გაწაფული კითხვის აქტივობები
გაწაფული კითხვის აქტივობები
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
audioCanaweris daxmarebiT kiTxvis dros moswavleebi usmenen teqstis audioCanawers,
gawafuli/gamarTuli kiTxva
variaciebi
• karnaxis dawerineba audioCanaweriT.
• `studiobana~ _ ufrosklaselebis mier Canawerebis bankis Seqmna umcrosklasel-
TaTvis.
• `drois kafsula~ _ teqstis wakiTxva da audioCanaweris gakeTeba, garkveuli
drois Semdeg (mag., erTTviani intervali) imave teqstis mosmena da ukukavSiri
(Secdomebi, siCqare, intonacia da sxv.).
kiTxvis matarebeli
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis gamoyenebis dros matareblis vagonebis msgavsad erT mwkrivad mdgomi moswa-
vleebi mimdevrobiT agrZeleben erTi da imave teqstis kiTxvas.
msvleloba
• moswavleebi matareblis msgavsad dgebian erT rigad. TiToeul moswavles uWiravs
erTi da igive teqsti.
• maswavleblis miTiTebiT (taSis dakvra, sastveni da a.S.) pirveli moswavle iwyebs
teqstis xmamaRla kiTxvas, danarCenebi yuradRebiT usmenen mas da Tvals adevneben
teqsts.
• maswavleblis Semdeg signalze mkiTxveli wyvets kiTxvas, gadadis rigis bolos da
kiTxvas ganagrZobs meore moswavle. Tu moswavle ver SeZlebs teqstis saTanado
adgilidan gagrZelebas an SecdomiT amoikiTxavs sityvas, eTiSeba TamaSs.
• Tu teqsti dasrulda, moswavleebi xelaxla iwyeben mis wakiTxvas. ase grZeldeba
manam, sanam matarebelSi mxolod uSecdomod mkiTxveli moswavleebi ar darCebian.
frazebad kiTxva 1
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis gamoyenebis dros moswavleebi teqsts frazebad/`ulufebad~ kiTxuloben.
msvleloba
• maswavlebeli SearCevs moswavleTa sayvarel leqss/mcire zomis moTxrobas;
• SerCeuli leqsis taepebs/moTxrobis winadadebebs gadawers calkeul baraTebze;
• maswavlebeli aCvenebs moswavleebs baraTebs da Tavdapirvelad Tavad ukiTxavs
pirvel or baraTze mocemul teqsts. akeTebs pauzebs sasven niSnebTan an azris
logikuri saWiroebidan gamomdinare.
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
frazebad kiTxva gulisxmobs moswavleebis mier teqstis wakiTxvas frazebad, sasven niS-
nebTan SeCerebiTa da saTanado intonaciiT.
msvleloba
mimoxilva da axsna: maswavlebeli eubneba moswavleebs, rom dRes isini ivarjiSeben te-
qstis frazebad wakiTxvaSi. frazebad wakiTxvis erT-erTi mTavari maxasiaTebelia, rom
ar gavakeToT pauza an ar SevwyvitoT kiTxva sasven niSanTan misvlamde. sasveni niSnebi
gvexmareba imis gagebaSi, Tu sad unda SevCerdeT da gavakeToT pauza. aseve, sasven ni-
SanTan Cven avuwevT an davuwevT xmas (maswavlebeli akeTebs xmis awevisa da dawevis de-
monstrirebas).
maswavlebeli eubneba bavSvebs, rom frazebad kiTxva mniSvnelovania imisaTvis, rom msme-
neli dainteresdes teqstiT da kargad gaigos igi. amgvarad, frazebad kiTxva kargi mki-
Txvelis erT-erTi mniSvnelovani maxasiaTebelia.
a) Seaxsenebs moswavleebs, rom masTan erTad waikiTxon teqsti da Tan Tvali mia-
devnon mis kalams/xels, romelsac teqsts ayolebs;
wyvilebSi kiTxva: erTi moswavle kiTxulobs teqstis nawils, meore ki usmens da afasebs
mis wakiTxuls. momdevno monakveTze moswavleebi cvlian rolebs. maswavlebeli sTxovs
bavSvebs, rom Sefasebis dros yuradReba gaamaxvilon, gaiTvaliswina Tu ara maTma mewy-
vilem sasveni niSnebi kiTxvis dros.
wyvilebSi kiTxva
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis gamoyenebis dros moswavleebi wyvilebSi kiTxuloben nacnob teqsts, afaseben
rogorc sakuTar, ise mewyvilis wakiTxuls da cdiloben, erTmaneTs daexmaron gawafuli
kiTxvis unaris daxvewaSi. meTodi moswavleebs stimuls aZlevs, waikiTxon imaze ukeT,
vidre amas Cveulebriv akeTeben.
am meTodiT kiTxvis dros moswavleebs gamoumuSavdebaT:
• saTanado intonaciiT, sasveni niSnebis gaTvaliswinebiT kiTxvis unari;
• sityvebis frazebad gamTlianebis unari;
• uSecdomod kiTxvis unari;
• yuradRebis koncentrirebis unari;
gawafuli/gamarTuli kiTxva
• mosmenis unari;
• TviTSefasebisa da urTierTSefasebis unarebi (konstruqciuli ukukavSiris unari);
• TanamSromlobis da urTierTdaxmarebiT swavlis unari.
msvleloba
• aqtivobisTvis mzadeba: maswavlebeli moswavleebs wyvilebad gadaanawilebs.
SearCevs sakiTxav teqsts. wyvilSi sakiTxavad SeiZleba rogorc mravalferovani
teqstebis, aseve calkeuli winadadebis, abzacis, gverdis an Tavis gamoyeneba.
variacia
arsebobs `wyvilebSi kiTxvis~ sxvagvari versia, rodesac wyvili kiTxulobs ara teqstis
sxvadasxva monakveTs morigeobiT, aramed − erTsa da imaves erTdroulad, xmamaRla,
zomieri tempiT. cxadia, wakiTxvis Semdeg maswavlebeli kvlav aZlevs maT saSualebas,
isaubron imis Sesaxeb, Tu rogor waikiTxes da gauziaron erTmaneTs STabeWdilebebi.
gameorebiTi kiTxva
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
`gameorebiTi kiTxva~ gulisxmobs erTi da imave teqstis ramdenjerme wakiTxvas. sasur-
velia, teqstis wakiTxvebs Soris iyos erTdRiani Sualedi, Tumca SesaZlebelia teqstis
wakiTxva miyolebiT, pauzebis gareSec.
resursi:
• teqsti/wigni, romelic moswavles ukve wakiTxuli aqvs da damoukidebeli kiTxvis
donisaa (moswavle uSecdomod kiTxulobs sityvebis 95%-s mainc);
• teqstis ori egzemplari (erTi moswavlisTvis da erTi maswavleblisTvis);
• gameorebiTi wakiTxvis aRricxvis forma (grafiki);
• wammzomi an saaTi;
• fanqari.
msvleloba
wsws =(n-m)x60/t
wsws = (126-7)X60/155 = 46
gawafuli/gamarTuli kiTxva
meore cda: momdevno cdis dros maswavlebeli kvlav waakiTxebs moswavles teqsts imave
principiT da xelaxla daiangariSebs wsws-s. ase grZeldeba ramdenjerme (3-4-jer).
TariRi
wakiTxvis
rigiTi #
xmamaRla wakiTxva SecdomebiT
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
`xmamaRla wakiTxva SecdomebiT~ aris efeqturi gza gawafuli kiTxvis unaris dasaxvewad.
maswavleblis mier gangeb arasworad wakiTxul teqstSi Secdomebis aRmoCena moswavleebs
exmareba mniSvnelovani unarebis gamomuSavebaSi. esenia:
• sityvebisa da frazebis uSecdomod kiTxvis unari;
• yuradRebis koncentrirebis unari;
• mosmenis unari.
msvleloba
• maswavlebeli xmamaRla ukiTxavs moswavleebs nacnob an ukve kargad damuSavebul
teqsts;
• moswavleebi yuradRebiT usmenen wakiTxuls da Tvals miadevneben teqsts;
• kiTxvis procesSi maswavlebeli moulodnelad zogierT sityvas Caanacvlebs msgavsi
mniSvnelobis sxva sityviT (cxadia, SesaZlebelia gansxvavebuli mniSvnelobis
sityviT Canacvlebac);
• moswavleebi cdiloben gaarkvion, romeli sityva Caanacvla maswavlebelma,
moZebnon igi teqstSi da Semoxazon.
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
`mkiTxvelTa Teatri~ aris meTodi, romelic gulisxmobs moswavleTa mier winaswar Ser-
Ceuli teqstis rolebSi wakiTxvas.
meTodi Zalian efeqturi da Tanac bunebrivi gzaa gawafuli kiTxvis unaris dasaxvewad,
radganac moswavleebi TavianT rolebze muSaobis procesSi varjiSoben kiTxvaSi.
msvleloba
• maswavlebeli SearCevs nawarmoebs. sasurvelia, es iyos naratiuli/TxrobiTi saxis
teqsti saintereso gmirebiTa da siuJetiT.
• maswavlebeli teqsts daamuSavebs klasSi samfaziani modelis gamoyenebiT;
• mas Semdeg, rac moswavleebi kargad gaiazreben nawarmoebs, maswavlebeli
moamzadebs teqsts `mkiTxvelTa Teatris~ dasadgmelad. pirvel rigSi, igi
gansazRvravs saWiro raodenobis rolebs;
SeniSvna: Tu rolebis raodenoba zustad ar emTxveva moswavleTa raodenobas klasSi,
SesaZlebelia mTxrobelis teqstis danawevreba da gadanawileba moswavleebs Soris.
• maswavlebeli teqsts gadaakeTebs ise, rom miTiTebuli iyos, vin waikiTxavs teqstis
TiToeul monakveTs (piesis teqstis msgavsad). (teqstis nimuSi ix. qvemoT);
• maswavlebeli moswavleebs urigebs rolebad danawevrebul teqsts da anawilebs
rolebs;
SeniSvna: sasurvelia, Tavdapirvelad vrceli da ufro rTuli monakveTebi SedarebiT
warmatebul mkiTxvelebs daurigdes.
• moswavleebi individualurad, Cumad ecnobian sakuTar monakveTebs da cdiloben
warmoidginon, rogor waikiTxaven teqsts intonaciisa da Jestebis gamoyenebiT;
• individualurad muSaobis Semdeg moswavleebi wyvilSi/jgufSi araerTxel
kiTxuloben teqsts da erTmaneTis daxmarebiT cdiloben, daxvewon gamoTqma,
intonacia, Jestebi da a.S.;
SeniSvna: kargi iqneba, Tu moswavleebi Tavadve izruneben sakuTari personaJisTvis saxa-
siaTo, martivi rekvizitis damzadebazec.
mTxrobeli 1: vinc jeks icnobda, verafriT warmoidgenda, rom igi sruliad axalgazrda
gawafuli/gamarTuli kiTxva
kiTxva buqsiriT
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
`kiTxva buqsiriT~ efeqturi meTodia gawafuli kiTxvis unaris gansaviTareblad.
msvleloba
• maswavlebeli kiTxulobs moswavleebisaTvis TvalsaCinod ganTavsebul teqsts;
• moswavleebi eqod kiTxuloben mis wakiTxuls;
• maswavlebeli bavSvebisTvis moulodnelad cvlis kiTxvis temps (kiTxulobs ufro
nela, an ufro swrafad;
• moswavleebi cdiloben, maswavleblis msgavsad waikiTxon teqsti;
• tempis cvlilebis Semdeg maswavlebeli cvlis xmis tembrs da tons. magaliTad,
kiTxulobs ufro boxi an Cumi xmiT, simReriT da a.S.
• moswavleebi SeZlebisdagvarad imeoreben imas, rasac maswavlebeli akeTebs.
simReris teqstis wakiTxva
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodi gulisxmobs nacnobi simReris teqstis kiTxvaSi gavarjiSebas.
msvleloba
• maswavlebeli arCevs moswavleTa sayvarel an maTTvis nacnob simReras. amzadebs
simReris audioCanawers da teqstis TiTo egzemplars yvela moswavlisaTvis;
• maswavlebeli asmeninebs moswavleebs simReris Canawers da yuradRebas
amaxvilebinebs mis teqstze;
• Semdeg urigebs moswavleebs simReris teqsts da avarjiSebs mis gawafulad
kiTxvaSi;
SeniSvna: SesaZlebelia am dros maswavlebelma gamoiyenos kiTxvis sxvadasxva strategia:
qoros tipis kiTxva, eqod kiTxva, wyvilSi kiTxva da a.S.
• moswavleebi varjiSoben manam, sanam teqstis uSecdomod da efeqturad wakiTxvas
ar SeZleben;
• bolo etapze moswavleebi teqsts melodiis TanxlebiT kiTxuloben.
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
`ucnauri xmebiT kiTxva~ gulisxmobs nacnobi teqstis araerTxel wakiTxvas sxvadasxva xmiT.
supersiCqare
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi erTi wuTis ganmavlobaSi wyvilebSi morigeobiT kiTxuloben TiTo sityvas
maTTvis gadacemuli sityvebis nusxidan. momdevno wakiTxvisas isini cdiloben gaaum-
jobeson wina jerze miRweuli Sedegi anu ufro meti sityvis wakiTxva moaswron. misi
ganxorcieleba SeiZleba kviraSi ramdenjerme.
msvleloba
• maswavlebeli urigebs moswavleebs `supersiCqaris~ sityvebis sias;
SeniSvna: meore da mesame klasebSi sakmarisia 100-sityviani siis Seqmna, xolo meoTxe
klasSi saWiroa 150 an 200-sityviani sia. maswavlebels SeuZlia pirdapir aiRos sityvebi
qvemoT mocemuli xSiri/cnobadi sityvebis nusxidan an Caanacvlos zogierTi sityva gan-
vlili teqstebidan (sityvebis siis nimuSi ix. qvemoT).
• maswavlebeli daawyvilebs erTmaneTTan maRali da dabali moswrebis mqone
moswavleebs. SesaZlebelia samwevriani jgufebis Seqmnac;
• sTxovs moswavleebs, gainawilon nomrebi (pirveli da meore an pirveli, meore da
mesame);
• miscems ramdenime wuTs, raTa sityvebs gadaxedon;
• maswavlebeli eubneba moswavleebs: `gTxovT, rom mimdevrobiT waikiTxoT TiTo
sityva mocemuli siidan rac SeiZleba swrafad. pirvel sityvas waikiTxavs pirveli
nomeri, meores – meore, Semdegs isev pirveli, momdevnos meore da ase Semdeg.
gTxovT, rom sityvebi waikiTxoT gaelvebasaviT, anu superswrafad. amisTvis erT
wuTs gaZlevT. Tu sityvas ver icnobT, mewyvilem waikiTxos~;
• iniSnavs erTi wuTs da drois amowurvisTanave SeaCerebs bavSvebs;
• sTxovs wyvilebs, rom xazi Camousvan im sityvis Semdeg, romelic bolos waikiTxes;
• aZlevs Sedegis gaumjobesebis SesaZleblobas da sTxovs, Tavidan daiwyon, oRond
amjerad sityvebis kiTxvas meore daiwyebs (amgvarad, orive moswavles mouwevs
yvela sityvis wakiTxva)
sityvebis sia
da, ar, ra, rom, me, patara, arc, ki, iyo, Zalian, erTxel, is, dainaxa, mere, sul, erTi,
ara, didi, Tu, isev, deda, biWi, aris, ici, uceb, rogor, magram, unda, xar, xe, modis, aqvs,
ezo, aRar, es, var, xoWo, acvia, am, kargi, aba, Sen, erT, ver, male, xom, ufro, Tqva, bebia,
dRes, xma, hkiTxa, axla, vin, ai, ise, bolos, mama, ras, aq, Tavisi, Cemi, upasuxa, wyali, kar-
gad, modi, xan, iq, rac, Seni, kidev, erTad, mas, mivida, nu, bevri, ratom, ori, Cven, gza,
maqvs, wavida, Cems, dros, meore, kaci, an, iqiT, aqeT, Rrubeli, Tavi, spilo, puri, papa,
yvela, lamazi, guli, sad, tye, jer, naZvi, minda, civa, cxela, roca, ase, Sin, wvima, kata,
xeli, mze, yveli, uTxra, mec, Semdeg, Turme, cxovrobs, feradi, mxolod, dila, Tvali,
yvelaze, igi, sityva, winadadeba, eg, rogori, imitom, babua, Semodgoma, Tqveni, codna,
pirveli, romeli, Sesaxeb, mier, ginda, ramdeni, maT, Senc, foToli, teqsti, amis, Savi,
ris, zRapari, ris, tkbili, Svili, xili, misi, vis, sxva, kvlav, amoiRo, moTxroba, oqro,
rodis, idga, qudi, ipova, Tan, hqvia, im, mainc, icinis, gaiqca, raRac, qveS, Wreli, naxe,
cota, mTvare, amitom, Citi, Cveni, mTeli, maSin, aseTi, pepela, axali, Zveli, saRamo, Ta-
gvi, yvavili, kudi, TamaSobs, qolga, SeiZleba, saxli, magida, skami, fexi, marto, akeTebs,
sadac, megobari, kedeli, albaT.
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi akeTeben sakuTari wakiTxulis audioCanawers. jer damoukideblad varji-
Soben SerCeuli teqstis wakiTxvaSi, Semdeg xmamaRla kiTxuloben da Tan akeTeben au-
dioCanawers. Casawerad SesaZlebelia sxvadasxva mowyobilobis gamoyeneba. erT-erTia
kompiuteruli programa AUDACITY, romelic SegiZliaT ufasod CamotvirToT vebgverdi-
dan: http://sourceforge.net/projects/audacity/. am programas moswavleebi advilad aiTviseben.
SesaZlebelia xmis Casawerad mobiluri telefonis saSualebiTac.
msvleloba
• maswavlebeli moswavlesTan SeTanxmebiT SearCevs Casawer teqsts;
• sTxovs moswavles, rom klasSi samjer waikiTxos teqsti. SesaZlebelia, teqstis
Sin gatanebac damatebiT savarjiSod;
• maswavlebeli sTxovs moswavles, gaakeTos wakiTxulis audioCanaweri;
SeniSvna: Canaweris gakeTeba SesaZlebelia: a) klasSi, roca moswavleTa ZiriTadi jgufi Cu-
mad asrulebs damoukidebel samuSaos; b) gakveTilebis Semdeg; g) saSinao davalebis saxiT.
• maswavlebeli moasmeninebs moswavles Canawers da sTxovs, daakvirdes gawafuli
kiTxvis maxasiaTeblebs (sasurvelia, gamoiyenos Sefasebis rubrika an posteri;)
• sTxovs, rom Seavsos TviTSefasebis forma (mag., dawere ori komplimenti da da
erTi rCeva);
gawafuli/gamarTuli kiTxva
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
am martivi da efeqturi aqtivobis Sesrulebisas moswavle xmamaRla kiTxulobs teqts,
xolo gawafuli mkiTxveli Cumad miadevnebs Tvals. Tu moswavlem Secdoma dauSva, damx-
mare mkiTxveli mas Secdomas Seusworebs.
msvleloba
2. kiTxvis tempi. me zomieri tempiT vkiTxulob, arc zedmetad swrafad da arc Zalian nela.
ise vkiTxulob, rogorc me vaneleb kiTxvas, roca uc- me Zalian nela vkiTxulob.
vlaparakob. mxolod maSin nob sityvas vxvdebi. aseT dros yoveli sityvis wakiTxvas did
vaneleb kiTxvas, roca es vCerdebi da sityvas vimeoreb. xans vandomeb. imdenad nela
azris da grZnobis ukeT ga- zogjer nela vkiTxulob, zo- vkiTxulob, rom azris gamota-
mosaxatadaa saWiro. gjer zedmetad swrafad. zo- na Znelia.
gjer wakiTxulidan azri ver
gamomaqvs da vyovndebi.
yovelTvis viTvaliswineb sas- rogorc wesi, yuradRebas va- me yuradRebas ar vaqcev wer-
ven niSnebs. amitom Cem mier qcev sasven niSnebs. zogjer tilebs, mZimeebs, kiTxvis
wakiTxuli kargad ismineba Secdomas vuSveb kiTxvaSi niSnebs, Zaxilis niSnebsa da
da msmenels azris gamotanac maTi gamoyenebisas. brWyalebs. Cemi wakiTxuli
uadvildeba. kargad ar ismineba da azris
gamotanac Znelia.
4. gamometyvelebiT wakiTxva. me gamarTulad vkiTxulob. vcvli intonacias da xmis
tembrs. amitom wakiTxuli sainteresod ismineba da azris gamotana advilia.
gawafuli/gamarTuli kiTxva