
hwade
nga
nme
ngguna
kanr
angs
anga
n-r
angs
anga
nte
rte
ntu,pe
ril
akuma
nus
iada
pat
be
ruba
hse
sua
ide
nga
napaya
ngdii
ngi
nka
n.
Ti
ngka
hla
kus
ebe
nar
nyat
ida
kla
inda
ripa
dar
angka
ianr
efl
eksbe
rkondi
si
,ya
it
u
r
efl
eks
-re
fle
ksya
ngt
erj
adis
ete
laha
danyapr
ose
skondi
si
oni
ng(
condi
ti
oni
ngpr
oce
ss)di
ma
nar
efl
eks
-re
fle
ksya
ngt
adi
nyadi
hubungka
nde
nga
nra
ngs
ang-
rangs
angt
akbe
rkondi
si
l
ama
-ke
lama
andi
hubungka
nde
nga
nra
ngs
angbe
rkondi
si
.Se
baga
icont
oh,bunyibe
ldi
ke
lasunt
ukpe
nand
awa
ktua
taut
ombola
ntr
iandiba
nk.Ta
npadi
sada
ri,t
erj
adipr
ose
s
me
nanda
ise
sua
tuy
ait
ume
mbe
daka
nbunyi
-bunyi
anda
ripe
daga
ngma
kana
n(r
uja
k,e
s,
na
sigor
eng,s
ioma
y)ya
ngs
eri
ngl
ewa
tdir
uma
h,be
lma
sukke
las
-is
ti
raha
tat
auus
ai
s
ekol
ahda
nant
ridiba
nkt
anpaha
rusbe
rdi
ril
ama
.
Da
ric
ont
oht
ers
ebutda
patdi
ket
ahuiba
hwade
nga
nme
ner
apka
nst
rat
egiPa
vlov
t
ernya
tai
ndi
viduda
patdi
kenda
li
kanme
lal
uic
arame
ngga
ntis
ti
mul
usa
lamide
nga
n
s
ti
mul
usya
ngt
epa
tunt
ukme
nda
pat
kanpe
ngul
anga
nre
sponya
ngdi
ingi
nka
n,s
eme
nta
ra
i
ndi
vidut
ida
kme
nya
dar
iba
hwai
adi
kenda
li
kanol
ehs
ti
mul
usya
ngbe
ras
alda
ril
uar
di
ri
nya
.
Me
todePa
vlovi
nis
anga
tcoc
okunt
ukpe
rol
eha
nke
mampua
nya
ngme
mbut
hka
n
pr
akt
ekda
npe
mbi
asa
anya
ngme
nga
ndunguns
ur-
uns
urs
epe
rti:Ke
cepa
tan,s
pont
ani
ta
s,
ke
lent
ura
n,r
efl
ek,da
yat
aha
nda
nse
baga
inya
,cont
ohnya
:pe
rca
kapa
nba
has
aas
ing,
me
nge
ti
k,me
nar
i,me
ngguna
kankomput
er,be
rena
ng,ol
ahr
agada
nse
baga
inya
.Te
orii
ni
j
ugac
ocokdi
te
rapk
anunt
ukme
lat
iha
nak-
ana
kya
ngma
sihme
mbut
uhka
ndomi
nans
i
pe
ranor
angde
was
a,s
ukame
ngul
angida
nha
rusdi
bia
saka
n,s
ukame
nir
uda
nse
nang

8
de
nga
nbe
ntuk-
bent
ukpe
ngha
rga
anl
angs
ungs
epe
rtidi
ber
ipe
rme
nat
aupuj
ia
n.
Pe
ner
apa
nte
oribe
laj
arPa
vlovya
ngs
ala
hda
lams
uat
usi
tua
sipe
mbe
laj
ara
njuga
me
nga
kiba
tka
nte
rja
dinyapr
ose
spe
mbe
laj
ara
nya
ngs
anga
tti
dakme
nye
nangka
nba
gi
s
iswaya
it
ugur
use
baga
ice
ntr
al,be
rsi
kapot
ori
te
r,komuni
kas
ibe
rla
ngs
ungs
atua
rah,
gur
ume
lat
ihda
nme
nent
uka
napaya
ngha
rusdi
pel
aj
arimur
id.Mur
iddi
panda
ngpa
sif
,
pe
rlumot
iva
sida
ril
uar
,da
nsa
nga
tdi
penga
ruhiol
ehpe
ngua
tanya
ngdi
ber
ika
ngur
u.
Mur
idha
nyame
nde
nga
rka
nde
nga
nte
rti
bpe
nje
las
angur
uda
nme
ngha
fal
kana
paya
ng
di
denga
rda
ndi
panda
ngs
eba
gaic
arabe
laj
ary
ange
fekt
if
.
Da
riur
aia
mdi
at
asda
oatdi
si
mpul
kanba
hwaI
vanPa
vlovme
nyumba
ngka
nga
gas
an
t
ent
angpe
ngkondi
si
ankl
asi
k,di
manar
angs
anga
nne
tra
lda
patme
mpe
rol
ehke
mampua
n
me
nimbul
kant
angga
panpe
ril
akude
nga
nme
ngga
bungka
nnyade
nga
nra
ngs
anga
nta
npa
pe
ngkondi
si
anya
ngme
mic
unt
inda
kanr
efl
eks
.
b)Ski
nne
r:Pe
ngkondi
si
anOpe
rant
.
Kons
ep–kons
epya
ngdi
kemuka
kanol
ehSki
nne
rte
nta
ngbe
laj
arma
mpu
me
ngunggul
ikons
ep–kons
epl
ai
nya
ngdi
kemuka
kanol
ehpa
rat
okohs
ebe
lumnya
.Ia
ma
mpume
nje
las
kankons
epb
ela
jars
eca
ras
ede
rha
na,na
munda
patme
nunj
ukka
n
kons
epnyat
ent
angbe
laj
ars
eca
ral
ebi
hkompr
ehe
nsi
f.Me
nur
utSki
nne
r,hubunga
nant
ara
s
ti
mul
usda
nre
sponya
ngt
erj
adime
lal
uii
nte
raks
ida
laml
ingkunga
nnya
,ya
ngke
mudi
an
a
kanme
nimbul
kanpe
ruba
hant
ingka
hla
ku,t
ida
kla
hse
sede
rha
naya
ngdi
gamba
rka
nol
eh
pa
rat
okohs
ebe
lumnya
.Iame
nga
taka
nba
hwar
esponya
ngdi
ber
ika
nol
ehs
iswat
ida
kla
h
s
ese
der
hanai
tu.Se
bab,pa
dada
sar
nyas
ti
mul
us–s
ti
mul
usya
ngdi
ber
ika
nke
pada
s
ese
ora
nga
kans
ali
ngbe
rint
era
ksida
nint
era
ksia
nta
ras
ti
mul
us–s
ti
mul
ust
ers
ebuta
kan
me
mpe
nga
ruhibe
ntukr
esponya
nga
kandi
ber
ika
n.De
miki
anj
ugade
nga
nre
sponya
ng
di
munc
ulka
nini
puna
kanme
mpunya
ikons
ekue
nsi–kons
ekue
nsi
.Kons
ekue
nsi–
kons
ekue
nsii
nil
ahya
ngpa
dagi
li
rannyaa
kanme
mpe
nga
ruhia
taume
nja
dipe
rti
mbna
gan
munc
ulnyape
ril
aku.Ol
ehs
eba
bit
u,nt
ukme
maha
mit
ingka
hla
kus
ese
ora
ngs
eca
rabe
nar
,
pe
rlut
erl
ebi
hda
hul
ume
maha
mihubunga
nant
aras
ti
mul
uss
atude
nga
nla
innya
,se
rta
me
maha
mir
esponya
ngmung
kindi
munc
ulka
nda
nbe
rba
gaikons
ekue
nsiya
ngmungki
n
a
kant
imbuls
eba
gaia
kiba
tda
rir
espont
ers
ebu
t.Ski
nne
rjugame
nge
muka
kanba
hwa
de
nga
nme
ngguna
kanpe
ruba
han–pe
ruba
hanme
nta
lse
baga
ial
atunt
ukme
nje
las
kan
t
ingka
hla
kuha
nyaa
kanme
namba
hrumi
tnyama
sal
ah.Se
bab,s
eti
apa
latya
ngdi
guna
kan

9
pe
rlupe
nje
las
anl
agi
,de
miki
anda
nse
ter
usnya
.
Pa
nda
nga
nte
oribe
laj
arb
eha
vior
ist
iki
nic
ukupl
amadi
anutol
ehpa
ragur
uda
n
pe
ndi
dik.Na
munda
ris
emuape
ndukungt
eor
iini
,te
oris
kine
rla
hya
ngpa
li
ngbe
sar
pe
nga
ruhnyat
erha
dappe
rke
mba
nga
nte
oribe
laj
arbe
havi
ori
st
ik.Pr
ogr
am–pr
ogr
am
pe
mbe
laj
ara
nya
ngbe
rpi
ja
kpa
dakons
ephubunga
nst
imul
us-
res
pon(
progr
am
pe
mbe
laj
ara
nya
ngme
ner
apka
nte
oris
kinne
r):
1.Te
achi
ngMa
chi
ne
2.Pe
mbe
laj
ara
nBe
rpr
ogr
am
3.Modulda
npr
ogr
ampe
mbe
laj
ara
nla
innya
.
Sk
inne
rda
ntokoh–t
okohl
ai
npe
ndukungt
eor
ibe
havi
ori
st
ikme
mangt
ida
k
me
nga
njur
kandi
guna
kannyahukuma
nda
lamke
gia
tanbe
laj
ar.Na
muna
paya
ngme
reka
s
ebutde
nga
npe
ngua
tne
gat
if(
nega
ti
ver
einf
orc
eme
nt)c
ende
rungme
mba
tas
isi
swaunt
uk
be
basbe
rpi
kirda
nbe
rima
ji
nas
i.
Ski
nne
rle
bihpe
rca
yapa
daa
paya
ngdi
sebutde
nga
npe
ngua
tne
gat
if
.Pe
ngua
t
ne
gat
ift
ida
ksa
made
nga
nhuk
uma
n.Ke
ti
daks
ama
annyat
erl
et
akpa
dabi
lahukuma
n
ha
rusdi
ber
ika
n(s
eba
gais
ti
mul
us)a
garr
esponya
nga
kanmunc
ulbe
rbe
dade
nga
nre
spon
ya
ngs
uda
hada
,se
dangka
npe
ngua
tne
gat
if(
seba
gais
ti
mul
us)ha
rusdi
kur
angia
gar
r
esponya
ngs
amame
nja
dis
ema
kinkua
t.Mi
sal
nya
,se
ora
ngs
iswape
rludi
hukumka
rena
me
lakuka
nke
sal
aha
n.J
ikas
iswat
ers
ebutma
sihs
ajame
lakuka
nke
sal
aha
n,ma
ka
hukuma
nha
rusdi
ta
mba
hka
n.Te
tapij
ikas
esua
tuya
ngt
ida
kme
nge
nakka
nsi
swa
(
sehi
nggai
ame
lakuka
nke
sal
aha
n)di
kur
angi(
buka
nma
lahdi
ta
mba
h)da
npe
ngur
anga
n
i
nime
ndor
ongs
iswaunt
ukme
mpe
rba
ikike
sal
aha
nnya
,ma
kai
nil
ahya
ngdi
sebutpe
ngua
t
ne
gat
if
.La
wanda
ripe
ngua
tne
gat
ifa
dal
ahpe
ngua
tpos
it
if(
pos
it
ive
r
einf
orc
eme
nt)
.Ke
dua
nyabe
rtuj
uanunt
ukme
mpe
rkua
tre
spon.Na
munbe
danyaa
dal
ah
ba
hwape
ngua
tpos
it
ifi
tudi
ta
mba
hka
n,s
eda
ngka
npe
ngua
tne
gat
ifa
dal
ahdi
kur
angia
gar
me
mpe
rkua
tre
spons
.

2.
3Be
ber
apapr
ins
ipt
eor
ipe
mbe
laj
ara
npe
ril
aku.

Pr
ins
ippe
mbe
laj
ara
npe
ril
akume
li
put
ipe
rankons
ekue
nsi
,pe
ngua
tan(
rei
nfor
cer
),
pe
nghukuma
n(puni
she
r),ke
sega
rank
ons
ekue
nsi(
imme
dia
cyofc
ons
eque
nce
),pe
mbe
ntuka
n

10
(
sha
ping)
,ke
puna
han(
ext
inc
ti
on)
,ja
dwa
lpe
ngua
tans
che
dul
eofr
einf
orc
eme
nt)
,ke
taha
nan
(
mai
nte
nanc
e),da
npe
rana
nte
sede
n(r
oleofa
nte
cede
nt)
.

a
)Pe
rankons
ekue
nsiya
ngme
nye
nangka
nme
mpe
rkua
tpr
il
aku;kons
ekue
nsiya
ngt
ida
k
me
nye
nangka
nme
mpe
rle
mah
nya
.De
nga
nka
tal
ai
n,kons
ekue
nsiya
ngme
nye
nangka
n
me
ningka
tka
nfr
ekue
nsis
ese
ora
ngt
erl
iba
tkeda
lams
uat
upe
ril
aku,s
eda
ngka
n
kons
ekue
nsiya
ngt
ida
kme
nye
nangka
nme
ngu
rangif
rekue
nsis
uat
upr
il
aku.
b)Pe
ngua
tanme
ningka
tka
nfr
ekue
nsipe
ril
akuda
npe
nghukuma
nme
ngur
angif
rekue
nsi
nya
.
Pe
ngua
tanda
patbe
rsi
fatpr
ime
rat
aus
kunde
r,pos
it
ifa
taune
gat
if
.Pr
ins
ipPr
ema
ck
me
nya
taka
nba
hwac
arame
ningka
tka
nke
gia
tanya
ngkur
angdi
nikma
tii
al
ah
me
nga
it
kannyade
nga
nke
gia
tanya
ngl
ebi
hdi
nikma
ti
.
c
)Pe
ngua
tani
ntr
ins
ikda
npe
ngua
tane
kst
ri
nsi
k,Pe
ngua
tani
ntr
ins
ik(
int
ri
nsi
cre
inf
orc
e)
a
dal
ahi
mba
lanya
ngme
leka
tpa
dape
ril
akui
tus
endi
ri
.Pe
ngua
tane
kst
ri
nsi
k(e
xst
ri
nsi
c
r
einf
orc
e)a
dal
ahpuj
ia
nat
aui
mba
lan.
d)Pe
nghukuma
n,Hukuma
nme
li
put
ipe
lema
hanpe
ril
akude
nga
nme
mpe
rke
nal
kan
kons
ekue
nsiya
ngt
ida
kdi
suka
iat
aume
nghi
la
ngka
npe
ngua
tan.Hukuma
nda
pat
me
mpunya
iduahukumut
ama
,ya
it
uHukuma
npe
mbe
rla
kua
nIa
lahpe
ngguna
an
kons
ekue
nsiya
ngt
ida
kme
nye
nangka
n,a
taur
angs
anga
nangt
ida
kdi
suka
i(a
ver
sive
s
ti
mul
i)
,se
per
tike
ti
kans
eor
angs
iswadi
ome
li
.Hukuma
npe
nca
but
anI
ala
hpe
nar
ikn
ke
mba
likons
ekue
nsiya
ngme
nye
nangka
n.Cont
ohme
li
put
ike
hil
anga
nha
kis
ti
mewa
.
e
)Ke
sega
rankons
ekue
nsi
,pe
ril
akube
laj
arya
ngs
ege
radi
ikut
ikons
ekue
nsi
aka
nle
bih
be
rpe
nga
ruhda
ripe
ril
akuya
ngdi
ser
taikons
ekue
nsiya
ngl
amba
t.
f
) Pe
mbe
ntuka
n,Pe
mbe
ntuka
nme
lal
uiumpa
nba
li
kya
ngt
epa
twa
ktunyapa
dama
sing-
ma
singt
aha
ptuga
sada
lahpr
akt
ikpe
nga
jar
ane
fekt
ifya
ngdi
das
arka
npa
dat
eor
i
pe
mbe
laj
ara
npe
ril
aku.
g)Ke
puna
han,Ke
puna
hana
dal
ahpe
nghi
la
ngpe
ril
akuya
ngme
lema
hda
npe
rla
han-
laha
n
ke
ti
kape
ngua
tandi
ta
rikke
mba
li
.
h)J
adwa
lpe
ngua
tan,J
adwa
lpe
ngua
tandi
guna
kanunt
ukme
ningka
tka
npr
oba
bil
it
as,
f
rekue
nsi
,at
auke
taha
nanpe
ril
akuya
ngdi
ingi
nka
n.J
adwa
lpe
ngua
tanda
patdi
das
arka
n
pa
dar
asi
oat
aui
nte
rva
lda
nda
patbe
rsi
fatt
et
apa
taube
rva
ria
si.Da
ninia
dal
ahpol
a
t
angga
pant
ert
ent
use
lamape
ngua
tanda
nke
puna
hanme
nci
ri
kanma
sing-
mas
ingke
empa
t
j
eni
sja
dwa
l.

11
Pol
ata
ngga
pan
J
adwa
l De
fini
si Se
lama Se
lama
Pe
ngua
tan Ke
puna
han
Ra
sio J
uml
ahpe
ril
aku Ti
ngka
tta
ngga
pan Pe
nur
una
npe
sat
t
et
ap t
et
apya
ng t
et
ap;be
rhe
nti t
ingka
tta
ngga
pan
di
per
luka
nunt
uk s
ete
lahpe
ngua
tan. s
ete
lahj
uml
ah
me
mpe
rol
eh t
angga
panya
ng
pe
ngua
tan. di
per
luka
nbe
rla
lu
t
anpape
ngua
tan.
Ra
sio J
uml
ahpe
ril
aku Ti
ngka
tta
ngga
pan Ti
ngka
tta
ngga
pan
Va
ria
bel t
ida
kte
tapya
ng t
et
apda
nti
nggi
. be
rta
han,t
inggida
n
di
per
luka
nunt
uk ke
mudi
ant
urun.
me
mpe
rol
eh
pe
ngua
tan.
I
nte
rva
l J
uml
ahwa
ktu Ti
ngka
tta
ngga
pan Pe
nur
una
npe
sat
t
et
ap t
et
apya
ng t
ida
kte
tap,de
nga
n t
ingka
tta
ngga
pan
be
rla
kus
ebe
lum ke
cepa
tant
inggi s
ete
lahi
nte
rva
l
pe
ngua
tan pa
daa
khi
rma
sing- be
rla
lut
anpa
t
ers
edi
a ma
singi
nte
rva
l pe
ngua
tan.
I
nte
rva
l J
uml
ahwa
ktu Ti
ngka
tta
ngga
pan Pe
nur
una
npe
rla
han
va
ria
bel t
ida
kte
tapya
ng t
et
apda
nti
nggi
. t
ingka
tta
ngga
pan.
be
rla
kus
ebe
lum
pe
ngua
tan
t
ers
edi
a

i
) Ke
taha
nan
j
) Pe
rana
nte
sede
n,Ra
ngs
anga
nant
ese
nde
nbe
rpe
rans
eba
gaii
sya
ratya
ngme
nunj
ukk
an
pe
ril
akuma
naya
nga
kandi
kua
tka
nat
audi
hukum.Di
skr
imi
nas
iada
lahpe
ngguna
an
i
sya
ratunt
ukme
nde
teks
ipe
rbe
daa
nant
aras
it
uas
i-s
it
uas
ira
ngs
anga
n,s
eda
ngka
n
ge
ner
ali
sas
iada
laht
angga
pana
taske
mir
ipa
nant
arr
angs
anga
n.Ge
ner
ali
sas
iada
lah
pe
nga
li
hana
taupe
minda
hanpe
ril
akuya
ngdi
pel
aj
arida
lams
atukondi
sikekondi
sil
ai
n.

12
2.
4Sumba
nga
nte
oripe
mbe
laj
ara
nsos
ialba
gipe
maha
manki
tat
ent
angpe
mbe
laj
ara
nma
nus
ia.

Te
oripe
mbe
laj
ara
nso
sia
ldi
das
arka
npa
dape
nga
kua
npe
ranpe
nti
ngpe
mbe
laj
ara
n
pe
nga
mat
anda
npe
mbe
laj
ara
npe
nga
tur
andi
ri
.Ba
ndur
ame
nca
tatba
hwape
mbe
laj
ara
nme
lal
ui
pe
nir
uanl
angs
unga
taut
ida
kla
ngs
ungme
li
put
iempa
tta
hap:me
mbe
rika
npe
rha
ti
an,me
ngi
nga
t
pe
ril
akuya
ngdi
ti
ru,me
repr
oduks
ipe
ril
aku,da
nte
rmot
iva
siunt
ukme
ngul
angipe
ril
akut
ers
ebut
.
Ba
ndur
abe
rpe
nda
patba
hwas
iswas
eha
rus
nyadi
aj
arime
mpunya
iha
rapa
naka
nki
ner
jame
reka
s
endi
rida
nme
ngua
tka
ndi
ris
endi
ri
.Me
iche
nbe
umme
ngus
ulka
nta
hapa
n-t
aha
ppe
mbe
laj
ara
n
pe
nga
tur
andi
riya
ngme
rupa
kanbe
ntukpe
ruba
hanpe
ril
akukogni
si
.Te
oripe
mbe
laj
ara
npe
ril
aku
s
anga
tpe
nti
ngba
gipe
ner
apa
nps
ikol
ogipe
ndi
dika
nda
lampe
ngol
aha
nrua
ngke
las
,di
si
pli
n,
mot
iva
si,mode
lpe
nga
jar
an,
danbi
dangl
ai
n.Adabe
ber
apal
angka
h-l
angka
hpe
nga
tur
andi
ri
da
lampe
nga
jar
anpe
nga
tur
andi
ridi
ura
ika
nol
ehMe
iche
nba
um(
1977)s
eba
gaibe
rikut
;

a
)Mode
lya
ngs
uda
hde
was
ame
lakuka
ntuga
ssa
mbi
lbe
rbi
car
ake
padadi
ris
endi
ride
nga
n
l
ant
ang(
Peni
rua
nkogni
si
).
b)Ana
kte
rse
butme
lakuka
ntuga
sya
ngs
amabe
rda
sarpe
nga
raha
nins
truks
ior
angt
el
ada
n
t
ers
ebut(
pandua
nte
rbukada
neks
ter
nal
).
c
)Ana
kte
rse
butme
lakuka
ntuga
ssa
mbi
lme
nga
jar
idi
ris
endi
ride
nga
nsua
ral
ant
ang
(
pandua
nma
ndi
riy
angt
erbuka
).
d)Ana
kte
rse
butme
mbi
si
kka
nins
truks
ita
dike
padadi
ris
endi
rike
ti
kadi
ame
nye
les
aika
n
t
uga
s(pa
ndua
nte
rbukada
nti
dakt
erde
nga
rpa
dadi
ris
endi
ri
).
e
)Ana
kte
rse
butme
lakuka
ntuga
ssa
mbi
lme
manduki
ner
janyame
lal
uipe
rca
kapa
npr
iba
di
(
ins
truks
ite
rse
mbunyike
padadi
ris
endi
ri
).
Na
munt
eor
ipe
mbe
laj
ara
npe
ril
akume
mpunya
ili
ngkupya
ngt
erba
tas
,da
lama
rtiba
hwat
eor
i
t
ers
ebutha
nyame
nje
las
kanpe
ril
akuya
ngda
patdi
ama
tida
nda
patdi
ukurs
eca
ral
angs
ung.

Te
oribe
laj
arpe
ril
akui
nis
anga
tcoc
okda
lampe
mer
ole
hanke
mampua
nya
ngme
mbut
uhka
n
pr
akt
ekda
npe
mbi
asa
anya
ngme
nga
ndunguns
urke
cepa
tans
pont
ani
ta
s,ke
lent
ura
nda
yat
aha
n
da
nse
baga
inya
.Te
orii
nij
ugac
ocokdi
te
rapka
nunt
ukme
lat
iha
nak–a
nakya
ngma
sih
me
mbut
uhka
npe
ranor
angt
ua.Na
mun,pe
nti
ngunt
ukdi
ket
ahuiba
hwar
uangl
ingkupt
eor
i
be
laj
arpe
ril
akut
erba
tas
.De
nga
npe
nge
cua
li
ant
eor
it
ikus–t
eor
it
ikuss
osi
al
,pa
rat
eor
it
ikus

13
be
laj
arpe
ril
akut
erut
amame
mus
atka
npa
dape
ril
akuya
ngt
ampa
k.Pa
nda
nga
nte
oribe
laj
ar
pe
ril
akui
niha
nyame
nga
kuia
danyas
ti
mul
us-
res
ponya
ngda
patdi
ama
ti
.Me
rekat
ida
k
me
mpe
rha
ti
kana
danyape
nga
ruhpi
kir
ana
taupe
ras
aanya
ngme
mpe
rte
muka
nuns
ur–uns
ur
ya
ngdi
ama
tit
ers
ebut
.

Me
nur
utpa
nda
nga
nte
oribe
laj
arpe
il
aku,s
iswadi
panda
ngs
eba
gaipe
mbe
laj
arya
ngpa
sif
da
nkur
angme
mbe
rika
nrua
ngge
rakya
ngbe
basunt
uks
iswada
lamme
nge
mba
ngka
npot
ens
i
di
ri
nya
.Ke
kur
anga
nte
oribe
laj
ari
nia
dal
ahpe
mbe
laj
ara
nsi
swaya
ngbe
rpus
atpa
dagur
ube
rsi
fat
me
kani
st
isda
nha
nyabe
ror
ient
asipa
daha
sil
.Mur
iddi
panda
ngpa
sif
,mur
idha
nya
me
nde
nga
rka
n,me
ngha
falpe
nje
las
angur
use
hinggagur
use
baga
ise
ntr
alda
nbe
rsi
fatot
ori
te
r.
Te
oribe
laj
ari
nij
ugac
ende
rungme
nga
rahka
nsi
swau
ntukbe
rpi
kirl
ini
er,konve
rge
n,t
ida
k
kr
eat
ifda
npr
odukt
if
.Pa
nda
nga
nte
orii
niba
hwabe
laj
arme
rupa
kanpr
ose
spe
mbe
ntukka
nat
au
s
hapi
ng,ya
it
ume
mba
was
iswame
nuj
uat
aume
nca
pait
arge
tte
rte
ntu,s
ehi
nggame
nja
dika
n
pe
ser
tadi
dikunt
ukt
ida
kbe
basbe
rkr
eas
ida
nbe
rima
ji
nas
i.

2.
5Cont
ohpe
rma
sal
aha
nte
oripe
mbe
laj
ara
npe
ril
akus
ert
asol
usi
nya
.

Kons
epda
sarl
ai
nnyaya
nga
dada
lambe
havi
ori
smea
dal
ahke
puna
han.Be
rke
bal
ika
n
de
nga
npe
ngua
tan,ke
puna
hanbe
rtuj
uanbe
rtuj
uanpe
ril
akuya
ngt
ida
kdi
har
apka
n.Kons
ep
ke
puna
handa
patdi
guna
kans
ala
hsa
tunyaunt
ukme
munc
ulka
npe
ril
akune
gat
ifs
iswas
aatbe
rada
dida
lamke
las
.Ka
dang-
kada
ngda
lams
atuke
las
,adas
atua
tauduas
iswaya
ngs
ukame
mbua
t
ke
gaduha
n.Adas
iswaya
ngs
enga
jame
lakuka
nnyaunt
ukme
nca
ripe
rha
ti
anda
rigur
u.J
ika
me
nemuit
ipes
iswaya
ngme
mbua
tke
gaduha
n(be
rpe
ril
akune
gat
if
)unt
ukme
nca
ripe
rha
ti
an,
ma
kape
ril
akugur
uya
ngme
negura
tauba
hka
nme
ngh
ukumnya
,bi
same
mbua
tsi
swat
erus
be
rul
ang-
ula
ngpe
ril
akune
gat
if
nya
.Se
maki
niame
ras
adi
per
hat
ika
n,pe
ril
akune
gat
if
nyabi
sa
s
ema
kins
eri
ngmunc
ul.Ol
ehs
eba
bit
u,pe
mus
naha
nda
patdi
la
kuka
nde
nga
nca
ragur
upe
ril
aku
pe
ril
akune
gat
ifs
iswai
tu.Gur
uha
nyame
mbe
ripe
rha
ti
anke
pada
nyaj
ikai
ame
nunj
ukka
n
pe
ril
akupos
it
if
.Cont
ohl
ai
nda
ripe
ner
apa
nke
puna
hanya
ngdi
sebut
kanol
ehMi
lt
enbe
rge
r
(
2012)da
lambukunyaa
dal
ahs
ebua
heks
per
ime
nya
ngdi
la
kuka
nol
ehHa
saz
i&Ha
saz
i(1
972)
.
Me
rekame
nel
it
ise
ora
nga
nakl
aki
-l
akibe
rus
iade
lapa
nta
hunya
ngs
eri
ngs
ala
hme
nul
isa
ngka
(
mis
alnyai
aha
rusme
nul
is12di
tul
is21,pa
daha
lana
kinis
eda
ngme
nja
wabs
oal7+5)
.Pa
ra

14
pe
nel
it
ime
nemuka
nba
hwas
ema
kins
iana
kla
ki-
lakidi
ber
ipe
rha
ti
anl
ebi
hsa
ati
asa
lahme
nul
is
j
awa
ban(
gur
unyame
mbe
rika
nba
ntua
nke
ti
kas
iana
ksa
lahme
nul
isj
awa
ban)
,ias
eri
ngbe
rul
ang
ka
lime
ngul
angike
sal
aha
nnyaOl
ehs
eba
bit
u,ke
puna
handi
la
kuka
nde
nga
nca
rame
mint
agur
u
me
naha
ndi
rime
mbe
ripe
rha
ti
anl
ebi
hda
nba
ntua
nke
ti
kas
iana
ksa
lahme
nul
is
.Gur
udi
mint
a
l
ebi
hfokusunt
ukme
mbe
ripe
ngua
tanj
ikaa
nakme
nga
ngga
pangkade
nga
nbe
nar
.

15
BABI
II

PENUTUP

3.
1Ke
simpul
an

Pe
mbe
laj
ara
nme
rupa
kans
ebua
hpr
ose
sint
era
ksia
nta
rape
ser
tadi
dikde
nga
npe
ndi
dikda
n
s
umbe
rbe
laj
arda
lams
uat
uli
ngkunga
nbe
laj
ar.Se
jar
aht
eor
ipe
mbe
laj
ara
npe
ril
akuya
kni
Pe
ngkondi
si
anKl
asi
kda
nPe
ngkondi
si
anOpe
rantya
ngdi
kemuka
kanol
ehI
vanPa
vlovda
nBF
Ski
nne
r.Ba
nya
kse
kal
ipr
ins
ip–pr
ins
ipya
nga
dapa
dat
eor
ipe
mbe
laj
ara
n,Pr
ins
ippe
mbe
laj
ara
n
pe
ril
akume
li
put
ipe
rankons
ekue
nsi
,pe
ngua
tan(
rei
nfor
cer
),pe
nghukuma
n(puni
she
r),
ke
sega
rankons
ekue
nsi(
imme
dia
cyo
fcons
eque
nce
),pe
mbe
ntuka
n(s
hapi
ng)
,ke
puna
han
(
ext
inc
ti
on)
,ja
dwa
lpe
ngua
tans
che
dul
eofr
einf
orc
eme
nt)
,ke
taha
nan(
mai
nte
nanc
e),da
npe
ran
a
nte
sede
n(r
oleofa
nte
cede
nt)
.Te
oripe
mbe
laj
ara
nso
sia
ldi
das
arka
npa
dape
nga
kua
npe
ran
pe
nti
ngpe
mbe
laj
ara
npe
nga
mat
anda
npe
mbe
laj
ara
npe
nga
tur
andi
ri
.Te
oripe
mbe
laj
ara
n
pe
ril
akus
anga
tpe
nti
ngba
gipe
ner
apa
nps
ikol
ogipe
ndi
dika
nda
lampe
ngol
aha
nrua
ngke
las
,
di
si
pli
n,mot
iva
si,mode
lpe
nga
jar
an,
danbi
dangl
ai
n.

3.
2Sa
ran

Pe
nul
isme
ngha
rapka
nte
oripe
mbe
laj
ara
npe
ril
akui
nida
patdi
te
rapka
ndi
li
ngkunga
n
ke
lua
rga
,se
kol
ahda
nma
sya
raka
taga
rbi
same
mbe
ntukpe
ril
akua
nakme
nja
dil
ebi
hba
ikl
agi
.

16
DAFTARPUSTAKA

Nova
l.(
2015)
.Pe
nge
rti
anPe
mbe
laj
ara
nMe
nur
utPa
raAhl
i.Di
aks
esda
ri

ht
tp:
//
www.
seput
arpe
nge
tahua
n.c
om/
2015/
03/
15-
penge
rti
an-
pembe
laj
ara
n-me
nur
ut-

pa
ra.
html

E.
Sla
vin,R.(
2011)
.Ps
ikol
ogipe
ndi
dika
n(t
eor
ida
npr
akt
ek)
.Ja
kar
ta:PTI
nde
ks

Rur
ul,A.
(2013).Te
oriPe
mbe
laj
ara
nPe
ril
aku.Di
aks
esda
ri:

ht
tp:
//
azmi
kons
elor
.bl
ogs
pot
.c
o.i
d/2013/
12/
res
ume
-ba
b-v-
teor
i-
pembe
laj
ara
n-

pr
il
aku_4.
html

17

Anda mungkin juga menyukai