Partingkian Bandar Hanopan
Partingkian Bandar Hanopan
Sanggah mangultop ia, ibogei ma sorani pangian ni bah ai mardilo-dilo: “Honong ma abang,” nini.
“Mabiar ahu,” nini, ai lang pande marlanguy ia janah ma bagas unong ai. “Anggo ahu do manuruh
Jumpah ma ular ompa mariam, ai ma botouni puang anak boru Puang Putori Ijou. “Sonaha do iorbat
ho padang lalis in?” Ioarbat ma padang lalis, jumpah ma Puang Putori Ijou, na madear sahalian.
Lang tardohori si puang anak boru ai; dob ai mintor iboban ma gan hu jambur huda. Disuhutkon ma
bani Puangta Hajuruan Sinombah: “Adong tuanku puang anak boru Puang Putori Ijou, lang tarsangap
Ase disuruh tandil ma orang kaya ampa pamogang, mangihut ma bodil, tumbak, podang, (parise?),
gonrang, sarune, ogung, panganak, diporih ma gan hu jambur huda, diboba ma gan hu huta. Lang
Ditaruhkon ma hu Dili Tua. Das di Dili Tua boi ma gan disangap. Ase diompoi Raja Dili ma puang
anak boru Puang Putori Ijou. Mangihut ma ular ampa mariam. Nabere nitak ma gan ular ondi. Ase na
tolkas ma gan mariam ondi, ponggol ma gan mariam ondi, ayap ma gan ujungni, madabuh hu
Nahoda Maharaja; adong gan di Dili Tua puang anak boru Puang Putori Ijou. Laho ho Bayur ampa ho
Motung.”
“Aha do baritamu na roh hun Asih in?” “Adong do gan di Dili Tua on Puang Putori Ijou, nada gan na
tarsangap Raja Dili Puang Putori Ijou, naboba do gan hu Asih, nini Raja Asih.”
“Aha do baritamu na roh hun Dili in, alo Motung?” “Nada gan malo naboba hu Asih puang anak boru
Ase laho ma gan Raja Asih marsuhutan bani Puang Nantiamahalela ompa bani Sabudagar Napitu.
“Aha do baritamu na roh hun Asih in alo Sabudagar Napitu?” “Lang be gan na tarpature Raja Asih
tanoh Aji.” “Aha do gan turi-turian ni tanoh Aji ase lang tarpature Raja Asih tanoh Aji ai?” Ia turi-
turianni, halani puang anak boru Puang Putori Ijou.” “Aha do gan habiarmuyu bani par Dili ia?” “Ia
habiar nami, mahapal hota tanoh, boi ma puanglima ni Raja Asih saratus dua puluh.”
Ase dipaborhat Raja Rum ma gan puanglimani Sipitujongkal Tonton, dipaborhat ma omas nansa ulu
ni horbou. “In ma nabaen pinuru; ulang bani jolma na bodilhon, bani hora na mahapal ia malah
dihurak dakdanak ma panganan ni timah ondi mamorih timah. Dapot dakdanak ondi ma timah ondi,
Ase laho ma si Bayur markahap ompa si Motung na mangkahapi Dili Tua, ididah na markahap boi ma
hota tanoh. Ase borhat ma bala ni Raja Asih sahuling, borhat homani ma bala ni Raja Rum sahuling
laho mangalah Dili Tua. Mate ma puanglima ni Raja Dili saratus dua puluh dibunuh puanglima ni
Raja Asih.
Ase dapot ma puanglima ni Raja Dili didorap puanglima ni Raja Rum, Sipitujongkal Tonton, ase
dibontirhon Sipitujongkal Tonton ma Raja Dili hubagas Paya Bondahara, mate ma Raja Dili.
Ase iparayak Raja Asih ma Puang Putori Ijou hu rumah. “Raja Asih o-u, naihot ma ahu lah”, nini
Puang Putori Ijou. “Nada ham malo gan naihot Puang Putori Ijou o-u, bani puang bolon do ham hu
Asih”, nini Raja Asih. “Ia sonin do nimu Raja Asih o-u, ulang ahu mantahan hatamuyu; darami ham
Ase laho ma gan Nahoda Maharaja mandarami Pangultop-ultop disuruh Raja Asih, jumpah Nahoda
Das ma i Asih Pangultop-ultop dipatuduhkon Raja Asih ma bani Puang Putori Ijou. “In ma botouhia”,
nini Puang Putori Ijou. “Ia in ma botoumu nimu Putori Ijou, ase ra ma ham na puang-bolonkon i Asih
on?” “Ra do anggo dong do paidah bisara-bisara ni anak raja bani botouhu Pangultop-ultop”, nini
Puang Putori Ijou. Ase diborehon Raja Asih ma jolma sapuludua antup ni arta Raja bani Pangultop-
ultop.
“Pangultop-ultop! O-u! Sonaha do hinan turi-turianni ase jumpah ham Puang Putori Ijou?”
“Marbarung-barung ma nabasaia au di lambungni tualang di biding ni Bah Potani, torang ari patarni
poltak ma mata ni ari.” Ai ididah ham mata ni ari, sonaha panonggormuyu alo Pangultop-ultop?” nini
Raja Asih. “Masilou ma huidah”, nini Pangultop-ultop. “Ia masilou ma ididah ham, Raja Silou ma ham
“Domma narajahon jadi Raja Silou Pangultop-ultop”, nini Raja Asih dompak Puang Putori Ijou. “Ia
domma dirajahon ham, nabere ma Ular Sinde, sabante nitak, sabante rondang Ular Sinde ondi”.
“Sonin ma in”, nini Puang Putori Ijou, “in ma ihut-ihut ham Raja Silou, ia dijin marsogot soh
Soh ma gan ular ondi, dibahen ma gan rumahni dihasohan ni ular ondi, ia ma gan na margorankon
Silou Bolak nabasaia, in do gan hutani Raja Marompat sintua. In ma bona-bona ni Raja Silou na
mangindo mulia, mulia ni raja, ia pangindoanni ia ma gan Ular Sinde, pangindoan tintin pinta-pinta.
“Tintin pinta-pinta! Pintahon bangku rayat ompa Nagodang adat ni raja. Tintin pinta-pinta, pintahon
gan na puang bolonkon di Silou Bolak. Ase tubuh ma gan anak ni puang bolon dua anak dalahi, sintua
ma na marhuta di Silou Bolak, raja sianggian ma na marhuta di Silou Dunia, naik raja na
namargorankon Si Bunga Sole, ia ma gan puang bolon Silou Dunia, na martuah mardohar na liot
Metmet nabasaia, ia ma gan niiringkon ni tumbak, bodil, parise, na so ongga mandogei tanoh,
Ase ditangar Sibayak Pintu Banua ma gan barita ni anak boru Raja Silou Dunia parrayat na sahuling.
Ase laho ma gan suruhan ni Raja Silou Dunia, Nahoda Maharaja ompa si Pisang Buil ompa Pamogang
“Aha do baritamuyu gamot Silou Dunia na roh hun Asih on?” nini si Motung. “Ia baritanami”, nini si
Pisang Buil, “ditangar Sibayak Pintu Banua gan bayak anak boru ni Raja Silou Dunia, sonai ma ahu
namine, nini Sibayak Pintu Banua; in ma hataonkonnami”, nini si Pisang Buil. “Banggal huidah hatani
Sibayak Pintu Banua, lang da boi au, nini Raja Silou Dunia; in ma ase husuhutkon bani Raja Asih”,
Ase disuruh Raja Asih ma si Bayur ompa si Motung hu Dili. “Aha do baritamu na roh hun Asih in”,
nini Raja Dili dompak si Motung. “Narajahon ma gan Sibayak Pintu Banua, hita do gan marhata bani
Hajuruan Sinombah, Hajuruan Sinombah marhata bani Sibayak Parbosi, Sibayak Parbosi marhata
bani Raja Hanopan, Raja Hanopan marhata bani Sibayak Juhar, gonup ma hita ditumbuk pudun
Suhun ma ompat bulan, tumpu ma gan i Tanoh Dili ompa Raja Asih, ompa Raja Silou Dunia. Ase
digana Raja Asih ma batu anisan bani ni si Pisang Buil hubani Sibayak Pintu Banua. Pulung ma gan
anak ni raja di Pintu Banua; ase iaturhon si Pisang Buil ma gan Barus Singiring marhayu, gonup ma
Kehe ma Raja Asih ompa Raja Dili ompa Raja Silou Dunia niiringkon ni arah-arahan na so ongga
mandoge tanoh, humbani Pintu Banua laho hu Baru Jahe. Das ma di Baru Jahe, hundul ma Raja Asih
di ombal-ombal ni Baru Jahe rup ompa Raja Dili, ase hundul humani ma Raja Silou Dunia di ombal-
ombal Baru Jahe, niiringkon ni arah-arahan, menet humani ma hatani sarune ni si Metmet, manggual
homani ma si Barotbot di ombal-ombal Baru Jahe, naatur humani ma gan laho hu huta, ase das ma
“Ase ahu roh hujon, laho manrajahon Sibayak Pintu Banua. Sibayak Baru Jahe ma namin Sibayak
Dunia.
“Ia sonin do madear ma in, laho ma hita hu rumah”, nini Pangulu Bolon.
Ase naaturhon ma use na mannahkon baru Jambur Lige. Ase dinahkon si Pisang Buil ma gan batu
Jambur Lige hu atas bungkulanni, Jambur Lige ma goranni. Ase marolop-olop ma halak simbue
ompakkon ni anak raja. Manaburhon boras ma gan Puang Bolon Silou Dunia, boru ni Sibayak Pintu
Sonin ma turi-turianni raja na duan sundut raja, pambotoh nami harajaon sin Dolog ale amang na
Ase mulak ma use Raja Silou Dunia hu Silou Dunia. Ase tubuh ma gan anakni dua anak dalahi, sada
anak naboru, pinupus ni Puang Bolon Silou Dunia, ase dong homani ma gan anak ni Raja Silou Dunia
Ase mangarah marmunsuh ma gan Raja Silou Bolak bani Raja Silou Dunia, ase marhata ma gan
gamot Silou Dunia bani Raja Rambe Nabolak, marhata ma Raja Rambe Nabolak bani harajaan Jayu
hu Sorbajadi.
Ase borhat ma bala sahuling, manggual ma si Barotbot, manarune ma si Metmet, borhat humani ma
si Pisang Buil dihut humani ma Pametar Marabut. Ase borhat ma Raja Silou Dunia laho mangalah
Suha, martumpu ma gan raja gonup barang Harajaan Jayu barang Harajaan Gunung-gunung,
Manggorop ma hata ni bodil ompa arah-arahan. Borhat ma Raja Silou Dunia, lang be sip hata ni bodil
ompa gonrang arah-arahan das hu tanoh Nagara rohsi das hubani Sigurung-gurung.
Tumpu ma dibani Sigurung-gurung raja gonup ompa bala sahuling, naporang ma Suha Bolak; mate
ma si Pisang Buil, mate ma Raja Silou Dunia, mate humani ma Sibayak Parbosi, mate humani ma
Ditangar Raja Silou Bolak gan domma mate Raja Silou Dunia, ase disuruh Raja Silou Bolak ma gan
Nagodang Simbolon ampa Nagodang Malaya marayak Urangkaya marompat hu Batu Bara. Mangarah
ma Urangkaya marompat hu Sibarou: “Horas hita ma gan Silou Dunia.” Naboba ma gan hu Silou
Bolak, ase natangkuhkon ma Tuan Poltak di Silou Dunia. Ase mambuat boru ma gan hu Banua Holing
Ase mamasuk huta ma gan anak ni Raja Silou Dunia panogolan ni Sibayak Jambur Lige di tanoh Raja
Ase adong ma gan ayam ni Raja Silou Bolak di atas Dolok Matondang; ase ditangar Raja Asih ma gan
baritani, Gajah Putih ayamni, Gajah Putih di Dolok Matondang. Ase disuruh Raja Asih ma gan
Pamogang Pamallaha mangalop Gajah Putih hu Dolok Matondang, dotongoskan Raja Asih ma omas
“Ianggo lang dong roh hujon Raja Asih, nada dong tartogu Gajah Putih”, nini Raja Silou Bolak.
Ase roh ma gan Raja Asih hu Huala Badage, ase dipaingkat Raja Asih ma Sabudagar Napitu mangalop
Gajah Putih.
Roh ma nini Raja Silou Bolak: “Nada dong na tartogu Gajah Putih; ianggo sedo horsik nirutas bani
tinali ni Gajah Putih, nadong ra mardalan Gajah Putih”, nini Raja Silou Bolak.
“Sonin do hapeni use hata ni Raja Silou Bolak, parpadunguini do hape”, nini Raja Asih.
Ase lumpat ma Raja Silou Bolak hubani Nagor Laksa, ibaen dong ma hubuan ni Raja Asih bani
Simartontu. “Lang be dong Silou Bolak Raja Silou”, nini puanglima ni Raja Asih namargoran
Sipitujongkal Tonton.
“Ia sonin ma, naroboh ma Nagor Laksa ia”, nini Raja Asih. Ase diroboh bala sahuling ma Nagor Laksa,
domma gan naabah lang gan nabotoh rumbakni. Ase diatas Nagor Laksa ma gan Raja Silou Bolak ase
Marsurae rumbakni ma gan bala sahuling: “Ia sonin porang ma hita lah”, nini Puanglima
Sipitujongkal Tonton. Ase diporang ma gan Nagur Laksa; manombah ma Raja Silou, dibeorehon ma
gan Raja Rubun bani tobus hosani. Ase dihorus Raja Asih ma Raja Rubun.
Dibobahon Raja Asih ma Puang Bolon Silou Dunia, sada anakni, sada boruni, dua lumpat hu darat ase
lang diboba Raja Asih; in ma ase adong do Harajaon Silou di Asih, ia ma gan na marhuta di Tarumum,
binoruhon ni Raja Asih dibaen marsondik do Harajaon Silou mulahsi napambaenkon huta.
Ase roh ma gan Harajaan Silou hubani parpandean ni Pangulu Siparibuan: “Aha do nani ayakan ni
Harajaan Silou hujon”, nini Pangulu Siparibuan. “Au, nialah ni Raja Asih do au ase roh hujon, domma
“Ia sonin do laho ma ham lobei marlanja pining hu Tanoh Bangun”, nini Pangulu Siparibuan.
“Marlanja pe madear, nadong do hasomanku?”, nini Harajaan Silou. “Adong do hasomanuyu”, nini
Pangulu Siparibuan.
Ase laho ma Harajaan Silou marlanja pining hu Tanoh Bangun lanjar mangkahapi Bangun Buntu; ase
“Buhai alo amang namarari”, nini halak parlanja ondi. “Ise do in?”, nini parari. “Ahu par Siparibuan”,
nini parlanja ondi. Ase dibuhai ma gan horbangan, bongkot ma gan parlanja ondi hu huta Bangun
Buntu, landas ma gan diomou, mate ma gan dua parsaholat Bangun Buntu na margorankon si
Guram-guram ompa Parbaju-baju Bosi; lumpat ma gan si Manjomput hu Parapat Buntu, ia ma gan
Parsaholat Sirampogos.
Sibar sonin ma hansa dibotoh hanami sin Dolog turi-turianni Raja Anggi-anggi, ia ma na lobeini Tuan
“Urangkaya Madayung!” nini Raja Pane, “roh hujon Harajaan sini Silou, atap aha do gan parayakon ni
“Sonaha ma tongon Harajaan sini Silou, aha do baenonmuyu na roh hu Pane on?” nini Urangkaya
Madayung.
“Ahu, ase roh ahu hu Pane on, domma ipahoruskon Raja Silou Bolak Raja Rubub”, nini Harajaan sini
Silou.
“Ianggo sonin ma tongon, balou ma sahalak ham sadalanan”, nini Raja Pane. “Ulang ham sahalak-
Ase laho ma use Harajaan Silou hu Siantar. Ase diparhatahon Harajaan Silou ma gan Urangkaya.
Manise ma Raja Siantar: “Urangkaya, ise do in?” nini Raja Siantar. “Harajaan Silou!” nini Urangkaya.
“Sonaha in ase sada ham sadalanan?” nini Raja Siantar. “Ia huidah sapari, songon panagalan longa do
huidah jolma mangirikhon ham Raja Silou; in gonup do arta raja mangiringkon ham”, nini Raja
Siantar.
“Mulahsi sahalak au sadalanan, domma ipahoruskon Raja Silou Bolak Raja Rubun, inang pe domma
iboba Raja Asih, botouhu sada, anggingku sada, in ma mulahsi sahalak au sadalanan”, nini Harajaan
Silou.
“Ia sonin ma tongon balou ma sahalak ham sadalanan”, nini Raja Siantar. “Sonin pe ulang mali
tondimuyu, nini Raja Siantar, “on ma hasomanmuyu sada.” Diborehon Raja Siantar ma si Birong na
Ase laho ma use Harajaan Silou hu Tanoh Jawa: “Aha do nani bahenon ni Harajaan Silou hu Tanoh
“Ahu, ase roh ahu hu Tanoh Jawa on, domma ipahoruskon Raja Silou Bolak Raja Rubun”, nini
“Ia sonin ma tongon balou ma ham sahalak sadalanan; age sonin ulang mali tondimuyu”, nini Raja
Tanoh Jawa. “On ma bani hasomanmuyu”, nini. Iborehon ma si Baresa namarmorgahon Tambunsari,
Laho ma gan hu Dili marayak Puangta Dili. “Aha do nani parayakon ni Harajaan Silou hu Dili on?”
Ase dilulu Pamogang ma gan Harajaan Silou: “Aha do parayakonmuyu sini Silou hun Dili on?” nini
Pamogang. “Ia parayakonhu hu Dili on: Domma ipahoruskon Raja Silou Raja Rubun; domma iboba
“O Harajaan Silou! Mambahen judi ma ham use, Judi Tangtang Namur”, nini Puangta Dili. Ase
dibahen Harajaan Silou ma gan judi ondi, ia ma gan Judi Tangtan Kahe. Adong ma ma gan tara dapot
Harajaan Silou, ia gam dipambolini hiou sinde; ia ma gan diparabit Harajaan Silou.
Ai manise ma Puangta Dili: “Adong ma hape hioumu hiou sinde?” nini Puangta Dili dompak Harajaan
Silou.
“Dong ma Tuanku; dibahen domma isuruh ham au mambahen judi, dong dapot au tara otikon, in ma
“Boba ma apehon”, nini Puangta Dili. Ase diboba Harajaan Silou, iambungkon ma bani ompa ape
ondi hubagas paya, sidalian ni Harajaan Silou ase ulang mamboba ape hundulan ni Puangta Dili.
“Tuanku, ulang ma ahu dibunuh ham, sedo in niutuskonku; porih ham age hiouhon marapu ma bani
hubang; ambit niutuskonku, lang be holong ateihu sonin bayu ni hiouhin? Das lang be namin holong
“Harajaan Silou e, onggo sonin ma hatamu, ulaki ma mambaen judi”. “Siulaki ma tongon”, nini
Harajaan Silou. Ase diulakkon Harajaan Silou ma mambaen judi di Tanoh Dili.
Ditangar Raja Silou Bolag adong do gan mambahen judi di Tanoh Dili, ase disuruh Raja Silou Bolag
“Sonaha ma nani hata bobaonnami?” nini Nagodang Malayu ompa Nagodang Simbolon. “Ia hata
bobaon: “Ulang ma dua mata ni ari di Tanoh Silou on, sonin ma hata bobaon.”
Ase laho ma gan Nagodang Simbolon hu Siantar, ase diadap Nagodang Simbolon ma gan Raja
Siantar. “Aha do baritamuyu Nagodang Simbolon?” nini Raja Siantar. “Adong hata ni Raja Silou
Bolak: Ulang gan dua lian sasangge, nini Raja Silou, i Tanoh Silou”.
“Iak ma ningku Nagodang Simbolon, sadiha ma nani bala tagangonku?” nini Raja Siantar dompak
Nagodang Simbolon.
“Ia dong do gan namine boi dipaborhat ham, agendo pitu ratus.” “Onggo-onggo nansa in”, nini Raja
Siantar.
Ase dipaborhat Raja Siantar ma Raja Baringin laho hu Dili; das ma gan di Dili Bala na pitu ratus ompa
Manise me Pamogang Dili: “Aha do nani ayakan ni sin Siantar in hu Dili on?” nini Pamogang Dili. “Ia
parayakonnami: Adong gan di Dili on Harajaan Silou mambahen judi, Judi Tangtang Namur”, nini
Roh ma gan Raja Baringin hu parjudian Judi Tangtang Namur, ginolom ni Harajaan Silou. “Marjudi
boi do hutarahon”, nini Harajaan Silou. “Marjudi do ahu mangkela, sonin halak, sonin ahu.” Mintor
itangkap Raja Baringin ma porang, marjudi ma Raja Baringin, talu dua puluh amas. Ase dilumpatkon
“Martondok ma lobe judi on alo amang, mangayaki ma ahu lobe”, nini Harajaan Silou. Ase didilo
Harajaan Silou ma si Birong ompa si Juhar ompa si Baresa, ase odor ma gan sidea na ompat ondi. Das
ma gan di rumah: “Galari hita lani utangta ondi”, nini Harajaan Silou.
“Sonin ma mangkela, eta ham ma hu toruh in”, nini Raja Baringin, “di horbangan ai pe au
manggalar”, nini Raja Baringin. Ase marbaju ma gan Raja Baringin baju sarumpitpit; ase
Ase ditangkap Harajaan Silou ma rinsung ni Raja Baringin. Ase manise ma puanglima ni Raja
“Paulak alo Raja Silou rinsung ni Raja Baringin in”, nini bala na pitu ratus. “Nada au paulaksi ianggo
lang digalar utangni bangku”, nini Harajaan Silou. “Ianggo lang da ipaulak ho, ibunuh hanami ma
Ase roh ma gan Rayat Sibolonan Dili ompa Pamogang, mintor didahop Rayat Sibolonan ma Harajaan
Silou. “Ise do na mandahop au on, jolma sonaha do in?” nini Harajaan Silou. “Jolma bonar do”, nini
mabue: “In ma Harajaan Silou ia?” nini halak na mabue barang anakboru. “In ma”, nini Pamogang.
Ase diboba Rayat Sibolonan Dili ma gan Harajaan Silou hu rumah, isalin Rayat Sibolonan Dili ampa
Pamogang Dili Harajaan Silou na ompat halak, ipajujungkon ma boras bani uluni “ulang mali tondi”,
nini Rayat Sihabolonan Dili Ampa Pamogang Dili, marhata bani Harajaan Silou. “Ia dop ham
holongan ate, Rayat Sihabolonan ampa Pamogang Dili, igalar ham ma utang na dua puluh, taruhkon
“Nim ma in Tungku; pabunuhkon ahu do hape uhurmuyu, laho pabunuhkon ahu hubani parsaholat
Siantar ai.” “Sis, Batak”, isintak horis. Ase sihol ma uhur ni sini Silou mamunuh Raja Dili; ase isintak
halasan. Ase roh ma Pamogang ampa Rayat Sihabolonan Dili: “Harajaan sini Silou! Ulang ibunuh
ham Raja Dili.” “Anggo sonin ma nimu, alo Pamogang ampa ham Rayat Sihabolonan Dili, marulak ma
Ase das ma ia di Tanoh Batak, ase mulak ma hu Raja Rubun. Ase ditangar Raja Silou Bolag ma
baritani das ma di Raja Rubun, ase disuruh ma ulubalangni manggompangi di Sahang Barak,
mamunuh Harajaan sini Silou ase ulang lopus marayak Tuan Nabolon Silou hu Nagor Laksa.
Ase lopus do hu Nagor Laksa Harajaan sini Silou martomuhon Tuan Nabolon Silou. Ase domma
martomu Harajaan sini Silou ompa Tuan Nabolon Silou. Ase: “Sonin ma in, alo Pai Bosar, ase hatahon
ma hatangku bani Pai Marjilir”, nini Harajaan sini Silou. “Ase das ma manguda dijon alo Pai Marjilir
ompa ho alo Pai Bosar: sonaha ma riahta di Nagor Laksa on, ase sada ma riahta?” nini Tuan Nabolon
mandokkon Pai Marjilir ampa Pai Bosar, “Sonaha ma nindia?” “Ia sada ma nimu, sada ma ninnami,
Tuan Nabolon”.
Ase ditangar Raja Silou Bolag ma barita ni Haraan sini Silou das ma di Nagor Laksa, ase dipanggil ma
Nagodang Simbolon ompa Nagodang Malayu mangarahkon parsaholat. Ase roh ma parsaholat ondi:
“Aha do lani Rajanami pamanggilonkon bannami?” “Ase alop handian ma babi parompatan hu Nagur
Laksa.” Ase kehe ma sidea ratus dua puluh mamboba buluh panlomangan hu Nagor Laksa.
Ase manise ma Harajaan sini Silou: “Sonaha handian na roh hun Silou Bolag in ase mamboba buluh?”
“Harajaan sini Silou! Adong gan babi ijon bani patungon ompat nini Raja Silou.” “Ase babi ni ise ma
patungon dian?” nini Harajaan sini Silou. Ase mabiar ma Nagodang mangkatahonsi, ase mulak ma hu
Ase tangis ma Harajaan sini Silou di alaman, ase laho humani ma ia hu parhobonan, di parhobonan
pe tangis humani do Harajaan sini Silou ondi. Ase manise ma Ompung Naibata: “Ase aha do
tangisanmu hompu di parhobonan in?” nini Ompung Naibata. “Sabapni ahu tangis, mabolag ma
tanoh namine husiar, ase dija pe lang be dong hapeni hasohanku nini uhurhu”.
“Ulang ham tangis hompu, anggo ra do ham mangihutkon podahku.” “Sonaha ma podahmu
Ompung?”
“Ulang ham mangomou bani hata, ulang ham mangomou bani padan, ase marmunsuh pe ham
magira, dabere pudun do lobe ase marmunsuh ham magira”, nini Naibata ondi. “Ia lang da ham
sihol ma ham bani ajimat, ase laho ma ham hu Sahang Nabolon, ia padanta martomu pangului mata
ni ari.”
Ase torang ma ari, ase laho ma Harajaan sini Silou ondi hu Sahang Nabolon, ase jumpahsi ma
parlanja ualuh halak sadalanan, anak Purba Tua. “Laho hu ja do hita lani?” nini si Manruntabe. “Laho
hu Raja Rubun do.” “Ase marpuran hita lani.” “Lang be au marpuran, mabarah ayakanku.”
Ase marsipisar ma ia mardalan, madohor ma Bah Ambalotu ase golap ma ididah gonup nagori on, ase
sangkolag nari man dididah nasiang, ase dilintuni Harajaan Silou ma gan na masiang ondi, tong do
masiang sangkolag idah Harajaan Silou. Mulak pe ia hu pudi, tong do masiang sangkolag
idahHarajaan Silou. Diulakkon ma gan dilintuni Harajaan Silou, suhun ma lima hali.
Ase manilok ma gan Harajaan sini Silou ondi, ase iulakhon ma hu pudi, ase diulakhon dikawahkon
ase romban humani do dididah ampa silok ondi. Ase diulakhon ma diporih ase bani silok ondi do
dididah humani; ase ditangkap ma silok ondi, ase marumbak ma gan Harajaan sini Silou ondi ompa
silok ondi ase mardopor ma gan taligorani dibaen ngalut dibogehon Harajaan sini Silou ondi.
Ase manise ma Ompung Naibata ondi: “Ase mahua ham ase modom hompu?” “Ase adong huidah
magerger, ase lang da tarbuat ahu Ompung!” “Aha ma ase boi dibuat ham, nadadong boi hatamu
bangku hompu.”
“O alo Ompung, bani na i pudi pe marsogot hutanohkon do bani ase ulang lupa na i pudi ni na i
hompu.” Ase hundul ma gan Harajaan sini Silou. “Ase jongjong ham ma lobe.”
Ase didah ma pinggan pasu ase gerger ma dididah; ase ditangkap ma gan na gerger ondi, ase lumpat
hu toruh. “Ase mahua ham ase tombob hompu?” “Sabapni ahu tombob Ompung, adong huidah
“Ase lang tarbuat ham hompu, lape dong ahu parpodah bamu hompu.” “Sonaha ma lani podahmu
Ompung Naibata?”
“Ia podahku hompu, ase daanggir ma marsogot. Ia gorakni anggirmi: Ia margorak ma humbani
marmunsuh. Ia margorak ma humbona, ase monang ma hita marmunsuh. Ia margorak hampit ujung-
“Ase suhun ma padanta hompu: ase das ma bamu na hasilianku bani hasomanmu, bani pagarmu,
bani sihawalmu, bani sumbahonmu marsogot hompu, ase martonah ham bani na i pudimu. Ia mulak
ma ahu holi, ase hosahku ma dididah ham, sorangku ma diboge ham, rupangku lang be dididah ham
Ase jongjong ma Harajaan sini Silou ondi, ase ditangkap ma na magerger ondi, ase domma dapotsi.
Ase didilou ma di Juhar ompa si Baresa ompa si Birong ompa na ualuh ondi sip-Purba Tua ondi. Ase
roh ma gan hasomanni ondi, ase lintun ma gan ia ase iihutkon hasomanni ondi ma.
Ase das ma gan ia i Bah Ambalotu. “Buat ma, alo Juhar, bulung langge ai, pindo alo Juhar unte ai bani
Guru Baresa ompa hiou putih, ase pisat unte in alo Juhar.” “Dop ma hupisat alo Harajaan sini Silou.”
Ase ianggir ma gan Pandapatan ni Harajaan sini Silou ondi. Ia domma gan sidea maranggir, ase laho
ma hu Raja Rubun.
“Roh hunja ham ompung?” nini Pamogang Pamolaha. “Roh hun Nagor Laksa.” “Marbanggal dope
Das ma gan di rumah, ase dibore hiou, dibore gotong, dibore baju, dibore pamonting, dibore raot
takah tundun, ibuat ma gan hambing, dibuat Pamogang Pamahala. Ase laho ma gan sidea hu bah
maranggir, ase dipasungkup Pamogang Pamahala ma gan sinjata mangiringkon sidea hu paranggiran;
mulak ma sidea hu rumah; ase das ma gan di rumah ase mamohul ma gan sidea.
Ase mulak ma gan Harajaan sini Silou hu Nagor Laksa. Ase marhata ma Rayat Sibolonan bani
Harajaan sini Silou: “Harajaan sini Silou! Marutang ma gan ahu ratus dua puluh bani Raja Silou
Bolag, halani bonang sagogoh, ase ambungkon ham ma hatamu, Harajaan sini Silou, bani Tuan
Nabolon. Ia lang be holi bongkot hatamu in, marutang pe au, lang be malungun uhurhu”, nini Rayat
Sibolonan Silou.
“Sonin ma in Tuan na Bolon Silou, onggo sonin do, ase tumu ma lobe gamot Nagor Laksa on, ase
hatangkin; ia lang malas uhur, naambungkon hatangkin”, nini Harajaan Silou. “Ise ma lo amang na
mabue na pak marutang saratus dua puluh harani bonang sagogoh?” Nadong na ra marbalos.
“Sonaha ma in, alo Tuan Nabolon, domma hupindo hata hubani na mabue, nadong na marbalos”, nini
Harajaan sini Silou. “Sonaha ma in alo Tuan Nabolon?” nini Harajaan sini Silou.
“Ia lang be dong na ra marbalos, tuannami, hita sonaha ma pintor ni uhurmuyu?” nini Rayat
Sibolonan. “Ia pintor ni uhurhu namine nasousouhon ma namin samah parinangon, sada dayok,
“Anggo lang be in bongkot, nadilou ma parbagot so minum, paruma so mangan”, nini Harajaan Silou.
Ase nadilou ma parbagot so minum, paruma so mangan, ase nalulu ma gan paruma so mangan,
parbagot so minum; bonar ni uhurni, dihatahon ma gan marsousou, sada dayok, dua angkal boras,
Ase napindo ma gan bonar bani Nagodang ompa Anakboru Huta; dihatahon Anakboru Huta ma ompa
Pamogang, ase na palu gonrang, nisousou dua tumba boras, sada dayok, onom amas batuni. Nada
humani bongkot.
Ase napindo ma use uhum bani Tuan Nabolon. “Manangar ma gamot gonup ompa anak raja barang
ulubalang ni Raja Silou Bolak bani hatangkin. Ase mapoltik suhulni pue dijamah paruma, ase
mapoltik suhulni agadi digolom parbagot; onggo harani bonang sagogoh gonup ma utang dua puluh
ompat; in pe dibaen domma manangar ulubalang ni Raja Silou Bolak do ase das nansa in; ambit lang
da dop manangar Raja Silou Bolak, hansa ma namine tolu amas ibaen lang be bongkot sousou.” Ase
Ase ditogu Rayat Sibolonan ma hu rumah Harajaan Silou, mangihut ma gamot gonupan. Ase
diamparhon Rayat Sibolonan ma gan ape di rumah ompa ampik-ampik hundulan ni Harajaan Silou.
Ase disalin Rayat Sibolonan ma Harajaan Silou, dibere gotong, dibore hiou, dibore pamonting, dibore
baju. Ase dibunuh Rayat Sibolonan ma hambing sada, babuy sada parualuhon pangambangini bani
Harajaan Silou, diborehon ma omas sapulu onom ringgit bani Tuan Nabolon, diborehon Tuan
“Lang da sah sonin, Tuan Nabolon”, nini Harajaan Silou. “Ase pe hatangku di Tanoh Silou on, binaen
“Sonaha ma in nani manguda, ianggo lang be ham ra mangalohon omas na sapulu onom ini, pala-
palani namine ham marholong ni ate, alohon ham do namin omas on,” nini Rayat Sibolonan. “Rayat
Sibolonan!” nini Tuan Nabolon, “Ageni lang ialohon manguda, ulang marlohe uhurmu, marsahap
“Ase sonaha ma ninta lo hita gamot Nagor Laksa on, naikkon hita ma lah goran ni manguda”, nini
Tuan Nabolon dompak Nagodang. “Ia nanaikhon ma goranni tuhan, atap manise ma holi ulubalang ni
Raja Silou Bolak.” Ia manise Raja Silou, munsuhkon hita,” nini Tuan Nabolon.
“Ia sonin sonaha ma bahen hita goranni tuhan, Tuan Nabolon?” nini Nagodang. “Tuan Silou ma
bahen hita, ninta gonup gamot Nagor Laksa on, ulang sirang panriahta,” nini Tuan Nabolon. “Ia
sonin, sonaha ma bahen hita goranni tuhan, Tuan Nabolon?” nini Nagodang. “Tuan Silou ma bahen
hita goran ni Harajaan Silou,” nini gamot Nagor Laksa. “Ase Tuan Silou ma tongon ninta alo amang
na mabue.”
Ase ditangar Raja Silou Bolag ma gan baritani, domma dinaikhon goranni Harajaan Silou, Tuan Silou
Itangar Tuan Silou mariah hata ni bodil di Gunung Silou. Ase hadudu ma gan Tuan Silou humbani
Nagor Laksa laho hu Gunung Silou, jumpah ma gan bokas ni bala. “Lang pe sah hita hun suah in,” nini
Tuan Silou dompak si Juhar ompa si Birong ompa si Baresa, “ijon ma lah iankon hita,” nini Tuan
Silou.
Ase roh ma gan munsuh ondi tampe ma gan bani hanopan, mangidah ma gan si Birong, ase dilelehon
si Birong ma gan, sor ditampul ma parsaholat Raya namargoran si Arisma gan goranni; ase maporus
ma gan si Arisma hu suah mangalop Pan Dirman ompa Ompu ni Huala. Ase diatur ma gan bodil
sapulu dua, ase dibodil Pan Dirman ma gan si Birong, pinggol-pinggol pe gan lang ra nahit, ipantom
pe bani buringan, buringan pe bartong do mardalan; isintak ma gan podang, podang pe lang tarsintak
“Rajanami o-u! Ai ma huagak Tuan Silou, ia bodil pe lang ra bingkas, buringan pe bartong do
“Rajanami o-u! Sonaha pe nimuyu, pitu ma tilagah bani tontonku,” nini si Arisma, “martomu ma Bah
Bapil ompa Bah Baulian bani tontonku, domma jadi gundur pusu-pusungku mangidah Tuan Silou”,
nini si Arisma. Ase mandorak ma gan Tuan Ompu ni Huala: “Bapa o-u! Na dop manaban do hita, jadi
ditaban halak, lang be hita mulak hu Raya. Roh ma si Parsilou Bolak mangayak Pagar Jandi, lang be
tarbolus”, nini Ompu ni Huala. “Sonaha man dibotoh ham uhur?” nini dompak Raja Raya.
“Ia sah Tuan Silou ia, aha tarulah dipangan; sebe na indahan”, nini Raja Raya. Ase diugei ma gan
sanggeni, dibuat ma gan sortali simarhotang, golang puntu sada, harandam sada.
“Sonin ma in alo Pan Dirman, pak do ham mamboba hatangku bani lae?” nini Raja Raya. “Pak do lani
“Ia pak do ham, boba ham ma bajutkon bani lae,” nini Raja Raya; inahkon Raja Raya ma gan sortali
ondi ompa golang puntu ondi ompa harandam. “Ia hatangku bani bobaonmuyu,” nini Raja Raya:
“Ulang diambat ham, Tuan Silou, Raja Raya, sababni ialah Raja Raya pe Gunung Silou, salah domma
Ase diboba Pan Dirman ma gan bajut ondi; ase diparhatahon Pan Dirman ma Harajaan Tuan Silou:
“Ulang diambat ham Raja Raya, ase dialah Raja Raya pe Gunung Silou, namarhalani dipahoruskon
Raja Silou Bolag do Raja Rubun ompa Silou Dunia. Na ham bajutni Raja Raya on, pudun ualuh
borngin; ia hata ni pudun in, ia sihol do gan ham bani boru hun Raya, in ma das dijin na satimbang
badanni,” nini Pan Dirman; ia madear do uhurmuyu, mardomu di Pagar Tongah ma bani pudun.”
“Raja Raya ma hapeni na mambotoh ahu lang siat di Silou on”, nini Tuan Silou. “Lopus ma Rajanta hu
Raya, mulak ma ahu hu Nagor Laksa,” nini Tuan Silou. Ase lopus ma bala ondi hu Raya.
Ase suhun ma ualuh borngin, laho ma Tuan Silou hu Pagar Tongah, jumpahsi ma di rumah ni Pai
Bahe puang anakboru Raya, ididah Tuan Silou ma anakboru ondi ompat puluh pinahe, dua do puang
Ase disuruh Raja Raya ma Harajaan Raya namargoran si Tomba ompa Pan Dirman hu Pagar Tongah.
Ase dihatahon Pan Dirman ma hatani Raja Raya: “Tuan Silou e, adong hatani Raja Raya: ia sihol do
hita gan marinang bani puang anakboru, tangkap ham ma gan di alaman bolag di panortoran,” nini
Pan Dirman.
Haru ma gan uhur ni Harajaan Silou; na ija ma on nani puang anakboru? ninuhur ni Tuan Silou. Ase
laho ma gan Tuan Silou hu pongkalan Homban. “Aha do baenonta lani hu pongkalan on tor tangis-
tangis?” nini Ompung ni Pai Bahe. “Ase au tangis, lang hutandai puang anakboru Raya”, nini Tuan
Silou. “Ulang ham tangis, boi do hutuduhkon bamuyu”, nini ompung ni Pai Bahe. “Ia lang be
marpahean, ia ma puang anakboru Raya Simbolon sada, puang anakboru Raya Bayu sada”, nini
Ase mulak ma gan Tuan Silou hu huta, jumpahsi manortor anakboru na opat puluh, ia puang
anakboru marilah ma gan di alaman bolag. Ase ditangkap Tuan Silou ma gan puang anakboru
haduasi, dihamunkon sada, dikaoskon sada; diboba ma hu rumah ni ompung ni Pai Bahe.
Ase tangis ma gan anakboru na opat puluh ondi ibaen lang sidea itangkap Tuan Silou.
Ase das ma gan di rumah, diuge anakboru Raya ma gan tampahni, dibuat ma hiou gatip, gotong batik
sada, baju alamkari sada, pamonting sada, sompa gan goranni, panalinni puang anakboru Raya. Ase
diamparhon ma gan ape pitu hali pitu lapis, ase dipahundul puang anakboru Raya ma gan Tuan Silou
bani ape pitu hali pitu lapis; hun siamun ni Tuan Silou ma Puang anakboru Raya Bayu, humbani kaos
Ase diberehon anakboru Raya ma gan dembanni, sangkababah pe puang anakboru ondi mamberehon
demban bani Tuan Silou. Ase dibuat puang anakboru Raya ma gan sarana ibaengi demban ma sarana
ondi; diberehon puang anakboru Raya ma sarana ondi bani si Juhar ompa si Birong ompa si Baresa.
Ase: nam amang, marpuran ham ulubalang ni Tuan Silou. Sonin ma i amang: ulang be ham sirang
ompa Tuan Silou, harani ham do hansa huidah na rup hu suah, rup hu buntu, namantaruhkon Tuan
Silou hu kahan hu huluan; on ma bamuyu sabehu hiou sada be nasiam ulubalang ni Tuan Silou,” nini
Ase disuruh puang anakboru Raya ma gan si Baresa manolkas bodil, ase laho ma si Baresa manolkas
bodil hu alaman bolag. Ase: “marolop-olop ma hita,” nini ompung ni Pai Bahe. Ase marumpasa ma
gan ompung ni Pai Bahe, ia umpasani: “Mapir ma batu gingging, rage batuni jala, mora ma hita
madingin, nin Ompung Naibata. Manumapak ma Boru Saniang Naga. Ase marolop-olop, olophon hita
ma alo amang na mabue!” Ase iolopkon na mabue ma gan di rumah ni ompung ni Pai Bahe.
Ase disuruh puang anakboru Raya ma mulak Pan Dirman hu Raya. “Sonaha ma lani hata bobaonku?”
nin Pan Dirman. “Ia hata bobaon: domma hanami ditangkap Tuan Silou haduasi”, nini puang
anakboru Raya. Ase laho ma gan Pan Dirman hu Raya, ase disuhutkon Pan Dirman ma bani Raja
Raya: “Domma ditangkap Tuan Silou puang anakboru haduasi”, nini Pan Dirman. “Ia sonin ma lo Pan
Dirman, hatahon ma bani Harajaan Raya on gonupan dusun Raya on,” nini Raja Raya.
Ase himpun ma gan sin-Raya gonup diparayak Pan Dirman. “Ia domma diparayak ho, alo Pan
Dirman, sin-Raya on gonupan, laho ma ham mulak hu Pagar Tongah, hatahon bani dakdanahin iboba
hu Tanoh Raya on Tuan Silou ia”, nini Raja Raya. Ihatahon Pan Dirman ma bani puang anakboru
Raya, ase diboba puang anakboru raya ma gan Tuan Silou hu Raya; das ma gan di Raya Simbolon
Tuan Silou, ase hundul ma gan Tuan Silou ompa puang anakboru Raya di sampalan.
Ase: “Das ma di sampalan ai Tuan Silou,” nini Pan Dirman, “Rajanami!” “Ase sadiha lani bueini
nasilawe ia alo Pan Dirman?” “Ualuh puluh Rajanami! Dija ma rumah bani rumah ni Tuan Silou?”
Ase dialopi ma Tuan Silou hubani sampalan: “Tuan Silou! Laho ma hita hu rumah,” nini Pan Dirman.
Ase das ma di rumah Tuan Silou, ase lang da dong namarhatahonsi, das pe gan ompat borngin ase
Ia panise ni Pan Dirman: “O Tuan Silou! Adong hatani Raja Raya hataonkonku bamuyu,” nini Pan
“Gonup do au sihol, alo Pan Dirman, bani Tanoh Raya on,” nini Tuan Silou. “Ia gonup do Tuan Silou
sihol bani Tanoh Raya on, iborehon ma bangku sada batu Pandapatan ia,” nini Raja Raya.
Dihatahon Pan Dirman ma bani Tuan Silou, lang be gan tarparhatahon Pan Dirman Tuan Silou ompat
borngin. “O Rajanami!” nini Pan Dirman, “ompat borngin ma lang tarparhatahon au Tuan Silou,” nini
Pan Dirman.
“Ase lulu ham ma lo Pan Dirman Tuan Silou. Aha do gan turi-turianni ase lang tarparhatahon Tuan
Silou?” nini Raja Raya. Ilulu Pan Dirman ma gan Tuan Silou.
“Ibaen nape dong marpodah Ompung Naibata,” nini Tuan Silou. “Madear do naberehon sada,” nini
Ompung Naibata. Ase diberehon Tuan Silou ma gan bani Raja Raya.
Ase disuruh Raja Raya ma Pan Dirman mangaturhon mambuat unte ompa manggiling bau-bauan.
“Domma lani,” nini Pan Dirman. “Ia domma, aturhon ma jolma on gonupan, gonrang, sarune,
parmunsak, bodil mangiringhon hanami laho maranggir ompa lae ompa dakdanahin”, nini Raja Raya.
Ase naaturhon ma gan laho hu bah Tuan Silou, odor ma gan Tuan Silou ompa puang anakboru Raya
ompa Raja Raya ompa Puang Bolon Raya; gorop hata ni bodil ma gan, dorang hata ni gonrang, menet