TB Baja I Toro
TB Baja I Toro
STRUKTUR BAJA I
(HSKB 304)
DOSEN PEMBIMBING :
Ir. Ida Barkiah, M.T.
NIP. 19691110 199303 2 001
ASISTEN TUGAS :
AGIEL ARIEF RAHMAN, S.T.
OLEH :
VINCENTIUS SOVIANTORO
NIM. 1910811310016
LEMBAR PENGESAHAN
Tugas Besar Struktur Baja I (HSKB 304) Fakultas Teknik Universitas Lambung
NIM : 1910811310016
Banjarbaru, 2020
Mengetahui,
Koordinator Asisten Asisten Tugas Besar,
Struktur Baja I Struktur Baja I
ii
DAFTAR ISI
iv
A. Akibat Beban Mati ................................................................................. 21
B. Perhitungan Akibat Beban Hidup........................................................... 29
C. Perhitungan Beban Angin....................................................................... 38
1. Perhitungan angin kiri......................................................................... 38
2. Perhitungan angin kanan..................................................................... 52
BAB V PERHITUNGAN KUDA – KUDA ......................................................... 69
5.1 Batang Atas ............................................................................................ 69
5.2 Batang Bawah......................................................................................... 71
5.3 Batang Vertikal....................................................................................... 72
5.4 Batang Horizontal.................. Kesalahan! Bookmark tidak ditentukan.
5.5 Batang Diagonal ..................................................................................... 74
5.6 Batang .................................... Kesalahan! Bookmark tidak ditentukan.
BAB VI PERHITUNGAN KOLOM .................................................................... 77
6.1 Perencanaan Deminsi Kolom ................................................................. 77
BAB VII PERHITUNGAN SAMBUNGAN ........................................................ 81
7.1 Sketsa...................................................................................................... 81
7.2 Tinjau Tahanan Nominal Sambungan Las ............................................. 81
7.3 Perhitungan Panjang Total Las yang Dibutuhkan .................................. 84
7.4 Perhitungan Sambungan Kolom Terhadap Kuda – Kuda ...................... 90
7.5 Perhitungan Pelat Landasan dan Angkur ............................................... 92
BAB VIII PERNCANAAN PONDASI ................................................................ 94
8.1 Tabel Data Tanah Keras ......................................................................... 94
8.2 Perencanaan Pondasi .............................................................................. 94
8.3 Penulangan Pondasi Menerus (Plat Jalur) .............................................. 97
BAB IX PERHITUNGAN BRACING .............................................................. 102
9.1 Sketsa.................................................................................................... 102
BAB X LIST OF MATERIAL ........................................................................... 105
10.1 Gording CNP 14 ................................................................................... 105
10.2 Kolom WF 250.250.14.14 .................................................................... 105
10.3 Bracing L 50.50.5 ................................................................................. 105
10.4 Kuda – Kuda ......................................................................................... 105
v
BAB I
PENDAHULUAN
1
1.2 Pemakaian Untuk Konstruksi
Pada umumnya struktur/konstruksi dari bahan baja yang umum
dipakai memiliki data, sebagai berikut :
2
c. Portal Bertingkat Banyak
Batas Tegangan
(Leleh Lenturan)
Batas Proporsional
Regangan
3
- Elastis dengan → Tegangan tidak melebihi batas proporsional.
- Plastis design → Kondisi setelah melewati batas elastis.
- Tegangan leleh/tegangan izin : 1.5
Tegangan
Ey Ep Regangan
b. Standar Germany
− INP : digunakan untuk balok gedung.
− DIN, DIE, DIR, DIL : digunakan untuk balok jembatan.
− UNP atau CNP : digunakan untuk gording.
− Profil siku : digunakan untuk rangka atap.
− Profil T : digunakan untuk rangka atap.
c. Spesial Shape
− Round shape
− Strong shape : digunakan untuk prategang kabel
suspense atau kabel stayed.
4
1.5 Beban yang Bekerja pada Baja
Terdapat beberapa jenis beban yang bekerja pada baja, antara lain
adalah sebagai berikut :
a. Beban Mati
Beban mati adalah berat semua bagian struktural yang bersifat
tetap meliputi profil, rangka atap beserta komponennya, lantai, dan
sebagainya.
b. Beban Hidup
Beban hidup adalah semua beban gravitasi yang timbul pada
waktu pelaksanaan.
c. Beban Angin
Beban angin adalah beban gerak akibat gaya tekan dan tarik
yang berasal dari angin.
d. Beban Gempa
Beban gempa adalah beban yang meliputi gempa vertikal dan
horizontal.
Selain beban – beban tersebut terdapat pula pengaruh – pengaruh
khusus terhadap bangunan itu sendiri.
a. Baut
Baut adalah alat penyambung yang memiliki batang berulir
sehingga memberikan sambungan yang longgar dan agak kasar,
biasanya digunakan pada gedung. Jenis-jenis baut antara lain :
• Overlap (plat yang disambung satu sama lain)
• Sambungan lurus (butt point), posisi plat terletak pada satu batang
• Sambungan sendiri (sambungan balok dengan kolom)
• Sambungan dudukan 1
• Sambungan momen
• Sambungan T
• Sambungan siku diperkaku (braket)
5
b. Las
Las adalah suatu penyambungan baja dengan peleburan
penyatuan dua bagian logam dengan menggunakan metalurugi.
Penyelesaian ini dilakukan pada konstruksi gedung atau jembatan.
Proses pengelasan yang sering digunakan adalah shielded metal arc
welding (pengelasan nyala busur terlindungi).
c. Baut Mutu Tinggi
Baut mutu tinggi dipergunakan apabila sambungan yang biasa
dianggap tidak terlalu kuat, baut mutu tinggi memberikan sambungan
yang ketat (sambungan geser). Syarat penggunaan baut mutu tinggi
menurut SNI, kekuatan baja minimal 800 kg/cm2 dan koefisien gesek
0,35.
6
BAB II
PERHITUNGAN KONTRUKSI BAJA
D
A4 A5
V4
A3 A6
D3 D4 3.2 M
A2 D2 D5 A7
V2 V6
A1 D6 A8
D1
V1 V3 V5 V7
A B
B1 B2 B3 B4 C B5 B6 B7 B8
10.0 M
Perhitungan :
1. Sudut pada kuda – kuda (α)
x
Tan α =
y
3,2
Tan α =
5
3,2
α = tan -1
5
α = 32,62
α
7
3. Panjang batang atas
AC
AD =
Cos (α)
5
=
Cos (32,62)
5
=
0.84
= 5,95 m
AD
A1 =
4
5,95
=
4
= 1,49 m
5. Bentang Vertikal
V1 = V7 = B1 Tan α
= 1,25 Tan (32,62)
= 0,8 m
V2 = V6 = (B1 + B2 ) Tan α
= (1,25 + 1,25) Tan (32,62)
= 1,6 m
V3 = V5 = (B1 + B2 + B3) Tan α
= (1,25 + 1,25 + 1,25) Tan (32,62)
= 2,4 m
V4 = h = 3,2 m
6. Bentang Diagonal
D1 = D6 = √B1 2 + V1 2
= √(1,25)2 + (0,8)2
8
= 1, 48 m
D2 = D3 = D4 = D5 = √B1 2 + V3 2
= √(1,25)2 + (2,4)2
= 2,71 m
9
FLOWCHART PERENCANAAN RANGKA ATAP
STRUKTUR BAJA I
DATA
DESAIN GORDING
PEMBEBANAN
ANALISA STRUKTUR
KUDA – KUDA
KOLOM
PONDASI
a. BASE PLATE
b. ANGKUR
c. PENUL - ANGAN
GAMBAR
10
BAB III
PERENCANAAN DESAIN GORDING
Ix = 4820 cm4
Iy = 317 cm4
tftf=10
= 14mm
mm
bb =
= 60
90 mm
mm
11
3.3 Beban Mati (dl)
1. Berat Gording : 37,9 kg/m
2. Berat Atap :
− Genteng Metal
− Berat atap : 2,5 kg/m2
− Penutup atap : 2,5 kg/m2 x 1,49 m = 3,73 kg/m
3. b = berat sendiri gording + berat sendiri penutup atap
= 37,9 kg/m + 3,73 kg/m
= 41,63 kg/m
4. Alat pengikat lain (qD) = b + b (10%)
= 41,63 + 41,63 (10%)
= 45,79 kg/m
12
3.6 Perhitungan Pembebanan
a. Akibat beban mati (qol)
qx = qD × cos α
= 45,79 × cos (32,62)
= 38,46 kg/m
qy = qD × sin α
= 45,79 × sin (32,62)
= 24,73 kg/m
1
mDx = . qx . LX²
8
1
= . 38,46 . (5²)
8
= 120,19 kg.m
1
mDy = . qy . LY²
8
1
= . 24,73 . (2,5²)
8
= 19,32 kg.m
13
1
MLqy = x (qLL . sin ∝) x ½ LY²
8
1
= x (34,75 x sin 32,62°) . (2,5²)
8
= 14,63 kg.m
qLL x cos (α)
qx =
100
34,75 x cos 32,62
=
100
= 0,29 kg.cm
qLL x sin (α)
qy =
100
34,75 x sin 32,62
=
100
= 0,19 kg.cm
14
d. Akibat beban angin
1
Mx + = . ꞷtekan . Lx²
8
1
= . 50. (5)² = 156,25 kg.m
8
1
Mx - = . ꞷhisap . Lx²
8
1
= . (-80). (5)² = -250 kg.m
8
a. Beban merata
Muqx = 415,56 x 104 N.mm
Muqy = 342,39 x 104 N.mm
15
b. Beban terpusat
Mupx = 437,68 x 104 N.mm
Mupx = 342,39 x 104 N.mm
h 260 1680
λw = = = 26,0 < λp = = 118,79 (Kompak)
tꞷ 10 √fy
Mpx = Zx . Fy
= 371000 mm3 . 200 MPa = 74200000 N.mm
Mpx = Zy . Fy
= 47700 mm3 . 200 MPa = 9540000 N.mm
Mn = Mp
Mnx = 74200000 N.mm
Mny = 9540000 N.mm
2. Kontrol tegangan
a. Beban merata
Muqx Muqy
+ 𝑀𝑛𝑦 ≤ 1
øb Mnx øb 2
0,062 + 0,798 ≤ 1
16
0,86 N.mm ≤ 1 N.mm (Kompak)
b. Beban terpusat
Mupx Mupy
+ 𝑦 ≤ 1
øbMnx øbMn 2
0,066 + 0,798 ≤ 1
0,864 N.mm ≤ 1 (Kompak)
a. Lendutan ijin
f’ = L1 / 180
= 5 m / 180
= 2,78 cm
Rumus untuk mencari lendutan adalah :
17
= √(0,024 + 0,023)2 + (0,244 + 0,221)²
= 0,47 cm
fTotal ≤ f’
18
BAB IV
PERHITUNGAN GAYA BATANG
4.1 Sketsa
q q
M
4 5
q q
L N
3 6
q q
K O
3.2 M
1 2 7 1
2 q 2 q
J P
1
8
9 C 10 D 11 E 12 F 13 G 14 H 15 I 16
A B
VA VB
10.0 M
4.2 Perhitungan Beban Akibat Beban Tetap, Bekerja pada Batang Tepi
Atas yang Terdiri dari :
− Berat sendiri atap genteng metal (ɤ) : 2,5 kg/m2
− Berat sendiri gording (profil CNP 26) : 37,9 kg/m
− Berat sendiri kuda kuda :
• gk = (L-2). (L1) = (10-2) . 5 = 40 kg/m
• gk = (L+4). (L1) = (10+4) . 5 = 70 kg/m
gk berada di antara 40 kg/m dan 70 kg/m yaitu 55 kg/m
gk . L 55 . 10
Gk = = = 68,75 kg
n−1 9−1
19
Gaya akibat beban mati atau berat sendiri terdiri dari :
− Berat sendiri plafond : ɤkalsiboard x Jarak antar gording
(L2) x jarak antar kuda-kuda (L1)
= 18 kg/m2 x 1,49 m x 5 m
= 134,1 kg
− Berat sendiri atap : (ɤ) x (L1) x (L2)
= 2,5 x 5 x 1,49
= 18,63 kg
− Berat sendiri gording : (ɤ) gording x (L1)
= 37,9 x 5
= 189,5 kg
− Berat sendiri kuda – kuda = 68,75 kg
− Berat sendiri bracing = 25% x 68,75 kg
= 17,19 kg
Berat total (q) : berat sendiri atap + berat sendiri gording + berat sendiri
kuda – kuda + berat sendiri bracing
= 18,63 kg + 189,5 kg + 68,75 kg + 17,19 kg
= 294,07 kg
q1 = ½q = ½ . 294,07 = 147,04 kg
q2 = q = 294,07 kg
α = 32,62
β = 52
PL = Berat plafond = 134,1 kg
20
Reaksi perletakan akibat beban mati :
− ΣMB = 0
VA (10) – (q1 + PL) (10) – (q2 + PL) (8,75+ 7,5 + 6,25 + 5,0 + 3,75 + 2,5
+1,25) = 0
10 VA – 281,14 (10) – 428,17 (35) = 0
10 VA = 2811,4 + 14985,95 → VA = 1779,74 kg
− ΣMA = 0
Karena gaya-gayanya simetris maka VA = VB → 1779,74 kg
Kontrol :
− ΣV = 0
VA + VB – 2q1 – 7q2 – 9PL= 0
1779,74 + 1779,74 – 2 (147,04) – 7 (294,07) – 9 (134,1) = 0
3559,48 – 294,08 – 2058,49 – 1206,9 = 0
0 =0 OK !
α
B1
VA
21
ΣV = 0
VA – q1 + A1 . Sin (α) – PL = 0
1779,74 – 147,04 + A1 . Sin 32,62 – 134,1 = 0
A1 = – 2780 Kg (Tekan)
ΣH =0
B1 + A1 . Cos (α) = 0
B1 + (– 2780) . Cos (32,62) = 0
B1 = 2341,49 kg (Tarik)
2. Simpul C
V1
B1 B2
PL
ΣV = 0
V1 = PL = 134,1 kg (Tarik)
B1 = B2 = 2341,49 kg (Tarik)
22
3. Simpul J
q2
A2
V1
α
α α
A1 D1
V1
ΣV = 0
– V1 – q2 – A1. Sin (α) + A2 . Sin (α) – D1 . Sin (α) = 0
– (134,1) – (294,07) – (–2780) . Sin (32,62) + A2. Sin (32,62)
– D1 .Sin (32,62) = 0
A2 – D1 = – 1985,72 kg …… (1)
ΣH =0
– A1 . Cos (α) + A2 . Cos (α) + D1 . Cos (α) = 0
– (– 2780) . Cos (32,62) + A2 Cos (32,62) + D1 Cos . (32,62)
=0
A2 + D1 = – 2780 kg …… (2)
23
4. Simpul K
q2
A3
α
α
A2 V2
ΣV = 0
– V2 – q2 – A2 . Sin (α) + A3 . Sin (α) = 0
– V2 – 294,07 – (– 2382,86 . Sin (32,62) + A3 . Sin (32,62) =
0
A3 . 0,54 – V2 = – 990,45 kg …… (1)
ΣH =0
–A2 . Cos (α) + A3 . Cos (α) = 0
(– 2382,86) . Cos (32,62) + A3 . Cos (32,62) = 0
A3 = – 2007 kg (Tekan)
24
5. Simpul D
D2
V2
D1
α β
B2 B3
PL
ΣV = 0
D1 Sin (α) + D2 Sin (β) + V2 – PL = 0
(– 397,14) . Sin (32,62) + D2 . Sin (52) + (– 91,45) – 134,1 =
0
D2 = 557,90 kg (Tarik)
ΣH =0
– B2 – D1 Cos (α) + D2 Cos (β) + B3 = 0
– (2341,49) – (– 397,14) . Cos (32,62) + 557,90 Cos (52) + B3
=0
B3 = 1663,52 kg (Tarik)
6. Simpul E
V3
B3 B4
PL
25
ΣV = 0
V3 = PL = 134,1 kg (Tarik)
ΣH =0
– B3 + B4 = 0
B4 = 1663,52 kg (Tarik)
7. Simpul L
q2
A4
α
α β
β
α α
A3
D2 V3 D3
ΣV = 0
– q2 – V3 – D2 Sin (β) – A3 . Sin (α) – D3 Cos (α) + A4 . Sin (α)
=0
– (294,07) – (134,1) – (557,90) Sin (52) – (– 2007) . Sin
(32,62) – D3 Cos (32,62) – A4 . Sin (32,62) = 0
– D3 . 0,84 + A4 . 0,54 = – 214,10 kg …… (1)
ΣH =0
– A3 .Cos (α) – D2 . Cos (β) + A4 .Cos (α) + D3 . Cos (β) = 0
– (– 2007) . Cos (32,62) – (557,90) Cos (52) + A4 . Cos
(32,62) + D3 . Cos (52) = 0
D3 . 0,62 + A4 . 0,84 = – 1346,95 kg …… (2)
26
Eliminasi dan subsititusi persamaan (1) dan (2) guna
mendapatkan nilai A4 dan D3. Dari eliminasi dan subsititusi
maka akan didapat :
A4 = – 1215,40 kg (Tekan)
D3 = – 526,45 kg (Tekan)
8. Simpul M
q2
α α
A4 A5
V4
ΣH =0
– A4 .Cos (α) + A5 .Cos (α) = 0
– (– 1215,40) . Cos (32,62) + A5 . Cos (32,62) = 0
A5 = – 1215,40 kg (Tekan)
ΣV = 0
– q2 – V4 – A4 . Sin (α) – A5 . Sin (α) = 0
(– 294,07) – V4 – (– 1215,40). Sin (32,62) – (– 1215,40) . Sin
(32,62) = 0
V4 = 1016,29 kg (Tarik)
27
Tabel 4.1 gaya gaya akibat beban mati :
Bentang Tarik (kg) Tekan (Kg) Bentang Tarik(kg) Tekan (Kg)
A1 2780 V1 134,10
A2 2382,86 V2 91,45
A3 2007 V3 134,10
A4 1215,40 V4 1016,29
A5 1215,40 V5 134,10
A6 2007 V6 91,45
A7 2382,86 V7 134,10
A8 2780 D1 397,14
B1 2341,49 D2 557,90
B2 2341,49 D3 526,45
B3 1663,52 D4 526,45
B4 1663,52 D5 557,90
B5 1663,52 D6 397,14
B6 1663,52
B7 2341,49
B8 2341,49
28
B. Perhitungan Akibat Beban Hidup
Gaya yang bekerja :
P1 = 50 Kg (Simpul bagian dalam)
P2 = 100Kg (Simpul bagian luar)
B1 – B2 = 1,25 m
Sketsa
P2
P2 P2
M
4 5
P2 P2
L N
3 6
P2 P2
K O
3.2 M
2 D2 D3 D4 D5 7
P1 P1
J V2 V4 V5 P
V3 V4
1 D1 D6 8
V1 V6
C D E F G H I
B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8
A
B
VA VB
10.0 M
ΣH =0
ΣM = 0
Va (10) – P1(10) – P2 (8,75 – 7,5 – 6,25 – 5 – 3,75 – 2,5 – 1,25) = 0
8 Va = 50 (10) + 100 (8,75 + 7,5 + 6,25 + 5 + 3,75 + 2,5 + 1,25)
8 Va = 500 + 3500
8 Va = 4000
Va = 400 kg
29
ΣV =0
Va + Vb – 2P1 – 7P2 = 0
400 + 400 – 2(50) – 7(100) = 0
800 – 800 = 0 OK !
B1
VA
ΣV =0
VA + A1 . Sin (α) – P1 = 0
400 + A1 . Sin (32,62) – 50 = 0
A1 = – 649,29 kg (Tekan)
ΣH = 0
B1 + A1 . Cos (α) = 0
B1 = – (– 649,29) . Cos (32,62)
B1 = 546,88 kg (Tarik)
30
2. Simpul C
V1
B1 B2
ΣV =0
V1 =0
ΣH = 0
B1 = B2
B2 = 546,875 kg (Tarik)
3. Simpul J
P2
A2
α
α α
A1 V1 D1
ΣV =0
– V1 – P2 – A1 . Sin (α) + A2 . Sin (α) – D1 . Sin (α) = 0
0 – 100 – (– 649,29) . Sin (32,62) + A2 . Sin (32,62) – D1 .
Sin (32,62) = 0
A2 . 0,54 – D1 . 0,54 = – 250,00 kg …… (1)
ΣH =0
– A1 . Cos (α) + A2 . Cos (α) + D1 . Cos (α) = 0
31
– (– 649,29) . Cos (32,62) + A2 . Cos (32,62) + D1 . Cos
(32,62) = 0
A2 0,84 + D1 . 0,84 = – 546,88 kg …… (2)
4. Simpul K
P2
A3
α
α
A2 V2
ΣH =0
– A2 . Cos (α) + A3 . Cos (α) = 0
A2 = A3 = – 556,53 kg (Tekan)
ΣV =0
– P2 – A2 . Sin (α) + A3 . Sin (α) – V2 = 0
– 100 – V2 = 0
V2 = – 100 kg (Tekan)
32
5. Simpul D
V2
D2
D1
α β
B2 B3
ΣV =0
– V2 + D2 . Sin (β) + D1 . Sin (α) = 0
– 100 + D2 . Sin (52) + (– 92,76) . Sin (32,62) = 0
D2 = 190,35 kg (Tarik)
ΣH =0
B2 – D1 . Cos (α) + D2 . Cos (β) + B3 = 0
B2 – (– 92,76) . Cos (32,62) + (190,35) . Cos (52) + B3 = 0
B3 = 351,56 kg (Tarik)
6. Simpul E
V3
B3 B4
ΣV =0
33
V3 = 0
ΣH =0
– B3 + B4 = 0
B3 = B4 = 351,561 kg (Tarik)
7. Simpul L
P2
A4
α
α
A3 β
β α α
ΣV =0
– P2 – V3 – D2 . Sin(β) – A3 . Sin(α) – D3 . Sin(β) + A4 . Sin(α)
=0
– 100 – 0 – (190,35) . Sin (52) – (– 556,53) . Sin (32,62) –
D3 . Sin (52) + A4 . Sin (32,62) = 0
– D3. (0,79) + A4.(0,54) = – 50 kg …… (1)
ΣH =0
– A3 . Cos (α) – D2 . Cos (β) + A4 . Cos (α) + D3 . Cos (β) = 0
– (– 556,53) . Cos (32,62) – (190,35) . Cos (52) + A4 . Cos
(32,62) + D3 . Cos (52) = 0
A4 . 0,84 + D3 . 0,62 = – 351,56 kg …… (2)
34
Eliminasi dan subsititusi persamaan (1) dan (2) guna
mendapatkan nilai A4 dan D3. Dari eliminasi dan subsititusi
maka akan didapat :
A4 = – 309,18 kg (Tekan)
D3 = – 148,05 kg (Tekan)
8. Simpul M
P2
α α
A4 A5
V4
ΣH =0
– A4 . Cos (α) + A5 . Cos (α) = 0
A5 = – 309,18 kg (Tekan)
ΣV =0
– P2 – V4 – A4.Sin(α) – A5.Sin(α) = 0
– 100 – V4 – (– 309,18) . Sin (32,62) – (–309,18) . Sin
(32,62) = 0
V4 = 233,33 kg (Tarik)
35
9. Simpul F
V4
D3 D4
β β
ΣH =0
– D3 . Sin (β) + D4 . Sin (β) = 0
D4 = – 148,05 kg (Tekan)
ΣV =0
V4 + D3 . Sin (β) + D4 . Sin (β) = 0
233,33 + (– 148,049) . Sin (52) + (– 148,05). Sin (52) = 0
233,33 – 116,67 – 116,67 = 0
0=0 OK !
36
Tabel 4.2 gaya gaya akibat beban hidup :
Bentang Tarik (kg) Tekan (kg) Bentang Tarik (kg) Tekan (kg)
A1 649,29 V1
A2 556,53 V2 100
A3 556,53 V3
A4 309,18 V4 233,33
A5 309,18 V5
A6 556,53 V6 100
A7 556,53 V7
A8 649,29 D1 92,76
B1 546,88 D2 190,35
B2 546,88 D3 148,05
B3 351,56 D4 148,05
B4 351,56 D5 190,35
B5 351,56 D6 92,76
B6 351,56
B7 546,88
B8 546,88
37
C. Perhitungan Beban Angin
Tekanan Angin (qw) = 40 kg/m2
Kemiringan atap = 32,62
Koefisien Angin Tekan (C1) = (0,02 x α) – 0,4
= (0,02 x 32,62) – 0,4
= 0,25
Koefisien Angin Hisap (C2) = – 0,4
Muatan angin tekan (ꞷ1) = C1 . qw . L2 . L1
= 0,25 x 40 x 1,49 x 5
= 74,5 kg
Muatan angin hisap (ꞷ2) = C2 . qw . L2 . L1
= – 0,4 x 40 x 1,49 x 5
= – 119,2 kg
W1 M W2
4 5
W1 L N W2
3 6
W1 K O
W2
3.2 M
2 D2 D3 D4 D5 7
J V2 V4 V5 P
1 W1 W2
2 V3 V4
1 D1 D6 8
V1 V6
C D E F G H I
B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8
A
B
VA VB
10.0 M
38
ꞷ1x = ꞷ1 . Sin α = 40,16 kg
ꞷ1y = ꞷ1 . Cos α = 62,75 kg
ꞷ2x = ꞷ2 . Sin α = 64,26 kg
ꞷ2y = ꞷ2 . Cos α = 100,40 kg
Reaksi perletakan :
ΣMB = 0
10 VA – ꞷ1y . (10/2 + 8,75 + 7,5 + 6,25 +5/2) + ꞷ1x . (0,8 + 1,6 +
2,4 + 3,2/2) + ꞷ2y . (5/2 + 3,75 + 2,5 +1,25) + ꞷ2x . (3,2/2 + 2,4 +
1,6 + 0,8)
10 VA = 62,75 . (30) – 40,16 . (6,4) – 100,40 . (10) – 64,26 . (6,4)
10 VA = 210,21
210,21
VA = 10
→ VA = 21,02 kg (↑)
ΣMA = 0
– 10 VB – ꞷ2y . (10/2 + 8,75 + 7,5 + 6,25 +5/2) + ꞷ2x . (0,8 + 1,6 +
2,4 + 3,2/2) + ꞷ1y . (5/2 + 3,75 + 2,5 +1,25) + ꞷ1x . (3,2/2 + 2,4 +
1,6 + 0,8)
10 VB = – 100,40 . (30) + 64,26 . (6,4) + 62,75 . (10) + 40,16 . (6,4)
10 VB = – 1716,21
– 1716,21
VB = 10
→ VB = – 171,62 kg (↓)
Kontrol :
ΣV =0
VA – VB – w1y . (4) + w2y . (4) = 0
21,02 – (– 171,62) – 62,75 . (4) + 100,40 . (4) = 0
0=0
39
ΣH =0
w1x . (4) + w2x . (4) – HA= 0
40,16 . (4) + 64,26 . (4) – HA= 0
HA= 417,68 kg (←)
1 A1
2 w1y
1
2 w1x
α
HA B1
VA
ΣV = 0
VA – w1y/2 + A1 . Sin (α) = 0
21,02 – 62,75/2 + A1 . Sin (32,62) = 0
A1 = 19,21 kg (Tarik)
ΣH = 0
– HA + w1x/2 + B1 + A1 . Cos (α) = 0
– 417,68 + 40,16/2 + B1 + 19,21 . Cos(32,62) = 0
B1 = 381,42 kg (Tarik)
40
2. Simpul C
V1
B1 B2
ΣV = 0
V1 = 0
ΣH = 0
– B1 + B2 = 0
– B1 + B2 = 0
B2 = 381,42 kg (Tarik)
3. Simpul J
w1y
A2
w1x α
α α
A1 V1 D1
ΣH = 0
w1x – A1 . Cos (α) + A2 . Cos (α) + D1 . Cos (α) = 0
40,16 – 19,21 . Cos (32,62) + A2 . Cos (32,62) + D1 . Cos
(32,62) = 0
A2 . 0,84 + D1 . 0,84 = – 23,98 kg …… (1)
ΣV = 0
– V1 – w1y – A1 . Sin (α) + A2 . Sin (α) – D1 . Sin (α) = 0
41
– 0 – (62,75) – 19,21 . Sin (32,62) + A2 . Sin (32,62) – D1 .
Sin (32,62) = 0
A2 . 0,54 – D1 . 0,54 = 73,11 …… (2)
4. Simpul K
w1y
A3
w1x α
α
A2 V2
ΣH = 0
w1x – A2 . Cos (α) + A3 . Cos (α) = 0
40,16 – 53,42 . Cos (32,62) + A3 . Cos (32,62) = 0
A3 = 5,74 kg (Tarik)
ΣV = 0
– w1y – V2 – A2 . Sin (α) + A3 . Sin (α) = 0
– (62,75) – V2 – 53,42 . Sin (32,62) + 5,74 . Sin (32,62) = 0
V2 = – 88,45 kg (Tekan)
42
5. Simpul D
V2
D2
D1
α β
B2 B3
ΣV = 0
V2 + D1 . Sin (α) + D2 . Sin (β) = 0
(– 88,45) + (– 81,97) . Sin (32,62) + D2 . Sin (52) = 0
D2 = 168,32 kg (Tarik)
ΣH = 0
– B2 – D1 . Cos (α) + D2 . Cos (β) + B3 = 0
– 381,42 – (– 81,97) . Cos (32,62) + 168,32 . Cos (52) + B3 =
0
B3 = 208,75 kg (Tarik)
6. Simpul E
V3
B3 B4
ΣH = 0
– B3 + B4 = 0
B4 = 208,75 kg (Tarik)
43
ΣV = 0
V3 = 0
7. Simpul L
w1y A4
w1x α
α β
A3 β
D2 D3
V3
ΣV = 0
– w1y – V3 – D2 . Sin (β) – A3 . Sin (α) + A4 . Sin (α) – D3 . Sin
(β) = 0
– (62,75) – 0 – 168,32 . Sin (52) – 5,74 . Sin (32,62) + A4 . Sin
(32,62) – D3 . Sin (52) = 0
A4 . 0,54 – D3 . 0,79 = 198,48 …… (1)
ΣH = 0
w1x – A3 . Cos (α) – D2 . Cos (β) + A4 . Cos (α) + D3 . Cos (β) =
0
40,16 – 5,74 . Cos (32,62) – 168,32 . Cos (52) + A4 . Cos
(32,62) + D3 . Cos (52) = 0
A4 . 0,84 + D3 . 0,62 = 68,30 …… (2)
44
Eliminasi dan subsititusi persamaan (1) dan (2) guna
mendapatkan nilai A4 dan D3. Dari eliminasi dan subsititusi
maka akan didapat :
A4 = 175,69 (Tarik)
D3 = – 131,15 (Tekan)
8. Simpul M
w1y w2y
w1x w2x
α α
A4 A5
V4
ΣH = 0
w1x/2 + w2x/2 – A4 . Cos (α) + A5 . Cos (α) = 0
40,16/2 + 64,26/2 – 175,69 . Cos (32,62) + A5 . Cos (32,62) =
0
A5 = 113,70 kg (Tarik)
ΣV = 0
– V4 – w1y/2 + w2y/2 – A4 . Sin (α) – A5 . Sin (α) = 0
– V4 – 62,75/2 + 100,40/2 – 175,69 . Sin (32,62) – 113,70 . Sin
(32,62) = 0
V4 = – 137,17 kg (Tekan)
45
9. Simpul B
A8 1
2 w2y
1
B8 α 2 w2x
VB
ΣV = 0
w2y/2 – VB + A8 . Sin (α) = 0
100,40/2 – (–171,62) + A8 . Sin (32,62) = 0
A8 = – 411,49 kg (Tekan)
ΣH = 0
– B8 + w2x/2 – A8 . Cos (α) = 0
– B8 + 64,26/2 – (– 411,49) . Cos (32,62) = 0
B8 = 378,71 kg (Tarik)
10. Simpul I
V7
B7 B8
ΣV = 0
V7 = 0
46
ΣH = 0
– B7 + B8 = 0
B7 = 378,71 kg (Tarik)
11. Simpul P
A7
w2y
α
w2x
α α
D6 V7 A8
ΣH = 0
– A7 . Cos (α) + A8 . Cos (α) – D6 . Cos (α) + w2x = 0
– A7 . Cos (32,62) + (– 411,49) . Cos (32,62) – D6 . Cos
(32,62) + 64,26 = 0
– A7 . 0,84 – D6 . 0,84 = 282,32 …… (1)
ΣV = 0
– w2y – V7 – A8 . Sin (α) – D6 . Sin (α) + A7 . Sin (α) = 0
– (100,40) – 0 – (– 411,49) . Sin (32,62) – D6 . Sin (32,62) +
A7 . Sin (32,62) = 0
A7 . 0,54 – D6 . 0,54 = – 121,42 …… (2)
47
12. Simpul D
A6
w2y
α
w2x
α
V6 A7
ΣH = 0
– A6 . Cos (α) + A7 . Cos (α) + w2x = 0
– A6 . Cos (32,62) + (– 280,92) . Cos (32,62) + 64,26 = 0
A6 = – 204,63 kg (Tekan)
ΣV = 0
w2y – V6 + A6 . Sin (α) – A7 . Sin (α) = 0
100,40 – V6 + (– 204,63) . Sin (32,62) – (– 280,92) . Sin
(32,62) = 0
V6 = 141,53 kg (Tarik)
13. Simpul H
V6
D6
D5
β α
B6 B7
48
ΣV = 0
V6 + D5 . Sin (β) + D6 . Sin (α) = 0
141,53 + D5 . Sin (52) + (– 56,07) . Sin (32,62) = 0
D5 = – 141,25 kg (Tekan)
ΣH = 0
– B6 + B7 – D5 . Cos (β) + D6 . Sin (α) = 0
– B6 + 378,71 – (– 141,25) . Cos (52) + (– 56,07) . Sin (32,62)
=0
B6 = 435,45 kg (Tarik)
14. Simpul G
V5
B5 B6
ΣH = 0
– B5 + B6 = 0
B5 = 435,45 kg (Tarik)
ΣV = 0
V5 = 0
49
15. Simpul N
A5 w2y
α
w2x
β α
β
A6
D4 D5
V5
ΣH = 0
A5 . Cos (α) – D4 . Cos (β) + D5 . Cos (β) + A6 . Cos (α) = 0
A5 . Cos (32,62) – D4 . Cos (52) + (– 141,25) . Cos (52) + (–
204,63) . Cos (32,62) = 0
A5 . 0,84 – D4 . 0,62 = 259,31 …… (1)
ΣV = 0
w2y + A5 . Sin (α) – V5 – D4 . Sin (β) – D5 . Sin (β) – A6 . Sin
(β) = 0
100,40 + A5 . Sin (32,62) – 0 – D4 . Sin (52) – (– 141,25) .
Sin (52) – (– 204,63) . Sin (52) = 0
A5 . 0,54 – D4 . 0,79 = – 372,96 …… (2)
50
Tabel 4.3 gaya gaya akibat beban angin kiri :
Bentang Tarik (kg) Tekan (Kg) Bentang Tarik(kg) Tekan (Kg)
A1 19,21 V1
A2 53,42 V2 88,45
A3 5,74 V3
A4 175,69 V4 137,17
A5 113,70 V5
A6 204,63 V6 141,53
A7 280,92 V7
A8 411,49 D1 81,97
B1 381,42 D2 168,32
B2 381,42 D3 131,15
B3 208,75 D4 1373,70
B4 208,75 D5 141,25
B5 435,45 D6 56,07
B6 435,45
B7 378,71
B8 378,71
51
2. Perhitungan angin kanan
Sketsa
1
W1 2 W
2
W1 M W2
4 5
W1 L N W2
3 6
W1 K O
W2
3.2 M
2 D2 D3 D4 D5 7
J V2 V4 V5 P
1 W1 W2
2 V3 V4
1 D1 D6 8
V1 V6
C D E F G H I
B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8
A
B
VA VB
10.0 M
Reaksi perletakan :
ΣMB = 0
10 VA + ꞷ2y . (10/2 + 8,75 + 7,5 + 6,25 +5/2) – ꞷ2x . (0,8 + 1,6 +
2,4 + 3,2/2) – ꞷ1y . (5/2 + 3,75 + 2,5 +1,25) – ꞷ1x . (3,2/2 + 2,4 +
1,6 + 0,8)
10 VA = – 100,40 . (30) + 64,26 . (6,4) + 62,75 . (10) + 40,16 . (6,4)
10 VA = – 1716,21
– 1716,21
VA = 10
→ VA = – 171,62 kg = 171,62 kg (↓)
52
ΣMA = 0
– 10 VB + ꞷ1y . (10/2 + 8,75 + 7,5 + 6,25 +5/2) – ꞷ1x . (0,8 + 1,6 +
2,4 + 3,2/2) – ꞷ2y . (5/2 + 3,75 + 2,5 +1,25) – ꞷ2x . (3,2/2 + 2,4 +
1,6 + 0,8)
10 VB = 62,75 . (30) – 40,16 . (6,4) – 100,40 . (10) – 64,26 . (6,4)
10 VB = 210,21
210,21
VB = 10
→ VB = 21,02 kg (↑)
Kontrol :
ΣV =0
VA + VB + w2y . (4) – w1y . (4) = 0
(– 171,62) + 21,02 + 100,40 . (4) – 62,75 . (4) = 0
0=0
ΣH =0
– w1x . (4) – w2x . (4) + HA= 0
– 40,16 . (4) – 64,26 . (4) – HA= 0
HA= 417,68 kg (→)
53
Metode titik simpul :
1. Simpul A
1
w2y A1
2
1
2 w2x
α
HA B1
VA
ΣV = 0
W2y/2 – VA + A1 . Sin (α) = 0
100,40/2 – 171,62 + A1 . Sin (32,62) = 0
A1 = 225,24 kg (Tarik)
ΣH = 0
– w2x/2 + A1 . Cos (α) + B1 + HA = 0
– 64,26/2 + 225,24 . Cos (32,62) + B1 + 417,68 = 0
B1 = – 575,26 kg (Tekan)
2. Simpul C
V1
B1 B2
ΣV = 0
V1 = 0
54
ΣH = 0
– B1 + B2 = 0
B2 = – 575,26 kg (Tekan)
3. Simpul J
w2y A2
w2x α
α α
A1 V1 D1
ΣH = 0
– w2x – A1 .Cos(α) + A2 .Cos(α) + D1 .Cos(α) = 0
– 64,26 – 225,24 . Cos (32,62) + A2 . Cos (32,62) + D1 . Cos
(32,62) = 0
A2 . 0,84 + D1 . 0,84 = 253,97 …… (1)
ΣV = 0
w2y – V1 – A1 . Sin (α) – D1 . Sin (α) + A2 . Sin (α) = 0
100,40 – V1 – 225,24 . Sin (32,62) – D1 . Sin (32,62) + A2 .
Sin (32,62) = 0
A2 . 0,54 – D1 . 0,54 = 21,02 …… (2)
55
4. Simpul K
w2y A3
w2x α
α
A2 V2
ΣH = 0
– w2x – A2 . Cos (α) + A3 . Cos(α) = 0
– 64,26 – (169,59) . Cos (32,62) + A3 . Cos (32,62) = 0
A3 = 245,88 kg (Tarik)
ΣV = 0
w2y – V2 – A2 . Sin (α) + A3 . Sin (α) = 0
100,40 – V2 – 169,59 . Sin (32,62) + 245,88 . Sin (32,62) = 0
V2 = 141,53 kg (Tarik)
56
5. Simpul D
V2
D2
D1
α β
B2 B3
ΣV = 0
V2 + D1 . Sin (α) + D2 . Sin (β) = 0
141,53 + 132,76 . Sin (32,62) + D2 . Sin (52) = 0
D2 = – 270,42 kg (Tekan)
ΣH = 0
– B2 – D1 . Cos (α) + D2 . Cos (β) + B3 = 0
– (– 575,26) – 132,76 . Cos (32,62) + (– 270,42) . Cos (52) +
B3 = 0
B3 = – 296,95 kg (Tekan)
6. Simpul E
V3
B3 B4
ΣH = 0
– B3 + B4 = 0
B4 = – 296,95 kg (Tekan)
ΣV = 0
57
V3 = 0
7. Simpul L
w2y A4
w2x α
α β
A3 β
D2 D3
V3
ΣV = 0
w2y – A3 . Sin (α) – D2 . Sin (β) – V3 + A4 . Sin (α) – D3 . Sin (β)
=0
100,40 – 245,88 . Sin (32,62) – (– 270,42) . Sin (52) – 0 + A4 .
Sin (32,62) – D3 . Sin (52) = 0
A4 . 0,54 – D3 . 0,79 = – 180,95 …… (1)
ΣH = 0
– w2x – A3 . Cos (α) – D2 . Cos (β) + A4 . Cos (α) + D3 . Cos (β)
=0
– 64,26 – 245,88 . Cos (32,62) – (– 270,42) . Cos (52) + A4 .
Cos (32,62) + D3 . Cos (52) = 0
A4 . 0,84 + D3 . 0,62 = 104,87 …… (2)
58
D3 = 210,74 (Tarik)
8. Simpul M
1 1
2 w2y 2 w1y
1
2 w2x w1x
α α
A4 A5
V4
ΣH = 0
w2x/2 – w1x/2 – A4 . Cos (α) + A5 . Cos (α) = 0
64,26/2 – 40,16/2 – (– 30,70) . Cos (32,62) + A5 . Cos (32,62)
=0
A5 = -45,01 kg (Tekan)
ΣV = 0
– V4 – w1y/2 + w2y/2 – A4 . Sin (α) – A5 . Sin (α) = 0
– V4 – 62,75/2 + 100,40/2 – (– 30,70) . Sin (32,62) – (– 45,01 .
Sin (32,62) = 0
V4 = 59,64 (Tarik)
59
9. Simpul B
1
2 w2y
1
α 2 w2x
VB
ΣV = 0
– w1y/2 + VB + A8 . Sin (α) = 0
– 62,75/2 + 21,02 + A8 . Sin (32, 62) = 0
A8 = 19,21 kg (Tarik)
ΣH = 0
– B8 – w1x/2 + A8 . Cos (α) = 0
– B8 – 40,16/2 + 19,21 . Cos (32,62) = 0
B8 = – 3,90 kg (Tekan)
10. Simpul I
V7
B7 B8
ΣV = 0
V7 = 0
60
ΣH = 0
– B7 + B8 = 0
B7 = – 3,90 kg (Tekan)
11. Simpul P
A7 w1y
α
w1x
α α
D6 V7 A8
ΣH = 0
– A7 . Cos (α) + A8 . Cos (α) – D6 . Cos (α) – w1x = 0
– A7 . Cos (32,62) + 19,21 . Cos (32,62) – D6 . Cos (32,62) –
w1x = 0
– A7 . 0,84 – D6 . 0,84 = – 16,18 …… (1)
ΣV = 0
– w1y – V7 – A8 . Sin (α) – D6 . Sin (α) + A7 . Sin (α) = 0
– (62,75) – 0 – 19,21 . Sin (32,62) – D6 . Sin (32,62) + A7 .
Sin (32,62) = 0
A7 . 0,54 – D6 . 0,54 = 73,11 …… (2)
61
12. Simpul O
A6 w1y
α
w1x
α
V6 A7
ΣH = 0
– A6 . Cos (α) + A7 . Cos (α) – w1x = 0
– A6 . Cos (32,62) + 76,87 . Cos (32,62) – 40,16 = 0
A6 = 29,19 kg (Tarik)
ΣV = 0
– w1y – V6 + A6 . Sin (α) – A7 . Sin (α) = 0
– 62,75 – V6 + 29,19 . Sin (32,62) – 76,87 . Sin (32,62) = 0
V6 = – 88,45 (Tekan)
62
13. Simpul H
V6
D6
D5
β α
B6 B7
ΣV = 0
V6 + D5 . Sin (β) + D6 . Sin (α) = 0
(– 88,45) + D5 . Sin (52) + (– 58,52) . Sin (32,62) = 0
D5 = 152,28 kg (Tarik)
ΣH = 0
– B6 + B7 – D5 . Cos (β) + D6 . Sin (α) = 0
– B6 + (– 3,90) – 152,28 . Cos (52) + (– 58,52) . Sin (32,62)
=0
B6 = – 129,20 kg (Tekan)
14. Simpul G
V5
B5 B6
ΣH = 0
– B5 + B6 = 0
B5 = – 129,20 kg (Tekan)
ΣV = 0
V5 = 0
63
15. Simpul N
A5 w1y
α w1x
α
β
β A6
D4 D5
V5
ΣH = 0
A6 . Cos (α) – D4 . Cos (β) + D5 . Cos (β) – A5 . Cos (α) = 0
29,19 . Cos (32,62) – D4 . Cos (52) + 152,28 . Cos (52) – A5
. Cos (32,62) = 0
A5 . 0,84 + D4 . 0,62 = 118,34 …… (1)
ΣV = 0
– w1y – V5 + A6 . Sin (α) – D4 . Sin (β) – D5 . Sin (β) + A6 . Sin
(α) = 0
– 62,75 – 0 + 29,19 . Sin (32,62) – D4 . Sin (52) – 152,28 .
Sin (52) + A5 . Sin (32,62) = 0
A5 . 0,54 – D4 . 0,79 = 167,01 …… (2)
64
Tabel 4.4 gaya gaya akibat beban angin kanan :
Bentang Tarik (kg) Tekan (Kg) Bentang Tarik(kg) Tekan (Kg)
A1 225,24 V1
A2 169,59 V2 141,53
A3 245,88 V3
A4 30,70 V4 59,64
A5 45,01 V5
A6 29,19 V6 88,45
A7 76,87 V7
A8 19,21 D1 132,76
B1 575,26 D2 270,42
B2 575,26 D3 210,74
B3 296,95 D4 77,16
B4 296,95 D5 152,28
B5 129,20 D6 58,52
B6 129,20
B7 3,90
B8 3,90
65
KOMBINASI PEMBEBANAN
ANGIN KIRI-KANAN
BEBAN MATI (i) BEBAN HIDUP (ii) ANGIN KIRI (iii) ANGIN KANAN (iv)
BATANG (iii+iv)
TARIK TEKAN TARIK TEKAN TARIK TEKAN TARIK TEKAN TARIK TEKAN
A1 - 2780 - 649,29 19,21 - 225,24 - 244,45 -
A2 - 2382,86 - 556,53 53,42 - 169,59 - 223,01 -
A3 - 2007 - 556,53 5,74 - 245,88 - 251,62 -
A4 - 1215,40 - 309,18 175,69 - - 30,70 144,99 -
A5 - 1215,40 - 309,18 113,7 - - 45,01 68,69 -
A6 - 2007 - 556,53 - 204,63 29,19 - - 175,44
A7 - 2382,86 - 556,53 - 280,92 76,87 - - 204,05
A8 - 2780 - 649,29 - 411,49 19,21 - - 392,28
B1 2341,49 - 546,88 - 381,42 - - 575,26 - 193,84
B2 2341,49 - 546,88 - 381,42 - - 575,26 - 193,84
B3 1663,52 - 351,56 - 208,75 - - 296,95 - 88,2
B4 1663,52 - 351,56 - 208,75 - - 296,95 - 88,2
B5 1663,52 - 351,56 - 435,45 - - 129,20 306,25 -
B6 1663,52 - 351,56 - 435,45 - - 129,20 306,25 -
B7 2341,49 - 546,88 - 378,71 - - 3,90 374,80 -
B8 2341,49 - 546,88 - 378,71 - - 3,90 374,80 -
V1 134,10 - 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
V2 - 91,45 - 100,00 - 88,45 141,53 - 53,08 -
V3 134,10 - 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
V4 1016,29 - 233,33 - - 137,17 59,64 - - 77,53
V5 134,10 - 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
V6 - 91,45 - 100,00 141,53 - - 88,45 53,08 -
V7 134,10 - 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
D1 - 397,14 - 92,76 - 81,97 132,76 - 50,79 -
D2 557,90 - 190,35 - 168,32 - - 270,42 - 102,10
D3 - 526,45 - 148,05 - 131,15 210,74 - 79,59 -
D4 - 526,45 - 148,05 1373,70 - - 77,16 1296,54 -
D5 557,90 - 190,35 - - 141,25 152,28 - 11,03 -
D6 - 397,14 - 92,76 - 56,07 - 58,52 - 114,59
66
KOMBINASI PEMBEBANAN
U=1,2D+0,5La U=1,2D+1,6La U=1,2D+1,6La+0,8W U=1,2D+1,3W+0,5La
U=1,4D
BATANG
TARIK TEKAN TARIK TEKAN TARIK TEKAN TARIK TEKAN TARIK TEKAN
A1 - 3892,00 - 3660,65 - 4374,86 - 4359,50 - 3626,07
A2 - 3336,00 - 3137,70 - 3749,88 - 3707,14 - 3041,54
A3 - 2809,80 - 2686,67 - 3298,85 - 3294,26 - 2676,33
A4 - 1701,56 - 1613,07 - 1953,17 - 1812,62 - 1296,83
A5 - 1701,56 - 1613,07 - 1953,17 - 1862,21 - 1408,41
A6 - 2809,80 - 2686,67 - 3298,85 - 3462,55 - 3055,00
A7 - 3336,00 - 3137,70 - 3749,88 - 3974,62 - 3643,35
A8 - 3892,00 - 3660,65 - 4374,86 - 4704,06 - 4401,33
B1 3278,09 - 3083,23 - 3684,80 - 3989,93 - 3769,78 -
B2 3278,09 - 3083,23 - 3684,80 - 3989,93 - 3769,78 -
B3 2328,93 - 2172,00 - 2558,72 - 2725,72 - 2547,75 -
B4 2328,93 - 2172,00 - 2558,72 - 2725,72 - 2547,75 -
B5 2328,93 - 2172,00 - 2558,72 - 2907,08 - 2955,81 -
B6 2328,93 - 2172,00 - 2558,72 - 2907,08 - 2955,81 -
B7 3278,09 - 3083,23 - 3684,80 - 3987,76 - 3764,91 -
B8 3278,09 - 3083,23 - 3684,80 - 3987,76 - 3764,91 -
V1 187,74 - 160,92 - 160,92 - 160,92 - 160,92 -
V2 - 128,03 - 159,74 - 269,74 - 340,50 - 318,95
V3 187,74 - 160,92 - 160,92 - 160,92 - 160,92 -
V4 1422,81 - 1336,21 - 1592,88 - 1483,14 - 1089,31 -
V5 187,74 - 160,92 - 160,92 - 160,92 - 160,92 -
V6 - 128,03 - 159,74 - 269,74 - 156,52 95,01 -
V7 187,74 - 160,92 - 160,92 - 160,92 - 160,92 -
D1 - 556,00 - 522,95 - 624,98 - 690,56 - 670,49
D2 781,06 - 764,66 - 974,04 - 1108,70 - 1067,63 -
D3 - 737,03 - 705,77 - 868,62 - 973,54 - 941,84
D4 - 737,03 - 705,77 - 868,62 230,34 - 1766,90 -
D5 781,06 - 764,66 - 974,04 - 861,04 - 510,41 -
D6 - 556,00 - 522,95 - 624,98 - 669,84 - 623,87
67
KOMBINASI PEMBEBANAN
U=0,9D+1,3W U=0,9D-1,3W
BATANG Maksimum
TARIK TEKAN TARIK TEKAN
A1 - 2477,03 - 2794,81
A2 - 2075,13 - 2365,04
A3 - 1798,84 - 2125,94
A4 - 865,46 - 1053,95
4374.86 (Tekan)
A5 - 946,05 - 1035,35
A6 - 2072,32 - 1844,25
A7 - 2509,77 - 2244,51
A8 - 3036,94 - 2526,97
B1 2603,19 - 2855,18 -
B2 2603,19 - 2855,18 -
B3 1768,54 - 1883,20 -
B4 1768,54 - 1883,20 -
3684,80 (Tarik)
B5 2063,25 - 1665,13 -
B6 2063,25 - 1665,13 -
B7 2599,66 - 2112,41 -
B8 2599,66 - 2102,27 -
V1 120,69 - 120,69 -
V2 - 197,29 - 266,29
V3 120,69 - 120,69 -
V4 736,34 - 837,13 - 1592,88 (Tarik)
V5 120,69 - 120,69 -
V6 101,68 32,68 -
V7 120,69 - 120,69 -
D1 - 463,99 - 530,01
D2 720,93 - 853,66 -
D3 - 644,30 - 747,77
974,04 (Tarik)
D4 1312,01 - - 373,50
D5 318,49 - 304,15 -
D6 - 430,32 - 281,35
68
BAB V
PERHITUNGAN KUDA – KUDA
1. Profil yang digunakan : profil siku – siku sama kaki 75.75.10 , dengan
data :
b = 75 mm
t = 10 mm
Ay = 14,1 cm2 = 1410 mm2
Ix = ly = 71,4x104 mm4
t =10 mm
Rp = ry = 22,5 mm b= 75 mm
λx 𝑀 66,22 200
λ cx = 𝜋
√
𝐸
= 𝜋
√
200000
= 0,67
69
Sehingga :
1,43
Wx = 1,6−0,67 (λ cx)
1,43
= 1,6−0,67 (0,67) → = 1,24
Nn = Ag.fcr
fy
= 𝐴𝑔. 𝑤𝑥
200
= 1410 . 1,24
Nn = 227419,35 N = 22741,94 kg
𝑁𝑢 4374,86
Ø𝑐.𝑁𝑛
= 0,85 . 22741,94
= 0,23 < 1 (aman !)
λy 𝑀 66,22 240
λ cy = 𝜋
√
𝐸
= 𝜋
√
200000
= 0,67
Sehingga :
1,43
Wy = 1,6−0,67 (λ cy)
1,43
= 1,6−0,67 (0,67) → = 1,24
Nn = Ag.fcr
fy
= 𝐴𝑔. 𝑤𝑦
200
= 1410 . 1,24
Nn = 227419,35 N = 22741,94 kg
𝑁𝑢 4374,86
Ø𝑐.𝑁𝑛
= 0,85 . 22741,94
= 0,23 < 1 (aman !)
70
Jadi, profil L 75.75.10 cukup untuk memikul beban terfaktor Nu
sebesar 4374,86 kg.
1. Profil yang digunakan : profil siku – siku sama kaki 70.70.7 , dengan
data :
b = 70 mm
t = 7 mm
Ag = 9,40 cm2 = 940 mm2
Ix = Iy = 42,4 x 104 mm4
rx = ry = 2,12 cm = 21,2 mm
t =10 mm
b = 70 mm
a) Periksa kelangsingan penampang
𝐿 1250
λ = 𝑟𝑥
= 22,5
= 55,56 < λ (240) (ok !)
Kondisi fraktur
U = 1 − x 𝐿�
19,7
= 1− 70
71
= 0,72 < 0,90 (ok!)
Ag = U . An
= 0,72 . 799
= 575,28 mm2
ØTn = Ø. Ag. Fu
= 0,75 . 575,28 . 330
= 142381,8 N
= 14238,18 kg
1. Profil yang digunakan : Profil siku – siku sama kaki 90.90.9 , dengan
data :
b = 90 mm
t = 9 mm
Ag = 15,5 cm2 = 1550 mm2
Ix = Iy = 116 x 104 mm4
tt ==10
9 mm
mm
rx = ry = 27,4 mm bb== 75
90 mm
𝑏 200
𝑡
(10) (14,14) (ok !)
√𝑓𝑦
72
Web → Menggunakan profil siku yang sama (tak ada syarat)
b) Arah sumbu lemah (sumbu x) :
𝑘.𝐿𝑥 1 . 3200
λx = 𝑟𝑥
= 27,4
= 116,79
λx 𝑀 116,79 200
λ cx = 𝜋
√
𝐸
= 𝜋
√
200000
= 1,18
Sehingga :
1,43
Wx = 1,6−0,67 (λ cx)
1,43
= 1,6−0,67 (1,18)
= 1,77
Nn = Ag.fcr
fy
= 𝐴𝑔. 𝑤𝑥
200
= 1550 . 1,77
Nn = 175141,24 N = 17514,12 kg
𝑁𝑢 1592,88
Ø𝑐.𝑁𝑛
= 0,85 . 17514,12
= 0,11 < 1 (aman !)
λy 𝑀 116,79 200
λ cy = 𝜋
√
𝐸
= 𝜋
√
200000
= 1,18
73
Sehingga :
1,43
Wy = 1,6−0,67 (λ cy)
1,43
= 1,6−0,67 (1,18)
= 1,77
Nn = Ag.fcr
fy
= 𝐴𝑔. 𝑤𝑥
200
= 1550 . 1,77
Nn = 175141,24 N = 17514,12 kg
𝑁𝑢 1592,88
Ø𝑐.𝑁𝑛
= 0,85 .17514,12
= 0,11 < 1 (aman !)
1. Profil yang digunakan : Profil siku – siku sama kaki 75.75.10 , dengan
data :
b = 75 mm
t = 10 mm
Ag = 14,1 cm2 = 1410 mm2
Ix = Iy = 71,4 x 104 mm4
t =10 mm
rx = ry = 22,5 mm b= 75 mm
74
a) Periksa kelangsingan penampang
𝑏 75 200 200
Flens → 𝑡
= 10 = 7,5 = = 14,14
√𝑓𝑦 √200
𝑏 200
𝑡
(7,5) (14,14) (ok !)
√𝑓𝑦
λx 𝑀 120,44 200
λ cx = 𝜋
√
𝐸
= 𝜋
√
200000
= 1,21
Nn = Ag.fcr
fy
= 𝐴𝑔. 𝑤𝑥
200
= 1410 . 1,83
Nn = 154098,36 N = 15409,84 kg
𝑁𝑢 974,04
Ø𝑐.𝑁𝑛
= 0,85 . 15409,84
= 0,07 < 1 (aman !)
λy 𝑀 120,44 200
λ cy = 𝜋
√
𝐸
= 𝜋
√
200000
= 1,21
75
= 1,83
Nn = Ag.fcr
fy
= 𝐴𝑔.
𝑤𝑥
200
= 1410 . 1,83
Nn = 154098,36 N = 15409,84 kg
𝑁𝑢 974,04
Ø𝑐.𝑁𝑛
= 0,85 .15409,84
= 0,07 < 1 (aman !)
76
BAB VI
PERHITUNGAN KOLOM
3.200 M
4.700 M
10.000 M
77
VA Daerah laut tekanan anginnya sebesar 40
HA
kg/m2.
q = koefisien angin tekan x tekanan
angin x L
4.700 M
= 0,25 x 40 x 4,7
= 47 kg/m
M Q=q.L
= 47 . 4,7
HC
= 220,9 kg
ΣH = 0
HuA – HuC + Q = 0
417,68 + 220,9 = HuC
HuC = 638,58 kg
ΣMA = 0
HuC (10) – ½ Q (5) – Mu = 0
Mu = 638,58 (10) – ½ 220,9 (5)
Mu = 5833,55 kgm
78
• Periksa kelangsingan penampang :
𝑏 256 250 250
Flens → 2𝑡𝑓 = 2. 14
= 9,14 = = 17,68
√𝑓𝑦 √200
𝑏 250
2𝑡𝑓
(9,14) (17,68) (ok !)
√𝑓𝑦
ℎ 665
𝑡𝑤
(13,57) (47,02) (ok !)
√𝑓𝑦
λx 𝑀 29,10 200
λ cx = 𝜋
√
𝐸
= 𝜋
√
200000
= 0,29
Sehingga :
1,43
Wx = 1,6−0,67 (λ cx)
1,43
= 1,6−0,67 (0,29)
= 1,02
Nn = Ag.fcr
fy
= 𝐴𝑔. 𝑤𝑥
200
= 10470 . 1,02
Nn = 2052941,18 = 205294,12 kg
𝑁𝑢 1779,74
Ø𝑐.𝑁𝑛
= 0,85 . 205294,12
= 0,01 < 1 (aman !)
79
λy 𝑀 29,10 200
λ cy = 𝜋
√
𝐸
= 𝜋
√
200000
= 0,29
Sehingga :
1,43
Wy = 1,6−0,67 (λ cy)
1,43
= 1,6−0,67 (0,29)
= 1,02
Nn = Ag.fcr
fy
= 𝐴𝑔.
𝑤𝑦
200
= 10470 . 1,02
Nn = 2052941,18 = 205294,12 kg
𝑁𝑢 1779,74
Ø𝑐.𝑁𝑛
= 0,85 . 205294,12
= 0,01 < 1 (aman !)
80
BAB VII
PERHITUNGAN SAMBUNGAN
7.1 Sketsa
L N
K O
3.200 M
J P
A C D E F G H I B
10.000 M
81
• Kapasitas las tidak boleh melebihi kuat runtuh geser pelat
ØRnw = Ø . t . (0,6 . fu)
= 0,75 . 10 . (0,6 . 330)
= 1485 N/mm = 148,5 kg/mm
82
= 1153,22 N/mm = 115,32 kg/mm
83
7.3 Perhitungan Panjang Total Las yang Dibutuhkan
1. Titik simpul A
A1 = 4374,86 kg
B1 = 3684,80 kg
84
F1 3621,54
Lw1 = = = 27,66 mm → 30 mm
Ø𝑅𝑛𝑤 130,95
F3 9068,01
Lw3 = = = 69,25 mm → 75 mm
Ø𝑅𝑛𝑤 130,95
F3 4117,41
Lw3 = = = 48,91 mm → 50 mm
Ø𝑅𝑛𝑤 84,18
2. Simpul C
85
• Panjang las pada batang V1 :
Besar tahanan beban (Tu) → V1 = 160,92 kg
ØRnw = 115,32 kg/mm
d = 90 mm → L2
e = 27,4 mm
F3 15358,29
Lw3 = = = 133,18 mm → 140 mm
Ø𝑅𝑛𝑤 115,32
3. Simpul K
86
• Panjang las pada batang D1 :
Besar tahanan beban (Tu) → D1 = 624,98 kg
ØRnw = 130,95 kg/mm
d = 75 mm → L2
e = 22,1 mm
4. Simpul E
87
Lw3 = 140 mm
5. Simpul M
88
6. Simpul F
Catatan :
Untuk Lw2 = Tinggi Profil
89
Tabel 7.1 panjang las yang dibutuhkan
Panjang Las
Batang
Lw1 (mm) Lw2 (mm) Lw3 (mm)
A1, A2, A3, A4, A5,
30 75 75
A6, A7, dan A8
B1, B2, B3, B4, B5,
25 70 50
B6, B7, dan B8
V1, V2, V3, V4, V5,
50 90 140
V6, dan V7
D1, D2, D3, D4, D5,
40 75 110
dan D6
90
b. Batang Bawah L 70.70.7
amax = t – 1,6 = 7 – 1,6 = 5,4 mm
te = 0,707 . amax = 0,707 . 5,4 = 3,82 mm
ØRuw = 0,75 . te . 0,6 . Fuw
= 0,75 . 3,82 . 0,6 . 370
= 636,03 MPa
ØRnw = 0,75 . t . 0,6 . Fu
= 0,75 . 7 . 0,6 . 330
= 1039,5 MPa
• Kebutuhan las kolom
Ag = 10470 mm2
Tekanan Tarik kolom
• Leleh : ØTn = 0,9 . Fy . Ag
= 0,9 . 200 . 10470
= 1884600 N = 188460 kg
• Fraktur : ØTn = 0,75 . Fu . Ag
= 0,75 . 330 . 10470
= 2591325 N = 259132,5 kg
ØTn leleh < ØTn Fraktur, maka ØTn leleh yang digunakan sebagai acuan
Vu < ØTn
4374,86 kg < 188460 kg (OK)
91
7.5 Perhitungan Pelat Landasan dan Angkur
Gaya reaksi tumpuan vertikal = 171,62 kg
Gaya reaksi tumpuan horizontal = 417,68 kg
L = 0,272 cm digunakan 5 cm
92
4. Geser baut pada base plate
Digunakan baut dengan spesifikasi sebagai berikut :
fub = 125 MPa
d = 16 mm
Ab = ¼ π d2 = ¼ . 3,14 . (16)2 = 201,1 mm2
m = 1 baris
Baut tanpa ulir pada batang bidang geser, maka :
ØRn = Ø . 0,5 . fub . Ab . m
= 0,75 . 0,5 . 125 .201,1 .1
= 9426,56 N = 942,66 kg
5. Geser baut
P
Syarat N < ØRn
417,68
4
< 942,66
104,42 < 942,66 (ok !)
Jadi digunakan :
80 cm
80 cm
93
BAB VIII
PERNCANAAN PONDASI
Dari tabel dapat dilihat tanah keras terdapat pada kedalaman 3 meter.
Maka akan dicoba membuat pondasi pada galian di kedalaman 1 m dibawah
permukaan tanah
94
dibawahnya. Alternatif pemilihan pondasi dalam perencanaan harus
diperhatikan beberapa perihal penting sebagai berikut :
a) Fungsi dari bangunan yang dipikul oleh pondasi.
b) Data tentang tanah keras.
c) Besarnya beban atau berat bangunan yang ada diatasnya.
d) Waktu dan biaya pembuatan pondasi.
Dari pertimbangan diatas maka, pemilihan pondasi yang dipakai
adalah pondasi memanjang / menerus (trip foundation).
3.2
5m
5 mm
3.2
1.6
2,5 m
m
1.6
2,5 m
m
3.2
5m m
0.5 m
1.500
10 m
95
2,5
1.6 m
2,5
1.6 m
2,5mm
3.2 1.5 m
= 228,10 kg/m2
96
Dari tabel nilai – nilai faktor daya dukung tanah terzaghi (Ø = 30) :
• Nc (Faktor daya dukung) = 37,16
• Nq (Faktor daya dukung) = 22,46
• Nɤ (Faktor daya dukung) = 19,73
Kapasitas :
Qulimit
Q all = sf
48151
= 3
= 160501,67 kg/m2
Kontrol :
P = 228,10 kg/m2 < 160501,67 kg/m2
97
Menentukan tulangan pile cap :
1. Menentukan ultimit
dx = ht – dx – ½ . Pt
= 550 – 50 – ½ .16
= 492 mm = 0,492 m
dx – 0,5 bc d
492 – 0,5 . 600 550 mm
192 mm 550 mm
2. Momen nominal
𝑀𝑢
Mn = Ø
492,69 x 104
= 0,8
98
Mencari nilai β1 dapat digunakan rumus sebagai berikut (Menurut SNI 03
– 2847 – 2002 untuk f ’c = 30 MPa)
β1 = 0,85 untuk mutu beton (f ‘c) 0 f ‘c 30
Maka :
0,85 . 30 . 0,85 600
P maks = 0,75 ( 200
. 600+ 200
)
= 0,061
5. Koefisien ketahanan
𝑀𝑛
Rn =
𝑏𝑑2
615,86 x 104
=
1500 . 5502
= 0,014 N/mm2
= 0,00007
As tul = ¼ . π . d2
= ¼ . 3,14 . (16) 2
= 200,96 mm2
99
Dicoba dengan tulangan berdiameter (D) : 16 mm
Jumlah tulangan yang dipakai :
𝐴𝑠 𝑃𝑒𝑟𝑙𝑢 5166
n = 𝐴𝑠 𝑡𝑢
= 200,96 = 25,71 → 26 tulangan
As maks = P maks . b . dx
= 0,061 . 1500 . 492
= 45018 mm2
𝐴𝑠 𝑡𝑢 . 𝑏
Jarak tulangan = 𝐴𝑠 𝑃𝑒𝑟𝑙𝑢
200,96 . 1500
= 5166
= 58,35 mm
100
1m
0.1 m
1.5 m
101
BAB IX
PERHITUNGAN BRACING
9.1 Sketsa
3.200 M
4.700 M
5.000 M 5.000 M
Tekanan angin yang bekerja (w) = 40 kg/m2 . Gaya yang bekerja pada
ikatan angin (P).
P =A.w
P = 31,5 . 40
= 1260 kg
102
Perhitungan diasumsikan sebagai tekan akibat gaya angin yaitu dari
depan.
P = 1260 kg
Lx = 3,2 m = 3200 mm
fy = 200 MPa
E = 200000 MPa
𝑏 200
𝑡
(10) (14,14) (ok !)
√𝑓𝑦
λx 𝑀 211,92 200
λ cx = 𝜋
√
𝐸
= 𝜋
√
200000
= 2,13
Nn = Ag.fcr
fy
= 𝐴𝑔. 𝑤𝑥
103
200
= 430 . 5,67
Nn = 15167,55 N = 1516,76 kg
𝑁𝑢 1260
Ø𝑐.𝑁𝑛
= 0,85 . 1516,76
= 0,98 < 1 (Aman !)
104
BAB X
LIST OF MATERIAL
105
3. Batang diagonal (L 75.75.10)
• Panjang batang di pasaran = 11 m
• Panjang batang = 12,8 m
• Panjang total = 4 x 12,8 = 51,2 m
51,2 𝑚
• Jumlah batang yang diperlukan = 11 𝑚
= 4,65 = 5 buah
Tabel 10.1 list dari bahan yang perlukan untuk pembangunan konstruksi.
No Bahan Ukuran / tipe Berat Jumlah Berat Total
1. Penutup atap Genteng Metal 2,5 kg/m2
2. Gording CNP 26 37,9 kg/m 9 341,1 kg/m
3. Kolom WF 250.250.14.14 82,2 kg/m 4 328,8 kg/m
4. Bracing L 50.50.5 3,77 kg/m 4 15,08 kg/m
5. Kuda – kuda :
Batang Atas L 75.75.10 11,1 kg/m 5 55,5 kg/m
Batang L 70.70.7 7,38 kg/m 4 29,52 kg/m
Bawah
Batang L 75.75.10 11,1 kg/m 5 55,5 kg/m
Diagonal
Batang L 90.90.9 12,2 kg/m 6 73,2 kg/m
Vertikal
6. Pondasi (0,5 x 1,5 x 1,5)
Trip Foundation
106