Antigona (Ἀντιγόνη) Sofoklova je tragedija iz 5. vijeka p.n.e..

Podijeljena je u sedam činova,

a radnja je smještena u antičkom gradu Tebi, u nemirno vrijeme vladavine kralja Kreonta,
vrijeme sukoba. (Tukidid opisuje: otac je radio o glavi sinu, sin ocu, brat bratu.)

Glavna tema u „Antigoni” nošenje je pojedinca s boli i patnjom, uzrokovanom kada se neko
(Kreont) uporno protivi božjim propisima ili željama i odbija pustiti sudbinu okolnostima, što
dovodi do bolnog (Kreontovog) otkrivanja istine i na kraju do osvete njegovom ponašanju. Iz
toga izvlačimo pouku da se ne treba protiviti sudbini i raditi protiv morala.

Sadržaj
[sakrij]
 1 Sadržaj
 2 Sažetak radnje
 3 Zanimljivosti
 4 Citati

 5 Vanjski linkovi

Sadržaj [uredi]

Likovi:

 Antigona - Edipova kći, Izmenina sestra

 Izmena - Edipova kći, Antigonina sestra
 Kreont - njihov ujak, tebanski kralj
 Tiresija - prorok
 Hemon - Kreontov sin
 Euridika - Kreontova žena
 Stražar
 Glasnici
 Zbor

Antigona je kćer Edipa i njegove majke te djevojka Kreontova sina Hemona. Ona predstavlja
tragičnog junaka, koji se bori za pravdu i moralne zakone. Njena dva brata Polinik i Eteoklo
sukobili su se u ratu i poginuli. Ona je pokopala Polinika, iako je kralj Kreont naredio da ne
smije biti pokopan (zbog njegova povoda vojske na Tebu). Ona nije marila ni za Polinikov
čin, a niti za kraljev proglas, te je postupila po božjem (etičnom) zakonu. Njena zla sudbina
samo je nastavak loših događaja u njenoj porodici, koji počinju s ocem Edipom. Ona je
posrednik sukoba božjeg i ljudskog. Unatoč smrtnoj presudi, ne kaje se zbog svoga čina, a
svojim idealima ostaje vjerna do kraja.

Kreont je tebanski kralj, koji je dao proglas zabrane pokopa Polinika te osuđuje Antigonu i
Izmenu na smrt. Ne popušta u svojoj odluci iako ga mnogi odgovaraju i predviđaju zlo. Kada
na kraju uviđa svoju grubu grešku, pokušava se iskupiti, no stvari su već krenule u pogrešnom
smjeru te mu žena i sin počine samoubistvo. On je također dosljedan svojim idealima,
tvrdoglav, ali dobar kralj koji je svojom hrabrošću i upornošću došao na čelo Tebe.
Izmena, Antigonina sestra, kćerka Edipa i Jokaste, nije željela pokopati Polinika te odgovara
Antigonu od toga. Kada dolazi kod kralja, iz straha od smrti plače, no želi podijeliti krivicu s
Antigonom iako nije kriva. Kreont je unatoč svemu stavlja u tamnicu da dijeli (sudbinu)
presudu s Antigonom. Ona se ne bori ni za božanske zakone, etiku, niti za državne zakone.
Nema hrabrosti, te si ne želi praviti nikakve probleme zbog umrlog brata i njegovih prava.

Hemon je Kreontov sin i Antigonin vjerenik. Jako ga pogađa očevo nerazumijevanje te

počinjava samoubistvo u mržnji prema ocu i tuzi prema Antigoni. Euridika, žena Kreontova,
majka Hemona, počinjava samoubistvo nakon spoznaje o Hemonovoj smrti.

Tiresija je mudar prorok, koji je mnogo puta pomogao Kreontu, pokušava ga odgovoriti od
presude te mu proriče smrt. Kreont se zbog njegovog proroštva dvoumi, no ne posustaje u
naumu.

Zbor čine tebanski starješine, čija starost (kojom ih Sofoklo često opisuje) predstavlja mudrost
i iskustvo. On (neutralno, sa strane) komentira događaje, daje savjete likovima, razgovara s
njima te opisuje prošle događaje.

Sažetak radnje [uredi]

Prvi čin

Razgovor Antigone i Izmene predočava nam njihova stajališta i Antigoninu namjeru (da
pokopa Polinika unatoč kraljevoj zabrani). U stajaćoj pjesmi zbor pjeva o Poliniku i njegovu
pohodu na Tebu.

Drugi čin

Kreont daje proglas (da Polinik ne smije biti pokopan) i obrazlaže povode njegova davanja.

„ A brata njegova Polinika, Što ko bjegunac vratio se u svoj zavičaj I roda našeg bogove do
temelja Popalit vatrom htjede, krvi naše se nasititi, Nas kao roblje odvesti, Za njega evo ja
proglasih sad, Da grob mu niko ne spravi ni ožali...

“
({{{2}}})

Dolazak stražara i glasnika s objavom da je neko pokopao Polinika te njihov dijalog s

Kreontom. Stajaća pjesma opisuje čovjekovu moć i nadmoć nad životinjama.

Treći čin

Dolazi stražar dovodeći Antigonu i obavještava o njenom činu. Antigona obrazlaže motive i
povod svoga postupka, a Kreont joj objašnjava svoje stajalište i uvjerava je da je u krivu.
Dolazi Izmena te razgovara s Antigonom. U stasimu zbor opisuje zlo i zlu sudbinu
Antigoninu.

Četvrti čin
Dolazi Hemon kod oca Kreonta te ga pokušava uvjeriti da je u krivu. U stajaćoj pjesmi zbor
pjeva o ljubavi.

Peti čin

Antigona pjeva tužaljku o svom životu te razmišlja o svojoj sudbini i idealima. U stasimu
zbor opisuje druge nesretnike u grčkim mitovima.

Šesti čin

Dolazak proroka Tiresije u Kreontov dvor te mu proriče nesreću, no Kreont ne popušta. U

razgovoru Kreonta i Zbora Kreont uviđa da je u krivu te odlazi osloboditi Antigonu. Stasim
opisuje Tebu i okolicu te zbor moli Zeusa za pomoć u nevolji.

Sedmi čin

Glasnik nam objavljuje Hemonovu smrt te potom smrt Euridike. Još se prikazuje Kreontovo
žaljenje te ljutnja na nesklonost bogova.

Zanimljivosti [uredi]
 Francuski dramatičar Jean Anouilh 1944. godine piše savremenu verziju „Antigone”
koja je smještena u današnje doba. Njegovi likovi imaju psihu modernih ljudi no bit
samog sukoba ostaje ista kao i u Sofokla. Dramu je na naš jezik preveo Radovan Ivšić.

Citati [uredi]
 Za nemogućim ne valja posizati. (Izmjena)
 Ne voli niko loših vijesti glasnika. (Stražar)
 Kod zimske bujice drveće - vidjet ćeš / Što njoj popušta, grane sebi očuva. / A opre l'
joj se, s korijenom ga iščupa. (Hemon)
 Čovjek najviše onakav vrijedi, što je svakog znanja pun. (Hemon)
 Tvrdoglavost je isto što i bezumlje. (Tiresija)
 Nerazbor za čovjeka je nesreća baš najveća. (Glasnik)

Antigona je klasična tragedija starogrčke dramske umetnosti.Pored dela od 5 epizoda ima i još
početni deo-prolog i završni deo-eksodu,u koji je uključena i katastrofa drame.Glavni likovi u drami
su:Antigona,ćerka tebanskog kralja Edipa,njena sestra Ismena,novi kralj tebanski Kreont,njegov sin
Hemon,njegova žena Euridika i prorok Tiresija.

Prolog. Antigona dolazi kod sestre Ismene i govori joj o novom zlu koje se sprema:kralj Tebe,ujak
Kreont,izdao je zapovest da se Eteokle,njegov mlađi brat,poginuo u odbrani prestola i Tebe,može
sahraniti sa svim počastima,ali ne i stariji poginuli brat Polinik,koji je ušao u Tebu da preuzme presto
od brata uveren da njemu pripada.Odlukom Kreonta njega niko ne sme niti pokopati,niti
oplakati.Ismena ne želi nista da razrešava na svoju ruku jer im je nesreće dosta:otac Edip,kralj
Tebe,saznavši da se greškom oženio svojom majkom i sa njom izrodio četvoro dece rukama je sebi
iskopao oči,a majka im se obesila,dok su braća u međusobnoj borbi izginula.Antigona to doživljava
kao izdajstvo brata i spremna je da kao sestra,umre ali ne i da nosi sveti greh i dopusti da ptice i psi
raznose bratovljevo telo.Ismena odbija da učestvuje u tome. 

      Prva epizoda.Kreont upoznaje podanike sa svojom odlukom da se Polinik ne sme sahraniti na
tradicionalan način jer u njemu vidi čoveka koji je hteo da sruši Tebu i da uništi njen život.Dolazi
stražar koji saopštava da je neko već pogazio njegov zakon:Polinikovo telo je prekriveno zemljom.Ta
vest u Kreontu je izazvala bes i naređuje da se krivac pronađe.Oglašava se hor i ta horska pesma je
himna čoveku i jedno od najlepših mesta u drami. 

     Druga epizoda.Stražar dovodi Antigonu pred kralja Kreonta,uhvaćenu u trenutku oplakivanja
brata.Iz dijaloga se vidi da ona ne pristaje da ljudski zakoni budu iznad Božijih i svetih zakona jer su
oni stariji i svako treba da ih se drži.Dolazi Ismena koja bi da podeli odgovornost sa sestrom,na što
Antigona ne pristaje.Hor se oglašava pesmom. 

     Treća epizoda.Dijalog između Kreonta i sina Hemona,zaljubljenog u Antigonu. Hemon odvraća oca
od namere da je usmrti jer je nedužna i narod je na njenoj strani.Po njemu,mudrost je saslušati šta
drugi govore i misle.Kreont tada ističe da državom upravlja kralj a ne narod i da je strogost nešto po
čemu se meri moć vladara.On donosi odluku da Antigonu živu zazidaju,i da hranu dobije tek toliko da
preživi.

     Četvrta epizoda.Antigona,odlazeći u smrt,jadikuje što umire mlada i neostvarenih snova. 

     Peta epizoda.Na scenu stupa mudrac Teresija;ubeđuje Kreonta da odustane od izvršenja
kazne,pozivajući se na svoje mudračko iskustvo.Kreont oseća da greši,ali sad je već sve kasno. 

     Eksoda(završni deo).Glasnik donosi tragičnu vest o ishodu Kreontove odluke:Hemon je ušao u
grobnicu kod Antigone,ali kasno-ona je već bila mrtva(obesila se).Kada je naišao otac Kreont sa
namerom da zaustavi tragediju,na njega je jurnuo Hemon,da bi se nakon toga probo mačem.Majka
Euridika,od žalosti za sinom,ubija se,a Kreont jadikuje nad gubitkom sina i žene,kriveći sebe za udes
koji ga je snašao.Tragediju završava hor pesmom.