نام سبنر بلياو اياله احمد حسين دييدت .بلياو دالهيركن ڤد 1جولي 1918د
سورت ڬورجت اينديا،يڠ مان بلياو اين مروڤاكن سأورڠ ايتنيك اينديا يڠ اصلي.
بلياو ممڤوڽاءي كرجاي يڠ بوليه دكاتاكن باڽق سڤرتي چندكياون مسلم،
ڤنچراماه،ڤنشرح دان ڤندعوه بيبس .انوڬره يڠ بلياو ڤروليهي اياله كيڠ فيصل
.انترناتياونل اورد ڤد تاهون 1986
تنڤا ڤنديديقن فورمل دان اونتوق مڠهيندري دري كميسكينن يڠ امت الرت ،همد
دييدت تله ڤرڬي ك افريك سلتن اونتوق منداڤتكن كهيدوڤن يڠ لبيه باءيق برسام ايهڽ
ڤد تاهون .1927ڤرڤيسهن دييدت دڠن ايبوڽ ڤد تاهون كڤرڬيانڽ كافريك سلتن
اونتوق مڽوسول ايهڽ ايت اداله ساعت تراخير اي برتمو ايبوڽ دالم هيدوڤڽ كران
ايبوڽ تله منيڠڬل دنيا ببراڤ بولن كمودين ﴿دري تاريخ ڤڠهجرهن دييدت برسام
﴾.ايهڽ ك افريك سلتن
2
د نڬري يڠ اسيڠ ،سأورڠ انق لالكي كچيل بروسيا 9تاهون تنڤا بربكل ڤنديديقن
فورمل دان ڤڠواسأن بهاس ايڠڬريس تله موال مڽياڤكن ڤران يڠ هاروس دماينكنڽ
دڠن كتكوننڽ دالم بالجر ،انق الكي-الكي كچيل ترسبوت ﴿يعني دييدت﴾ تيدق هاڽ
داڤت مڠاتسي همبتن بهاس اسيڠ ،تتاڤي جوڬ اوڠڬول د سكولهڽ .كڬماران دان
هوبي دييدت دالم ممباچ تله منولوڠڽ اونتوق ممودهكن ديريڽ منداڤتكن ڤروموسي
ڤنديديقن سهيڠڬ بلياو تمت ڤنديديقن ڤد درجه .6ككوراڠڽ ڤمبيايأن ڤالجرن مڽببكن
سكولهڽ ترتوندا دان د اول اوسيا 16تاهون اونتوق ڤرتام كاليڽ اي بكرجا دالم
﴾.بيدڠ ريتايل ﴿ايكيرن
يڠ ترڤنتيڠ سكالي اداله ڤد تاهون ،1936سوقتو بلياو بكرجا د كداي /توكو مسلم
بردكتن سبواه سكوله منڠه كريستيان د ڤنتاي سلتن ناتل .ڤڠهيناان يڠ تيدق هنتي-
هنتي دري سيسوا ميسياونريس مننتڠ اسالم سالما كونجوڠن مريك ك توكو مسلم
تله منانمكن كايڠينن بلياو يڠ ممبارا اونتوق مالكوكن اكسي مڠهنتيكن ڤروڤاڬندا
احمد دييدت تله برجاي منموءي سبواه بوكو برجودول "اظهارالحاق" Hيڠ برارتي
مڠوڠكڤكن كبنرن .بوكو اين برايسي تيكنيك-تيكنيك دان كبرحاصيلن اوسها-اوسها
اومت اسالم د اينديا يڠ ساڠت بسر دالم ممبالس ڬڠڬوان ميسياونريس كريستيان
سالما ڤناقلوكن ايڠڬريس دان ڤمرينتاهن اينديا .سچارا خصوص ،ايديا اونتوق
مناڠني ديبت تله برڤڠاروه بسر دالم جيوا دان ديري احمد دييدت .احمد دييدت
.جوڬ توروت مڠحفظ القرءان سهيڠڬاكن بلياو دڬلر الحفيظ
ببراڤ ميڠڬو ستله ايت ،احمد دييدت ممبلي انجيل ڤرتامڽ دان موال مالكوكن ديبت
دان ديسكوسي دڠن سيسوا-سيسوا ميسياونريس .كتيك سيسوا ميسياونريس
ترسبوت موندور دالم مڠهادڤي ارڬومين باليق احمد دييدت ،سچارا ڤريبادي تله
ممڠڬيل ڬورو تيولوڬي كريستيان كڤد سيسوا-سيسوا ميسياونريس اونتوق برديبت
برسامڽ ،بهكن ڤندتا-ڤندتا كريستيان د دائرة ترسبوت جوڬ توروت ديجق برديبت
.برسام دييدت
دڠن سماڠت ميسياونريس اونتوق مڽيباركن اڬام اسالم ،احمد دييدت تله ممبنمكن
ديريڽ ڤد سكومڤولن كڬياتن لبيه دري تيڬ ديكد يڠ اكن داتڠ .بلياو مميمڤين كلس
باڬي متڤالجرن انجيل دان ممبري سجومله كليه علمو .بلياو منديريكن السالم،
سبواه اينستيتوت اونتوق مالتيه ڤارا ڤندعوه اسالم .احمد دييدت ،برسام-سام دڠن
كلوارڬڽ ،همڤير سأورڠ ديري منديريكن باڠونن-باڠونن ترماسوق مسجد يڠ
ماسيه دكنلي سهيڠڬ ساعت اين.احمد دييدت اداله اڠڬوتا ڤاليڠ اول يڠ مڠاڠڬوتاءي
سيسا سمبيلن تاهون اوسيا هيدوڤڽ ،همد دييدت هاڽ بوليه برباريڠ د تمڤت تيدورڽ
د ۏيرولم ،افريك سلتن .دان اخيرڽ ڤد 8اوڬوس ،2005بلياو تله مڠهيمبوسكن
نفسڽ يڠ تراخير د رومهڽ د تريۏيننين رواد د ۏيرولم ،ڤروۏينسي قواذولو-ناتل،
دوربن .بريبو اورڠ يڠ كبڽقان دري اومت اسالم تله برهيمڤون درومهڽ دان
منونايكن صالة جنازه اونتوقڽ .لنتس جاسد بلياو دمقامكن د ڤماكامن ۏيرولم.
5
سلڤس مڠهاروڠي رنجاو يڠ ڤديه سباڬي مسلم .بلياو اخيرڽ منجادي سأورڠ توكوه
ڤربنديڠن اڬام يڠ اولوڠ بهكن سأورڠ محدثة ياءيت اهلي حديث د .Cordovaبلياو
جوڬ تله مڠاسسكن اينستيتوت ڤڠاجين القرءان د كديامانڽ سنديري .عمور
Isabellaكتيك مملوق اسالم تيدق دكتهوءي دڠن جلس تتاڤي سأورڠ توكوه
ڤنوليسن اسالم يايت موالنا ساايد دهلۏي يڠ بركتورونن ڤاكستان دان مڠكاجي
سجاره Isabellaمڠاتكن بهاوا عمور Isabellaكتيك مملوق اسالم اياله 22
تاهون دان منجادي توكوه ڤربنديڠن اڬام يڠ مهشر ڤد اوسيا 34تاهون .
7.0منداڤت هدايه
Isabellaمملوق اسالم ستله ترتاريق دڠن كبنرن اسالم ستيتله مڠحاكيمي سبواه
مجليس ڤرديبتن اسالم دان كريستيان د انتارا ڤارا ڤالجر زياد بن عمر ايايت
سأورڠ علموان اسالم ترسوهور ڤد وقتو ايت .ڤيهق اسالم تله مڠهانتر ببراڤ
موريد ترسوهور زياد بن عمر دان انتاراڽ اياله عمر لهمي دان معظ االندالوسي.
مانكاال د ڤيهق كريستيان ڤوال ترديري درڤد ڤادري-ڤادري تركنل دان انتارا مريك
اياله ڬورو اڬام كريستيان Isabellaياءيت Father Michaelدان Father
.Peterڤرديبتن ايت داداكن د سبواه ڬرجا بسر د .Cordova
ڤرديبتن اين برالكو سلڤس Isabellaمڠهنتر سورت كڤد عمر لهمي دان راكن-
راكنڽ اونتوق برديبت دڠن ڤادري-ڤادري Cordovaمڠناءي كبنرن ڤرينسيڤ-
ڤرينسيڤ اڬام اسالم دان كريستيان Isabella .منچابر عمر لهمي دان راكن-راكنڽ
سلڤس مندڠر مريك ممڤرسوءلكن كبنرن اڬام كريستيان .انتارا ڤركارا داسر يڠ
8
دڤرديبتكن اياله كونسيڤ ترينيتي ،دوسا واريثن ،دان اينتي ساري اڬام كريستيان يڠ
الين .نامون ترڽات كبنرن برڤيهق كڤد عمر لهمي دان راكن-راكنڽ ،ستياڤ حجه
ڤادري-ڤادري چوردوۏا دڤاتهكن اوليه ڤارا ڤالجر اسالم يڠ دكتوءي اوليه عمر
لهمي .
كادأن اين مڽببكن ڤارا ڤادري برتيندق دڠن لبيه اڬريسيف دڠن منچرچا اڬام اسالم
سباڬاي اڬام كڬانسان دان الين-الين الڬي Isabella .يڠ منجادي جوري حاكيم
باڬي مجليس ڤرديبتن ترسبوت ممبري كڤوتوسن يڠ برڤيهق كڤد عمر لهمي دان
مڽببكن كمارهن ڤادري Cordovaا ترهادڤ ديريڽ .
انتارا ڤريستيوا يڠ برالكو د دالم مجليس ڤرديبتن ايت اياله Isabellaڤيڠسن سبايق
سهاج مندڠر بچاءن القرءان اوليه عمر لهمي .كادأن يڠ تردسق ايت مڽببكن ايه
Isabellaايايت كتوا ڤادري Cordovaتورون برديبت دڠن عمر لهمي تتاڤي
ڤرديبتن ايت تيدق الڬي برالكو د ڬرجا سباليقڽ د رومه Isabellaدڠن دحاضيري
ببراڤ اورڠ ترتنتو .
مليهت كادأن Isabellaيڠ تيدق داڤت دكمباليكن كڤد اڬام كريستاين الڬي مك ايهڽ
دان ڬوروڽ برتيندق مڠهنتر ك ڤيهق اينكويسي كريستيان .ڤيهق اينكويسي
كريستيان اياله ڤيهق يڠ برتڠڬوڠجواب مناڠني مسئله ڤڠانوت اڬام كريستيان يڠ
كلوار دري اڬام كريستيان .د دالم تاهنن ڤيهق اينكويسي له Isabellaهيدوڤ دالم
سيقسأن دان كڤريتان .بلياو بوكن سهاج دهينا دان دكجي ماله بلياو جوڬ دبالسه
اوليه رهيب اينكويسي ماله دكوروڠ د بيليق ڬلڤ يڠ ڤنوه دڠن تولڠ مأنسي ماله
تيدق دبري ماكن مينوم .
سلڤس منجالني ستياڤ ماس يڠ مڽيك ساكن د تاهنن اينكويسي دي دڤقسا اونتوق
كمبالي كڤد اڬام كريستيان سوڤاي بلياو داڤت دبيبسكن نامون ايمانڽ منولق ماله
سباليقڽ دي ڤوال يڠ برديبت ممڤرسوالكن كصحيحن اڬام كريستيان مڽببكن دي
دكوروڠ كمبالي دالم ڤنجارا ڬلڤ .
اخيرڽ دي دبيبسكن اوليه راكن-راكنڽ يڠ برڤورا-ڤورا مڠانوت اڬام كريستيان.
سلڤس ڤريستيوا يڠ برالكو ك اتس ، Isabellaزياد بن عمر مڽرو كڤد ڤمرينته
اسالم Sepanyolاڬر ممبري جامينن ڤرليندوڠن كڤد سودارا بارو .سلڤس سروان
ايت Isabella ،دبريكن ڤلبڬي كموداهن انتاراڽ كديامان سنديري يڠ اخيرڽ
منجادي اينستيتوسي ڤڠاجين القرءان د Sepanyol.
11
﴾2دوكترين ترينيتي تيدق مماڤركن كسوچين توهن كران مڽامكن توهن دڠن
مأنسي سداڠكن دالم القرءان دان انجيل دسبوتكن بهاوا مأنسي دان توهن تيدق سام.
﴾3تياڤ-تياڤ مأنسي يڠ الهير منوروت اسالم اداله سوچي درڤد دوسا دان
مستحيل سأورڠ بايي يڠ تيدق تاهو اڤا ٢منداڤت دوسا يڠ دكنلي دوسا واريثن .دوسا
واريثن اداله ساتو بنتوق تودوهن فتنه ك اتس كمولياان نبي آدم دان هاوا ا.س
﴾4كاوتامأن يڠ دبريكن اوليه القرءان ك اتس اخالق دان ڬورو-ڬورو ايت اياله
كمولين دان كتيڠڬين مورل ﴿اخالق﴾ ايت يڠ تيدق اكن دتموي دالم اڬام الين .
﴾5كتاب سوچي القرءان يڠ دتورونكن اونتوق منرڠكن كبنرن يڠ تله الما دچمركن
دان دڤلسوكن .القرءان ممبرسيهكن سڬاال فتنه ترهادڤ ڤارا نبي دان رسول ماله
تڠڬڤن بوروق ترهادڤ اڬام اسالم ايت سنديري.
﴾6اسالم مڽبوت سچارا ترڤرينچي اكن حق-حق وانيتا دان ڤرينته ڤمبيبسن همبا
عبدي .ماله منيوڤكن سماڠت ڤرسااودارأن انتارا اومت مأنسي دان منتڤكن هوبوڠن
دڠن هللا يڠ مان تيدق ترداڤت دالم اڬام كريستيان.
﴾7اسالم مڽوبوركن مورل مأنسي دان مڽدياكن تاتاسوسيال يڠ تتڤ باڬي مأنسي
13
نامون بڬيتو هدايه اداله ميليق هللا ،ترڽات ايه Isabellaتيدق مملوق اسالم ستله
ممباچ سورت ايت .عيسىبيلال جوڬ مڽمڤأيكن ريساله اسالم دڠن چارا مڠاجر
القرءان دان حديث د اينستيتوت ڤڠاجين القرءان يڠ مروڤاكن كديامانڽ سنديري.
10.0منيڠڬل دنيا
سڤنجڠ حياةڽ Isabella ،تروس مڽمبهكن بقتيڽ كڤد كاڬوڠن اسالم .د ساتو ڤيهق
دي منوتوڤ مولوت اورڠ-اورڠ كريستيان دان د ڤيهق الين ڤوال دي منچورهكن
علمو ڤڠتاهوانڽ ك دالم دنيا ڤمبالجرن ،علمو حديث دان ڤنفسيرن كتاب سوچي
القرءان .براتوس ريبو چندكياوان اسالم تله منداڤت منفعة درڤد علموڽ .عيسىبيلال
تله هيدوڤ سهيڠڬ منچاڤأي اوسيا 80تاهون دان تله منوتوڤ مات دالم كادأن يڠ
داماي دان تنڠ ،دراتڤي اوليه سلوروه ڤندودوق .Sepanyol
Bibliografi:
-Ahmed Deedat, 2011, The Choice Dialog Islam & Kristian Terjemahan Bahasa Melayu
Edisi Lengkap Jilid 1 & 2, Kharisma Network Sdn Bhd, Selangor, Malaysia.